Ang Gahom sa Musika
“Ang musika lamang nga makawiwili dayon ang makapapondo sa naglatagaw nga hunahuna, ug makapakalma sa gubot nga pangisip.”
MAO kanay gisulat ni William Congreve duolan sa 300 ka tuig kanhi sa iyang Hymn to Harmony. Kasiglohan una pa niana, ang karaang Gregong mga sinulat nangangkon nga “ang pagbansay sa musika maoy mas gamhanang instrumento kay sa bisan unsa pa, tungod kay ang ritmo ug ganay molagbas sa kinasuloran sa kalag.”
Ang pagkatinuod niana nakita sa mga ginikanang nakamatikod nga ang ilang mga tin-edyer nahimong sapoton ug dili-matinabangon human mamati kanunay sa musika nga heavy metal. Nakita usab kini panahon sa katuigang 1930 ug 1940 sa Alemanya sa dihang ang mga Nazi migamit ug makapapukawng martsa nga musika sa pagtabang sa pag-andam sa dagkong panon sa pagpamati sa malamatong mga pakigpulong ni Adolf Hitler.
Sa walay duhaduha, ang musika makaapektar sa hunahuna ug kasingkasing ug mahimong gamiton sa pagmaniobra niana sa maayo o kaha sa daotan nga paagi. Pananglitan, ang pagladlad sa mga bata sa pipila ka matang sa musika gituohan nga makapauswag sa ilang intelektuwal ug emosyonal nga pagtubo. Bisan ang mga nganga usahay makaawit ug mga tudling-pulong nga dili nila ikasulti.
Ang mga epekto sa musika diha sa mga pasyenteng dunay mga sakit sa utok nga nagpahinabog mga suliran sa paglihok usahay makapahingangha, sumala kang Anthony Storr diha sa iyang librong Music and the Mind. Gihisgotan ni Storr ang pananglitan sa usa ka babayeng pasyente: “Dili makalihok tungod sa sakit [nga Parkinson], magpabilin siyang dili makalihok hangtod nga makahinumdom siya sa mga tono nga iyang nahibaloan sa iyang pagkabatan-on. Kini dihadihang magpagula sa iyang katakos sa paglihok pag-usab.”
Usa ka Hinungdan sa Kabalaka
Busa morag dunay mga benepisyo nga ikahatag ang gahom sa musika. Apan, dunay kapeligrohan nga ang daotan o hakog nga mga tawo mahimong mogamit sa gahom sa musika ingong makamatayng himan. Ang ubang pagtuon nagpakita ug direktang kalangkitan tali sa batok-katilingban nga panggawi ug sa pipila ka matang sa musika.
Sa pagpaluyo sa maong mga pangangkon, ang Psychology of Women Quarterly nagtaho: “Dunay ebidensiya nga nagpaila nga ang pagtan-aw ug mga video nga rock dunay samang epekto sa pagtan-aw ug pornograpiya sa pagkaagi nga ang mga lalaki nga gipakitaan ug mapintas nga mga video nga rock nagpakita ug labi pang dili-mabination ug mabatokong mga tinamdan ngadto sa mga babaye kay sa mga lalaki nga gipakitaan ug dili mapintas nga mga video nga rock.”
Kining maong epekto dili lamang limitado sa mga lalaki. Ang mga babaye mahimong maapektahan usab. Ang mao gihapong taho midugang: “Ang mga lalaki ug mga babaye mahimong magsugod sa pagdawat sa negatibong mga mensahe nga gipresentar niining maong mga awit bahin sa kakulang ug bili sa mga babaye.”
Ang magasing Sex Roles miuyon niining maong konklusyon, nga nag-ingon: “Ang di pa dugayng pagtuon . . . nakakaplag nga ang kombinasyon sa pagkanaggikan sa dili-maayong palibot sa pamilya ug dugayng pagkaladlad sa mga video sa musika nalangkit pag-ayo sa matugoton-sa-sekso nga mga tinamdan ug panggawi taliwala sa batan-ong mga babaye.” Ang tatawng kapintasan ug madayganon-sa-sekso nga mga liriko sa pipila ka musikang rap nagpahinabo sa usa ka piskal sa T.B. sa pagmando nga ang usa ka album sa rap maoy “law-ay sumala sa mga sukdanan sa komunidad.”
Naghinobra ba ang huwes? Wala gayod! Ang magasing Adolescence midangat sa konklusyon nga ang “mga batan-on ug ang ilang mga ginikanan nagtaho ug labaw kaayong kasamok sa kinabuhi sa mga batan-on nga naminaw sa heavy metal ug rap.” Ang maong kasamok nalangkit sa “agresibo ug makadaot nga mga panggawi” ug pagkadili-maayo sa klase.
Sa pagkatinuod, ang mga kalangkitan tali sa pipila ka matang sa musika ug sa sekso, paghikog, ug batok-katilingban nga panggawi daghag pamatuod. Apan nagpasabot ba kini nga ang tanang musika nalangkit nianang negatibong mga epekto? Basaha kon unsay ikasulti sa sunod nga mga artikulo bahin niini.
[Blurb sa panid 4]
Ang musika makaapektar sa kasingkasing ug hunahuna sa maayo o kaha sa daotan nga paagi