Ποιες Είναι οι Αιτίες του Προβλήματος;
«ΤΟ ΠΟΛΥ αλάτι δεν κάνει καλό στην οικογένεια!» δηλώνει η μητέρα. «Μα το φαΐ είναι τόσο άνοστο και άγευστο!» επιμένει η νύφη. Κι όταν η μητέρα γυρίζει την πλάτη της, εκείνη ρίχνει λίγο παραπάνω αλάτι.
Έτσι καθώς προσπαθούν κι οι δυο να κάνουν το δικό τους, τρώνε τελικά ένα φαγητό που δεν αρέσει σε καμιά τους. Αλλά οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρές απ’ αυτό. Οι προστριβές με τα πεθερικά μπορεί να οδηγήσουν σε διανοητικές και συναισθηματικές μάχες που διαρκούν χρόνια.
Για πολλούς, αυτού του είδους η διαμάχη φαίνεται αναπόφευκτη. «Όσο καλά κι αν φαίνεται να τα πηγαίνουν τα μέλη μιας οικογένειας, θα υπάρχουν οπωσδήποτε προστριβές μεταξύ της πεθεράς και της νύφης», γράφει ο Δρ Σιγκέτα Σαΐτο, πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομείων Ψυχικών Νοσημάτων της Ιαπωνίας. Το πρόβλημα όμως δεν περιορίζεται στην Ανατολή.
Ο ανταποκριτής του Ξύπνα! στην Ιταλία αναφέρει ότι «το έθιμο που έχουν οι άνθρωποι να παντρεύονται και να πηγαίνουν να μείνουν με τους γονείς είτε της νύφης είτε του γαμπρού έχει προξενήσει προβλήματα σε πολλές οικογένειες, και πολλές νεαρές σύζυγοι υποφέρουν επειδή η πεθερά τους έχει συχνά την τάση να ανακατεύεται και να επιβάλλει τη δική της άποψη».
Στις χώρες τόσο της Ανατολής όσο και της Δύσης, οι εφημερίδες και τα περιοδικά περιέχουν άφθονες στήλες με προσωπικές συμβουλές που αφορούν τις διαμάχες με τα πεθερικά. Ποιες μπορεί να είναι, λοιπόν, οι αιτίες των προβλημάτων;
Ποια Παίρνει τις Αποφάσεις;
Όταν δυο γυναίκες μοιράζονται την ίδια κουζίνα, συχνά το θέμα είναι: Ποια παίρνει τις αποφάσεις; «Το γούστο μας και το σύστημά μας είναι διαφορετικά, κι εμένα με έπιανε ταραχή κάθε φορά που ανέκυπτε μια διαφωνία», λέει κάποια γυναίκα που έχει ζήσει με την πεθερά της για πάνω από 12 χρόνια.
«Τα πρώτα δέκα χρόνια, ερχόμασταν σε σύγκρουση η μια με την άλλη για μηδαμινά πράγματα», παραδέχεται μια άλλη νύφη. Μπορεί να ανακύψουν διαφωνίες για πράγματα τόσο ασήμαντα όσο το πώς κρεμάνε τα πουκάμισα στο σχοινί του απλώματος. Ακόμα κι αν οι γυναίκες δεν μένουν στο ίδιο σπίτι, η κατάσταση μπορεί να είναι προβληματική. Η πεθερά που, στη διάρκεια της επίσκεψής της, κάνει σχόλια όπως: «Του γιου μου δεν του αρέσει έτσι η μπριζόλα του», μπορεί να προκαλέσει άσχημα συναισθήματα για ολόκληρη τη ζωή. Όλα καταλήγουν στο ποια αποφασίζει τι και για ποιον.
Τονίζοντας αυτό το θέμα, η Τακάκο Σοντέι, βοηθός καθηγητή στην οικιακή οικονομία, στο Πανεπιστήμιο Θηλέων Οκανομίζου, λέει: «Είτε μια οικογένεια μένει με το γιο και τη νύφη είτε με την κόρη και το γαμπρό, είναι αδύνατο να χωρέσουν στο ίδιο σπιτικό δυο γυναίκες σύζυγοι που ανταγωνίζονται η μια την άλλη για την εξουσία. Είναι απαραίτητο να δρουν σε ξεχωριστό χώρο ή να προσαρμοστεί η κατάσταση έτσι ώστε η μια να είναι η οικονόμος της οικογένειας και η άλλη να είναι βοηθός της». Οι δυο γενιές πρέπει να έρθουν σε κάποια λογική συμφωνία βασισμένη στη φυσική και διανοητική κατάσταση της παλιότερης γενιάς, καθώς και στην πείρα, ή στην έλλειψη πείρας, της νεότερης.
Το Θέμα της Ιδιωτικής Ζωής
Όταν δυο ή περισσότερες γενιές μένουν στο ίδιο σπίτι, τα μέλη της οικογένειας πρέπει να θυσιάσουν την ιδιωτική τους ζωή μέχρις ενός σημείου. Σ’ αυτόν τον τομέα όμως, πιθανώς το κάθε μέλος να κρίνει με διαφορετικό κριτήριο. Το νεαρό ζευγάρι μπορεί να λαχταράει να έχει περισσότερες δικές του στιγμές, ενώ οι ηλικιωμένοι μπορεί να αποζητούν περισσότερη συντροφιά.
Για παράδειγμα, μια νύφη που μένει κοντά στο Τόκιο πίστευε ότι η πεθερά της εισέβαλλε στην ιδιωτική ζωή του ζευγαριού. Πώς γινόταν αυτό; Η πεθερά μάζευε τα πλυμένα ρούχα του γιου της και της νύφης της, τα δίπλωνε και τα τακτοποιούσε. Εκείνη δεν θεωρούσε σωστό να κάνει η πεθερά της πράγματα όπως αυτό, που ήταν προσωπική τους δουλειά. Από την άλλη μεριά, η πεθερά της, η Τοκίκο, στενοχωριόταν όταν η νύφη της, καθώς συγύριζε το σπίτι, πετούσε πράγματα που η Τοκίκο φύλαγε χρόνια ολόκληρα.
Η εισβολή στην ιδιωτική ζωή μπορεί να φτάσει στα άκρα. Ο Τομ και η γυναίκα του, που φρόντιζαν την ηλικιωμένη μητέρα του Τομ, αναστατώνονταν με τις εφόδους που έκανε εκείνη στην κρεβατοκάμαρά τους, μέσα στη νύχτα. Ποιο λόγο είχε; «Ήθελα να δω αν ο Τομ είναι καλά», έλεγε η μητέρα. Το πρόβλημα δεν λύθηκε, παρά μόνο όταν μετακόμισαν σ’ ένα διώροφο διαμέρισμα, όπου απαγόρευσαν στη μητέρα να ανεβαίνει στο επάνω πάτωμα.
Όμως, σε πολλές οικογένειες το πρόβλημα εντείνεται πραγματικά όταν έρχεται στο προσκήνιο η τρίτη γενιά.
Η Μεταχείριση των Παιδιών
Στις μέρες μας, είναι συνηθισμένο να προστρέχει μια νεαρή μητέρα σε διάφορα βιβλία για να πάρει συμβουλές σχετικά με τη φροντίδα των παιδιών. Από την άλλη μεριά η γιαγιά, με την πολύχρονη πείρα της στην εκπαίδευση παιδιών, είναι φυσικό να νιώθει πως αυτή είναι η ειδική για να δίνει συμβουλές. Εντούτοις, αυτές οι συμβουλές συχνά θεωρούνται επικρίσεις, κι έτσι προκύπτει διαμάχη.
Η Τακάκο αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα όταν διαπαιδαγωγούσε το μικρό της γιο. Η μητέρα του άντρα της, και γιαγιά, ορμούσε στο δωμάτιο και τη σταματούσε, φωνάζοντας πιο δυνατά ακόμα κι από το μωρό που έκλαιγε. Η Τακάκο ένιωσε ότι ήταν αναγκασμένη να σταματήσει να διαπαιδαγωγεί το γιο της, κι αυτό και έκανε. Αργότερα, συνειδητοποίησε τη σπουδαιότητα της διαπαιδαγώγησης και αποφάσισε να ξαναρχίσει να τον εκπαιδεύει.—Παροιμίαι 23:13· Εβραίους 12:11.
Μια μητέρα που ζει στη Γιοκοχάμα μάλωνε κι αυτή με την πεθερά της μετά τη γέννηση των παιδιών. Τη μητέρα την ενοχλούσε που η γιαγιά έδινε στα παιδιά να τρώνε κάτι πρόχειρο μεταξύ των γευμάτων, κι έτσι τα παιδιά ήταν χορτάτα και δεν έτρωγαν το φαγητό τους.
Σχολιάζοντας το πρόβλημα αυτό, ο Δρ Σαΐτο λέει: «[Οι παππούδες και οι γιαγιάδες] δίνουν γλυκά και χαρτζιλίκι στα εγγόνια τους. Ικανοποιούν τις ιδιοτελείς επιθυμίες των μικρών. Κοντολογίς, κακομαθαίνουν τα εγγόνια τους ασταμάτητα». Ο ίδιος συμβουλεύει τις νεαρές μητέρες να δηλώνουν ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να κάνουν παραχωρήσεις στην εκπαίδευση των παιδιών τους.
Αντίπαλες στην Αγάπη
Σ’ αυτή τη διαμάχη μεταξύ πεθεράς και νύφης, υπάρχει ένα στοιχείο αρκετά παράλογο. «Μιλώντας από την άποψη της ψυχολογίας», εξηγεί ο Δρ Σαΐτο, «η μητέρα νιώθει ότι η νύφη της τής έκλεψε το γιο της. Φυσικά, δεν εκφράζει με λόγια αυτή τη σκέψη, μιας κι αυτό θα ήταν πολύ παιδαριώδες. Υποσυνείδητα, όμως, η σκέψη ότι της έχουν κλέψει την αγάπη του γιου της είναι βαθιά ριζωμένη μέσα της». Σαν αποτέλεσμα προκύπτει μια τεταμένη σχέση, αν όχι μια ανοιχτή αντιζηλία ανάμεσα στις δυο τους.
Η τάση αυτή φαίνεται να εντείνεται καθώς οι οικογένειες μικραίνουν. Όταν η μητέρα έχει λιγότερα παιδιά να φροντίσει, νιώθει πιο κοντά στο γιο της. Ύστερα από χρόνια συμβίωσης με το γιο της, ξέρει καλά τι του αρέσει και τι όχι. Παρ’ όλο που η νιόπαντρη νύφη θέλει πολύ να ευχαριστεί τον άντρα της, δεν γνωρίζει αυτές τις λεπτομέρειες, τουλάχιστον στην αρχή. Συνεπώς, μπορεί εύκολα να αναπτυχθεί ένα ανταγωνιστικό πνεύμα, με την πεθερά και τη νύφη να είναι αντίπαλες για την αγάπη του ίδιου άντρα.
Τραγική Αλλαγή
Παλιά στην Ιαπωνία, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Κομφούκιου, όταν σημειώνονταν οικογενειακές διαμάχες, έδιωχναν τη νύφη—το ζευγάρι έπαιρνε διαζύγιο. Κι έτσι έληγε το ζήτημα. Σήμερα, όμως, η κατάσταση είναι διαφορετική.
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η νεότερη γενιά έχει αναλάβει τη διαχείριση των οικονομικών της οικογένειας, και η παλιότερη γενιά χάνει την επιρροή και το κύρος της. Σιγά-σιγά, οι όροι έχουν αντιστραφεί. Τώρα οι ηλικιωμένοι γονείς εγκαταλείπονται σε νοσοκομεία και ιδρύματα. Πόσο τραγικό είναι να βλέπει κανείς αυτή την κατάντια σε μια κοινωνία όπου ο σεβασμός προς τους ηλικιωμένους ήταν κανόνας!
Πώς μπορεί να αντιστραφεί η τάση που έχουν οι άνθρωποι να ξεφορτώνονται τους ηλικιωμένους; Υπάρχει κάποιος τρόπος να συνυπάρχουν ειρηνικά δυο γυναίκες κάτω από την ίδια στέγη;
[Εικόνα στη σελίδα 7]
Πρέπει να συμφωνήσετε με λογικότητα στο ποια θα παίρνει τις αποφάσεις