Ifipusho Ukufuma ku Babelenga

Inte sha kwa Yehova abengi balasefya ubushiku bwa pa caka ubwa cupo cabo. Ukusefya ubushiku bwa kufyalwa kuba kusefya kwa cila mwaka ukwa bushiku ubo umuntu afyelwe. Nomba mulandu nshi kubela ukusefya ubushiku bwa pa caka ubwa cupo lelo ukusengauka ukusefya inshiku sha kufyalwa?

Ukwabula no kupita mu mbali, tacabe cakabilwa ku Mwina Kristu ukusefyapo icili conse pali ifi fibili. Nomba kwena tatuloseshe mu kuti fyaba cimo ciine nelyo ukuti ifyo tumona ubushiku bwa kufyalwa e fyo tufwile ukulamona no bushiku bwa pa mwaka ubwa cupo.

Icishinka cili ca kuti konse kubili kusefya kwa pa caka, pantu “ukusefya kwa pa caka” kwaba ‘kusefya kwa cila mwaka ukwibukisha ubushiku ubo icintu cimo cacitike.’ Kuti bwaba bushiku bwa pa caka ubwa cili conse icacitike. Ubushiku mwasangilwe mu busanso bwa pa musebo, ilyo mwamwene uko akasuba no mweshi fyakumene, lintu mwaile ku koowa no lupwa lwenu, na fimbipo. Cine cine twalishiba ukuti Abena Kristu tabasangula ubushiku ubuli bonse ubwa pa caka ukuba ubwaibela nelyo ukulabusefya. Tulakabila ukwishiba ifyacitike pali ubo bushiku e lyo twingapingulapo nga kuti twabusefya nelyo iyo.

Ku ca kumwenako, Lesa akambishe Abena Israele ukusefya ubushiku ubo malaika acilile amayanda yabo no kufuma kwa bena Israele na cintobentobe mu Egupti mu 1513 B.C.E. (Ukufuma 12:14) Ilyo abaYuda, na Yesu balesefya ubu bushiku bwa pa caka, balekonke funde lya kwa Lesa, lelo tabalepekanya amaparte nelyo ukulapeelana ifya bupe. Ubushiku bwa kupeelwa cipya cipya ukwe tempele na bo bwali bushiku ubwaibela ubwa pa caka ku baYuda. Nangu ca kutila tapali apo Baibolo yabakambishe ukulasefya ubu bushiku, pali Yohane 10:22, 23 tulasangapo amashiwi ayalange fyo Yesu tasuushishe ukusefya kwa pali ubu bushiku. Abena Kristu na bo balalongana pa bushiku bwaibela cila mwaka ukwibukishe mfwa ya kwa Yesu. Apa pena tapaba na kutwishika pantu bakonka ifyo Icebo ca kwa Lesa cabeba ukulacita.—Luka 22:19, 20.

Lelo nomba ni shani pa lwa kusefya ubushiku bwa pa caka ubwa cupo? Mu fyalo fimo caliseeka nga nshi ku balume na bakashi ukusefya ubushiku bwa pa caka ilyo baupene, twalishibe fyo icupo ni Lesa abikileko. (Ukutendeka 2:18-24; Mateo 19:4-6) Takwaba apo Baibolo ilanda ukuti icupo cibi. Yesu alisangilwe ku bwinga kabili alipayenyeko ne fya kunwa.—Yohane 2:1-11.

Kanshi kuti caba fye bwino abaupana nga basefya ubushiku bwa pa caka ubwa cupo ukwibukisha ifyo caweme lintu baupene ne fyo ukupingulapo kwabo kwaba, ukwa kuti takwakabe ukulekana. Cili ku bene nga kuti batemwa ukusefya beka, nangu ukwitako balupwa bamo bamo nelyo ifibusa. Ubu bushiku te kuti babusefye pa kupanga parte uwa kuti baitako abantu abengi nga nshi. Na pali ubu bwine bushiku Abena Kristu balingile ukukonka fintu Baibolo itusambilisha ukulaisunga mu mikalile yesu. Kanshi cili ku baupana abene nga balefwaya ukusefya ubushiku bwa pa caka ubo baupene nelyo iyo.—Abena Roma 13:13, 14.

Ni shani nomba pa lwa kusefya inshiku sha kufyalwa? Bushe Baibolo yalilandapo icili conse pali uku kusefya kwa pa caka?

Ukuba kwena, ku kutendeka kwa uno mwanda wa myaka, Abasambi ba Baibolo, ilyali ishina lya Nte sha kwa Yehova lilya, balesefya inshiku sha kufyalwa. Abengi balikwete ututabo utwaleti Daily Heavenly Manna (Manna wa ku Muulu uwa Cila Bushiku), umwaleba amalembo ya kubebeta cila bushiku. Abengi balelambatikamo utukope twa Basambi banabo aba Baibolo, baletulambatika pa nshiku sha kufyalwa isha cila musambi. Na kabili The Watch Tower uwa February 15, 1909, ashimike ukuti pe bungano lyaliko mu Jacksonville, Florida, mu U.S.A., Munyina Russell uwali presidenti wa Sosaite lilya, amwene fye uko kapyunga aisa pa cisebele. Mulandu nshi? Mu kupumikisha, bamupeele ifibokoshi fya ndimu, ifinanashi, na macungwa nge fya bupe fya pa bushiku bwa kufyalwa. Kwena pano twaumfwako fye fimo ifyalecitika kale. Pa kuti twishibilepo na fimbi, tulingile ukwibukisha ukuti pali ilya nshita Abasambi ba Baibolo na kabili balesefya ubushiku bwa pa caka ubwa December 25 ukuti e bushiku Yesu afyelwe. E lyo baalepekanya ne ca kulya caibela ica pa Krisimasi pa Bethel ya mu Brooklyn.

Ukutula lilya kwena, abantu ba kwa Lesa balisambilila ifipya ifingi lwa ku mupashi. Muli ba 1920 ukumfwikisha kwalundulukilako ukwa fya ku mupashi kwabalengele ukwishiba ifyakonkapo:

Yesu tafyelwe pa December 25, ukusefya kwa pali ubu bushiku kwafumine ku mipepele ya basenshi umwafumine ne misoka. Baibolo itweba ukulasefya ubushiku bwa mfwa ya kwa Yesu, te bushiku afyelwe nelyo ubwafyelwe umuntu umbi. Ukukonke fi kumfwana na mashiwi yaba pali Lukala Milandu 7:1 ayalange fyo ubusumino ubo umuntu aba na bo pa mfwa e bwacindama ukucila ubushiku afyelwe. Baibolo tayatwebapo umuntu wa busumino uwasefeshe ubushiku bwa kufyalwa. Baibolo itweba fye pa lwa kusefya kwa basenshi. Natulandepo pali uko kusefya inshiku sha kufyalwa.

Icalembwa ca kubalilapo citweba pali Farao uwaliko lintu Yosefe ali pano calo. (Ukutendeka 40:20-23) Lintu alanda pa kusefya inshiku sha kufyalwa, Encyclopædia of Religion and Ethics uwa kwa Hastings atila: “Icishilano ca kusefya inshiku sha kufyalwa, catula ku kufwaya ukulacindika ubo bushiku, kabili ifishilano fikonkwa pali ubu bushiku fyafuma ku mipepele ya batuutu.” Pa kashita kambi, muli uyu Encyclopedia balembelemo ifyalandile uwasomene imikalile ya bena Egupti wa pa kale, Kanabesa J. Gardner Wilkinson, uwalembele ukuti: “Abena Egupti balicindike nga nshi inshiku, nelyo fye iawala lintu bafyelwe; cimoneke fyo balipalene na bena Persia, mu kusefya ubushiku bwa kufyalwa pa kusangalala nga nshi, ukwita abanabo ku maliila na ku kusamwa, no kupekanya ifya kulya fishimonwamonwa ifya bakankaala.”

Ukusefya ubushiku bwa kufyalwa na kumbi ukwaba mu Baibolo kwali kwa kwa Herode, e bushiku lintu Yohane Kabatisha bamuputwileko umutwe. (Mateo 14:6-10) The International Standard Bible Encyclopedia (uwa mu 1979) alandapo ukuti: “AbaGriki abaliko pa ntanshi ya kwa Alexander Mukalamba balesefya inshiku sha kufyalwa isha tulesa na bantu balumbuka. Abapangile uku kusefya [abaGriki] ba cigenéthlia, pantu genésia yalepilibula ukusefya kwa bushiku bwa kufyalwa ubwa muntu wacindama libe ninshi umwine alifwa kale. Muli 2 [Makabe] 6:7 balilandapo pali genéthlia ya cila mweshi iya kwa Antiochus IV, lintu balepatikisha abaYuda ‘ukulyako ilambo.’ . . . Lintu Herode alesefya ubushiku bwa kufyalwa alekonka icishilano ca bena Hela; pantu mu Israele takwali uwasefeshepo ubushiku bwa kufyalwa ilyo Alexander Mukalamba ashilafyalwa.”

Ukuba kwena Abena Kristu ba nomba tabakosapo fye ukuti mpaka kano beshibe ukwafuma imicitile yonse ne fishilano ifyaba mu macalici, nomba ku fintu ifyo baimwena abene ukuti Icebo ca kwa Lesa calilandapo, na ko kwine tabasuulako fye. Balibelenga ukuti ukusefya inshiku sha kufyalwa uko Baibolo yalandapo kwali kwa basenshi kabili bonse balipeye na bantu. Kanshi fintu Amalembo yatushimikila ukuti e fyacitike lintu kwali ukusefya inshiku sha kufyalwa, fintu fyabipa. Abena Kristu ba cine te kuti balekepo fye pali ici cishinka.

Kanshi caba ku baupana abene nga balefwaya ukusefya pa bushiku bwa pa caka ubwa cupo cabo. Nomba imilandu yaumfwika iilenga Abena Kristu abakonka bwino Baibolo ukukanasefya inshiku sha kufyalwa, yena e ko yaba.