E Neboaki Te Atua N “Uaan Te Taamnei”

“E neboaki Tamau n aei, ae kam teimatoa ni karikii uaa aika bati.”​—IOANE 15:8.

1, 2. (a) Baikara aanga ake ti kona ni kaungaia iai aomata? (b) Tera ana bwaintangira Iehova are e karikirakea ara konabwai ni beku irouna?

IANGOI baika uoua aika riki aikai: E noraki te tari te aine ae te roro n rikirake iroun te aine ae te Kristian bwa e tabeaianga n te bwai teuana. E karaoa ana babaire neiei bwa e na airi ma te roro n rikirake aei n te mwakuri ni minita. Ni maroroia i marenani karaoan taian auti ao e taekina te baere e raraomaeakinna te roro n rikirake aei nakon neiei. Imwina riki n te bong anne, e tataro te tari te aine ae te roro n rikirake aei ni kaitaua Iehova ibukin ana ibuobuoki te tari te aine ae ikawai n te onimaki, bwa bon anne te bwai ae kainnanoia. N te tabo teuana, ao a a bon tibwa karairaki te taanga teuana man aia mwakuri n uarongorongo n te aba ae tiaki abaia. Ngke a ingainga n taekin aia rongorongo n te botaki teuana ao e rangi n ongora te tari te mwaane temanna ae te roro n rikirake. Tabeua te ririki imwina, ngke e a katauraoia te roro n rikirake aei imwaini mwanangana ni karaoa mwiokoana n te aba ae tiaki abana, ao e uringia te taanga arei ma aia maroro are e a kairia bwa e na kani mitinare.

² Tao a kauringko aaro akekei taekan temanna are e a karekea bitakini maium ke are e rotaki nanona n anuani maium. Ni koauana, e burenibwai bitakini maiun temanna n tii te taetaenikawai, ma iai aanga aika ti kona ni kaungaia ao ni kakorakoraia aomata ni katoa bong. Iangoia bwa aongkoa iai te bwai ae e kona ni karikirakea am konabwai ao aroarom are ko na buoka riki iai tarim ma mwanem n te onimaki, ao n rangi ni manena riki iroun te Atua. Tiaki bwa e na rangi n tamaroa anne? Ni koauana, e a tia Iehova n anganira te bwaintangira ae taamneina ae raoiroi. (Ruka 11:13) Kioina ngkai e mwamwakuri taamnein te Atua ni maiura, e a karekei iroura aroaro aika rangi n tamaroa ake a karikirakei iteran nako ara mwakuri ibukin te Atua. Ai bon tamaroara te bwaintangira aei!​—Wareka I-Karatia 5:22, 23.

3. (a) E kanga n neboaki te Atua ni karikirakean “uaan te taamnei”? (b) Baikara titiraki aika ti na rinanoi?

³ Aroaro ake a reke rinanon te taamnei ae raoiroi boni kaotiotan aroaron Iehova ae te Atua are Nibwan te taamnei anne. (I-Korote 3:9, 10) E kaota bukina ae moan te kakawaki Iesu ngkai a riai Kristian ni kakorakoraia ni katotonga te Atua, ngke e tuangia ana abotoro ni kangai: “E neboaki Tamau n aei, ae kam teimatoa ni karikii uaa aika bati.”a (Ioane 15:8) E mataata mwini karikirakean “uaan te taamnei” n noran arora n taetae, ao ni mwakuri n te aro are e a karekea karaoiroan Atuara. (Mataio 5:16) N aaro raa ake a kaokoro iai uaan te taamnei ma aroaron ana aonnaba Tatan? Ti na kanga ni karikirakea uaan te taamnei? E aera bwa e kona ni kangaanga karaoan anne? Ti na rinanon titiraki aikai ni maroroakinani moan iteran uaan te taamnei aika tenua aika te tangira, te kimwareirei, ao te rau.

E Aanaki te Tangira n te Boto n Reirei ae Kakawaki Riki

4. Te aeka n tangira raa are e reireinia taan rimwina Iesu bwa a na maiuakinna?

⁴ E kai noraki kaokoron te tangira are e reke rinanon te taamnei ae raoiroi ma te aeka n tangira ae taabangaki n te aonnaba aei. E kanga n riki anne? Ibukina bwa e aanaki i aon te boto n reirei ae kakawaki riki. E katuruturua te kaokoro aei Iesu n ana Kabwarabwara i aon te Maunga. (Wareka Mataio 5:43-48.) E noria bwa taani bure a kani karaoa naba ae karaoaki nakoia. E aki irekereke te “tangira” anne ma te mwakuri are e nako raoi mai nanom ma bon tii kabooani mwin te akoi. Ti riai ni kaokoro ma te aroaro anne, ngkana ti kan “riki bwa natin [Tamara] are i karawa.” N oneani mwin are ti na karaoa ae raoiroi nakoia aomata ake a karaoa anne nakoira, ti riai naba n iangoiia ao ni karaoa ae raoiroi nakoia n aron Iehova. Ma ti na kanga n tangiriia ara kairiribai n aron are e tua Iesu?

5. Ti na kanga ni kaotiota tangiraia aomata ake a bwainikirinira?

⁵ Iangoa te katoto teuana n te Baibara. A kabureaki Bauro ma Tira ngke a uarongorongo i Biribi, a oreaki n te aro ae kakaiaki ao a kaakiaki n te karabuuti ike a karinaki waeia n te bwai ni kabaewae. Ni waakinan anne, a boni bae n tia ni bwainikirinaki naba iroun te tia tararuaia buure. A kani kabooa mwin te baere e karaoia te mwaane anne nakoia n rekeni kainaomataia are a aki kantaningaia imwin te mwaeiei? A bon aki. A kairaki bwa a na waekoa ni karaoa te bwai teuana ni kauka te kawai, ibukin te tia tararuaia buure ma ana utu ni kabane bwa a na riki bwa taan onimaki, ni korakoran tabeakinani mweraoina ao aia tangira are a anga ngaiia iai. (Mwakuri 16:19-​34) A bati mai buakoia taari ni boong aikai aika a tia ni kakairi naba ni ‘kakabwaiaia ake a bwainikirinia.’​—I-Rom 12:14.

6. N aaro raa ake ti kona ni kaotiota iai te tangira are ti anga ngaira iai ibukia taari? (Nora te bwaoki n iteraniba 25.)

⁶ E bati riki ae ti riai ni karaoia ibukin tangiraia raora n te onimaki. “Ti riai naba ngaira n anga maiura ibukia tarira.” (Wareka 1 Ioane 3:16-18.) Ma n angiin te tai, ti kona ni kaotiota te tangira n aaro aika uarereke. N te katoto, ngkana ti taekina ke ni karaoa te bwai teuana ae e un iai te tari temanna, ti kona ni kaotiota te tangira rinanon te biririmoa ni karekean te raoi. (Mataio 5:23, 24) Ma tera ae ti na karaoia ngkana e kaunira temanna? Ti ‘tauraoi ni kabwarai buure,’ ke ti kaikoi unra n tabetai? (Taian Areru 86:5, BG) Ti kona ni buokaki n te tangira ae korakora are e reke rinanon te taamnei ae raoiroi bwa ti na rabuni buure aika bebete, ao n tauraoi ni kabwarai aia bure aomata, “n aron Iehova ngke e tauraoi ni kabwarai” ara bure.​—I-Korote 3:13, 14; 1 Betero 4:8.

7, 8. (a) E kanga tangiraia aomata n irekereke ma tangiran te Atua? (b) Ti na kanga ni kakorakoraa ara tangira ibukin Iehova? (Nora te kaikonaki are i nano.)

⁷ Ti na kanga ni karikirakea te tangira are ti anga ngaira iai ibukia taari? Bon rinanoni kananoan ara tangira ibukin te Atua. (I-Ebeto 5:1, 2; 1 Ioane 4:9-11, 20, 21) Ti kaungaaki ao e rikirake ara tangira ibukin Tamara are i karawa ni karekean ara tai ma Iehova ni warekan te Baibara, kananoan ara iango, ao n tataro. Ma e ngae n anne, ti riai ni kamanenai ara tai ni kaanira riki iai ma te Atua.

⁸ E kangai kaikonakana: Iangoia bwa aongkoa ko kona ni wareka Ana Taeka te Atua, ni kananoa am iango iai, ao n tataro nakon Iehova n tii teuana te aoa ni katoabong. Ko na aki ngkanne tauaninne ni kawakinan te tai anne, n te aro are e na akea te bwai ae na kona n urua am tai ma Iehova? Ni koauana, bon akea ae e kona n tukira mani kawaran te Atua n te tataro, ao ti kona ni wareka te Baibara angiina mai buakora n taai ake ti kani wareware iai. Ma ti bae ni kainnanoa karaoani babaire aika ti na rarawa iai nakoni baika bati ake ti karaoi ni katoabong bwa a na urua ara tai ma te Atua. Ko kamanena am tai ae bati ni katoabong n aron am kona bwa ko na kaaniko riki iai ma Iehova?

“Te Kimwareirei Are Reke Rinanon te Taamnei ae Raoiroi”

9. Tera aron te kimwareirei are reke rinanon te taamnei ae raoiroi?

⁹ Aroni uaan te taamnei ae riai n iangoaki bon te nanomatoa. Te kimwareirei ae te kauoua n itera ae ti na maroroakinna, e kaotiotaki iai te nanomatoa. Te kimwareirei ai aron te aroka ae matoatoa ae e kona ni maiu n te tano ae e aki maiuraoi. A a bati ana toro te Atua ni katobibia te aonnaba ake a tia ni “butimwaea te taeka i buakon te rawawata ae bati ma te kimwareirei are reke rinanon te taamnei ae raoiroi.” (1 I-Tetaronike 1:6) A kaaitara tabeman ma te kangaanga ao akean aia bwai ake a kainnanoi ni maiuia. Ma e ngae n anne, e kakorakoraia Iehova rinanon taamneina bwa a “aonga n nanomwaaka ni bwaai ni kabane ao n taotaon [nanoia] n te kimwareirei.” (I-Korote 1:11) Tera nibwan te kimwareirei aei?

10. Tera nibwani kimwareireira?

¹⁰ E kaokoro “te kaubwai ae kai mauna” n ana aonnaba Tatan ma te kaubwai n taamnei are e anganira Iehova bwa e teimaani kakawakina. (1 Timoteo 6:17; Mataio 6:19, 20) E karekea nakoira te kantaninga ae kakimwareirei ibukin taai aika imwaira aika akea tokia. Ti kimwareirei ngkai ngaira kaain te Botaki n Itaritari ni Kristian ae katobibia te aonnaba. Ma ae moan te kakawaki riki, e aanaki kimwareireira n ara iraorao ma te Atua. Titeboo ara namakin ma Tawita are e kaotiotia, bwa e ngae ngke e kairoroaki bwa e na karabarabaa ni maeka ma e karaoiroa Iehova ngke e anene ni kangai: “Ba e raoiroi riki am atataiaomata nakon te maiu; A na karaoiroiko matanriau. N na karaoiroiko n te aro aei n ua tokin au bong ni maiu.” (Taian Areru 63:3, 4, BG) E ngae ngke ti rinanoni kangaanga, ma a onrake nanora n te kimwareirei are e karaoiroaki iai te Atua.

11. Bukin tera bwa e kakawaki bwa ti na beku iroun Iehova ma te kimwareirei?

¹¹ E kaumakia Kristian te abotoro Bauro ni kangai: “Kimwareirei n taai nako ibukin te Uea. I a manga taku riki, Kam na kimwareirei!” (I-Biribi 4:4) Bukin tera bwa e kakawaki irouia Kristian bwa a na waakinaanako aia beku ibukin Iehova ma te kimwareirei? Ibukin te titiraki are e tabekia Tatan ni kairekerekea ma ana tautaeka Iehova. E taekinna Tatan bwa bon akea temanna ae beku iroun te Atua ma nanona ni koaua. (Iobi 1:9-11) E na bon aki tabwanin ara angakarea ibukini karaoiroan Iehova ngkana ti beku ibukina bwa ti tuangaki n akea kimwareireira iai. Mangaia are ti kakorakoraira ni mutiakin ana kaungaunga te tia areru ae kangai: “Kam na toro iroun Iehova ma te kukurei: Kam na roko i matana ma te anene.” (Taian Areru 100:2, BG) E neboaki te Atua ni mwakuri aika nako man te nano ae kimwareirei ao ni koaua.

12, 13. Tera ae ti kona ni karaoia ni buakani namakin aika bubuaka?

¹² Ma ni koauana, e ngae ngke ana toro Iehova ngaira aika ti kakaonimaki ma a na bon iai naba taai ake a na bwara nanora iai ao ni kabokorakora ibukini kateimatoaan te kantaninga ae raoiroi. (I-Biribi 2:25-30) Tera ae kona ni buokira n taai akanne? E taekinaki ae kangai n I-Ebeto 5:18, 19: “Kam na teimatoa ni kaonaki n te taamnei, n taetae i marenami n taian areru ma nebonebo nakon te Atua, ma kuuna aika bwain te onimaki, n anene ao ni karaoiroa Iehova ma nanomi ni kabane.” Ti na kanga ni maiuakina te reirei ni kairiri anne?

¹³ Ngkana ti taonaki n namakin aika bubuaka, ti kona n onnonia Iehova n te tataro ao ni kakorakoraira ni kananoi ara iango i aoni baika a riai ni kamoamoaaki. (Wareka I-Biribi 4:6-9.) A kunea tabeman bwa a namakina te kukurei n aneneakini kuuna aika raweaki ibukin te Tautaeka n Uea ao ni buokiia bwa a na iangoa ae riai. E ururing riki kaaki te tari te mwaane are e aki toki n aitara ma te rawawata ao te bwarannano ni kangai: “Irarikin te tataro ma nanou ni koaua n taai nako, I boni kamatenikunai anene tabeua ibukin te Tautaeka n Uea. E reke raun nanou n aneneani kuuna aika rangi n raoiroi aika karaoiroa Iehova aikai ngkana I anenei i nanou ke n takarua. N te tai naba anne, e otinako te boki ae Kaaniko Riki ma Iehova. Uatai au tai ni warekia n te ririki are imwina. Ai aron ae karauaki ni kabebeteaki nanou iai. I ataia bwa e kakabwaiaa au kakorakora Iehova.”

“Te Bwai ni Kabaebae Are te Raoi”

14. Tera aron te raoi are e reke rinanon te taamnei ae raoiroi?

¹⁴ E reke aia tai n iraorao Kristian ma tariia ao mwaneia n te onimaki aika kakaokoro rikiaia n taiani bwabwaro ni katobibia te aonnaba. A katuruturuaki ni bobotaki akanne aron te raoi are a karekea ana aomata te Atua ni boong aikai ao te katiteuanaaki ni katobibia te aonnaba. A a aki toki ni miroaroa taani mataku n noriia aomata aika a kona ni kantaningaaki bwa a na kairiribai i marenaia ‘n ingainga nanoia ni maiuakina te aro ni katiteuanaaki rinanon te taamnei n te bwai ni kabaebae are te raoi.’ (I-Ebeto 4:3) E rangi ni kamimi te katiteuanaaki aei n iangoakina irouia aomata aika bati ake a tia n tokanikai n te itera anne.

15, 16. (a) Tera rikian Betero, ao e kanga ni karekea te kangaanga nakoina? (b) E kanga Iehova ni buoka Betero bwa e na bita aroarona?

¹⁵ Bon te bwai ae rangi ni kangaanga katiteuanaakia aomata aika kakaokoro rikiaia. Ti na rinanon ana katoto te abotoro Betero n te moan tienture ibukini buokara ni karekea te atatai ni kaineti ma te bwai ae ti riai n tokanikai i aona, bwa ti aonga ni karekea te katiteuanaaki anne. E kona n ataaki ana iango Betero ibukia Tientaire aika aki korotobibiaki n ana taeka aikai: “Kam bon ataia bwa e aki riai n reitaki te I-Iutaia ma te mwaane ae kaain te reeti teuana, ma e ngae n anne e kaotia te Atua nakoiu bwa I riai n aki arana te aomata temanna bwa e kamwara ke e aki itiaki.” (Mwakuri 10:24-29; 11:1-3) Ni kabotoan te iango ae taabangaki n te tai anne, e ikawairake Betero n te koaua ae e kabaeaki i aan te Tua bwa e na tii tangiriia raona n I-Iutaia. E taraa n ae e raoiroi irouna iangoaia Tientaire bwa ana kairiribai ae e na riai n ribaiia.b

¹⁶ Iangoa mamaan Betero ngke e a rin n ana auti Korenerio. E kona te aomata ae e a tia ngkoa ni kakoauai iango aika kairua ibukia Tientaire ni manga “katiteuanaaki” ma ngaiia n “te bwai ni kabaebae are te raoi”? (I-Ebeto 4:3, 16) Eng, bwa tabebong imwain anne, e boni kaukaki nanoni Betero iroun taamnein te Atua bwa e na kona ni bita aroarona ao n tokanikai i aon ana riribai. E kamataataa Iehova nakoina rinanon te miitara ae e aki kaineti ana iango te Atua ibukia aomata ma te reeti ke te natannaomata. (Mwakuri 10:10-15) Mangaia are e a kona Betero n tuanga Korenerio ni kangai: “I a ota ngkai bwa e boni koaua bwa e aki inanonano te Atua, ma a butimwaeaki irouna aomata ni kabaneia aika maakua ma ni kakaraoa ae raoiroi, mai buakoia botannaomata nako.” (Mwakuri 10:34, 35) E bitaki Betero ao e a katiteuanaaki raoi ma “[tarina] nako i nanon te onimaki.”​—1 Betero 2:17.

17. E kanga ni kamimi te katiteuanaaki are e reke irouia ana aomata te Atua?

¹⁷ E buokira te baere rinanona Betero bwa ti na ataa te bitaki ae kamimi are waaki ngkai irouia ana aomata te Atua ni boong aikai. (Wareka Itaia 2:3, 4.) Mirion ma mirion aomata “mai buakoia botannaomata ma baronga ma natannaomata, ma taian taetae,” aika a tia ni bitii aia iango ni kaboraoi maiuia ma “nanon te Atua ae raoiroi ma n riai ao ni kororaoi.” (Te Kaotioti 7:9; I-Rom 12:2) A a bati i buakoia aomata aikai ake a kairaraangaki n te riribai, te un, ao te iraraure n ana aonnaba Tatan. Ma a a tia n reiakinna bwa a na “ukoukori baika karekea te rau,” rinanon te ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua ao n ana ibuobuoki te taamnei ae raoiroi. (I-Rom 14:19) E karekea karaoiroan te Atua te katiteuanaaki.

18, 19. (a) Ti na kanga ngaira n tatabemanira nako ni boutokaa te rau ao te katiteuanaaki n te ekaretia? (b) Tera ae ti na rinanona n te kaongora ae imwina?

¹⁸ Ti na kanga ngaira n tatabemanira nako ni boutokaa te rau, ao te katiteuanaaki are a karekea ana aomata te Atua? A bati ekaretia aika a kaainaki irouia aomata aika roko man aaba tabeua. Tabeman a kaokoro aia katei ke ara taetae ma ngaiia. Ti kataia n ikikina ma ngaiia? Bon aei te kawai ae taekinaki n Ana Taeka te Atua. E taekina ae kangai Bauro nakon te ekaretia i Rom ngke e kororeta nakoia taan onimaki aika I-Iutaia ao Tientaire: “Kam na imwanemwane i marenami, n aron naba te Kristo ngkai e mwaneira, bwa e aonga n neboaki te Atua iai.” (I-Rom 15:7) Iai temanna n am ekaretia ae ko kona ni kinaa riki?

¹⁹ Tera riki te bwai ae ti kona ni karaoia ni kariaia te taamnei ae raoiroi bwa e na kaira maiura? N te kaongora ae imwina, ti na rinanon te titiraki aei ngkana ti maroroakina nikiran iteran uaan te taamnei.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko na Kanga ni Kaeka?

• Ti na kanga ni kaotiota te tangira are ti anga ngaira iai ibukia taari?

• Bukin tera bwa e kakawaki bwa ti na waakinaanako ara beku ibukin Iehova ma te kimwareirei?

• Ti na kanga ni boutokaa te rau ao te katiteuanaaki n te ekaretia?

[Taamnei n iteraniba 23]

Ko kamanena am tai ni katoabong ni karaoi mwakuri tabeua bwa ko aonga ni kaaniaki riki ma Iehova?

[Te Bwaoki n te iteraniba 25]

“Boni Kristian ni Koaua Naakai”

E taekinaki n te boki ae Between Resistance and Martyrdom​—Jehovah’s Witnesses in the Third Reich ana taeka te rorobuaka ae te I-Iutaia ae te bure, ike e a kabwarabwaraa iai moani kaitiboona ma kaain Ana Tia Kakoaua Iehova imwin rinna n te tabo ni kaikain are i Neuengamme:

“N te tai naba are ti karinaki iai ngaira I-Iutaia mai Dachau n te tabo ni kaikain, ao I-Iutaia tabeman a karabai aia bwai n te aro are a na aki tibwai nakoira. . . . Ti kaai n ibuobuoki i marenara ngkoa i tinanikun te kaembwa. Ma n te tabo aei, ngkai ko a kaaitara ma te maiu ke te mate, a bae aomata nako ni moanibwaia iangoani maiuia n te aro are a mwaninga taekaia ake tabemwaang. Ma iangoa aron te bwai are a karaoia Taan Reirei n Baibara. N te tai anne, a riai ni mwakuri korakora n onobwaia bwaibu n ran tabeua. E rangi ni mwaitorotoro te bong anne ao a kabongnga n tei i nanon te ran ae mwaitorotoro. Akea temanna ae kona n ota n aroia ni kona n nanomwaaka iai. A taekinna bwa e boni kakorakoraia Iehova. A rangi ni kainnanoa te amwarake ibukina bwa a baki, n arora naba. Ma tera ae a karaoia? A bane ni booti kanaia ao a bwenauaia nakoia naba raoia n onimaki ake a tibwa roko mai Dachau. A kamauriia ao a inga ma ngaiia. Imwain amwarakeia ao a bon tataro. Imwin anne, a bane n rauaki ao ni kukurei. A taekinna naba bwa a aikoa manga baki. Ko noria, anne bukina ae I iangoia iai bwa boni Kristian ni koaua naakai.”