“Saksakit iti Pannangan”—Sumungbat Dagiti Managbasatayo
DAGITI artikulo iti Agriingkayo! maipapan iti tema a “Saksakit iti Pannangan—Aniat’ Maaramidan?” (Disiembre 22, 1990) pinataudna ti naisangsangayan a kaadu ti surat. Dagiti managbasa manipud iti aglawlaw ti lubong nagsuratda nga agyaman kadatayo iti panangsaklawtayo iti daytoy a sensitibo ken masansan a nasaem a tema. Dagiti artikulo sinairda dagiti adu a nabayagen a makidangdangadang kadagiti saksakit iti pannangan.
Kas pangarigan, nagsurat ti maysa a babai: “Dear Sir wenno Madam: Ti Watchtower Bible and Tract Society maiparbeng iti kangatuan a komendasion para kadagiti artikulona maipapan iti saksakit iti pannangan. Naresita nga addaan iti anorexia idi agedad iti 9, nakidangadangakon iti dayta iti 34 a tawtawen. Gaput’ nabasakon ti dandani amin a magun-odan a literatura maipapan iti saksakit iti pannangan ken napadasakon dagiti nadumaduma a kita iti panangagas, makunak a sipupudno a ti panangiparang ti Agriingkayo! ti kasayaatan a nabasak pay laeng. Awan ti literatura wenno aniaman a manangbalakad a nakaiparang iti naespirituan a panangmatmat a kas iti sinaklaw ti artikulo ti Agriingkayo! Iti damdamo unay, makitak ti anorexia kas ti panangmatmat ti Dios iti dayta.”
Adun ti pangiyap-aplikar kadagiti balakad iti artikulo. Nagsurat ti maysa a babai: “Idi nabasak ti artikulo a, ‘Sinot’ Makapataud ti Saksakit iti Pannangan?’ nasdaawak a makabasa iti deskripsion ti kababalinko. Tunggal punto a nadakamat iti artikulo a ‘Panangabak iti Dangadang!’ tinulongannak iti kasta unay. Kinorehirko dagiti panangmatmatko. Nabang-aranak a makaammo a dadduma, uray pay dagiti Kristiano, addaanda met itoy a parikut. Nalabit impagarupko a sisiak laeng.”
Nagsurat ti maysa a 25-años a babai: “Agsagsagabaak iti bulimia nanipud pay idi agedadak iti 13. Binusbosko ti intero a tawen ti 1989 ken dadduma a paset ti ’88 iti nakaro, makapakapuy a panagliday. Pinadasko pay ti agsusaid iti namindua. Madlawko a dagus a mainaigak kadagitoy makasair unay nga artikulo ket ar-aramidekon ti dadduma kadagiti singasing ken nagsayaatan a balakad. Dagiti artikulo inikkandak iti ad-adu a pangipamaysaan ken panangiturong. Pudno a daytoy ti maysa a bilang a pudno nga IPATPATEGKONTO ken pagkonsultaak a kankanayon!”
“Kankanayonko a basbasaen ti magasin,” insurat ti maysa nga agtutubo a babai a nakidangadang iti saksakit iti pannangan iti sangapulo a tawen. “Karugrugik pay laeng nga aminen nga addaanak iti parikut. Ti pannakaammo a kayat ni Jehova ti tumulong ken dinatay baybay-an no maupaytayo ket kasta unay a liwliwa.”
“Mariknak a basbasaek ti rikriknak!” nagsurat ti maysa nga agtutubo a babai. “Daytoy nga artikulo tinulongannak nga agipudno ken makisarita ken nanangko, ket itan nasaysayaaten ti panangtamingko kadagiti rikriknak maipapan iti bagik.” Maysa a 16-años a babai agsurat: “Maim-imbaganakon iti anorexia nervosa. Nagkarkararagak ken Jehova nga adda koma maysa a makaawat iti sakitko. Impakita ti Agriingkayo! kaniak nga addan dagita a tattao iti aglawlawko. Addaanak iti pamilia, ti adu a Saksi ni Jehova a gagayyemko, ken nangnangruna adda ni Jehova. Inanamaek a ti Disiembre 22 a bilang ti Agriingkayo! tulonganna dagiti dadduma a kas iti panangtulongna kaniak ken ti pamiliak.”
Maysa a 20-años a babai nga adda iti amin-tiempo a ministerio agsurat: “Iti nakabaybayagen a tiempo, pinadasko a tinaming a bukodko ti sakitko iti pannangan. Nariknak pay idi naminsan a kinamaag ti mangikararag iti dayta. Pinagluanak iti rag-o a makaammo a ni Jehova pudno nga ibilangna ti kasta a banag a nakapatpateg unay.”
“Nagsayaatan dayta! Pudno dayta!” insurat ti sabali a babai. Intuloyna a kinuna: “Nakalasatak iti adu a nasaem a kapadasan iti kinaubing, ti dua a kadadaksan isu ti seksual a pannakaabuso ken ritual a pannakaabuso. Ti umuna a dua a parapo iti paulo a ‘Rikrikna a Di Pannakabael’ siuumiso a dineskribirna ti kangrunaan a parikut. Pudno a daytat’ banag a panangpampanunot a sursuruen iti pannakaay-ayo iti bagi met laeng, ket di maaramidan nga agsolsolo, kas iti nagsayaatan a pannakaibagana.”
Adut’ kasla makarikna a dagiti artikulo dimtengda a kas sungbat iti karkararagda. “Dagitoy nga artikulo saanda a naiparparna a naisurat no di ket ni Jehova pudno a sumungbat kadagiti karkararag!” kuna ti maysa a managbasa. Kinunana pay: “Uray pay no makidangdangadangak iti ‘Dangadang iti Kinalukmeg’ iti kaaduan iti panagbiagko, idi laeng nabasak ti artikulo a nabigbigko nga addaanak iti nakaro a sakit iti pannangan (bulimia).” Kinuna ti 19-años a nakidangadangen iti bulimia iti innem a tawen: “Agsagsaganaak pay laeng nga agsurat kadakayo idi nasapa pay a paset daytoy a bulan tapno kitaen no makagun-odak iti nasayaat ti pannakaisuratna nga artikulo maipapan itoy a tema. Maragsakanak ta detaliado unay ti panangtamingyo iti dayta ta dikay basta inlemmeng wenno linipatan ti isyu kas ti aramiden ti kaaduan a tattao.”
Maysa a surat kunana laeng: “Nagkararagak ken nagurayak kadagiti artikulo maipapan iti saksakit iti pannangan. Mabalin a dimmawatak koma iti impormasion no diak koma mabain unay iti dayta. Ti asi nga impakitayo kaniak kas indibidual kadagiti artikulo pinabilegna ti pammatik a mangparmek itoy a parikut a namimpinsan.” Nagsurat ti maysa nga ubing a babai a high school: “Nakapataudak iti anorexia nervosa ken bulimia ket kas banagna nagsagabaak agpadpada iti mental ken pisikal. Nagkararagak ken Jehova maipaay iti tulong, ket dagitoy nga artikulo dimtengda. Diak magawidan ti agsangit gapu iti rag-o.”
Para kadagiti adu, ti panangbasa kadagiti artikulo ket maysa nga emosional a kapadasan. “Idi ukagek,” insurat ti maysa nga agtutubo a babai, “ti akkubna dandani naipurruak. Dandani nagbutengak a mangsagid iti dayta. Imparabawko iti kama iti abayko ket basta minatmatak iti sumagmamano a minutos. Ti laeng maaramidak isut’ panagyamanko ken Jehova maipaay kadagiti artikulo. Pudno a makitak nga inay-ayatnak ni Jehova. Dagiti artikulo tinulongannak a mangapresiar manen a ti bagik ket maysa a napateg a sagut ket rebbeng nga ipategko dayta.”
“Idi nabasak dagiti artikulo,” insurat ti maysa a babai, “ken uray pay idi imakmakiniliak daytoy a surat, diak magawidan ti panagarubos ti lua kadagiti pingpingko. Naimbaganak iti bulimia ket tartarigagayak ti maysa nga artikulo manipud iti Sosiedad maipapan itoy a tema. Ti pannakasursuro a mangawat iti bagik—isut’ maysa kadagiti karirigatan a banag a rebbeng nga aramidek. Dadduma nga al-aldaw nalaklakak nga awaten ti bagik ngem kadagiti dadduma nga aldaw, ngem ikagkagumaak pay laeng a pasayaaten dayta.”
“Kasta unay ti panagluak idi iniggamak daytoy a magasin nga indenna iti pusok,” insurat ti 21-años a babai. “Iti dandani siam a tawen, nakidangadangakon kadagiti tallo a saksakit a nadakamat. Maamakak unay a mangibaga iti siasinoman. Itan, kas resulta ti praktikal a balakad a naited, mariknak a kabaelak a tamingen daytoy a parikut babaen ti tulong ti Dios. Daytoy isut’ ikarkararagko.”
Kamaudiananna, nagsurat ti maysa a Kristiano a panglakayen: “Nasarakak dagitoy nga artikulo a kasta unay a tulong. Anian a nagpateg a dakami a panglakayen siaannad nga adalenmi ken awatenmi daytoy nga impormasion tapno matulonganmi dagiti dadduma, agpadpada iti uneg ken ruar ti kongregasion!”
Dagitoy nga ababa a paspaset ti sursurat naggapuda iti sumagmamano laeng a sursurat iti apresasion a naawatmi. Napasnek ti pananginanamami ken panangikararagmi a dagiti artikulo agtultuloy a tumulong kadagiti tattao iti aglawlaw iti lubong a mangsaranget kadagitoy a makapadanag a saksakit.