Mga Batan-on Nangutana

Mahimo Bang ang Ulitawo ug Dalaga ‘Managhigala Lamang’?

SI Scott ug Kelly nag-ingong sila dili trato. Apan si Kelly, usa ka tin-edyer nga babaye, nag-ingon: ‘Si Scott gayod ang pinakasuod kong higala​—ang tawo nga uban kaniya buot kong gugolon ang akong panahon ug ang akong sumbonganan. Isulti ko kaniya ang mga butang nga hinungdanon kanako.’

Ang mga panaghigala sa lalaki ug babaye dili gayod talagsaon. Ang magasing Seventeen mihimog usa ka bag-ong surbi nga niana 65 porsiento sa tin-edyer nga mga babaye miingong sila may lalaking mga higala. Ngani, ang usa ka pundok sa 625 ka tin-edyer sa laing surbi nag-isip sa “pagbatog mga higala nga iya sa kaatbang nga sekso” nga labi pang hinungdanon kay sa “pagpakigtrato sa usa ka tawo.”

Nan, nganong nauso ang kaatbang-seksong mga panaghigala? Mipahayag ang librong Adolescence: “Latas sa sayong mga ang-ang sa pagkatin-edyer, ang mga batang lalaki ug mga babaye mas lagmit mopalabi sa pagpilig mga higala sa ilang sekso. Apan samtang labaw silang mobatig kasegurohan sa lawasnong kausabang ipatungha sa seksuwal nga pagkahamtong, mopili silag mga higala sa duruha ka sekso.”

Hinuon, ang pipila ka batan-on mosaylo pa sa pagkakat-on nga magmahigalaon ug mahimong dili gil-asan uban sa kaatbang nga sekso. Ilang ugmaron ang suod nga mga pakighigala sa kaatbang nga sekso​—mga relasyong kadaghanan angkonon nilang “platoniko”a lamang. Ngano man kini? Miangkon ang 17-anyos nga si Gregory: “Mas sayonan akong makigsulti sa mga babaye kay sila kasagaran labawng mabination ug sensitibo. Kon sila may makitang kahuyangan diha kanimo, dili ka nila daoton.” Ang diesisiete-anyos nga si Cyndi susamang miingon bahin sa iyang lalaking higala: “Makasulti ako kaniya sa tanan. Sa usa ka babayeng higala makasulti ka kaniya sa mga butang, apan sa usa ka paagi kana hisayran sa tanan.” Ang ubang batan-on nag-ingong ang maong mga panaghigala nagatabang kanila sa pag-ugmad ug labaw pang hingpit nga pagkatawo.

Apan ang tinguha ba sa hingpit nga pagkatawo o kasaligang sumbonganan ang pangunang hinungdan sa lalaki-babayeng mga panaghigala?

“Labi Pang Maluibon Kay sa Bisan Unsa”

Nagaingon ang Bibliya sa Jeremias 17:​9: “Ang kasingkasing labi pang maluibon kay sa bisan unsa ug walay paglaom. Kinsay makasusi niini?” Oo, kadaghanan lisod ang pagsabot gayod sa atong kaugalingong mga pagbati o pagkahibalo nganong ginabuhat nato ang pipila ka butang. Busa bisan tuod ang mga batan-on tingali moangkon nga dili daotan ang ilang mga motibo sa pagbatog suod lalaki-babaye nga mga panaghigala, dayag nga ang mga batan-on kadaghanan dili manumbaling sa tinuod nilang mga motibo sa pagtinguha sa maong mga relasyon. “Kon ako may mga suliran,” mitug-an si Birgit, usa ka tin-edyer nga babaye, “Buot ko gayod ipahungaw kana sa lain, usa nga makasabot kanako sa laing paagi kay sa pagsabot sa akong mga ginikanan, ug usa nga kaniya ako makabatog lawasnong pakigdapat.” “Hinungdanong ako may suod,” matud sa 17-anyos nga Scott. “Kana mobulig kanimo sa pagbati nga gimahal,” miadmitir si Debbie. Ug miingon ang usa ka ulitawo, ‘Ang tanan may minahal, ug gibati kong nag-inusara.’

Busa daghang gitawag nga mga panaghigala sa pagkamatuod maoy nagtakobang pakigtratohay o mga paagi sa pagpatagad sa usa sa kaatbang sekso nga walay pagkakomitir.

Apan Daotan ba ang Pagbatog mga Higala?

Dili sa tanang panahon. Ang Proverbio 18:​24 nagaingong “adunay mga kaubang magdugmokay sa usag usa, apan adunay usa ka higala nga mopabiling labi pang suod kay sa usa ka igsoon.” Ang Hebreohanong pulong nga gihubad dinhi nga “mga kauban” mahimong mag-apil sa usa ka personal nga higala nga katug-anan sa mga sekreto ug masuod kaayo niya. Dili katingad-ang ang Bibliya nagaingon: “Ang usa ka tinuod nga kauban mahigugmaon sa tanang panahon, ug usa ka igsoon nga matawo kon adunay kasakitan.”​—Proverbio 17:17.

Apan ang katawhan ba sa Diyos sa panahon sa Bibliya nangitag ingong mga kauban taliwala sa mga membro sa kaatbang nga sekso? Palandonga ang anak babaye ni Jepte. Sa dihang siya nagmasulob-on tungod sa usa ka panumpa nga gihimo sa iyang amahan, siya mipahungaw ba sa iyang kasubo ngadto sa suod kaayong lalaking higala? Sa kasukwahi, siya miingon sa iyang amahan: “Palakta ako . . . ug pasagding ako magahilak . . . , ako ug ang akong mga babayeng kauban.” (Maghuhukom 11:​37) Hinumdomi, usab, ang sambingay ni Jesus sa nawalang drakma. Kang kinsa man sa kataposan gipakig-ambit sa ginang sa panimalay ang iyang kalipay? Matud ni Jesus: “Ug sa nakaplagan niya kana iyang gitawag ang mga babaye nga iyang mga higala.” (Lucas 15:9) Susama usab si Haring David. Ang usa ka lalaking ginganlag Husai mao ang nailhang “kauban ni David.”​—2 Samuel 15:37.

Dili kini pag-ingong gidili ang mga panaghigala uban sa kaatbang nga sekso. Pananglitan, si apostol Pablo maoy tagsaanong lalaki nga nagpahimulos sa ubay-ubayng mga panaghigala sa Kristohanong mga babaye. (Tan-awa ang Roma 16:​1, 3, 6, 12.) Ngani, sa misulat ngadto sa mga taga-Filipos, siya mihisgot sa duha ka “babaye nga naghago tapad kanako sa maayong balita.” (Filipos 4:3) Gipahimuslan usab ni Jesu-Kristo ang timbang, maayong mga relasyon uban sa kaatbang nga sekso. Nagaingon ang Bibliya sa Juan 11:​5: “Karon gihigugma ni Jesus si Marta ug ang iyang igsoong babaye.” Sa daghang higayon iyang gipahimuslan ang pagkamaabiabihon ug pakigsultihay niining mga bayhana.​—Lucas 10:​38, 39.

Bisan pa niana, makahanduraw ka ba nga si Jesus mihimog tagdugay, romantikong mga pakigsuroysuroy uban kang Maria o Marta? Dili gayod. Bisag may tiunayng pagbati tali kang Jesus ug sa maong mga babaye, ang ilang relasyon gibutang sa halayo sa kapeligrohan. Dugang pa, si Jesus ug si Pablo maoy hamtong nga mga lalaki, nga nakagahom sa ilang mga pagbati ug mga emosyon. Sila dili huyang nga mga batan-on nga kinahanglang may “mokupot sa ilang kamot.”

“Nahupong sa mga Suliran”

Ang usa ka librong gitawag The Challenge of Being Single nagaangkon: “Supak sa bantog nga kasugiran, ang platonikong mga panaghigala tinuod posible.” Siempre, “posible” usab nga maluwas sa pagkahulog sa ayroplano. Ang pangutana mao, unsa ka praktikal o maalamon ang pag-ugmad sa suod nga pakig-uban sa usa sa kaatbang nga sekso? Dili gayod maalamon. Usa ka Sobyet nga pagtuon miingong ang lalaki-babayeng mga panaghigala “nahupong sa mga suliran.” Nganong matuod kana?

Sa usa ka butang, ang aghat sa sekso maoy gamhanan kaayong puwersa. Ingong batan-on, nagatuon ka pa sa pagsagubang niana. Busa bisan tuod ang sekso mopatim-awng dili usa ka hinungdan sa lalaki-babaye nga panaghigala karon, komosta man sa kaulahian? Makaiikag, sa ibabaw nga pagtuon, gisukna ang mga batan-on, “Sa inyong opinyon ang matuod nga panaghigala tali sa mga batan-ong lalaki ug mga babaye posible ba nga dili magkahigugmaay?” Setentaisingko porsiento miingong oo. “Apan, duyog sa edad,” miingon ang mga tigdukiduki, “ang mga pagduhaduha niining bahina midako mao nga kapin sa katunga sa [mas tigulang nga mga lalaki] mitubag nga negatibo.” Tingali ang pipila ka batan-on nakatuon gikan sa kasinatian sa kaalam nga nasulod sa Proverbio 6:​27: “Makatapok ba ang usa ka lalaki ug kalayo sa iyang sabakan ug dili masunog ang iyang mga biste?”

Pananglitan, ang usa ka batan-ong ginganlag Wayne miingon: “Ang pipila sa mga tawong akong nailhan dunay ‘pag-adto sa mga lugar’ nga mga paris. Kini sila duha ka batan-on nga nagasayaw o nindot tan-awong parisan. Sila misugod lamang ingong suod nga mga higala, usa nga sumbonganan. Apan unya sila misugod sa paggugol ug dugang ug dugang panahon nga nagkauban. Mihinapos ang mga tawo nga sila managtrato ug sa kadugayan sila gayod managtrato na.” Apan ang pakigtrato dihang dili ka pa andam magminyo segurado gayong paagi nga “masunog.” Kini makapukaw sa kusog nga mga emosyon ug mga pangibog nga dili matagbaw. Ang resulta? Pagbati sa kapakyasan o pakighilawas.

Ang ubang batan-on “masunog” dihang maugmad ang mga pagbati sa gugma sa usa ra ka kiliran. Ang Bibliya nagahisgot sa usa ka batan-ong lalaki nga ginganlag si Amnon nga “nahigugma” sa iyang igsoon sa amahan si Tamar, apan siya wala mobatig sama kang Amnon. Nagaingon ang Bibliya: “Ug naguol sa hilabihan si Amnon nga siya nagmasakiton tungod kang Tamar.” (2 Samuel 13:​1, 2) Matuod, walay ebidensiya nga gidasig ni Tamar si Amnon sa bisan unsang paagi. Bisan pa niana, buot ba nimong mahimong responsable sa​—o buot makaagom​—sa maong emosyonal nga kasamok? Ang suod kaayong pakighigala sa usa ka tawo sa kaatbang nga sekso magaladlad kanimo sa katalagman.

“Kuhaa ang Kasubo”

Mitambag si Solomon sa mga batan-on: “Kuhaa ang kasubo gikan sa inyong kasingkasing, ug ipahilayo ang katalagman gikan sa inyong unod.” (Ecclesiastes 11:​10) Makighigala sa mga tawo sa kaatbang nga sekso, apan himoa ang nahiangayng pagbantay. Hupti ang maong mga relasyon sulod sa rasonable nga mga limitasyon. Ang pagbuhat sa kasukwahi niana maoy pagdapit sa kasubo.

Apan may uban bang kapeligrohan? Ug sa unsang paagi makaplagan sa batan-on ang matuod nga panaghigala? Ang umaabot nga isyu magasusi niining mga pangutanaha.

[Mga footnote]

[Letrato sa panid 14]

Gipahimuslan ni Jesus ang mga pakighigala sa mga babaye apan nagbantay nga dili malangkit nga romantiko

[Letrato sa panid 15]

Ang giingong platonikong mga relasyon kasagarang mosangko sa kaguol