ARTIKULO KʼAWUAITA 13
TRÃBI 4 “Jehová es mi Pastor”
¿Bʉka nekʼãrẽ Jeowaba diabe ẽãra?
«¿Bʉka Jeowaita iya nekʼãrẽ obe ẽãra?» (NÚM. 11:23).
KʼÃRẼTA ŨDUDAITA
Naʉ̃ artikulode kʼawuadayi sãwũã dayirãba audre ĩjãita Jeowabara dayirãba nesidabʉra wãrĩnu diaita.
1. ¿Sãwũã ũdubisi Moisésbara Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãbʉta israelitara Egiptodeba edeside?
HEBREO librode ũdubibʉ ẽbẽrarã mejãchaʉba ĩjãbasita Daizeze Jeowa ʉ̃rʉ, maʉ̃nebʉ Moisésta, naʉ̃bara mejãcha ĩjãbʉta ũdubisi (Heb. 3:2-5; 11:23-25). Moisésʼra yi dau perãbi ẽ basi paraonʼa akʉza iyi gorogororaʼa awuarabʉrʉ ĩjãsi Jeowa ʉ̃rʉ. Maʉ̃ba iyara edesi israelitarara Mar Rojo eda akʉza desierto eda (Heb. 11:27-29). Mamina israelitara mejãchaʉba ĩjãna ẽ basi Jeowaba ãyi bia akʉira. Kõbe Moisésbara jipa ĩjãbasi Jeowaba akʉita, maʉ̃ kʼarea Moisésbara erbasi kʼãrẽa ĩjãita Jeowa ʉ̃rʉ, iya ũdusi baera desiertodebʉde Jeowaba bania diasita akʉza yiko diasita (Ex. 15:22-25; Sal. 78:23-25). a
2. ¿Kʼãrẽa Jeowaba Moisésʼa kʼãwũã widisi: «Bʉka nekʼãrẽ Jeowa juwaba obe ẽãra»? (Números 11:21-23).
2 Egiptodeba ẽdrʉdata poaga aba berabaribʉrʉde Moisésbara Jeowa ʉ̃rʉ mejãcha ĩjãbʉmina iyikʉza widibasi Jeowaba wãrĩnu aripe oi kʼawuaita iya jaradara. Moisésbara krĩchabasi, desiertodera yiko neẽ baera sãwũã Jeowaba naʉ̃ra ẽbẽrarã 600mil audrebʉa chichi diaita mawũã nekodamarẽã, maʉ̃ kʼarea Jeowaba Moisésʼa widisi: «¿Bʉka nekʼãrẽ Jeowa juwaba obe ẽãra?» (akʉra Números 11:21-23). Nama naʉ̃ testode «Jeowa juwaba» jarabʉdera, jarakĩrãbʉ Jeowa jaure zareata. Maʉ̃ba Jeowaba Moisésʼa jarakĩrãbasi iyira zarea barabʉ baera oseabʉta iya kãgata, wãrĩnubaira Jeowaba Moisésʼa naʉ̃ta jarasi: ‹Mʉ̃ra zarea barabʉ baera mʉ̃a jarabʉra jõma aripe oyi›.
3. ¿Dayirãbara kʼãrẽa bia krĩchadaibara Moisésʼa akʉza israelitara berabarida ʉ̃rʉ?
3 ¿Bʉa krĩchabarika Daizeze Jeowabara bʉa nesidabʉta akʉza bʉ mebẽrãba nesidabʉta diabe ẽãta? Mawũã krĩchabaribʉrʉ mawũã ẽ bʉrʉ mawũã krĩchakabʉrʉ, Moisés akʉza israelitara berabaridaba ʉ̃rʉ kʼawuaiba kʼarebayi, naʉ̃rabara ĩjãna ẽ basi Daizeze Jeowaba ãya nesidabʉta diaita adewara Daizeze Bedʼearadebemaba kʼarebayi ĩjãita Jeowabara dayirãba nesidabʉra diaita, mawũã ũdudayi Jeowara zarea barabʉta dayirãba nesidabʉ jõma diaita.
KʼAWUADADRɄ MOISÉS AKɄZA ISRAELITARA BERABARIDADEBA
4. ¿Kʼãrẽa naʉ̃ra ẽbẽrabara krĩchasida Jeowabara dia ẽãta ãya nesidabʉra?
4 Akʉdaya kʼãrẽta sãwũã berabarisita ãyi desiertode baside. Israelitarata akʉza Egiptodebemarata ãba wãsida poaga bio bayeda Jeowaba drʉa bia diaya adama (Ex. 12:38; Deut. 8:15). Israelitara ẽãra masesida maná kobʉta akʉza imitia bedʼea jʉ̃drʉsida maná ʉ̃rʉ adewara ʉ̃kʉrʉ israelitarabida iyaba ojʉ̃drʉsida (Núm. 11:4-6). Naʉ̃ra ẽbẽrabara jẽda krĩchasida Egiptode ãya chichi kobadata akʉza wuabema yiko kobadata, maʉ̃ kʼarea Moisésbara sentisi ãya widibʉ yikota diaibarata (Núm. 11:13, 14).
5, 6. ¿Kʼãrẽta kʼawuapanʉ israelitara ẽãba israelitarata aña krĩchabidadeba?
5 Ẽbẽrarã israelita ẽãrabara biga diapana ẽ basi Jeowaba ãyaʼa kʼãrẽ nebia diabʉ kʼarea, aramaʉ̃ta israelitarabida ãyide kĩrãkʼa ojʉ̃drʉsida. Dayirãsida abarika berabariseabʉ israelitara kĩrãkʼa, dayirã audurabʉ ẽbẽrarã Jeowaba ãyaʼa nekʼãrẽ diabʉ kʼarea biga diada ẽãta, maʉ̃ kʼarea dayirãsida abarika sobia ba ẽ bayi daya erbʉba, jẽda kĩrãbeseabʉ daya nãã kʼãrẽ nebia erbadata mawũã ẽ bʉrʉ wuabemaraba kʼãrẽ nebia erbʉta dayabida erbakĩrãbʉ. Mamina dayirãba biga diapanʉbʉrʉ Jeowaʼa nebia diabʉ kʼarea akʉza maʉ̃ba sobiapanʉbʉrʉ adewara maʉ̃ ʉ̃rʉ krĩchapanʉbʉrʉ kʼarebayi sobiapanaita.
6 Israelitarabara kĩrãbepanasibaibara Jeowaba ãyaʼa jarasita nebia mejãcha diaita mamina Jeowabara maʉ̃ nebiara diaibasi iya ẽjʉ̃ã bia diaya adaidu jʉ̃ẽbʉrʉdebʉrʉ. Maʉ̃ba idi ewadebida biga bayi dayirãba aukʼara krĩcha ẽ baita atia dayirãba kʼãrẽ nebia erbʉ ẽ ʉ̃rʉ, awuarabʉrʉ krĩchaibara Jeowaba kʼãrẽ nebia diaya abʉ ʉ̃rʉ ẽjũã kĩrãwãreã zebʉrʉde, dayirãba mawũã opanʉbʉrʉ sobiapanañi. Adewara krĩchadaibara kʼãrẽ testo Daizeze Bedʼeadebemaba kʼarebabʉta audre ĩjãita Jeowa ʉ̃rʉ.
7. ¿Kʼãrẽa ĩjãseapanʉ Jeowabara dayirãra ewari jõmaʉ̃nẽ kʼarebaita?
7 Jeowaba Moisésʼa widiside bedʼea Números 11:23de jarabʉta maʉ̃nera kãgabasi baibara Moisésba krĩchamarẽã nekʼãrẽ ũme ʉ̃rʉ: Aba, iyi zareara jõkata. Ũmeta, Jeowabara iyi zareara zokʼaseabʉta badumae, krĩcha ẽã drʉa jĩgabʉ bʉsida. Maʉ̃ba israelitara desiertode bʉbʉsida Jeowabara chichi mejãcha diaseabasi. Mawũã Jeowabara iyi zareata ũdubisi (Sal. 136:11, 12). Naʉ̃neba dayirãba kʼawuapanʉ, dayirãba bedʼea zroma ũdupanʉmina ĩjãseapanʉta Jeowabara dayirãra kʼarebaita krĩcha ẽã dayirã samabʉta (Sal. 138:6, 7).
8. ¿Kʼãrẽba kʼarebaseabʉ ẽbẽrarã desiertode badaraba oda kĩrãkʼa oẽ baita? (Akʉra potota).
8 Jeowabara israelitara diaya adara wãrĩnu diasi, mejãcha zokʼabʉesi ibanara kodornisʼrata. Mamina israelitarabara Jeowaʼa maʉ̃ kʼarea biga diai kʼaude, awuarabʉrʉ audre krĩchasida maʉ̃ ibana zaketa mejãcha jʉrepeita, maʉ̃ba ãyara diamasi basidu jʉrepepanasi maʉ̃ ibanarata, mamina Jeowara mejãcha kĩrʉsi yi ẽbẽrarã maʉ̃ odaʉ̃mera, maʉ̃ kʼarea makenasi (Núm. 11:31-34). Dayirãba naʉ̃neba nebiata kʼawuapanʉ, jʉra kʼawuapanaibarata dayirãba erbʉde wuẽta kãga ẽ baita, awuarabʉrʉ daya nekʼãrẽ mejãcha erbʉta mawũã ẽ bʉrʉ nekʼãrẽ mejãcha neẽãta, zarea odaibara dayirãba kʼãrẽ obʉdeba Jeowaba bia akʉmarẽã dayita, maʉ̃itara dayirãbara krĩchaibara audre Jeowa kʼawa akʉza Jesús kʼawa bʼaita (Mat. 6:19, 20; Luc. 16:9). Dayirãba mawũã opanʉbʉrʉ ĩjãseapanʉ Jeowabara diaita dayirãba nesidabʉra.
¿Jeowaba chichi diasidera, kʼãrẽta osida ẽbẽrarã mejãchaʉba desiertodera? (Akʉra parrapo 8).
9. ¿Kʼãrẽa ĩjãseapanʉ Jeowabara dayirãra wãrĩnu kʼarebaita?
9 Jeowabara iyi pʉwʉrʉra ewari jõmaʉ̃nẽ kʼarebakĩrãbʉ mamina maʉ̃ba jarakĩrãbʉ ẽ dayirãra zʉbʉria ẽ baita mawũã ẽ bʉrʉ plata wae ẽ baita.b Dayirãbara kʼawuapanʉ Jeowabara doba amae ẽ baita, iyira ewari jõmaʉ̃nẽ dayirã kʼawa baita, adewara iya diaita dayirãba kʼareba nesidabʉra bedʼea zroma ũdubʉrʉde. Kõbe, ¿dayirãbara sãwũã ũdubiseapanʉ ĩjãpanʉta Jeowaba wãrĩnu kʼarebaita dayirãra? Maʉ̃ ʉ̃rʉ bia ũrĩnaita akʉdaya bedʼea ũme. Nããra, dayirãba trajo jʉrʉbʉde dayirã mebẽrã bia akʉita. Yi ũme, dayirã krĩcha zroma obʉde zõnãbabʉrʉde dayirãba nesidabʉ erbaita.
PLATA WAEBɄDE
10. ¿Kʼãrẽba krĩcha obiseabʉ plata ʉ̃rʉ?
10 Dayirãra naʉ̃ ewari jõbodoare panʉ baera bedʼea zromara audre ũdu wãna. ¿Kʼãrẽa? Yõta bʉ baera, drʉade neida berabaribʉ baera, mawũã ẽ bʉrʉ awuru kaya zromata zeseabʉ baera, adewara maʉ̃ awuara aduaseabʉ trajota, nekʼãrẽ bia erbadata mawũã ẽ bʉrʉ dayi drʉadeba awuru drʉa eda wãibara. Maʉ̃ mawũã berabaribʉrʉdera jipade zarea baseabʉ daya nekʼãrẽ nesidabʉ jõma erbaira, maʉ̃ba trajo jʉrʉbʉ baibara bʉ bʉmae mawũã ẽ bʉrʉ krĩchabʉbaibara bʉ mebẽrãbawara awuru drʉa eda wãita, mainʉ trajo ũduita mawũã ãya nesidabʉ diaita, maʉ̃nera, ¿kʼãrẽba kʼarebaseabʉ ũdubita wãrĩnu ĩjãbʉta Jeowaba kʼarebaita?
11. ¿Kʼãrẽba kʼarebaseabʉ plata kʼarea krĩcha zroma onʉmʉnera? (Lucas 12:29-31).
11 Dayi krĩcha zroma onʉmʉnera, audre yibia Jeowa jara ũrĩbita kʼãrẽ kʼãrẽa krĩcha zroma onʉmʉta (Prov. 16:3). Bʉta bedʼea zromane berabaribʉrʉdera yibia Jeowa widita buru biata diamarẽã mawũã kʼawuaita kʼãrẽ oita jidaita adewara widita aduʼa babimarẽã mawũã krĩcha zroma oẽ baita bʉ sãwũã berabarinʉmʉ kʼarea (akʉra Lucas 12:29-31). Jeowa widira kʼarebamarẽã sobia bʼaita bʉa kʼãrẽ erbʉdeba (1 Tim. 6:7, 8). Plata kʼarea krĩcha zroma obʉbʉrʉ, jʉrʉda dayirã kartarane maʉ̃ ʉ̃rʉ bedʼeabʉta. Akʉza mejãchaʉba jarapanʉ ãyi plata kʼarea mejãcha krĩcha zroma onʉmʉnera mejãcha kʼarebabʉta kartara jw.org de bʉba akʉza bideora jw.org de bʉba.
12. ¿Kʼãrẽ ʉ̃rʉ widiba kʼarebaseabʉ kristiano abaʉba yi mebẽrãita nebiata jidamarẽã?
12 Ʉ̃kʉrʉbara ĩjãsida ãyi mebẽrãneba jĩga wãita trajo bia ũduita. Mamina ãya mawũã osidera ũdusida ãya jidadara biga ẽ basita bia wã ẽ basi baera. Maʉ̃ba jipade yibia daya trajo jʉrʉnʉmʉnera bari krĩcha ẽ baita plata sõbe ganai ʉ̃rʉ. Yibia bayi nããra krĩchaita maʉ̃ba kʼarebabʉ kʼawuaita bʉta akʉza bʉ mebẽrãta Jeowa kʼawa bʼaita (Luc. 14:28). Bʉta jĩga traja wãibarabʉrʉ bʉyikʉza naʉ̃ta widira: «Mʉ̃ta jĩga wãra, ¿kʼãrẽba sãwũãi mʉ̃ kimaʉ̃mera? ¿Mawũã ẽ bʉrʉ naʉ̃ trajobara kʼarebaika ãba yi jʉre bari wãita, jaradia wãita akʉza mebẽrã kongregasionebemabawaraba ãba bʼaita?». Adewara bʉta wũãwũãbara bʉbʉrʉ bʉyikʉza naʉ̃ta widira: «¿Mʉ̃ta jĩga bʉbʉrʉ sãwũã kʼarebai mʉ̃ wũãwũãraba Jeowade jarabʉde odamarẽãra?» (Efes. 6:4). Bʉ mebẽrã Daizeze ode bʉ ẽãraba, mawũã ẽ bʉrʉ bʉ neũdukʼawuara Daizeze ode bʉ ẽãraba bʉa ũrãgʼata diadara, ũrĩrãra ãyi bedʼeara. Awuarabʉrʉ ũrĩra Jeowaba kʼãrẽta jarabʉta bʉaʼa Daizeze Bedʼeadeba.c Akʉdaya Tony nebʉrata. Iyira Asia occidentadebema. Iyaʼa trajo mejãcha dia panasi mamina awuru pʉwʉrʉeda wãita. ¿Maʉ̃nera kʼãrẽta osi? Tony Jeowaʼa yiwidʼisi akʉza yi kimaʉ̃me bedʼeasi maʉ̃ ʉ̃rʉ, maʉ̃ tẽã krĩchasida jida ẽ baita maʉ̃ trajora awuarabʉrʉ ãya nãã gasta badaira atiara audre eda gastadaita. Iya jidada ʉ̃rʉ krĩchabʉrʉde Tonyba naʉta jarasi: «Daibara maʉ̃ta oita jidasida baera atiara ẽbẽrarã mejãchaʉta kʼarebapanʉ Jeowa ʉ̃rʉ ũdukʼawuadamarẽã akʉza dai wũãwũãrasida mejãchade sobiapanʉ Jeowadeta opanʉ baera. Dai jõmaʉ̃ba kʼawuabʉda Mateo 6:33de jarabʉta opanʉbʉrʉ mawũãra Jeowaba bia akʉita daira».
ZÕRÃ BAI NÃÃ KRĨCHABɄDE BɄA NESIDABɄ JÕMA ERBAITA
13. ¿Kʼãrẽba kʼarebaseabʉ zõna babʉrʉde erbaita daya nesidabʉta?
13 Adewara dayirãbara Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãbʉta ũdubiseapanʉ krĩchabʉdade zõna bai nãã dayirãba nesidabʉ jõma erbai kʼawuaita. Daizeze Bedʼeabara jarabʉ zarea trajaibarata daya nesidabʉ jõma erbaita (Prov. 6:6-11). Dayirãba oseabʉbʉrʉ, dayirã zõna bai nãã wuagaseapanʉ platara, wãrĩnubaira platabara kʼarebaseabʉ dayirãba nesidadogodera. Mamina dayirãita audre yibia ẽ baibara plata jʉrʉita (Ecl. 7:12).
14. ¿Hebreos 13:5ba sãwũã kʼarebaseabʉ aukʼara krĩcha zroma o ẽ baita zõna babʉrʉde jõma erbai ʉ̃rʉ?
14 Jesúsba nebʉrata jara ũrĩbisi ũdubita ẽbẽra abaʉba platata aukʼara jʉrʉbʉbʉrʉ maʉ̃ ẽbẽrarã Daizeze dabʉ nããra kʼãrẽ nebia erbʉ ẽãta (Luc. 12:16-21). Wãrĩnubaira dayirãbara kʼawua ẽ nrʉema kʼãrẽta berabarita (Prov. 23:4, 5; Sant. 4:13-15). Adewara Jesúsba ũrĩbisi ẽbẽra abaʉta iyi kʼaidubema bakĩrãbʉbʉrʉ, naʉ̃ ẽbẽrabara iya kʼãrẽ nebia erbʉra idubʉya awa baibarata (Luc. 14:33). Siglo nããbemane mebẽrã Judeadebemaraba mawũã ũdubisida ãya nekʼãrẽ bia erbʉta amaesidade (Heb. 10:34). Idi ewadebida, mebẽrã mejãchaʉba ãya kʼãrẽ nebia erbʉra aduapanʉ politikade eda wã ẽ kʼarea (Apoc. 13:16, 17). ¿Mamina kʼãrẽba kʼarebabʉ naʉ̃ra mebẽrãba maʉ̃ta odamarẽã? Ãyara wãrĩnu ĩjãpanʉ Jeowaba jarabʉ ʉ̃rʉ. Jeowaba naʉ̃ta jarabʉ: «Mʉ̃a bʉra amae ẽ bayi akʉza ewari jõmaʉ̃nẽ bʉ kʼawabayi» (akʉra Hebreos 13:5). Dayirãra zarea opanʉ zõna babʉrʉde erbaita kʼãrẽ nesidabʉta. Mamina kʼawuapanʉ dayirãba krĩchabʉde berabari ẽ bʉrʉ Jeowaba bia akʉita.
15. ¿Kristianorabara ãyi wũãwũãrãra sãwũã akʉibara? (Akʉra potota).
15 Ʉ̃kʉrʉ drʉadera ẽbẽrarãbara krĩchapanʉ wũãwũã audre erbaita mawũã naʉ̃ra wũãwũãraba yi zroma bai plata mejãcha ganamarẽã akʉza ãyi zõna babʉrʉde ãyita akʉdamarẽã maʉ̃neba. Mamina Daizeze Bedʼeabara jarabʉ yibarirabara akʉibarata ãyi wũãwũãrara, adewara ãyi wũãwũãraba nesidabʉra diaibarata (2 Cor. 12:14). Mawũãmina yibarira zõnaba bʉrʉdera naʉ̃rabara nesidayi ãyi wũãwũãraba kʼarebadamarẽã ãya nekʼãrẽ nesidabʉde akʉza platade. Maʉ̃nera naʉ̃ra wũãwũãrabara ãyi yibarirara kʼarebakĩrãne kʼarebadayi ãya nesidabʉde (1 Tim. 5:4). Mamina yibarira Jeowa ode panʉrabara biʼia kʼawuapanʉ ãyira audre sobia pana ẽ baita ãyi wũãwũãra bari dapʉẽbʉdade yi zroma babʉrʉde ãyitaʼa plata ganamarẽã, mawũã ãyi zõna babʉrʉde bia akʉita. Awuarabʉrʉ kʼawuapanʉ ãyira audre sobia bʼaita ãyi wũãwũãra dapʉẽbʉdade Jeowa ode kʼẽrẽpa bamarẽã (3 Juan 4).
Juwa jida panʉrabara ãya nekʼãrẽ oita jidabʉrʉde Daizeze Bedʼeaba kʼãrẽ jarabʉ ʉ̃rʉ akʉbʉrʉde ũdubipanʉ Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãbʉta. (Akʉra parrapo 15).d
16. ¿Yibarirabara sãwũã kʼarebaseabʉ wũãwũãraba yi zroma babʉrʉde ãya nesibʉta erpanamarẽã? (Efesios 4:28).
16 Bʉ wũãwũã wiñabʉeda jaradiara traja kʼawuamarẽã akʉza jaradiara kʼãrẽaba yibiata zarea trajaita akʉza bʉa obʉdeba ũdubira Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãbʉta mawũã iyi yi zroma babʉrʉde abarika omarẽã (Prov. 29:21; akʉra Efesios 4:28). Wũãwũã wiñabʉidʉba yibarirabara kʼarebaibara ãya oseabʉta odamarẽã kolegiode bia wãita adewara yibarirabara kʼarebaibara jʉrʉdamarẽã dayirã kartarane Jeowaba kʼãrẽta krĩchabʉta, mawũã wũãwũãraba bia jidadamarẽã kʼãrẽta estudiakĩrãbʉta. Wãrĩnubaira, yibarirabara kʼarebaibara ãyi wũãwũãraba ũdumarẽã trajo ãya nesida diabʉta akʉza iduaribibʉta jaradia wãita, mawũã ẽ bʉrʉ yi nãã edebari bʼaita.
17. ¿Kʼãrẽta kʼawuapanʉ dayirãbara?
17 Jeowa ode panʉrabara ĩjãpanʉ Jeowabara kʼarebaseabʉta akʉza diakĩrãne diakĩrãbʉta ãya nesidabʉra. Mawũẽra dayirãbara ewari jõbodoarera audre nesidadayi Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãbʉta ũdubidaita. Maʉ̃ kʼarea krĩcha ẽã kʼãrẽ sãwũã berabarita, Jeowa odepanʉrabara ewari jõmaʉ̃nẽ krĩcha panaibara Jeowabara doba amae ẽãta, iyara diaita dayirãba nesidabʉra. Adewara kʼawuapanʉ Jeowara zareabarabʉta dayirã ewari jõmaʉ̃nẽ kʼarebaita krĩcha ẽã sampanʉta.
TRÃBI 150 Jeowara ẽdrʉbibari
a Akʉra artikulo «Leparanʉraba widibʉta» jarakabʉ octubre 2023debemata.
b Akʉra artikulo «Preguntas de los lectores» La Atalaya 15 septiembre 2014debemata.
c Akʉra karta La Atalaya 15 abril 2014debemata yi artikulo «Nadie puede servir a dos amos» jarabʉta.
d POTOBA ŨDUBIBɄTA.: Juwa jida panʉrata internetʼneba bedʼeapanʉ ãyi kau yikimaʉ̃me Daizeze de parãbʉde trajapanʉraʉ̃me.