Ματιές στον Κόσμο

«Ένα Λογιστικό Παιχνίδι»

Πριν από τρία χρόνια ξέσπασε η κρίση χρέους του Τρίτου Κόσμου, προξενώντας φόβους ότι θα κατέρρεε ολόκληρο το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Σήμερα, ωστόσο, «δεν φαίνεται πια να υπάρχει άμεσος κίνδυνος προβλημάτων χρέους που να ανατρέψει τις μεγάλες τράπεζες όπως όταν παίζει κανείς ντόμινο», γράφει ο Νίκολας Ντ. Κριστόφ σε μια ειδησεογραφική ανάλυση για τη Δε Νιου Γιορκ Τάιμς. Γιατί; Επειδή οι χώρες που μαστίζονται από χρέη στη Λατινική Αμερική έχουν γεννήσει εμπορικά πλεονάσματα, έχουν ανοίξει τις πόρτες τους για περαιτέρω δάνεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλα. Αλλά οι επικριτές λένε ότι αυτό απλώς αναβάλλει τη μέρα της χρεοκοπίας. «Κατά κάποιο τρόπο πρόκειται για ένα λογιστικό παιχνίδι», λέει ο πρώτος αντιπρόεδρος ενός μεγάλου χρηματιστηριακού οίκου. «Αναβάλλεις τις κύριες πληρωμές και δανείζεις νέα χρήματα για να πληρώσεις τους τόκους». Ο Κριστόφ προσθέτει: «Παρ’ όλη την έκτακτη εργασία που έγινε, η συνολική ποσότητα του χρέους της Λατινικής Αμερικής στην πραγματικότητα έχει αυξηθεί, αντί να πέσει, στα τελευταία τρία χρόνια».

Γυναίκες και Ένταση

Οι γυναίκες υφίστανται μεγαλύτερη ένταση από το ρόλο τους στην οικογένεια απ’ όσο οι άντρες από τα προβλήματα της εργασίας, αναφέρει η Δε Νιου Γιορκ Τάιμς. «Αν συγκρίνεις τις νοικοκυρές, ιδιαίτερα εκείνες που έχουν μικρά παιδιά, με τους εργαζόμενους συζύγους και πατέρες», λέει η Δρ Πέγκυ Θόιτς του Πανεπιστημίου Πρίνσιτον, «μικρή αμφιβολία υπάρχει γιατί οι νοικοκυρές υποφέρουν από μεγαλύτερη ανησυχία και κατάθλιψη». Οι γυναίκες που υποφέρουν περισσότερο είναι εκείνες που χαρακτηρίζονται σαν «αιχμάλωτες του ρόλου τους»—γυναίκες που έχουν παγιδευτεί σε μια ανιαρή εργασία ή στο σπίτι. Οι ερευνητές έχουν βρει ότι οι πιο ευτυχισμένες νοικοκυρές έχουν ενδιαφέροντα έξω από το σπίτι και εκπληρώνουν πολλαπλούς ρόλους—το ρόλο της συζύγου, μητέρας, εργάτριας για μερική απασχόληση, σπουδάστριας, και ενεργού μέλους θρησκευτικού ή κοινωνικού οργανισμού.

Συναγερμός Κεραυνού

«Ο κεραυνός είναι πολύ πιο θανάσιμος από όσο ίσως συνειδητοποιείτε», δηλώνει το περιοδικό Γονείς. Οι περισσότερες βλάβες συμβαίνουν σε ανθρώπους σε κτίρια που δεν προστατεύονται από τον κεραυνό. Όταν χτυπάει κάποια ηλεκτρική θύελλα, τα άτομα που βρίσκονται μέσα στο σπίτι λαβαίνουν τη συμβουλή να μένουν μακριά από τις ανοιχτές πόρτες και τα παράθυρα, το τζάκι, το τηλέφωνο, και μεταλλικά αντικείμενα. Εκείνοι που βρίσκονται στην ύπαιθρο θα πρέπει να αποφεύγουν τους ανοιχτούς αγρούς, τις ανοιχτές βάρκες, τους συρματένιους φράχτες, τα μοναχικά δέντρα, ή τα πιο ψηλά δέντρα μέσα σε μια συστάδα. Αν κολυμπούν, θα πρέπει να βγουν έξω από το νερό. Η καλύτερη προστασία σας θα βρίσκεται σ’ ένα χαμηλό μέρος. Αλλά εάν σας βρει η θύελλα σε ανοιχτό χώρο, το περιοδικό δίνει την εξής συμβουλή: «Γονατίστε κάτω και γείρτε προς τα μπρος, χωρίς να ακουμπάτε τα χέρια σας πάνω στα γόνατά σας. Αφήστε μόνο τα γόνατά σας και τα πόδια σας να ακουμπούν στο έδαφος, μια στάση που μειώνει τον κίνδυνο να γίνετε καλός αγωγός του ηλεκτρισμού».

Το Ρολόι του Μεδουλιού του Κόκαλου

Οι ερευνητές που μελετούν την παραγωγή αιμοσφαιρίνης από τα κύτταρα του στελέχους του μεδουλιού του κόκαλου αναφέρουν την ύπαρξη ενός «αναπτυξιακού ρολογιού» μέσα σε αυτά τα κύτταρα. Σύμφωνα με τη Δε Γκάρντιαν του Λονδίνου, «η εμβρυϊκή αιμοσφαιρίνη είναι χημικά διαφορετική από κείνη που βρίσκουμε στα ερυθρά αιμοσφαίρια μετά τη γέννηση» και προσλαμβάνει οξυγόνο πιο γρήγορα από το αίμα της μητέρας. Μετά από τη γέννηση, ωστόσο, με το οξυγόνο σε επαρκή εφόδια από τα πνευμόνια του νεογέννητου, τα κύτταρα του στελέχους αρχίζουν να παράγουν μια χημικά διαφορετική αιμοσφαιρίνη. Πώς γνωρίζουν τα κύτταρα αυτά πότε να μεταστρέψουν την παραγωγή; Η χρονομέτρηση γίνεται με κάποιο είδος γενετικού ρολογιού μέσα στα κύτταρα. Η εφημερίδα Δε Γκάρντιαν λέει: «Το πώς ακριβώς τα κύτταρα προγραμματίζονται από πριν και χρονολογούν τα γεννητικά τους γεγονότα παραμένει ένα συγκλονιστικό ερώτημα».

Όπλα ή Μωρά;

Καθώς οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται το ίδιο αυξάνεται και το ποσοστό θνησιμότητας των παιδιών, σύμφωνα με ερευνητές των Πανεπιστημίων Χάρβαρντ και Μπόστον μετά από μελέτη δεδομένων 141 χωρών. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το συμπέρασμά τους έχει λογικό νόημα γιατί οι στρατιωτικές δαπάνες αφαιρούν χρήματα από τα κοινωνικά προγράμματα τα οποία μειώνουν τη θνησιμότητα των παιδιών. Σαν παράδειγμα, η Ιαπωνία δαπανάει λιγότερο από 1 τοις εκατό του ακαθάριστου εθνικού της προϊόντος για στρατιωτικούς σκοπούς και έχει ποσοστό θνησιμότητας 6 μωρά στα 1.000 κάθε χρόνο. Σε αντίθεση οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες—6 τοις εκατό—καθώς και υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας μωρών—11 στα 1.000. «Μεγάλο μέρος της διαφοράς μπορεί να οφείλεται στις στρατιωτικές δαπάνες», λέει ένας από τους ερευνητές.

Εύκολα Έρχονται, Εύκολα Φεύγουν

Όταν ο Τζιμ Κόχουν κέρδισε μισό εκατομμύριο δολάρια στο Επαρχιακό λαχείο του Καναδά, παραιτήθηκε από την εργασία του. Έντεκα εβδομάδες αργότερα ήταν χρεοκοπημένος. Τι τα έκανε όλα αυτά τα χρήματα ο 53χρονος ναυτικός; Απλώς τα έδωσε—σε φίλους ή σε ξένους, μέχρι που μια φορά έδωσε 50.000 δολάρια σε μεθυσμένους, σε πόρνες, και σε άλλους στο δρόμο. Επίσης αγόρασε ένα σπίτι και πολλά αυτοκίνητα και τα μοίρασε όλα. Κανένα μέρος από τα χρήματα αυτά δεν πήγε στην οικογένειά του, ωστόσο, ούτε καν πλήρωσε το τηλεφώνημα που έκανε για να αναγγείλει το γεγονός ότι είχε κερδίσει, θρήνησε ο αδελφός του Μπομπ. Τώρα ο Τζιμ ζει με το επίδομα ανεργίας και μένει μαζί με φίλους.

Ασφαλέστερα Καθίσματα;

Ποια καθίσματα στο αεροπλάνο είναι ασφαλέστερα; Μερικοί επιβάτες τώρα προτιμούν τα πίσω καθίσματα, ενόψει του γεγονότος ότι σε δυο πρόσφατες αεροπορικές καταστροφές όλοι όσοι επέζησαν κάθονταν στο πίσω μέρος. Όμως οι εμπειρογνώμονες υποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος για να προβλέψεις ποιο μέρος του αεροπλάνου θα χτυπήσει πρώτο στο έδαφος ή θα υποστεί τη μεγαλύτερη καταστροφή. «Τα αρχεία του Συμβουλίου Ασφαλείας των 16 χειρότερων αεροπορικών καταστροφών από το 1970 δείχνουν ότι αυτοί που επέζησαν στις περισσότερες συντριβές αεροπλάνων κάθονταν στο πίσω μέρος του αεροπλάνου», δηλώνει μια είδηση της Ντέιλυ Νιουζ της Νέας Υόρκης. «Σε εννιά συντριβές, αυτοί που επέζησαν κάθονταν στο πίσω μέρος· σε τέσσερις, σε όλο το αεροπλάνο. Σε τρεις, οι περισσότεροι που πέθαναν κάθονταν στο πίσω μέρος». Καθώς ο πρωταρχικός κίνδυνος γι’ αυτούς που θα επιζήσουν είναι συνήθως η φωτιά, τα ασφαλέστερα καθίσματα μπορεί να είναι εκείνα που είναι πιο κοντά στις εξόδους κινδύνου και που είναι τα πιο απομακρυσμένα από τη φωτιά. Έχει βρεθεί ότι τα περισσότερα θύματα πέθαναν επειδή η διαφυγή τους καθυστέρησε ή παρεμποδίστηκε από σκορπισμένα πράγματα που βρίσκονταν στους διαδρόμους, και όχι από τη σύγκρουση του αεροπλάνου.

Επιστημονική Εξαπάτηση

Οι πιέσεις του ανταγωνισμού στη σύγχρονη επιστήμη παράγουν ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις απάτης, «αθώα ψέματα», και παραπλάνηση, και διαβρώνουν την ακεραιότητά της. Αυτό ήταν το συμπέρασμα στο οποίο έφτασε μία ομάδα συζήτησης εκδοτών περιοδικών και ιατρικών αυθεντιών στην ετήσια συνάντηση του Αμερικανικού Συνδέσμου για την Προώθηση της Επιστήμης. «Η επιστήμη το 1985 είναι πάρα πολύ ανταγωνιστική, πολύ μεγάλη, πολύ επιχειρηματική και με πολύ μεγάλη κλίση προς το κέρδος», είπε ο Δρ Ρόμπερτ Τζ. Πέτερσντορφ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας. Ο ανταγωνισμός για να κερδηθεί η προαγωγή ή οι επιχορηγίες για έρευνες έχει οδηγήσει πολλούς επιστήμονες στην εξαπάτηση και στην υπερβολή της έρευνάς τους, είπε.

Δεν Ριψοκινδύνευσαν

Όταν βρέθηκε από αρχαιολόγους σε μια κρύπτη εκκλησίας του Ανατολικού Λονδίνου το σώμα ενός θύματος ευλογιάς που πέθανε γύρω στο 1845, οι αρχές δεν ριψοκινδύνευσαν. Παρά το γεγονός ότι πιστευόταν ότι ο ιός της ευλογιάς θα ήταν πια ανενεργός μετά από 140 περίπου χρόνια, η εργασία αναβλήθηκε ενώ δείγματα του ιστού στάλθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες για ανάλυση. Επίσης οι αρχαιολόγοι εμβολιάστηκαν ενάντια στην ασθένεια. «Δεν βρέθηκε κανένα ίχνος ζωντανού ιού ευλογιάς», ανάφερε η Δε Σάντεϋ Τέλεγκραφ. Πριν από δυο χρόνια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διακήρυξε ότι η ευλογιά έχει εξαλειφτεί.

Να Αποφεύγετε και τον Πάγο Επίσης

Οι συνετοί ταξιδιώτες γνωρίζουν ότι, για να αποφύγουν εντερικές διαταραχές, θα πρέπει να μην πίνουν το τοπικό νερό σε μερικές περιοχές. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό, προειδοποιεί μια έκθεση του Περιοδικού του Αμερικανικού Ιατρικού Συνδέσμου. Να απέχετε επίσης και από τη χρήση πάγου. Σύμφωνα με τη μελέτη, τα βακτηρίδια τα οποία προξενούν τις διαταραχές μπορούν να επιζήσουν μέσα στον πάγο—μερικά ακόμη και μετά από ολόκληρες εβδομάδες παγώματος. Ανάλογα με την προέλευσή του, ο πάγος στα αεροπλάνα μπορεί επίσης να είναι ανασφαλής ακόμη και αν θα τον πιει κανείς μέσα σε οινοπνευματώδη ποτά. «Διατρέχετε κίνδυνο όταν βάζετε πάγο μέσα σ’ ένα ποτό», είπε ο Δρ Χέρμπερτ Λ. Ντυπόν, ένας από τους ιατρικούς ερευνητές που εργάστηκαν στην έκθεση αυτή. «Εγώ ο ίδιος δεν το κάνω ποτέ».