Ariisi oghị omhiịn ophanyanhaạn asipuru Aḍinyạ Ituughạ Ogboku Awiki Phọ

MARCH 5-11

ARUPHUA DỊ OSIGHẸ SIPHẸ EKPO-ONHỤ PHỌ ENAẠN | MATIU 20-21

“Olọ Rawạ Oḍighi Ogbogh, Pọ Kaḍighi Oye Dị Kakumu Ghan Angọ Buerị Phọ”

(Matiu 20:3) Kụ odị aḅilẹ amite mem dị aḍio mezạ, kụ amiịn bunọn dị omereghạ epẹ aḍighi phọ, dị iyaạr oḍighi u/moọgh;

nwtsty ilọ omhiịn r’ilọ onhaghanhạm arurụ

Epẹ Aḍighi phọ

Iniin arikpisi aḍighi phọ, idiphọ aḍiphẹ oḍeenhaan bọ siphẹ aḍinyạ ituughạ phọ, irọl ghan ogbạl eten. Awe dị robolhoghi raraạr ugbor ghan osereghi raraạr abidị ikol areten, opukiom eten. Awe lọ orughogh rokool phọ ipẹ phọ ughị ghan ni oghooghi araraạr osereghi olhoghi otu, idiphọ arekpeperẹ, asitobilị r’araraạr lọ purukụ obugha ozo. Loor esi dị asifriiz i/tolhoghụ ghan bọ olhọgh araraạr lọ ogho, imhoghi ghan mọ awe oghị ghan ḍighi torobọ aḍio ogho araraạr. Oye lọ aghị ogho iyaạr anhaghạn ghan ni iinhaghạn ḍighaạgh abumuul ḍighi r’abunhọn awe, ibạm anmụny kotue ni okị opegh ephegh, kụ awe lọ oḍighi u/moọgh ughị ghan ni owạ oḍighi. Epẹ aḍighi phọ, aJizọs aakonhom ni we dị u/moonhogh, aPọl aghị ghan kẹn ni aghaạph iiḅi iinhaghạn phọ. (Iiḍ 17:17) Idị egbạgh r’iphẹn phọ, iḅeeraạn ghan butughemhiạ iilhogh phọ r’aFarisi phọ oghị arikpisi ph’iphẹn pidị awe omhạgh oḅilhẹ oghuenhi bidị.

(Matiu 20:​20, 21) Kụ onhiin anmụny phọ aZebidi aphạm nmụny phọ odị arumom ateẹny Jizọs akpuḍian, kụ alọm nyodị mọ aḍighinaan nyinọ iiḅi. ²¹ Kụ odị apuru anịr phọ mọ, “Eeghe iyaạr kụ edị nạ rawạ bọ?” Kụ anịr phọ mọ, “Meera ni mọ iyạl anmụny phọ amị abuẹn orọl oniin ḍighaạgh eliom, ophorị phọ ḍighaạgh ekeeny anạ epẹ omạr phọ anạ.”

nwtsty araraạr ituughạ dị edi Mat 20:​20, 21

onhiin anmụny phọ aZebidi: Iduọn phọ pọ, onhiin abutelhedom mọ Jems r’aJọn. Odaphạn ipẹ aMạk aghaạph bọ, aJems r’aJọn kụ ughị bọ oteẹny Jizọs. Bidị kụ umiighom bọ ilọm mọ, kuolọ uḍighi iduọn phọ dị eego esi onhiin ph’abidị Salomi, opọ eeni aḍighi bọ umor onhiin aJizọs.​—Mat 27:​55, 56; Mạk 15:​40, 41; Jọn 19:25.

oniin ḍighaạgh eliom, ophorị phọ ḍighaạgh ekeeny anạ: Iyạl phọ asidọl phọ iphẹn reḍeenhaan ghan eghuan ḅilhẹ r’iikpọ itooghị, kuolọ eghuan dị epelhom pọ ephẹn aḍighaạgh elhiom mọ.​—Ps 110:1; Iiḍ 7:​55, 56; Rom 8:34.

(Matiu 20:​25-28) Kụ aJizọs amạgh bidị mọ oru, kụ aḅenị bidị mọ, “Nyina elegheri ni mọ awe phọ abuphẹ oseere bọ mọ odạ ruuruen omoọgh ni iikpọ esi awe phọ bidị odạ bọ, ḅiIẹ kẹn abugbogh phọ rotooghị ghan ni itooghị kongọ bidị. ²⁶ Kụ ke/tọl idiphọ siẹn ogbo phọ anyina. Ogbo phọ anyina, olọ rawạ oḍighi ogbogh, pọ kaḍighi oye dị kakumu ghan angọ buerị phọ, ²⁷ Kụ olọ rawạ oḍighi oḍiemiom, pọ odị kaḍighi eekuna ebenẹ. ²⁸ akighemị Moọny phọ Oye, dị u/tu mọ okumu ongọ nyinọ, aru okumu ongọ awe r’osighẹ aghuḍum mọ odị otanyanạm aḍita.”

nwtsty araraạr ituughạ dị edi Mat 20:​26, 28

okumu ongọ: Obobọ “ebenẹ.” ABaibul phọ agbor ghan rasighẹ kaḍighinhom ekpo-onhụ aGrik phọ di·aʹko·nos oghaaphọm ilọ oye dị rakumu ghan bunhọn r’osooromhi aloor oomo amem. Roḅaạm ghan ekpo-onhụ ph’ephẹn phọ mem lọ rokaạph ilọ aKraist (Rom 15:8), awe arukumuan obobọ arebenhẹ aKraist (1Kọr 3:​5-7; Kọl 1:23), bulọ rologhonhaạn ghan ḍighaạgh ikumor awe (Fil 1:1; 1Tim 3:8), r’arebenhẹ ologhi otu (Jọn 2:​5, 9) ḅilhẹ r’abuọ oḍighi agomẹt (Rom 13:4).

ko/kumu ongọ nyodị, kuolọ kakumu ghan angọ bunọn: Obobọ “ko/kumu nyodị, kuolọ kakumu bunọn.”

Oguphogh Owạ Imạ Araraạr Dị Edi Siphẹ ABaibul Phọ

(Matiu 21:9) Kụ buphẹ oḍia bọ r’abuphẹ orọl bọ omạn phọ olooghị ghan mọ: ‘Apelieẹny, kụ edị yoor rolọm, Moọny phọ aDavid! Enaạn esẹph ni nyoọn phọ ratumom bọ ḍien Omoọgh-we phọ! Ibo erolonaạn ni Enaạn epẹ k’akẹ!’

nwtsty iyaạr otuughạ dị edi Mat 21:9

Apelieẹny, kụ edị yoor rolọm: Remạ ghan, “Hosanna.” Ekpo-onhụ aGrik phọ ephẹn phọ iḍuạ esi elọ aHibru dị remạ ghan mọ “apelieẹny, kụ edị yoor rolọm” obobọ “uphẹl aani, seseeny.” Siẹn phọ osighẹ oḍighinhom ekpo-onhụ phọ idiphọ ilọm dị rolọm ghan Enaạn ilọ apelieẹny obobọ ilọm okpạr opu; kotue kẹn ni oḅilhẹ ogbạ mọ “seseẹny, uphẹl aani iyoor.” Esighẹ rekị bịn, eḅilhẹ eḍighi ekpo-onhụ dị roḅẹm ghan mem iiḅereghị ḅilhẹ r’iiseeny. Ikpo-onhụ aHibru phọ omiịn siphẹ Ps 118:​25, edimhom aani bọ pakirị asuọr phọ ogbor ghan bọ omhoọr mem Eyaạl Ophẹl Otene phọ ogẹ pọ siphẹ Ps 113-118. Esi iduọn phọ, awe phọ uutughiạn ghan ni ikpo-onhụ phọ iphẹn phọ mem eyaạl phọ. Eniin eten dị Enaạn ephagharanhaạn bọ ilọm ophẹl oọny phọ aDevid pọ oḅeton odị siphẹ aḍuugh phọ. Siphẹ Mat 21:​42, aJizọs r’aloor aghaạph aghol Ps 118:​22, 23 kụ aḅẹm mọ esi phọ isiẹn phọ rekaạph ghan ilọ aMesaya phọ.

Moọny phọ aDevid: Ikpo-onhụ dị reḍeenhaan ghan olhọgh elhegh dị olhọgh ḍikoọl eemarạ phọ aJizọs ḅilhẹ r’oḍighi phọ odị idiphọ aMesaya phọ oguanaan bọ.

(Matiu 21:​18, 19) Kụ reḅaạl aJizọs aḅilẹ rakị epẹ emạ phọ, kụ okoọny asiph nyodị. ¹⁹ Kụ amiịn oreeny dị oghol mọ afịg pạ ogbạl eten phọ, kụ aghị ophogh, kụ o/miịn iyaạr omuton rinyạ phọ bịn, kụ odị aḅenị mọ, “Ka/muum mun iimuma, k’iḍuul k’iḍuul k’agee-pọ.” Kụ mem mem mọ bịn oreeny phọ anyororo.

jy 244 ¶4-6

Usighẹ Oreeny aFịg Phọ Otughemiọm Iyaạr Ilọ Omeeraam

Eeghe kụ iḍighi kụ aJizọs aronyon bọ oreeny phọ mọ anyororo? Odị aghaạph ni iyaạr phọ eḍighi bọ siphẹ ophagharanaạn phọ Odị angọ bọ mọ: “Mị akạr riḅenị ghan inyina mọ eḍighi iyaạr dị nyina emeeraam kụ iyạl iloghi nyina i/moọgh pọ nyina ketue ni eḍighi oreeny phọ iduọn mị aḍighi bọ. Ḅilẹ kẹn eḅenị eeḅarạph phọ ephẹn mọ tuphuronu ameel asuma ophiịny, pọ Enaạn keḍighi ni ingọ inyina. Nyina emoọgh ni omeeraam, pọ iyaạr Iọ nyina eIọm esi iiḅereghị nyina kemoọgh ni.” (Matiu 21:​21, 22) Siẹn phọ odị aḅilhẹ rakaạph ghan iyaạr dị odị maghaạph ni epẹ omạn ilọ omeeraam dị katue ni atuphuron eeḅarạph asighẹ.​—Matiu 17:20.

Esi oḍighi iyaạr dị oreeny phọ anyororo, aJizọs amiteom iyaạr ituughạ odọ idị ewạ bọ omoọgh omeeraam oghị esi Enaạn. Odị aḅẹm mọ: “Esi iduọn phọ kụ mị riḅenị inyina mọ iyaạr lọ nyina elọm esi iiḅereghị kụ emeeraam mọ nyina kemoọgh ni, pọ keḍighi ni elọ anyina.” (Mạk 11:24) Peeghe eekiạ iyaạr ituughạ dị edianaan oomo abumatuạn phọ aJizọs! Ekạr kụ ekpeanaạn butelhedom mọ loor esi odẹgh ophogh phọ bidị kosoman bọ moọny amem. Onhọn amuuḅọph odi kẹn ni igbo oreeny afịg phọ anyororo bọ ḅilhẹ r’odọ phọ omeeraam mọ nạ amoọgh bọ.

Idiphọ oreeny afịg phọ, eelhe phọ Izrạl umhoọgh ḍimite iikeleghian. Awe eelhe phọ ephẹn phọ ughiran iyọ r’Enaạn, kụ ephẹn anyụ r’anyụ upu oḍeenhaan mọ bidị rooko ni olhogh phọ Enaạn. Toroboiperolbọ, oomo eelhe phọ urọl dọl e/moọgh omheeraam re/muum igey iimuma. Bidị ukạr kụ oghel oọny phọ Enaạn! Esi oronyon oreeny phọ ra/muum bọ iimuma phọ dị kanyororo, aJizọs aghaạph ni ipẹ kemitenhaan bọ eelhe phọ ephẹn phọ omeeraam mọ u/moọgh bọ ḅilhẹ kẹn u/muum bọ iimuma.

Ibạl ABaibul

(Matiu 20:​1-​19) “Kosighẹ omạr phọ k’Enaạn omaaniọm oghaạph oye dị amoọgh ozo ireeny amiim. Eḅon aḍiroọr kụ odị amite ophir awe oghianaạn odị ozo. ² Kụ amerenyan mọ onọ kakpẹ ghan bidị naira ḍio kụ aḅenị bidị mọ oghị ozo pho. ³ Kụ odị aḅilẹ amite mem dị aḍio mezạ, kụ amiịn bunọn dị omereghạ epẹ aḍighi phọ, dị iyaạr oḍighi u/moọgh; ⁴ kụ aḅenị bidị mọ, ‘Ikị aani epẹ ozo phọ, kụ iIọ ekpeanaạn okpẹ anyina, mị kikpẹ ni inyina.’ Kụ bidị oghị.’ ⁵ Kụ odị amite ogbo ootaany amiịn buniin, kụ aḅilẹ kẹn amite mem dị erumuḍio megbọI kụ amiịn bunọn, kụ atuụgh kẹn igina phọ aḅenị. ⁶ Kụ mem dị meteẹny duIhe, kụ odị aḅiIẹ amite amiịn bunọn dị omereghạ yogh, dị maạr oḍighi u/moọgh, kụ apuru bidị mọ, ‘Uḍighi ika kụ nyina emereghạ bọ siẹn oomo phọ arodon bịn iyaạr re/ḍighi?’ ⁷ Kụ bidị oḅẹnị nyodị mọ, ‘Oye iyoor u/phir.’ Odị aḅenị bidị mọ, ‘Ikị aani epẹ ozo phọ, kụ iIọ ekpeanaạn okpẹ anyina, mị kikpẹ ni inyina.’ ⁸ “Kụ bidị oḅenị nyodị mọ, ‘Oye iyoor u/phir.’ Odị aḅenị bidị mọ, ‘Ikị aani epẹ ozo phọ, kụ iIọ ekpeanaạn okpẹ anyina, mị kikpẹ ni inyina.’ ⁹ Kụ buphẹ oru bọ dulhe phọ ukpẹ ni oye ye abidị oniin anaira. ¹⁰ Kụ abuḅẹI abuphẹ oru bọ ugbiom ghan mọ kokpẹ ni bunọ opuemi buphẹ osugha bọ omạn phọ. Kụ oḅilẹ bịn okpẹ aani bidị oniin anaira. ¹¹ Kụ bidị raạr ikpoki phọ kụ ogumom uwozo phọ ¹² mọ, ‘Buẹn oḍighi bọ oniin awạ phọ bịn nạ akpẹ ni aaIenyan r’ayoor phọ oselạ bọ ogogo emụ aḍio phọ’ ¹³ Kụ odị aphagharanaạn oniin onyọ abidị kụ aḅẹm mọ, ‘Oyaghirị, mị nyinạ ikarạph u/ḍighi. Minạ r’anạ u/merenyan oniin anaira emụ aḍio ḍughụm? ¹⁴ Sighẹ ipẹ eru bọ ipẹ anạ agheeIom. Idiphọ mị angọ bọ buẹn osugha bọ omạn phọ kụ idị mị katuụgh ni angọ aani nyinạ. ¹⁵ Nạ ka/meera mọ mị uliom ikpoki phọ amị ilọ iḅeraạn imị ḍughụm? Rekạgh ni ologhi anạ, mọ mị ogey oye ḍughụm?’ ¹⁶ Iduọn phọ, pọ budị osugha omạn koḍighi buḅẹl, kụ abuḅẹl phọ osugha omạn.” ¹⁷ AJizọs aten rakị Jeruselem, kụ agbatạn ḍioph r’iyạl abumatuạn phọ atenom ogbạl epẹ eten phọ, kụ aḅenị bidị mọ: ¹⁸ “Inaghạn, iduọn yira rokị bọ Jeruselem, koḅọgh ni Moọny phọ Oye ongọ buọ arumụ abupinyọn rikiạ phọ r’abụtughemiạ iilogh phọ, kụ bidị osoph erugh aḍuugh opume ¹⁹ kụ osighẹ nyodị olọgh ḍighaạgh aruuruen, onmoghoghoọm yogh, ogurọgh kụ okạn nyodị okiigh, kụ ḍughul otu dị kemuneniom iraạr kụ odị aḅetenu esi aḍuugh phọ.”

MARCH 12-18

ARUPHUA DỊ OSIGHẸ SIPHẸ EKPO-ONHỤ PHỌ ENAẠN | MATIU 22-23

“Kooko Iyạl Igbogh Iilhogh Phọ”

(Matiu 22:​36-38) “Otughemiạ, oghẹn kụ okaraghị ogbogh siphẹ iiIogh phọ?” ³⁷ Kụ aJizọs mọ: “ ‘Pomoghiạn Omoọgh-we, Emụgh phọ anạ, r’oomo oIoghi anạ, r’oomo uwaIoor anạ, r’oomo iitughiạn anạ.’ ³⁸ Ophọn kụ oḅẹl r’okaraghị ogbogh phọ.

nwtsty iyaạr otuughạ dị edi Mat 22:37

ologhi: Mem dị oghol kụ oḅarạm ‘ghuḍum’ ḅilhẹ “r’iitughiạn,” bịn emụ phọ mekạr eegholaan, kụ remạ ghan inyuughiom, r’aruuphuạ oye phọ, ḅilhẹ r’ipẹ oye phọ raloghoma ghan bọ. Iraạr phọ ikpo-onhụ phọ osighẹ bọ oḍighinom siẹn phọ (ekpom mọ, aghuḍum mọ, ḅilhẹ r’iitughiạn phọ) i/ḍighi eniin iyaạr kuolọ; osighẹ oḍighinhom eten dị oniin akọm nyoniin, oghaạph okparamị odọ idị ewạ bọ omoọgh ephomoghiạn dị emunughan oghị esi Enaạn.

aghuḍum mọ: Obobọ “oomo aloor phọ.”

iitughiạn phọ: Iduọn phọ pọ, iikpọ iitughiạn. Orue olhegheri Enaạn r’oḅilhẹ obughẹ ephomoghiạn oye phọ esi Enaạn pọ amoọgh osighẹ iikpọ iitughiạn phọ odị oḍighinhom. (Jọn 17:3; Rom 12:1) Siẹn phọ okaạph okol ipẹ ogẹ bọ De 6:​5, kụ okaraghị igẹ aHibru phọ ekol iraạr ikpo-onhụ phọ iphẹn phọ, ‘ekpom mọ, aghuḍum mọ, ḅilẹ r’inyaạm.’ Kuolọ, odaphạn ipẹ aMatiu aghaạph bọ idiphọ omhiịn bọ siphẹ okạr igẹ aGrik phọ, ekpo-onhụ dị eghaạph ilọ “iitughiạn” kụ edị osighẹ oḍighinhom kparipẹ ghụn “r’inyaạm.” Ibadị araraạr kụ iḍighi bọ ni iyaạr phọ osighẹ bọ enhọn ekpo-onhụ kụ oḍighinhom. Eḅẹl phọ, onhụ aHibru iḍiodi phọ o/mhoọgh ghan enhọn ekpo-onhụ osighẹ oḍighinhom esi “iitughiạn”, asighẹ ghan ekpo-onhụ “ekpom” mọ kụ aḍighinhom. Ekpo-onhụ phọ ephẹn phọ mem dị osighẹ oḍighinhom eten dị omaaniọm remạ ghan oomo oye ologhi phọ, ipẹ phọ eḅaramaạm iitughiạn oye phọ, ipẹ oye phọ raloghoma ghan bọ, araagharạ, ḅilhẹ r’inyuughiom mọ. (De 29:4; Ps 26:2; 64:6; miịn raraạr ituughạ ilọ ekpom mọ siẹn ekpịgh phọ ephẹn.) Esi iduọn phọ, torobọ esi dị igẹ aHibru phọ eghol “ekpom”, aGrik Septuagint phọ asighẹ aḍighinhom ekpo-onhụ aGrik dị eelenyan “iitughiạn”. (Ge 8:21; 17:17; Pr 2:10; Isa 14:13) Edị etum siẹn, iyaạr phọ aMatiu aghol bọ ekpo-onhụ aGrik “iitughiạn”, kparipẹ r’oghol mọ “inyaạm” mem dị r’okaạph koghol ipẹ ogẹ bọ siphẹ De 6:5 pọ mem dị oghol ekpo onhụ aHibru phọ “inyaạm [obobọ , “ikuph,” igẹ dị edi ude.]” pọ eḅaramaạm iikpọ arukumuan ḅilhẹ r’iikpọ iitughiạn oye phọ. Toroboiperolbọ, ipẹ ekpo-onhụ aHibru phọ ḅilhẹ r’ekpo-onhụ aGrik phọ eekomoghạn bọ etue ni iloghonhaạn iyira ḍighaạgh olegheri iyaạr phọ eḍighi bọ kụ abuẹn ogẹ bọ ilọ iiḍighi phọ aJizọs okaạph bọ rokol ipẹ ogẹ bọ Deuteronomy kụ osighẹ bọ enhọn ekpo-onhụ oḍighinhom.

(Matiu 22:39) Kụ opọ amuneniom bọ iyạl phọ idiphọ oḅẹI phọ ni mọ, ‘Pomoghiạn onọn oye idiphọ aIoor phọ anạ.’

nwtsty iyaạr otuughạ dị edi Mat 22:39

Opọ amuneniom bọ iyạl phọ: Ogẹ ophagharanaạn dị aJizọs angọ buọ aFarisi phọ siphẹ Mat 22:​37, kuolọ aJizọs o/phagharanhaạn bidị ḍipuru phọ bịn owilhẹ pạ, odị aḅilhẹ aghaạph aghol itọ phọ emhunhenhiom bọ iyạl phọ (Le 19:18), kụ atughemhị mọ iyạl phọ itọ phọ eekomoghạn eten dị ekpạr ogbatạn kụ mọ oomo phọ Iilogh phọ r’itughemhị aRiil phọ edi siẹn iyạl iilogh phọ iphẹn.​—Mat 22:40.

onọn oye: Ekpo-onhụ aGrik phọ ogbạ bọ mọ “onọn oye” (remạ ghan, “onyọ amatuman anạ”) epelhom ni oḅẹm mọ abuẹn orugh bọ otuman nyinhạ bịn. Eḅarạm kẹn torobọ oye dị r’anạ rekaaphạn ghan.​—Luk 10:​29-37; Rom 13:​8-10.

(Matiu 22:40) Oomo phọ iilogh phọ aMozis r’itughemị ariiI phọ edi siẹn iyạI phọ iilogh phọ iphẹn bịn.”

nwtsty iyaạr otuughạ dị edi Mat 22:40

olhogh phọ . . . ariil phọ: mem dị oghaạph oghol mọ “Olhogh Phọ” pọ r’okaạph ghan ilọ oomo phọ ipẹ ogẹ bọ siphẹ Genesis kụ esi Deuteronomy. “Ariil Phọ” remạ ghan oomo arinyạ imiịn aBaibul aHibru phọ. Kuolọ, mem dị oḅạr iyạl phọ ikpo-onhụ phọ iphẹn kụ oghol, pọ remạ ghan oomo igẹ arinyạ iigbia aHibru phọ.​—Mat 7:12; 22:40; Luk 16:16.

edi siẹn: Ekpo-onhụ aGrik phọ ephẹn remạ ghan “obeḍenhọm” kotue kẹn ogbạ mọ “okpasị.” AJizọs raḍeenhaan ghan mọ ko/gina aḍioph iilogh phọ bịn, kuolọ mọ oomo igẹ-iigbia aHibru phọ ekpasị esi ephomoghiạn.​—Rom 13:9.

Oguphogh Owạ Imạ Araraạr Dị Edi Siphẹ ABaibul Phọ

(Matiu 22:21) Kụ bidị mọ, “ASiza.” Kụ odị aḅenị bidị mọ, “Isogh iIọ aSiza engọ Siza, esogh iIọ Enaạn engọ Enaạn.”

nwtsty iyaạr otuughạ dị edi Mat 22:21

Ilọ aSiza engọ Siza: Ophagharanaạn phọ aJizọs siẹn phọ, r’ipẹ oghaạph bọ siphẹ Mạk 12:17 r’aLuk 20:​25, bịn kụ ogina igẹ ilọ aJizọs dị oghaạph oghol otooghiạ aRom. “Ilọ aSiza” phọ eḅaramaạm okpẹ ghan ilọ iiḍighi dị abuọ itooghị phọ oḍighinaan we phọ ḅilhẹ r’olọgh eegu kụ osooromhi ghan aloor ongọ abuọ iikpọ itooghị phọ.​—Rom 13:​1-7.

Ilọ Enaạn engọ Enaạn: Iphẹn phọ eḅaramaạm ongọ iiseeny dị eḍuạ kekpom, ophomhoghiạn r’oomo aloor, onhaghanhạn dị amhunhughan, r’oḅạr.​—Mat 4:10; 22:​37, 38; Iiḍ 5:29; Rom 14:8.

(Matiu 23:24) Nyina awe ikpom ariḍien dị eḅẹm mọ nyina keḍiemiom bunọn. Nyina emiịn ni ephị esighẹ siphẹ amuụm mọ nyina kepughọl bọ, kụ reminọm ni okpom anạm!

nwtsty iyaạr otuughạ dị edi Mat 23:24

nyina emiịn ni ephị esighẹ siphẹ amuụm mọ nyina kepughọl bọ, kụ reminọm ni okpom anạm: Ephị phọ eḍighi obạm olẹm, kụ anạm mọ aḍighi ogbogh olẹm dị i/ḅaạl dị awe phọ Izrạl olegheri. (Le 11:​4, 21-24) AJizọs asighẹ aḍighinhom ekpo-onhụ dị eghaạph ebughẹ, kụ aḅarạm r’enhọn edị i/ḅophạn, oḅẹm mọ abuḍiemiom aruukụ iiḅereghị phọ umaạr ghan okiạ miim mọ abidị obọ bidị kominhọm ghan bọ ephị bịn otọl dọl e/ḅaạl, kuolọ uphogh ghan ogunhọm raraạr dị emoọgh maạr oḍighinhom pạ olhogh phọ, eḍighinhom iyaạr dị otoomaạm okạr ologhọm okpom anạm loor amiim bịn ophugholọm.

Ibạl ABaibul

(Matiu 22:​1-​22) Kụ aJizọs aḅiIẹ asighẹ sidogh kụ aghaaphọm aḅenị we phọ mọ: ² “Kosighẹ omạr phọ k’Enaạn omaaniọm oghaạph oniin uw-emạ dị rapinanaan moọny odị anịr, kụ asạ eḍien arogọ. ³ Kụ arom buteIhedom mọ odị mo oghị oomaghạgh buphẹ moḅenị yogh bọ oru k’arogọ phọ; kụ bidị u/meera utu. ⁴ Kụ odị aḅiIẹ kẹn arom bunọn abuteIhedom mọ, ‘Ikị eḅenị buphẹ moḅenị yogh bọ mọ mị maakoIobian ni male phọ. Mị mazẹ sinạm r’aroophoony igạ phọ amị akanyạn. Oomo phọ araraạr phọ meekpomoghan ni rekori male phọ. Itu k’arogọ phọ.” ’ ⁵ Kụ bidị u/sighẹ umaghamị iyaạr, bịn owalalạ oḍuaghụ. Oniin aten aghị ozo odị, oniin aghị omuul aḍighi odị; ⁶ Kụ buphẹ osugha bọ osiphi butelhedom oye phọ bịn okuphogh ozẹ. ⁷ “Kụ mem dị uw-emạ phọ anaghạn bọ iphẹn phọ, ighạgh ni ologhi odị, kụ arom we eghạm odị mọ oghị ozẹ rookọm enu phọ abuphẹ, osụ emạ phọ abidị niạn ophiemi. ⁸ Kụ odị aḅenị butelhedom mọ odị mọ, ‘Mookpomoghi ni raraạr arogọ phọ, kụ buphẹ moḅenị yogh bọ u/kpeanaạn oru k’arogọ phọ. ⁹ Ikị ghụn epẹ aroḅodo phọ eemaghạgh bulọ nyina emiịn, eḅenị mọ oru k’arogọ phọ ‘ ¹⁰ Kụ abuteIhedom mọ abuphẹ oghị roḅodo phọ oomaghạgh bulọ bidị omiịn, bukarạph r’abugey, ookpomoghi. Kụ awe omuza k’arogọ phọ. ¹¹ “Kụ uw-emạ phọ aghị aḍigh siphẹ phọ ophogh aruuruen phọ, kụ amiịn oniin oye dị odi aani pạ phọ, dị asuọma apinien phọ u/kpologhiạn aani. ¹² Kụ odị amạgh nyodị mọ, ‘Moọny phọ, nạ uru ika siẹn kụ asuomạ apinien phọ nạ o/kpologhiạn aani?’ Kụ odị maạr o/ḅẹm. ¹³ Kụ uw-emạ phọ aḅenị butelhedom mọ odị mọ, ‘Ipaḍị nyodị raghaạgh r’aruwol, esumeeny nyodị epẹ okikikị ufiri phọ; ipạ kụ esi dị katọI amoghi yogh akirighạ’ ¹⁴ “Umạgh ni ḍita, kụ ephurukpu kụ abudị osaḅạr.” ¹⁵ Kụ aFarisi phọ oghị oḍighan egir, pidị bidị onaghạn ḍughụm onhụ odị otuạn osiphom. ¹⁶ Kụ bidị orom bumatuạn abidị r’abuọ aHerọd, mọ oghị oteẹny Jizọs opuru mọ, “Otughemiạ, yoor oIegheri ni mọ nạ oye aruukuan ni. Nạ ra/pogh ghan oye kamạgh mọ iyaạr ri. Esi anạ oye oye o/pu. Nạ akạr ri ratughemị ghan reten phọ Enaạn. ¹⁷ Loor iduọn phọ, uḅenị iyoor. Nạ ragbi ghan ika? lilogh phọ ayira emeeraam ni mọ yira osogh ghan iisogh phọ aSiza, uw-emạ phọ aRom? Ekpẹ ni ḍughụm kụ i/kpẹ?” ¹⁸ Kụ aJizọs alegheri ni ikarạph arigbiom mọ abidị, kụ apuru mọ, “Nyina ridẹgh ghan imị eeghe? Nyina awe iyạI asinem? ¹⁹ Iḍeenaan imị odọ ikpoki phọ nyina resoghom ghan bọ iisogh phọ.” Kụ bidị osighẹ okpoki phọ oruomonaan nyodi. ²⁰ Kụ odị mọ, “Ephẹn phọ ekịgh emụ anhiạn? Ogẹ siẹn phọ ilọ anhiạn?” ²¹ Kụ bidị mọ, ASiza. Kụ odị aḅenị bidị mọ, “Isogh iIọ aSiza engọ Siza, esogh iIọ Enaạn engọ Enaạn.” ²² Bidị ronaghạn bọ iphẹn phọ kụ omaghagha yogh kụ owiIẹ nyodị oḍuaghụ.

MARCH 19-25

ARUPHUA DỊ OSIGHẸ SIPHẸ EKPO-ONHỤ PHỌ ENAẠN | MATIU 24

“Mhaamhanham Reten Aruwaloor Siẹn Asiiḍio Eekunha Phọ”

(Matiu 24:12) Kụ ikarạph keleeny ni eleeny dị tutụ ephomoghiạn ibadị awe keephoọm ni.

it-2 279 ¶6

Ephomoghiạn

Ephomoghiạn Oye Phọ Ketue Ni Eephoọm. AJizọs Kraist, rakaạph bọ kaḅenhị butelhedom mọ odị ilọ araraạr phọ ipẹ kemite bọ ghisigh, amạ ni amiteom mọ ephomoghiạn (a·gaʹpe) ibadị abuphẹ opu bọ oḅẹm mọ abunọ r’ooḅereghị ni Enaạn keephoọm ni. (Mat 24:​3, 12) Otelhedom mọ aPọl aḅẹm iduọn mọ, e/moọgh ephomoghiạn Enaạn eḍighi ni eniin ekarạph eegharạ dị ketọl mem asiiḍio eekunha phọ, kụ awe komoọgh ghụn ‘ephomoghiạn ikpoki.’ (2Tim 3:​1, 2) Etu ni inẹ, mọ oye katue ni atoph ephoghom igey asinị-iilhogh aBaibul phọ eelheeny bọ, ḅilhẹ kẹn egey ephomoghiạn phọ odị amhoọgh bọ ketue ni eephoọm. Iphẹn phọ ekaạph ekparamị odọ idị emạn maạr oḍighi ghan oḍeenhaan kụ ooneghị ephomoghiạn phọ ayira, esi ogbirima ghan ekpo-onhụ phọ Enaạn kụ oḅọl aghuḍum oye phọ odaphạn asinị-iilogh phọ Enaạn.​—Efẹ 4:​15, 22-24.

(Matiu 24:39) kụ arị bidị u/legheri ipẹ remite bọ tutụ amuụm-aḍigho phọ aru bọ aghughom bidị aḍuanạm. Idiphọ kụ idị ketọI mem mọ Oọny phọ Oye katu bọ.

w99 11/15 19 ¶5

Nạ Ramuneni Ni Oomo Phọ Oḍighi Phọ Enaạn Eseenhaan Bọ Nyinhạ Ḍughụm?

⁵ AJizọs Kraist aghaạph ilọ asimem mọ ayira ekpạr bọ ni orọl mọ: “Kụ idiphọ erọl bọ mem mọ aNoa kụ idị ketọl mem mọ Oọny phọ Oye katu bọ. Idiphọ erọl bọ siḍughul otu phọ ipẹ retu bọ oteẹny amem mọ amuụm-aḍigho phọ, awe uIe ni eḍien oḅiIẹ ophugholọgh, alephiri anmụny r’anmariịr aalạn yogh ni ilom, tutụ eteẹny bọ okaraghị aḍio phọ aNoa aḍigh bọ oghuugh phọ; kụ arị bidị u/legheri ipẹ remite bọ tutụ amuụm-aḍigho phọ aru bọ aghughom bidị aḍuanạm. Idiphọ kụ idị ketọI mem mọ Oọny phọ Oye katu bọ.” (Matiu 24:​37-39) Eḍighi maạr dị otuụgh bịn, iyaạr i/lo dị eeph ole r’oḅilhẹ ophughọl, kụ pinien phọ kẹn Enaạn r’aloor kụ iphighi. (Genesis 2:​20-24) Ghalamọ r’iduọn phọ ni, eḍighi maạr lọ yira ologhoma mọ ophorogh araraạr aḅirini phọ kụ m’eḍighi eḅẹl iyaạr siphẹ adọl aghuḍum mọ ayira, eeghe kụ iḍighi kụ nạ oghol bọ iphẹn phọ ooḅereghị oḅenhị aJihova? AJihova katue ni ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oḍighi Omạr phọ eḅẹl, kụ oḍighi ghan igey, ḅilhẹ r’orue omhunhenhi oḍighi phọ odị ungọ bọ iyira oḍighi phọ.​—Matiu 6:33; Rom 12:12; 2 Korịnt 13:7.

(Matiu 24:44) Esi iduọn phọ, igon ni. Amem mọ opọ nyina i/gbiom bọ ologhi kụ edị Oọny phọ Oye katu bọ.

jy 259 ¶5

Abutelhedom Mọ Upuru Eḍeenhaan

AJizọs aḅẹm mọ abumatuạn phọ odị oomhanham, ogon ghan, ḅilhẹ ookolhobian. AJizọs aghaạph akparamhị iphụr arurụ phọ iphẹn r’onhọn odọ oghaạph omaaniọm: “Kụ iIegheri iduọn, mọ uwotu phọ kụ aIegheri mem mọ oḅạ phọ katu bọ, obọ odị mugon ni, odị mu/meera mọ oḅạ phọ akạ otu phọ odị aḍigh awum raraạr aḍuanạm. Esi iduọn phọ, igon ni. Amem mọ opọ nyina i/gbiom bọ ologhi kụ edị Oọny phọ Oye katu bọ.”​—Matiu 24:​43, 44.

Oguphogh Owạ Imạ Araraạr Dị Edi Siphẹ ABaibul Phọ

(Matiu 24:8) Kụ oomo araraạr phọ iphẹn phọ kụ emiighom iminimiịn.

nwtsty iyaạr otuughạ dị edi Mat 24:8

emiighom iminimiịn: Ekpo-onhụ aGrik phọ ephẹn rotoomaạm ghan eephinha phọ ipẹ oghunhughun rapin ghan bọ mem emariạ. Kuolọ siẹn phọ ekpo-onhụ phọ ephẹn remạ ghan iiḅaghamhị, eephina, ḅilhẹ r’iminimiịn phọ ipẹ yira olhegheri bọ, reḍeenhaan ghan mọ idiphọ eephinha oghunhughun, iiḅaghamị phọ r’imhinhimiịn phọ oghaạph bọ mọ k’emite phọ keloghorị ni, eḅilhẹ eepaany epu idị memite ghan kụ egbi oteẹny igbogh iiḅaghamị phọ oghaạph bọ oghol siphẹ Mat 24:21.

(Matiu 24:20) Iiḅereghị ghan mọ eghiiI phọ ki/ḍighi mem eephoọm mughumọ aḍio ophooghian;

nwtsty iyaạr otuughạ dị edi Mat 24:20

mem eephoọm: Ogbogh olophiạ, dị r’akilogh, ḅilhẹ r’aḍio dị reephoọm mem mọ amuẹn phọ ketue ni ekikima oye oghị erelhe ḅilhẹ r’owạ iyaạr olhe r’esi orọl.​—Ezr 10:​9, 13.

aḍio ophooghian: Rokool aJuda, olhogh aḍio ophooghian phọ aḍighi ghan ni idị ekparanhaạn ghan we orelhe eboom eedoọny erelhe r’asidool; ḅilhẹ kẹn runhụ aḍibuo igbogh aramạ phọ ughughi yogh ghan ni ḍio ophooghian.​—Miịn Iiḍ 1:12 r’App. B12.

Ibạl ABaibul

(Matiu 24:​1-​22) Kụ aJizọs aḍuạ pạ otu iiḅereghị phọ amite rakị, bịn abumatuạn phọ odị oru omạ imạ eIoghọm mọ olọgh bọ otu phọ oḍeenaan nyodị. ² Kụ odị aḅenị bidị mọ, “Tọ nyina remiịn ni oomo phọ iphẹn phọ. Mị akạr riḅenị ghan inyina mọ r’aḍiniin aḍighiigh anyụ aḍinọn ko/bilẹ dị kolereghi.” ³  Idiphọ aJizọs arọI bọ ude siphẹ eeḅarạph phọ OIịvs, mem dị odị bịn odi, abumatuạn phọ uru ni opuru mọ, “Uḅenị iyoor. Pụr amem kụ edị iphẹn phọ kemite bọ? Eeghe kụ kemite oḍeenaan mọ meteẹny mem mọ nạ katu bọ eekuna aḅirini phọ?” ⁴ Kụ aJizọs aḅenị bidị mọ, Igona loor anyina, obọ oye kiikeleghi ghan bọ inyina, ⁵ Ibadị kotu ni kụ okophora ḍien phọ amị kụ oḅẹm ghan mọ abunọ kụ aMesaya phọ kụ ookeleghi ḍita. ⁶ Nyina kenaghạn oghụr araaghạm lọ meebeẹph, r’oghaạph araaghạm lọ edi egher. Kụ olọ ke/kiilaan. Araraạr phọ iphẹn kemiteghu ni, kụ eekuna phọ k”eteẹny. ⁷ “ Eelhe kotupheom ni eeIhe eghạm, emạ otupheom emạ, kụ ade phọ kepiigha ni, igbakurọ ketọl li iminighạn arikpisi. ⁸ Kụ oomo araraạr phọ iphẹn phọ kụ emiighom iminimiịn. ⁹ “Kiḅọgh ni inyina ongọ mọ omiinẹ kụ izẹ inyina, kụ awe oomo areeIhe kiIọgh ni inyina ḍien Ioor emụ phọ amị. ¹⁰ Ibadị awe kokanyanụ ni siphẹ omeeraam mọ abidị, oniin abool nyoniin, oniin alọgh nyoniin ḍien. ¹¹ Ibadị ariiI okpẹ komite ni kụ ookeIeghi ibadị awe; ¹² Kụ ikarạph keleeny ni eleeny dị tutụ ephomoghiạn ibadị awe keephoọm ni. ¹³ Kụ oye lọ akparạm ateẹny eekuna phọ kamoọgh ni pelieẹny. ¹⁴ ḄiIẹ ooḅi oghaạph omạr phọ k’Enaạn phọ ophọn kokaạph ni oleenye oomo aḅirini phọ, ogbạ oIeenyemi oomo aramạ, kụ eekuna phọ egbi oteẹny. ¹⁵ “Mem dị nyina emiịn ḅaphanyạ amuphe, ipẹ aDaniẹI oyiI phọ aghaạph bọ, dị odi siphẹ adọI iigbia phọ (OIọ rabạl amaạr anaghạn!), ¹⁶ kụ buIọ odi Judia oghiiI ogheeI epẹ araaḅarạph phọ. ¹⁷ Kụ oye Iọ odi anyụ otu ku/soor ookoroghian araraạr, ¹⁸ Kụ oye Iọ odi ozo ku/ḅuIa oIoghi otu osighẹ oonmenemineen odị. ¹⁹ Kụ pọ eeghe odọ iminimiịn dị ketolonaạn nmariịr Iọ odi r’iyạI amem aloor, r’abuIọ ophạm nmụny dị koghin mamaạm riiḍio phọ ipẹ! ²⁰ Iiḅereghị ghan mọ eghiiI phọ ki/ḍighi mem eephoọm mughumọ aḍio ophooghian; ²¹ idị eḍighi bọ iminimiịn amem mọ opọ kelọghorị ni epu idị memite ghan, emiigh k’eḅẹl egbiom aḅirini phọ kụ eteẹny nyiidiphọ. Kụ inọn idị epu iphẹn phọ ke/mite mun. ²² Mọ Enaạn kụ i/meera bọ osoph ariiḍio iminimiịn phọ okpere, obọ r’oniin oye mu/sugha. Kụ Ioor emụ abuphẹ dị masaḅạr bọ, odị kasoph ni riiḍio phọ akpere.

MARCH 26–APRIL 1

ARUPHUA DỊ OSIGHẸ SIPHẸ EKPO-ONHỤ PHỌ ENAẠN | MATIU 25

“Igon Ghan”

(Matiu 25:​1-6) “Ḍio phọ aḍiphẹ kosighẹ omạr phọ k’Enaạn omaaniọm oghaạph aḍioph arisina anmanyaạn dị osighẹ itozị abidị kụ oghị orọI rokori ghan oIom dị katigheel otu. ² Oogh abunọ olegheri iyaạr, kụ oogh iyaạr u/legheri. ³ Buphẹ maạr u/legheri bọ ukoph ni itozị phọ abidị oghimọm, bịn muụm otozị u/pamạm, ⁴ Kụ buphẹ oIegheri bọ maạr phọ uphạm ni muụm opeeIe. ⁵ Idiphọ olom mọ raabinya bọ, bịn oomo phọ abidị onaanị yogh rokaragham. ⁶  Reteẹny ogbo aḍughuI, kụ aḍiolọ eḅạ mọ, ‘Poonọ olom mọ! Ikị eteẹny nyodị.’

(Matiu 25:​7-10) Kụ oomo phọ arisina anmanyaạn phọ oḅerenu, kụ ophurọgh itozị phọ abidị omiteghom. ⁸ Kụ buphẹ maạr phọ u/legheri bọ oIọm buphẹ olegheri bọ maạr phọ mọ, ‘Itozị phọ ayoor reḍimogh. Ingaanị iyoor muụm otozị.’ ⁹  Buphẹ olegheri bọ maạr phọ ophagharanaạn mọ, ‘Eeye. Amuụm mọ kụ/gbaanyạn iyoor r’anyina. Ikị k’abuphẹ robool ghan bọ egho.’ ¹⁰ Idiphọ bidị rokị bọ ogho phọ, kụ olom mọ aru. Kụ buphẹ onyạ bọ oghị odạph nyodị oḍigh k’arogọ phọ, kụ oghughi eghuugh pho.

(Matiu 25:​11, 12) Moọny amem bịn abuerị phọ arisina anmanyaạn phọ oḅula, kụ omạgh mọ, ‘Oye phọ, oye phọ, ughughuronaan iyoor!’ ¹² Kụ odị mọ, ‘Mị akạr riḅenị ghan inyina mọ mị inyina i/legheri.’

Oguphogh Owạ Imạ Araraạr Dị Edi Siphẹ ABaibul Phọ

(Matiu 25:​31-33) “Mem mọ Oọny phọ Oye kapạm bọ oomo aruukpaạny phọ Enaạn kụ atu r’igbogh phọ odị, odị katolọm agadạ odaạm emạ eghuan phọ odị. ³² Kookpomoghi oomo awe siẹn aḅirini phọ osighẹ okị ghisigh odị, kụ odị agbi odi abidị iyạl asita, idiphọ okoriom igạ ragbariọn ghan bọ iyooI igạ phọ r’arutụ phọ. ³³ Odị kasereghi iyool igạ phọ ḍighaạgh eliom, kụ rutụ phọ ḍighaạgh ekeeny.

w15 3/15 27 ¶7

Oḅạr Kụ Obakị Aani Abumor Phọ AKraist

⁷ Rodon, yira m’omhoọgh onhaghanạn aḍughụm dị aagholaan ilọ oghaạph omaaniọm iyool phọ r’arutụ phọ. Olhegheri abuẹn oghaạph bọ oghol, aJizọs kụ “Oọny phọ oye,” uw-emạ phọ. Abuẹn oghol bọ mọ “abumor phọ amị” pọ alhephiri anmụny r’anmariịr phọ abuẹn osagharạn bọ uwaloor phọ, buẹn koḅạr bọ r’aKraist kụ otooghị epẹ k’akẹ. (Rom. 8:​16, 17) “Iyool phọ” ḅilhẹ “r’arutụ phọ” remạ ghan we oomo areelhe phọ. Buẹn phọ u/sagharạn aani uwaloor iigbia phọ. Kụ k’okaạph ika ilọ amem ooruẹn phọ? Ooruẹn phọ ophọn phọ kamiigh mem dị igbogh iiḅaghamị phọ rekị osi eekuna, moọny amem ghisigh. Kụ k’okaạph ika nuụn ilọ emụ iyaạr phọ k’otuạn bọ kụ oogbonaan we iiruẹn, mughumọ iyool obobọ arutụ? Ooruẹn phọ kakpasị esi ipẹ bidị ozọ bọ oghị esi abusugheneen abumor phọ aKraist buẹn osagharạn bọ uwaloor phọ osugha bọ siẹn ade phọ. Iduọn ekureriom eghimoghọm araraạr phọ ephẹn mesi bọ siẹn edạ aḍighaạgh, peeghe oḅaạl ologhi dị yira omoọgh idiphọ aJihova enụm enụm m’agananamhi bọ oghaạph omaaniọm m’ophọn ḅilhẹ r’inhọn araghaạph omaaniọm mọ ogẹ bọ siphẹ Matiu arumhụ phọ 24 r’25!

(Matiu 25:40) Kụ uw-emạ phọ kapagharanaạn bidị mọ, ‘Idiphọ nyina eḍighi bọ engọ bubạm asiya phọ amị abuẹn, pọ nyina iḍighi aani ingọ imị.’

w09 10/15 16 ¶16-18

“Nyina Arighirị Amhị”

¹⁶ Eḍighi maạr dị nạ aḍuom ni ologhi orọl isiẹn ade phọ, eeḍiạn Omhạr phọ k’Enaạn, ika kụ idị nạ k’aḍighi aḍeenhaan dọl arighirị phọ anạ akị esi abumor phọ aKraist? Ooḅeghiọn ophogh iraạr odọ areten. Eḅẹl phọ, pọ ophinhom aani abin r’oophugh oḍighi oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ. AKraist atọ aḅenhị bumor phọ odị m’oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ oleenye oomo isiẹn ade phọ. (Mat. 24:14) Toroboiperolbọ, oḍighi phọ ophọn phọ k’anoghotị ni busugheneen abumor phọ aKraist iboom eḍighi maạr dị ephorị phọ egu iyool phọ u/loghonhaạn bidị ḍighaạgh. Okạr agey, torobọ amem dị ekụ ephorị phọ egu iyool phọ ophinhom aani bịn oḍighi oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ, pọ bidị rologhonhaạn ghan ḍighaạgh bumor phọ aKraist omhunhenhi oserereẹny oḍighi phọ abidị. Ebenhẹ phọ ekpẹ bọ oḍuom ologhi phọ emaghamị igey maạr odọ iiḍighi arighirị phọ iphẹn, idiphọ aKraist amhaghamhị bọ kẹn ni maạr.

¹⁷ Eten dị emhunhenhiom iyạl dị ephorị phọ egu iyool phọ k’ologhonaạn ḍighaạgh bumor phọ aJizọs pọ osighẹ ikpoki ayira kụ osogh ghan, obakị aani oḍighi oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ. AJizọs aḅenhi bumatuạn phọ odị mọ osighẹ “ekarạph ephua aḅirini phọ” kụ oḍighom righirị. (Luk 16:9) Ro/ḅẹm ghan mọ yira kosighẹ ikpoki kụ okoom dọl arighirị phọ ayira r’aJizọs obobọ aJihova. Kuolọ, mem lọ yira osighẹ raraạr emoọgh phọ ayira kụ roḍighinhom oraramị oḍighi Omhạr phọ, pọ yira roḍeenaan ghan dọl arighirị phọ ayira r’ephomhoghiạn phọ ayira, ke/phomhoghiạn onhụ r’onhụ bịn, kuolọ “eḍighi ghụn egey ḅilhẹ r’edị komiịn ghan siphẹ eḍighinhom iyaạr phọ ayira.” (1 Jọn 3:​16-18) Yira rongọ ghan odọ obakị phọ opọ phọ r’ikpoki phọ ayira mem lọ yira ophinhom aani bịn oḍighi iiḅi iinaghạn phọ, mem lọ yira osogh aani ghan osogh dị kosighẹ ologhọm r’omaạr ophạm aruutu ituughạ phọ ayira, ḅilhẹ r’amem dị yira osogh aani ghan osogh ilọ ophophe oghaạph iiḅi iinaghạn phọ. Mughumọ osogh phọ ayira akom ni obobọ abụgh, AJihova r’aJizọs okạr ri rosereghiạn ghan osogh phọ yira rosogh ghan bọ r’ophooph ologhi.​—2 Kọr. 9:7.

¹⁸ Eten dị emhunhenhiom iraạr dị oomo ayira koḍeenhaan mọ yira arighirị aKraist pọ onhaghanhạn ghan kụ oḅilhẹ odaphạn iiḅakiọm mọ ikumor awe ookpomhoghan phọ r’ungọ ghan bọ iyira. Uwaloor iigbia phọ odi bọ eeḍiạn iiḅakiọm mọ aKraist kụ ramạ ghan we phọ abuẹn phọ. (Efẹ. 5:23) Otelhedom mọ aPọl agẹ mọ: “lnaghanạn ghan buọ arumụ phọ anyina, edạph itooghị phọ abidị.” (Hib. 13:17) Eeni amem, reḍighi ghan ni ipaanhaạn onhaghanhạn iiḅakiọm mọ osighẹ bọ siphẹ aBaibul phọ ikumor awe phọ ongọ bọ. Yira olegheri ni mọ bidị kotue ni opiomạn eeni amem, kụ iphẹn phọ ketue ni eḍighi iyaạr dị yira ko/meera osighẹ oroma phọ abidị. Ghalamọ r’iduọn phọ ni bịn, aKraist, uw-emụ ookpomoghan phọ, eḅeeraạn ni osighẹ awe phọ abuẹn u/munhughan bọ oḍighinhom. Esi iduọn phọ, eten phọ epẹ yira romegheron ghan bọ koghị esi itọ phọ abidị ketue ni etir siya arighirị phọ ayira r’aKraist. Mem lọ yira ophogh ghan ogunhọm opiomạn ikumor awe phọ kụ odaphạn iiḅakiọm mọ abidị r’ibo, pọ yira roḍeenaan ghan ephomoghiạn phọ ayira esi aKraist.

Ibạl ABaibul

(Matiu 25:​1-​23) “Ḍio phọ aḍiphẹ kosighẹ omạr phọ k’Enaạn omaaniọm oghaạph aḍioph arisina anmanyaạn dị osighẹ itozị abidị kụ oghị orọI rokori ghan oIom dị katigheel otu. ² Oogh abunọ olegheri iyaạr, kụ oogh iyaạr u/legheri. ³ Buphẹ maạr u/legheri bọ ukoph ni itozị phọ abidị oghimọm, bịn muụm otozị u/pamạm, ⁴  Kụ buphẹ oIegheri bọ maạr phọ uphạm ni muụm opeeIe. ⁵ Idiphọ olom mọ raabinya bọ, bịn oomo phọ abidị onaanị yogh rokaragham. ⁶  Reteẹny ogbo aḍughuI, kụ aḍiolọ eḅạ mọ, ‘Poonọ olom mọ! Ikị eteẹny nyodị.’ ⁷ Kụ oomo phọ arisina anmanyaạn phọ oḅerenu, kụ ophurọgh itozị phọ abidị omiteghom. ⁸ Kụ buphẹ maạr phọ u/legheri bọ oIọm buphẹ olegheri bọ maạr phọ mọ, ‘Itozị phọ ayoor reḍimogh. Ingaanị iyoor muụm otozị.’ ⁹ Buphẹ olegheri bọ maạr phọ ophagharanaạn mọ, ‘Eeye. Amuụm mọ kụ/gbaanyạn iyoor r’anyina. Ikị k’abuphẹ robool ghan bọ egho.’ ¹⁰ Idiphọ bidị rokị bọ ogho phọ, kụ olom mọ aru. Kụ buphẹ onyạ bọ oghị odạph nyodị oḍigh k’arogọ phọ, kụ oghughi eghuugh phọ. ¹¹ Moọny amem bịn abuerị phọ arisina anmanyaạn phọ oḅula, kụ omạgh mọ, ‘Oye phọ, oye phọ, ughughuronaan iyoor!’ ¹²  Kụ odị mọ, ‘Mị akạr riḅenị ghan inyina mọ mị inyina i/legheri.’ ¹³ “Iduọn kụ iḍighi kụ igon ghan. Nyina i/legheri ḍio phọ r’amem mọ Oọny phọ Oye katu bọ. ¹⁴ “Kekịgh idiphọ oghaạph oye dị rakị erelhe eekelạ ekpisi, kụ aamaghạgh rebenẹ phọ odị, kụ aḅọgh ruphua phọ odị aIọgh ḍighaạgh abidị. ¹⁵ Odị aphogh ghan inyaạm iIọ oye r’oye kụ angọ nyoniin ḍioph oonịr anaira, onọn inya oonịr, onọn kẹn iyạl oonịr, kụ agbi oḅetenu erelhe phọ odị. ¹⁶ Kụ opọ aạr bọ ḍioph oonịr anaira phọ aghị amuuIom ḍighi, kụ amoọgh inọn aḍioph oonịr anaira. ¹⁷ Opọ aạr bọ inya phọ aḅiIẹ kẹn amoọgh inọn inya. ¹⁸ Kụ opọ aạr bọ iyạl phọ aghị aguph ude aḍi ikpoki odẹ-otu phọ odị aaghị. ¹⁹ “Ibia ni iminighạn kụ odẹ-otu phọ abidị arigheeI, kụ odị r’abidị ogbiighi ikpoki phọ. ²⁰ Kụ opọ aạr bọ ḍioph oonịr phọ aru angọ aloghọm ipherị phọ aḍioph phọ, kụ aḅẹm mọ, ‘Oye phọ, pogh aani. Nạ ungọ bọ imị ḍioph oonịr, kụ mị mamoọgh inọn aḍioph oonịr anaira apumom.’ ²¹ Odẹ-otu phọ odị aḅenị nyodị mọ, ‘Maḍighi. Nạ ogey ebenẹ ni. Idiphọ nạ arue bọ ni aphamaghạn ikpoki dị i/manạm kụ iḍighi dị mị kasighẹ nyinạ adaamị iboom ikpoki. Tue aḍighan, amoọgh oḅaạI ologhi.’ ²² Opọ aạr bọ inya oonịr phọ aru, kụ aḅẹm mọ, ‘Oye phọ, pogh aani. Nạ ungọ bọ imị inya oonịr, kụ mị mamoọgh inọn inya oonịr apumom.’ ²³ Odẹ-otu phọ odị aḅenị nyodị mọ, ‘Maḍighi. Nạ ogey ebenẹ ni. Idiphọ nạ arue bọ ni aphamaghạn ikpoki dị i/manạm kụ iḍighi dị mị kasighẹ nyinạ adaamị iboom ikpoki. Tue aḍighan, amoọgh oḅaạl ologhi.’