“Nagsangitak Gapu iti Rag-o”
Iyebkas dagiti Managbasa ti Kasta Unay a Panangapresiar iti “Panangagas iti Sugsugat iti Panangabuso ti Ubing”
MAYSA a nabiit pay a serie dagiti artikulo iti magasin nga Agriingkayo! tinignayna ti adu a managbasa iti isuamin a lubong a mangiyebkas iti naimpusuan a panangapresiarda iti serie ti akkub a “Panangagas iti Sugsugat iti Panangabuso ti Ubing” iti Oktubre 8, 1991, nga Agriingkayo! Dagiti sungbatda impakitana a daytoy a naannad ti pannakaisaganana a material imbanagna ti panggepna, isu a nagkatlo: (1) tapno mangipaay iti pannakaawat ken namnama kadagiti biktima; (2) tapno pakdaaranna dagiti nagannak nga agsalukagda maipapan iti kinatalged dagiti annakda; (3) tapno tulonganna dagiti panglakayen a tumulong kadagiti naabuso a biktima nga agbalin a nasaysayaat ti pannakaammoda tapno makaipaayda iti ad-adda nga epektibo a tulong.—Proverbio 21:13; idiligyo ti 27:23.
Maysa a tema nga inulit-ulit dagiti adu a managbasa ti naipamatmat itoy a komento: “Kankanayon nga inapresiarko ti panagbalin a maysa a Saksi ni Jehova. Nupay kasta, naminggasut nga ad-adda pay ti panangapresiarko ken ayatko ken Jehova ken iti ‘matalek ken naannad nga adipen’ (Mateo 24:45-47) kalpasan ti panangbasak iti Oktubre 8, 1991, a bilang ti Agriingkayo!”
“Pudno a Mannakaawat ni Jehova ken Mangipateg Unay”
Adut’ nangiyebkas iti panagyaman iti kapapatgan nga aspeto dagiti artikulo: nga umimdeng, mangipateg, ammo ti Dios nga awan ti basol ti biktima, ken makaipaay iti pannakaagas. Kunaen ti managbasa: “Naimpusuan unay ti panagyamanko iti Oktubre 8 nga Agriingkayo! Dagiti artikuloyo tinulongannak babaen ti panangipakitana kaniak a ni Jehova pudno a makaawat ken mangipateg unay.”—Britania.
Insurat ti maysa a babai: “Sumagmamano a bulan a napalabasen tinarigagayak a dawaten kadakayo a mangisuratkayo ti maipapan iti banag a panangagas iti sugsugat iti panangabuso ti ubing. Diak nagsurat no di ket nagkararagak ken Jehova maipapan iti dayta. Mapanunotyo, ngarud, no apay a kasta unay ti ragsakko idi nakitak ti akkub ti Oktubre 8 a bilang. Nakasangitak, ket nagyamanak iti managayat a Diostayo, ni Jehova, manipud iti kaungan ti pusok.”—Grecia.
Sabali pay a babai kunana: “No panunotek ti napasamakko, agsangitak iti kasta unay. Daytat’ makagapu no apay nangnangruna nga impamaysak a binasa ti serie maipapan iti ‘Panangagas iti Sugsugat iti Panangabuso ti Ubing,’ isu a nasarakak a makatulong iti kasta unay. Ipakitada a silalawag ti panagayatyo kadagidiay a nagsagaba kadagita a banag iti biagda.”—Italia.
Adut’ nangiyebkas itoy a kapanunotan: “Nagyamanak ken Jehova iti panangipaayna itoy nga impormasion, dagiti kasayaatan pay laeng nga artikulo a nabasak maipapan iti topiko. Ikarkararagko a daytoy tulongannanto saan laeng a dagiti biktima (dagiti nakalasat) no di ket dagidiay a nakaro ti panagamakda a mangsalaysay iti isyu ken marigatan a makisarita maipapan iti tema.”—Estados Unidos.
“Mariknak a Napateg ti Biag Itan”
Maysa a babai a naabuso ti balasangna ti saan pay a nabang-aran ti riknana maipapan iti parikut dayta a panangabuso. “Ngem dagiti artikuloyo inturongnak iti umiso a dalan,” inlawlawagna. “Agpapaagasak a linawas iti 11 a bulan gapu iti danag, panagammangaw, ken panagliday. Ad-adu ti naaramidan dagidiay nga artikulo kaniak ngem dagiti amin a panangagas iti lubong! Mariknak a napateg ti biag itan, ngem sakbay ti pannakabasa iti isyu, mariknak a nakabasolak iti maysa a banag a diak mabaelan a lapdan.”—Britania.
Adut’ nagkuna a ti impormasion ket maysa a pagbalbaliwan iti biagda: “Dagiti panagyamanko saan nga umdas no idilig kadagiti gunggona a nagun-odak kadagiti artikulo. Simmangpetda idi nga addaakon iti kalilidayan a riknak a malagipko. Adda dagiti aldaw a nagsangsangitak a nakakukot. Naimbag laengen ta adda dagitoy nga artikulo, a binasak ken inulit-ulitko a binasa, ket makitak a ti rigatko, ken ti rigat ti isuamin, napateg ken ni Jehova ken iti organisasionna. Daytoy nga impormasion impaayannak ti pakinakem a mangirugi iti pannakaagas. Itan mariknakon a nasingedak manen ken ni Jehova.”—Estados Unidos.
Ngem ti panangabuso iti ubing saan laeng a parikut iti Laud, kas ipakita daytoy a pangarigan: “Idi naawatko ti Oktubre 8 a bilang maipapan iti panangabuso ti ubing, dagus a binasak dayta. Napaut bassit ti panangbasak kadagiti artikulo gapu ta narigatko a makita dagiti sasao gapu kadagiti luluak! Naiyebkas dagiti rikriknak ken pampanunotko kadagiti artikulo a mismo. Ita maragsakanakon ta adda makaawat kaniak. Naparegtaak a mangkita no kasano a siaasi a tumulong ni Jehova kadagiti tao a di makita dagiti dadduma ti panagsagabada. Pudno nga agyamanak ta impablaakyo dagitoy nga artikulo. Tapno maagasan dagiti sakit ti nakemko, itultuloykonto nga iyaplikar ti naisurat kadagiti artikulo. Buyogen iti ayat ken panagyaman a di maiyebkas dagiti sasao.”—Japan.
Sabali pay a babai ti nagsurat: “Nabayagen a sarsarangtek dagiti sakit ti nakem iti panangabuso ti ubing iti amin a panagbiagko. Idi naawatko ti Oktubre 8 a magasin, kinunak nga ammo ni Jehova no ania ti kasapulantayo uray pay sakbay ti pannakaammotayo ket pudno nga inay-ayatnatayo. Dandani diak makakita gapu iti agarubos a lulua, ket kasla bumtak ti pusok gapu iti ayat ken panangapresiar iti naayat a nailangitan nga Amatayo. Daytoy Oktubre 8 a bilang ket maysa a magasin nga ipatpategkonto ‘agingga a dagiti immuna a bambanag didanto malagipen, didanto mapanunoten.’” (Isaias 65:17)—Estados Unidos.
“Nabang-aran ti Riknak!”
Insurat ti maysa a babai a mariribukan unay: “Agyamanak kadagiti artikulo maipapan iti panangabuso ti ubing. Nabang-aran met laengen ti riknak, iti edad a 53! Ti nangluk-at a tulbek para kaniak isu dagiti sasao a mangipakita a dagitoy nga agtutubo a biktima ‘awan gawayda a mangikanawa iti bagbagida no mabutbutengda, gapuna saan a pabasolen ti Dios ida.’” Ti panangbasa iti Oktubre 8 nga Agriingkayo! ken ti pannakaawat kas ti kinuna ti magasin a, “SAANYO A BASOL!” ti nangtulong kenkuana a mangiyaplikar iti daton a subbot ni Jesus iti pangrugian pay laeng ti pannakaagasna.—Britania.
Kuna ti maysa pay a babai: “Nanipud iti kabassitko agingga iti umuna a tawtawen ti panageskuelak iti elementaria, naulit-uliten a namolestiaak iti sekso. Kas nadakamat kadagiti artikulo, diakon pampanunoten. Nupay kasta, agsublisubli ti pakalaglagipan. Kankanayon a pampanunotek: ‘Narugitak a tao. Pulos a dinakto awaten ni Jehova.’ Gapuna ti kararagko iti Dios ket kankanayon a: ‘Mabalin a dinak ikkan iti lugar idiay Paraiso, ngem pangngaasim ta palubosannak nga agtalinaed iti uneg ti organisasionmo agingga a matayak.’ Daytoy ket gapu iti panagpampanunot a, kas kadagidiay biktima a nadakamat kadagiti artikulo, a ‘pudno a saanak a nadalus a sumrek iti Pagarian ti Dios’ ket ti ipapatayko isunto iti Armagedon. Kasla dagiti rikrikna iti panagbain ken kinakurapay ti mangrebrebbek kaniak agingga ken patay. Gapuna, ti linaon dagiti artikulo, a nakabarbara ken naalumamay, tinulongannak iti kasta unay. Bayat ti panagbasak, agarubos ti luak.”—Japan.
Sabali pay a babai kunana: “Kayatko ti agyaman kadakayo iti mannakipagrikna ken nagsayaatan ti pannakasirarakna nga artikuloyo. Iti adu a tawtawen, ti rigat iti panangabuso ti nangriribuk kaniak. Nalaka a maawatan dagiti adu ti panangabuso ken panangtutuok iti gubat ken napolitikaan a riribuk. Maawatantayo dagiti nakalasat iti Holocaust. Nalaka laeng a maawatan dagiti kinadakes a pinataud dagiti gangannaet. Kaskasdi apay a di maawatan dagiti dadduma no dagiti nangaramid iti dayta isu dagiti ammatayo met laeng, inna, pangamaen, kakabsat a babbai, kakabsat a lallaki—dagidiay a rumbeng a mangliwliwa, mangtarabay, ken mangsalaknib kadatayo? Nakitak dagiti piglatko ket nabigbigko dagiti makarbek a kinapudno iti kinaawan-namnama. Iti pannakaagasko ti naespirituan nga Amak, ni Jehova, ti maulit-ulit a nangpidut iti narbeken a bagik, a sinalimetmetannak manipud pannakapukaw.”—Estados Unidos.
“Kellaat a Nagungarak!”
Nagsurat ti maysa a babai a nagkuna a bayat iti 28 a tawtawen mariknana a kasla isut’ maiwalwalin: “Tinurposko a binasa ti artikulo idi rabii a naawatko ti magasin ket nakaluaak ta natignayak ken agyamanak unay. Maragsakanak a mangpanunot a nalawag a maawatan ni Jehova dagiti riknak. Mariknak a kasla kellaat a nagungarak! Agsipud ta dagiti artikulo impaganetgetna a dagiti ubbing iti dayta a kasasaad awan basolda iti napasamak, mabigbigko nga awan ti rason ti panangbabainko iti bagik. Pudno a nagtalnan ti panunotko.” Natignay ti pusona a sumungbat iti panangagas manipud iti Sao ti Dios.—Japan.
Ti panangrames kadagiti ubbing ket maysa met a parikut kadagiti rumangrang-ay a pagilian, kas paneknekan daytoy a sungbat manipud Africa: “Dimteng dagiti artikulo iti tiempo a kasapulak unay ida. Anian a pannakabang-ar ti makabasa kadagiti sasao a kas, ‘masiguradoyo nga adda inanama, a maimbagankayto’ ken ‘SAANYO A BASOL!’ Bayat ti panangbasak kadagiti artikulo, pudno a mariknak a natalgedak ken naliwliwa iti damdamo unay iti biagko. Nangyegda ti pudno a liwliwa ti isip, kararua, ken bagi. Itan nabilegakon nga agbiahe iti dalan nga agturong iti naan-anay a pannakaimbag.”—Nigeria.
Sabali pay a babai ti nagsurat: “Saan a maiyebkas dagiti sasao ti panangapresiarko ken no kasano ti riknak kalpasan ti panangbasak iti Oktubre 8 nga Agriingkayo! maipapan iti panangabuso ti ubing. Agarubos ti luak bayat ti panangbasak iti tunggal parapo, tunggal panid, tunggal kasuratan. Naisuratda a buyogen ti adu a panagpanunot, kinaalumamay, ken ayat. Kas maysa a biktima, nabayagen a makidangdangadangak kadagiti rikriknak. Ita mariknakon a nakissayanen ti ladingitko. Babaen ti tulong dagiti artikuloyo ken ti maysa a mapagtalkan, naanus a gayyem nga agimdeng ken mangsaranay, mabalinkon a rugian ti panagagas.” Ti Dios ti isuamin a di kaikarian a kinamanangaasi, babaen ti serbisio ti kinapadi ti Anakna, pagbalinenna ti adu kadagita a biktima a “natibker” ken “nabileg.” (1 Pedro 5:6-11)—Estados Unidos.
Maysa a biktima ti incesto nariribukan unay ta pinadasna a papatayen ti bagina babaen ti panangpuorna iti garahe idi isut’ adda iti uneg. Isut’ naalaw ket naipan iti ospital. Idi rimmuar ti bilang nga Oktubre 8, daytat’ naipan kenkuana. Nagsangit iti kasta unay idi binasana, ket kalpasanna inulit-ulitna a binasa dagiti artikulo maipaay iti pannaranay, isu a timmulong kenkuana a mangparmek iti pagannayasan nga agbekkel. Maysa a gayyemna nga adut’ naitulongna kenkuana nagsurat: “No dadduma pagarupek a ti Agriingkayo! masapul a mabaliwan ti naganna iti Panagballigi ta sigurado a tultulongannatayo a mangaramid iti kasta.”—Estados Unidos.
“Daddumat’ Makalipat, Daddumat’ Saan”
Kastoy ti kuna ti sabali pay a manangapresiar a managbasa: “Dagiti artikulo maipapan iti panangabuso ti ubing ket natimbeng unay. Apresiarek dagiti kasuratan a nausar. Dagitoy nga artikulo nagsayaatan ti pannakaisuratda ta makomendarankayo iti dayta iti tunggal parapo. Agyamanak ta impakitayo a nupay no daddumat’ makalipat, daddumat’ saan. Maipalpalagip kaniak dagiti napalabas a pasamak iti tallo a tawen ken ti pisikal a rigat a kakuyog ti tunggal pakalagipan. Ngem pudno a sumaysayaat babaen ti pannakasursuro a mangtaming kadagiti pakalagipan. Agyamanak manen kadagita a nagsayaatan ti kinatimbengna a serie.” (Estados Unidos) Dagitoy a Nainkasuratan nga artikulo tinulonganda daytoy a biktima, ken dagiti adu a sabsabali, nga agrag-o manen kadagiti naespirituan a probision ni Jehova.—Filipos 4:4-9.
“Maysaak a managbasa ti Agriingkayo! iti adun a tawen,” insurat ti maysa a babai. “Nupay kasta, awan pay a pulos ti nakatignay unay kaniak nga artikulo ngem ti serie ti magasin a napauluan ‘Panangagas iti Sugsugat iti Panangabuso ti Ubing.’ Narikut ti tema, ngem tinamingyo dayta a buyogen iti taktika ken naayat a kinamanangaasi. Gaput’ maysaak met a naabuso nga ubing, tinulongan ken liniwliwanak iti kasta unay. Idulinkonto daytoy a magasin tapno masansan a mabasak dayta. Di umdas ti panagyamanko kadakayo iti binusbosyo a tiempo, impakitayo a panangikagumaan, pannakaawat, ken kangrunaan iti amin ti ayat nga impakitayo kadagidiay nga agsagaba iti naulimek a pamay-an.”—Estados Unidos.
Panangsango iti Kinapudno
Napaneknekan a makatulong unay kadagiti biktima a di makalipat kadagiti krimen a naaramid kadakuada a mapalubosanda a makisarita iti mannakipagrikna a panglakayen, mangsaranget iti parikut a sipupudno, mangkita no kasano ti panangmatmat ni Jehova iti banag, ken mangtaming iti dayta iti Nainkasuratan tapno mapasamak ti pannakaagas iti pannakabalin ti subbot ni Jesus. Maipapan itoy, kuna ti maysa a babai: “Diak maiyebkas no kasano a naintiempuan unay dagiti artikulo. Pudno a di nakapapati no kasano ti kinaumiso ti impormasion. Nagsagabaak iti panagliday ken bulimia iti 20 a tawen, a sapsapulek ti tulong ken sungbat iti sadinoman: kadagiti sikiatrista, sikologo, dodoktor ti medisina, grupo dagiti mangngagas, dagiti klinika ti panagpakuttong—amin awan mamaayda kaniak.
“Ngem ita makasarsarakak iti tulong babaen iti impormasion a kas dayta masarakan iti bilang nga Oktubre 8. Kasapulan unay dayta. Diak maibaga kadakayo dagiti rikna iti kinaawan namnama a mariknak no dadduma, makaringbaw iti kasta unay ta kasla bang-ar ti ipapatay. Ngem itan makitakon a ti napasamak kaniak kas maysa nga ubing ket saanko a basol, a ti Dios dinak ibilang a narugit. Maysaak a biktima. Gapu iti impormasion kas itoy, makitak a pudno a mangipateg ni Jehova, a mabalinko ti agtalek kenkuana. Kalpasan ti 33 a tawen a panagbiagko, mariknak a ti espiritu ni Jehova mangrugrugin a mangruk-at kadagiti kawar iti pannakakayawko. Agyamanak iti panangayatyo kadakami ta inkagumaanyo ti nangpaadda iti kasta a nagsayaatan a gameng a kas itoy Agriingkayo! Pangaasiyo ta itultuloyyo ti mangipablaak itoy a kita dagiti artikulo ken dagiti dadduma pay, ta naskenda iti espiritualidadmi.”
Ti sumaganad a surat manipud iti maysa a lalaki gupgopenna ti rikna dagiti adu. Isut’ nagsagaba iti nasurok a 50 a tawen a panagdanag gapu iti pannakaabusona kas maysa nga ubing. Kunana: “Ti naayat a panangaywan ni Jehova babaen ti naindagaan nga organisasionna pulos a di agsarday a mangpaspasiddaaw kadakami ken mangparparegta iti napaspasnek pay a debosion ken panagtalek kenkuana. Kalpasan ti naannad a panangadal iti impormasion iti Oktubre 8, 1991, nga Agriingkayo! maipapan iti panangabuso ti ubing, nagsangitak gapu iti rag-o ken nagkantaak kadagiti kankanta ken Jehova, ti bato ken sarikedked, ti kamangtayo. Itultuloyyo ti mangipablaak kadagidiay nga artikulo, kakabsat. Us-usarennakayo ni Jehova kadagiti pamay-an a pulos a dikay ipagpagarup.”
Manipud kadagiti Manangaywan
Makapainteres daytoy a surat manipud iti agbambaniaga a manangaywan a mangimatmaton iti ar-aramid ti adu a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova:
“Agyamanak iti Oktubre 8 nga Agriingkayo! maipapan iti ‘Panangagas iti Sugsugat iti Panangabuso ti Ubing.’ Naiparang ti nagsayaatan nga impormasion a pudno a kasapulanmi. Umiso unay dagiti artikulo. Maulit-ulit a napaliiwkon a dagiti biktima marigatanda a makilangen ken ni Jehova kas naayat nga Ama. No makitak daytoy a pakarigatan, sisisirib nga imtuodek a buyogen ti kinaannad, ‘Inabusonaka kadi ti amam kas maysa nga ubing?’ Iti kaaduan a tiempo, wen ti sungbat! Iti tunggal kanito a ti tao mabigbigna ti pakainaigan ti panangabuso ken ti panangapektar ti agdama a panagliday ken rigat kadakuada, mangrugin a sumayaatda.”
Ti manggupgop no kasano ti panagrikna ti adu a panglakayen isu daytoy ababa a komento ti sabali pay a lalaki: “Ti bilang nga Oktubre 8 maipapan iti panangabuso ti ubing ket nagsayaatan ken kasapulan. Kas papanglakayen iti kongregasion, masapul nga adut’ maammuanmi kadagitoy a parikut tapno maipakitami ti pannakaseknan ken kinaanus a kasapulan dagiti biktima. Bayat a dumakdakes daytoy a sistema, agbalbalinen a gagangay dagitoy a kita ti parikut. Agyamanak manen iti tulongyo.”
Napabileg dagiti puspusomi a makaawat kadagita a sursurat. Ti naan-anay a panangapresiarda a ‘saanda a basol,’ ken kas banag iti mangbalbaliw a pannakabalin ti Sao ti Dios, dagita a biktima iti panangabuso ti ubing mapagballigianda dagiti naliday a pakalaglagipanda. Agrag-oda iti inanama iti masanguanan, nga agtalekda nga iti baro a lubong ti Dios, “dagiti immuna a bambanag didanto malagipen, didanto mapanunoten.” (Isaias 65:17; Roma 12:12) Uray pay ita, babaen iti makaagas a pannakabalin iti dara ni Jesus, awan ti tulawda iti Dios. (Hebreo 9:14) Ket masapul nga agturongda kadagiti panglakayen maipaay iti tulong. Dagitoy a panglakayen agserbida a kas “paglemmengan no agangin” kadagidiay makasapul, mangpabileg kadagiti maupay ti nakemda ken makipagkararag kadakuada. (Isaias 32:2; 1 Tesalonica 5:14; Santiago 5:14, 15) Iti kasta, dagiti naabuso a biktima matulonganda nga umaddang ken makasarak iti rag-o kadagiti amin nga ar-aramid ti kongregasion Kristiano.