АҴАРАЗЫ АСТАТИА 28
Иегова имаҵ аура шәаҟәымҵын, шәахьынхо атәылаҿы уи мап ацәыркыргьы
«Ҳарҭ иаҳбаз, иҳаҳаз рылаҿымҭра ҳалшом» (АУС. 4:19, 20).
АШӘА 122 Шәыӷәӷәаз, гәыҩбара шәмоун!
АХҲӘААa
1, 2. а) Избан ҳара изџьаҳамшьо аҳәынҭқарцәа ҳдинхаҵара мап ахьацәыркуа? б) Еилҳаргозеи ари астатиаҿы?
2018-тәи амаҵзуратә шықәсазы 223 000-ҩык инареиҳаны ажәабжьҳәаҩцәа ахьынхоз атәылақәа рҿы ҳдинхаҵара закәанла ишьақәырӷәӷәамызт, мамзаргьы зынӡа мап ацәкын. Ҳара уи зынӡаск иџьаҳшьаӡом. Ҳазхысыз астатиаҿы ишҳәаз еиԥш, ақьырсианцәа ирышьҭашәарыцалоит (2 Тим. 3:12). Ҳахьынхозаалакгьы, аҳәынҭқарратә мчрақәа ирылшоит иаалырҟьаны ҳус мап ацәыркыр, насгьы бзиа ҳазбо Ҳаб Иегова имаҵ аура иаҳԥырхагахар.
2 Шәахьынхо атәылаҿы ҳдинхаҵара мап ацәыркзар, азҵаарақәа шәызцәырҵыр алшоит: «Иаадырԥшуама ашьҭашәарыцарақәа Анцәа дшаҳзыразым? Ҳаҟәыҵуама Иегова имаҵ аура аҳәынҭқарцәа уи мап ахьацәыркыз азы? Иаԥсоума ҭынч Анцәа имаҵ аура ахьалшо атәылахь аиасра?» Ари астатиаҿы абарҭ азҵаарақәа еилҳаргоит. Иара убас еилаҳкаауеит уи аҩыза аҭагылазаашьаҿы Иегова имаҵ ҳауларц азы иҟаҳҵалаша, насгьы ҳҽызцәаҳахьчалаша.
ИААДЫРԤШУАМА АШЬҬАШӘАРЫЦАРАҚӘА АНЦӘА ДШАҲЗЫРАЗЫМ?
3. Ихигазеи апостол Павел 2 Коринфаа рахь 11:23—27 иану инақәыршәаны, насгьы иҳаилнаркаауазеи уи иҿырԥштәы?
3 Ҳахьынхо атәылаҿы аҳәынҭқарратә мчрақәа ҳдинхаҵара мап ацәыркзар, Иегова даҳзыразым ҳәа ҳгәы иаанагар ауеит. Аха уи ус акәӡам. Ҳазхәыцып апостол Павел иҿырԥштәы. Ҳәара аҭахума, Анцәа Павел дизыразын. Иара Ақьырсиантә Бырзен Ҩырақәа ирыхәҭакхаз 14 саламшәҟәы рыҩразы аҳаҭыр иаҭәашьан, насгьы егьырҭ ажәларқәа рзы иалхыз апостол иакәын. Ус шакәызгьы, иара ашьҭашәарыцара ӷәӷәақәа дрықәшәон. (Шәаԥхьа 2 Коринфаа рахь 11:23—27.) Павел иҿырԥштәы ишьақәнарӷәӷәоит Иегова имаҵзуҩцәа ирышьҭашәарыцалартә шалиршо.
4. Избан ҳара адунеи ҳзацәымӷу?
4 Иисус иҳаилиркааит ашьҭашәарыцарақәа ҳазрықәшәо. Иара иҳәеит ҳара ари адунеи ҳахьатәым азы ҳшацәымыӷхо (Иоанн 15:18, 19). Ашьҭашәарыцарақәа ҳрықәшәозар, Иегова даҳзыразым ҳәа ахәыцра иашам. Ашьҭашәарыцарақәа иаадырԥшуа ҳара аиашамҩа ҳшықәу ауп!
ҲАҞӘЫҴУАМА ИЕГОВА ИМАҴ АУРА АҲӘЫНҬҚАРЦӘА УИ МАП АХЬАЦӘЫРКЫЗ АЗЫ?
5. Ирылшома ауаа Иегова имҵахырхәара ықәырхыр? Иаажәга аҿырԥштәы.
5 Ауаа ирылшом Зегьзымчу Анцәа Иегова имҵахырхәара ақәхра. Уи аҟаҵара зҽазызшәоз маҷҩым, аха акгьы рзалымҵит. Иаҳгәалаҳаршәап Аҩбатәи адунеизегьтәи аибашьраан иҟаз. Усҟан аҳәынҭқаррақәа жәпакы Анцәа ижәлар ирышьҭашәарыцон. Ашьҭашәарыцарақәа ирықәшәоз Анацисттә Германиа инхоз ҳашьцәеи ҳаҳәшьцәеи рымацара ракәӡам, аха Австралиеи, Канадеи, егьырҭ атәылақәеи рҿгьы ашьҭашәарыцарақәа ыҟан. Аха ирылҵшәахазеи урҭ? 1939 шықәсазы аибашьра ианалага, адунеи ахьынӡанаӡааӡо Иегова имаҵ зуаз 72 475-ҩык ракәын. Аха 1945 шықәсазы аибашьра анеилга, урҭ рхыԥхьаӡара 156 299 рҟынӡа иазҳахьан. Ҳәарада, уи зыбзоураз Иегова изылԥхара акәын. Аибашьра шцозгьы, ҳхыԥхьаӡара ҩынтә раасҭа еиҳахеит!
6. Ишԥаҳнырыр алшо ашьҭашәарыцарақәа? Иаажәга аҿырԥштәы.
6 Ҳәарада, ашьҭашәарыцарақәа ҳрыцәшәар алшоит, аха иара убасгьы урҭ еиҳа гәацԥыҳәарала Иегова имаҵ аура ҳгәазҭарҵар ауеит. Абар ҿырԥштәык. Тәылак аҿы аҳәынҭқарцәа ҳдинхаҵара мап ацәыркит. Аха уа инхоз аҷкәын хәыҷ дызмаз хаҵеи-ԥҳәыси мшәаӡеит, насгьы рмаҵзура иагдмырхаӡеит, уи аҭыԥан рҩыџьагьы пионерс амаҵ аура иалагеит. Аԥҳәыс пионерс амаҵ аура далагарц азы аԥара бзианы иахьлоуаз аусурагьы аанлыжьит. Лхаҵа иҳәеит ашьҭашәарыцарақәа ирыхҟьаны ауаа ирацәаны азҵаарақәа шрызцәырҵыз, насгьы Абиблиа аҵара зҭахыз ауаа шиԥшааз. Иҟан ашьҭашәарыцарақәа иааргаз даҽа лҵшәа бзиақәакгьы. Уи атәылаҿы инхоз аизара аиҳабы иҳәеит Иегова имаҵ аура иаҟәыҵхьаз аӡәырҩы ҿыц аизарақәа рҭаареи ажәабжьҳәареи ишалагаз.
7. а) Иҳаилнаркаауазеи Алевит 26:36, 37 иану? б) Иҟашәҵозеи ашьҭашәарыцарақәа шәрықәшәар?
7 Ҳдинхаҵара мап ацәызкуа ҳаӷацәа ирҭахуп ҳшәаны Иегова имаҵ аура ҳаҟәыҵырц. Рхықәкы нарыгӡарц азы иара убас дара ирылшоит амц ҳзырҳәалар, ҳаҩнқәа еимырдалар, аусӡбарҭақәа рҟынӡа ҳнаргалар, абахҭагьы ҳҭаркыр. Дара ргәы иаанагоит шьоукы абахҭа иҭаркыр, егьырҭ ашәара рҽарҭоит ҳәа. Аха ашәара ҳҽаҳҭар, ҳмаҵзура иагҳархар, мамзаргьы зынӡаск ҳаҟәыҵыр алшоит. Ҳара иаҳҭахӡам Алевит 26:36, 37 (шәаԥхьа) аҿы зыӡбахә ану ҳреиԥшхарц. Иаҳҭахӡам ашәара иахҟьаны ҳмаҵзура ҳармаҷыр ма зынӡа ҳаҟәыҵыр. Ҳара еснагь Иегова ҳиқәгәыӷуеит, убри аҟынтә ашәара ҳҽаҳҭаӡом (Ис. 28:16). Иара убас Иегова ҳиҳәалоит ҳхы шымҩаԥаҳгалаша ҳирбарц азы. Ҳара Анцәа дҳацуп, убри аҟынтә амчра ду змоу аҳәынҭқарцәагьы Иегова имаҵ аура ҳаҟәырхыр рылшом (Аур. 13:6).
ИАԤСОУМА ДАҼА ТӘЫЛАК АХЬ АИАСРА?
8, 9. а) Иарбан ӡбароу ақьырсианцәа зегьы ирыдыркылар рыхәҭоу? б) Иҳацхраауазеи ииашоу аӡбара адкылара?
8 Шәахьынхо атәылаҿы ҳдинхаҵара мап ацәыркыр, ҭынч Иегова имаҵ аура ахьшәылшо атәылахь аиасра иаԥсоу иаԥсаму ҳәа ахәыцра шәалагар алшоит. Уи шәхаҭа ишәыӡбаша зҵаароуп. Шьоукы аӡбара рыдыркылаанӡа иазхәыцыр ауеит актәи ашәышықәсазы инхоз ақьырсианцәа ианрышьҭашәарыцоз рхы шымҩаԥыргоз. Стефан даныршь ашьҭахь, Иерусалим инхоз ақьырсианцәа Иудеиеи Самариеи рахь ииасит, иҟан Финикиеи, Кипри, Антиохиеи рҟынӡа ицазгьы (Матф. 10:23; Аус. 8:1; 11:19). Даҽа шьоукы азхәыцыр ауеит апостол Павел иҿырԥштәы. Иара иӡбеит ақьырсианцәа иахьрышьҭашәарыцоз аҭыԥ аҿы даанхарц, уи шшәарҭазгьы. Избанзар иҭахын ауаа ажәабжь бзиа рзеиҭеиҳәаларц, насгьы аишьцәа ирӷәӷәаларц (Аус. 14:19—23).
9 Иҳаилдыркаауазеи арҭ ахҭысқәа? Даҽа тәылак ахь аиасра иаԥсоу иаԥсаму аҭаацәарақәа зегьы рхала ирыӡбар ауп. Аҭаацәара ахада иҟаиҵаша иӡбаанӡа Анцәа диҳәар, насгьы иҭаацәара аҭагылазаашьа ибзианы дазхәыцыр ихәҭоуп. Иара убасгьы иара дрызхәыцыр ауп даҽа тәылак ахь аиасра иацу азылԥхарақәеи ауадаҩрақәеи. Ари азҵаараҿы «доусы иара иеидара хьанҭа даҵоуп» (Гал. 6:5). Ҳара егьырҭ ирыдыркыло аӡбарақәа рзы ҳармықәыӡбалароуп.
ИШԤАҲАУЛО АНЦӘА ИМАҴ АШЬҬАШӘАРЫЦАРАҚӘА РААН?
10. Иарбан напхгароу афилиали аизара аиҳабацәеи иҳарҭо?
10 Ишԥашәылшо ашьҭашәарыцарақәа раан анаҩсгьы Иегова имаҵ аура? Шәтәылаҿы инхо аизара аиҳабацәа афилиал аҟынтә иаҭаху анапхгара роуеит, иаҳҳәап, адоуҳатә фатәы ахьынтәиргалаша, аизарақәеи ажәабжьҳәареи шымҩаԥыргалаша. Афилиали аизара аиҳабацәеи аимадара рымамзар, усҟан аизара аиҳабацәа Абиблиеи апубликациақәеи шьаҭас измоу анапхгара ҳарҭоит, дара ҳацхраауеит анаҩсгьы Иегова имаҵ аура (Матф. 28:19, 20; Аус. 5:29; Аур. 10:24, 25).
11. Агәра ганы шәзыҟоузеи шәыгәрахаҵара арӷәӷәаразы иаҭаху зегь еснагь ишшәымазаауа, насгьы иҟашәҵар шәылшозеи Абиблиеи егьырҭ апубликациақәеи шәымрымхырц азы?
11 Иегова иԥааимбарцәа рыла заа иҳәеит ижәлар рыгәрахаҵара дырӷәӷәаларц азы иаҭаху зегь шрымазаауа (Ис. 65:13, 14; Лука 12:42—44). Убри аҟынтә агәра ганы шәыҟазар шәылшоит Иегова иорганизациа иалшо зегь шыҟанаҵо иара шәизиашаны аанхара ишәыцхраарц азы. Аха шәаргьы ак ҟашәҵар шәылшоит. Изакәызеи уи? Ашьҭашәарыцарақәа раан Абиблиеи егьырҭ апубликациақәеи шәаӷацәа иахьырзымԥшаауа аҭыԥ аҿы ишәҵәахла. Зыхә ҳараку уи адоуҳатә фатәы — икьыԥхьугьы, аелектронтә хархәагақәа рҿы ишәымоугьы — иаразнак улаԥш иҵашәар ахьалшо иааншәмыжьлан. Ҳара иҳалшо зегь ҟаҳҵалароуп ҳагәрахаҵара мԥсыҽхарц азы.
Иегова ицхыраара абзоурала ҳара ҳамшәаӡакәа аизарақәа ҳарҭаалар ҳалшоит (Шәахәаԥш абзац 12.)b
12. Ишԥеиҿыркаауеи аизара аиҳабацәа аизарақәа, урҭ шымҩаԥаҳго ауаа ирызгәамҭартә еиԥш?
12 Иаҳҳәар ҳалшозеи аизарақәа ирызкны? Аизара аиҳабацәа ишәырҭо анапхгара шәыцхраауеит ауаа рылаԥш шәыҵамшәартә еиԥш аизарақәа рҭаара. Иҟалап дара агәыԥ хәыҷқәа рыла шәеизаларц шәарҳәар, иара убас аизара анымҩаԥысло аамҭеи иахьымҩаԥысло аҭыԥқәеи лассы-лассы ирыԥсахлар. Шәашьцәеи шәаҳәшьцәеи ашәарҭара иҭашәмыргыларц азы аизарақәа рахь шәаннеиуа, насгьы шәандәылҵуа шәыбжьы рдуны шәымцәажәалан. Уи адагьы ауаа рылаԥш шәыҵамшәартә еиԥш аҽеилаҳәара аҭаххар ауеит.
Аҳәынҭқарцәа ажәабжьҳәара азин ҳамырхыргьы, ҳара уи ҳаҟәыҵӡом (Шәахәаԥш абзац 13.)c
13. Иаҳнарҵозеи Асовет Еидгыла аан инхоз аишьцәеи аиаҳәшьцәеи рҿырԥшы?
13 Иаҳҳәар ҳалшозеи ажәабжьҳәаратә ус иазкны? Уи шынашәыгӡало шәҭыԥ аҿы аҭагылазаашьа зеиԥшроу иахьыԥшуп. Ҳара Иегова бзиа даҳбоит, насгьы Иаҳра аӡбахә ауаа рзеиҭаҳәара ҳгәаԥхоит, убри аҟынтә аҭагылазаашьа зеиԥшразаалакгьы, ажәабжьҳәаразы алшарақәа ҳаԥшаалоит (Лука 8:1; Аус. 4:29). Асовет Еидгыла аан Иегова ишаҳаҭцәа ажәабжь шырҳәоз иазкны аҭоурыхҭҵааҩ Емили Беран илҳәеит: «Аҳәынҭқарцәа Иегова ишаҳаҭцәа ажәабжьҳәара шәаҟәыҵроуп ҳәа анрарҳәа, дара ргәылацәеи, рҩызцәеи, аус зцыруаз ауааи ажәабжь рзеиҭаҳәара иалагеит. Уи азы аконцлагерқәа рахь иандәықәырҵагьы, дара ирыцҭакыз ажәабжь рзеиҭаҳәара иалагеит». Асовет Еидгыла аан ҳдинхаҵара мап шацәкызгьы, ҳашьцәеи ҳаҳәшьцәеи ажәабжьҳәара иаҟәымҵӡеит. Ҽнак зны шәахьынхо атәылаҿгьы ҳдинхаҵара мап ацәыркыр, шәырҿыԥшла урҭ аишьцәеи аиаҳәшьцәеи!
ҲҼЫЗЦӘАҲАХЬЧАЛАША АШЬАЦҲӘАҚӘА
Ҳара аҿымҭра ианаамҭоу ҳдыруазар ауп (Шәахәаԥш абзац 14.)d
14. Ҳҽызцәаҳахьчалар ҳахәҭоузеи Аԥсалом 39:1 иану инақәыршәаны?
14 Ишәҳәо шәацклаԥшла. Ашьҭашәарыцарақәа раан ҳара иаҳдыруазар ауп аҿымҭра ианаамҭоу (Еккл. 3:7). Ҳара иҳәатәым аинформациа ҳамҳәалароуп, иаҳҳәап, ҳашьцәеи ҳаҳәшьцәеи рыхьӡқәа, аизарақәа ахьымҩаԥаҳго аҭыԥқәа, ажәабжьҳәаратә ус шынаҳагӡо, насгьы адоуҳатә фатәы ахьынтәиҳауа. Уи раҳәатәӡам аҳәынҭқарцәа, ҳҩызцәа, мамзаргьы ҳауацәа, урҭ даҽа тәылак аҿы инхозаргьы. Ус ҟаҳамҵалар, ҳашьцәеи ҳаҳәшьцәеи ашәарҭара иҭаҳаргылоит. (Шәаԥхьа Аԥсалом 39:1.)
15. Дзышьҭоузеи Аҩсҭаа, насгьы ишԥаҳалшо ишьацҳәа ҳҽацәаҳахьчар?
15 Уадаҩрақәак ирыхҟьаны акзаара шәцәыӡыртә алшәмыршан. Аҩсҭаа идыруеит ҩныҵҟала иеиҟәшаз аҩны шеиқәымхо (Марк 3:24, 25). Иара дааҟәымҵӡакәа ҳаилихырц дашьҭоуп. Аҩсҭаа иҭахуп иара иабашьра аҭыԥан, ҳара ҳара ҳаибафаларц.
16. Иарбан ҿырԥш бзиоу аиаҳәшьа Гертруд Пиотцингер иаҳзынлыжьыз?
16 Доуҳала ишәу ақьырсианцәагьы ргәырҽанызар ауп. Ҳазхәыцып иԥшьоу адоуҳала иалхыз ҩыџьа аиаҳәшьцәа рҿырԥштәы. Гертруд Пиотцингери Ельфриде Лиори егьырҭ аиаҳәшьцәеи дареи аконцлагер еицҭакын. Ельфриде егьырҭ аиаҳәшьцәа ргәы шьҭызхуаз ажәахәқәа лҳәон. Уи азы Гертруд Ельфриде длыҵашьыцуа далагеит. Аха ԥыҭрак ашьҭахь лара уи дацәыԥхашьеит, насгьы Иегова длыцхраарц азы дӷьаҵәы-ӷьаҵәуа диҳәеит. Абар лара илҩыз: «Ҳара еилаҳкаауазар ауп егьырҭ ҳара ҳаасҭа аҟазара рылазар, насгьы еиҳаны аҭакԥхықәрақәа рыдзар шалшо». Дышԥаиааи лара ашьыцра? Гертруд Ельфриде лҟазшьа бзиақәа лхы рзылышьҭит. Уи абзоурала Ельфридеи лареи ҿыц еиҩызцәахеит. Дара рҩыџьагьы аконцлагер рхыргеит, насгьы адгьыл аҿы рмаҵзура хдыркәшаанӡа Иегова изиашаны имаҵ руан. Ҳашьцәеи ҳареи ҳабжьара ицәырҵуа ауадаҩрақәа ҳаӡбозар, Аҩсҭаа акзаара ҳамихыртә илҳаршом (Кәал. 3:13, 14).
17. Избан еснагь Иегова иорганизациа ала иҳауа анапхгара ҳақәныҟәалар зҳахәҭоу?
17 Еснагь анапхгара шәықәныҟәала. Аҭакԥхықәра зду аишьцәа иҳарҭо анапхгара ҳақәныҟәалар, ауадаҩрақәа ҳҽырцәаҳахьчоит (1 Пиотр 5:5). Абар уи шьақәзырӷәӷәо ҿырԥштәык. Ҳдинхаҵара мап ахьацәкыз тәылак аҿы аҭакԥхықәра здыз аишьцәа ажәабжьҳәаҩцәа амаҵзураҿы ауаа апубликациақәа рзырымшаларц рарҳәеит. Аха пионерс амаҵ зуаз иашьак иҟаҵатәу еиӷьны идыруеит ҳәа иԥхьаӡеит аҟынтә, уеизгьы апубликациақәа ишон. Иалҵшәахазеи уи? Зны егьырҭ ажәабжьҳәаҩцәеи иареи рмаҵзура ианалга ашьҭахь дук мырҵыкәа, аполициа аусзуҩцәа иааныркылеит. Иҟалап дара аишьцәа ирыцклаԥшуазҭгьы, насгьы ауаа ирзынрыжьуаз апубликациақәа рымырхуазҭгьы. Иаҳнарҵозеи ари ахҭыс? Ҳара иҳарҭо анапхгара ҳақәныҟәалароуп, иҟаҵатәу еиӷьны иаҳдыруеит ҳәа ҳгәы иаанагозаргьы. Иегова иорганизациаҿы аҭакԥхықәра здиҵаз аишьцәа ҳанырзыӡырҩуа, еснагь даҳзылԥхоит (Аур. 13:7, 17).
18. Избан иаҭахым аԥҟарақәа рышьақәыргылара зыҟамло?
18 Иаҭахым аԥҟарақәа шьақәшәмыргылалан. Аизара аиҳабацәа иаҭахым аԥҟарақәа шьақәдыргылозар, уи аишьцәеи аиаҳәшьцәеи ауадаҩрақәа рызцәырнагоит. Аиашьа Иураи Камински уаанӡа Чехословакиа захьӡыз аҳәынҭқарраҿы ҳдинхаҵара мап анацәкыз иҟаз еиҭеиҳәеит: «Аизара аиҳабацәа аӡәырҩы анҭарк, аизарақәеи араионқәеи рҿы аҭакԥхықәра зхахьы изгаз аишьцәа ажәабжьҳәаҩцәа рхы шымҩаԥыргалаша аганахь ала рхатә ԥҟарақәа шьақәдыргыло иалагеит». Иегова азин ҳаимҭаӡеит егьырҭ рхы шымҩаԥыргалаша ҳаӡбаларц. Иаҭахым аԥҟарақәа шьақәзыргыло ауаа зышьҭоу аишьцәеи аиаҳәшьцәеи рыхьчара акәӡам, аха рыгәрахаҵара иадҳәалоу азҵаарақәа рҿы рықәыӷәӷәара ауп (2 Кор. 1:24).
АХААНГЬЫ ИЕГОВА ИМҴАХЫРХӘАРА ШӘАҞӘЫМҴЫН
19. Зыгәра ҳнаргозеи ҳара 2 Ашықәсынҵа 32:7, 8 иану?
19 Ҳаӷа, Аҩсҭаа Аџьныш, Иегова имаҵзуҩцәа рышьҭашәарыцара даҟәыҵӡом (1 Пиотр 5:8; Аат. 2:10). Аҩсҭаа идгылои иареи Иегова имаҵ аура азин ҳамырхырц рҽазыршәалоит. Аха Иегова имаҵ аура ахаангьы ҳаҟәыҵуам, зны-зынла ашәара ҳазцәырҵуазаргьы (Ҩынтә. 7:21). Иегова ҳара дҳадгылоуп. Ҳдинхаҵара мап ацәыркыргьы, иара еснагь дҳацхраалоит. (Шәаԥхьа 2 Ашықәсынҵа 32:7, 8.)
20. Шәзызхиоузеи шәара?
20 Шәааи актәи ашәышықәсазы инхоз ақьырсианцәа ҳарҿыԥшлап, дара усҟан иҟаз анапхгаҩцәа ирарҳәеит: «Ишәҳәа... ииашоу ииашаму Анцәа мап ицәкны шәара ишәҳәо анагӡара-ацныҟәара? Ҳарҭ иаҳбаз, иҳаҳаз рылаҿымҭра ҳалшом» (Аус. 4:19, 20).
АШӘА 73 Иҳаҭ агәымшәара
a Иҟаҳҵарызеи аҳәынҭқарратә мчрақәа ҳдинхаҵара мап ацәыркзар? Ари астатиа иаҳнарбоит Анцәа имаҵ аура ахаан ҳаҟәымҵырц азы иҟаҳҵалаша, иара убас ҳҽызцәаҳахьчалаша.
b АСАХЬАҾЫ ИАҲБО: асахьақәа иаҳдырбоит ҳдинхаҵара закәанла иахьышьақәырӷәӷәам атәылақәа рҿы Иегова ишаҳаҭцәа амаҵ шыруа. Ари асахьаҿы гәыԥ хәыҷык аиашьа иҩнаҵаҟа аизара мҩаԥыргоит.
c АСАХЬАҾЫ ИАҲБО: аиаҳәшьа (армарахь) аԥҳәыс баша длацәажәоит, аха убри аамҭазгьы аҵабырг иазкны ак лаҳәара лҽазылшәоит.
d АСАХЬАҾЫ ИАҲБО: аиашьа иҿахәы аниҿырхуа, аизара иазку аинформациа аҳәара мап ацәикуеит.