Ti Na Kanga Ni Kateimatoa ‘Te Nano Ni Kakantaninga’?
‘N na kaota te nano ni kakantaninga.’—MIKA 7:7.
1. E aera ngkai ti kona ni moanna n aki taotaon nanora?
NGKE e moani kateaki te Tautaeka n Uea iroun te Mesia n 1914, ao e a roko naba ni kabaneani bongin ana waaki Tatan. Imwin te buaka i karawa, e karenakoaki te Riaboro ma ana taimonio nakon te aonnaba iroun Iesu. (Wareka Te Kaotioti 12:7-9.) E ataia Tatan bwa “e a kimototo ana tai.” (Te Kaotioti 12:12) Ma e ngae n anne, e a tia ni waakinako te “tai” anne i nanon ririki aika rangi bati, ao a a namakinna tabeman bwa a a rangi ni maan kabaneani boong nakon are a kantaningaia. E koaua bwa ti a moanna n aki taotaon nanora ngkai ti kakantaningaa te bwai ae e na karaoia Iehova?
2. Tera ae na rinanoaki n te kaongora aei?
2 E kona ni karuanikai te aki taotaonakinnano bwa e bae ni kairiri nakoni karaoan te mwakuri n akea te iango raoi. Ti na kanga ni kateimatoa te nano ni kakantaninga? Ti na buokaki n te kaongora aei ni karaoa anne rinanoni kaekaan titiraki aikai. (1) Tera reireiara ibukin te taotaonakinnano man ana katoto te burabeti are Mika? (2) Baikara bwaai aika a na kanikinaea tokin ara tai ni kakantaninga? (3) Ti na kanga ni kaotiota ara kakaitau ibukin ana taotaonakinnano Iehova?
TERA REIREIARA MAN ANA KATOTO MIKA?
3. Tera aroia I-Iteraera n ana bong Mika?
3 Wareka Mika 7:2-6 (BG). E noria ana burabeti Iehova ae Mika bwa e a rikirake ni mamaara aia onimaki I-Iteraera ni karokoa ae e a rangi ni kakaiaki ngke e tautaeka te Uea ae buakaka are Aati. E kabotauia tibun Iteraera ake a aki kakaonimaki Mika ma “te kai ae kateketeke” ao “te o ae te akanta.” N aron ae e kona n ikoaki te aomata ae nakonako i buakon te kai ae kateketeke ke te akanta, a kammarakaki naba aomata n aia babakanikawai tibun Iteraera. E a rangi ni korakora te babakanikawai n te aro are e a urua naba te reitaki n te utu. E ataia Mika bwa akea te bwai ae e kona ni karaoia ni bita te bwai are riki, ai ngaia are e a bunra nanona nakon Iehova. Imwin anne, e a taotaona nanona ni kantaningaa te bwai ae e na karaoia te Atua. E kakoauaa raoi Mika bwa e na ibuobuoki Iehova n Ana tai.
4. Baikara kangaanga aika ti aitara ma ngaai?
4 Ti maeka naba i buakoia aomata aika bangaomata, n aroni Mika. A bati aika ‘bangaomata, a aki kakaonimaki ni koaua ao a aki tatangira.’ (2 Timoteo 3:2,3) Ti bon rawawata ngkana a kaotiota te nano ni bangaomata raora ni mwakuri, raora n reirei ao kaain rarikira. Ma a korakora riki aia kangaanga ana toro te Atua tabeman. E taekinna Iesu bwa a na aitara taan rimwina ma te karitei mairouia aia utu, ao e kamanenai taeka aika titeboo ma akana n te boki ae Mika 7:6 ni kabwarabwaraa iai te bwai ae kona n riki n te baere e taekinna. E taku Iesu: “I roko bwa N na karika te iraraure. E na kaitaraa tamana te mwaane, ao te aine e na kaitaraa tinana, ao te aine ae e a tibwa mare, e na kaitaraa tinani buuna. Ni koauana, e na riki te aomata bwa aia kairiribai kaaini batana.” (Mataio 10:35, 36) Ai boni kangaangara te nanomwaaka i aan te kakanikoaki ao te kaitaraaki irouia kaain ara utu ake e kaokoro ara onimaki ma ngaiia! Ngkana ti aitara ma kataaki akanne, ti bia aki taonakinako n aia kariri ara utu. Ma ti bia teimatoa ni kakaonimaki ni koaua ao n taotaon nanora ni kantaningaa Iehova bwa e na kaetii bwaai nako. Ngkana ti teimatoa ni bubutii ana ibuobuoki, e na bon anganira te korakora ao te wanawana bwa ti aonga n nanomwaaka.
5, 6. E kanga Iehova ni kakabwaiaa Mika, ma tera are e aki noria?
5 E kakabwaiaaki Mika iroun Iehova ibukin ana taotaonakinnano. E noraki tokin te Uea are Aati ma ana tautaeka ae buakaka irouni Mika. E nora naba natin Aati te mwaane are te Uea ae raoiroi ae Etekia, n ruamwin tamana ao ni manga kaoka te taromauri ae itiaki. Ao e kakororaoaki ana motikitaeka Iehova ibukia I-Tamaria rinanoni Mika ngke e a niniaki te tautaeka n Iteraera are mai meang irouia I-Aturia.—Mika 1:6.
6 Ma e ngae n anne, e bon aki nori kakororaoan taetae ni burabeti ni kabane ake e kairia te Atua bwa e na korei. N te katoto, e korea ae kangai Mika: “Ni boong aika kaitira ao e na kateimatoaki maungani maneaban Iehova i aon taubukini maunga, ao e na karietataki riki nakon tabuki; ao a na bane n raanga natanaomata nako aona. Ao a na nako botanaomata aika bati ao a na kangai, Kam na kaaraki, ao ti na ararake nakon ana maunga Iehova.” (Mika 4:1,2, BG) E a kamani mate Mika imwaini kakororaoan te taetae ni burabeti anne. Ma e boni motinnanoia bwa e na teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova ni karokoa matena, n aki ongei baika a karaoi aomata ake i rarikina. E korea ae kangai Mika ni kaineti ma aei: “A na bane botanaomata n nakonako, temanna n aran antina, ao temanna n aran antina, ao ngaira ti na nakonako n aran Iehova ae Atuara n aki toki ao n aki toki.” (Mika 4:5, BG) E kona n taotaona nanona Mika ni kakantaninga i nanon ana tai n rawawata ibukina bwa e kakoauaa raoi ae e na kakororaoi Ana berita ni kabane Iehova. E onimakina Iehova te burabeti ae kakaonimaki aei.
7, 8. (a) Tera bukin onimakinan Iehova iroura? (b) Tera ae na kawaekoa biribirin te tai?
7 Ti onimakina naba Iehova n aron naba anne? Iai bukina ae mataata ngkai ti onimakinna. Ti a bon tia n nora kakororaoan ana taetae ni burabeti Mika. Inanoni “boong aika kaitira,” a a tia n raanga mirion ma mirion man natannaomata nako ao baronga ma taetae nakon “ana maunga Iehova.” E ngae ngke a nako taan taromauri aikai man natannaomata aika kairiribai, ma a a tia n ororei “aia kabaang ba wini barau,” ao a rawa ni “manga reireiia te buaka.” (Mika 4:3, BG) Ai kakabwaiaakira ngaira ngkai ti a mena i buakoia ana aomata Iehova aika rau!
8 E ota raoi bwa ti tangira Iehova bwa e na waekoa ni karokoa tokin te waaki ae buakaka aei. Ma ngkana ti na taotaon nanora ni kantaningaia, ti riai n iangoi bwaai n aron iangoaia iroun Iehova. E a tia n namata te bong are e na motiki taekaia iai botannaomata “iroun te aomata are e mwiokoia” ae Iesu Kristo. (Mwakuri 17:31) Ma imwain anne, e bane n angania aomata nako aia tai ibukini karekean “te atatai ae eti ibukin te koaua,” ma ni maiuakina te atatai anne ao ni kamaiuaki. A bati aomata aika ruanikai maiuia. (Wareka 1 Timoteo 2:3, 4.) Ngkana ti katabetabeira ni buokiia aomata bwa a na karekea te atatai ae eti ibukin te Atua, e na taraa ni waekoa riki biribirin nikiran te tai imwain rokon ana motikitaeka Iehova. E na roko te toki n te tai ae waekoa. Ai boni kukureira ngaira ngkana e riki anne, ngkai ti teimatoa ni katabetabeira n te mwakuri n uarongorongo ibukin te Tautaeka n Uea!
BAIKARA BWAAI AIKA KANIKINAEA TOKIN ARA TAI NI KAKANTANINGA?
9-11. E a tia ni kakororaoaki te bwai ae taekinaki n 1 I-Tetaronike 5:3? Kabwarabwaraa.
9 Wareka 1 I-Tetaronike 5:1-3. A na taekina ae kangai natannaomata n te tai ae kaan ae imwaira: “Iai te rau ao iai te mweraoi!” Ti riai n “taratara ao ni kawanawanaira” ngkana ti na aki mwamwanaaki n te taeka aei. (1 I-Tetaronike 5:6) Ibukini buokara n teimatoa n tantani n te aro n taamnei, ti na rinanoi n te aro ae kimototo bwaai aika riki ake a a tia ni katauraoa te kawai ibukin te katanoata ae kakawaki aei.
10 A tatakarua natannaomata ibukin tangiran te rau imwini buaka ake uoua n te aonnaba. Imwin te moani buaka n te aonnaba, e a kateaki te botaki ae te League of Nations ma te kantaninga are e na karekea te rau. Imwina riki, n tain te kauoua ni buaka ni katobibia te aonnaba e a manga kantaningaaki irouia aomata aika bati bwa e na karekea te rau n te aonnaba Aia Botaki te Botannaomata. A onimakini botaki aikai tautaeka ma mataniwi n Aaro bwa a na karekea te rau nakoia botannaomata. N te katoto, e katanoataaki te ririki ae 1986 n Aia Botaki te Botannaomata bwa te Ririki Ibukin te Raoi ni Katobibia te Aonnaba. A bane ni katiteuanaaki n tataro ibukin te raoi n te ririki anne mataniwi man natannaomata aika bati ao Aaro ma atun te Aro ni Katorika i Assisi i aon Itare.
11 Ma e ngae n anne, e aki koro bukin te katanoata ibukin te rau ao te mweraoi ke bwaai riki tabeua, ma a na riki bwa kakororaoan te taetae ni burabeti ae n 1 I-Tetaronike 5:3. Bukin tera? Ibukina bwa e tuai riki ‘te kamaunaaki are e na rina ni bwakariia’ are e taetae ni burabetinaki.
12. Tera ae ti ataia ibukin te katanoata ae “Iai te rau ao iai te mweraoi”?
12 Antai ae na karaoa te katanoata ae kakawaki aei ae “Iai te rau ao iai te mweraoi” n taai aika imwaira? Tera ae a na karaoia mataniwi n Aaro ake aongkoa Kristian ngaiia ao Aaro riki tabeua? A na kanga n irekereke ma te katanoata aei mataniwi n tautaeka aika kakaokoro? Akea taekan aei n te Baibara. Ma te bwai ae ti ataia, bwa n aki ongea aroni karaoan te katanoata anne ke tao tera aron onimakinana, ma bon tiaki ‘te rau ao te mweraoi’ ni koaua. E na teimatoa ni mena te waaki rimoa aei i aani mwaakan Tatan. E na mka aana nako nanona ao e na teimatoa n arona anne. Ai kananokawakira ngkana ti kakoauaa ana katanoata Tatan ao n aki tei i nuka!
13. Bukin tera bwa a taui aang aika urubwai anera?
13 Wareka Te Kaotioti 7:1-4. Ngkai ti kakantaningaa kakororaoan ae taekinaki n 1 I-Tetaronike 5:3, ao a tabe ngkai anera aika korakora n taui aang aika urubwai ibukin te rawawata ae korakora. Tera ae a taningaia? A taningaa te bwai teuana ae moan te kakawaki ae kabwarabwaraaki iroun te abotoro Ioane ae kabaneani kanikinaeaia “ana toro Atuara” aika kabiraki. Ngkana a a bane ni kanikinaeaki, a nang kanakoaki ngkanne aang aika urubwai irouia anera. Tera ae na riki imwina?
14. Tera ae kaotia nakoira bwa e a kaani kamaunaani Baburon ae Kakannato?
14 E bon tau ni kamaunaaki Baburon ae Kakannato, ae te botaki n Aro ae kewe ae katobibia te aonnaba. A na bon aki kona ni boutokaia raoi ‘natannaomata, aomata aika uanao ao taian taetae.’ Ti a kaman nori kanikinaean ae e a kaani kamaunaana. (Te Kaotioti 16:12; 17:15-18; 18:7, 8, 21) Ni koauana, e a kaotiotaki akean te boutoka anne rinanoni waaki ni kanakorongorongo, ike a a rikirake ni kakaitaraaki Aaro ao mataniwi iai. Ma e ngae ngke e riki anne, a bon iangoia naba mataniwi ni Baburon ae Kakannato bwa akea te kabuanibwai ae a a aitara ma ngaia. Ai kairuara aia iango anne! Imwin raoi katanoataan ae “iai te rau ao te mweraoi!” a na karina ni buakanaki ao ni kamaunaaki Aaro aika kewe n ana waaki n tautaeka Tatan ae nanonaki iai Aia Botaki te Botannaomata. E na bon aki manga noraki Baburon ae Kakannato! Ni koauana, e materaoi te taotaonakinnano ni kakantaningai baika a na riki aika rangi ni kakawaki akanne.— Te Kaotioti 18:8, 10.
TI NA KANGA NI KAOTA ARA KAKAITAU IBUKIN ANA TAOTAONAKINNANO TE ATUA?
15. E aera ngkai e aki ienikuri ni karaoa ana mwakuri Iehova?
15 E ngae ngke e rangi ni bati aia tai aomata ni kakanikoa aran te Atua, ma e a tia Iehova n taotaona nanona n taningaa te tai are e a tia n namatia. E aki tangiria Iehova bwa e na kamaunaaki te aomata ae raoiroi nanona. (2 Betero 3:9, 10) Titeboo ara namakin ma anne? Imwain rokon ana bong Iehova, ti boni kona ni kaota ara kakaitau ibukin ana taotaonakinnano n aaro aikai.
16, 17. (a) Bukin tera bwa ti riai ni buokiia akana aikoa manga uarongorongo? (b) E aera ngkai a kaumakaki bwa a na okira Iehova akana aikoa manga uarongorongo?
16 Buokiia akana aikoa manga uarongorongo. E taekinna Iesu bwa iai te kimwareirei i karawa ngkana e kuneaki te tiibu ae tii temanna ae bua. (Mataio 18:14; Ruka 15:3-7) E teretere n anne bwa e korakora nanon Iehova n tabeakinia aomata ni kabane ake a kaotiota tangiran arana, e ngae naba ngkana a aikoa katoatai ni beku ibukina n taai aikai. Ngkana ti buokiia aomata akanne bwa a na okira te ekaretia, ti a boutokaa iai kimwareirein Iehova ma anera.
17 Ngkoe naba temanna mai buakoia akana a aikoa katoatai ni beku ibukin te Atua? Tao e kammaraka nanom temanna n te ekaretia ao ibukin anne ko a aki bobotaki ma kaain ana botaki Iehova. Ngkana tao e a maan te tai imwin anne, titirakiniko ni kangai: ‘E rangi ni manena riki maiu ngkai, ao I a kukurei riki? Bon Iehova ae kaunai, ke te aomata ae aki kororaoi? Iai te tai teuana ae e a tia ni kammarakai iai Iehova ae te Atua?’ Ni koauana, e a tia ni karaoi baika raraoi ibukira n taai nako. E ngae ngkana ti aki maiuakina ara katabu nakoina, ma e boni kariaia naba bwa ti na kukurei ni baike e a tia ni katauraoi. (Iakobo 1:16, 17) E na boni waekoa n roko ana bong Iehova. Aio ngkai te tai n oki nako aani bain Tamara are i karawa ae tatangira ao te ekaretia, ae bon tii te tabo ni kamanomano ni kabaneani boong aikai.—Te Tua-Kaua 33:27; I-Ebera 10:24, 25.
18. E aera ngkai ti riai ni boutokaia taani kairiri?
18 Kakaonimaki ni boutokaia taani kairiri. E kairirira ao ni kamanoira Iehova n aron te tia Kawakintiibu ae tatangira. E a tia n rinea Natina bwa Mataniwia Taani Kawakina te nanai. (1 Betero 5:4) A kawakinia ana tiibu te Atua n tatabemania nako unimwaane i nanon ekaretia aika raka i aon 100,000 mwaitiia. (Mwakuri 20:28) Ngkana ti kakaonimaki ni boutokaia aika rineaki bwa taani kairiri, ti a kaota iai ara kakaitau nakon Iehova ma Iesu ibukini bwaai ni kabane ake a a tia ni karaoi ibukira.
19. Ti na kanga ni kaanira ma taari?
19 Kaaniko ma taari n te onimaki. Tera ae nanonaki n anne? Ngkana e buakanaki te taanga ae kataneiaaki raoi irouia aia kairiribai, a bane ni bobotiia tautia ae nanona bwa a bane ni kaania ma raoia n tautia. Ngkanne a a katea iai otangaia ae kangaanga niniakina. E a tabe ngkai Tatan ni kakorakoraa buakanakia ana aomata te Atua. Tiaki ngkai te tai ni buakania taari. Aio te tai ae ti riai ni kaanira iai ma taari, n tarariaoa aki kororaoia tabemwaang ao ni kaotiota onimakinan ana kairiri Iehova.
20. Tera ae ti riai ni karaoia ngkai?
20 Ti bia bane n teimatoa n tantani n te aro n taamnei ao ni kaotiota te nano ni kakantaninga. Ti bia taotaon nanora ni kakantaningaa te katanoata ae kangai: “Iai te rau ao iai te mweraoi!” ao n tataningaa naba kabaneani kanikinaeaia naake a rineaki. Imwin anne, a nang kanakoi aang aika urubwai anera aika aman, ao e nang mauna nako Baburon ae Kakannato. Ngkai ti tabe ni kantaningai rikini bwaai aika rangi ni kakawaki aikai, ti bia ongeaba nakon aia babaire naake a a tia n rineaki bwa taani kairiri n ana botaki Iehova. Kaaningkami ma tarimi ao buakana te Riaboro ma ana taimonio! Aio te tai ae ti riai ni mutiakina iai ana kaungaunga te tia areru ae kangai: “Kam na korakora, ao a na keiaki nanomi, Ngkami akana kam kantaninga Iehova ni kabaneingkami.”—Taian Areru 31:24, BG.