ԳԼՈՒԽ ՄԷԿ
Ընտանեկան ուրախութեան գաղտնիք մը գոյութիւն ունի՞
1. Մարդկային ընկերութեան մէջ զօրաւոր ընտանիքներ ի՞նչու կարեւոր դեր կը խաղան։
ԸՆՏԱՆԻՔԸ երկրի վրայ ամենահին հաստատութիւնն է եւ մարդկային ընկերութեան մէջ կենսական դեր մը կը խաղայ։ Ամբողջ պատմութեան ընթացքին, զօրաւոր ընտանիքներ՝ զօրաւոր ընկերութիւններու կազմութեան նպաստած են։ Զաւակները հասուն չափահասներ դարձնելու համար՝ ընտանիքը լաւագոյն կարգադրութիւնն է։
2-5. (ա) Ուրախ ընտանիքի մը մէջ երախայի մը զգացած ապահովութիւնը նկարագրեցէք։ (բ) Կարգ մը ընտանիքներու մէջ ի՞նչ խնդիրներ կան։
2 Ուրախ ընտանիք մը ապահովութեան եւ պաշտպանութեան ապաստանարան մըն է։ Պահ մը իտէալ ընտանիք մը երեւակայեցէք։ Ընթրիքի պահուն, հոգածու ծնողներ իրենց զաւակներուն հետ կը նստին եւ օրուան անցուդարձերուն մասին կը խօսակցին։ Երախաները խանդավառութեամբ կ’արտայայտուին, իրենց հօր ու մօր պատմելով դպրոցին մէջ տեղի ունեցած բաները։ Միասնաբար անցուած հանգստացուցիչ պահերը կ’օգնեն իւրաքանչիւրին որ թարմացած նոր օր մը սկսին։
3 Ուրախ ընտանիքի մը մէջ, երախան գիտէ որ երբ հիւանդանայ, հայրն ու մայրը իրեն հոգ պիտի տանին, թերեւս գիշերը փոխնիփոխ իր անկողնին քով հսկելով։ Ան գիտէ թէ իր մանկական խնդիրներով կրնայ իր հօրը կամ մօրը մօտենալ եւ անոնցմէ խրատ կամ օգնութիւն ստանալ։ Այո, երախան ապահով կը զգայ, դուրսի աշխարհը ո՛րքան ալ խնդիրներով լեցուն ըլլայ։
4 Երբ երախաները մեծնան, սովորաբար կ’ամուսնանան եւ իրենց ընտանիքները կը կազմեն։ «Երբ անհատ մը ի՛նք զաւակ մը ունենայ, այն ատեն կը գիտակցի թէ որքա՜ն պարտական է իր ծնողքին», կ’ըսէ արեւելեան առած մը։ Երախտագիտութեան եւ սիրոյ խոր զգացումով, չափահաս զաւակներ կը ջանան իրենց ընտանիքը ուրախ պահել, միեւնոյն ատեն հոգ տանելով իրենց տարեց ծնողներուն, որոնց համար հաճոյք մըն է իրենց թոռներուն ընկերակցութիւնը։
5 Թերեւս հիմա մտածէք. ‘Ես կը սիրեմ իմ ընտանիքս, բայց անիկա ձեր նկարագրածին չի նմանիր։ Կինս եւ ես աշխատանքի տարբեր յայտագիրներ ունինք եւ հազիւ իրար կը տեսնենք։ Մենք ընդհանրապէս նիւթական խնդիրներու մասին կը խօսինք իրարու հետ’։ Կամ՝ կրնաք ըսել. ‘Զաւակներս եւ թոռներս ուրիշ քաղաք կը բնակին եւ բնաւ չեմ կրնար զանոնք տեսնել’։ Ճիշդ է որ կամքէ անկախ պատճառներով, բազմաթիւ ընտանիքներ իտէալ կեանք մը ունենալէն շա՜տ հեռու են։ Այսուհանդերձ, ընտանեկան ուրախ կեանք մը ունեցողներ կա՛ն։ ի՞նչպէս։ Ընտանեկան ուրախութեան գաղտնիք մը գոյութիւն ունի՞։ Այո՛ կը պատասխանենք։ Բայց անոր ինչ ըլլալու մասին խօսելէ առաջ, կարեւոր հարցումի մը պէտք է պատասխանենք։
ԸՆՏԱՆԻՔԸ Ի՞ՆՉ Է
6. Այս գրքին մէջ ի՞նչպիսի ընտանիքներու մասին պիտի խօսինք։
6 Արեւմտեան երկիրներու մէջ, ընդհանրապէս ընտանիք մը կը բաղկանայ հօրմէ, մօրմէ եւ զաւակներէ։ Մեծ–ծնողներ, իրենց անձնական տան մէջ կ’ապրին՝ այնքան ատեն որ կրնան։ Թէեւ աւելի հեռուն ապրող ազգականներու հետ կապը կը պահուի, բայց անոնց հանդէպ պարտաւորութիւնները՝ սահմանափակ են։ Այս գրքին մէջ, գլխաւորաբար այսպիսի ընտանիքի մասին պիտի խօսինք։ Սակայն, վերջին տարիներուն, տարբեր ձեւի ընտանիքներ շատ սովորական դարձած են. մէկ–ծնողով ընտանիքներ, ոչ–հարազատ ընտանիքներ եւ կամ ընտանիքներ՝ որոնց ծնողները այլ պատճառներով իրենց հետ չեն բնակիր։
7. Ընդարձակ ընտանիք մը ի՞նչ է։
7 Կարգ մը մշակոյթներու մէջ սովորական է ընդարձակ ընտանիք մը ունենալ։ Այս պարագային, եթէ կարելի է, զաւակները բնականաբար հոգ կը տանին իրենց մեծ–ծնողներուն եւ հեռաւոր ազգականներու հետ սերտ կապեր կ’ունենան եւ անոնց հանդէպ պատասխանատու կը զգան։ Օրինակի համար, ընտանիքի անդամներ կրնան իրենց եղբօր կամ քրոջ զաւակներուն, կամ աւելի հեռաւոր ազգականներու ծախսերը հոգալ, զանոնք մեծցնել եւ նոյնիսկ անոնց դպրոցականը հայթայթել։ Այս գրքին մէջ նկատի պիտի առնենք սկզբունքներ, որոնք այսպիսի ընդարձակ ընտանիքներու ալ կիրարկելի են։
ԸՆՏԱՆԻՔԸ ՃՆՇՈՒՄԻ ՆԵՐՔԵՒ
8, 9. Կարգ մը երկիրներու մէջ ի՞նչ խնդիրներ ցոյց կու տան որ ընտանիքը երթալով կը փոխուի։
8 Ներկայիս ընտանիքը փոխուած է, դժբախտաբար ո՛չ դէպի լաւ։ Որպէս օրինակ առնենք Հնդկաստանը, ուր կին մը իր ամուսնոյն ընտանիքին հետ կը բնակի եւ անոնց հրամանին ներքեւ առտնին գործերով կը զբաղի։ Բայց ներկայիս, Հնդիկ կիներէն շատեր տունէն դուրս գործ կը փնտռեն։ Սակայն, տակաւին անոնցմէ կ’ակնկալուի որ տան մէջ իրենց աւանդական պարտականութիւնը կատարեն։ Շատ մը երկիրներու մէջ հետեւեալ հարցը կը յարուցուի. Ընտանիքի ուրիշ անդամներու հետ բաղդատած, դուրսը աշխատող կին մը ո՞րքանով կրնայ զբաղիլ տան գործերով։
9 Արեւելեան ընկերութիւններու մէջ, ճիւղաւորուած ընտանիքին մէջ կապը աւանդականօրէն զօրաւոր է։ Սակայն, Արեւմտեան անհատապաշտ ազդեցութեան եւ տնտեսական խնդիրներու ճնշումին ներքեւ, աւանդականօրէն ընդարձակ ընտանիքը երթալով իր զօրութիւնը կը կորսնցնէ։ Շատեր, ընտանիքի տարեց անդամներուն հոգածութիւնը աւելի բեռ կը սեպեն քան՝ պարտաւորութիւն, կամ առանձնաշնորհում մը։ Երբեմն տարեց ծնողներու հետ չարաչար կը վարուին։ Արդարեւ, ներկայիս շատ երկիրներու մէջ, տարեցներու հանդէպ գէշ կը վերաբերին ու զանոնք կ’անտեսեն։
10, 11. Ի՞նչ իրողութիւններ ցոյց կու տան որ ընտանիքը կը փոխուի Եւրոպական երկիրներու մէջ։
10 Ամուսնալուծումը երթալով սովորական բան մը կը դառնայ։ Սպանիոյ մէջ, քսաներորդ դարու վերջին տասնամեակին սկիզբը, ամուսնութիւններուն 8–էն 1–ը ամուսնալուծումով կը վերջանար, ինչ որ շատ մեծ յաւելում մըն է, 25 տարի առաջ 100–էն մէկի համեմատութեան հետ բաղդատած։ Տեղեկագրութիւններու համաձայն, Եւրոպայի մէջ ամենէն բարձր ամուսնալուծման տոկոսը ունեցող Անգլիոյ մէջ (կ’ակնկալուի որ 10 ամուսնութիւններէն 4–ը ձախողի), միածնող ընտանիքներու թիւը արտակարգօրէն աւելցած է։
11 Այնպէս կը թուի թէ Գերմանիոյ մէջ, շատեր ամբողջովին կը լքեն աւանդական ընտանեկան կարգադրութիւնը։ 1990–ական թուականներուն, Գերմանացի ամբողջ ընտանիքներուն 35 տոկոսը մէկ ծնողով ընտանիքներէ, իսկ 31 տոկոսը, միմիայն երկու հոգիէ բաղկացած էր։ Ֆրանսացիներն ալ նախկինէն նուազ ամուսնութիւններ կը կնքեն, իսկ անոնք որ կ’ամուսնանան, շատ աւելի յաճախ եւ նախկինէն աւելի կանուխ կ’ամուսնալուծուին։ Երթալով աւելի շատ անհատներ կը նախընտրեն իրարու հետ կենակցիլ, առանց ամուսնական պատասխանատուութիւններ կրելու։ Նման հոսանքներ կը նկատուին համայն աշխարհի մէջ։
12. Արդի ընտանիքներու մէջ կատարուած փոփոխութիւններէն երախաները ինչպէ՞ս կը տառապին։
12 Այս բոլորին մէջ երախաները ո՞ւր կը մնան։ Միացեալ Նահանգներու եւ ուրիշ շատ երկիրներու մէջ, ապօրինի զաւակներու ծնունդը երթալով կ’աւելնայ, որոնք երբեմն շատ մատղաշ տարիքի պատկանողներու զաւակներն են։ Տարբեր հայրերէ զաւակներ ունեցող պատանուհիներու թիւն ալ քիչ չէ։ Համայն աշխարհէն եկած տեղեկագրութիւններ ցոյց կու տան որ միլիոնաւոր անտուն երախաներ կը դեգերին փողոցներու մէջ. շատեր փախուստ տուած են զիրենք չարչրկող ընտանիքներէն, կամ պարզապէս, իրենց հոգ տանելու կարող չեղող ընտանիքներու կողմէ դուրս դրուած են։
13. Համատարած ի՞նչ խնդիրներ ընտանիքներու ուրախութիւնը կը խլեն։
13 Այո՛, ընտանիքը տագնապի մէջ է։ Վերոյիշեալ պատճառներէն զատ, պատանեկան ըմբոստութիւնը, երախաներու եղծանումը, կողակիցներու վայրագութիւնը, գինեմոլութիւնը եւ ուրիշ քանդիչ խնդիրներ շատ մը ընտանիքներու ուրախութիւնը խլած են։ Շատ երախաներու ու չափահասներու համար, ընտանիքը ապաստանարան մը ըլլալէն շա՜տ հեռու է։
14. (ա) Ըստ կարգ մը անհատներու, ընտանեկան տագնապներու պատճառները ի՞նչ են։ (բ) Առաջին դարու փաստաբան մը ներկայ աշխարհին խնդիրները ի՞նչպէս նկարագրեց եւ իր խօսքերուն կատարումը ի՞նչ ազդեցութիւն ունի ընտանեկան կեանքին վրայ։
14 Ինչո՞ւ այս տագնապը։ Ոմանք ընտանեկան ներկայ տագնապին պատճառը կիներու գործի ասպարէզ մտնելուն կը վերագրեն։ Ուրիշներ, բարոյական ներկայ անկումին կը մատնանշեն, կամ ուրիշ պատճառներ կը թուեն։ Գրեթէ երկու հազար տարի առաջ, համբաւաւոր փաստաբան մը նախագուշակեց որ շատ խնդիրներ պիտի ազդէին ընտանեկան կեանքին, երբ գրեց. «Գիտցիր թէ վերջին օրերը չար ժամանակներ պիտի գան. վասն զի մարդիկ պիտի ըլլան անձնասէր, արծաթասէր, ամբարտաւան, հպարտ, հայհոյիչ, ծնողներու անհնազանդ, ապերախտ, անսուրբ, անգութ, անհաշտ, բանսարկու, անժուժկալ, դաժանաբարոյ, բարին չսիրող, մատնիչ, յանդուգն, գոռոզ, աւելի հեշտասէր քան թէ աստուածասէր»։ (Բ. Տիմոթէոս 3։1-4) Կասկած կա՞յ որ այս խօսքերը մեր օրերուն կը կատարուին։ Այսպիսի կացութիւն տիրող աշխարհի մը մէջ, կը զարմանա՞ք որ շատ ընտանիքներ տագնապի մէջ են։
ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ՈՒՐԱԽՈՒԹԵԱՆ ԳԱՂՏՆԻՔԸ
15-17. Այս գրքին մէջ, ընտանեկան ուրախութեան գաղտնիքը ունեցող ո՞ր հեղինակութեան պիտի նշենք։
15 Ընտանեկան ուրախութեան մասին տրուած խրատները պակաս չեն։ Արեւմտեան երկիրներու մէջ, խրատներ մատուցանող անհամար գրքեր եւ պարբերաթերթեր ամէն կողմէ կը տեղան։ Խնդիրը այդ է որ մարդկային խրատատուներ իրար կը հակասեն եւ այսօր վաւերական եղող խրատ մը կրնայ վաղը անգործնական նկատուիլ։
16 Արդ, անհատ մը ընտանեկան վստահ առաջնորդութեան համար ո՞ւր պէտք է դիմէ։ Պիտի ուզէի՞ք 1,900 տարի առաջ ամբողջացած գրքի մը դիմել, թէ ոչ պիտի խորհէիք որ այսպիսի գիրք մը ժամանակավրէպ է։ Ճշմարտութիւնը այն է որ ընտանեկան ուրախութեան գաղտնիքը ճիշդ անոր մէջ կը գտնուի։
17 Այդ աղբիւրը Աստուածաշունչն է։ Բացայայտօրէն, անիկա Աստուծմէ ներշնչուած է։ Աստուածաշունչը կ’ըսէ. «Բոլոր գիրքը Աստուծոյ շունչն է եւ օգտակար է սորվեցնելու, յանդիմանելու, շտկելու եւ արդարութեան մէջ խրատելու համար»։ (Բ. Տիմոթէոս 3։16) Այս գրականութեամբ ձեզ կը քաջալերենք որ նկատի առնէք թէ Աստուածաշունչը ի՛նչպէս կրնայ օգնել ձեզի ներկայիս ընտանիքներու դիմագրաւած ճնշումներն ու խնդիրները ձեռք առնելու մէջ հարցերը ‘շտկելու’։
18. Ինչո՞ւ տրամաբանական է Աստուածաշունչը ընդունիլ որպէս ամուսնական հեղինակաւոր խրատատու։
18 Եթէ կը խորհիք որ Աստուածաշունչը չի կրնար ընտանիքներու ուրախութեան նպաստել, հետեւեալը նկատի առէք. Աստուածաշունչը Ներշնչողը ի՛նքն է ամուսնական կարգադրութեան Հեղինակը։ (Ծննդոց 2։18-25) Աստուածաշունչը կ’ըսէ որ անոր անունը Եհովա է։ (Սաղմոս 83։18) ի՛նքն է Ստեղծիչը եւ ‘Հայրը, որմէ ամէն ազգատոհմ անուն կ’առնէ’։ (Եփեսացիս 3։14, 15) Մարդկութեան սկիզբէն իսկ, Եհովա դիտած է ընտանեկան կեանքը։ Ան գիտէ յարուցուելիք խնդիրները եւ զանոնք լուծելու համար խրատներ տուած է։ Ամբողջ պատմութեան ընթացքին, Աստուածաշունչի սկզբունքները իրենց ընտանեկան կեանքին մէջ գործադրող անկեղծ անհատներ, շատ աւելի ուրախ եղած են։
19-21. Արդի ի՞նչ փորձառութիւններ ցոյց կու տան ամուսնական խնդիրները լուծելու մէջ Աստուածաշունչին զօրութիւնը։
19 Օրինակ, Ինտոնեզիայի մէջ տանտիկին մը բախտախաղի մոլի եղած էր։ Ան տարիներով իր երեք երախաները անտեսած էր եւ իր ամուսնոյն հետ անդադար կը կռուէր։ Ապա սկսաւ Աստուածաշունչը ուսումնասիրել։ Կինը աստիճանաբար սկսաւ հաւատալ Աստուածաշունչի խօսքերուն։ Երբ անոր խրատները գործադրեց, ան աւելի լաւ կին մը եղաւ։ Աստուածաշունչի սկզբունքներու վրայ հիմնուած իր ջանքերը ամբողջ ընտանիքին ուրախութիւն պատճառեցին։
20 Սպանիոյ մէջ տանտիկին մը կ’ըսէ. «Միայն մէկ տարիէ ի վեր ամուսնացած էինք, երբ սկսանք լուրջ խնդիրներ ունենալ»։ Ինքն ու ամուսինը հասարակաց շատ բան չունէին եւ միայն վիճաբանելու համար իրարու հետ կը խօսէին։ Աղջնակ մը ունենալով հանդերձ, որոշեցին օրինաւոր կերպով իրարմէ բաժնուիլ։ Այս քայլը առնելէ առաջ անոնց քաջալերութիւն տրուեցաւ որ Աստուածաշունչին դիմեն։ Ամուսնացած այրերու եւ կիներու մասին անոր տուած խրատները ուսումնասիրեցին, ապա զանոնք գործադրեցին։ Շատ չանցած, անոնք սկսան իրարու հետ հանդարտօրէն խօսիլ եւ իրենց պզտիկ ընտանիքը ուրախութեամբ իրար միացաւ։
21 Աստուածաշունչը տարեցներուն ալ կ’օգնէ։ Օրինակի համար, Ճափոնցի զոյգի մը պարագան նկատի առէք։ Ամուսինը ջղային եւ երբեմն վայրագ էր։ Նախ այս զոյգին աղջիկները սկսան Աստուածաշունչը ուսումնասիրել, ի հեճուկս ծնողքին հակառակութեան։ Ապա, ամուսինը աղջիկներուն միացաւ, բայց կինը շարունակեց առարկել։ Սակայն տարիներու ընթացքին, ան նկատեց իր ընտանիքին վրայ Աստուածաշունչի սկզբունքներուն ունեցած լաւ ազդեցութիւնը։ Աղջիկները շատ հոգ տարին իրեն եւ ամուսինը շատ աւելի մեղմացաւ։ Այս փոփոխութիւնները մղեցին որ կինն ալ Աստուածաշունչը ուսումնասիրէ եւ անիկա իր վրայ ալ նոյն լաւ ազդեցութիւնը ունեցաւ։ Այս տարեց կինը միշտ կ’ըսէր. «Ի՛սկական ամուսնացած զոյգ մը եղանք»։
22, 23. Աստուածաշունչը ի՞նչպէս ամէն ազգի պատկանող անհատներու կ’օգնէ որ ուրախութիւն գտնեն իրենց ընտանեկան կեանքին մէջ։
22 Այս անհատները մաս կը կազմեն այն շատերուն, որոնք ընտանեկան ուրախութեան գաղտնիքը սորված են։ Անոնք Աստուածաշունչի խրատները ընդունած եւ զանոնք կիրարկած են։ Ճիշդ է որ անոնք ալ ուրիշներու նման վայրագ, անբարոյ, տնտեսապէս ճնշուած նոյն աշխարհին մէջ կ’ապրին։ Ասկէ զատ, անկատար ալ են, բայց ընտանեկան կարգադրութեան Հեղինակին կամքը կատարելով ուրախութիւն կը գտնեն։ Ինչպէս Աստուածաշունչը կ’ըսէ, Եհովա Աստուած ‘քեզի օգտակար եղածը կը սորվեցնէ, քալելու ճամբուդ մէջ քեզի կ’առաջնորդէ’։—Եսայեայ 48։17
23 Թէեւ Աստուածաշունչը ամբողջացած էր գրեթէ երկու հազար տարիներ առաջ, բայց անոր խրատները իրապէս այժմէական են։ Ասկէ զատ, ան գրուած էր բոլոր մարդոց համար։ Աստուածաշունչը Ամերիկեան կամ Արեւմտեան գիրք մը չէ։ Եհովա «բոլոր ազգերը մէկ արիւնէ [«մարդէ», ՆԱ] ըրաւ» եւ ամէնուրեք մարդոց կազմուածքը գիտէ։ (Գործք 17։26) Աստուածաշունչի սկզբունքները ամենուն համար գործնական են։ Եթէ զանոնք կիրարկէք, դուք ալ ընտանեկան ուրախութեան գաղտնիքը պիտի գիտնաք։