Kakoauaa Bwa Ko A Tauraoi!

“Kam na tauraoi naba ngkami, bwa e na roko Natin te aomata n te aoa are kam taku bwa e na aki roko iai.”​—MATAIO 24:44.

1, 2. (a) Baikara baike a riki ake a taetae ni burabetinaki n te Baibara aika a kona ni kabotauaki ma ana buaka te taika? (b) Tera am iango n te buaka ae e a kaan roko?

I NANON ririki aika bati, e kakamatakuia aomata te aekita temanna ae rangi n ataaki n ana iraorao ae rangi nakoraoi ma ana taika aika kataneiaaki raoi. E taku: “Ngkana e onimakiniko raoi am man, ko a namakinna iai bwa ai aron ae ko anganaki te bwaintangira ae te kabanea n tamaroa n te aonnaba.” Ma n Okitobwa 3, 2003 e a toki onimakinan teuaei. E a manga un nakoina n akea bukina temanna mai buakoia ana man ae te taika ae 172 te kirokuraem rawawatana. Bon akea kantaningaan te un aei, ao e aki tauraoi naba te tia kamananaa te man aei.

² E kakawaki ataakin ae e a kaman taekinaki n te Baibara ana buaka “te man ae tiritiri” ao ti riai ni katauraoira. (Wareka Te Kaotioti 17:15-18.) Antai ae e na un nakoia te man ae tiritiri aei? A bwenaua i bon i marenaia ana aomata te Riaboro ibukini bitakini baika karina n riiriki. E tei te man ae uraura ae tiritiri ibukin te United Nations, ao a tei “kooro ake tengaun” ibukin tautaeka nako. A na buakana te kabekaau ae Baburon te Kakannato ae te botaki n Aro ae kewe ae katobibia te aonnaba, ao ni kamauna n te aro n iowawa. E na riki aei n ningai? Ti aki ataa te bong ma te aoa ae e na riki iai. (Mataio 24:36) Ma ti ataia bwa e na roko n te aoa are ti aki kantaningaia, ao e a kimototo ngkai te tai. (Mataio 24:44; 1 I-Korinto 7:29) Ngaia are e rangi ni kakawaki bwa ti na kakoauaa ae ti a tauraoi, bwa ngkana e roko te buaka anne ao n roko naba Kristo bwa te tia Motiki taeka, e na boni kaotia iai bwa boni ngaia ara tia Kamaiu! (Ruka 21:28) Ngkana ti na katauraoira, ti kona ni karekei reireiara mairouia ana toro te Atua aika kakaonimaki ake a kakoauaa bwa a tauraoi, ao a a nora kakoroani bukin ana berita nako te Atua. Ti na mutiakin rongorongoia aomata aika koaua aikai?

Kakoauaa Bwa Ko a Tauraoi n Aron Noa

3. Baikara baike a riiriki ake a karika te kangaanga nakoni kakaonimakin Noa ni beku iroun te Atua?

³ E kakoauaa Noa bwa e a tauraoi n nora kakoroani bukin ana berita nako te Atua, n aki ongei baike a riiriki ake a kananokawaki ake a taabangaki n te aonnaba n ana tai. Iangoi ana kangaanga Noa ake e kaaitara ma ngaai ngke a karin rabwataia n aomata anera ake a karitei ao ni wene ni bure ma aine ake a botonnaine! Imwin te iein ae aki riai, a a karikiia natiia aika “aomata ake a korakora” ake a kamanenai mwaakaia aika raka riki, ni bwainikirinia iai aomata. (Karikani Bwaai 6:4, BG) Iangoa te tiritiri are e riki n aia urubwai aintoa aikai n taabo ake a nako iai. Ibukin anne, e a taabangaki te buakaka ao e a rikirake n rangi ni buakaka aia iango aomata. E bairea te tai ibukini kamaunaaia aomata ake a buakaka, te Uea ae Moan te Rietata ae Iehova.​—Wareka Karikani Bwaai 6:3, 5, 11, 12.a

4, 5. N aaro raa ake titeboo iai baika riiriki n ara bong aikai ma ake n ana bong Noa?

⁴ E taetae ni burabeti Iesu bwa e na tii te arona baika a riiriki n ara bong ma ake n ana bong Noa. (Mataio 24:37) N te katoto, ti kakoauaa bwa e tutukaki naba ara waaki irouia taamnei aika bubuaka. (Te Kaotioti 12:7-9, 12) A karin rabwataia n aomata taimonio aikai n ana bong Noa. E ngae ngke a a tukaki ngkai ni karin rabwataia n aomata, ma a kakorakoraia n tau aroia rooro n rikirake ao kaara n tii te arona. A karekea kukureia taani kakaraoa te wene ni bure ae rangi ni kammaira man aia mwakuri aomata aika bubuaka ao ni kammaira ake a kona ni kabaarekai aia iango i aon te aba n akea ataakina irouia.​—I-Ebeto 6:11, 12.

⁵ E kabwarabwaraaki n Ana Taeka te Atua taekan te Riaboro bwa “te tia tiriaomata” ao e “kona ni karekea te mate.” (Ioane 8:44; I-Ebera 2:14) Iai tiani mwaakana ni kaineti ma karekean te mate. Ma e ngae n anne, e kaungaa te kewe ao e burebureia aomata te anera ae iowawa aei. E kairi aia iango bwa a na kan tiritiri. N te katoto, 1 mai buakoia ataei aika 142 aika bungiaki n te United States ae e na bon tiringaki. Ngkai e a rangi n taabangaki te mwakuri n tiritiri, ko iangoia bwa e na karako riki tabetaben Iehova ni boong aikai nakon are n ana bong Noa? E koaua bwa e na kabwaka ni karaoa te bwai teuana?

6, 7. E kanga Noa ma kaain ana utu ni kaotiota aia onimaki ao maakan te Atua?

⁶ Imwina riki, e a kaongoaki Noa ana babaire te Atua are e nang karokoa te ieka ae te ran i aonnaba bwa e na kamaunaia aomata ma maan. (Karikani Bwaai 6:13, 17) E tua Iehova nakon Noa bwa e na kabaa te aake ae ai aron te bwaoki ae bubura. A a moana aia mwakuri ni kabaa te aake Noa ma kaain ana utu. Tera are e buokiia n ongeaba ao ni kakoauaa bwa a tauraoi imwain rokon ana bong ni motikitaeka te Atua?

⁷ Ibukin ana onimaki ae korakora Noa ao maakan te Atua, e a kairaki ma kaain ana utu bwa a na karaoa are e tua te Atua. (Karikani Bwaai 6:22; I-Ebera 11:7) E teimatoa ni kaania Iehova Noa ao e aki irekereke n aia mwakuri aika bubuaka aomata ake irarikina, ngkai bon atun te utu ngaia. (Karikani Bwaai 6:9) E ataia bwa a kainnanoa kawakinaia kaain ana utu bwa a na aki kakairi n aroia n tiritiri ao ni karitei aomata ake i rarikia. E kakawaki bwa a na aki rangi n tabeakini bwaikorakin te maiu aei. Iai tabeia mairoun te Atua ao e rangi ni kakawaki ibukia kaain ana utu ni kabane bwa a na kabotoi maiuia iai.​—Wareka Karikani Bwaai 6:14, 18.

E Kakoauaa Noa ma Kaain Ana Utu Bwa A Tauraoi

8. A kanga ni kaotiota tangiran te Atua kaain ana utu Noa?

⁸ E kaatuuaki riki n te rongorongo ae n te Baibara atun te utu ae Noa, ma bon taan taromauria naba Iehova buun Noa ma natina mwaane ao buuia. E kakoauaa aei te burabeti are Etekiera. E taku te burabeti ae Etekiera bwa ngke arona bwa e maiu Noa n ana tai, ao a na bon aki kamaiuaki natina n ana raoiroi tamaia. A a bon ikawai n rineia bwa a na ongeaba ke a na aki. Mangaia are, a a tia ni kaota tangiran te Atua ao kawaina nako. (Etekiera 14:19, 20) A butimwaea ana kaetieti Noa kaain ana utu, titeboo aia onimaki ma ngaia, ao a aki kariaia aia kariri tabemwaang bwa e na tuka karaoani mwiokoaia mairoun te Atua.

9. Baikara katoto ni boong aikai ni kaineti ma ana onimaki Noa ake ti kona n taekin?

⁹ Ai kaungananora noraia atun utu n ara bong aikai n ara botaki n itaritari ni katobibia te aonnaba bwa a kabanei korakoraia ni kakatonga Noa! A ataia bwa e aki tau tii katauraoan te amwarake, te kunnikai, te mwenga, ao te reirei ibukia natiia. A riai naba atun utu n tabeakini baika kainnanoi kaain aia utu ibukini maiuakinan te onimaki ni koaua. Ni karaoan anne, a a kakoauaa iai bwa a tauraoi imwain te baere e nang waekoa ni karaoia Iehova.

10, 11. (a) Tera aia namakin Noa ma kaain ana utu are a aki nanououa iai ni menaia n te aake? (b) Tera te titiraki ae ti riai n titirakinira iai?

¹⁰ A kabanea 50 tabun te ririki ni kabaa te aake Noa, buuna, natina mwaane, ao buuia. Iangoa aia kakorakora ibukin aia mwakuri aika kakaokoro ike a a rangi ni bati iai aia tai n rin ao n otinako man te aake. A beenia n te korotaa, a karin amwarake aika bati ao maan i nanona. Kataamneia aei n am iango. E a roko te ieka. Bon te ka-17 ni bong n te kauoua n namwakaina n 2370 B.C.E. ao a a rin i nanon te aake. E kaina te mataroa Iehova ao e a moanna ni bwaka te karau. Bon tiaki te karau ae a taneiai iai. A a uki koburake n ran ke e a uki mataroan te ran are i karawa, ao e bwaka te karau ae moan te korakora i aon te aake. (Karikani Bwaai 7:11, 16) A a mate aomata ake i tinanikun te aake ao a kamaiuaki ake i nanona. Tera aia namakin kaain ana utu Noa? Eng, e korakora aia kakaitau nakon te Atua. Ma akea te nanououa bwa a bae n iango ni kangai: ‘Ai kukureira ngaira bwa ti a tia n nakonako ma te Atua ae koaua ao ni kakoauaa bwa ti a tauraoi!’ (Karikani Bwaai 6:9) Ko kona ni kataamneia n am iango bwa aongkoa ko a kamaiuaki imwin Aremaketon, ao e a koburake nanom ni kani kakaitau naba?

¹¹ Akea te bwai ae kona ni katoka Teuare Moan te Mwaaka mani kakoroani bukin ana berita are e na kamauna ana waaki Tatan ae ngkai. Titirakiniko ni kangai, ‘I kakoauaa raoi bwa akea ana berita te Atua ae e na aki koro bukina, e ngae ngkana e rangi n uarereke, ao a na bane ni kakoroaki bukia n ana tai are e a tia n namatia?’ Ngkana ngaia aei nanom, kakoauaa bwa ko a tauraoi n arom n teimatoa n ururinga “ana bong Iehova” ae e a kaan roko.​—2 Betero 3:12.

E Teimatoa n Taratara Raoi Mote

12. Tera are e kona n anaa nanoni Mote?

¹² Ti na iangoa te katoto riki teuana. Ma n te itera are teuana are e iaiangoaki riki iai bwaai n rabwata, e taraa n rangi n kakabwaiaaki riki Mote n aia waaki kaain Aikubita. Ngkai e natinaki iroun natini Barao te aine, e bae n rangi ni karineaki, ni kang amwarake aika rangi n raraoi, kunnikai aika rangi n tamaroa, ao te kabanea ni kaubwai ngaia. E rangi n rietata ana reirei. (Wareka Mwakuri 7:20-22.) E kona naba n riki bwa te tia bwaibwai.

13. E kanga n teimatoa ni kaatuua ana iango Mote i aon ana berita te Atua?

¹³ E taraa n ae e ataia Mote bwa bon te aro n nanobaba taromauriani boua irouia I-Aikubita, man reireiana irouia ana karo ngke e uarereke. (Te Otinako 32:8) E ngae ngke e mena Mote i buakon te waaki n angareirei i Aikubita ao mimitongin tamaroan ana baareti te uea, ma e bon aki kitana te taromauri ae koaua. E iaiangoi raoi ana berita te Atua nakoia ana bakatibu ao e korakora nanona ni kani kakoauaa bwa e tauraoi ni karaoa nanon te Atua. Ni koauana, e tuangia tibun Iteraera Mote ni kangai: “E kanakomaiai nako imi Iehova, ae . . . Atuan Aberaam, ao Atuan Itaaka, ao Atuan Iakoba.”​—Wareka Te Otinako 3:15-17, BG.

14. E kanga ni kataaki ana onimaki Mote ao ninikoriana?

¹⁴ E kakoauaa Mote bwa e kaokoro Iehova ae te Atua ae koaua ma bouannanti ni kabane ake akea manenaia ake a tei ibukia atuaia I-Aikubita. E kamanena maiuna n aron ae kaanga e nora “Teuare aki nonoraki.” E onimaki Mote bwa a na kainaomataaki ana aomata te Atua ma e aki ataia bwa n ningai. (I-Ebera 11:24, 25, 27) E kaotiota korakoran nanona ni kan noriia I-Ebera ni kainaomataaki ngke e irantangaa te I-Iteraera ae te toro are e tiringaki. (Te Otinako 2:11, 12) Ma e tuai roko ana tai Iehova ni karaoa anne, ai ngaia are e a tiotionako Mote n te aba ae raroanako. Akea te nanououa bwa e kangaanga irouna kitanan te tabo ae e mwengaraoi iai ao ni maeka n te rereua. Ma e kakoauaa Mote bwa e tauraoi n teimatoa n iaiangoi ana kaetieti Iehova ake e anganna. Ngaia are imwini kabanean 40 te ririki i Mirian, e a kona ni kamanena te Atua bwa e na kabebetei nanoia tarina. E ongeaba n okira Aikubita Mote i aan ana kaetieti te Atua. E a roko te tai are e nangi waakina iai mwiokoana Mote mairoun te Atua ibukini karaoan ana mwakuri n aron are e kantaningaia te Atua. (Te Otinako 3:2, 7, 8, 10) Ngke e okira Aikubita Mote are “e nimamanei riki nakoia aomata ni kabaneia,” e a kainnanoa te onimaki ao te ninikoria ngke e itaramata ma Barao. (Warekaia Iteraera 12:3, BG) E aki karaoa anne n tii te taina, ma e okioki ni kawara Barao i nanon rikini baika kamamate teuana imwin teuana n akea ataakina bwa iraua riki ana tai are e na kawara iai Barao.

15. Tera are e kaira Mote bwa e na teimatoa n taratarai raoi taai ibukin neboan Tamana are i karawa n aki ongei kangaanga?

¹⁵ E aitara Mote ma te rawawata i nanon 40 te ririki, man 1513 B.C.E. nakon 1473 B.C.E. Ma e ngae n anne, e taratarai raoi taai ibukin neboan Iehova ao e kabanea nanona ni kaungaia raona n I-Iteraera bwa a na karaoa naba anne. (Te Tua-Kaua 31:1-8) Bukin tera? Ibukina bwa e kakawaki irouna aran Iehova ao mwaakana n tautaeka nakon oin arana. (Te Otinako 32:10-13; Warekaia Iteraera 14:11-16) N aki ongei rawawata ke kangaanga, ti riai naba n teimatoa ni boutokaa ana tautaeka te Atua, ni kakoauaa bwa e wanawana ni karaoi bwaai, e raoiroi, ao e rietata riki nakoia aomata. (Itaia 55:8-11; Ieremia 10:23) Anne naba ae ko namakina?

Teimatoa n Tantani!

16, 17. E aera ngkai e rangi ni kakawaki iroum Mareko 13:35-37?

¹⁶ “Teimatoa n taratara, teimatoa n tantani, bwa kam aki ataa te tai ae e a tia ni motikia te Atua.” (Mareko 13:33) E anga te kauring anne Iesu ngke e maroroakina te kanikina are e na kaotaraea tokin te waaki ae buakaka. Iangoi ana kabanea n taeka Iesu n ana taetae ni burabeti ake a koreaki irouni Mareko: “Teimatoa n tantani, bwa kam aki ataa rokon teuare ana auti te auti, bwa tao n te moantairiki ke n te nukanibong ke n tangin te moa ke n te moaningabong, bwa ngkana e karina n roko, ao e na aki kuneingkami ni matu. Ma baika I tuangingkami, I bon tuangia naba aomata ni kabaneia, Teimatoa n tantani.”​—Mareko 13:35-37.

¹⁷ E kammwakura te iango ana kaungaunga Iesu, bwa e taekin aaro n tantani n te tairiki aika aua aika kakaokoro. E kaotaki n te kabanea n tai n tantani bwa e kangaanga iai te teimatoa n tantani, bwa tao e moa man te aoa tenua n te karangaina nakon otin taai. A iangoia taani karaoi babaire ibukin te buaka bwa aio te tai ae rangi n angaraoi ibukini buakanakia kairiribai, ae te tai are a a tabe ni “matu” iai. N aron naba anne, e aki butimwaeaki rongorongon te Tautaeka n Uea n taai aikai ao bon aei ara tai ni kabokorakora n teimatoa n tantani. E koaua bwa ti nanououa ibukin ‘teimatoara n tantani’ ao ‘teimatoara n taratara’ ibukin te toki ao kamaiuara ake a a kaman taekinaki?

18. Tera kakabwaiaara ae akea kabotauana ngkai Ana Tia Kakoaua Iehova ngaira?

¹⁸ E reke maiun te tia kamananaia maan are e taekinaki mai moa n te kaongora aei, imwin unin te taika nakoina. Ma e katereaki raoi n te taetae ni burabeti n te Baibara bwa man te waaki ae buakaka ae ngkai ni kabane n ikotaki naba ma te Aro ae kewe ae e kona ni kamanoa man te toki ae e a kaan rokona. (Te Kaotioti 18:4-8) A bia noria ana toro te Atua ni kabane aika ataei ao kaara, bwa e rangi ni kakawaki karaoan aia kabanea ni kona ni kakoauaa bwa a tauraoi imwain ana bong Iehova n aron Noa ma kaain ana utu. Ti maeka n te aonnaba ae e aki karineaki iai te Atua bwa a kakanikoa te tia Karikiriki taan reirei n Aaro aika kewe n aia taetaenikawai, n ikotaki naba ma te koraki ake a nanououa ibukin te Atua ao ake a kakewea ae iai te Atua. Ma ti aki kariaia bwa ti na rotakibuaka iai. Ti bia mutiakini katoto aika ti a tia ni maroroakini, ao n teimatoa n taratarai raoi taai ake ti riai ni boutokaa iai Iehova, ao ni karinea ngkai ngaia “Atuaia atua,” ae “te Atua ae kakanato, ae mwaka, ae kakamaku.”​—Te Tua-Kaua 10:17, BG.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Uringnga?

• E aera bwa e riai Noa ni moanibwai baike a kainnanoi kaain ana utu ibukin aia onimaki?

• E kanga n titeboo kamimin ara tai aikai ma ana bong Noa?

• E aera ngke e teimatoa Mote ni kaatuua ana taratara i aon ana berita Iehova n aki ongei karawawata?

• Baikara taetae ni burabeti n te Baibara aika a kaungako bwa ko na teimatoa n tantani n te onimaki?

[Taamnei n iteraniba 24]

E teimatoa Noa ma kaain ana utu ni kaatuui aia iango i aon ana mwakuri Iehova

[Taamnei n iteraniba 25]

E buokaki Mote n ana berita te Atua aika koaua bwa e na teimatoa n tantani