A Tataekina Te Euangkerio Kristian Ni Koaua Ni Kabane

“Anene nakon Iehova, karaoiroa arana; kaota kamaiuan te aba i Rouna n te bong ae koraki.”​—TAIAN ARERU 96:2.

1. Tera te rongorongo ae raoiroi ae a kainnanoia aomata bwa a na ongo, ao a kanga Ana Tia Kakoaua Iehova n tia n riki bwa banna ni katoto ibukin kataabangakan te rongorongo aio?

E RANGI ni karaunano ataakin ae e taku te Baibara ni kaineti ma tokin te buaka, mwakuri ni kakeru, te baki, ao karawawataaia aomata, ibukina bwa ti maekana te aonnaba ae katoa bong iai rikin taiani kabuanibwai. (Taian Areru 46:9; 72:3, 7, 8, 12, 16) Te koaua bwa a kainnanoa te rongorongo aei aomata ni kabane. Anne aia koaua Ana Tia Kakoaua Iehova. A ataaki n taabo nako bwa taan “uarongorongoi baika raraoi.” (Itaia 52:7) E koaua bwa a mwaiti taani Kakoaua ake a bwainikirinaki ibukin korakoran nanoia n tataekina te rongorongo ae raoiroi, ma nanoia, te kani buokia aomata. Ai raoiroi ra taekan ingaingan nanoia ma botumwaakaia taani Kakoaua ake a a tia ni kaotiotia!

2. Tera bukina teuana ae a rangi n ingainga iai nanoia Ana Tia Kakoaua Iehova?

² Ingaingan nanoia Ana Tia Kakoaua Iehova ni boong aikai bon tii te arona ma are irouia Kristian n te moan tienture. E eti taekaia ae kangai n aia nuutibeeba kaain te Aro ae te Katorika n Rom ae L’Osservatore Romano: “N te tai naba are a babetitoaki iai moani Kristian, a namakinna bwa bon tabeia kataabangakan te Euangkerio. A tataekina te Euangkerio taian toro.” Bukin tera bwa Ana Tia Kakoaua Iehova a ingainga nanoia n aroia Kristian rimoa? Moan bukina, bwa te rongorongo ae raoiroi are a tataekinna, boni mairoun Iehova ae te Atua. E riai ngkanne n ingainga nanoia iai. Tataekinan te rongorongo irouia bon karaoan ae boraoi ma ana taeka te tia areru aikai: “Anene nakon Iehova, karaoiroa arana; kaota kamaiuan te aba i Rouna n te bong ae koraki.”​—Taian Areru 96:2.

3. (a) Tera kauouani bukin ingaingan nanoia Ana Tia Kakoaua Iehova? (b) Tera ae i rekereke ma ‘kamaiuan te aba iroun te Atua’?

³ Ana taeka te tia areru e a kauringira kauouani bukin ingaingan nanoia Ana Tia Kakoaua Iehova. Aia rongorongo bon taekan te kakamaiu. A rangi n aitau aia mwakuri n ibuobuoki aomata tabeman ake a mwakuri ni katoki aoraki, ni buoka te natannaomata, ni buoka aron karekean te mwane ae tau ibukia aomata, ao n itera tabeua riki. Ma e uarereke ana ibuobuoki te aomata nakon te aomata temanna, ni kabotauaki ma ‘kamaiuan te aba iroun te Atua.’ Rinanon Iesu Kristo, Iehova e na kamaiuia aomata aika nanorinano man te bure, te aoraki, ao ai te mate. A na maiu n aki toki te koraki ake a kakabwaiaki iai! (Ioane 3:16, 36; Te Kaotioti 21:3, 4) Ni boong aikai, te kakamaiu bon teuana mai buakon “makuri aika kamimi” ake a tataekin Kristian aika a ira nanon taeka aikai: “Tataekina neboakina [te Atua] i buakoia botanaomata, ao ana makuri aika kamimi i buakoia aomata ni kabaneia. Ba E kakanato Iehova, ao E na bati ni kamoamoaki: E na makaki riki nakoia anti ni kabaneia.”​—Taian Areru 96:3, 4.

Ana Katoto Ara Uea

4-6. (a) Tera katenuani bukin ingaingan nanoia Ana Tia Kakoaua Iehova? (b) E kanga Iesu ni kaota ingaingan nanona ibukin te mwakuri n tataekina te rongorongo ae raoiroi?

⁴ Aio katenuani bukin ingaingan nanoia Ana Tia Kakoaua Iehova. A kakairi n ana katoto Iesu Kristo. (1 Betero 2:21) Te aomata ane kororaoi anne, e butimwaea mwiokoana ma nanona ni kabane bwa e “na tataekina te rongorongo ae raoiroi nakoia akana nanorinano.” (Itaia 61:1; Ruka 4:17-21) Mangaia are e a riki iai bwa te tia taekina te euangkerio, ae te tia tataekina te rongorongo ae raoiroi. E kabutaa aon Kariraia ao Iutaia, n ‘tua euangkerion uean te Atua.’ (Mataio 4:23) Ao ibukina bwa e ataia ae a mwaiti aika a na butimwaea te rongorongo ae raoiroi, e taku nakoia ana reirei: “E boni karuonako te tai, ma a karako taani makuri. Ma ngaia ae kam na butia Uean te tai ba E na kanakoia taani makuri nakon ana tai.”​—Mataio 9:37, 38.

⁵ E karaoa ae boraoi ma ana tataro Iesu ngke e kataneiaia aomata tabemwaang bwa a na riki bwa taan tataekina te euangkerio. Imwin tabeua te tai, e a kanakoia ana abotoro bwa a na waakina nako aia mwakuri ao e tuangia ni kangai: “Ngkana kam nakonako, ao kam na reirei, ni kangai, E a kan roko uean te Atua.” E na manena riki ngke arona bwa a karaoi waaki aika a na katoki aia kangaanga aomata ake ngkekei? Ke e riai bwa a na kairekerekeia ma te waaki n tautaeka ibukin totokoan te babakanikawai ae taabangaki ngkoa? E bon aki, ao n onean mwiin akanne, Iesu e katea te kaetieti ibukia Kristian aika taan tataekina te euangkerio, ngke e tuangia taan rimwina ni kangai: “Ao ngkana kam nakonako, ao kam na reirei.”​—Mataio 10:5-7.

⁶ Imwina riki, e a manga kanakoia taan rimwina temwangina Iesu bwa a na katanoataa ae kangai: “E kaaningkami uean te Atua.” E rangi ni kukurei Iesu ngke a oki ao a taekina nakoraoin mwanangaia n tataekina te euangkerio. E tataro ni kangai: “I karaoiroiko, Tamau, ae Ueani karawa ma aonaba, ba Ko karaba baikai nakoia akana rabakau ma akana wanawana, ao Ko kaotioti nakoia merimeri.” (Ruka 10:1, 8, 9, 21) Taan rimwin Iesu ngkoa aika a kakorakoraiia n te akawa, n te ununiki, ao mwakuri n aron aikai, a riki n ai aroia merimeri ngkana a kabotauaki ma mataniwin Aaro i Iteraera, aika a rangi ni bubura aia reirei. Ma taan rimwina aikai, a kataneiaki bwa a na tataekina te rongorongo ae te kabanea n raoiroi.

7. Imwin waeraken Iesu nako karawa, taan rimwina a moa n tataekina te rongorongo ae raoiroi nakoia antai?

⁷ Imwin waeraken Iesu nako karawa, taan rimwina a teimatoa ni waakina tataekinan te rongorongo ae raoiroi, ibukin te kakamaiu. (Mwakuri 2:21, 38-40) A moan tataekina te rongorongo nakoia antai? A nakoia natanaomata ake a aki ataa te Atua? A aki, ma a moani mwakuri irouia tibun Iteraera, ae te botannaomata ae e a kaman ataa Iehova i nanon te maan ae 1,500 te ririki. A riai ngkanne n tataekina te rongorongo n te aba ae e a kaman tataromauriaki iai Iehova? Eng, bwa e a tia n tuangia Iesu ni kangai: “Kam na riki ba taani kaotioti i bukiu i Ierutarem, ao i Iutaia ni kabanea, ao i Tamaria, ao ni karokoa tabon aonaba.” (Mwakuri 1:8) A rangi ni kainnanoa naba ongoraeakinan te rongorongo ae raoiroi aei kaain Iteraera, n aroia naba botannaomata nako.

8. A kanga Ana Tia Kakoaua Iehova ni boong aikai ni katotongia taan rimwin Iesu ake n te moan tienture?

⁸ N te aro naba aei, Ana Tia Kakoaua Iehova ni boong aikai a kabutaa te aonnaba n tataekina te rongorongo ae raoiroi. A ibuobuoki ma te anera are noraki iroun Ioane ae “iai i rouna te euangkerio ae aki totoki ba e na taekinna nakoia ake a maeka i aon te aba, ao nakoia botanaomata ni kabaneia ma baronga ma taian taetae ma natanaomata.” (Te Kaotioti 14:6) N te ririki 2001, a mwamwakuri n aaba aika 235 mwaitiia, n ikotaki naba ma aaba aika taekinaki bwa abaia Kristian. A kairua Ana Tia Kakoaua Iehova ngkai a tataekina te rongorongo n taabo ake a kaman roko iai Aaro ni Krititentom? Tabeman a taku bwa a kairua, ao a kona n taekinna bwa te uarongorongo iai bon “iraeakia tiibu.” Ma e ngae n anne, Ana Tia Kakoaua Iehova a uringa ana namakin Iesu ibukia I-Iutaia ake a mangori n ana bong. E ngae ngke bon iai aia waaki n ibonga, ma e aki tabwarabwara Iesu ni kaongoia taekan te rongorongo ae raoiroi. E “nanoangaiia, ba a rawawata, ao a mae nako, n ai aroia tiibu aika akea te tia kawakinia.” (Mataio 9:36) E riai bwa Ana Tia Kakoaua Iehova a na aki kaota te rongorongo ae raoiroi nakoia te koraki ake a nimamannei ake a aki ataa Iehova ao ana Tautaeka n Uea, ibukina bwa te koraki aikai boni kaain te Aro teuana? Ti kakairi n aia katoto taan rimwin Iesu, ao ti kangai bwa e aki riai anne. E riai n tataekinaki te rongorongo ae raoiroi “nakoia botanaomata ni kabaneia,” n akea ae e na tiku.​—Mareko 13:10.

A Bane n Tataekina te Euangkerio Kristian Rimoa

9. Antai aika buoka te mwakuri n tataekina te rongorongo n te ekaretia ni Kristian n te moan tienture?

⁹ Antai n te moan tienture aika a buoka te mwakuri n tataekina te rongorongo? Taian kakoaua a kaotia bwa Kristian ni kabane bon taan tataekina te euangkerio. E taekina aio te tia koroi rongorongo ae Author W. S. Williams: “Angiin kakoaua a kaotia bwa Kristian ni kabane n te Ekaretia rimoa . . . a tataekina te rongorongo ae raoiroi.” E taekina ae kangai te Baibara ni kaineti ma bwaai aika riki ni Bentekota 33 C.E.: “A bane ni kaonaki n te Tamnei ae e Raoiroi [mwaane ao aine], ao a taetae n taetaen aba tabeua, n ai aron te kona are e angania te Tamnei ba a na taetae iai.” Taan tataekina te euangkerio boni mwaane, aine, ataei ao kaara, kaauunga, ao ai aomata aika a inaaomata. (Mwakuri 1:14; 2:1, 4, 17, 18, BK; Ioera 2:28, 29; I-Karatia 3:28) Ngke a kairoroaki Kristian n te bwainikirinaki bwa a na biri nako mai Ierutarem, “uake a kamaenakoaki, a nakonako n tabo nako ni kaotiota taekan te Rongorongo ae e Raoiroi.” (Mwakuri 8:4, BK) Tiaki tii tabeman aika a tataekina te euangkerio, ma bon ake a “kamaenakoaki” ni kabane.

10. Tera te mwioko ae uoua mwakorona are e a kakoroaki bukina imwain kamaunan te waaki n I-Iutaia?

¹⁰ Boni ngaia ae wawaakinaki rimoa. E taetae ni burabetina ae kangai Iesu: “E na tataekinaki euangkerion uean te Atua aei i aonaba ni bane ba te bwai ni kaotioti nakoia botanaomata ni kabaneia; ao ngkanne e na roko naba iai te toki.” (Mataio 24:14) Ni kakoroan bukin taeka akanne n te moan tienture, e a taabangaki tataekinan te rongorongo ae raoiroi imwain kamaunan aia waaki n Aro ao n tautaeka I-Iutaia irouia tautian Rom. (I-Korote 1:23) Irarikin anne, taan rimwin Iesu a bane n aantaeka n ana tua ae kangai: “Ma ngaia ae kam na nako ni kakiritiania botanaomata ni kabaneia, ni babetitoiia nako nanon aran te Tama ma te Nati ma te Tamnei are Raoiroi; n reireiia ba a na kabane baike I tuangngkami n tauu.” (Mataio 28:19, 20) Kristian rimoa a aki tii reiakinia aomata taekan Iesu ao imwina a katikuia naba n akea riki te ibuobuoki nakoia, n aron ae a kakaraoia tabeman mataniwin Aaro ni boong aikai. Ma a reireia aomata bwa a na riki bwa taan rimwin Iesu, a bairea katean taian ekaretia, ao a kataneiaiia bwa a aonga ni kona ni manga tataekina te euangkerio nakoia aomata tabemwaang ma ni karekeia bwa taan rimwin Iesu. (Mwakuri 14:21-23) A karaoa naba ae aekan anne Ana Tia Kakoaua Iehova ni boong aikai.

11. Antai ni boong aikai aika a katanoataa te kabanea n raoiroi n rongorongo nakoia aomata nako?

¹¹ Iai Ana Tia Kakoaua Iehova tabeman aika a kakairi n aia katoto Bauro, Barenaba, ao tabeman riki ake a maiu n te moan tienture, ao a riki bwa taan uarongorongo aika mitinare n aaba aika ianena. E rangi ni manena aia mwakuri, kioina ngkai a aki irekereke ma waaki n tautaeka, ao a aki naba mwanuokina taekan mwiokoaia n tataekinan te rongorongo ae raoiroi. A bon aantaeka nakon ana tua Iesu are kangai: “Ao ngkana kam nakonako, ao kam na reirei.” Ma angiia Ana Tia Kakoaua Iehova a aki mitinare n aaba aika ianena. A mwaiti mai buakoia aika a mwakuri ibukin booni maiuia ao iai naba ake e a tuai ni bane aia reirei. Tabemwaang a tabe ni kaikawaaia natiia. Ma taani Kakoaua ni kabane a bane n tibwatibwa nako te rongorongo ae raoiroi are a a tia n reiakinna. Ataei ao kaara, mwaane ao aine, a kukurei ni butimwaea ana kaunganano te Baibara ae kangai: “Kaotiota te taeka nakoia aomata. E aoria ngkana a tauraoi n ongo ke a aki, ao kamatoa naba taekana.” (2 Timoteo 4:2, BK) N ai aroia Kristian ake n te moan tienture, a “aki toki n reirei, ma n atoatonga Iesu ba te Kristo.” (Mwakuri 5:42) A katanoataa te kabanea n raoiroi n rongorongo ibukia aomata nako.

Rairaia Aomata man Aia Aro ke Tataekinan te Euangkerio?

12. Tera ae e nanonaki n te proselytism, ao e kanga aron taraakina irouia aomata ngkai?

¹² N te taetae n Erene, te taeka ae pro·se’ly·tos, e nanona “te aomata ae rairaki.” Man te taeka n Erene aio e a reke iai te taeka n Ingiriti ae “proselytism,” are nanona raoi “rairaia aomata man aia Aro.” Ni boong aikai, a taku tabeman bwa e karekea te kabuanibwai waakinan rairaia aomata man aia Aro. Te rongorongo ae boretiaki man te World Council of Churches e taekina naba “te bure ae rairaia aomata man aia Aro.” Bukin tera? E taku te Catholic World Report: “Ibukin te ngurengure ae bati man Aaro n Orthodox, ‘rairaia aomata man aia Aro’ e a taraaki ngkai bwa te waaki ae a kairoroaia aomata iai.”

13. Baikara katoto n aron rairaia aomata man aia Aro aika a kariki taiani kabuanibwai?

¹³ E kona ni karika te kabuanibwai rairaia aomata man aia Aro? E kona. E taekinna Iesu bwa rairaia aomata man aia Aro ae waakinaki irouia Tarukaio ao Baritaio e urua aroia aomata ake a rairiia. (Mataio 23:15) E boni bure “kairoroan te aomata bwa e na rairaki man ana Aro.” N aron anne, te tia korea rongorongon rimoa ae Josephus, e taekinna bwa ngke e kataea aia kai kaain Itumea John Hyrcanus ae te I-Makabe, e “kariaiia bwa a na bon tiku n abaia ngkana a a tia ni korotobibiaki ao a tauraoi n iri nanon aia tua I-Iutaia.” Ngkana a na aantaeka kaain Itumea n aia tautaeka I-Iutaia, nanona naba bwa a na riki bwa kaain te Aro n I-Iutaia. Taani korea rongorongon rimoa a kaongoira bwa n te ka 8 n tienture C.E., ao Charlemagne e kataea aia kai taian Saxon aika beekan ake a mena i meangin Eurobe, ao e kairoroia ma te tiritiri bwa a na rairaki man aia Aro.a Tera aron koauan rairaia taian Saxon ke kaain Itumea? N aron anne, tera raoi nanon te Uea are Erote are kaain Itumea ni kaineti ma Ana Tua Mote ae reke mairoun te Atua, kioina ngke boni ngaia are e kataia n tiringa Iesu ngke e merimeri?​—Mataio 2:1-18.

14. A kanga tabeman mitinaren Aaro ni Krititentom ni kairoroia aomata bwa a na rairaki man aia Aro?

¹⁴ Iai aomata aika kairoroaki bwa a na rairaki ni boong aikai? N taraana, iai. E taekinaki bwa iai mitinare n Aaro ni Krititentom aika a mwanena reireia tabeman ngkana aomata akanne a na rairaki nakon aia Aaro. Ke a kona ni kairoroa te aomata ae bora ni baki bwa e na ongora moa n aia taromauri, ao ngkanne, a tibwa anganna baunana te amwarake. N aron ae e taekinaki irouia kaain te bwabwaro ibukia Mataniwin Aaro n Orthodox ae teweaki n 1992, “rairaia aomata man aia Aro e waakinaki n tabetai n te anai nano ma te mwane, ao n tabetai, n te iowawa ae tiritiri.”

15. A rairia aomata Ana Tia Kakoaua Iehova n te aro ae wawaakinaki irouia kaain te aonnaba? Kabwarabwaraa.

¹⁵ E boni bure kairoroaia aomata bwa a na bita aia Aro. A bon aki karaoa aei Ana Tia Kakoaua Iehova.b Mangaia are a aki rairia aomata, n aron ae e waakinaki irouia kaain te aonnaba ngkai. Ma n aroia Kristian rimoa, a tataekina te euangkerio nakoia aomata ni kabane. Te koraki ake a kukurei ni butimwaea te rongorongo aei, a kaoaki bwa a na karababaa riki aia atatai rinanon te reirei n te Baibara. Aomata aika iai nanoia aikai a reiakinaki aron onimakinan te Atua ma ana kaantaninga, ae boboto i aon te atatai man te Baibara. A kona ngkanne n taboa aran te Atua ae Iehova ibukin kamaiuaia. (I-Rom 10:13, 14, 17) Butimwaean ke aki-butimwaean te euangkerio, e bon nakon nanoia aomata n tatabemania nako. Akea kairoroaia nako iai, bwa bon akea naba uaan rairaia man aia Aro ngkana a kairoroaki. Te taromauri e riai ni waakinaki ni bon nanon te aomata ngkana e na butimwaeaki iroun te Atua.​—Te Tua-Kaua 6:4, 5; 10:12.

Tataekinan te Euangkerio n Taai Aikai

16. Tera aron te rikirake ni boong aikai, n aia mwakuri n tataekina te euangkerio, Ana Tia Kakoaua Iehova?

¹⁶ Ana Tia Kakoaua Iehova n taai aikai a tataekina euangkerion te Tautaeka n Uea ni kakoroa bukin are e taekinaki ni Mataio 24:14 n te aro ae rababa riki nakon are ngkekei. Aia bwai ni mwakuri teuana ae kakawaki ibukin tataekinan te euangkerio, bon te maekatin ae Te Taua-n-Tantani.c N te 1879, ngke e moan boretiaki Te Taua-n-Tantani, ao a kabutaki katotona n te mwaiti ae 6,000, n tii teuana te taetae. N te ririki ae 2001, ae 122 te ririki imwina, kabutana ngkanne, e a roko n te mwaiti ae 23,042,000 n taetae aika 141. Te rikirake anne e irianaki naba n rikiraken korakoran aia mwakuri n tataekina te euangkerio, Ana Tia Kakoaua Iehova. Kabotaua mwaitin te aoa ae tabeua tenga mwaitiia ae kabaneaki i nanon te ka 19 n tienture ma te mwaiti n aoa ae 1,169,082,225 ae kabaneaki n tataekinan te rongorongo n te ririki ae 2001. Iangoa mwaitin reirei n te Baibara aika waakinaki ni katoa namwakaina n aki kabooaki, ae 4,921,702. Ai korakora ra te mwakuri ae e a tia ni karaoaki! Ao e karaoaki irouia taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea aika ingainga nanoia, aika 6,117,666 mwaitiia.

17. (a) Aekaki n atua raa aika a kewe aika a tataromauriaki ni boong aikai? (b) N aki ongea te taetae are a kakabongana, kaain te aba raa, ke tera aroaroia, ma tera ae a kainnanoa ataakina aomata nako?

¹⁷ E taku te tia areru: “Ba boni boua antiia botanaomata ni kabaneia: ma E karaoa karawa Iehova.” (Taian Areru 96:5) N te aonnaba aei ae e a kerikaki iai tangiran te Aro, te nano n aba, aia kanikinaa tautaeka, aomata aika bwakuaku, bwaikorakin te maiu aei, ao te kaubwai, a a riki bwa kaanga atuaia aomata. (Mataio 6:24; I-Ebeto 5:5; I-Korote 3:5) E taku naba Mohandas K. Gandhi: “Au koaua bwa . . . Eurobe ni boong aikai kaanga, aongkoa te aba ni Kristian. Ma e bon taromauria Mammon [ae te kaubwai].” Ni koauana, aomata ni kabane a kainnanoa te rongorongo ae raoiroi. N aki ongeia bwa te taetae raa ae a kakabongana, kaain te aba raa, ke tera aroaron maiuia, ma a boni bane aomata ni kainnanoa ataakin taekan Iehova ao ana kaantaninga. A bia bane aomata ni butimwaea ana taeka te tia areru aikai: “Angan Iehova te neboaki ma te korakora. Angan Iehova te neboaki are riai nakon arana”! (Taian Areru 96:7, 8) Ana Tia Kakoaua Iehova a buokia aomata tabemwaang n reiakinia taekan Iehova, bwa a aonga ni kamoamoaa. Ao a kakabwaiaki aika a karaoa anne. Baikara kakabwaia aika a reke irouia? E na maroroakinaki aio n te kaongora ae imwin aei.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Kona ni Kabwarabwaraa?

• Bukin tera bwa a ingainga nanoia Ana Tia Kakoaua Iehova n tataekina te euangkerio?

• Bukin tera bwa Ana Tia Kakoaua Iehova a tataekina naba te rongorongo n taabo ake a a tia n roko iai Aaro ni Krititentom?

• Bukin tera bwa Ana Tia Kakoaua Iehova a aki rairia aomata man aia Aro n aron ae waakinaki irouia kaain te aonnaba?

• E a kanga n rikirake aron aia mwakuri n tataekina te rongorongo Ana Tia Kakoaua Iehova n taai aikai?

[Taamnei n iteraniba 10]

Kristian ni kabane n te moan tienture a ibuobuoki n te mwakuri n tataekina te euangkerio

[Taamnei n iteraniba 11]

E bure kairoroaia aomata bwa a na bita aia Aro