JERIMAYA
1 Enana họ eme Jerimaya* ọmọzae Hilkaya, omọvo izerẹ nọ e jọ Anatọt+ evaọ ẹkwotọ Bẹnjamin. 2 Ẹme Jihova o bru rie ze evaọ edẹ Josaya+ ọmọzae Amọn,+ ovie Juda, evaọ ukpe avọ ikpegbesa esuo riẹ. 3 Ẹme Ọghẹnẹ o bru rie ze re evaọ oke Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, rite ekuhọ ukpe avọ ikpegbọvo Zẹdikaya+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, rite okenọ Jerusalẹm o ro kpohọ igbo evaọ amara avọ isoi.+
4 Ẹme Jihova o te bru omẹ ze, inọ:
Mẹ rọ owhẹ mu ọruẹaro kẹ erẹwho na.”
6 Rekọ mẹ tẹ ta nọ: “U re kẹ omẹ no, O Jihova Olori nọ Ọ Mai Kpehru na!
Mẹ riẹ epanọ a rẹ ta ẹme he,+ keme mẹ yọ ọmaha gheghe.”*+
7 Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ:
“Who du ta nọ, ‘Mẹ yọ ọmaha gheghe’ he.
Keme o gba owhẹ họ nọ whọ rẹ nyabru ahwo kpobi nọ me vi owhẹ bru,
Yọ whọ rẹ ta oware kpobi nọ mẹ ta kẹ owhẹ.+
8 Jọ ozọ u mu owhẹ fiki oghẹrẹ nọ a rrọ họ,+
Keme ‘mẹ rrọ kugbe owhẹ re me siwi owhẹ,’+ ere Jihova ọ ta.”
9 Kẹsena Jihova ọ tẹ rriẹ obọ riẹ, o te dhei te unu mẹ.+ Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Me fi eme mẹ họ unu ra no.+ 10 Rri, mẹ rehọ owhẹ mu no re who wuzou erẹwho na je wuzou ekwotọ-ivie na, re who vi no otọ je zurie fihọ otọ, re whọ raha je kporo kuotọ, re whọ bọ jẹ kọ.”+
11 Ẹme Jihova ọ tẹ wariẹ bru omẹ ze, inọ: “Jerimaya, eme whọ be ruẹ?” Mẹ tẹ ta nọ: “Mẹ be ruẹ ogha ure almọnd.”*
12 Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Epanọ whọ ruẹ na ere o ginẹ rrọ, keme mẹ jaja aro vi ziezi re mẹ ruẹsi ru ẹme mẹ gba.”
13 Ẹme Jihova o te bru omẹ ze orọ avọ isiava, inọ: “Eme whọ be ruẹ?” Mẹ tẹ ta nọ: “Mẹ be ruẹ uwho* nọ o be họrọ,* yọ enu riẹ ọ jẹlẹ no ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze.” 14 Kẹsena Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ:
“Obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre okpẹtu na ọ te jọ du lahwe
Rọsuọ ahwo kpobi nọ a be rria ẹkwotọ na.+
15 Keme ‘me bi se inuwou kpobi nọ e rrọ ekwotọ-ivie obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre na ze,’ ere Jihova ọ ta,+
‘A te nyaze; a vẹ te rọ ọvuọ agbara-uvie riẹ vi
Evaọ obọ inuethẹ Jerusalẹm,+
Yọ a te rọsuọ igbẹhẹ riẹ wariẹ họ
Jẹ rọsuọ ikpewho Juda kpobi.+
16 Me ti whowho iziẹ mẹ nọ me brukpe ai fiki imuomu rai kpobi,
Keme a nyasiọ omẹ ba no,+
A te bi ru iwiri idhe kuye kẹ eghẹnẹ efa+
Je bi guzou kpotọ kẹ iruo abọ obọrai.’+
17 Rekọ whọ rẹ ruẹrẹ oma kpahe kẹ iruo,*
Yọ o gba owhẹ họ nọ whọ rẹ kparoma whọ vẹ vuẹ ae oware kpobi nọ mẹ ta kẹ owhẹ.
Who guegue fiki rai hi,+
Re mẹ siọ owhẹ ba eru guegue evaọ iraro rai.
18 Keme nẹnẹ na, me ru owhẹ fihọ okpẹwho nọ a di ogba wariẹ họ* no,
Me te je ru owhẹ fihọ upila ayọno, gbe igbẹhẹ ekọpa no re whọ sai mudhe kẹ ẹkwotọ na soso,+
Mudhe kẹ ivie Juda avọ ikpahwo-esuo riẹ,
Mudhe kẹ izerẹ riẹ gbe ahwo ẹkwotọ na.+
19 A te siọ owhẹ ba ẹhọre he,
Rekọ a ti fi owhẹ kparobọ họ,
Keme ‘Mẹ rrọ kugbe owhẹ+ re me siwi owhẹ,’ ere Jihova ọ ta.”
2 Ẹme Jihova o te bru omẹ ze, inọ: 2 “Nya re who whowho fihọ ezọ Jerusalẹm nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta:
“Mẹ te kareghẹhọ epanọ whọ rehọ oma kẹ omẹ* evaọ oke uzoge ra,+
Uyoyou nọ who dhesẹ evaọ oke nọ a rọ sa owhẹ họ otọ,+
Epanọ who ro lele omẹ evaọ udhude na,
Evaọ otọ nọ a kọ ubi fihọ họ.+
3 Izrẹl ọ jọ ọrẹri kẹ Jihova,+ ibi ọsosuọ ivuẹvu riẹ.”’
‘Ohwo kpobi nọ ọ be gwọlọ re iẹe no ọ te reabe.
Okpẹtu o ti te ai,’ ere Jihova ọ ta.”+
4 Yo ẹme nọ Jihova ọ ta, O uwou Jekọp,
Gbe owhai iviuwou kpobi nọ e rrọ uwou Izrẹl.
5 Enẹ Jihova ọ ta:
“Didi oruthọ esẹ-esẹ rai e jọ omamẹ ruẹ+
Nọ a ro ghoro siọ omẹ ba thabọ tere,
Nọ a ro lele emedhọ nọ i fioka ha,+ nọ ae omarai a ro zihe ruọ enọ i fioka ha re?+
6 A nọ họ inọ, ‘Diẹse Jihova ọ rrọ,
Ọnọ ọ rehọ omai no ẹkwotọ Ijipti ze,+
Ọnọ o su omai nya igbrẹwọ na vrẹ,
Nọ o su omai nya ẹkwotọ nọ idhude+ gbe egọdọ e rrọ vrẹ,
Nọ o su omai nya ẹkwotọ nọ oso ọ be jọ rrọ họ+ gbe ọnọ ebi ọlala ọ rrọ vrẹ,
Nya ẹkwotọ nọ ohwo ọvo ọ be nya ha vrẹ
Gbe onọ ohwo-akpọ ọvo ọ be rria ha?’
7 Mẹ rehọ owhai ziọ ẹkwotọ nọ egbọ e rrọ,
Re wha re ibi riẹ gbe emamọ eware riẹ.+
Rekọ wha nyaze wha te zue ẹkwotọ mẹ no;
Wha ru ukuoriọ mẹ fihọ oware otọtọ.+
8 Izerẹ na e nọ họ inọ, ‘Diẹse Jihova ọ rrọ?’+
Enọ i re wuhrẹ ahwo Uzi na e riẹ omẹ hẹ,
Ithuru-igodẹ na e wọso omẹ,+
Odẹ Bale eruẹaro na e rọ ruẹaro,+
Yọ enọ e rẹ sae wha erere ọvo se ai hi a lele.
9 ‘Fikiere mẹ te wariẹ lele owhai gu ẹdhọ,’+ ere Jihova ọ ta,
‘Me ti lele emezae emezae rai gu ẹdhọ.’
10 ‘Rekọ wha fa vrẹ kpohọ eria ahwo Kitim+ nọ e rrọ akakotọ abade* na re wha rri.
Ẹhẹ, wha vi ahwo kpobọ Kida+ re wha romatotọ roro;
Wha rri sọ oware utiona jọ o via no ẹdẹ jọ.
11 Kọ orẹwho jọ o rehọ eghẹnẹ riẹ nwene enọ e rrọ eghẹnẹ hẹ no ẹdẹ jọ?
Rekọ ahwo obọmẹ a rehọ oware nọ u wo iruo ho ro nwene oruaro mẹ no.+
12 Wha rri onana avọ igbunu whai idhiwu;
Wha nuhu fiki idudu egaga,’ ere Jihova ọ ta,
13 ‘Keme ahwo mẹ a ru eware iyoma ivẹ:
A nyasiọ omẹ ba, mẹ nọ ọ rrọ ehri ame uzuazọ na,+
A tẹ tọ* egọdọ-ame* kẹ omarai,
Egọdọ-ame* nọ e raha no nọ ame ọ rẹ sae daji hi.’
14 ‘Kọ Izrẹl yọ odibo hayo ọrigbo nọ a yẹ evaọ uwou na?
Kọ fikieme a ro siobọnoi re a kwa eware riẹ rehọ?
A ru ẹkwotọ riẹ fihọ oware idudu.
A tu erae họ ikpewho riẹ no, u te ru nọ ohwo ọvo ọ gbẹ be rria ae he.
16 Ahwo Nọf*+ gbe Tapanis+ a be re oko uzou ra fihọ rioriorio.
17 Kọ ogbẹrọnọ whẹ ọ wha onana se omara
Nọ whọ rọ nyasiọ Jihova Ọghẹnẹ ra ba+
Okenọ o je su owhẹ evaọ edhere na?
19 U fo nọ umuomu ra o rẹ kpọ owhẹ vi,
Yọ u fo nọ aghẹmeeyo ra ọ rẹ whọku owhẹ.
Riẹ je vuhu epanọ u re yoma jẹ kẹ uye te+
Re whọ nyasiọ Jihova Ọghẹnẹ ra ba;
Who wo ozodhẹ kẹ omẹ vievie he,’+ ere Olori nọ Ọ Mai Kpehru na, Jihova olori egbaẹmo ọ ta.
20 ‘Keme oke krẹkri nọ u kpemu me wiri owhowha ra+
Jẹ sawo egbregba ra no.
Rekọ whọ ta nọ: “Mẹ te gọ owhẹ hẹ,”
Keme evaọ ehru ukpehru ukpekpehru kpobi gbe otọ ure ulogbo kpobi+
Who je kiẹzẹ gha abọ gbe awọ fihọ, be rehọ oma ra bru igberẹ.+
21 Mẹ kọ owhẹ wọhọ emamọ evaene nọ ọ rẹ mọ ibi ewawae,+ omariẹ kpobi emamọ ubi;
Kọ ẹvẹ who ro zihe ruọ egha eboba evaene ẹri nọ e be ko no evaọ aro mẹ?’+
22 ‘Whọ tẹ make rehọ isoda gbe ogo* buobu họ kẹhẹ,
Abe-ọriọ ra o te gbẹ jọ oware nọ u gbe owhẹ oma ghele evaọ aro mẹ,’+ ere Jihova Olori nọ Ọ Mai Kpehru na ọ ta.
23 Ẹvẹ whọ rẹ rọ ta nọ, ‘Me ri zue omamẹ hẹ.
Me ri lele edhọ Bale he’?
Rri uruemu ra evaọ ukiekpotọ na.
Roro kpahe oware nọ who ru no.
Whẹ wọhọ ekamẹle aye nọ o re siawọ gaga,
Nọ ọ be dhẹ reghe reghe kpemu kparo epanọ o were riẹ,
24 Wọhọ eketekete ẹwọ nọ udhude o reria oma no,
Nọ ọ be rehọ inwe se ore gwọlọ ọrọ ọzae fiki isiuru egaga riẹ.
Ono ọ rẹ sae whaha iẹe nọ oma o tẹ kpare iẹe no?
Ọvuọvo ọ te gwọlọ iẹe bẹ hẹ evaọ usu enọ e be gwọlọ iẹe.
A rẹ te ruẹ e riẹ evaọ ezi riẹ.*
25 Who ru re whọ rọ evawọ gheghe nya ha
Yọ who ru re edhuru ra ọ ya fia ha.
Rekọ whọ ta nọ, ‘Yọ uye-oruẹ kufiẹ!+
26 Wọhọ epanọ oma o rẹ vuọ oji nọ a te mu ei na,
Ere a ru oma vuọ uwou Izrẹl no,
Ahwo na, ivie rai avọ ikpahwo-esuo rai,
Izerẹ rai gbe eruẹaro rai.+
27 A rẹ ta kẹ ure nọ, ‘Whẹ họ ọsẹ mẹ,’+
Jẹ ta kẹ utho nọ, ‘Who yẹ omẹ.’
Rekọ a te kiuke rai ku omẹ ukpenọ a re ku ovao rai ku omẹ.+
Yọ evaọ oke uye rai, a rẹ ta nọ,
‘Kparoma re who siwi omai!’+
28 Enẹna, kọ eghẹnẹ ra nọ who ru kẹ omara na e rrọ?+
Jọ a kparoma sọ a rẹ sai siwi owhẹ evaọ oke uye ra,
Keme eghẹnẹ ra e rrọ buobu wọhọ ikpewho ra, O Juda.+
29 ‘Fikieme wha gbẹ be rọ họre wọso omẹ?
Fikieme whai kpobi wha rọ kpareso omẹ?’+ ere Jihova ọ ta.
30 Uye nọ mẹ rọ fa emezae rai kọ uvrẹvru.+
A rẹ jẹ ọwhọkuo rehọ họ;+
Ọgbọdọ obọrai wha ro kpe eruẹaro rai muotọ,+
Wọhọ okpohrokpo nọ ọ be nya gwọlọ oware nọ o re kpe.
31 O oge, wha roro ẹme Jihova kẹ omarai.
Kọ me zihe ruọ igbrẹwọ kẹ Izrẹl no
Hayo ẹkwotọ nọ ebi idhọvẹ ọ rrọ?
Fikieme ahwo nana, ahwo mẹ a rọ ta nọ, ‘Ma be nya kpenẹ avọ enẹ epanọ u je omai.
Ma ti zihe bru owhẹ ze ofa ha’?+
32 Kọ eware osẹ ọmọtẹ-kọkọ e rẹ thọrọ iẹe ẹro,
Hayo kọ egbivie ọmọtibobo e rẹ thọrọ iẹe ẹro?*
Rekọ mẹ thọrọ ahwo obọmẹ ẹro no evaọ edẹ nọ a rẹ sai kele mu hu.+
33 O aye, rri onaa nọ whọ rọ ruẹrẹ edhere ra họ re whọ gwọlọ ezae nọ i re you owhẹ!
Whọ rehọ idhere imuomu wuhrẹ omara no.+
34 Makọ ibuluku ra dede, azẹ iyogbe nọ e riẹ onahona ha o wholo i rai,+
Dede nọ mẹ ruẹ e rai nọ a bẹre ruọ eva ha;
Azẹ rai o wholo ibuluku ra soso.+
35 Rekọ whọ be ta nọ, ‘Mẹ riẹ onahona ha.
Ababọ avro, o gbe bi mu ofu kẹ omẹ hẹ.’
Enẹna mẹ te rehọ owhẹ guẹdhọ
Keme whọ be ta nọ, ‘Mẹ raha uzi hi.’
36 Fikieme who je bi rri uzuazọ ra nọ o dọmu hu na evevere?
37 Fiki ẹjiroro nana re, whọ te whẹ abọ họ uzou nya,
Keme Jihova ọ siọ enọ who fievahọ na no;+
A te wha obokparọ se owhẹ hẹ.”
3 Ahwo a rẹ nọ nọ: “Otẹrọnọ ọzae o le aye riẹ kpo, aye na ọ jẹ nyasiọ iẹe ba je zihe ruọ aye ọzae ọfa, kọ u fo nọ ọzae na ọ rẹ rehọ aye na zihe ze?”
Kọ a gbe ri gbe ẹkwotọ yena ku no riẹriẹriẹ?+
“Who lele egbẹnyusu buobu bru igberẹ no,+
Kọ u fo nọ who re zihe bru omẹ ze enẹna?” ere Jihova ọ ta.
2 “Kpare aro ra rri ikpehru ivevẹ na re whọ ruẹ.
Kọ diẹse a re jọ gba owhẹ du hu?
Whọ keria akotọ idhere na jẹ hẹrẹ ae,
Wọhọ ohwo nọ ọ rẹ kwa no oria ruọ oria* evaọ udhude.
Whọ ruabọhọ be rọ igberẹ-ibro gbe imuomu ra+
Ro gbe ẹkwotọ na ku.
3 Fikiere oso o gbe bi yoyo ho,+
Yọ oso ọ be rrọ evaọ okiewhru hu.
4 Rekọ enẹna, who bi bo se omẹ nọ,
‘Ọsẹ mẹ, whẹ họ ogbẹnyusu oke uzoge mẹ!+
5 Kọ ohwo o re mu ofu bẹdẹ bẹdẹ,
Hayo fi ẹgo họ eva ẹsikpobi?’
Enẹ whọ be ta,
Rekọ whọ be ruabọhọ ru eware iyoma kpobi nọ whọ rẹ sai ru.”+
6 Evaọ edẹ Josaya ovie na,+ Jihova ọ ta kẹ omẹ nọ: “‘Kọ whọ ruẹ oware nọ Izrẹl nọ o bi gbe-ọfariẹ na o ru? O kpobọ ehru ugbehru ukpekpehru kpobi gbe otọ ure ulogbo kpobi nyai bru igberẹ.+ 7 Nọ ọ maki ru eware nana kpobi no dede, mẹ gbẹ jẹ ta kẹe nọ o zihe bru omẹ ze,+ rekọ o zihe ze he; yọ Juda o bi rri oniọvo-ọmọtẹ ẹghẹ riẹ ọvo.+ 8 Nọ mẹ ruẹ oyena, me te le Izrẹl kpo avọ obe-udu orọo-ofa+ nọ mẹ kẹ riẹ fiki ẹnwae-obro riẹ.+ Rekọ ozọ u mu Juda ha, oniọvo-ọmọtẹ ẹghẹ riẹ; ọyomariẹ ọ tẹ nyavrẹ nyai bru igberẹ re.+ 9 O rri igberẹ-ibro riẹ evevere, yọ ọ ruabọhọ je gbe ẹkwotọ na ku je bi lele itho gbe ire bruẹnwae.+ 10 Ghele onana kpobi, Juda oniọvo-ọmọtẹ ẹghẹ riẹ ọ rehọ udu riẹ kpobi zihe bru omẹ ze he, rekọ ẹghẹ gheghe o ru,’ ere Jihova ọ ta.”
11 Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Izrẹl nọ o bi gbe-ọfariẹ na o dhesẹ via no inọ ọyomariẹ o kiẹrẹe vi Juda nọ o bi ru ẹghẹ na.+ 12 Nya re who whowho eme nana evaọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre:+
“‘“Zihe ze, O Izrẹl nọ ọ nyasiọ Ọghẹnẹ ba no,” ere Jihova ọ ta.’+ ‘“Me ti rri owhẹ no obọ ehru ze avọ evedha ha,*+ keme mẹ rẹ talamu oware nọ o gba ẹsikpobi,” ere Jihova ọ ta.’ ‘“Me ti mu ofu bẹdẹ bẹdẹ hẹ. 13 Thakpe rọwo nọ whọ reabe, keme whọ wọso Jihova Ọghẹnẹ ra no. Whọ ruabọhọ je lele erara* gbe-ọfariẹ* evaọ otọ ure ulogbo kpobi, rekọ wha je yoẹme kẹ urru mẹ hẹ,” ere Jihova ọ ta.’”
14 “Wha zihe ze, whai emezae nọ e nyasiọ Ọghẹnẹ ba,” ere Jihova ọ ta. “Keme me zihe ruọ olori uzẹme* rai no; yọ mẹ te rehọ owhai, mẹ te rehọ omọvo no okpẹwho ze jẹ rehọ imava no unuwou ze, mẹ vẹ te rehọ owhai ziọ Zayọn.+ 15 Mẹ vẹ te kẹ owhai ithuru-igodẹ nọ i ti ru oware nọ o rrọ udu mẹ,+ yọ a te rehọ eriariẹ gbe otoriẹ udidi kuọ owhai. 16 Wha te jọ buobu jẹ mọ ibi evaọ ẹkwotọ na evaọ edẹ yena,” ere Jihova ọ ta.+ “A gbẹ te ta vievie he inọ, ‘Etehe ọvọ Jihova!’ O gbẹ te ziọ udu na ha, hayo kọ a te kareghẹhọ iẹe he hayo kọ o te dae he, yọ a gbe ti ku ọfa ha. 17 Evaọ oke yena, a ti se Jerusalẹm agbara-uvie Jihova;+ yọ a ti koko erẹwho na kpobi họ re a jiri odẹ Jihova evaọ Jerusalẹm,+ yọ a gbẹ te rọ uzou ogaga lele udu umuomu obọrai ofa ha.”
18 “Evaọ edẹ yena, uwou Juda avọ uwou Izrẹl a te nya usu ovo,+ yọ a ti kuomagbe nya no obọ ẹkwotọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ziọ ẹkwotọ nọ mẹ rọ kẹ esẹ-esẹ rai re a rọ reuku na.+ 19 Me je roro nọ, ‘Rri epanọ me fi owhẹ họ udevie emezae mẹ jẹ kẹ owhẹ otọ owowoma na, ukuoriọ nọ o mai wo erru evaọ udevie erẹwho na!’*+ Me te je roro re nọ wha ti se omẹ, ‘Ọsẹ mẹ!’ jegbe nọ wha ti kuomarẹriẹ siọ omẹ ba elele he. 20 ‘Evaọ uzẹme, wọhọ epanọ aye ọ rẹ rọ ẹghẹ dhẹ siọ ọzae* riẹ ba na, ere ọvona wha rọ ẹghẹ dhẹ siọ omẹ ba no re,+ O uwou Izrẹl,’ ere Jihova ọ ta.”
21 A be jọ ehru ikpehru ivevẹ na yo edo jọ,
Edo oviẹ gbe edo ayare ahwo Izrẹl,
Keme a ru idhere rai gẹgẹle no;
Jihova Ọghẹnẹ rai ọ thọrọ e rai ẹro no.+
22 “Wha zihe ze, whai emezae nọ e nyasiọ Ọghẹnẹ ba na.
Me ti siwi udu rai nọ wha rọ nyasiọ Ọghẹnẹ ba no na.”+
“Mai na! Ma nyabru owhẹ ze no,
Keme whẹ họ Ọghẹnẹ mai, O Jihova.+
23 Evaọ uzẹme, ikpehru na gbe edo nọ ọ jọ ehru igbehru na yọ eviẹhọ gheghe.+
Uzẹme riẹ họ, obọ Jihova Ọghẹnẹ mai esiwo Izrẹl ọ rrọ.+
24 Rekọ no anwọ oke uzoge mai ze oware omovuọ* na o rọ re eware kpobi nọ esẹ-esẹ mai e ruẹ uye fihọ no,+
Ithuru erao rai gbe ewa erao rai,
Emezae rai gbe emetẹ rai.
25 Joma kiẹzẹ otọ fiki omovuọ mai,
Re omovuọ ogaga mai u ruru omai,
Keme ma raha uzi Jihova Ọghẹnẹ mai no,+
Te omai te esẹ mai, no anwọ oke uzoge mai ze rite inẹnẹ na,+
Yọ ma bi yoẹme kẹ urru Jihova Ọghẹnẹ mai hi.”
4 “Otẹrọnọ who re zihe ze, O Izrẹl,” ere Jihova ọ ta,
“Otẹrọnọ who re zihe bru omẹ ze,
Yọ otẹrọnọ who re si emedhọ etọtọ ra no aro mẹ,
Whọ gbẹ te jọ ọnọ ọ be dhẹ dhere he.+
2 Otẹrọnọ who te duwu iyei nọ,
‘Nọ Jihova ọ rrọ uzuazọ na!’ evaọ uzẹme, uvioziẹ, gbe ẹrẹreokie,
Erẹwho na e vẹ te rọ ẹkwoma riẹ wo oghale kẹ omarai,
Yọ ọye a ti ro seha.”+
3 Keme enẹ Jihova ọ ta kẹ ezae Juda gbe Jerusalẹm:
“Wha kporo otọ nọ u re wou ekakọ kẹ omarai,
Wha gbẹ kọ eware fihọ udevie idhigbo ho.+
4 Wha yawo omarai kẹ Jihova,
Re wha je ku iwoliwo nọ e rrọ udu rai no,+
Whai ezae Juda gbe ahwo nọ a be rria Jerusalẹm,
Re ofu mẹ ọ gbẹ ware wọhọ erae he,
Ọ vẹ be to ababọ ohwo ọvo nọ o re furie iei,
Fiki iruẹru imuomu rai.”+
5 Wha whowho iei evaọ Juda, re wha woro iei evaọ Jerusalẹm.
Wha bo je kporo onware nya wariẹ ẹkwotọ na soso họ.+
Wha bo via ruarua re wha ta nọ: “Wha kokohọ oria ovo,
6 Kpare oware oka* rri Zayọn.
Gwọlọ uwou nọ wha rẹ jọ, wha dikihẹ oria ovo ho,”
Keme mẹ be rọ okpẹtu no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre tha,+ okpẹtu ologbo.
Ọ wọ no oria riẹ lahwe no re o ru ẹkwotọ ra fihọ oware idudu.
A te raha ikpewho ra kuotọ, ohwo ọvo ọ gbẹ te rria ae eva ha.+
8 Fikiere wha ku ehọ-ekpa* họ,+
Wha weri* je kuenu oviẹ,
Keme ofu ọgaga Jihova ọ re rẹriẹ siọ omai ba ha.
9 Jihova ọ ta nọ, “Evaọ ẹdẹ yena, udu ovie na u gbe ti kie he,*+
Ere ọvona o te via kẹ udu ikpahwo-esuo na;*
Idudu e te jọ izerẹ na oma, yọ akpọ o ti gbe eruẹaro na unu.”+
10 Kẹsena mẹ tẹ ta nọ: “O Jihova Olori nọ Ọ Mai Kpehru na! Evaọ uzẹme, whọ viẹ ahwo nana+ gbe Jerusalẹm họ totọ, inọ, ‘Wha ti wo udhedhẹ,’+ kpakiyọ ọgbọdọ na ọ rrọ uvou mai no.”*
11 Evaọ oke yena, a te ta kẹ ahwo nana gbe Jerusalẹm nọ:
“Ofou ọrrorro ọgaga nọ o no obọ ikpehru ivevẹ nọ e rrọ udhude na ze
O ti fou mu ọmọtẹ* ahwo mẹ;
Orọnikọ o bi fou ze re o fou erara kufiẹ hẹ hayo ru ibi ekakọ fo ho.
12 Mẹ họ ọnọ o vi ofou ọgaga na no eria nana ze.
Enẹna me ti bruoziẹ kpe ai.
13 Rri! Ọ te tha wọhọ ẹgho oso,
Yọ ekẹkẹ riẹ e wọhọ ofou ọwhibo.+
Enyenya riẹ i siawọ vi igo.+
Uye u te omai, keme ma whu no!
14 O Jerusalẹm, wozẹ umuomu no udu ra riẹriẹriẹ, re a ruẹsi siwi owhẹ.+
Ẹvẹ who re wo iroro imuomu fihọ eva kri te?
15 Urru jọ o be vuẹ usi nọ u no obọ Dan ze,+
Yọ u bi whowho okpẹtu nọ o no obọ igbehru Ifremu ze.
16 Niyẹrẹ riẹ, ẹhẹ, niyẹrẹ riẹ kẹ erẹwho na;
Whowho iei kpahe Jerusalẹm.”
“Elakpa* i bi no obọ ẹkwotọ ugbothabọ ze,
Yọ a te kpare irru rai rọsuọ ikpewho Juda.
17 A be vẹruọ Jerusalẹm evaọ tofẹ tofẹ wọhọ iroiro nọ i bi rou udhu,+
Fikinọ ọ wọso omẹ no,”+ ere Jihova ọ ta.
18 “A ti ru re iruemu obọra gbe iruẹru ra i hwẹ ku owhẹ uzou.+
Okpẹtu nọ o ti te owhẹ o ti yoma kẹhẹ,
Keme o ti te obọ otọ udu ra!”
19 Mẹ be rova,* mẹ be rova!
Udu mẹ o be da omẹ gaga.*
Udu mẹ u bi kie kpikpikpi.
20 A niyẹrẹ okpẹtu nọ o be via unọjọ utọjọ no,
Keme a raha ẹkwotọ na soso no.
A raha iwou-udhu mẹ no idudhe,
O raha oke re a tẹ raha ehọ uwou-udhu mẹ no ho.+
22 “Keme ahwo mẹ a rrọ gheghẹ;+
A be daezọ mẹ hẹ.
Emezae igheghẹ nọ i wo otoriẹ hẹ a rrọ.
A wo areghẹ epanọ a re ro ru eyoma,
Rekọ a riẹ epanọ a re ru ewoma ha.”
23 Mẹ ruẹ ẹkwotọ na, o jọ ofofe yọ a gbabọkẹ kẹe no.+
Me rri idhiwu na, elo rai ọ gbẹ jariẹ hẹ.+
24 Mẹ ruẹ igbehru na, yọ i je nuhu,
Yọ ikpehru na i je gbe kpakpakpa.+
26 Mẹ ruẹ nọ ọgbọ na o zihe ruọ igbrẹwọ no,
Yọ a kporo ikpewho riẹ kpobi fihọ otọ no.+
Onana o via fiki Jihova,
Fiki ofu ọgaga riẹ.
27 Keme enẹ Jihova ọ ta: “Ẹkwotọ na soso ọ te jọ ofofe,+
Rekọ mẹ te raha iẹe muotọ riẹriẹriẹ hẹ.
29 Okpẹwho na soso o be dhẹ+
Fiki edo edhẹ-enyenya gbe enọ e rẹ sa ose.
A be ruọ eva ituetue na,
A be gadiẹ itho na.+
A dhẹ no okpẹwho kpobi no,
Yọ ohwo ọvo ọ be rria ae eva ha.”
30 Enẹna nọ a raha owhẹ no na, eme who ti ru na?
Whọ jẹ hai ku iwu ohọ owawae họ,
Jẹ whẹ eware osẹ igoru họ,
Jẹ rehọ usiaro ubiebi si ikpe-aro ra fihọ kẹkẹe.
Rekọ uye nọ whọ jẹ rọ whẹ erru họ oma ra na uvrẹvru,+
Keme ahwo nọ a jẹ dhẹ lele owhẹ a siọ owhẹ no;
31 Keme me yo edo nọ ọ wọhọ ọrọ aye nọ ọ be mọ,
Idhọvẹ nọ e wọhọ erọ aye nọ o bi yẹ ọmọ ọsosuọ riẹ,
Uvou ọmọtẹ Zayọn nọ ẹwẹ riẹ o bi te otọ te ehru hu.
Ọ rriẹ abọ riẹ fihọ, yọ ọ be ta nọ:+
“Uye u te omẹ, keme oma o lọhọ omẹ* no fiki ikpikpakpe na!”
5 Wha nya iyẹrẹ Jerusalẹm duwu.
Wha rri wariẹ je muẹrohotọ.
Wha jọ iko-ore riẹ kiẹ gwọlọ re wha ruẹ
Sọ wha sai duku ohwo jọ nọ o bi ru oware nọ u kiete,+
Ọnọ ọ be daoma re o kru ẹrọwọ riẹ,
Mẹ vẹ te rọvrẹ Jerusalẹm.
2 A tẹ make ta nọ: “Nọ Jihova ọ rrọ uzuazọ na!”
A re gbe duwu iyei fihọ oware nọ o rrọ ọrue ghele.+
3 O Jihova, kọ ogbẹrọnọ ọtẹruo ibiaro ra e rẹ gwọlọ?+
Whọ fa rai, rekọ u ru rai nwene he.*
Who kpe rai muotọ, rekọ a rọwo jẹ ọwhọkuo rehọ họ.+
4 Rekọ mẹ ta kẹ omamẹ nọ: “Ababọ avro, enana e te jọ iruori na.
A bi ru gheghẹ, keme a riẹ edhere Jihova ha,
Oziẹobro Ọghẹnẹ rai.
5 Mẹ te nyabru ezae nọ e viodẹ na re me lele ae ta ẹme,
Keme a te siọ edhere Jihova ba emuẹrohọ no ho,
Oziẹobro Ọghẹnẹ rai.+
Rekọ aikpobi a wiri owhowha na no,
Jẹ sawo eware nọ a rọ gba ae na no.”
6 Oyejabọ nọ okpohrokpo owhawho na ọ be rọ họrọ mu ai na,
Ojera udhude opraprara na o gbe bi ro kpe ai na,
Yọ okeke o ruẹ bi rou* evaọ ikpewho rai.
Ohwo kpobi nọ o bi no eva rai vrẹ a rẹ zae ekekẹ.
Keme izieraha rai e rrọ buobu;
Iruẹru aghẹmeeyo rai e rrọ buobu.+
7 Ẹvẹ mẹ sae rọ rehọ onana rọvrẹ owhai?
Emezae rai e nyasiọ omẹ ba no,
A be rehọ oware nọ o rrọ Ọghẹnẹ hẹ duwu iyei.+
Me ru ẹgwọlọ rai kẹ ai,
Rekọ a ruabọhọ bi bruẹnwae,
Yọ a re zurie kpobọ uwou ogberẹ.
8 A wọhọ enyenya ezae nọ e be rọ okpakpa gwọlọ ọrọ aye fiki isiuru egaga,
Omomọvo o bi bo lele aye ọzae ọfa.+
9 “Kọ u gbe fo re mẹ rehọ ai guẹdhọ fiki eware nana?” ere Jihova ọ ta.
“Kọ u gbe fo re me* ru orẹwho utioye na kele?”+
10 “Wọ kpohọ oria nọ egbọ evaene riẹ e rrọ re whọ raha ai no,
Rekọ who kpe ai muotọ riẹriẹriẹ hẹ.+
Gbẹre egha eboba riẹ nọ e be rro ze na no,
Keme e rrọ rọkẹ Jihova ha.
11 Keme uwou Izrẹl avọ uwou Juda
A robọ kotọ rọ ẹghẹ lele omẹ yeri,” ere Jihova ọ ta.+
Okpẹtu ọvo o ti bru omai ze he;
Ma te ruẹ ọgbọdọ họ yọ ohọo u ti mu hu.’+
13 Ofou ọvo ọ rrọ eva eruẹaro na,
Yọ ẹme na* ọ rrọ eva rai hi.
Jọ onana o via kẹ ae!”
14 Fikiere, enẹ Jihova, Ọghẹnẹ olori egbaẹmo na ọ ta:
“Fikinọ ahwo nana a be ta enẹ na,
Me bi ru ẹme mẹ re ọ jọ erae evaọ unu ra,+
Yọ ahwo nana họ ire na,
Yọ o te mahe ae no.”+
15 “Mẹ be rehọ orẹwho jọ nọ o rrọ ugbothabọ ze rọsuọ owhai, O uwou Izrẹl,”+ ere Jihova ọ ta.
“Orẹwho nọ o kri no.
16 Owha-ese rai o wọhọ uki nọ u kpe fihọ;
Aikpobi yọ egbaẹmo.
17 A te re eware nọ wha vu gbe ebrẹdi rai muotọ.+
A te re emezae gbe emetẹ rai muotọ.
A te re ithuru erao rai gbe ewa erao rai muotọ.
A te re ire evaene rai gbe ire ifigi rai muotọ.
A te rehọ ọgbọdọ raha ikpewho rai nọ a di ogba wariẹ họ* nọ wha fievahọ na no.”
18 Jihova ọ ta nọ, “Rekọ makọ evaọ edẹ yena, me ti kpe owhai muotọ riẹriẹriẹ hẹ.+ 19 Okenọ a tẹ nọ inọ, ‘Fikieme Jihova Ọghẹnẹ mai o ro ru omai eware nana kpobi?’ whọ rẹ kẹ ae uyo nọ, ‘Nwane wọhọ epanọ wha nyasiọ omẹ ba nyai mu ọghẹnẹ orẹwho ọfa họ ẹgọ evaọ ẹkwotọ rai na, ere wha te gbodibo kẹ ahwo erẹwho efa evaọ ẹkwotọ nọ ọ rrọ ọrai hi.’”+
20 Ta onana evaọ uwou Jekọp,
Re who whowho iei evaọ Juda, inọ:
21 “Wha yo onana, whai ahwo ogheghẹ nọ i wo areghẹ hẹ na:*+
22 Jihova ọ ta nọ, ‘Kọ ozọ mẹ o gbẹ sai mu owhai?
Kọ u gbe fo nọ wha re nuhu evaọ aro mẹ?
Mẹ họ ọnọ o fi ẹkpẹ na họ re o jọ uwhru abade na,
Uzi nọ o rẹ jọ ribri nọ abade na ọ rẹ sae la vrẹ hẹ.
Dede nọ ẹkporo riẹ o re fi na, o rẹ sae fae vrẹ ghele he;
Dede nọ o re ru edo na, o rẹ sae nyavrẹ riẹ hẹ.+
23 Rekọ ahwo nana a wo udu ogaga nọ o be wọso;
A kuomarẹriẹ no jẹ nya kpohọ ọvuọ oboriẹ no.+
24 Yọ a be jọ udu rai ta ha inọ:
“Joma mu ozọ Jihova Ọghẹnẹ mai họ ẹdhẹ enẹna,
Ọnọ o re ru oso rrọ kẹ omai evaọ ezi riẹ,
Te iso obọ emuhọ okiewhru gbe iso obọ ekuhọ okiewhru,
Ọnọ ọ rẹ ruẹ nọ ma wo ekpoka nọ a fihọ rọkẹ ivuẹvu na.”+
25 Iruthọ obọrai e whaha eware nana nọ e gbẹ be rọ tha ha;
Izieraha obọrai i ru nọ emamọ eware i gbe bi ro te owhai obọ họ.+
26 Keme ahwo omuomu a rrọ udevie ahwo mẹ.
A bi rri kiọkiọkiọ, wọhọ epaọ imuemevra nọ i kieviẹ.
A kpahe ẹta nọ ọ rẹ wha uwhu ze.
Ahwo ẹta na o bi mu.
27 Eviẹhọ e vọ iwou rai+
Wọhọ ikeji nọ evra e vọ.
Oyejabọ nọ a ro wo ogaga je fe no na.
28 A fu fihọ poriẹ poriẹ, yọ oma rai o rrọ riẹriẹriẹ;
Emuemu ọ da rai oma fia.
A rẹ rọwo thọ ọmọ nọ o wo ọsẹ hẹ evaọ ẹdhọ riẹ hẹ,+
Re eware e ruẹsi woma kẹ ae;
Yọ a rẹ rọwo bru uvioziẹ kẹ iyogbe he.’”+
29 “Kọ u gbe fo re mẹ rehọ ai guẹdhọ fiki eware nana?” ere Jihova ọ ta.
“Kọ u gbe fo re me* ru orẹwho utioye na kele?”
30 Oware nọ u re gbunu jẹ rrọ tọtọtọ o via evaọ ẹkwotọ na:
31 Eruẹaro na e be ruẹaro ọrue,+
Yọ izerẹ na e be rehọ udu obọrai su.
Yọ u kiehọ ahwo obọmẹ oma ere.+
Rekọ eme wha ti ru okenọ urere na o te tha?”
6 Wha dhẹ no Jerusalẹm kpohọ oria ofa, O whai emezae Bẹnjamin.
Keme uye u bi no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze, okpẹtu ologbo.+
2 Ọmọtẹ Zayọn ọ wọhọ aye nọ o wo erru nọ a bi tete.+
3 Ithuru-igodẹ na avọ owa igodẹ rai e te nyaze.
4 “Wha ruẹrẹ oma kpahe re wha wọ ẹmo bru ei!*
Wha kparoma re ma vẹruọ ẹe evaọ udevie uvo!”
“Uye u te omai, keme oke u bi kpo no,
Keme iwoho owọwọ na i bi dhe ethetheri!”
5 “Wha kparoma re ma vẹruọ ẹe evaọ aso
Jẹ raha iwou ikpehru riẹ nọ e rẹ bẹ ẹvẹruọ no.”+
6 Keme enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
“Wha ko ire fihọ otọ re wha di ogba ro ko Jerusalẹm họ.+
Jerusalẹm yọ okpẹwho nọ o gbahọ nọ a re ro guẹdhọ;
U te no okienyẹ no, oware ovo o rrọ eva riẹ hẹ.+
7 Wọhọ epanọ ọgọdọ-ame* o re ru ame nọ ọ rrọ eva riẹ jọ dhedhẹ* na,
Ere o bi ru imuomu riẹ jọ dhedhẹ.*
A be jọ eva riẹ yo edo ozighi gbe ọraha;+
Ẹyao gbe uye e rrọ aro mẹ kẹse kẹse.
8 O Jerusalẹm, yọroma, o gbẹ rrọ ere he mẹ* te bueva kuomarẹriẹ siọ owhẹ ba;+
Me ti ru owhẹ fihọ ofofe, ẹkwotọ nọ ohwo ọvo ọ be rria ha.”+
9 Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
“A te robọ kotọ krọkrọ ikiọkotọ Izrẹl wọhọ ibi urere nọ e rrọ ehru ure evaene.
Wariẹ rriẹ obọ ra wọhọ ohwo nọ ọ be jọ ire evaene kọrọ ibi kokohọ.”
10 “Kọ amono mẹ rẹ ta ẹme kẹ jẹ vẹvẹ unu?
Ono ọ te gaviezọ?
Rri! A tehe ezọ rai di,* u te ru nọ a gbẹ be sae rọ gaviezọ họ.+
Rri! Ẹme Jihova o zihe ruọ oware nọ a bi ro jijehwẹ no;+
O be were ai hi.
11 Fikiere ofu ọgaga Jihova ọ da eva mẹ fia,
Yọ mẹ gbẹ be sai kru ei hi, o bẹ omẹ no.”+
“Ku ofu na ku ọmọ nọ ọ rrọ iyẹrẹ na,+
Ku ei ku itu izoge emezae nọ i kokohọ na.
12 A te rehọ iwou rai kẹ amọfa,
Te idhu rai gbe eyae rai.+
Keme mẹ te rriẹ obọ mẹ lahwe rọsuọ ahwo nọ a be rria ẹkwotọ na,” ere Jihova ọ ta.
13 “Keme no ọnọ ọ mae kawo rite ọnọ ọ mae rro, omomọvo o bi wo erere ewhariọ;+
No ọruẹaro rite ozerẹ, omomọvo o bi fi iwhayo.+
Kpakiyọ udhedhẹ o riẹ hẹ.+
15 Kọ oma eware etọtọ nọ a ru na o be vuọ ae?
Oma o be vuọ ae vievie he!
A tubẹ riẹ epanọ oma o rẹ vuọ ohwo dede he!+
Fikiere a ti kie evaọ udevie enọ i kie no.
A ti zoruẹ okenọ mẹ te kẹ ae uye,” ere Jihova ọ ta.
16 Enẹ Jihova ọ ta:
“Wha dikihẹ edhere-adasa na re wha ruẹ.
Wha nọ kpahe idhere anwae na,
Wha nọ kpahe oria nọ emamọ edhere na ọ rrọ re wha nyae,+
Re wha wo omofọwẹ.”
Rekọ a be ta nọ: “Ma rẹ nya edhere na ha.”+
Rekọ a ta nọ: “Ma be gaviezọ họ.”+
18 “Fikiere wha yo, O erẹwho!
Re wha riẹ oware nọ o te via kẹ ae,
O ogbotu ahwo.
19 Gaviezọ, O otọakpọ!
Mẹ be rehọ okpẹtu ze te ahwo nana+
Re o jọ oware nọ u no omaa obọrai ze,
Keme a gaviezọ kẹ eme mẹ hẹ,
Yọ a siọ uzi* mẹ.”
20 “Eme o te omẹ te frankinsẹns nọ wha be rehọ no obọ Shiba ze,
Gbe uti omemere nọ wha be rehọ no ẹkwotọ ugbothabọ ze?
Mẹ be jẹ idhe emahọ rai rehọ họ,
Yọ idheidhe rai e be were omẹ hẹ.”+
21 Fikiere enẹ Jihova ọ ta:
“Rri, me bi fi itho ezoruẹ họ kẹ ahwo nana,
Yọ i ti ru ai zoruẹ,
Te esẹ te emezae rai kugbe,
Ohwo kpobi avọ ogbẹnyusu riẹ,
Aikpobi a ti whu.”+
22 Enẹ Jihova ọ ta:
“Rri! Ahwo jọ a bi no obọ ẹkwotọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze,
Orẹwho ulogbo jọ o te wọ no eria nọ e mai thabọ evaọ otọakpọ na ze.+
23 A ti gbobọ họ uze gbe ozuẹ na.
A rrọ eva gaga, yọ a te re ohrọ họ.
Uvou rai u ti ru edo wọhọ abade,
Yọ a be dhẹ enyenya.+
A dhe uhie ẹmo họ wọhọ egbaẹmo re a họre owhẹ, O ọmọtẹ Zayọn.”
24 Ma yo usi na kpahe iẹe no.
25 Whọ nya kpobọ udhu hu,
Yọ whọ nya evaọ edhere he,
Keme ọwegrẹ na o wo ọgbọdọ;
Idudu e rrọ oria kpobi.
Weri wọhọ epanọ a re weri uwhu ọmọzae ọvo nọ ohwo o yẹ, avọ oviẹ ogaga,+
Keme ọnọ ọ be raha ọraha na ọ te vẹruọ omai idudhe.+
27 “Me ru owhẹ* fihọ ọnọ ọ rẹ dawo ayọno no evaọ udevie ahwo mẹ,
Ọnọ ọ be romatotọ kiẹ;
O gbahọ nọ who re muẹrohotọ jẹ kiẹ idhere rai riwi.
A wọhọ ekọpa avọ ayọno;
Aikpobi a raha no.
29 Eware nọ odhogu o re ro fou erae na e to.
Elẹdi o bi no erae rai ze.
Ọjọ ọ gbẹ be daoma gaga re o ru ai fo, rekọ ọ be ruẹ uye kufiẹ,+
Yọ a re te hẹriẹ enọ i yoma no ai hi.+
30 Ahwo a re ti gine se ai isiliva nọ a se no,
Keme Jihova ọ se rai no.”+
7 Onana họ ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze, inọ: 2 “Dikihẹ unuẹthẹ uwou Jihova re whọ jọ etẹe whowho ovuẹ nana, ‘Wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta, whai ahwo Juda kpobi nọ a be nya inuethẹ nana ruọ eva nyai guzou kpotọ kẹ Jihova. 3 Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Wha nwene idhere rai gbe iruẹru rai, mẹ vẹ te kẹ owhai uvẹ re wha gbẹ rria oria nana.+ 4 Wha fievahọ eme eviẹhọ họ, be ta nọ, ‘Etẹmpol Jihova ọna,* etẹmpol Jihova, etẹmpol Jihova!’+ 5 Keme otẹrọnọ wha gine nwene idhere rai gbe iruẹru rai; otẹrọnọ wha bi gine bru uvioziẹ evaọ udevie ohwo avọ ọrivẹ riẹ;+ 6 otẹrọnọ wha gbe bi kienyẹ erara nọ e be rria udevie rai hi, emọ nọ i wo esẹgbini hi,* gbe eyae-uku hu;+ otẹrọnọ wha gbe bi kpe azẹ ekueku evaọ oria nana ha; yọ otẹrọnọ wha gbe bi lele eghẹnẹ efa ha, onọ o rẹ wha enwoma se owhai;+ 7 ẹsiẹe mẹ te kẹ owhai uvẹ re wha gbẹ rria oria nana, evaọ ẹkwotọ nọ mẹ rọ kẹ esẹ-esẹ rai re a rria evaọ oke kpobi na.”’”*
8 “Rekọ wha bi fievahọ eme eviẹhọ+—o te wha erere ọvo ze vievie he. 9 Kọ wha re tho uji no,+ kpe ohwo no, bruẹnwae no, duwu iyei ọrue no,+ dhe idhe* kẹ Bale no,+ je lele eghẹnẹ nọ wha riẹ vẹre he no, 10 wha vẹ nyaze ti dikihẹ aro mẹ evaọ uwou nana nọ a rehọ odẹ mẹ se na jẹ ta nọ, ‘A ti siwi omai,’ ghele eware etọtọ nana kpobi nọ wha bi ru na? 11 Kọ uwou nana nọ a rehọ odẹ mẹ se na u zihe ruọ eghogho-utho iwhewheriwhe no evaọ aro rai?+ Mẹ omamẹ mẹ ruẹ oware nọ wha bi ru no,” ere Jihova ọ ta.
12 “‘Rekọ enẹna, wha kpohọ oria mẹ evaọ obọ Shailo,+ oria nọ mẹ kaki ru re odẹ mẹ o jọ,+ re wha ruẹ oware nọ me ru rie fiki eyoma ahwo mẹ Izrẹl.+ 13 Rekọ wha ruabọhọ je ru eware nana kpobi,’ ere Jihova ọ ta, ‘yọ dede nọ me je dhe owhai ẹme ẹtẹta kẹ,* wha gaviezọ họ.+ Mẹ ruabọhọ je se owhai, rekọ wha jẹ kpunu hu.+ 14 Nwane wọhọ epanọ me ru Shailo na,+ ere me ti ru uwou nọ a rehọ odẹ mẹ se nọ wha bi fievahọ na,+ gbe oria nana nọ mẹ rehọ kẹ owhai gbe esẹ-esẹ rai na.+ 15 Me ti gbolo owhai kufiẹ no aro mẹ, nwane wọhọ epanọ me gbolo imoni rai kpobi, ahwo uyẹ Ifremu soso kufiẹ na.’+
16 “Rọkẹ owhẹ, whọ lẹ fiki ahwo nana ha. Who bo via hayo lẹ olẹ hayo lẹ omẹ fiki rai hi,+ keme mẹ te gaviezọ kẹ owhẹ hẹ.+ 17 Kọ whọ be ruẹ oware nọ a bi ru evaọ ikpewho Juda gbe evaọ iyẹrẹ Jerusalẹm? 18 Emezae na i bi hwe ire kokohọ, esẹ na i bi koko erae na họ, yọ eyae na e be gua eka nọ a wuhu no kugbe re a ruẹsi ru ikeki nọ a re ro dhe idhe kẹ Ovie-aye Odhiwu* na,+ yọ a bi ku idhe udi kẹ eghẹnẹ efa re a ro ru omẹ eva dha.+ 19 ‘Kọ mẹ họ ọnọ a be nwoma?’* ere Jihova ọ ta. ‘Kọ ogbẹrọnọ omobọ rai a bi ru, onọ o be wha omovuọ se ai?’+ 20 Fikiere, enẹ Jihova Olori nọ Ọ Mai Kpehru na ọ ta, ‘Rri! Me ti ku evedha mẹ gbe ofu ọgaga mẹ ku oria nana,+ te ohwo-akpọ te arao, te ire obọ ẹwọ te eware nọ i no otọ na ze; o te to, yọ a ti furie iei hi.’+
21 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Wha ruabọhọ oware nọ wha bi ru na, wha ku idhe emahọ rai kugbe idheidhe efa rai, re whai ọvo wha re iwo erao na.+ 22 Keme evaọ ẹdẹ nọ mẹ rọ rehọ esẹ-esẹ rai no ẹkwotọ Ijipti ze, mẹ ta ẹme kẹ ae hayo jie uzi kẹ ae kpahe idhe emahọ gbe oghẹrẹ idheidhe efa ha.+ 23 Rekọ uzi nana me jie kẹ ae: “Wha yoẹme kẹ urru mẹ, mẹ vẹ te jọ Ọghẹnẹ rai, wha vẹ te jọ ahwo mẹ.+ Yọ wha re koko uzi kpobi nọ me jie hrọ, re eware e ruẹse riẹ nya kẹ owhai.”’+ 24 Rekọ a gaviezọ hayo fi ezọ rai hotọ họ;+ ukpoye, a je ru lele omaa* obọrai, be rọ udu ogaga lele udu umuomu rai, a te zihe kpemu,+ a kparo ho, 25 no anwọ ẹdẹ nọ esẹ-esẹ rai i ro no ẹkwotọ Ijipti ze rite ẹdẹ inẹnẹ na.+ Fikiere mẹ ruabọhọ je vi idibo mẹ kpobi eruẹaro na se owhai, me je dhe ai evievi, kẹdẹ kẹdẹ.*+ 26 Rekọ a rọwo gaviezọ kẹ omẹ hẹ, yọ a fi ezọ rai hotọ họ.+ Ukpoye, a wo udu ogaga,* a te ru yoma vi esẹ-esẹ rai!
27 “Whọ te ta eme nana kpobi kẹ ae,+ rekọ a te gaviezọ kẹ owhẹ hẹ; who ti se ai, rekọ a te kpọ owhẹ unu hu. 28 Whọ te ta kẹ ae nọ, ‘Orẹwho nana họ onọ u yoẹme kẹ urru Jihova Ọghẹnẹ rai hi, a tẹ jẹ siọ ọwhọkuo. Ọtẹruo ọ gbẹ riẹ hẹ, yọ a be tubẹ fodẹ iẹe evaọ udevie rai hi.’*+
29 “Nware eto ra nọ i di fihọ thethei* na no re who gbolo ai kufiẹ, re whọ kpare ole uweri evaọ ehru ikpehru ivevẹ na, keme Jihova ọ se oge nana nọ o ru rie eva dha na no, yọ o ti gbabọkẹ ae. 30 ‘Keme ahwo Juda a ru oware nọ u yoma no evaọ aro mẹ,’ ere Jihova ọ ta. ‘A rehọ emedhọ etọtọ rai ro vi evaọ uwou nọ a rehọ odẹ mẹ se, re a ruẹsi zue uwou na.+ 31 A bọ eria ikpehru Tofẹt, onọ o rrọ Ukiekpotọ Ọmọzae Hinọm,*+ re a ruẹse mahe emezae rai gbe emetẹ rai evaọ erae,+ oware nọ me jie uzi riẹ hẹ, yọ o re tubẹ ziọ omẹ udu vievie he.’*+
32 “‘Fikiere rri! edẹ e be tha,’ ere Jihova ọ ta, ‘nọ a gbe ti sei Tofẹt hayo Ukiekpotọ Ọmọzae Hinọm* ho, rekọ Ukiekpotọ Ikpakpe. A ti ki ahwo fihọ Tofẹt bẹsenọ oria ovo o gbe ti kiọkọ họ.+ 33 Iri ahwo nana e te jọ emu rọkẹ evra obọ ehru* na jẹ rọkẹ erao otọakpọ na, yọ ohwo ọvo o ti le ai hi.+ 34 Me ti ru edo evawere gbe edo oghọghọ serihọ, koyehọ edo uvou ọva gbe uvou ọmọtibobo,+ evaọ ikpewho Juda gbe evaọ iyẹrẹ Jerusalẹm, keme a te raha ẹkwotọ na fihọ otọ.’”+
8 Enẹ Jihova ọ ta, “Evaọ oke yena, a te kwa igbenwa ivie Juda, igbenwa ikpahwo-esuo riẹ, igbenwa izerẹ na, igbenwa eruẹaro na, gbe igbenwa ahwo nọ a be rria Jerusalẹm no iki rai ze. 2 A te vravra ae fihọ rọkẹ ọre na, ọvẹre na, jẹ rọkẹ ogbaẹmo obọ idhiwu na kpobi nọ a you, nọ a jẹ gọ, nọ a je lele, nọ a jẹ nekpẹ mi, nọ a je guzou kpotọ kẹ.+ A ti koko ae họ họ, yọ a ti ki ai gbe he. E te jọ wọhọ emaniọ evaọ otọ na.”+
3 “Yọ ikiọkotọ unuwou omuomu nana nọ e zọ e te salọ uwhu siọ uzuazọ ba evaọ eria kpobi nọ mẹ te vaha ae kpohọ,” ere Jihova olori egbaẹmo ọ ta.
4 “Yọ whọ rẹ siọ ae ba ẹvuẹ hẹ inọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta:
“Kọ a re kie nọ a gbẹ wariẹ kpama ha?
Otẹrọnọ ọjọ o kuomarẹriẹ, kọ ọdekọ o gbe ti kuomarẹriẹ re?
5 Kọ fikieme ahwo nana, Jerusalẹm, a rọ nyasiọ Ọghẹnẹ ba kri te enẹ?
A dada abọ mu eviẹhọ;
A be rọwo kuomarẹriẹ hẹ.+
6 Me fi ezọ hotọ jẹ gaviezọ ziezi, rekọ a ta uzẹme he.
Uvumọ ohwo o siobọno imuomu riẹ hẹ hayo nọ họ inọ, ‘Kinọ eme me ru na?’+
Omomọvo o bi zihe kpohọ uruemu nọ ahwo buobu a bi ru, wọhọ anyenya nọ ọ be họrọ ruọ ẹmo.
7 Makọ ogbodu nọ ọ rrọ ehru na dede ọ riẹ ezi riẹ sa-sa;*
Erueruẹ avọ ọmọvra owisẹ gbe ọmọka* a re koko oke nọ a re ro zihe ze.*
Rekọ ahwo obọmẹ a wo otoriẹ oke ẹdhoguo Jihova ha.”’+
8 ‘Ẹvẹ wha rẹ ta nọ: “Ma wo areghẹ, yọ ma wo uzi* Jihova”?
Uzẹme riẹ họ, ọrue ọvo a be rọ ugbẹ ọrue+ orọ ikere-obe na kere.
9 A ru oma vuọ enọ i wo areghẹ na no.+
Iguegue e ro rai oma no, yọ obọ u ti te ai.
Rri! A siọ ẹme Jihova no,
Kọ didi areghẹ a wo?
10 Fikiere mẹ te rehọ eyae rai kẹ ezae efa,
Mẹ te rehọ idhu rai kẹ amọfa re a wo ai;+
Keme no ọnọ ọ mae kawo rite ọnọ ọ mae rro, omomọvo o bi wo erere ewhariọ;+
No ọruẹaro rite ozerẹ, omomọvo o bi fi iwhayo.+
Kpakiyọ udhedhẹ o riẹ hẹ.+
12 Kọ oma eware etọtọ nọ a ru na o be vuọ ae?
Oma o be vuọ ae vievie he!
A tubẹ riẹ epanọ oma o rẹ vuọ ohwo dede he!+
Fikiere a ti kie evaọ udevie enọ i kie no.
A ti zoruẹ okenọ mẹ te kẹ ae uye,’+ ere Jihova ọ ta.
13 ‘Okenọ me ti koko ae họ, mẹ te raha ae no,’ ere Jihova ọ ta.
‘Uvumọ ubi u ti kiọkọ ehru ure evaene na ha, uvumọ ubi ifigi o te jọ ehru ure ifigi na ha, yọ ebe na i ti lo no.
Oware nọ mẹ kẹ rai u ti vru ku ai.’”
14 “Fikieme ma rọ keria etenẹ?
Joma kokohọ re ma ruọ eva ikpewho nọ a di ogba wariẹ họ* na+ re ma jọ obei whu.
Keme Jihova Ọghẹnẹ mai ọ te raha omai no,
Ọ kẹ omai ame nọ a nua re ma da,+
Keme ma thọ uzi Jihova no.
15 Ma je rẹro udhedhẹ, rekọ oware uwoma ovo o ze he,
Ma je rẹro oke usiwo, rekọ idudu họ oware nọ o riẹ!+
16 A be jọ obọ Dan yo edo enyenya nọ i bi kuẹwẹ ọgaga.
Otọ na soso u bi nuhu
Fiki edo ubo enyenya ezae nọ e rrọ eva riẹ.
A te wọ ze, a vẹ te raha ẹkwotọ na muotọ avọ eware kpobi nọ e riẹe eva,
Okpẹwho na avọ ahwo nọ a be rriae.”
17 “Keme rri, me bi vi eraomuomu ruọ udevie rai,
Eraomuomu nọ i wo obi nọ a rẹ sai ru fihọ ruru hu,
E te ginẹ rowo owhai,” ere Jihova ọ ta.
18 A rẹ sai siwi uweri mẹ kpo ho;
Udu mẹ o be mọ.
19 Edo ubo nọ a bi bo rọkẹ obufihọ o bi do no obọ ugbothabọ ze,
O bi do no obọ ọmọtẹ ahwo mẹ ze, inọ:
“Kọ Jihova ọ gbẹ rrọ Zayọn?
Hayo kọ ovie riẹ ọ gbẹ rrọ eva riẹ?”
“Fikieme a be rọ rehọ emema rai nọ a kare,
Gbe eghẹnẹ erẹwho efa nọ i fioka ha nọ a be gọ ro ru omẹ eva dha?”
20 “Oke ivuẹvu o vrẹ no, ezi ivo na ọ vrẹ no,
Rekọ a ri ti siwi omai hi!”
21 Mẹ be rova fiki omonwa ọmọtẹ ahwo mẹ;
Mẹ rrọ ọkora.+
Idudu e ruọ omẹ oma no.
22 Kọ uvumọ balsam* o gbẹ rrọ Giliad?+
Hayo kọ uvumọ ohwo nọ o re siwi* ọ gbẹ rrọ eva riẹ?+
Kọ fikieme a gbe ri ru ọmọtẹ ahwo mẹ wariẹ wo omokpokpọ họ?+
9 Dodokọ uzou mẹ yọ ẹtẹre-ame,
Ibiaro mẹ kọ eyeri-ame irui-oviẹ!+
Mẹ hae te viẹ te aso te uvo
Fiki enọ a kpe evaọ udevie ahwo mẹ.
2 Dodokọ me wo oria nọ erara e rẹ kpahe evaọ udhude na!
Mẹ hae te nyasiọ ahwo mẹ ba, mẹ vẹ kẹ ae uvẹ lelele,
Keme aikpobi yọ ibruẹnwae,+
Utu ahwo nọ a re ru ẹghẹ.
“A bi no eyoma ruọ eyoma,
Yọ a be gaviezọ kẹ omẹ hẹ,”+ ere Jihova ọ ta.
4 “Jọ ohwo kpobi ọ yọroma kpahe ọrivẹ riẹ,
Who tube fievahọ oniọvo ra ha.
5 Omomọvo ọ be wha ọrivẹ riẹ re,
Yọ ohwo ọvo ọ be ta uzẹme he.
A wuhrẹ ẹrọo rai re ọ ta ọrue.+
A rẹ ruabọhọ ru oware nọ o thọ te epanọ oma o rẹ rọ rrọ ai no.
6 Whọ be rria udevie eviẹhọ.
A rọwo nọ a rẹ riẹ omẹ hẹ fiki eviẹhọ rai,” ere Jihova ọ ta.
7 Fikiere enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
“Mẹ te ghra rai jẹ dawo ae,+
Kọ eme ọfa mẹ rẹ sai gbe ru kẹ ọmọtẹ ahwo mẹ?
8 Ẹrọo rai yọ ose nọ o rẹ sae wha uwhu ze nọ o be ta eme eviẹhọ.
Ohwo ọ rẹ rehọ unu riẹ ta ẹme udhedhẹ kẹ ọrivẹ riẹ,
Rekiyọ ọ jọ obeva bru ebe họ enu be hẹrẹ iẹe.”
9 “Kọ u gbe fo re mẹ rehọ ai guẹdhọ fiki eware nana?” ere Jihova ọ ta.
“Kọ u gbe fo re me* ru orẹwho utioye na kele?+
10 Mẹ te viẹ je bruenu fiki igbehru na
Jẹ kpare ole uweri fiki etọ nọ erao e rẹ jọ re ẹbe evaọ udhude na,
Keme a mahe rai muotọ no, fikiere ohwo ọvo ọ be nya etẹe vrẹ hẹ,
Yọ a bi yo edo erao ho.
Evra obọ ehru na avọ erao ẹwọ na e dhẹ no; e gbẹ riẹ hẹ.+
11 Me ti ru Jerusalẹm fihọ eria nọ a kwa itho kuku,+ eghogho nọ ikozi e rẹ jọ,+
Yọ me ti ru ikpewho Juda fihọ ofofe, ohwo ọvo ọ gbẹ te rria ae eva ha.+
12 Ono o wo areghẹ te epanọ o re ro wo otoriẹ onana?
Ono unu Jihova o ta ẹme kẹ no, re ọ ruẹsi whowho iei?
Fikieme ẹkwotọ na ọ rọ raha no?
Fikieme ọ rọ to no wọhọ udhude na,
Nọ ohwo ọvo ọ gbẹ be rọ nyae vrẹ hẹ?”
13 Jihova ọ tẹ kẹ uyo nọ: “Fikinọ a siọ uzi* mẹ nọ mẹ kẹ rai, gbe fikinọ a lele uzi na ha, yọ a yoẹme kẹ urru mẹ hẹ. 14 Ukpoye, a rọ udu ogaga lele udu obọrai,+ je lele emema Bale, wọhọ epanọ esẹ rai i wuhrẹ i rai nọ a ru.+ 15 Fikiere enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Rri, me bi ru ahwo nana re a re ẹbe ọyayare, yọ me ti ru ai da ame nọ a nua.+ 16 Mẹ te vaha ae fihọ udevie erẹwho nọ ae omarai avọ esẹ rai a riẹ hẹ,+ yọ me ti vi ọgbọdọ ro le ai bẹsenọ me re kpe ai muotọ no.’+
17 Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta,
‘Wha roro kpahe oware nọ o be via na.
Wha se eyae nọ e rẹ so ile uweri ze,+
Re wha je vi uwou se eyae nọ i wo onaa ziezi re a nyaze,
18 Re a ruẹsi siawọ ze a ve mu ole enuobro họ ẹso kẹ omai,
Re irui-oviẹ e ruẹsi su no ibiaro mai ze pata pata,
Ame o ve bi su no ikpe-aro mai ze.+
19 Keme a jọ obọ Zayọn yo edo enuobro inọ:+
“Rri epanọ a raha omai muotọ no!
Omovuọ na o rro kẹhẹ!
Keme ma no ẹkwotọ na no, yọ a kporo iwou mai kuotọ no.”+
20 Whai eyae na, wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta.
Jọ ẹme nọ o no unu riẹ ze ọ ruọ ezọ rai.
Wha wuhrẹ emetẹ rai enuobro nana,
Re wha je wuhrẹ ohwohwo ole uweri nana.+
21 Keme uwhu o rehọ inwido mai ruọ eva no;
O ruọ eva iwou ikpehru mai nọ e rẹ bẹ ẹvẹruọ no
Re o rehọ emọ na no iyẹrẹ na no,
Re o jẹ rehọ izoge emezae na no iko-ore na no.’+
22 Ta nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta:
“Iri ahwo e te vọ otọ wọhọ emaniọ nọ e rrọ otọ udhu,
Wọhọ ekakọ nọ a bru fihọ otọ obọ nọ e rrọ uhie evaọ emu ọnọ o bi bru rai,
Yọ ohwo ọvo ọ riẹ nọ o re koko ai họ họ.”’”+
23 Enẹ Jihova ọ ta:
“Jọ ohwo owareghẹ na ọ rehọ areghẹ riẹ seha ha;+
Jọ ọgba na ọ rehọ ogaga riẹ seha ha;
Yọ ajọ ọdafe na ọ rehọ efe riẹ seha ha.”+
24 “Rekọ jọ ọnọ o bi seha, ọ rehọ onana seha:
Inọ o wo otoriẹ udidi gbe eriariẹ kpahe omẹ,+
Inọ mẹ họ Jihova, Ọnọ o bi dhesẹ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ, uvioziẹ, gbe ẹrẹreokie evaọ otọakpọ na,+
Keme eware nana họ eware nọ e rẹ were omẹ,”+ ere Jihova ọ ta.
25 “Rri! Edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta, “nọ mẹ te rehọ ohwo kpobi nọ a yawo no rekiyọ ọ gbẹ rrọ ohwo nọ a yawo ho ro guẹdhọ,+ 26 te Ijipti+ avọ Juda+ gbe Edọm+ avọ ahwo Ammọn+ gbe Moab,+ jegbe ahwo kpobi nọ a nware eto akotọ aruezo rai no nọ a be rria obọ udhude na;+ keme erẹwho na kpobi e yawo ho, yọ uwou Izrẹl soso o yawo evaọ udu hu.”+
10 Wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta kpahe owhai, O uwou Izrẹl. 2 Enẹ Jihova ọ ta:
“Wha lele edhere erẹwho na ha,+
Jọ eware eka nọ e rrọ obọ ihru na i ru owhai guegue he
Fikinọ i bi ru erẹwho na guegue.+
3 Keme iruemu ahwo na yọ eviẹhọ.*
4 A rẹ rehọ isiliva gbe igoru whẹ erru họ iẹe+
A vẹ rehọ ehama avọ ibubẹ tehe iẹe fihọ oria ovo re o seba ekie.+
Wha dhozọ rai hi, keme e rẹ sae nwa ohwo oma ha,
Yọ e rẹ sai ru ewoma ọvo ho.”+
6 Ohwo ọvo ọ wọhọ owhẹ hẹ, O Jihova.+
Whọ rrọ ruaro, yọ odẹ ra o rrọ ruaro je wo ẹgba.
7 Ono ọ rẹ dhozọ ra ha, O Ovie erẹwho na,+ keme ere u fo;
Keme evaọ udevie ahwo kpobi nọ i wo areghẹ evaọ erẹwho na gbe evaọ udevie ekwotọ-ivie na kpobi,
Ohwo ọvo nọ ọ wọhọ owhẹ ọ rrọ vievie he.+
8 Aikpobi a kare iroro jẹ rrọ gheghẹ.+
Uthubro nọ u no obọ ure ze yọ eviẹhọ ilogbo.*+
9 A rẹ dẹ ewẹ isiliva no obọ Tashish ze,+ jẹ dẹ igoru no obọ Yufaz ze,
Ọwena avọ odhogu a vẹ rehọ ae ruru oma ure na.
A vẹ rehọ ehọ olulu iburu avọ iwhulu ogorurẹ rọ gọ ae ẹgọ.
Aikpobi yọ iruo abọ iruiruo nọ i wo onaa.
10 Rekọ Jihova yọ Ọghẹnẹ dẹẹ.
Ọye họ Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ uzuazọ na+ gbe Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na.+
Fiki ofu ọgaga riẹ otọakpọ na u ti nuhu,+
Yọ uvumọ orẹwho o te sai thihakọ obrukpe riẹ hẹ.
11* Enẹ wha rẹ ta kẹ ae:
“Eghẹnẹ nọ e ma idhiwu na gbe otọakpọ na ha
E te raha no otọakpọ na je no otọ idhiwu nana.”+
12 Ọye họ Ọnọ ọ rehọ ogaga riẹ ma otọakpọ na,
Ọnọ ọ rehọ areghẹ riẹ rọ otọakpọ na vi+
Jẹ rehọ otoriẹ riẹ rọ rriẹ idhiwu na fihọ.+
13 Okenọ o te ru re a yo edo urru riẹ,
Ẹvohẹ ọ vẹ ruọ ame nọ ọ rrọ idhiwu na,+
14 Ohwo kpobi o bi ru eware ababọ iroro gbe ababọ eriariẹ.
15 Eviẹhọ* a rrọ, iruo nọ a re ro se ẹkoko.+
A te raha ai no evaọ ẹdẹ nọ a ti gu epanọ a ru te.
16 Ọnọ ọ rrọ Ẹkẹ Jekọp ọ wọhọ eware nana ha,
Keme ọye họ Ọnọ ọ ma eware kpobi,
Yọ Izrẹl họ ubiọkpọ ukuoriọ riẹ.+
Jihova olori egbaẹmo họ odẹ riẹ.+
17 Koko eware ra nọ e rrọ ekru na no otọ,
O aye nọ ọ be rria oria nọ a ko họ.
18 Keme enẹ Jihova ọ ta:
19 Uye u te omẹ fiki omonwa mẹ!*+
A rẹ sai siwi ola mẹ kpo ho.
Yọ mẹ ta nọ: “Ababọ avro, onana yọ ẹyao mẹ, me re thihakọ riẹ hrọ.
20 A raha uwou-udhu mẹ no, yọ a sawo ifi uwou-udhu mẹ kpobi no.+
Emezae mẹ e dhẹ siọ omẹ ba no, a gbẹ riẹ hẹ.+
Ohwo ọvo o kiọkọ nọ ọ rẹ rriẹ uwou-udhu mẹ fihọ họ, hayo nọ ọ rẹ kpare ehọ uwou-udhu mẹ kpehru hu.
Oyejabọ nọ a gbẹ rọ rehọ otoriẹ udidi ru eware he na,
Yọ ithuru erao rai kpobi e vahabọ no.”+
22 Gaviezọ! Usi jọ! O be tha!
Edo oware nọ a bi duwu gaga o bi do no obọ ẹkwotọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze,+
Re u ru ikpewho Juda fihọ ofofe, eghogho nọ ikozi e rẹ jọ.+
23 O Jihova, mẹ riẹ ziezi inọ ohwo-akpọ o wo edhere obọriẹ hẹ.
Ohwo-akpọ nọ ọ be nya onya o wo ogaga nọ ọ rẹ rọ tubẹ kpọ ithihi riẹ dede he.+
25 Ku ofu ọgaga ku erẹwho nọ i gbolaro kẹ owhẹ,+
Je ku ei ku iviuwou nọ i bi se odẹ ra ha.
11 Onana họ ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze, inọ: 2 “Wha yo eme ọvọ nana, whai ahwo!
“Ta* ae kẹ ezae Juda gbe ahwo nọ a be rria Jerusalẹm 3 re whọ ta kẹ ae nọ, ‘Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Uye u te* ohwo nọ o ru lele eme ọvọ nana ha,+ 4 enọ me jie uzi rai kẹ esẹ-esẹ rai evaọ ẹdẹ nọ mẹ rọ rehọ ai no ẹkwotọ Ijipti ze,+ no umuwou-erae nọ a rẹ jọ ghra ayọno ze,+ inọ, ‘Wha yoẹme kẹ urru mẹ, re wha ru eware kpobi nọ me jie uzi rai kẹ owhai; wha vẹ te jọ ahwo mẹ, mẹ vẹ te jọ Ọghẹnẹ rai,+ 5 re mẹ ruẹsi ru iyei nọ me duwu kẹ esẹ-esẹ rai gba, inọ mẹ te kẹ ae ẹkwotọ nọ ame-ivie gbe ọnyọ i bi jo su,+ wọhọ epanọ o rrọ nẹnẹ na.’”’”
Mẹ tẹ ta nọ: “Ami,* O Jihova.”
6 Kẹsena Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Whowho eme nana kpobi evaọ ikpewho Juda gbe evaọ iyẹrẹ Jerusalẹm, inọ: ‘Wha yo eme ọvọ nana, re wha ru lele ai. 7 Keme mẹ vẹvẹ esẹ-esẹ rai unu gaga evaọ ẹdẹ nọ mẹ rọ rehọ ai no ẹkwotọ Ijipti ze je rite ẹdẹ inẹnẹ na, me je dhe unuovẹvẹ na ẹwẹwariẹ,* inọ: “Wha yoẹme kẹ urru mẹ.”+ 8 Rekọ a gaviezọ họ hayo fi ezọ rai hotọ họ; ukpoye, omomọvo ọ ruabọhọ jẹ rọ udu ogaga lele udu umuomu obọriẹ.+ Fikiere me te ru re eme kpobi nọ e rrọ ọvọ nana nọ me ro jie uzi kẹ ae na e via kẹ ae, keme a rọwo ru lele ai hi.’”
9 Kẹsena Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Ezae Juda avọ ahwo nọ a be rria Jerusalẹm a lẹlẹ gba ẹgwae omuomu jọ. 10 A zihe kpohọ iruthọ esẹ-esẹ anwae rai no, enọ e rọwo lele eme mẹ hẹ.+ Ae omarai a bi lele eghẹnẹ efa jẹ be gọ ae.+ Uwou Izrẹl avọ uwou Juda a raha ọvọ mẹ nọ mẹ re kugbe esẹ-esẹ rai no.+ 11 Fikiere enẹ Jihova ọ ta, ‘Rri, mẹ be re họ okpẹtu+ nọ a te sae dhẹ vabọ họ ze ro te ai. Nọ a ti bo se omẹ kẹ obufihọ, mẹ te gaviezọ kẹ ae he.+ 12 Kẹsena ikpewho Juda avọ ahwo nọ a be rria Jerusalẹm a vẹ te nyabru eghẹnẹ nọ a bi dhe idhe* kẹ na re a bo kẹ obufihọ,+ rekọ enana i ti siwi ai vievie he evaọ oke okpẹtu rai. 13 Keme eghẹnẹ ra e rrọ buobu wọhọ ikpewho ra, O Juda, yọ egbada-idhe nọ wha ro vi kẹ oware omovuọ na* e rrọ buobu wọhọ epanọ iyẹrẹ i bu te evaọ Jerusalẹm, egbada-idhe nọ a rẹ jọ dhe idhe kẹ Bale.’+
14 “Rọkẹ owhẹ,* whọ lẹ fiki ahwo nana ha. Who bo via fiki rai hi hayo lẹ olẹ rọkẹ ae he,+ keme mẹ te gaviezọ họ evaọ okenọ a ti bo se omẹ fiki okpẹtu rai.
15 Didi udu oyoyou mẹ o wo nọ ọ rẹ rọ jọ uwou mẹ
Kpakiyọ ahwo buobu evaọ udevie rai a ru eware imuomu nọ a ma omaa rai no?
Kọ a te sae rehọ uwo ọrẹri* whaha okpẹtu na evaọ okenọ u ti bru owhai ze?
Kọ eva e te were owhẹ evaọ oke yena?
16 Jihova o je se owhẹ ure olivi nọ o rrọ bọbọbọ vẹre,
Nọ u wo erru avọ emamọ ibi.
Avọ edo ọgaga o ro tu erae họ iẹe,
Yọ a wiri egha riẹ no.
17 “Jihova olori egbaẹmo, Ọnọ ọ kọ owhẹ,+ ọ ta no inọ okpẹtu o ti bru owhẹ ze fiki umuomu nọ uwou Izrẹl avọ uwou Juda a ru, enọ i ru omẹ eva dha ẹkwoma idhe nọ a bi dhe kẹ Bale.”+
18 Jihova ọ vuẹ omẹ re mẹ riẹ;
Evaọ oke yena, who ru nọ mẹ rọ ruẹ oware nọ a je ru.
19 Mẹ jọ wọhọ omogodẹ owowou nọ a bi su nyai kpe.
Mẹ riẹ nọ a jẹ ma omaa kpahe omẹ hẹ, inọ:+
“Joma raha ure na avọ ibi riẹ no,
Re ma je kpei no ẹkwotọ enọ e rrọ uzuazọ no,
Re a gbẹ kareghẹhọ odẹ riẹ ofa ha.”
Jomẹ ruẹ epanọ who ti ro ru ai kele,
Keme whẹ me tu ẹdhọ mẹ kẹ no.
21 Fikiere, enẹ Jihova ọ ta kpahe ezae Anatọt+ nọ e be gwọlọ uzuazọ* ra kpe na, jẹ be ta nọ: “Whọ rehọ odẹ Jihova ruẹaro vievie he,+ o gbẹ rrọ ere he, whọ te jọ obọ mai whu”; 22 fikiere enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta: “Rri, mẹ te rehọ ai guẹdhọ. A te rehọ ọgbọdọ kpe izoge emezae na,+ yọ ohọo u ti mu nọ u ti kpe emezae rai gbe emetẹ rai whu.+ 23 Makọ ọvo dede o ti kiọkọ evaọ usu rai hi, keme mẹ te rehọ okpẹtu te ezae Anatọt+ evaọ ukpe nọ mẹ te rọ rehọ ai guẹdhọ na.”
12 Who kiẹrẹe, O Jihova,+ okenọ mẹ ta eware nọ e be kẹ omẹ uye kẹ owhẹ,
Okenọ me lele owhẹ ta ẹme kpahe eware nọ i kiekpahe uvioziẹ.
Rekọ fikieme eware e be rọ riẹ nya kẹ ahwo omuomu,+
Fikieme ahwo ẹghẹ a gbẹ be ruawa ha?
2 Whọ kọ rai, yọ a ta awọ fihọ otọ no.
A rro jẹ mọ ibi no.
Whọ rrọ igbenu rai, rekọ whọ rrọ thethabọ no iroro rai nọ e mai diwi.*+
3 Rekọ whọ riẹ omẹ ziezi, O Jihova,+ whọ be ruẹ omẹ;
Whọ kiẹ udu mẹ riwi no jẹ ruẹ nọ o rrọ kugbe owhẹ.+
Salọ ae lahwe wọhọ igodẹ nọ a bi ti kpe,
Re who fi ae họ akotọ rọkẹ ẹdẹ nọ a ti ro kpe ai.
4 Ẹvẹ u ti gbe kri te nọ ẹkwotọ na o ti ro lo no,
Nọ ẹbe nọ ọ rrọ udhu kpobi o ti ro whu no?+
Fiki umuomu enọ e be rria eva riẹ,
A hwere erao na gbe evra na kufiẹ no.
Keme a ta nọ: “Ọ be ruẹ oware nọ o te via kẹ omai hi.”
O tẹ make rọnọ udu o rrọ owhẹ awọ evaọ ẹkwotọ udhedhẹ,
Ẹvẹ who ti ru nọ whọ tẹ rrọ udevie ewhawho nọ i si ruru nọ e rrọ akotọ Jọdan na?
6 Keme makọ inievo obọra dede, ahwo uwou ọsẹ obọra,
A be rọ ẹghẹ lele owhẹ yeri.+
A bo ubo ogaga wọso owhẹ no.
Who fievahọ ae he,
O tẹ make rọnọ a be ta eware iwoma kẹ owhẹ.
7 “Mẹ nyasiọ uwou mẹ ba no;+ me gbabọkẹ ukuoriọ mẹ no.+
Mẹ rehọ oyoyou ọghaghae mẹ na họ obọ ewegrẹ riẹ no.+
8 Ukuoriọ mẹ ọ rrọ kẹ omẹ wọhọ okpohrokpo nọ ọ rrọ owhawho.
O do enu ku omẹ.
U te ru nọ me ro mukpahe iẹe.
9 Ukuoriọ mẹ ọ rrọ kẹ omẹ wọhọ ọvra nọ o wo ekọlọ sa-sa* nọ o re kpe erao;
Evra efa nọ i re kpe erao e rẹ wariẹe họ, a vẹ họre iẹe.+
Wha nyaze, wha kokohọ, whai erao kpobi nọ e rrọ ẹwọ na,
Wha nyaze te re emu.+
A zihe ẹkẹ otọ owowoma mẹ ruọ udhude ufofe no.
11 U zihe ruọ otọ nọ o raha no.
A ru otọ na soso fihọ ofofe no,
Rekọ ohwo ọvo o bi roro kpahe iẹe evaọ udu riẹ hẹ.+
12 Enọ e be raha ọraha na e ziọ idhere kpobi nọ e raha no nọ e nya udhude na vrẹ,
Keme ọgbọdọ Jihova ọ be raha oware kpobi muotọ no oka ẹkwotọ na jọ rite oka odekọ.+
Udhedhẹ o rrọ kẹ ohwo ọvo* ho.
13 A kọ iwhiti, rekọ idhigbo a vu.+
A ru otọ ru ehru, rekọ erere ọvo o no rie ze he.
Oma eware nọ a vu o te vuọ ae
Fiki ofu ọgaga Jihova.”
14 Enẹ Jihova ọ ta kpahe erivẹ egeva mẹ kpobi, enọ i bi dhobọte ukuoriọ nọ me ru ahwo mẹ Izrẹl wo:+ “Rri, me bi vi ai no otọ rai,+ yọ me ti vi uwou Juda no udevie rai no. 15 Rekọ nọ me te vi ai no otọ no, mẹ te wariẹ re ae ohrọ, me ve zihe omomọvo rai ziọ ukuoriọ riẹ je zihe iei ziọ ẹkwotọ riẹ.”
16 “Yọ otẹrọnọ a muẹrohotọ wuhrẹ idhere ahwo mẹ jẹ rehọ odẹ mẹ duwu iyei inọ, ‘Nọ Jihova ọ rrọ uzuazọ na!’ nwane wọhọ epanọ a wuhrẹ ahwo mẹ re a rehọ odẹ Bale duwu iyei na, kẹsena a vẹ te dowọ muotọ evaọ udevie ahwo mẹ. 17 Rekọ otẹrọnọ a gbẹ rọwo yoẹme he, me ti vi orẹwho yena no re, me ti vi ei no jẹ raha iẹe no,” ere Jihova ọ ta.+
13 Enẹ Jihova ọ ta kẹ omẹ: “Nya re whọ dẹ umueku ohọ-olọlọhọ kẹ omara, re whọ rehọ iẹe whaliẹ eku ra, rekọ who duwu iei họ ame he.” 2 Fikiere mẹ tẹ dẹ umueku na wọhọ epaọ ẹme Jihova, mẹ tẹ rehọ iẹe whaliẹ eku mẹ. 3 Ẹme Jihova o te bru omẹ ze orọ avọ isiava, inọ: 4 “Tọlọ umueku nọ whọ dẹ nọ whọ rọ whaliẹ eku na re whọ kpama, whọ vẹ nya kpobọ Ethẹ Yufretis, who ve si ei no họ oria nọ o bẹre rovie fihọ evaọ ugbehru-utho na.” 5 Fikiere mẹ tẹ nya, me te si ei no họ akotọ Ethẹ Yufretis na, nwane wọhọ epanọ Jihova ọ ta kẹ omẹ na.
6 Rekọ nọ edẹ buobu e vrẹ no, Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Kpama, nya kpobọ Ethẹ Yufretis na, re whọ rehọ umueku nọ mẹ ta nọ who si no họ obei na ze.” 7 Fikiere mẹ tẹ nya kpobọ Ethẹ Yufretis na, mẹ tẹ tọ umueku na lahwe, mẹ tẹ tọlọ iẹe no oria nọ me si rie no họ na ze, mẹ tẹ ruẹ nọ umueku na o raha no; u gbe wo iruo vievie he.
8 Kẹsena ẹme Jihova o te bru omẹ ze, inọ: 9 “Enẹ Jihova ọ ta, ‘Ere ọvona mẹ te raha omorro Juda gbe omorro ogaga Jerusalẹm.+ 10 Ahwo oyoma nana nọ a be rọwo lele ẹme mẹ hẹ na,+ nọ a be rọ udu ogaga lele udu obọrai na,+ nọ a bi lele eghẹnẹ efa, be gọ ae je bi guzou kpotọ kẹ ae na, a te jọ wọhọ umueku nana nọ u gbe wo iruo vievie he na.’ 11 ‘Keme nwane wọhọ epanọ umueku o rẹ tamu eku ohwo na, ere me ru uwou Izrẹl soso avọ uwou Juda soso talamu omẹ,’ ere Jihova ọ ta, ‘re a jọ ahwo,+ odẹ,+ ujiro, gbe oware nọ u wo erru rọkẹ omẹ. Rekọ a yoẹme he.’+
12 “Yọ whọ rẹ jẹ vuẹ ae uwou nana hrọ, ‘Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “U fo nọ wha re ku enwaene vọ akana ologbo kpobi.”’ A vẹ te kpahe kẹ owhẹ nọ, ‘Kọ ma gbẹ riẹ nọ u fo nọ a re ku enwaene vọ akana ologbo kpobi vẹre?’ 13 Kẹsena whọ vẹ ta kẹ ae nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta: “Rri, me bi ru re idi i mu ahwo kpobi nọ a be rria ẹkwotọ nana,+ ivie nọ e keria agbara-uvie Devidi, izerẹ na avọ eruẹaro na, gbe ahwo kpobi nọ a be rria Jerusalẹm. 14 Mẹ te rehọ ae fa ohwohwo, oghẹrẹ ovona me ti ru te esẹ te emezae,” ere Jihova ọ ta.+ “Me ti dhesẹ ọdawẹ kẹ ae he, o te da omẹ kẹ ae he hayo kọ mẹ te re ae ohrọ họ; oware ovo o te whaha omẹ hẹ nọ mẹ gbẹ te rọ raha ai no ho.”’+
15 Wha yo jẹ gaviezọ ziezi.
Wha wo omorro ho, keme Jihova ọ ta ẹme no.
16 Wha kẹ Jihova Ọghẹnẹ rai oruaro
Taure ọ tẹ te rehọ ebi ze,
Gbe taure wha te ti kpawọ họ itho kie evaọ ehru igbehru na evaọ owọwọ nọ oke u bi siaro họ.
17 Yọ otẹrọnọ wha rọwo gaviezọ họ,
Mẹ* te jọ oria idhere viẹ fiki omorro rai.
18 Ta kẹ ovie na avọ oni ovie na nọ,+ ‘Wha keria oria ukpokpotọ,
Keme etu-uvie rai nọ u wo erru na u ti kie no uzou rai.’
19 A wuhu inuethẹ ikpewho obọze ovatha-ọre na dhe,* yọ ohwo ọvo ọ riẹ nọ o re rovie ai hi.
A mu Juda soso kpohọ igbo no, a krọkrọ e riẹ muotọ kpohọ igbo.+
20 Kpare aro ra re whọ ruẹ enọ i bi no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze.+
Kọ uthuru nọ a kẹ owhẹ na o rrọ, igodẹ ra nọ i wo erru na?+
21 Eme whọ te ta evaọ okenọ egbẹnyusu ekpekpe ra
Nọ who mu usu kugbe no emuhọ ze e te kẹ owhẹ uye?+
Kọ edada eyẹ i gbe ti kru owhẹ, wọhọ aye nọ o bi yẹ?+
22 Yọ evaọ okenọ whọ te jọ udu ra nọ inọ, ‘Fikieme eware nana e rọ via kẹ omẹ?’+
Riẹ nọ fiki oruthọ ọgaga ra a rọ ba ibuluku ra no,+
Nọ edada egaga e rọ rrọ ithihrawọ ra na.
23 Kọ ohwo Kush* ọ rẹ sai nwene ovioma riẹ, hayo kọ okeke ọ rẹ sai nwene ipe oma riẹ?+
O tẹ rrọ ere, kiyọ wha rẹ sai ru ewoma,
Whai enọ a wuhrẹ re a ru eyoma.
24 Fikiere mẹ te vaha ae wọhọ ẹbe ọyaya nọ ofou udhude o fou.+
25 Uye nọ u ti te owhẹ ona, ẹkẹ nọ mẹ wawọ kẹ owhẹ,” ere Jihova ọ ta,
26 Fikiere, mẹ te yẹ ibuluku ra kpehru fihọ ovao ra,
A vẹ te ruẹ ẹba ra,+
27 Iruẹru ẹnwae-obro ra+ gbe ubo ogaga nọ who bi bo fiki isiuru egaga kẹ owezẹ ọzae-avọ-aye,
Igberẹ-ibro etọtọ* ra.
Mẹ ruẹ uruemu otọtọ ra nọ who bi ru
Evaọ ehru ikpehru na, evaọ ẹwọ na no.+
Uye u te owhẹ, O Jerusalẹm!
Ẹvẹ whọ te gbẹ jọ oware nọ o fo ho kri te?”+
14 Onana họ ẹme Jihova nọ o bru Jerimaya ze kpahe oso nọ ọ be rrọ họ na:+
2 Juda o bi weri,+ yọ inuethẹ riẹ i kie no.
I zue ruọ otọ avọ ọkora,
Yọ a be viẹ evaọ Jerusalẹm.
3 Ilori rai i vi idibo* rai nyai vo ame.
A nya kpohọ ighogho ame* na, rekọ a ruẹ ame he.
A zihe ze avọ ikolo ifofe.
Oma o be vuọ ae, yọ o be kẹ ae uye,
A te je ruru izou rai.
4 Fiki oso nọ ọ be rrọ fihọ otọ na ha,
Otọ na o tẹ va fihọ,+
Ewhẹrẹ na e rrọ ọkora, yọ a ruru izou rai.
5 Makọ orua aye nọ ọ rrọ obọ ẹwọ o gbabọkẹ ọmọboba riẹ
Fikinọ ẹbe ọ riẹ hẹ.
6 Eketekete ẹwọ i dikihẹ ehru ikpehru ivevẹ na.
A be wẹ fuele fuele wọhọ ikozi;
Ibiaro rai i bi dhe no fikinọ ẹbe ọ riẹ hẹ.+
7 Dede nọ iruthọ obọmai i bi se isẹi kpe omai,
O Jihova, ru oware jọ fiki odẹ ra.+
Keme iruẹru aghẹmeeyo mai e rrọ buobu,+
Yọ whẹ họ ọnọ ma raha uzi riẹ.
8 O ẹruore Izrẹl, Osiwi riẹ+ evaọ etoke uye,
Fikieme whọ rọ rrọ wọhọ ọrara evaọ ẹkwotọ na,
Wọhọ ohwo nọ o bi kpohọ erẹ nọ o wohọ oria re ọ jọ etẹe asohẹrioke ọvo?
9 Fikieme whọ rọ wọhọ ohwo nọ o reghe no,
Wọhọ ọgba nọ ọ rẹ sai siwi hi?
Who gbabọkẹ omai hi.
10 Enẹ Jihova ọ ta kpahe ahwo nana: “O rẹ were ai re a ghoro;+ Awọ rai ọ rẹ daji oria ovo ho.+ Fikiere eva rai e be were Jihova ha.+ Enẹna ọ te kareghẹhọ oruthọ rai, ọ vẹ rehọ ae guẹdhọ fiki izieraha rai.”+
11 Kẹsena Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Who du lẹ nọ eware i woma kẹ ahwo nana ha.+ 12 Nọ a tẹ siọ emuọriọ ba, mẹ rẹ gaviezọ kẹ ayare rai hi,+ yọ nọ a te dhe idhe emahọ gbe idhe ibi ekakọ, e rẹ were omẹ hẹ,+ keme mẹ te rehọ ọgbọdọ, ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo* rọ raha ai no.”+
13 Fikiere mẹ tẹ ta nọ: “U yoma kẹhẹ, O Jihova Olori nọ Ọ Mai Kpehru na! Whaọ eruẹaro na e be ta kẹ ae nọ, ‘Wha te ruẹ ọgbọdọ họ, yọ ohọo u ti mu hu, rekọ mẹ te kẹ owhai uvi udhedhẹ evaọ oria nana.’”+
14 Kẹsena Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Eruẹaro na e be rọ odẹ mẹ ruẹaro erue.+ Me vi rai hi, hayo jie uzi kẹ ae he, hayo ta ẹme kẹ ae he.+ Aro nọ a be ruẹ kẹ owhai na yọ orọ ọrue, ẹva-ọgba nọ o fioka ha gbe eviẹhọ udu obọrai.+ 15 Fikiere enẹ Jihova ọ ta kpahe eruẹaro nọ e be rọ odẹ mẹ ruẹaro na, dede nọ me vi rai hi, enọ e be ta nọ ọgbọdọ hayo ohọo nọ u re mu e te jọ ẹkwotọ nana ha: ‘Ọgbọdọ gbe ohọo i ti kpe eruẹaro yena whu.+ 16 Yọ a ti gbolo ahwo nọ a be ruẹaro kẹ na lahwe fihọ iyẹrẹ Jerusalẹm fiki ohọo nọ u ti mu na gbe ọgbọdọ na, yọ ohwo ọvo o ti ki ai hi+—ai omarai, eyae rai, emezae rai, hayo emetẹ rai—keme me ti ku okpẹtu nọ u fo rai ku ai.’+
17 “Whọ rẹ ta ẹme nana kẹ ae hrọ,
‘Jọ irui-oviẹ i su no ibiaro mẹ ze te aso te uvo, jọ i serihọ họ,+
Keme a whọlọ oma ọmọtẹ-kọkọ ahwo mẹ kpobi no,+
Omonwa riẹ o rro thesiwa.
18 Otẹrọnọ mẹ tẹ nya kpobọ ẹwọ nyai rri,
Mẹ be ruẹ enọ ọgbọdọ na o kpe!+
Yọ otẹrọnọ mẹ ruọ evaọ okpẹwho na,
Mẹ be ruẹ eyao nọ ohọo nọ u bi mu na o wha ze!+
Te ọruẹaro na te ozerẹ na a be nya wariẹ họ evaọ ẹkwotọ nọ a riẹ hẹ.’”+
19 Kọ whọ siọ Juda no riẹriẹriẹ, hayo kọ Zayọn o bi tu owhẹ oma?+
Fikieme who ro duwu omai, nọ who gbe bi ro siwi omai hi?+
Ma je rẹro udhedhẹ, rekọ oware uwoma ovo o ze he,
Ma je rẹro oke usiwo, rekọ idudu họ oware nọ o riẹ!+
21 Fiki odẹ ra, whọ siọ omai hi;+
Whọ jẹ agbara-uvie oruaro ra kufiẹ hẹ.
Kareghẹhọ ọvọ nọ whọ re kugbe omai, whọ raha iẹe he.+
22 Kọ ọjọ evaọ usu emedhọ erẹwho na nọ i fioka ha na ọ sai ru oso rrọ,
Hayo kọ idhiwu na dede e sae rọ iroro obọrai ru oso yoyo?
Kọ ogbẹrọnọ whẹ ọvo họ Ọnọ ọ rẹ sai ru ei, O Jihova Ọghẹnẹ mai?+
Ma fi ẹruore mai họ owhẹ,
Keme whẹ ọvo họ ọnọ o ru eware nana kpobi no.
15 Kẹsena Jihova ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “O tẹ make rọnọ Mosis avọ Samuẹle a dikihẹ aro mẹ dede,+ me ti dhesẹ uvumọ aruoriwo kẹ ahwo nana ha. Le ai no aro mẹ no. Jọ a nyavrẹ. 2 Yọ otẹrọnọ a nọ owhẹ nọ, ‘Diẹse ma re kpohọ?’ whọ rẹ ta kẹ ae hrọ inọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta:
“Ohwo kpobi nọ ọ rrọ kẹ ẹyao ọgaga, jọ ẹyao ọgaga na o kpei!
Ohwo kpobi nọ ọ rrọ kẹ ọgbọdọ na, jọ ọgbọdọ na o kpei!+
Ohwo kpobi nọ ọ rrọ kẹ ohọo nọ u ti mu na, jọ ohọo na u kpei!
Yọ ohwo kpobi nọ ọ rrọ kẹ igbo, jọ o kpohọ igbo!”’+
3 “‘Me ti vi eware okpẹtu ene* bru rai,’+ ere Jihova ọ ta, ‘me ti vi ọgbọdọ na re o kpe, erakọ na re i si iri ahwo na vrẹ, gbe evra obọ ehru* na jegbe erao otọakpọ na re a re ai no jẹ raha ai no.+ 4 Yọ me ti ru ae jọ oware idudu kẹ ekwotọ-ivie kpobi nọ e rrọ otọakpọ na+ fiki Manasẹ ọmọzae Hẹzikaya, ovie Juda, fiki oware nọ o ru evaọ Jerusalẹm.+
5 Ono o ti dhesẹ ọdawẹ kẹ owhẹ, O Jerusalẹm,
Ono o ti weri kẹ owhẹ,
Kọ ono ọ te wẹriẹ ze te nọ owhẹ kpahe epanọ eware e rrọ?’
6 ‘Who gbabọkẹ omẹ no,’ ere Jihova ọ ta.+
‘Who gbe bi kiukeku omẹ ọvo.*+
Fikiere mẹ te rriẹ obọ mẹ rọsuọ owhẹ jẹ raha owhẹ no.+
Ohrọ ra nọ mẹ be re* o bẹ omẹ no.
7 Mẹ te rehọ efọko frẹ rai kpehru evaọ inuethẹ ẹkwotọ na.
Me ti kpe emọ rai no.+
Mẹ te raha ahwo mẹ no,
Nọ orọnọ a rọwo kuomarẹriẹ no idhere rai hi na.+
8 Eyae-uku rai e te jọ aro mẹ bu vi uwẹkpẹ ebade na.
Mẹ te rehọ ọnọ ọ rẹ raha ọraha ze rọsuọ ae evaọ udevie uvo, rọsuọ ini gbe izoge emezae.
Mẹ te wha awaọruọ gbe ozọ họ ae oma idudhe.
9 Aro o bi aye nọ o yẹ emọ ihrẹ na no;
Ẹwẹ* riẹ o bi te otọ te ehru hu.
Ọre riẹ o kiediwi no yọ oke u ri kpo ho,
Onọ o be wha omovuọ sei je hrẹ riẹ kpotọ.’*
‘Yọ mẹ te rehọ umutho nọ i kiọkọ evaọ usu rai
Kẹ ọgbọdọ ewegrẹ rai,’ ere Jihova ọ ta.”+
10 Uye u te omẹ, O oni mẹ, fikinọ who yẹ omẹ,+
Ohwo nọ ẹkwotọ na soso o bi lele whọ jẹ be họre.
Me momo kẹ ohwo ọvo hayo momo mi ohwo ọvo ho;
Rekọ aikpobi a be bọwo omẹ ehao.
11 Jihova ọ ta nọ: “Mẹ te gbodibo kẹ owhẹ hrọ ro fiobọhọ kẹ owhẹ;
Mẹ te lẹ rọkẹ owhẹ hrọ fiki ewegrẹ ra
Evaọ oke okpẹtu, evaọ oke uye.
12 Kọ ohwo jọ ọ sai wiri ayọno ibribro,
Ayọno nọ u no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze, gbe ekọpa?
13 Mẹ te rehọ eware ra gbe ekwakwa-aghae ra kẹ ahwo nọ a rẹ kwa eware ahwo rehọ,+
Orọnikọ fiki unuigho jọ họ, rekọ fiki izieraha ra kpobi nọ whọ raha evaọ ekwotọ ra kpobi.
14 Mẹ te rehọ ae kẹ ewegrẹ ra
Re a wha ae kpobọ ẹkwotọ nọ whọ riẹ hẹ.+
Keme ofu mẹ o ru erae muhọ ẹware no
Yọ e be mahe owhai.”+
15 Whọ riẹ, O Jihova,
Kareghẹhọ omẹ re who ku ovao ra rẹriẹ bru omẹ ze.
Ru enọ i bi kpokpo omẹ kele kẹ omẹ.+
Whọ kẹ omẹ uvẹ whu hu* fikinọ whọ rẹ kaki mu ofu hu.
Riẹ nọ fiki ra mẹ be rọ reoja ekela nana.+
16 Mẹ ruẹ eme ra, mẹ tẹ re ae no;+
Ẹme ra ọ tẹ lẹliẹ evawere gbe oghọghọ jọ udu mẹ,
Keme a be rehọ odẹ ra se omẹ, O Jihova Ọghẹnẹ olori egbaẹmo.
17 Mẹ rẹ keria usu ahwo nọ a be re omaweromẹ re mẹ ghọghọ họ.+
18 Fikieme edada mẹ e rọ ga te enẹ, nọ a gbẹ be sai siwi ola mẹ kpo ho?
O be rọwo kpo ho.
Kọ whọ te jọ kẹ omẹ wọhọ eyeri ame eviẹhọ
Nọ a rẹ sai fievahọ họ?
19 Fikiere enẹ Jihova ọ ta:
“Who te zihe ze, ẹsiẹe me ti siwi owhẹ,
Who ve ti dikihẹ aro mẹ.
Otẹrọnọ whọ tẹ hẹriẹ oware nọ o rrọ ghaghae no oware nọ u fioka ha,
Whọ te jọ wọhọ unu obọmẹ.*
A ti kuomarẹriẹ bru owhẹ ze,
Rekọ who ti kuomarẹriẹ bru ai hi.”
20 “Me bi ru owhẹ fihọ ugbẹhẹ ekọpa ọgaga kẹ ahwo nana.+
A te siọ owhẹ ba ẹhọre he,
Rekọ a ti fi owhẹ kparobọ họ,+
Keme mẹ rrọ kugbe owhẹ re me siwi owhẹ jẹ thọ owhẹ,” ere Jihova ọ ta.
21 “Me ti siwi owhẹ no obọ ahwo omuomu
Jẹ te ta owhẹ no evabọ ahwo egeva.”
16 Ẹme Jihova ọ tẹ wariẹ bru omẹ ze, inọ: 2 “Who re wo aye vievie he, yọ who re yẹ emezae gbe emetẹ evaọ oria nana vievie he. 3 Keme enẹ Jihova ọ ta kpahe emezae gbe emetẹ nọ a yẹ evaọ oria nana, gbe ini rai nọ i yẹ rai jegbe esẹ rai nọ i ru nọ a ro yẹ ai evaọ ẹkwotọ nana: 4 ‘Eyao egaga i ti kpe ai,+ rekọ ohwo ọvo o ti weri ai hayo ki ai hi; a te jọ wọhọ emaniọ evaọ otọ na.+ Ọgbọdọ gbe ohọo nọ u ti mu i ti kpe ai no,+ yọ iri rai i ti zihe ruọ emu rọkẹ evra obọ ehru* na jẹ rọkẹ erao otọakpọ na.’
5 Keme enẹ Jihova ọ ta,
‘Whọ ruọ eva uwou nọ a be jọ re emu uweri hi,
Yọ whọ nyae viẹ hayo weri kẹ ae he.’+
‘Keme me mi ahwo nana udhedhẹ mẹ no,’ ere Jihova ọ ta,
‘Jegbe uyoyou mẹ nọ o rẹ hiẹ hẹ avọ ohrọ mẹ.+
6 Te ologbo te ọsese a ti whu evaọ ẹkwotọ nana.
A ti ki ai hi,
Ohwo ọvo o ti weri ai hi,
Yọ ohwo ọvo o ti bru ela họ oma hayo nware uzou fihọ rioriorio fiki rai hi.*
7 Ohwo ọvo ọ te kẹ enọ i bi weri emu hu,
Re a sasa ae oma fiki ahwo rai nọ a whu;
Yọ ohwo ọvo ọ te kẹ ae egho udi omosasọ họ
Re a da fiki ọsẹ hayo oni rai nọ o whu.
8 Yọ whọ rẹ ruọ eva uwou nọ a je bi ru ehaa emuọriọ họ
Re whọ keria kugbe ai re emu jẹ da.’
9 “Keme enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Me ti ru edo evawere gbe edo oghọghọ, koyehọ edo uvou ọva gbe uvou ọmọtibobo serihọ evaọ oria nana, evaọ edẹ rai gbe evaọ iraro rai.’+
10 “Nọ whọ te ta eme nana kpobi kẹ ahwo nana, a te nọ owhẹ nọ, ‘Fikieme Jihova ọ rọ ta nọ okpẹtu ologbo nana kpobi o ti te omai? Eme ma ru thọ, kọ uzi Jihova Ọghẹnẹ mai vẹ ma raha?’+ 11 Whọ rẹ kẹ ae uyo hrọ inọ, ‘“Fikinọ esẹ-esẹ rai e nyasiọ omẹ ba,”+ ere Jihova ọ ta, “a tẹ ruabọhọ je lele eghẹnẹ efa, be gọ ae je guzou kpotọ kẹ ae.+ Rekọ a nyasiọ omẹ ba, yọ a koko uzi mẹ hẹ.+ 12 Whai omarai wha ru yoma vi esẹ-esẹ rai no,+ yọ whai omomọvo o bi lele udu umuomu aghẹmeeyo riẹ viukpenọ o re yoẹme kẹ omẹ.+ 13 Fikiere me ti gbolo owhai kufiẹ no ẹkwotọ nana kpohọ ẹkwotọ nọ whai omarai hayo esẹ-esẹ rai a riẹ hẹ,+ wha vẹ te jọ obei gbodibo kẹ eghẹnẹ efa te aso te uvo,+ keme me ti dhesẹ uvumọ aruoriwo kẹ owhai hi.”’
14 “‘Rekọ, edẹ e be tha,’ ere Jihova ọ ta, ‘nọ a gbẹ te ta ha inọ: “Nọ Jihova, ọnọ ọ rehọ ahwo Izrẹl no ẹkwotọ Ijipti ze ọ rrọ uzuazọ na!”+ 15 ukpoye, a te ta nọ: “Nọ Jihova, ọnọ ọ rehọ ahwo Izrẹl no obọ ẹkwotọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze je no ekwotọ kpobi nọ ọ vaha e rai kpohọ ze ọ rrọ uzuazọ na!” Yọ mẹ te rehọ ai zihe ziọ ẹkwotọ rai nọ mẹ rehọ kẹ esẹ-esẹ rai.’+
16 ‘Rri, mẹ be vuẹ se ikuori buobu re a nyaze,’ ere Jihova ọ ta,
‘Yọ a te gwọlọ ai re a mu ai.
Nọ oyena o tẹ vrẹ no, mẹ te vuẹ se izuẹ buobu re a nyaze,
Yọ a te gwọlọ ae ruẹ evaọ ehru ugbehru kpobi gbe ehru ukpehru kpobi,
Gbe evaọ eria nọ e bẹre rovie fihọ evaọ igbehru-itho na.
17 Keme ibiaro mẹ i bi rri oware kpobi nọ a bi ru.*
I dhere no omẹ hẹ,
Yọ oruthọ rai o dhere no ibiaro mẹ hẹ.
18 Orọ ọsosuọ, mẹ te hwosa oruthọ rai gbe uzioraha rai kẹ ae vọvọ,+
Keme a rehọ emema emedhọ etọtọ rai nọ i wo uzuazọ họ* zue ẹkwotọ mẹ no,
A tẹ jẹ rehọ eware etọtọ rai vọ ukuoriọ mẹ no.’”+
19 O Jihova, ẹgba mẹ gbe oria omofọwẹ mẹ,
Oria mẹ nọ mẹ rẹ dhẹ kpohọ evaọ ẹdẹ uye,+
Erẹwho na i ti no oka avọ oka otọakpọ na bru owhẹ ze,
A vẹ te ta nọ: “Esẹ-esẹ mai e reuku eware eviẹhọ gheghe,
Eware ifofe nọ i wo iruo ho, nọ e rẹ kẹ erere ọvo ho.”+
20 Kọ ohwo ọ rẹ sai ru eghẹnẹ kẹ omariẹ
Kpakiyọ eghẹnẹ e ginẹ rrọ họ?+
21 “Fikiere me ti ru ae riẹ,
Me ti ru ae riẹ kpahe ogaga mẹ gbe ẹgba mẹ evaọ oke nana,
A vẹ te riẹ nọ odẹ mẹ họ Jihova.”
17 “Ugbẹ ayọno a ro kere uzioraha Juda fihotọ.
A rehọ ẹroro edaemọno kare iẹe fihọ ẹwẹ-akpala udu rai
Jẹ kare iẹe fihọ izei egbada-idhe rai,
2 Yọ emezae rai e be kareghẹhọ egbada-idhe rai gbe ekpọ ọrẹri* rai+
Evaọ akotọ ure ulogbo gbe ehru ikpehru ikpekpehru na,+
3 Jẹ rrọ ehru igbehru nọ e rrọ ẹwọ ovevẹ na.
Mẹ te rehọ eware ra, ekwakwa-aghae ra kpobi kẹ ahwo re a kwa ae rehọ+
—Ẹhẹ, eria ikpehru ra fiki uzioraha nọ o vọ ekwotọ ra kpobi.+
4 Whọ te rehọ iroro obọra siobọno ukuoriọ ra nọ mẹ kẹ owhẹ na.+
Yọ me ti ru owhẹ gbodibo kẹ ewegrẹ ra evaọ ẹkwotọ nọ whọ riẹ hẹ,+
O te ware evaọ oke kpobi.”
5 Enẹ Jihova ọ ta:
“Uye u te* ohwo* nọ o bi fievahọ ahwo-akpọ gheghe,+
Nọ ọ be rẹroso ogaga ohwo-akpọ,*+
Nọ udu riẹ o be nyasiọ Jihova ba.
6 Ọ te jọ wọhọ ure nọ o rrọ goli evaọ udhude.
Ọ te ruẹ okenọ ewoma ọ be tha ha,
Rekọ ọ te rria evaọ eria eyaya nọ e rrọ igbrẹwọ na,
Evaọ ẹkwotọ uwhei nọ ohwo ọvo ọ rẹ sae rria ha.
8 Ọ te jọ wọhọ ure nọ a kọ fihọ akotọ ame,
Nọ o re vi awọ riẹ kpohọ oko-ame na.
Ọ rẹ riẹ okenọ ẹrrorro ọ rẹ jariẹ hẹ,
Rekọ ebe riẹ e rẹ jọ bọbọbọ ẹsikpobi.+
Ọ rẹ ruawa ha evaọ ukpe nọ oso ọ be rrọ họ,
Yọ ọ rẹ siọ ubi ba ẹmọ họ.
9 Udu na u wo ẹghẹ* vi oware ofa kpobi, yọ u re bru okpakpa.*+
Ono ọ rẹ sae riẹe?
10 Mẹ Jihova, mẹ be kiẹ udu na,+
Be kiẹ iroro nọ e mai diwi* riwi,
Re mẹ hwosa kẹ omomọvo wọhọ epanọ idhere riẹ e rrọ,
Wọhọ epaọ oware nọ u no iruo riẹ ze.+
Efe na ọ te nyasiọ iẹe ba evaọ udevie uzuazọ riẹ,
Evaọ ukuhọ riẹ kọ ohwo nọ o wo areghẹ hẹ ọ te jọ.”
12 Agbara-uvie oruaro nọ a kpare kpehru no emuhọ ze
Họ oria aruẹri mai.+
13 O Jihova, ẹruore Izrẹl,
A ti ru oma vuọ ahwo kpobi nọ a nyasiọ owhẹ ba.
Ẹkpẹ a ti kere odẹ ahwo nọ a be nyasiọ owhẹ* ba fihọ+
Fikinọ a nyasiọ Jihova ba no, ọnọ o wo ame uzuazọ na.+
14 Siwi ẹyao mẹ, O Jihova, re ẹyao mẹ o kpo.
Siwi omẹ, re mẹ zọ,+
Keme whẹ họ ọnọ me bi jiri.
15 Rri! Ahwo jọ a riẹ nọ a be ta kẹ omẹ nọ:
“Diẹse ẹme Jihova ọ rrọ?+
Ivie, jọ ọ ze!”
16 Rekọ rọkẹ omẹ, wọhọ othuru-igodẹ, mẹ siọ owhẹ ba elele he,
Yọ me je siuru gwọlọ ẹdẹ okpẹtu hu.
Whọ riẹ oware kpobi nọ igbenu mẹ e ta totọ;
Evaọ aro ra oware kpobi o jọ via!
17 Whọ jọ oware idudu kẹ omẹ hẹ.
Whẹ họ oria adhẹzọ mẹ evaọ ẹdẹ okpẹtu.
18 Jọ a ru oma vuọ enọ i bi kpokpo omẹ,+
Rekọ whọ kuvẹ re a ru oma vuọ omẹ hẹ.
Jọ idudu e ruọ ae oma,
Rekọ whọ kuvẹ re idudu e ruọ omẹ oma ha.
19 Enẹ Jihova ọ ta kẹ omẹ: “Nya re who dikihẹ unuẹthẹ emezae ahwo na, onọ ivie Juda a rẹ rọ nyaruọ eva jẹ nya zihe na, gbe evaọ inuethẹ Jerusalẹm kpobi.+ 20 Whọ rẹ ta kẹ ae hrọ inọ, ‘Wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta, whai ivie Juda, ahwo Juda kpobi, gbe ahwo kpobi nọ a be rria Jerusalẹm, enọ e rẹ rọ inuethẹ nana nyaruọ eva. 21 Enẹ Jihova ọ ta: “Wha rri omarai* mu, wha rẹ wọ uvumọ owha evaọ ẹdẹ Ẹdijala ha hayo rehọ inuethẹ Jerusalẹm wọe ruọ eva ha.+ 22 Wha rẹ wọ uvumọ owha lahwe no iwou rai ze eva ẹdẹ Ẹdijala na ha; yọ wha re ru uvumọ iruo vievie he.+ Wha re ru ẹdẹ Ẹdijala na ọrẹri, nwane wọhọ epanọ me jie uzi kẹ esẹ-esẹ rai.+ 23 Rekọ a gaviezọ hayo fi ezọ rai hotọ họ, a se thahe thahe* nọ a re yoẹme he hayo jẹ ọwhọkuo rehọ họ.”’+
24 “‘“Rekọ, otẹrọnọ wha te yoẹme kẹ omẹ evaọ oware kpobi,” ere Jihova ọ ta, “wha gbẹ rọ inuethẹ okpẹwho nana wọ owha ruọ eva evaọ ẹdẹ Ẹdijala ha, wha je ru ẹdẹ Ẹdijala na ọrẹri ẹkwoma uvumọ iruo nọ wha re ru hu,+ 25 ẹsiẹe ivie gbe ikpahwo-esuo nọ e be keria agbara-uvie Devidi+ e te rọ rehọ inuethẹ okpẹwho nana ruọ eva re, yọ a rrọ eva akẹkẹ gbe ehru enyenya, te ai te ikpahwo-esuo rai, ezae Juda gbe ahwo nọ a be rria Jerusalẹm;+ yọ ahwo a te rria okpẹwho nana evaọ oke kpobi. 26 Ahwo a ti no ikpewho Juda ze, no eria nọ e wariẹ Jerusalẹm họ ze, no ẹkwotọ Bẹnjamin ze,+ no ukiekpotọ na ze,+ no obọ ubrotọ igbehru na ze, je no obọ Negẹb* na ze, a te rehọ eware idhe emahọ,+ idheidhe,+ idhe ibi ekakọ,+ frankinsẹns, gbe idhe uyere-okẹ ziọ uwou Jihova.+
27 “‘“Rekọ otẹrọnọ wha tẹ ghẹmeeyo kẹ omẹ nọ wha gbe ru ẹdẹ Ẹdijala na ọrẹri hi, wha gbẹ jẹ siọ ewha ba ẹwọ họ, jẹ be rehọ inuethẹ Jerusalẹm wọ ae ruọ eva evaọ ẹdẹ Ẹdijala na, me ti tu erae họ inuethẹ riẹ, erae na e vẹ te mahe iwou ikpehru Jerusalẹm nọ e rẹ bẹ ẹvẹruọ muotọ,+ yọ a ti furie ai hi.”’”+
18 Onana họ ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze: 2 “Kparoma re who kpobọ uwou ọmebẹ na,+ mẹ te jọ etẹe ru owhẹ yo eme mẹ.”
3 Fikiere mẹ tẹ nya kpobọ uwou ọmebẹ na, mẹ tẹ ruẹ e riẹ nọ ọ be ma oware jọ evaọ ehru etẹ ọmebẹ na. 4 Rekọ oware nọ ọ jẹ rọ ọviẹ ma na o tẹ raha evaọ obọ riẹ. Fikiere ọmebẹ na ọ tẹ wariẹ mae fihọ oghẹrẹ oware ofa, nwane wọhọ epanọ ọ ruẹ nọ u kiehọ.*
5 Kẹsena ẹme Jihova o te bru omẹ ze, inọ: 6 “‘O uwou Izrẹl, kọ mẹ gbẹ sai ru owhai wọhọ epanọ ọmebẹ nana o ru na?’ ere Jihova ọ ta. ‘Rri! Wọhọ ọviẹ nọ ọ rrọ obọ ọmebẹ na, ere wha rrọ evaọ obọ mẹ, O uwou Izrẹl.+ 7 Oke kpobi nọ mẹ tẹ ta kpahe orẹwho hayo uvie inọ mẹ gwọlọ vi ei no otọ hayo zurie iei fihọ otọ hayo raha iẹe no,+ 8 nọ orẹwho yena o je siobọno umuomu riẹ nọ mẹ ta kpahe na, me ti nwene iroro mẹ re kpahe* okpẹtu nọ mẹ jiroro riẹ nọ me ti ro tei na.+ 9 Rekọ oke kpobi nọ mẹ tẹ ta nọ mẹ gwọlọ bọ jẹ kọ orẹwho hayo uvie jọ, 10 nọ u je bi ru oware nọ u yoma evaọ aro mẹ, nọ u gbe bi yoẹme kẹ urru mẹ hẹ, me ti nwene iroro mẹ* kpahe ewoma nọ mẹ jiroro riẹ nọ me ti ru kẹe na.’
11 “Enẹna, ivie ta kẹ ezae Juda gbe ahwo nọ a be rria Jerusalẹm nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta: “Rri, mẹ be ruẹrẹ* okpẹtu jọ kpahe jẹ be jiroro oware jọ nọ me ti ru owhai. Ivie, wha kuomarẹriẹ no idhere iyoma rai, re wha nwene idhere rai gbe iruẹru rai.”’”+
12 Rekọ a ta nọ: “Yọ uye-oruẹ kufiẹ!+ Keme ma ti ru lele iroro obọmai, yọ omomọvo mai o ti ru epanọ udu ogaga omuomu riẹ o ta kẹe.”+
13 Fikiere, enẹ Jihova ọ ta:
“Ivie, wha nọ kẹ omarai evaọ udevie erẹwho na.
Ono o yo oware utiona no ẹdẹ jọ?
Ọmọtẹ-kọkọ Izrẹl o ru oware nọ o mae tọtọ kpaobọ no.+
14 Kọ ekpalekpa-ame Lebanọn e rẹ ghra no itho nọ e rrọ ikuwhrẹrẹ riẹ?
Hayo kọ ame odhedhẹ nọ o bi su no ugbothabọ ze ọ rẹ kpọ yamu?
15 Rekọ mẹ thọrọ ahwo mẹ ẹro no.+
Keme a bi dhe idhe* kẹ oware nọ u fioka ha,+
Yọ a bi ru ahwo zoruẹ evaọ idhere rai, idhere anwae na,+
Re a nya idhere emu nọ e riẹriẹ hẹ jẹ rrọ praprarapra ha,*
16 Re a ruẹsi ru ẹkwotọ rai jọ oware idudu+
Gbe oware nọ a rẹ rọ fiki riẹ fiunu bẹdẹ bẹdẹ.+
Ohwo kpobi nọ ọ be nya akotọ riẹ vrẹ o ti rri rie avọ idudu, o ve nuhu uzou riẹ.+
17 Mẹ te vaha ae evaọ aro ọwegrẹ na wọhọ ofou ovatha-ọre.
Evaọ ẹdẹ okpẹtu rai, uke mẹ me ti dhesẹ kẹ ae, orọnikọ ovao mẹ hẹ.”+
18 A ta nọ: “Wha nyaze, joma lẹlẹ ma omaa oware nọ ma ti ru Jerimaya,+ keme uzi* na u ti no obọ izerẹ mai hi, ezae iwareghẹ na e te siọ ohrẹ ba ẹkẹ hẹ, yọ eruẹaro na e te siọ ẹme na ba ẹta ha. Wha nyaze re ma ta ẹme wọso ẹe,* re ma gbẹ gaviezọ kẹ ẹme nọ ọ be ta ha.”
19 O Jihova, gaviezọ kẹ omẹ,
Re whọ jẹ gaviezọ kẹ eme nọ ewegrẹ mẹ e be ta.
20 Kọ u fo re a rehọ eyoma hwosa ewoma?
Keme a tọ ọgọdọ kpahe kẹ uzuazọ* mẹ no.+
Kareghẹhọ epanọ me dikihẹ aro ra re mẹ ta emamọ ẹme kpahe ae,
Re who gbe mu ofu kẹ ae he.
21 Fikiere siobọno emezae rai kẹ ohọo nọ u bi mu na,
Jẹ rehọ ae kẹ ogaga ọgbọdọ na.+
Jọ emọ eyae rai i whu no, re eyae na i je zihe ruọ eyae-uku.+
Jọ ẹyao ọgaga o kpe ezae rai,
Re a rehọ ọgbọdọ kpe izoge emezae rai evaọ ẹmo.+
22 Jọ a yo edo oviẹ evaọ obọ iwou rai
Evaọ okenọ whọ te rehọ otu igbulegbu bru ae ze idudhe.
Keme a tọ ọgọdọ no re a mu omẹ,
A tẹ jẹ kpahe eta kẹ awọ mẹ.+
23 Rekọ whẹ, O Jihova,
Whọ riẹ omaa rai kpobi ziezi, onọ a be ma kpahe omẹ re a kpe omẹ.+
Who ruru oruthọ rai hi,
Yọ who du voro izieraha rai no aro ra ha.
19 Enẹ Jihova ọ ta: “Nya re whọ jọ obọ ọmebẹ dẹ omothẹ nọ a rọ ọviẹ ma.+ Whọ vẹ rehọ ekpako ahwo na jọ gbe ekpako izerẹ na jọ, 2 re wha nya kpobọ Ukiekpotọ Ọmọzae Hinọm,+ evaọ obọ aro Unuẹthẹ Igbulẹvẹ na. Whọ vẹ jọ etẹe whowho eme nọ mẹ te ta kẹ owhẹ. 3 Whọ rẹ ta nọ, ‘Wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta, whai ivie Juda gbe ahwo nọ a be rria Jerusalẹm. Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta:
“‘“Mẹ be te rehọ okpẹtu ziọ oria nana, yọ o te gheghe ohwo kpobi nọ o yo kpahe iẹe ezọ. 4 Me ti ru onana fikinọ a nyasiọ omẹ ba+ je ru oria nana fihọ epanọ a gbẹ sai ro vuhu iei hi.+ A be jariẹ dhe idhe kẹ eghẹnẹ efa, enọ ae omarai avọ esẹ-esẹ rai gbe ivie Juda a riẹ vẹre he, yọ a kpe azẹ enọ e riẹ onahona ha vọ oria nana no.+ 5 A bọ eria ikpehru Bale re a ruẹse mahe emezae rai evaọ erae ro dhe idhe emahọ kẹ Bale,+ oware nọ me jie uzi riẹ hẹ hayo ta kpahe he, nọ o re tubẹ ziọ udu mẹ vievie he.”’*+
6 “‘“Fikiere rri! edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta, “nọ a gbe ti se oria nana Tofẹt hayo Ukiekpotọ Ọmọzae Hinọm ho, rekọ Ukiekpotọ Ikpakpe.+ 7 Mẹ te raha omaa sa-sa nọ Juda avọ Jerusalẹm a ma evaọ oria nana, me ti ru re ọgbọdọ o kpe ai evaọ aro ewegrẹ rai, re a je whu evaọ obọ enọ e be gwọlọ uzuazọ* rai kpe. Mẹ vẹ te rehọ iri rai kẹ evra obọ ehru* na gbe erao otọakpọ na re e jọ emu kẹ ae.+ 8 Me ti ru okpẹwho nana jọ oware idudu gbe oware nọ a rẹ rọ fiki riẹ fiunu. Ohwo kpobi nọ ọ be nya akotọ riẹ vrẹ o ti rri rie avọ idudu, ọ vẹ te fiunu fiki iye riẹ kpobi.+ 9 Yọ me ti ru re a re uwo-oma emezae gbe emetẹ rai, yọ omomọvo rai ọ te re uwo-oma ọrivẹ riẹ fiki ekohọ nọ a ko rai họ gbe oja nọ a be re evaọ okenọ ewegrẹ rai gbe enọ e be gwọlọ uzuazọ* rai kpe a wariẹ ae họ.”’+
10 “Kẹsena who ve kpe omothẹ na evaọ iraro ezae nọ i lele owhẹ nya na, 11 whọ vẹ ta kẹ ae nọ, ‘Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta: “Oghẹrẹ ovo nana me ti ro kpe ahwo nana gbe okpẹwho nana, wọhọ ohwo nọ o kpe othẹ ọmebẹ, onọ a rẹ gbẹ sae ruẹrẹ vievie he; yọ a ti ki ahwo nọ a whu fihọ Tofẹt bẹsenọ oria ovo o te gbẹ jariẹ nọ a re ki ai fihọ họ.”’+
12 “‘Ere me ti ru oria nana gbe ahwo nọ a be rriae, re me ru okpẹwho nana wọhọ Tofẹt,’ ere Jihova ọ ta. 13 ‘Yọ iwou nọ e rrọ Jerusalẹm gbe iwou ivie Juda i ti zihe ruọ oware nọ o fo ho wọhọ oria nana, Tofẹt,+ ẹhẹ, iwou kpobi nọ a jọ ehru rai dhe idhe rọkẹ ogbaẹmo obọ idhiwu na kpobi+ gbe eria nọ a jọ ku idhe udi kẹ eghẹnẹ efa.’”+
14 Nọ Jerimaya o zihe no obọ Tofẹt nọ Jihova o vi rie nyae jọ ruẹaro ze no, o te dikihẹ eva ighẹ nọ o rrọ uwou Jihova, ọ tẹ ta kẹ ahwo na kpobi nọ: 15 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Rri, mẹ be rehọ okpẹtu nọ mẹ ta kpahe kpobi na ze ro te okpẹwho nana avọ ewho riẹ kpobi, keme a se thahe thahe nọ a re* ru lele eme mẹ hẹ.’”+
20 Whaọ Pashọ ọmọzae Ima, ọnọ ọ jọ ozerẹ, ọ tẹ jẹ jọ ohwo ọsosuọ evaọ usu enọ i wuzou evaọ uwou Jihova, ọ jẹ gaviezọ okenọ Jerimaya ọ ruẹaro eware nana. 2 Pashọ ọ tẹ fa Jerimaya ọruẹaro na, ọ tẹ kare iẹe fihọ ewẹ-ekpala ekarọ*+ nọ e jọ obọ Unuẹthẹ Obehru orọ Bẹnjamin, onọ o jọ uwou Jihova. 3 Rekọ evaọ okiokiọ riẹ nọ Pashọ o si Jerimaya no ewẹ-ekpala ekarọ* na no, Jerimaya ọ tẹ ta kẹe nọ:
“Odẹ nọ Jihova o mu kẹ owhẹ họ, Idudu Evaọ Oria Kpobi,+ orọnikọ Pashọ họ. 4 Keme enẹ Jihova ọ ta, ‘Me ti ru owhẹ họ oware idudu kẹ omobọ ra gbe egbẹnyusu ra kpobi, yọ ọgbọdọ ewegrẹ rai o ti kpe ai evaọ iraro ra yọ who bi rri ọvo;+ mẹ te rehọ Juda soso họ obọ ovie Babilọn, o ve ti mu ai kpohọ igbo evaọ obọ Babilọn jẹ rehọ ọgbọdọ kpe ai.+ 5 Mẹ te rehọ ekwakwa efe okpẹwho nana kpobi, eware riẹ kpobi, eware eghaghae riẹ kpobi gbe ekwakwa-aghae kpobi nọ ivie Juda i wo họ obọ ewegrẹ rai.+ A te rọ ogaga kwa ae avọ eware rai kpobi rehọ, a vẹ wha ae kpobọ Babilọn.+ 6 Rọkẹ owhẹ Pashọ, gbe ahwo kpobi nọ a be rria uwou ra, wha ti kpohọ igbo. A ti mu owhẹ kpobọ Babilọn, whọ vẹ te jọ obei whu, a ve ti ki owhẹ avọ egbẹnyusu ra kpobi fihọ obei, keme whọ ruẹaro erue kẹ ae.’”+
7 Whọ viẹ omẹ họ no, O Jihova, mẹ tẹ rrọ ọnọ a viẹ họ.
Whọ rehọ ẹgba ra wọso omẹ, whọ tẹ kparobọ.+
Me zihe ruọ ohwo nọ a be rọ ta atahwẹ no evaọ okpẹdoke na soso;
Ohwo kpobi o bi se omẹ ẹkoko.+
8 Keme oke kpobi nọ mẹ be ta ẹme, oware nọ mẹ rẹ ta je whowho họ,
“Ozighi gbe ọraha!”
A be rọ fiki ẹme Jihova la omẹ eka je bi se omẹ ẹkoko evaọ okpẹdoke na soso.+
Rekọ evaọ udu mẹ, ẹme riẹ ọ tẹ jọ wọhọ erae nọ e be ware nọ a kare dhe igbenwa mẹ,
O tẹ bẹ omẹ no re me diwi ei họ eva;
Mẹ gbẹ jẹ sai thihakọ riẹ hẹ.+
10 Keme me yo eme atanọ iyoma buobu no;
Eware idudu e wariẹ omẹ họ.+
“Wha brukpei; joma brukpei!”
Ohwo kpobi nọ ọ be ta nọ udhedhẹ u te omẹ o kiekọ bi rri epanọ me ti ro kie, inọ:+
“Ẹsejọhọ o ti ru oware ugheghẹ jọ,
Ma ve ti wo ogaga vi ei, ma ve ru ei kele.”
11 Rekọ Jihova ọ jọ kugbe omẹ wọhọ ọgbaẹmo nọ o re muozọ.+
Oyejabọ nọ ahwo nọ a bi kpokpo omẹ a ti ro zoruẹ, yọ a te kparobọ họ.+
A ti ru oma vuọ ae gaga keme a te kparobọ họ.
Omovuọ nọ a ti kpe họ ai oma bẹdẹ bẹdẹ o te thọrọ ẹro ho.+
12 Rekọ whẹ, O Jihova olori egbaẹmo, whọ be kiẹ ọnọ o kiẹrẹe riwi;
13 Wha so ole kẹ Jihova! Wha jiri Jihova!
Keme o siwi oruori na no obọ irumuomu no.
14 Uye u te* ẹdẹ nọ a yẹ omẹ!
Jọ ẹdẹ nọ oni mẹ o yẹ omẹ o wo oghale he!+
15 Uye u te ohwo nọ ọ wha emamọ usi se ọsẹ mẹ inọ:
“A yẹ ọmọzae kẹ owhẹ no, ọmọzae!”
Onọ u ru rie ghọghọ gaga.
16 Jọ ohwo yena ọ jọ wọhọ ikpewho nọ Jihova ọ raha ababọ ẹda nọ o da riẹ.
Jọ o yo edo oviẹ evaọ ohiohiẹ je yo edo ọgba evaọ udevie uvo.
17 Fikieme o gbe kpe omẹ no evaọ obọ edhede he,
Re oni mẹ o zihe ruọ uki mẹ
Re edhede riẹ o jọ ẹsikpobi wọhọ ohwo nọ o dihọ?+
21 Ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze evaọ okenọ Zẹdikaya ovie na+ o vi Pashọ+ ọmọzae Malkaejah gbe Zẹfanaya+ ọmọzae Measaya, ozerẹ na, bru ei be yare iẹe nọ: 2 “Ivie nekpẹ mi Jihova kẹ omai, keme Nebukadneza* ovie Babilọn o bi fi omai ẹmo.+ Ẹsejọhọ Jihova o ti ru oware igbunu riẹ jọ fiki mai, re Nebukadneza o kuomarẹriẹ nyasiọ omai ba.”+
3 Jerimaya ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Enẹ wha rẹ ta kẹ Zẹdikaya, 4 ‘Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Rri, me bi ku ekwakwa ẹmo nọ e rrọ owhai obọ na rẹriẹ rọsuọ owhai, enọ wha be rọ họre ovie Babilọn+ avọ ahwo Kaldia nọ a ko owhai họ evaọ obọ otafe ugbẹhẹ na. Yọ me ti koko ae họ ziọ udevie okpẹwho nana. 5 Mẹ omamẹ mẹ te rọ obọ nọ o rriẹ fihọ gbe ugbobọ ogaga họre owhai,+ avọ evedha gbe ofu gbe evedha egaga.+ 6 Mẹ te tehe ahwo nọ a be rria okpẹwho nana kpe, te ohwo te arao. Okpẹyao ọgaga nọ o re vo* o ti kpe ai whu.”’+
7 “‘“U te no ere no,” ere Jihova ọ ta, “mẹ te rehọ Zẹdikaya ovie Juda avọ idibo riẹ gbe ahwo okpẹwho nana—enọ okpẹyao nọ o re vo na, ọgbọdọ na, gbe ohọo nọ u ti mu na i kpe he—họ obọ Nebukadneza* ovie Babilọn, obọ ewegrẹ rai gbe obọ enọ e be gwọlọ uzuazọ* rai kpe.+ Ọ te rehọ ọgbọdọ kpe ai. O te dae kẹ ae he, yọ o ti wo ọdawẹ kẹ ae he hayo re ae uvumọ ohrọ họ.”’+
8 “Yọ whọ rẹ ta kẹ ahwo nana nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta: “Rri, me bi fi edhere uzuazọ gbe edhere uwhu họ aro rai. 9 Ọgbọdọ, ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo i ti kpe ahwo nọ a ti kiọkọ okpẹwho nana. Rekọ ohwo kpobi nọ ọ nyai fi oma hotọ kẹ ahwo Kaldia na, enọ i ko owhai họ na, ọ te gbẹ jọ uzuazọ, yọ o ti wo uzuazọ riẹ wọhọ egbo-ẹmo.”’*+
10 “‘“Keme mẹ rẹriẹ ovao mẹ ku okpẹwho nana no re mẹ rọ okpẹtu tei orọnikọ ewoma ha,”+ ere Jihova ọ ta. “Mẹ te rehọ iẹe họ obọ ovie Babilọn,+ ọ vẹ te rehọ erae mahe iẹe.”+
11 “‘Rọkẹ ahwo uwou ovie Juda: Wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta. 12 O uwou Devidi, enẹ Jihova ọ ta:
“Wha bru uvioziẹ kohiohiẹ kohiohiẹ,
Re wha siwi ọnọ a bi fru eware riẹ rehọ na no obọ ofiwhayo na,+
Re ofu mẹ ọ gbẹ ware wọhọ erae he,+
Ọ vẹ be to ababọ ohwo ọvo nọ o re furie iei,
Fiki iruẹru imuomu rai.”’+
13 ‘Rri, mẹ te rọsuọ owhẹ, O ọnọ ọ be rria ukiekpotọ* na,
O utho nọ o rrọ otọ opraprara na,’ ere Jihova ọ ta.
‘Rọkẹ owhai nọ e be ta nọ: “Ono ọ te wọ ohọre bru omai ze?
Ono ọ te vẹruọ eria nọ ma be rria?”
14 Mẹ te rehọ owhai guẹdhọ
Wọhọ epanọ u fo owhai fiki iruẹru rai,’+ ere Jihova ọ ta.
‘Yọ me ti tu erae họ owhawho riẹ,
E vẹ te mahe eware kpobi nọ e wariẹ e riẹ họ muotọ.’”+
22 Enẹ Jihova ọ ta: “Nya kpobọ uwou* ovie Juda, re who whowho ovuẹ nana. 2 Whọ rẹ ta kẹ ae hrọ inọ, ‘Yo ẹme nọ Jihova ọ ta, O ovie Juda nọ ọ keria agbara-uvie Devidi, te owhẹ te idibo ra gbe ahwo ra, enọ e rẹ rọ inuethẹ nana ruọ eva. 3 Enẹ Jihova ọ ta: “Wha bru uvioziẹ je ru oware ukiẹrẹe. Wha siwi ọnọ a bi fru eware riẹ rehọ na no obọ ofiwhayo na. Wha re ru ọrara ọvuọvo nọ ọ be rria udevie rai yoyoma ha, yọ wha rẹ nwa ọmọ nọ o wo ọsẹ hẹ* hayo aye-uku ọvuọvo oma ha.+ Yọ wha re kpe azẹ ekueku ọvo evaọ oria nana ha.+ 4 Wha tẹ romatotọ ru lele ẹme nana, ivie nọ e be keria agbara-uvie Devidi+ e vẹ te rehọ inuethẹ uwou nana ruọ eva, yọ a rrọ eva ekẹkẹ gbe ehru enyenya, te ai te idibo rai gbe ahwo rai.”’+
5 “‘Rekọ otẹrọnọ wha gbe ru lele eme nana ha, mẹ be rehọ omobọ mẹ duwu iyei,’ ere Jihova ọ ta, ‘inọ uwou nana u ti zihe ruọ oria nọ a raha no.’+
6 “Keme enẹ Jihova ọ ta kpahe uwou ovie Juda,
‘Whẹ wọhọ Giliad kẹ omẹ,
Wọhọ obehru Lebanọn.
Rekọ me ti ru owhẹ fihọ udhude;
A te gbẹ rria ikpewho ra ọvuọvo ho.+
A ti ko ire sida ra nọ e mai woma fihọ otọ
A ve ru ai kie fihọ erae.+
8 “‘Erẹwho buobu e te nya akotọ okpẹwho nana vrẹ yọ a be nọ ohwohwo nọ: “Fikieme Jihova o ro ru okpẹwho ologbo nana enẹ?”+ 9 A vẹ te kẹ uyo nọ: “Fikinọ a nyasiọ ọvọ Jihova Ọghẹnẹ rai ba, a te je guzou kpotọ kẹ eghẹnẹ efa jẹ gọ ae.”’+
10 Who du viẹ kẹ ọnọ o whu no na ha,
Yọ who du weri kẹe gbe he.
Ukpoye, viẹ whrowhrowhro rọkẹ ọnọ a bi mu vrẹ na,
Keme o ti gbe zihe ze te ruẹ ẹkwotọ nọ a jọ yẹi na ofa ha.
11 “Keme enẹ Jihova ọ ta kpahe Shalọm*+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, ọnọ o bi su evaọ ẹta Josaya ọsẹ riẹ,+ ọnọ o no oria nana vrẹ no: ‘O ti gbe zihe ze ofa ha. 12 Keme o ti whu evaọ obonọ ọ jẹ rrọ igbo na, yọ ọ te gbẹ ruẹ ẹkwotọ nana ofa ha.’+
13 Uye u te ọnọ ọ be rọ edhere nọ o kiẹrẹe he bọ uwou riẹ
Jẹ be rehọ edhere okienyẹ bọ ibriwou obehru riẹ,
Ọnọ o re ru ọrivẹ riẹ gbodibo kẹe kufiẹ,
Nọ ọ rẹ rọwo hwosa kẹe he;+
14 Ọnọ ọ be ta nọ, ‘Mẹ te bọ uwou ulogbo jọ kẹ omamẹ
Avọ ibriwou obehru nọ e rrọ lelele.
Me ve ti fi inwido họ iẹe
Jẹ rehọ ire sida hwae, mẹ vẹ rọ ọda ọwawae okuekue ralọ iẹe.’
15 Kọ whọ te ruabọhọ esuo fikinọ whọ rehọ ire sida ru eware vi amọfa?
16 Ọ jẹ thothọ enọ e jẹ reoja gbe iyogbe nọ i wo ẹdhọ,
Eware e tẹ riẹ nya.
‘Kọ ogbẹrọnọ oware nọ u dhesẹ nọ ohwo ọ riẹ omẹ oye?’ ere Jihova ọ ta.
17 ‘Rekọ ibiaro gbe udu ra e tọvi epanọ who re ro wo erere ewhariọ ọvo,
Epanọ who re ro kpe azẹ ekueku,
Gbe epanọ who re ro fi iwhayo je fru ahwo re.’
18 “Fikiere enẹ Jihova ọ ta kpahe Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda,
‘A ti weri ei hi, inọ:
“U yoma kẹhẹ, oniọvo-ọmọzae mẹ! U yoma kẹhẹ, oniọvo-ọmọtẹ mẹ!”
A ti weri ei hi, inọ:
“U yoma kẹhẹ, O Olori! U yoma kẹhẹ, Ovie!”
19 Oghẹrẹ nọ a re ro ki eketekete a ti ro ki ei,+
Ọnọ a re si kpenẹ avọ enẹ, a ve gbolo iei kufiẹ
Fihọ otafe inuethẹ Jerusalẹm.’+
20 Nya kpobọ Lebanọn re who bo via,
Kpare uvou ra evaọ Beshan,
Re who bo via no obọ Abarim ze,+
Keme a kpe ese ra nọ e be dhẹ lele owhẹ kpobi no.+
21 Mẹ ta ẹme kẹ owhẹ okenọ who roro nọ who wo omofọwẹ.
Rekọ whọ ta nọ, ‘Me ti yoẹme kẹ owhẹ hẹ.’+
Enẹ uruemu ra o rrọ no anwọ uzoge ra ze,
Keme who ri ti yoẹme kẹ urru mẹ hẹ.+
22 Ofou ọ te wọ ithuru-igodẹ ra kpobi vrẹ,+
Yọ ese ra nọ e be dhẹ lele owhẹ na i ti kpohọ igbo.
Kẹsena okpẹtu kpobi nọ o ti te owhẹ o ve ti ru oma vuọ owhẹ je hrẹ owhẹ kpotọ.
23 O whẹ ọnọ ọ be rria Lebanọn,+
Nọ ọ be rria udevie ire sida na,+
Rri epanọ who ti dimẹ okenọ edada e te jọ owhẹ oma,
24 “‘Nọ mẹ rrọ uzuazọ na,’ ere Jihova ọ ta, ‘o tẹ make rọnọ whẹ Konaya*+ ọmọzae Jehoyakim,+ ovie Juda, yọ ẹmẹro oka-ukpehọ* nọ ọ rrọ obọze mẹ, me ti wolo owhẹ noi no! 25 Mẹ te rehọ owhẹ họ obọ enọ e be gwọlọ uzuazọ* ra kpe, obọ enọ whọ be dhozọ rai, obọ Nebukadneza* ovie Babilọn, gbe obọ ahwo Kaldia na.+ 26 Me ti gbolo owhẹ avọ oni ra nọ o yẹ owhẹ fihọ ẹkwotọ nọ a jọ yẹ owhai hi, yọ obei wha te jọ whu. 27 Yọ a ti zihe ziọ ẹkwotọ nọ o bi si ai urru na vievie he.+
28 Kọ ọzae nana, Konaya, yọ othẹ gheghe nọ a jẹ kufiẹ, nọ a kpe no,
Othẹ nọ ohwo ọvo ọ gwọlọ họ?
Kọ fikieme a ro gbolo ọyomariẹ avọ ahwo uyẹ riẹ fihọ otọ,
Je gbolo ai fihọ ẹkwotọ nọ a riẹ hẹ?’+
29 O otọakpọ,* otọakpọ, otọakpọ, yo ẹme nọ Jihova ọ ta.
30 Enẹ Jihova ọ ta:
‘Kere odẹ ọzae nana fihọ otọ inọ o wo ọmọ họ,
Inọ ọzae nọ oware ovo u ti woma kẹ evaọ oke uzuazọ* riẹ hẹ ọ rrọ,
Keme ohwo ọvo evaọ uyẹ riẹ
Ọ te sae keria agbara-uvie Devidi re ọ wariẹ su evaọ Juda ha.’”+
23 “Uye u te ithuru-igodẹ nọ e be raha jẹ vaha igodẹ mẹ nọ mẹ be rẹrote!” ere Jihova ọ ta.+
2 Fikiere enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta kpahe ithuru-igodẹ nọ i bi su ahwo mẹ: “Wha vaha igodẹ mẹ no; wha gbẹ be vaha ae, yọ wha be daezọ rai hi.”+
“Fikiere mẹ te rẹriẹ ovao mẹ ku owhai fiki iruẹru imuomu rai,” ere Jihova ọ ta.
3 “Kẹsena me ve ti koko ikiọkotọ igodẹ mẹ họ no ekwotọ kpobi nọ mẹ vaha e rai kpohọ ze,+ yọ mẹ te rehọ ae zihe ziọ otọ rai nọ a rẹ jọ re ẹbe,+ a ve ti vihọ jẹ jọ buobu.+ 4 Mẹ vẹ te rehọ ithuru-igodẹ mu kẹ ae nọ e te ginẹ rẹrote ae.+ Ozọ u gbe ti mu ai hi hayo kọ a ti gbe guegue he, yọ ọvuọvo rai o ti vru hu,” ere Jihova ọ ta.
5 “Rri! Edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta, “nọ me ti ru okakọ* okiẹrẹe dhẹ ze rọkẹ Devidi.+ Yọ ovie jọ o ti su+ nọ ọ te rọ otoriẹ udidi ru eware je bru uvioziẹ je ru oware ukiẹrẹe evaọ ẹkwotọ na.+ 6 Evaọ edẹ riẹ a ti siwi Juda,+ yọ Izrẹl ọ te rria avọ omofọwẹ.+ Odẹ nọ a ti sei họ: Jihova họ Ẹrẹreokie Mai.”+
7 “Rekọ, edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta, “nọ a gbẹ te ta ha inọ: ‘Nọ Jihova, ọnọ ọ rehọ ahwo Izrẹl no ẹkwotọ Ijipti ze ọ rrọ uzuazọ na!’+ 8 ukpoye, a te ta nọ: ‘Nọ Jihova, ọnọ ọ rehọ ahwo uyẹ uwou Izrẹl lahwe je zihe ae no obọ ẹkwotọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze je no ekwotọ kpobi nọ mẹ vaha e rai kpohọ ze ọ rrọ uzuazọ na.’ Yọ a te rria ẹkwotọ obọrai.”+
9 Rọ kpahe eruẹaro na mẹ ta nọ:
Udu mẹ o raha no.
Igbenwa mẹ kpobi i bi nuhu.
Mẹ wọhọ ọzae nọ ọ da idi bẹ no,
Jẹ wọhọ ọzae nọ enwaene i mi ẹgba kpobi no
Fiki Jihova gbe fiki eme riẹ nọ e rrọ ọrẹri.
10 Keme ibruẹnwae e vọ ẹkwotọ na;+
Ẹkwotọ na o bi weri+ fiki ehao nọ a bọwo e riẹ na,
Yọ ẹbe nọ erao e rẹ re evaọ udhude na o whu no.+
Edhere rai ọ rrọ muomu, yọ a rẹ rehọ ogaga rai ruiruo thọthọ.
11 “Te eruẹaro na te izerẹ na i gbe omarai ku no.*+
Mẹ tubẹ jọ uwou obọmẹ dede ruẹ imuomu rai,”+ ere Jihova ọ ta.
12 “Fikiere edhere rai ọ te whra je muebi;+
A ti gele ai, a ve ti kie.
Keme mẹ te rehọ okpẹtu te ai
Evaọ ukpe nọ a ti gu epanọ a ru te,” ere Jihova ọ ta.
13 “Mẹ jọ oma eruẹaro Sameria+ ruẹ oware nọ u re tuoma.
Obọ Bale eruẹaruẹ rai i bi no ze,
A te bi su ahwo mẹ Izrẹl thọ.
14 Yọ mẹ jọ oma eruẹaro Jerusalẹm ruẹ eware etọtọ.
15 Fikiere enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta kpahe eruẹaro na:
“Rri, me bi ru ae re ẹbe ọyayare,
Jẹ kẹ ae ame nọ a nua re a da.+
Keme eruẹaro Jerusalẹm họ enọ i ru ẹkwotọ na soso siọ orọwọ na no na.”
16 Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
“Wha gaviezọ kẹ eme eruẹaro nọ e be ruẹaro kẹ owhai na ha.+
A be viẹ owhai họ.*
17 A bi dhe enọ e be kẹ omẹ adhẹẹ hẹ ẹtẹta kẹ nọ,
‘Jihova ọ ta nọ: “Wha te reawere udhedhẹ.”’+
Yọ a be ta kẹ ohwo kpobi nọ o bi lele udu ogaga obọriẹ nọ,
‘Okpẹtu ọvo o ti te owhai hi.’+
18 Kọ ono o dikihẹ usu ahwo nọ a kẹle Jihova
Re ọ ruẹ je yo ẹme riẹ?
Ono ọ gaviezọ ziezi kẹ ẹme riẹ re ọ ruẹsi yoi?
19 Rri! Ofou ọwhibo Jihova o ti du lahwe avọ ofu;
Wọhọ ofou-owhre ọgaga, o ti fou kurẹriẹ evaọ ehru uzou irumuomu na.+
20 Ofu Jihova o ti kuomarẹriẹ zihe he
Bẹsenọ o re ru eware nọ e rrọ udu riẹ gba no.
Evaọ abọ urere edẹ na, wha ti wo otoriẹ onana vevẹ.
21 Me vi eruẹaro na ha, ghele na a dhẹ nya.
Mẹ ta ẹme kẹ ae he, ghele na a ruẹaro.+
22 Rekọ o hae jọ nọ a dikihẹ usu ahwo nọ a kẹle omẹ,
A hai ti ru ahwo mẹ yo eme mẹ,
Yọ a hai ti ru ai kurẹriẹ no edhere oyoma rai gbe iruẹru imuomu rai.”+
23 “Kọ Ọghẹnẹ ekẹloma ọvo mẹ rrọ,” ere Jihova ọ ta, “kọ mẹ gbẹ rrọ Ọghẹnẹ ugbothabọ re?”
24 “Kọ ohwo jọ ọ sai dhere oria nọ u siomano nọ mẹ sae jọ ruẹ e riẹ hẹ?”+ ere Jihova ọ ta.
“Kọ mẹ gbẹ vọ idhiwu gbe otọakpọ na?”+ ere Jihova ọ ta.
25 “Me yo eme eruẹaro nọ e be rọ odẹ mẹ ruẹaro erue kẹ owhai na no inọ, ‘Mẹ wezẹ ewezẹ jọ! Mẹ wezẹ ewezẹ jọ!’+ 26 Ẹvẹ onana o te gbẹ jọ udu eruẹaro na kri te, inọ a rẹ ruẹaro erue? Eruẹaro nọ e be ta eme eviẹhọ no udu obọrai ze a rrọ.+ 27 A be gwọlọ rehọ ewezẹ nọ a be ta kẹ ohwohwo ru odẹ mẹ thọrọ ahwo mẹ ẹro, nwane wọhọ epanọ odẹ mẹ o thọrọ esẹ rai ẹro fiki Bale na.+ 28 Jọ ọruẹaro nọ ọ wezẹ ewezẹ ọ ta ewezẹ riẹ, rekọ jọ ọnọ o wo ẹme mẹ ọ rọ uzẹme ta ẹme mẹ.”
“Eme ugbe okakọ oyaya avọ ibi okakọ na a wo kugbe?” ere Jihova ọ ta.
29 “Kọ ẹme mẹ ọ gbẹ wọhọ erae,”+ ere Jihova ọ ta, “jẹ wọhọ ehama nọ u re kpe ugbehru-utho ehehẹhẹ?”+
30 “Fikiere rri, mẹ te rọsuọ eruẹaro na,” ere Jihova ọ ta, “enọ i bi tho eme mẹ mi ohwohwo.”+
31 “Rri mẹ te rọsuọ eruẹaro na,” ere Jihova ọ ta, “enọ e be rehọ ẹrọo rai ta nọ, ‘Ọ ta nọ!’”+
32 “Rri mẹ te rọsuọ eruẹaro nọ e be wezẹ ewezẹ erue na,” ere Jihova ọ ta, “enọ e be ta ewezẹ na jẹ be rehọ ai su ahwo mẹ thọ fiki erue rai gbe ehaise rai.”+
“Rekọ me vi rai hayo ta ere kẹ ae he. Fikiere a te wha erere se ahwo nana vievie he,”+ ere Jihova ọ ta.
33 “Okenọ ahwo nana hayo ọruẹaro jọ hayo ozerẹ jọ ọ tẹ nọ owhẹ nọ, ‘Kọ eme họ owha* Jihova?’ whọ rẹ za kẹ ae nọ, ‘“Whai họ owha na! Yọ me ti gbolo owhai kufiẹ,”+ ere Jihova ọ ta.’ 34 Rọ kpahe ọruẹaro hayo ozerẹ hayo ahwo nọ a be ta nọ, ‘Onana họ owha* Jihova!’ Mẹ te rẹriẹ ovao mẹ ku ọzae yena avọ ahwo uwou riẹ. 35 Enẹ whai omomọvo ọ be ta kẹ ọrivẹ riẹ gbe omoni riẹ, ‘Didi uyo Jihova ọ kẹ no? Kọ eme Jihova ọ ta no?’ 36 Rekọ wha gbẹ ta ẹme fodẹ owha* Jihova ofa ha, keme ẹme nọ whai omomọvo ọ be ta họ owha* na, yọ wha nwene eme Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ uzuazọ na, Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ mai no.
37 “Enẹ whọ rẹ ta kẹ ọruẹaro na, ‘Didi uyo Jihova ọ kẹ owhẹ no? Kọ eme Jihova ọ ta kẹ owhẹ no? 38 Yọ otẹrọnọ wha tẹ gbẹ be ta nọ, “Owha* Jihova!” enẹ Jihova ọ ta: “Fikinọ wha gbẹ be ta nọ, ‘Ẹme nana yọ owha* Jihova,’ yọ mẹ ta kẹ owhai no nọ, ‘Wha gbẹ ta ha inọ: “Owha* Jihova!”’ 39 rri! mẹ te kpare owhai kpehru, me ve ti gbolo owhai kufiẹ no aro mẹ, te owhai te okpẹwho nọ mẹ rọ kẹ owhai avọ esẹ-esẹ rai na. 40 Me ti ru oma vuọ owhai bẹdẹ bẹdẹ je hrẹ owhai kpotọ bẹdẹ bẹdẹ, onọ o te thọrọ ẹro ho.”’”+
24 Kẹsena Jihova o te dhesẹ ikete ivẹ nọ ibi-ure ifigi e rrọ kẹ omẹ evaọ aro etẹmpol Jihova, evaọ okenọ Nebukadneza* ovie Babilọn o mu Jẹkonaya*+ ọmọzae Jehoyakim,+ ovie Juda, te ikpahwo-esuo Juda, ewena na, gbe idhogu* na kpohọ igbo no; o mu rai no Jerusalẹm kpohọ Babilọn.+ 2 Ibi-ure ifigi nọ i woma gaga wọhọ ifigi ọsosuọ e jọ ekete jọ, rekọ ibi-ure ifigi nọ i yoma gaga te epanọ a gbẹ sae rọ re ae he e tẹ jọ ekete ọdekọ.
3 Jihova ọ tẹ nọ omẹ nọ: “Eme whọ be ruẹ, Jerimaya?” Mẹ tẹ ta nọ: “Ibi-ure ifigi; emamọ ifigi na i woma gaga, rekọ ikpehre na i yoma gaga, i yoma te epanọ a gbẹ sae rọ re ae he.”+
4 Kẹsena ẹme Jihova o te bru omẹ ze, inọ: 5 “Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Wọhọ epanọ emamọ ifigi nana e rrọ na, ere mẹ te rehọ emamọ ubiẹro rri ahwo Juda nọ a mu kpohọ igbo na, enọ me le no oria nana kpohọ ẹkwotọ ahwo Kaldia na. 6 Me ti fi ẹro mẹ họ ae rọkẹ ewoma rai, me ve ti ru ai zihe ziọ ẹkwotọ nana.+ Mẹ te bọ ai dikihẹ, yọ me ti kporo ai kuotọ họ; mẹ te kọ ae, yọ me ti vi ai no otọ họ.+ 7 Mẹ te kẹ ae udu nọ a rẹ rọ riẹ omẹ, inọ mẹ họ Jihova.+ A te jọ ahwo mẹ, mẹ vẹ te jọ Ọghẹnẹ rai,+ keme a te rọ udu rai kpobi zihe bru omẹ ze.+
8 “‘Rekọ kpahe ikpehre ifigi na nọ i yoma te epanọ a gbẹ sae rọ re ae he na,+ enẹ Jihova ọ ta: “Ere me ti rri Zẹdikaya ovie+ Juda, ikpahwo-esuo riẹ, ikiọkotọ Jerusalẹm nọ i kiọkọ ẹkwotọ nana, gbe enọ e be rria ẹkwotọ Ijipti.+ 9 Me ti ru ae jọ oware idudu avọ okpẹtu kẹ ekwotọ-ivie kpobi nọ e rrọ otọakpọ na,+ jẹ jọ oware ekela, oware nọ a re ro bru ohare, oware ijehwẹ, jegbe oware nọ a rẹ rọ bọwo ehao+ evaọ oria kpobi nọ mẹ vaha e rai kpohọ.+ 10 Yọ me ti vi ọgbọdọ,+ ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo* bru ae,+ bẹsenọ a re whu muotọ no evaọ ẹkwotọ nọ mẹ rọ kẹ ae jẹ rọ kẹ esẹ-esẹ rai na.”’”
25 Ẹme nọ o bru Jerimaya ze kpahe ahwo Juda kpobi evaọ ukpe avọ ene Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, onọ o jọ ukpe ọsosuọ Nebukadneza* ovie Babilọn. 2 Enẹ Jerimaya ọruẹaro na ọ ta kpahe* ahwo Juda kpobi gbe ahwo kpobi nọ a be rria Jerusalẹm:
3 “No ukpe avọ ikpegbesa Josaya+ ọmọzae Amọn ovie Juda ze rite inẹnẹ na, anwọ ikpe udhegbesa ena nọ ẹme Jihova o bi ro bru omẹ ze, yọ me je dhe owhai ẹtẹta kẹ,* rekọ wha gaviezọ họ.+ 4 Yọ Jihova o vi idibo riẹ kpobi, eruẹaro na, bru owhai ze, o je dhe ai evievi,* rekọ wha gaviezọ họ hayo fi ezọ rai hotọ re wha yo ho.+ 5 A jẹ ta nọ, ‘Ivie, whai omomọvo o kurẹriẹ no idhere imuomu rai gbe iruẹru imuomu rai;+ kẹsena wha vẹ te gbẹ rria oke krẹkri nọ o be tha evaọ ẹkwotọ nọ Jihova ọ rọ kẹ owhai gbe esẹ-esẹ rai oke krẹkri nọ o vrẹ. 6 Wha du lele eghẹnẹ efa re wha gọ ae je guzou kpotọ kẹ ae he, nọ wha rẹ rọ rehọ iruo abọ rai ru omẹ eva dha; o gbẹ rrọ ere he, mẹ te rọ okpẹtu te owhai.’
7 “‘Rekọ wha gaviezọ kẹ omẹ hẹ,’ ere Jihova ọ ta. ‘Ukpoye wha rehọ iruo abọ rai ru omẹ eva dha, onọ o wha okpẹtu se owhai.’+
8 “Fikiere enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta, ‘“Fikinọ wha ru lele eme mẹ hẹ na, 9 mẹ be vuẹ se iviuwou obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre kpobi re a nyaze,”+ ere Jihova ọ ta, “mẹ be vuẹ se Nebukadneza* ovie Babilọn, odibo mẹ,+ re ọ nyaze, yọ mẹ te rehọ ae ze rọsuọ ẹkwotọ nana+ jẹ rọsuọ ahwo nọ a be rria eva riẹ jẹ rọsuọ erẹwho nana kpobi nọ e wariẹ e riẹ họ na.+ Mẹ te raha ae muotọ je ru ai fihọ oware idudu, oware nọ a rẹ rọ fiki riẹ fiunu gbe oware nọ a raha fihọ otọ no bẹdẹ bẹdẹ. 10 Me ti ru edo evawere gbe edo oghọghọ rai serihọ,+ koyehọ edo uvou ọva gbe uvou ọmọtibobo,+ edo utho nọ a re ro wuhu eware gbe elo ukpẹ. 11 A te raha ẹkwotọ nana soso fihọ otọ, u ve ti zihe ruọ oware idudu, yọ erẹwho nana e te gbodibo kẹ ovie Babilọn evaọ ikpe udhosa-gbikpe.”’+
12 “‘Rekọ nọ ikpe udhosa-gbikpe e tẹ gba no,+ mẹ te rehọ ovie Babilọn gbe orẹwho yena guẹdhọ* fiki oruthọ rai,’+ ere Jihova ọ ta, ‘yọ me ti ru ẹkwotọ ahwo Kaldia fihọ otọ nọ o raha no nọ o rrọ ofofe bẹdẹ bẹdẹ.+ 13 Me ti ru re eme mẹ kpobi nọ mẹ ta kpahe ẹkwotọ yena i rugba, eware kpobi nọ a kere fihọ obe nana, enọ Jerimaya ọ ruẹaro nọ e te via kẹ erẹwho na kpobi. 14 Keme erẹwho buobu gbe ivie ilogbo+ e te rehọ ai ru erigbo,+ yọ mẹ te hwosa zihe kẹ ae wọhọ epaọ iruẹru rai gbe iruo abọ rai.’”+
15 Keme enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta kẹ omẹ: “Rehọ egho nana nọ enwaene ofu ọ rrọ eva na no obọ mẹ, re who ru erẹwho kpobi nọ me bi vi owhẹ bru na dae. 16 A te dae, a ve ti kpo geli geli je ru wọhọ eruẹ ezae fiki ọgbọdọ nọ me bi vi ruọ udevie rai.”+
17 Fikiere mẹ tẹ rehọ egho na no obọ Jihova je ru erẹwho kpobi nọ Jihova o vi omẹ bru na dae:+ 18 Jerusalẹm gbe ikpewho Juda me ro muhọ,+ ivie riẹ gbe ikpahwo-esuo riẹ, re me ru ai fihọ oware nọ a raha no, oware idudu, oware nọ a rẹ rọ fiki riẹ fiunu, gbe oware nọ a rẹ rọ bọwo ehao,+ wọhọ epanọ o rrọ nẹnẹ na; 19 kẹsena mẹ tẹ kẹ Fẹro ovie Ijipti avọ idibo riẹ, ikpahwo-esuo riẹ, gbe ahwo riẹ kpobi,+ 20 gbe ahwo erẹwho sa-sa nọ e rrọ udevie rai; ivie kpobi nọ e rrọ ẹkwotọ Ọz; ivie kpobi nọ e rrọ ẹkwotọ ahwo Filistia,+ koyehọ Ashkelọn,+ Gaza, Ekrọn, gbe enọ i kiọkọ Ashdọd; 21 Edọm,+ Moab,+ gbe ahwo Ammọn;+ 22 ivie Taya kpobi, ivie Saedọn kpobi,+ gbe ivie ukoliko nọ o rrọ abade na; 23 Didan,+ Tima, Buz, gbe ahwo kpobi nọ a nware eto akotọ aruezo rai no;+ 24 ivie ahwo Arebia kpobi+ gbe ivie ahwo erẹwho sa-sa nọ e jẹ rria udhude na kpobi; 25 ivie Zimrae kpobi, ivie Ilam kpobi,+ gbe ivie ahwo Midia na kpobi;+ 26 gbe ivie obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre na kpobi nọ e rrọ ekẹloma gbe ugbothabọ, unọjọ utọjọ, jegbe ekwotọ-ivie edekọ kpobi nọ e rrọ otọakpọ na; yọ ovie Shishak*+ ọ te da nọ a tẹ da no.
27 “Whọ rẹ ta kẹ ae hrọ inọ, ‘Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Wha da re i mu owhai, re wha geli je kie, re wha gbẹ sae kpama ha+ fiki ọgbọdọ nọ me bi vi ruọ udevie rai na.”’ 28 Otẹrọnọ a gbẹ rọwo rehọ egho na no obọ ra re a dae he, whọ rẹ ta kẹ ae nọ, ‘Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta: “Wha rẹ dae hrọ! 29 Keme rri! otẹrọnọ okpẹwho nọ a be rehọ odẹ mẹ se mẹ be kake rehọ okpẹtu te,+ kọ owhai mẹ rẹ kẹ uye he?”’+
“‘Mẹ te siọ owhai uye ba ẹkẹ hẹ, keme me bi se ọgbọdọ ze rọsuọ ahwo kpobi nọ a be rria otọakpọ na,’ ere Jihova olori egbaẹmo ọ ta.
30 “Yọ whọ rẹ ruẹaro eme nana kpobi kẹ ae jẹ vuẹ ae nọ,
‘Jihova o ti do enu no obọ ehru ze,
O ti ru re edo uvou riẹ u do no oria ọrẹri nọ ọ be rria ze.
O ti do enu gaga ku oria riẹ nọ ọ be rria.
Ọ te so ile obokparọ rọsuọ ahwo kpobi nọ a be rria otọakpọ na
Yọ o bi ru edo wọhọ enọ i bi thihi ibi-ire evaọ ọgọdọ udi-uruo.’
31 ‘Edo jọ o ti do ruọ oka avọ oka otọakpọ na,
Keme Jihova o wo ẹme kugbe erẹwho na.
Ọyomariẹ ọvo o ti bruoziẹ ahwo-akpọ* kpobi.+
Yọ ọ te rehọ ahwo omuomu na kẹ ọgbọdọ,’ ere Jihova ọ ta.
32 Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
‘Rri! Okpẹtu jọ ọ be vaha no orẹwho ruọ orẹwho,+
Yọ a ti siobọno okpofou ọgaga no eria nọ e mai thabọ evaọ otọakpọ na ze.+
33 “‘Yọ ahwo nọ Jihova o ti kpe evaọ ẹdẹ yena a te jọ no oka jọ evaọ otọakpọ na rite oka odekọ evaọ otọakpọ na. A ti weri ai hi, yọ a ti koko ai họ họ hayo ki ai hi. A te jọ wọhọ emaniọ evaọ otọ na.’
34 Wha kuenu oviẹ, whai ithuru-igodẹ, re wha je bo via!
Wha roma wholo otọ whai enọ e rrọ ikpahwo evaọ uthuru na,
Keme okenọ a ti ro kpe owhai jẹ vaha owhai vrẹ u te no,
Yọ wha ti kie wọhọ afẹrẹ ọghaghae!
35 Ithuru-igodẹ na i wo oria nọ a rẹ dhẹ kpohọ họ,
Yọ enọ e rrọ ikpahwo evaọ uthuru na e te dhẹ vabọ họ.
36 Gaviezọ! Ithuru-igodẹ na e be viẹ,
Yọ enọ e rrọ ikpahwo evaọ uthuru na i bi kuenu oviẹ,
Keme Jihova ọ be raha eria rai nọ a rẹ jọ re ẹbe no.
37 Yọ eria idhedhẹ nọ a jẹ rria na i zihe ruọ eria nọ uzuazọ o gbẹ rrọ họ no
Fiki ofu ọgaga Jihova.
38 Ọ wọ no eghogho riẹ ze no wọhọ okpohrokpo,*+
Keme ẹkwotọ rai o zihe ruọ oware idudu no
Fiki ọgbọdọ ọgeva na
Gbe fiki ofu ọgaga riẹ.”
26 Evaọ obọ emuhọ esuo Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, ẹme nana o te no obọ Jihova ze: 2 “Enẹ Jihova ọ ta, ‘Dikihẹ evaọ ighẹ uwou Jihova re whọ ta ẹme kpahe* ahwo ikpewho Juda kpobi nọ a be nyaze te gọ* evaọ uwou Jihova na. Vuẹ ae oware kpobi nọ me jie uzi riẹ kẹ owhẹ; who si uvumọ ẹme noi hi. 3 Ẹsejọhọ a te gaviezọ, omomọvo o ve ti kurẹriẹ no edhere omuomu riẹ, me ve ti nwene iroro mẹ* kpahe okpẹtu nọ mẹ jiroro nọ me re ro te ai na fiki iruẹru imuomu rai.+ 4 Ta kẹ ae nọ: “Enẹ Jihova ọ ta, ‘Otẹrọnọ wha gbẹ gaviezọ kẹ omẹ hẹ ẹkwoma uzi* mẹ nọ mẹ kẹ owhai na nọ wha re koko, 5 ẹkwoma eme idibo mẹ, eruẹaro na nọ wha rẹ gaviezọ kẹ, enọ me bi vi se owhai evievi na,* nọ wha be gaviezọ kẹ hẹ na,+ 6 me ti ru uwou nana re o jọ wọhọ epanọ Shailo ọ rrọ na,+ yọ me ti ru okpẹwho nana fihọ oware nọ a rẹ rọ bọwo ehao rọkẹ erẹwho kpobi nọ e rrọ otọakpọ na.’”’”+
7 Izerẹ na gbe eruẹaro na gbe ahwo na kpobi a yo evaọ okenọ Jerimaya ọ be ta eme nana evaọ uwou Jihova na.+ 8 Fikiere nọ Jerimaya ọ ta eme kpobi nọ Jihova o jie uzi kẹe nọ ọ ta kẹ ahwo na kpobi no, izerẹ na gbe eruẹaro na gbe ahwo na kpobi a tẹ jabọ kru ei, a tẹ ta nọ: “Whọ te seba ewhu hu. 9 Fikieme whọ be rọ rehọ odẹ Jihova ruẹaro, inọ, ‘Uwou nana u ti zihe ruọ epanọ Shailo ọ rrọ na, yọ a te raha okpẹwho nana no, ohwo ọvo ọ gbẹ te rriae he’?” Ahwo na kpobi a te su wariẹ Jerimaya họ evaọ uwou Jihova.
10 Nọ ikpahwo-esuo Juda a yo eme nana, a te no obọ uwou* ovie na ze ziọ uwou Jihova, a tẹ keria obọ aro unuẹthẹ okpokpọ uwou Jihova na.+ 11 Izerẹ na gbe eruẹaro na a tẹ ta kẹ ikpahwo-esuo na gbe ahwo na kpobi nọ: “U fo nọ ọzae nana o re whu,+ keme ọ be ruẹaro nọ eware iyoma e te via kẹ okpẹwho nana nwane wọhọ epanọ wha rehọ ezọ obọrai yo na.”+
12 Kẹsena Jerimaya ọ tẹ ta kẹ ikpahwo-esuo na gbe ahwo na kpobi nọ: “Jihova họ ọnọ o vi omẹ nọ mẹ rehọ eme kpobi nọ wha yo na ruẹaro kpahe uwou nana gbe okpẹwho nana.+ 13 Fikiere enẹna, wha nwene idhere rai gbe iruẹru rai, re wha yoẹme kẹ urru Jihova Ọghẹnẹ rai, Jihova o ve ti nwene iroro riẹ* kpahe okpẹtu nọ ọ ta nọ o ti ro te owhai na.+ 14 Rekọ rọkẹ omẹ, mẹ rrọ owhai obọ. Wha ru omẹ oware kpobi nọ u woma je kiehọ evaọ aro rai. 15 Wha thakpe riẹ ọvo nọ wha te kpe omẹ, wha ti kpe azẹ ekueku fihọ uzou obọrai gbe uzou okpẹwho nana gbe ahwo nọ a be rriae eva, keme evaọ uzẹme, Jihova họ ọnọ o vi omẹ bru owhai ze re mẹ ta eme nana kpobi re wha yo.”
16 Kẹsena ikpahwo-esuo na gbe ahwo na kpobi a tẹ ta kẹ izerẹ na avọ eruẹaro na nọ: “Ọzae nana o fo uwhu hu, keme odẹ Jihova Ọghẹnẹ mai ọ rọ ta ẹme kẹ omai na.”
17 Ofariẹ, ekpako ẹkwotọ na jọ e tẹ kparoma, a te mu ukoko ahwo na soso họ ẹta kẹ nọ: 18 “Maeka+ ohwo Morẹshẹt ọ jẹ ruẹaro evaọ oke Hẹzikaya ovie+ Juda, ọ tẹ ta kẹ ahwo Juda kpobi nọ, ‘Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
“A ti kporo Zayọn wọhọ udhu,
Jerusalẹm o ti zihe ruọ okpẹwho nọ a raha kuotọ,+
Yọ ugbehru Uwou* na o te jọ wọhọ eria ikpehru nọ e rrọ owhawho.”’*+
19 “Kọ Hẹzikaya ovie Juda avọ Juda soso a kpe rie? Kọ ogbẹrọnọ ọ dhozọ Jihova ọ tẹ lẹ kẹ aruoriwo Jihova,* onọ u ru nọ Jihova o ro nwene iroro riẹ* kpahe okpẹtu nọ ọ ta nọ o ti ro te ai na?+ Fikiere okpẹtu ologbo ma be gwọlọ si se omamai na.
20 “Yọ ọzae ọfa jọ ọ jariẹ nọ ọ jẹ rehọ odẹ Jihova ruẹaro re, Uraejah ọmọzae Shimaya ohwo Kiriat-jierim,+ ọnọ ọ rehọ oghẹrẹ eme Jerimaya na ruẹaro eware nọ e te via kẹ okpẹwho nana gbe ẹkwotọ nana. 21 Jehoyakim ovie na+ avọ ezae egaga riẹ kpobi gbe ikpahwo-esuo riẹ a yo eme riẹ, ovie na ọ tẹ jẹ gwọlọ iẹe kpe.+ Nọ Uraejah o yo onana, ozọ o tẹ nwani mu ei họ emu, ọ tẹ dhẹ kpobọ Ijipti. 22 Kẹsena Jehoyakim ovie na o te vi Ẹlnetan+ ọmọzae Akbọ avọ ezae efa nọ e jọ kugbei kpobọ Ijipti. 23 A tẹ rehọ Uraejah no obọ Ijipti ze, a tẹ rehọ iẹe se Jehoyakim ovie na, ọnọ ọ rehọ ọgbọdọ duwu iei kpe,+ a te gbolo ori riẹ fihọ oria nọ a re ki ahwo gheghe fihọ.”
24 Rekọ Ahaekam+ ọmọzae Shefan+ ọ jọ abọ Jerimaya, fikiere a gbe siobọnoi kẹ ahwo na re a kpei no ho.+
27 Evaọ obọ emuhọ esuo Jehoyakim ọmọzae Josaya, ovie Juda, ẹme nana o te no obọ Jihova bru Jerimaya ze, inọ: 2 “Enẹ Jihova ọ ta kẹ omẹ, ‘Ru ifi gbe ekpọ owhowha kẹ omara, re who fi ae họ uriohọ ra. 3 Kẹsena whọ vẹ rehọ ae kẹ enyukọ nọ e nyaze Jerusalẹm bru Zẹdikaya ovie Juda ze na re a wha ai se ovie Edọm,+ ovie Moab,+ ovie ahwo Ammọn,+ ovie Taya,+ gbe ovie Saedọn.+ 4 Jie uzi nana kẹ ae ro se ilori rai:
“‘“Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta; enẹ wha rẹ ta kẹ ilori rai, 5 ‘Mẹ họ ọnọ ọ rehọ ogaga ulogbo mẹ avọ ugbobọ mẹ nọ o rriẹ fihọ ma otọakpọ na, ahwo-akpọ, gbe erao nọ e rrọ otọakpọ na; yọ mẹ rehọ e riẹ kẹ ohwo kpobi nọ u je omẹ.*+ 6 Whaọ enẹna mẹ rehọ ekwotọ nana kpobi họ obọ Nebukadneza ovie+ Babilọn odibo mẹ no; makọ erao ẹwọ na dede mẹ rehọ e rai kẹe no re e gbodibo kẹe. 7 Erẹwho na kpobi e te gbodibo kẹe avọ ọmọzae riẹ gbe ọmọ-uruọmọ* riẹ bẹsenọ oke ẹkwotọ obọriẹ u ti ro te,+ nọ erẹwho buobu gbe ivie ilogbo i ti ro ru ei fihọ ọrigbo rai.’+
8 “‘“‘Otẹrọnọ orẹwho jọ hayo uvie jọ o gbẹ rọwo gbodibo kẹ Nebukadneza ovie Babilọn ho, o gbẹ jẹ rọwo fi uriohọ riẹ họ otọ owhowha ovie Babilọn ho, mẹ te rehọ ọgbọdọ,+ ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo* kẹ orẹwho yena uye,’ ere Jihova ọ ta, ‘bẹsenọ mẹ rẹ rehọ obọ riẹ raha ae muotọ no.’
9 “‘“‘Fikiere, wha gaviezọ kẹ eruẹaro rai hi, te enọ e rẹ kiotọ gwọlọ eware oka kẹ owhai, ewezẹ-ewezẹ rai, enọ i re ru emajiki kẹ owhai, gbe egbẹva rai, enọ e be ta kẹ owhai nọ: “Wha te gbodibo kẹ ovie Babilọn ho.” 10 Keme a be ruẹaro erue kẹ owhai, fikiere a te rehọ owhai no ẹkwotọ rai kpohọ ugbothabọ, yọ mẹ te vaha owhai, wha ve ti whu.
11 “‘“‘Rekọ orẹwho nọ u fi uriohọ riẹ họ otọ owhowha ovie Babilọn jẹ gbodibo kẹe, mẹ te kẹe uvẹ re ọ gbẹ jọ* ẹkwotọ riẹ,’ ere Jihova ọ ta, ‘re ọ kọ eware fihọ iẹe jẹ rriae.’”’”
12 Epọvo na mẹ ta kẹ Zẹdikaya ovie+ Juda, inọ: “Wha fi uriohọ rai họ otọ owhowha ovie Babilọn re wha gbodibo kẹe gbe ahwo riẹ, wha vẹ te gbẹ jọ uzuazọ.+ 13 Fikieme ọgbọdọ,+ ohọo nọ u ti mu,+ gbe okpẹyao nọ o re vo+ i re ro kpe owhẹ avọ ahwo ra, wọhọ epanọ Jihova ọ ta nọ o te via kẹ orẹwho nọ o te rọwo gbodibo kẹ ovie Babilọn ho? 14 Wha gaviezọ kẹ eme eruẹaro na ha, enọ e be ta kẹ owhai nọ, ‘Wha te gbodibo kẹ ovie Babilọn ho,’+ keme a be ruẹaro erue kẹ owhai.+
15 “‘Keme me vi rai hi,’ ere Jihova ọ ta, ‘rekọ a be rehọ odẹ mẹ ruẹaro erue, onọ o te whae ze nọ mẹ te rọ vaha owhai, wha ve ti whu, te owhai te eruẹaro nọ e be ruẹaro kẹ owhai na.’”+
16 Mẹ ta kẹ izerẹ na gbe ahwo nana kpobi nọ: “Enẹ Jihova ọ ta, ‘Wha gaviezọ kẹ eme eruẹaro rai hi, enọ e be ruẹaro kẹ owhai nọ: “Rri! A ti zihe ekwakwa uwou Jihova no obọ Babilọn ze kẹle!”+ keme a be ruẹaro erue kẹ owhai.+ 17 Wha gaviezọ kẹ ae he. Wha gbodibo kẹ ovie Babilọn, wha vẹ te gbẹ jọ uzuazọ.+ Kọ fikieme okpẹwho nana u re ro zihe ruọ oria nọ a raha no? 18 Rekọ otẹrọnọ eruẹaro a rrọ, yọ otẹrọnọ ẹme Jihova ọ rrọ kugbe ai, ivie jọ a lẹ Jihova olori egbaẹmo re a siọ ekwakwa nọ i kiọkọ uwou Jihova, uwou* ovie Juda, gbe Jerusalẹm ba ẹrehọ vrẹ kpobọ Babilọn.’
19 “Keme enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta kpahe ipila na,+ Abade* na,+ ighelie-eware na,+ gbe ekwakwa nọ i kiọkọ nọ a nyaseba okpẹwho nana, 20 enọ Nebukadneza ovie Babilọn ọ kwa ha evaọ okenọ o mu Jẹkonaya ọmọzae Jehoyakim, ovie Juda kpohọ igbo no Jerusalẹm kpobọ Babilọn, te ikpahwo kpobi nọ e rrọ Juda gbe Jerusalẹm;+ 21 ẹhẹ, enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta kpahe ekwakwa nọ a nyaseba uwou Jihova, uwou* ovie Juda, gbe Jerusalẹm: 22 ‘“A te rehọ ai kpobọ Babilọn,+ a vẹ te jọ obei bọo ẹdẹ nọ mẹ te rẹriẹ ovao mẹ ku ae,” ere Jihova ọ ta. “Kẹsena mẹ vẹ te rehọ ae zihe ze, me ve ru ai wariẹ rria oria nana.”’”+
28 Evaọ ukpe ovo yena, evaọ obọ emuhọ esuo Zẹdikaya ovie+ Juda, evaọ ukpe avọ ene, evaọ amara avọ isoi, Hananaya ọruẹaro na, ọmọzae Azzọ ohwo Gibiọn na+ ọ tẹ jọ iraro izerẹ na gbe ahwo na kpobi ta kẹ omẹ evaọ uwou Jihova nọ: 2 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Me ti wiri owhowha ovie Babilọn na no.+ 3 Evaọ oware wọhọ ikpe* ivẹ, mẹ te rehọ ekwakwa uwou Jihova kpobi nọ Nebukadneza ovie Babilọn ọ kwa no oria nana kpobọ Babilọn na zihe ziọ oria nana.’”+ 4 “‘Mẹ te rehọ Jẹkonaya+ ọmọzae Jehoyakim,+ ovie Juda zihe ziọ oria nana, te ahwo Juda kpobi nọ a mu kpohọ igbo Babilọn na,’+ ere Jihova ọ ta, ‘keme me ti wiri owhowha ovie Babilọn.’”
5 Kẹsena Jerimaya ọruẹaro na ọ tẹ jọ iraro izerẹ na gbe ahwo kpobi nọ a dikihẹ uwou Jihova na ta ẹme kẹ Hananaya ọruẹaro na. 6 Jerimaya ọruẹaro na ọ ta nọ: “Ami!* Jọ Jihova o ru ere! Jọ Jihova o ru eme nọ whọ ruẹaro rai na gba, re a rehọ ekwakwa uwou Jihova na gbe ahwo kpobi nọ a mu kpohọ igbo na zihe no obọ Babilọn ziọ oria nana! 7 Rekọ, ivie, kezọ kẹ ovuẹ nana nọ mẹ be ta fihọ ezọ ra gbe ezọ ahwo na kpobi na. 8 Evaọ oke krẹkri nọ u kpemu, eruẹaro nọ e kake rehọ omẹ avọ owhẹ jọ a jẹ hae ruẹaro kpahe ẹmo, okpẹtu, gbe okpẹyao nọ o re vo* nọ e te jọ ekwotọ buobu gbe ekwotọ-ivie ilogbo. 9 Otẹrọnọ ọruẹaro ọ ruẹaro kpahe udhedhẹ, nọ ẹme ọruẹaro yena o je rugba, ẹsiẹe a rẹ riẹ nọ Jihova o gine vi ọruẹaro yena.”
10 Nọ ọ ta ere, Hananaya ọruẹaro na o te si ọkpọ owhowha na no uriohọ Jerimaya ọruẹaro na, o te wiri ei no.+ 11 Kẹsena Hananaya ọ tẹ jọ iraro ahwo na kpobi ta nọ: “Enẹ Jihova ọ ta, ‘Nwanọ enẹ ọvona me ti wiri owhowha Nebukadneza ovie Babilọn no uriohọ erẹwho na kpobi evaọ oware wọhọ ikpe ivẹ.’”+ Jerimaya ọruẹaro na ọ tẹ nyavrẹ.
12 Nọ Hananaya ọruẹaro na o wiri ọkpọ owhowha na no uriohọ Jerimaya ọruẹaro na no, ovuẹ nana u te no obọ Jihova bru Jerimaya ze, inọ: 13 “Nya re whọ ta kẹ Hananaya nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta: “Ekpọ owhowha ure who wiri,+ rekọ ekpọ owhowha ayọno who ti ru ro nwene ai.” 14 Keme enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Me ti fi ọkpọ owhowha ayọno họ uriohọ erẹwho nana kpobi, re a gbodibo kẹ Nebukadneza ovie Babilọn, yọ a te gbodibo kẹe hrọ.+ Makọ erao ẹwọ na dede mẹ te rehọ ae kẹe.”’”+
15 Kẹsena Jerimaya ọruẹaro na ọ tẹ ta kẹ Hananaya+ ọruẹaro na nọ: “Ivie gaviezọ, whẹ Hananaya! Jihova o vi owhẹ hẹ, rekọ who ru nọ ahwo nana a bi ro fievahọ ẹme ọrue.+ 16 Fikiere enẹ Jihova ọ ta, ‘Rri! Me bi si owhẹ no otọ na no. Who ti whu enukpe nana, keme who ru nọ ahwo a be rọ wọso Jihova.’”+
17 Ere Hananaya ọruẹaro na o ro whu evaọ ukpe yena, evaọ amara avọ ihrẹ.
29 Enana họ eme ileta nọ Jerimaya ọruẹaro na o vi no Jerusalẹm ro se ekpako nọ i kiọkọ evaọ usu ahwo nọ a mu kpohọ igbo na, izerẹ na, eruẹaro na, gbe ahwo na kpobi, enọ Nebukadneza o mu no Jerusalẹm kpohọ igbo evaọ Babilọn, 2 evaọ okenọ Jẹkonaya ovie na,+ oni ovie na,+ iruiruo ighẹ ovie na, ikpahwo-esuo Juda avọ Jerusalẹm, gbe ewena avọ idhogu* na a no Jerusalẹm no.+ 3 Ẹlesa ọmọzae Shefan+ gbe Gemaraya ọmọzae Hilkaya ọ rọ ileta na kẹ nya, enọ Zẹdikaya ovie+ Juda o vi kpobọ Babilọn bru Nebukadneza ovie Babilọn. Enẹ a kere fihọ ileta na:
4 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta kẹ ahwo kpobi nọ a mu kpohọ igbo na, enọ me ru re a no Jerusalẹm kpohọ igbo evaọ Babilọn, 5 ‘Wha bọ iwou re wha rria ae. Wha kọ egbọ re wha re ibi nọ i no rai ze. 6 Wha wo eyae re wha yẹ emezae gbe emetẹ; wha wo eyae kẹ emezae rai, re wha jẹ rehọ emetẹ rai kpohọ orọo, re ae omarai a yẹ emezae gbe emetẹ re. Wha vihọ evaọ obei, wha kawo ho. 7 Wha ru re udhedhẹ o jọ okpẹwho nọ wha jẹ rrọ igbo nọ mẹ rehọ owhai nya na, wha lẹ se Jihova fiki riẹ, keme udhedhẹ o tẹ riẹ, ẹsiẹe wha ti ro wo udhedhẹ re.+ 8 Keme enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Wha kuvẹ re eruẹaro rai gbe enọ e rẹ kiotọ kẹ owhai e viẹ owhai họ họ,+ yọ wha gaviezọ kẹ ewezẹ nọ a be wezẹ hẹ. 9 Keme ‘a be rehọ odẹ mẹ ruẹaro erue kẹ owhai. Me vi rai hi,’+ ere Jihova ọ ta.”’”
10 “Keme enẹ Jihova ọ ta, ‘Nọ wha tẹ rria Babilọn ikpe udhosa-gbikpe gba no, mẹ te rẹriẹ ovao mẹ ku owhai,+ mẹ vẹ te rehọ owhai zihe ziọ oria nana, jẹ rọ ere ru eyaa mẹ gba.’+
11 “‘Keme mẹ riẹ iroro nọ me bi roro kpahe owhai,’ ere Jihova ọ ta, ‘iroro udhedhẹ, orọnikọ okpẹtu hu,+ re me ru eware woma kẹ owhai evaọ obaro, wha ve je wo ẹruore.+ 12 Yọ wha ti se omẹ jẹ nyaze te lẹ se omẹ, mẹ vẹ te gaviezọ kẹ owhai.’+
13 “‘Wha te gwọlọ omẹ jẹ ruẹ omẹ,+ keme wha te rọ udu rai kpobi kiẹ gwọlọ omẹ.+ 14 Me ti ru re wha ruẹ omẹ,’+ ere Jihova ọ ta. ‘Me ti koko ahwo rai nọ a rrọ igbo họ je koko owhai họ no erẹwho gbe eria kpobi nọ mẹ vaha owhai kpohọ ze,’+ ere Jihova ọ ta. ‘Mẹ vẹ te rehọ owhai zihe kpohọ oria nọ mẹ rehọ owhai no kpohọ igbo na.’+
15 “Rekọ wha ta nọ, ‘Jihova ọ rehọ eruẹaro mu kẹ omai no evaọ Babilọn.’
16 “Rekọ enẹ Jihova ọ ta kẹ ovie nọ ọ keria agbara-uvie Devidi na+ gbe ahwo kpobi nọ a be rria okpẹwho nana, imoni rai nọ i lele owhai kpohọ igbo ho, 17 ‘Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta: “Rri, me bi vi ọgbọdọ, ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo* bru ae,+ me ve ti ru ae re a jọ wọhọ ibi-ure ifigi nọ i gbo no,* nọ i yoma te epanọ a gbẹ sae rọ re ae he.”’+
18 “‘Mẹ te rehọ ọgbọdọ,+ ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo ro le ai, yọ me ti ru ae jọ oware idudu kẹ ekwotọ-ivie kpobi nọ e rrọ otọakpọ na,+ gbe oware nọ a rẹ rọ bọwo ehao, oware nọ u re gbe ahwo unu, oware nọ a rẹ rọ fiki riẹ fiunu,+ gbe oware ekela evaọ udevie erẹwho kpobi nọ mẹ vaha e rai kpohọ,+ 19 keme a gaviezọ kẹ eme nọ mẹ rehọ idibo mẹ eruẹaro na ta kẹ ae he,’ ere Jihova ọ ta, ‘me je dhe ae evievi.’*+
“‘Rekọ wha gaviezọ họ,’+ ere Jihova ọ ta.
20 “Fikiere wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta, whai ahwo kpobi nọ a mu kpohọ igbo na, enọ me le no Jerusalẹm kpohọ Babilọn. 21 Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta kpahe Ehab ọmọzae Kolaya gbe Zẹdikaya ọmọzae Measaya, enọ e be rehọ odẹ mẹ ruẹaro erue kẹ owhai na,+ ‘Rri, mẹ be rehọ ae họ obọ Nebukadneza* ovie Babilọn, yọ o ti duwu ai kpe fihọ otọ evaọ iraro rai. 22 Yọ oware nọ o te via kẹ ae, o te jọ oware nọ ahwo Juda nọ a rrọ igbo Babilọn na kpobi a te hae rọ bọwo ehao, inọ: “Jọ Jihova o ru owhẹ wọhọ Zẹdikaya jẹ wọhọ Ehab, enọ ovie Babilọn ọ rehọ erae mahe!” 23 keme a ru oware omovuọ evaọ Izrẹl,+ bi lele eyae erivẹ rai bruẹnwae jẹ be rehọ odẹ mẹ ta eme erue nọ me jie uzi rai kẹ ae he.+
“‘“Mẹ họ Ọnọ ọ riẹ kpahe iẹe, mẹ tẹ jẹ rrọ osẹri riẹ,”+ ere Jihova ọ ta.’”
24 “Yọ whọ rẹ ta kẹ Shimaya+ ohwo Nẹhelam na nọ, 25 ‘Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Fikinọ whọ rehọ odẹ ra vi ileta sa-sa se ahwo kpobi nọ a rrọ Jerusalẹm, je ro se Zẹfanaya+ ọmọzae Measaya, ozerẹ na, gbe izerẹ na kpobi na, inọ, 26 ‘Jihova ọ rehọ owhẹ mu ozerẹ no evaọ ẹta Jehoyada ozerẹ na, re whọ jọ ọsẹro uwou Jihova, re who mu ọruẹ kpobi nọ o bi ru wọhọ ọruẹaro, who ve fi ei họ ewẹ-ekpala ekarọ* jẹ whẹ eba* họ iẹe;+ 27 kọ fikieme wha gbẹ re whọku Jerimaya ohwo Anatọt na ha,+ ọnọ o bi ru wọhọ ọruẹaro kẹ owhai na?+ 28 Keme o vi uwou se omai evaọ obọ Babilọn dede, inọ: “Oke na o te jọ krẹkri! Wha bọ iwou re wha rria ae. Wha kọ egbọ re wha re ibi nọ i no rai ze,+—”’”’”
29 Nọ Zẹfanaya+ ozerẹ na o se ileta nana kẹ Jerimaya ọruẹaro na, 30 ẹme Jihova o te bru Jerimaya ze, inọ: 31 “Vi uwou se ahwo nọ a rrọ igbo na kpobi, inọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta kpahe Shimaya ohwo Nẹhelam na: “Fikinọ Shimaya ọ ruẹaro kẹ owhai, dede nọ me vi rie he, yọ ọ daoma re o ru owhai fievahọ erue na,+ 32 fikiere enẹ Jihova ọ ta, ‘Rri, mẹ be rẹriẹ ovao mẹ dhe Shimaya ohwo Nẹhelam na gbe uyẹ riẹ. Ohwo unuwou riẹ ọvo ọ te zọ evaọ usu ahwo nana ha, yọ ọ te ruẹ eware iwoma nọ me ti ru kẹ ahwo mẹ na ha,’ ere Jihova ọ ta, ‘keme o ru nọ ahwo a be rọ wọso Jihova.’”’”
30 Ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze, inọ: 2 “Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Kere eme kpobi nọ mẹ te ta kẹ owhẹ fihọ obe. 3 Keme “rri! edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta, “nọ me ti ro koko enọ a mu evaọ udevie ahwo mẹ, Izrẹl avọ Juda họ,”+ ere Jihova ọ ta, “mẹ vẹ te rehọ ae zihe ziọ ẹkwotọ nọ mẹ rọ kẹ esẹ-esẹ rai na, a vẹ te wariẹ woi.”’”+
4 Enana họ eme nọ Jihova ọ ta kẹ Izrẹl avọ Juda.
5 Enẹ Jihova ọ ta:
“Ma yo edo ahwo nọ a bi nuhu;
Idudu e riẹ, udhedhẹ o riẹ hẹ.
6 Ivie, wha nọ sọ ọzae ọ rẹ sai yẹ.
Fikieme ovao ohwo kpobi o be rọ fo?
7 U yoma kẹhẹ! Keme ẹdẹ yena yọ ẹdẹ oyoma.*+
Ẹdẹ nọ o wo ibe he,
Oke idhọvẹ rọkẹ Jekọp.
Rekọ a ti siwi ei noi.”
8 “Yọ evaọ ẹdẹ yena,” ere Jihova olori egbaẹmo ọ ta, “me ti wiri owhowha na no uriohọ ra, yọ mẹ te sawo ifi ra* ibro ivẹ; erara* i gbe ti ru ei* fihọ ọrigbo rai ofa ha. 9 A te gbodibo kẹ Jihova Ọghẹnẹ rai gbe Devidi ovie rai, ọnọ me ti ro mu kẹ ae.”+
10 “Rọkẹ owhẹ, Jekọp odibo mẹ, jọ ozọ u mu owhẹ hẹ,” ere Jihova ọ ta,
“Who guegue he, O Izrẹl.+
Keme me ti siwi owhẹ evaọ ugbothabọ,
Je ti siwi emọ ra evaọ ẹkwotọ nọ a jọ rrọ igbo.+
Jekọp o ti zihe ze, ọ te jọ rirẹ jẹ jọ ababọ ukpokpoma,
Ohwo ọvo o ti ru ozọ mu ai hi.”+
11 “Keme mẹ rrọ kugbe owhẹ,” ere Jihova ọ ta, “re me siwi owhẹ.
12 Keme enẹ Jihova ọ ta:
“Usiwo ovo o rrọ rọkẹ omonwa ra na ha.+
A rẹ sai siwi ola ra kpo ho.
13 Ohwo ọvo ọ riẹ nọ ọ rẹ lẹ kẹ owhẹ hẹ,
Edhere ọvo nọ a re ro siwi ola ra kpo ọ riẹ hẹ.
Usiwo ovo o riẹ kẹ owhẹ hẹ.
14 Ese ra nọ e be dhẹ lele owhẹ kpobi a kpairoro vrẹ owhẹ no.+
A gbẹ be gwọlọ owhẹ hẹ.
Keme oviaviẹ ọwegrẹ mẹ rọ fa owhẹ na,+
Uye ohwo ọgeva mẹ kẹ owhẹ na,
Fiki abe-ọriọ ologbo ra gbe izieraha ibuobu ra.+
15 Fikieme who je bi bo fiki omonwa ra?
A rẹ sai siwi edada ra kpo ho!
Fiki abe-ọriọ ologbo ra gbe izieraha ibuobu ra+
Me ro ru owhẹ enẹ na.
A ti tho eware enọ i bi tho eware ra,
Yọ me ti ru re a kwa eware ahwo kpobi nọ a be kwa eware ra rehọ.”+
17 “Rekọ me ti ru re whọ wariẹ wo omokpokpọ, yọ me ti siwi ela ra,”+ ere Jihova ọ ta,
“Dede nọ a bi se owhẹ ọnọ a leri, inọ:
‘Zayọn, ọnọ ohwo ọvo ọ be gwọlọ họ.’”+
18 Enẹ Jihova ọ ta:
“Rri, me bi koko ahwo uwou-udhu Jekọp nọ a mu kpohọ igbo na họ,+
Yọ mẹ te re ohrọ iwou-udhu riẹ.
A te wariẹ bọ okpẹwho na fihọ ehru ukpehru riẹ,+
Yọ uwou ukpehru nọ o rẹ bẹ ẹvẹruọ na u ti dikihẹ oria nọ u fo nọ o rẹ jọ.
19 A te kẹ uyere, yọ a te jọ udevie rai yo edo ehwẹ.+
20 Emezae riẹ i ti zihe ruọ epanọ a jọ okenọ u kpemu,
Yọ a ti ru ogbotu ahwo riẹ dikihẹ gaga evaọ aro mẹ.+
Me ti dhesẹ akpọ kẹ ahwo kpobi nọ a bi kienyẹe.+
21 Omọvo ahwo riẹ jọ ọ te jọ ohwo ologbo riẹ,
Yọ udevie riẹ osu riẹ o ti no ze.
Me ti si ei kẹle oma, yọ ọ te nyabru omẹ ze.”
“O gbẹ rrọ ere he, ono ọ rẹ dawo iẹe* nyabru omẹ ze?” ere Jihova ọ ta.
22 “Wha te jọ ahwo mẹ,+ yọ mẹ te jọ Ọghẹnẹ rai.”+
23 Rri! Ofou ọwhibo Jihova o ti du lahwe avọ ofu,+
Okpofou ọgaga nọ o ti fou kurẹriẹ evaọ ehru uzou irumuomu na.
24 Ofu ọgaga Jihova o ti kuomarẹriẹ zihe he
Bẹsenọ o re ru eware nọ e rrọ udu riẹ gba no.+
Evaọ abọ urere edẹ na wha ti wo otoriẹ onana.+
31 Jihova ọ ta nọ: “Evaọ oke yena, mẹ te jọ Ọghẹnẹ rọkẹ iviuwou Izrẹl kpobi, yọ a te jọ ahwo mẹ.”+
2 Enẹ Jihova ọ ta:
“Ahwo nọ ọgbọdọ na o kpe he yọ ahwo nọ Ọghẹnẹ o dhesẹ aruoriwo kẹ evaọ udhude na
Evaọ okenọ Izrẹl ọ jẹ nya kpohọ oria eriosehọ riẹ.”
3 Jihova ọ romavia kẹ omẹ evaọ ugbothabọ, ọ tẹ ta nọ:
“Uyoyou ebẹdẹ bẹdẹ me wo kẹ owhẹ.
Oyejabọ nọ mẹ rọ rehọ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ si owhẹ kẹle omamẹ.*+
4 Mẹ te wariẹ owhẹ bọ, yọ who ti dikihẹ.+
6 Keme ẹdẹ jọ ọ te tha nọ iroroke nọ e rrọ igbehru Ifremu a ti bo via nọ:
‘Wha kparoma, joma nya kpobọ Zayọn bru Jihova Ọghẹnẹ mai.’”+
7 Keme enẹ Jihova ọ ta:
“Wha rehọ evawere bo se Jekọp.
Wha bo ubo oghọghọ keme wha wuzou erẹwho na.+
Wha whowho iei; wha kẹ ujiro re wha ta nọ,
‘O Jihova, siwi ahwo ra, ikiọkotọ Izrẹl na.’+
8 Mẹ be rehọ ai zihe no obọ ẹkwotọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze.+
Me ti koko ai họ no eria nọ e mai thabọ evaọ otọakpọ na ze.+
Enọ i tuaro gbe enọ e ko e te jọ usu rai,+
Te aye nọ o dihọ gbe ọnọ o bi yẹ, aikpobi usu.
Ogbotu ahwo buobu o ti zihe ziọ etenẹ na.+
9 A te nyaze avọ oviẹ.+
Me ti su ai nọ a be lẹ kẹ aruoriwo na.
Keme mẹ yọ Ọsẹ rọkẹ Izrẹl, yọ Ifremu họ ọmọ ọsosuọ mẹ.”+
10 Wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta, whai erẹwho,
Re wha whowho iei evaọ udevie ikoliko nọ e rrọ ugbothabọ,+ inọ:
“Ọnọ ọ vaha Izrẹl na o ti koko iei họ.
O ti rou* iei wọhọ epanọ othuru-igodẹ o re rou uthuru riẹ na.+
12 A te nyaze a ve bo ubo oghọghọ evaọ ehru ugbehru Zayọn,+
Ovao rai o te jọ sasasa fiki ewoma* Jihova,
Fiki ibi ekakọ avọ enwaene ọkpokpọ+ gbe ewhri na,
Gbe fiki erao eboba nọ e rrọ uthuru erao gbe owa erao na.+
13 “Evaọ oke yena, ọmọtẹ-kọkọ o ti gbile avọ oghọghọ,
Te izoge emezae gbe ekpọkuezae na re.+
Me ti nwene uweri rai kpohọ evawere.+
Mẹ te sasa ae oma jẹ kẹ ae oghọghọ viukpọ uweri nọ a rrọ na.+
14 Mẹ te kẹ izerẹ na emu buobu,*
Yọ emamọ eware nọ mẹ te kẹ ahwo mẹ e te vọ ae eva,”+ ere Jihova ọ ta.
15 “Enẹ Jihova ọ ta:
‘A yo urru jọ evaọ Rema,+ enuobro gbe oviẹ ogaga:
Reshẹl ọ be viẹ fiki emezae* riẹ.+
Ọ rọwo nọ a sasa iẹe oma ha fiki emezae riẹ,
Keme a gbẹ rrọ họ.’”+
16 Enẹ Jihova ọ ta:
“‘Seri oviẹ họ je ru re irui-oviẹ e siọ ibiaro ra ba enoze,
Keme a te hwa owhẹ osa iruẹru ra,’ ere Jihova ọ ta.
‘A ti zihe no obọ ẹkwotọ ọwegrẹ na ze.’+
17 ‘Ẹruore ọ riẹ rọkẹ owhẹ evaọ obaro,’+ ere Jihova ọ ta.
‘Emezae ra i ti zihe ziọ ẹkwotọ obọrai.’”+
18 “Ababọ avro, me yo imẹ-idio Ifremu no, inọ,
‘Whọ kpọ omẹ họ, yọ me ru lele ọkpọvio na no,
Wọhọ ọmọ-eruẹ nọ a ri wuhrẹ hẹ.
Rehọ omẹ zihe ze, me ti gine kuomarẹriẹ,
Keme whẹ họ Jihova Ọghẹnẹ mẹ.
19 Keme eware nọ me ru vrẹ no e da omẹ gaga okenọ me kuomarẹriẹ no;+
Nọ a ru omẹ wo otoriẹ no, mẹ tẹ tehe ekpokpowọ mẹ avọ uweri.
Oma o vuọ omẹ gaga,+
Fiki eware nọ me ru evaọ oke uzoge mẹ.’”
20 “Kọ ogbẹrọnọ Ifremu yọ ọmọzae ọghaghae kẹ omẹ, ọmọ nọ me you?+
Keme oke kpobi nọ mẹ be ta oware nọ me ti ru ei, me re wo iroro iwoma kpahe iẹe ghele.
Oyejabọ nọ o be rọ da omẹ kẹe* na.+
Yọ mẹ te siọ ohrọ riẹ ba ẹre he,” ere Jihova ọ ta.+
21 “Fi eka họ edhere kẹ omara,
Je thihi ekpọ eka họ.+
Muẹrohọ edhere ologbo na, edhere nọ whọ te nya na.+
Zihe ze, O ọmọtẹ-kọkọ Izrẹl, zihe ziọ ikpewho ra nana.
22 Ẹvẹ who ti ghoro kri te, O ọmọtẹ nọ o bi gbe-ọfariẹ?
Keme Jihova ọ ma oware okpokpọ jọ no evaọ otọakpọ na:
Aye ọ te rọ ọwhọ dhẹ lele ọzae.”
23 Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “A te wariẹ ta eme nana evaọ ẹkwotọ Juda gbe evaọ ikpewho riẹ okenọ me ti koko ahwo rai nọ a mu vrẹ họ zihe ze: ‘Jọ Jihova ọ ghale owhẹ, O oria ukiẹrẹe nọ a be rria,+ O ugbehru ọrẹri.’+ 24 Yọ Juda avọ ikpewho riẹ kpobi a te rria etẹe kugbe, te ewhẹrẹ te enọ i re su erao.+ 25 Keme me ti ru ẹgwọlọ ọnọ* oma o rrọ no kẹe, je ru eva vọ ohwo* kpobi nọ oma o lọhọ no fiki ohọo.”+
26 Fikiere me te jojo ze je rovie ibiaro mẹ, yọ owezẹ na o jẹ mere omẹ oma.
27 “Rri! Edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta, “nọ mẹ te kọ ubi* ohwo-akpọ gbe ubi erao fihọ uwou Izrẹl gbe uwou Juda.”+
28 “Yọ wọhọ epanọ me je rou* ai re me vi ai no otọ, zurie ai fihọ otọ, kporo ai kuotọ, raha ae no, jẹ nwa ae oma na,+ ere ọvona me ti rou ai re mẹ bọ ae dikihẹ jẹ kọ ae,”+ ere Jihova ọ ta. 29 “Evaọ edẹ yena a te gbẹ ta ha inọ, ‘Esẹ na họ enọ e re ibi-ure nọ e ware he, rekọ emezae rai họ enọ ibiakọ e jẹ gheghe.’*+ 30 Rekọ evaọ oke yena, omomọvo o ti whu fiki oruthọ riẹ. Ọzae kpobi nọ ọ re ibi-ure nọ e ware he, ọye ibiakọ e te gheghe.”
31 “Rri! Edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta, “nọ mẹ te re ọvọ ọkpokpọ kugbe uwou Izrẹl gbe uwou Juda.+ 32 O te jọ wọhọ ọvọ nọ mẹ re kugbe esẹ-esẹ rai hi evaọ ẹdẹ nọ me ro kru ai obọ re me su ai no ẹkwotọ Ijipti,+ ‘ọvọ mẹ nọ a raha,+ dede nọ mẹ jọ olori uzẹme* rai,’ ere Jihova ọ ta.”
33 “Keme onana họ ọvọ nọ mẹ te re kugbe uwou Izrẹl nọ edẹ yena e tẹ vrẹ no,” ere Jihova ọ ta. “Me ti fi uzi mẹ họ eva rai,+ yọ udu rai me ti kere iei fihọ.+ Mẹ te jọ Ọghẹnẹ rai, a vẹ te jọ ahwo mẹ.”+
34 “Ae omomọvo o gbe ti wuhrẹ ọrivẹ riẹ gbe omoni riẹ hẹ inọ, ‘Riẹ Jihova!’+ keme aikpobi a te riẹ omẹ, no ọnọ ọ mae kawo rite ọnọ ọ mae rro evaọ usu rai,”+ ere Jihova ọ ta. “Keme mẹ te rọ oruthọ rai rọvrẹ rai, yọ mẹ gbẹ te kareghẹhọ uzioraha rai ofa ha.”+
35 Enẹ Jihova ọ ta,
Ọnọ o fi ọre na họ re o kẹ elo evaọ uvo,
Je fi izi họ kẹ ọvẹre na gbe isi na re e kẹ elo evaọ aso,
Ọnọ ọ rẹ kiẹ abade na, u ve ru ẹkporo riẹ jọ gaga,
Ọnọ odẹ riẹ o rrọ Jihova olori egbaẹmo:+
36 “‘Otẹrọnọ o tẹ via ẹdẹ jọ nọ izi nana i gbe wo iruo ho,’ ere Jihova ọ ta,
‘Ẹsiẹe ọvo emọ Izrẹl e gbẹ te rọ jọ orẹwho ho evaọ aro mẹ ẹsikpobi.’”+
37 Enẹ Jihova ọ ta: “‘Otẹrọnọ a sae rehọ oware ma idhiwu na, a vẹ jẹ sae kiẹ otọhotọ otọakpọ na riwi, ẹsiẹe ọvo mẹ te sae rọ siọ emọ Izrẹl kpobi fiki eware kpobi nọ a ru,’ ere Jihova ọ ta.”+
38 “Rri! Edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta, “nọ a te bọ okpẹwho na+ kẹ Jihova, no umuo Uwou Ukpehru Hananẹl+ rite Unuẹthẹ Ubienẹ na.+ 39 Ufi nọ a rẹ rọ ma oware na+ o te nya ovavo kpobọ ukpehru Gerẹb, o vẹ te gẹle rri obọ Goa. 40 Yọ ukiekpotọ* iri na avọ orọ enwo* na kpobi gbe ikuwhrẹrẹ na kpobi rite ugbo obọ Ukiekpotọ Kidrọn,+ je rite obọ ubienẹ Unuẹthẹ Anyenya+ evaọ ofẹ ovatha-ọre na, e te jọ oware ọrẹri kẹ Jihova.+ A gbẹ te wariẹ vi ei no otọ hayo kporo iei kuotọ vievie he.”
32 Ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze evaọ ukpe avọ ikpe Zẹdikaya ovie Juda, koyehọ, ukpe avọ ikpegberee Nebukadneza.*+ 2 Evaọ oke yena yọ egbaẹmo ovie Babilọn a ko Jerusalẹm họ, yọ a fi Jerimaya ọruẹaro na họ evaọ Ighẹ Iroiro na+ evaọ uwou* ovie Juda. 3 Keme Zẹdikaya ovie Juda o fi rie họ oria ovo,+ inọ, “Fikieme whọ be rọ ruẹaro enẹ? Whọ be ta nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta: “Mẹ te rehọ okpẹwho nana họ obọ ovie Babilọn, o ve ti fi ei kparobọ,+ 4 yọ Zẹdikaya ovie Juda ọ te va ahwo Kaldia na abọ họ, keme a te se iẹe ba ẹrehọ kẹ ovie Babilọn ho, yọ ọ te ta ẹme kẹe ovao dhe ovao, a te ruẹ ohwohwo.”’+ 5 ‘Ọ te rehọ Zẹdikaya kpobọ Babilọn, yọ obei ọ te jọ bẹsenọ mẹ te rẹriẹ ovao mẹ rri rie,’ ere Jihova ọ ta. ‘Dede nọ wha ruabọhọ bi lele ahwo Kaldia họre na, wha te kparobọ họ.’”+
6 Jerimaya ọ tẹ ta nọ: “Ẹme Jihova o bru omẹ ze no, inọ, 7 ‘Rri, Hanamẹl ọmọzae Shalọm oniọvo-ọsẹ ra ọ te nyabru owhẹ ze, ọ vẹ ta nọ: “Dẹ otọ mẹ nọ o rrọ obọ Anatọt+ na kẹ omara, keme whẹ họ ohwo ọsosuọ nọ o wo udu nọ ọ rẹ rọ dẹe zihe ze.”’”+
8 Hanamẹl ọmọzae oniọvo-ọsẹ mẹ ọ tẹ nyabru omẹ ze obọ Ighẹ Iroiro na nwane wọhọ epanọ Jihova ọ ta na, ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Ivie dẹ otọ mẹ nọ o rrọ obọ Anatọt evaọ ẹkwotọ Bẹnjamin na, keme whẹ họ ọnọ o wo udu nọ o re ro woi jẹ wariẹ dẹe zihe ze. Dẹe kẹ omara.” Nọ ọ ta ere, mẹ tẹ riẹ nọ obọ Jihova ẹme na o no ze.
9 Fikiere mẹ tẹ dẹ otọ nọ o rrọ Anatọt na mi Hanamẹl ọmọzae oniọvo-ọsẹ mẹ. Mẹ tẹ wawọ igho na+ kẹe, shẹkẹl* ihrẹ gbe ewẹ isiliva ikpe. 10 Kẹsena me te kere iei fihọ obe ọtamuo,+ fi oka* họ iẹe, se ahwo nọ a rẹ jọ isẹri ze,+ jẹ rehọ iskeli wawọ igho na. 11 Mẹ tẹ rehọ obe ọtamuo nọ mẹ rọ dẹ otọ na, onọ a gba di je fi oka họ wọhọ epanọ ujaje na gbe izi ẹwho e ta, jegbe onọ a gba di hi na, 12 mẹ tẹ rehọ obe ọtamuo nọ mẹ rọ dẹ otọ na kẹ Barọk+ ọmọzae Neraya ọmọzae Masaya evaọ iraro Hanamẹl+ ọmọzae oniọvo-ọsẹ mẹ, te isẹri nọ e whobọhọ obe ọtamuo nọ mẹ rọ dẹ otọ na, gbe ahwo Ju kpobi nọ a keria Ighẹ Iroiro na.+
13 Mẹ tẹ jọ iraro rai ta kẹ Barọk nọ: 14 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Rehọ ebe ọtamuo nana, obe ọtamuo nana nọ whọ rọ dẹ otọ na, onọ a gba di je fi oka họ na gbe onọ a gba di hi na, re who fi ae họ eva othẹ ẹkpẹ, re a sẹro rai evaọ oke krẹkri.’ 15 Keme enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘A te wariẹ jọ ẹkwotọ nana dẹ iwou gbe etọ gbe egbọ evaene.’”+
16 Kẹsena mẹ tẹ lẹ se Jihova nọ mẹ rehọ obe ọtamuo nọ mẹ rọ dẹ otọ na kẹ Barọk ọmọzae Neraya no, inọ: 17 “O Jihova Olori nọ Ọ Mai Kpehru na! Rri! Whẹ họ Ọnọ ọ rehọ ogaga ulogbo ra+ gbe ugbobọ ra nọ o rriẹ fihọ rọ ma idhiwu na gbe otọakpọ na. Oware ovuovo o rẹ bẹ owhẹ eru hu, 18 Ọnọ o bi dhesẹ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ kẹ idu ahwo, rekọ ọ rẹ hwosa oruthọ esẹ zihe kẹ* emezae rai,+ Ọghẹnẹ uzẹme na, Ọnọ ọ rrọ ruaro je wo ẹgba, ọnọ odẹ riẹ o rrọ Jihova olori egbaẹmo. 19 Ẹjiroro ra ọ rrọ ruaro yọ who re ru ikpeware,+ whẹ họ ọnọ ibiaro riẹ i bi muẹrohọ oware kpobi nọ ahwo-akpọ a bi ru+ re whọ hwosa kẹ omomọvo wọhọ epaọ idhere riẹ, jẹ wọhọ epaọ oware nọ o bi ru.+ 20 Who ru eware oka gbe eware igbunu evaọ ẹkwotọ Ijipti, enọ a riẹ rite ẹdẹ inẹnẹ na, whọ tẹ rọ ere wo odẹ kẹ omara evaọ Izrẹl gbe evaọ udevie ahwo-akpọ,+ wọhọ epanọ o rrọ nẹnẹ na. 21 Whọ rehọ ẹkwoma eware oka, eware igbunu, obọ ogaga, ugbobọ nọ o rriẹ fihọ, gbe iruẹru imuozọ rọ rehọ ahwo ra Izrẹl no ẹkwotọ Ijipti ze.+
22 “Nọ u te oke jọ whọ tẹ kẹ ae ẹkwotọ nana nọ who duwu iyei nọ whọ te kẹ esẹ-esẹ rai na,+ ẹkwotọ nọ ame-ivie gbe ọnyọ i bi jo su.+ 23 A tẹ ruọ ẹkwotọ na jẹ rehọ iẹe, rekọ a yoẹme kẹ urru ra hayo nya lele uzi ra ha. A ru oware ovo nọ who jie uzi riẹ kẹ ae nọ a ru hu, onọ o wha riẹ ze nọ who ro ru re okpẹtu nana o te ai.+ 24 Rri! Egbaẹmo e nyaze te ma igbuhru wariẹ okpẹwho na họ no re a fi ei kparobọ,+ yọ fiki ọgbọdọ na,+ ohọo nọ u bi mu na, gbe okpẹyao nọ o re vo na,*+ okpẹwho na o te siọ obọ ahwo Kaldia nọ a be họre iẹe na ba ekie fihọ họ; eware nọ whọ ta kpobi e via no, wọhọ epanọ whọ be ruẹ na. 25 Rekọ, O Jihova Olori nọ Ọ Mai Kpehru na, whọ ta kẹ omẹ nọ, ‘Rehọ ugho dẹ otọ kẹ omara re who je se ahwo nọ a rẹ jọ isẹri ze,’ dede nọ a te siọ okpẹwho nana ba ẹrehọ họ obọ ahwo Kaldia na ha.”
26 Fikiere, ẹme Jihova o te bru Jerimaya ze, inọ: 27 “Mẹ na, mẹ Jihova, Ọghẹnẹ ahwo-akpọ* kpobi. Kọ oware jọ o riẹ nọ o rẹ bẹ omẹ eru? 28 Fikiere enẹ Jihova ọ ta, ‘Rri, mẹ be rehọ okpẹwho nana kẹ ahwo Kaldia jẹ rehọ iẹe họ obọ Nebukadneza* ovie Babilọn, yọ o ti fi ei kparobọ.+ 29 Yọ ahwo Kaldia nọ a be họre okpẹwho nana a te ruọ eva, a ve tu erae họ okpẹwho nana,+ a vẹ mahe iẹe muotọ kugbe iwou nọ ahwo na a be jọ ehru rai dhe idhe kẹ Bale je ku idhe udi kẹ eghẹnẹ efa re a ru omẹ eva dha na.’+
30 “‘Keme oware nọ u yoma evaọ aro mẹ ọvo ahwo Izrẹl gbe ahwo Juda a bi ru, no anwọ oke uzoge rai ze;+ ahwo Izrẹl a ruabọhọ be rehọ iruo abọ rai ru omẹ eva dha,’ ere Jihova ọ ta. 31 ‘Keme oware nọ o rẹ wha evedha gbe ofu se omẹ ọvo okpẹwho nana u bi ru, no anwọ ẹdẹ nọ a rọ bọe ze rite ẹdẹ inẹnẹ na,+ re mẹ ruẹsi si ei no aro mẹ no,+ 32 fiki eware iyoma kpobi nọ ahwo Izrẹl gbe ahwo Juda a ru ro ru omẹ eva dha—ae omarai, ivie rai,+ ikpahwo-esuo rai,+ izerẹ rai, eruẹaro rai,+ gbe ezae Juda avọ ahwo nọ a be rria Jerusalẹm. 33 A ruabọhọ bi kiukeku omẹ viukpenọ a re ku ovao rai ku omẹ;+ dede nọ mẹ daoma wuhrẹ ai ewewuhrẹ,* ọvuọvo rai ọ gaviezọ re ọ jẹ ọwhọkuo rehọ họ.+ 34 Yọ a fi emema etọtọ rai họ uwou nọ a be rehọ odẹ mẹ se, re a ruẹsi zue ei.+ 35 U te no ere no, a bọ eria ikpehru Bale fihọ Ukiekpotọ Ọmọzae Hinọm,*+ re a ruẹse mahe emezae rai gbe emetẹ rai evaọ erae rọkẹ Molẹk,+ oware nọ me jie uzi riẹ kẹ ae he,+ yọ o re tubẹ ziọ udu mẹ vievie he* re a ru oware otọtọ utioye, onọ u bi ru Juda raha uzi na.’
36 “Fikiere enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta kpahe okpẹwho nana nọ wha be ta nọ a te rọ ẹkwoma ọgbọdọ, ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo rọ rehọ họ obọ ovie Babilọn na, 37 ‘Rri, me ti koko ai họ no ekwotọ kpobi nọ mẹ vaha e rai kpohọ fiki evedha mẹ, ofu mẹ, gbe ofu ọgaga mẹ ze,+ yọ mẹ te rehọ ai zihe ziọ oria nana je ru ai rria avọ omofọwẹ.+ 38 A te jọ ahwo mẹ, yọ mẹ te jọ Ọghẹnẹ rai.+ 39 Yọ mẹ te kẹ ae udu ovo+ gbe edhere ọvo re a ruẹse dhozọ mẹ ẹsikpobi, re u woma kẹ ae je woma kẹ emọ rai nọ esẹ na i te whu no.+ 40 Mẹ te re ọvọ ebẹdẹ bẹdẹ kugbe ae,+ inọ mẹ te siọ ae ewoma ba eru kẹ hẹ;+ yọ me ti fi ei họ udu rai re a dhozọ mẹ, re a gbẹ nyasiọ omẹ ba ha.+ 41 Mẹ te rọ evawere ru ewoma kẹ ae,+ yọ mẹ te rọ udu mẹ kpobi gbe ẹgba* mẹ kpobi ro ru ai dowọ muotọ kothi evaọ ẹkwotọ nana.’”+
42 “Keme enẹ Jihova ọ ta, ‘Nwane wọhọ epanọ mẹ rehọ okpẹtu nana kpobi te ahwo nana na, ere ọvona me ti ru ewoma* kpobi nọ mẹ be ya eyaa riẹ kẹ ae na kẹ ai re.+ 43 Yọ a te wariẹ jọ ẹkwotọ nana dẹ etọ,+ dede nọ wha be ta nọ: “Nọ otọ nọ o raha no nọ uvumọ ohwo gbe arao ọ rrọ họ, yọ a rehọ e riẹ kẹ ahwo Kaldia no.”’
44 “‘A te rehọ ugho dẹ etọ, a ti kere ebe ọtamuo nọ a rọ dẹ etọ jẹ gba ai di avọ oka nọ a fihọ ae, yọ a ti se ahwo nọ a rẹ jọ isẹri ze evaọ ẹkwotọ Bẹnjamin,+ evaọ eria nọ e wariẹ Jerusalẹm họ, evaọ ikpewho Juda,+ evaọ ikpewho nọ e rrọ ubrotọ igbehru na, evaọ ikpewho nọ e rrọ ukiekpotọ na,+ gbe evaọ ikpewho obọze ovatha-ọre na, keme mẹ te rehọ ahwo rai nọ a mu zihe ze,’+ ere Jihova ọ ta.”
33 Ẹme Jihova o te bru Jerimaya ze orọ avọ isiava, evaọ okenọ ọ gbẹ jọ Ighẹ Iroiro na+ nọ a mu rie fihọ na, inọ: 2 “Enẹ Jihova Ọnọ ọ ma otọakpọ na ọ ta, Jihova nọ ọ ruẹrẹ e riẹ họ jẹ rehọ iẹe vi kothi; Jihova họ odẹ riẹ, 3 ‘Bo se omẹ, me ti yo kẹ owhẹ ababọ oke oraha jẹ vuẹ owhẹ ikpeware nọ a rẹ sai wo otoriẹ rai hi, enọ whọ re riẹ hẹ.’”+
4 “Keme enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta kpahe iwou okpẹwho nana gbe iwou ivie Juda nọ a zurie fihọ otọ fiki igbuhru nọ a ma ro koi họ gbe ọgbọdọ na,+ 5 jẹ rọ kpahe enọ e be nyaze te họre ahwo Kaldia na, kpahe eria nana nọ iri ahwo nọ me kpe fiki evedha gbe ofu mẹ e te vọ na, enọ umuomu rai u ru nọ me ro si ovao mẹ dhere no okpẹwho nana: 6 ‘Rri, me bi ru re oma riẹ o ga, re o je wo omokpokpọ,+ yọ me ti siwi ai je ru ai wo udhedhẹ avọ uzẹme ziezi.+ 7 Mẹ te rehọ ahwo Juda nọ a mu vrẹ zihe ze jẹ rehọ ahwo Izrẹl nọ a mu vrẹ zihe ze,+ yọ mẹ te bọ ai dikihẹ wọhọ epanọ me ru evaọ obọ emuhọ.+ 8 Me ti ru ai fo no abe-ọriọ kpobi nọ izieraha rai nọ a raha wọso omẹ o wha ze, yọ mẹ te rọ abe-ọriọ rai kpobi rọvrẹ rai,+ enọ izieraha rai gbe eware nọ a ru omẹ thọ e wha ze.+ 9 Odẹ okpẹwho nana o te jọ oware evawere, ujiro, gbe erru rọkẹ omẹ evaọ aro erẹwho otọakpọ na kpobi nọ i ti yo kpahe eware iwoma kpobi nọ me ti ru kẹ ae.+ Idudu e te ruọ ae oma, a ve ti nuhu+ fiki eware iwoma kpobi gbe udhedhẹ nọ mẹ te kẹe.’”+
10 “Enẹ Jihova ọ ta: ‘Evaọ oria nana nọ wha te ta nọ yọ otọ nọ o raha no na, nọ uvumọ ohwo hayo arao ọ rrọ họ na, evaọ ikpewho Juda gbe evaọ iyẹrẹ Jerusalẹm nọ e rrọ ofofe na, nọ uvumọ ohwo ọ rrọ họ na hayo nọ uvumọ ohwo ọ be rria ha na hayo nọ uvumọ arao ọ rrọ họ na, a te wariẹ jarai yo 11 edo evawere gbe edo oghọghọ,+ koyehọ edo uvou ọva gbe uvou ọmọtibobo, uvou ahwo nọ a be ta nọ: “Wha yere Jihova olori egbaẹmo, keme Jihova ọ rrọ wowoma;+ uyoyou riẹ nọ o rẹ hiẹ hẹ o rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ!”’+
“‘A te rehọ ekẹ uyere-okẹ ziọ uwou Jihova,+ keme mẹ te rehọ ahwo ẹkwotọ na nọ a mu vrẹ na zihe ze, wọhọ epanọ o jọ evaọ obọ emuhọ,’ ere Jihova ọ ta.”
12 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta: ‘Otọ nana nọ o raha no na, nọ uvumọ ohwo hayo erao e rrọ họ na, gbe ikpewho riẹ kpobi, e te wariẹ wo etọ nọ erao e rẹ jọ re ẹbe nọ ithuru-igodẹ i ti su igodẹ rai fihọ jọ serihọ.’+
13 “‘Evaọ ikpewho nọ e rrọ ubrotọ igbehru na, evaọ ikpewho nọ e rrọ ukiekpotọ na, evaọ ikpewho obọze ovatha-ọre na, evaọ ẹkwotọ Bẹnjamin, evaọ eria nọ e wariẹ Jerusalẹm họ,+ gbe evaọ ikpewho Juda,+ ithuru erao e te wariẹ nya otọ abọ ohwo nọ o bi kele ai vrẹ,’ ere Jihova ọ ta.”
14 “‘Rri! Edẹ e be tha,’ ere Jihova ọ ta, ‘nọ me ti ru eyaa eware iwoma nọ mẹ ya kpahe uwou Izrẹl gbe uwou Juda gba.+ 15 Evaọ edẹ yena gbe evaọ oke yena, me ti ru okakọ* okiẹrẹe dhẹ ze+ rọkẹ Devidi, yọ o ti bru uvioziẹ je ru oware ukiẹrẹe evaọ ẹkwotọ na.+ 16 Evaọ edẹ yena a ti siwi Juda,+ yọ Jerusalẹm ọ te rria avọ omofọwẹ.+ Odẹ nọ a ti sei họ: Jihova họ Ẹrẹreokie Mai.’”+
17 “Keme enẹ Jihova ọ ta: ‘Ohwo nọ ọ rẹ keria agbara-uvie uwou Izrẹl o ti no uyẹ Devidi vievie he,+ 18 yọ oke kpobi izerẹ nọ e rrọ ahwo Livae na i ti wo ohwo nọ ọ rẹ jọ aro mẹ dhe idhe emahọ, mahe idhe ibi ekakọ, je dhe oghẹrẹ idhe efa.’”
19 Ẹme Jihova ọ tẹ wariẹ bru Jerimaya ze, inọ: 20 “Enẹ Jihova ọ ta, ‘Otẹrọnọ wha sae raha ọvọ mẹ kpahe uvo gbe ọvọ mẹ kpahe aso, re uvo gbe aso e siọ oma ba ẹrọvia evaọ ẹruoke rai,+ 21 ẹsiẹe ọvo mẹ sae rọ raha ọvọ mẹ nọ mẹ re kugbe Devidi odibo mẹ,+ nọ o gbe ro wo ọmọzae nọ ọ rẹ jọ ovie nọ o re su evaọ agbara-uvie riẹ hẹ,+ yọ ere ọvona o rrọ re kpahe ọvọ mẹ nọ mẹ re kugbe izerẹ nọ e rrọ ahwo Livae na, egbodibo mẹ.+ 22 Nwane wọhọ epanọ a rẹ sai kele ogbaẹmo obọ idhiwu na mu hu na, jẹ sae wawọ uwẹkpẹ obọ abade he na, ere me ti ru emọ* Devidi odibo mẹ gbe ahwo Livae nọ a be gbodibo kẹ omẹ na vihọ.’”
23 Ẹme Jihova ọ tẹ wariẹ bru Jerimaya ze, inọ: 24 “Kọ who rri muẹrohọ ẹme nọ ahwo nana a be ta, inọ, ‘Jihova ọ te siọ iviuwou ivẹ nọ ọ salọ na’? A bi rri ahwo obọmẹ vo, yọ a gbe bi rri rai wọhọ orẹwho ho.
25 “Enẹ Jihova ọ ta: ‘Nwane wọhọ epanọ me ru ọvọ mẹ kpahe uvo gbe aso dikihẹ na,+ izi odhiwu avọ otọakpọ na,+ 26 ere mẹ te siọ emọ* Jekọp avọ erọ Devidi odibo mẹ vievie he, yọ mẹ te jọ usu emọ* riẹ rehọ isu nọ i re su ahwo uyẹ* Abraham, Aiziki, gbe Jekọp ze. Keme me ti koko ahwo rai nọ a mu vrẹ họ zihe ze+ jẹ re ae ohrọ.’”+
34 Ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze evaọ okenọ Nebukadneza* ovie Babilọn avọ egbaẹmo riẹ kpobi gbe ekwotọ-ivie kpobi nọ e rrọ otọakpọ na nọ e rrọ otọ esuo riẹ, jegbe ahwo na kpobi a jẹ họre Jerusalẹm avọ ikpewho riẹ kpobi:+
2 “Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Nya re whọ ta ẹme kẹ Zẹdikaya+ ovie Juda, ta kẹe nọ: “Enẹ Jihova ọ ta, ‘Rri, mẹ be rehọ okpẹwho nana họ obọ ovie Babilọn, yọ ọ te rọ erae mahe iẹe.+ 3 Whọ te vae abọ họ, keme a te siọ owhẹ ba emu hu, yọ a te rehọ owhẹ kẹe.+ Who ti rri ibiaro ovie Babilọn kiọkiọkiọ, ọ te ta ẹme kẹ owhẹ ovao dhe ovao, yọ who ti kpobọ Babilọn.’+ 4 Rekọ, yo ẹme nọ Jihova ọ ta, O Zẹdikaya ovie Juda, ‘Enẹ Jihova ọ ta kpahe owhẹ: “Who ti whu uwhu ọgbọdọ họ. 5 Who ti whu dhedhẹ,+ yọ a te mahe eware nọ i re gbo ore awere fiki ra wọhọ epanọ a ru kẹ esẹ ra, ivie nọ e kake rehọ owhẹ jọ, yọ a ti weri owhẹ, inọ, ‘U yoma kẹhẹ, O Olori!’ keme ‘mẹ ta ẹme na no,’ ere Jihova ọ ta.”’”’”
6 Jerimaya ọruẹaro na ọ tẹ jọ Jerusalẹm ta eme nana kpobi kẹ Zẹdikaya ovie Juda, 7 evaọ okenọ egbaẹmo ovie Babilọn e jẹ họre Jerusalẹm jegbe ikpewho Juda kpobi nọ i kiọkọ,+ koyehọ Lekish+ gbe Azika;+ keme eye ọvo họ ikpewho nọ a di ogba wariẹ họ* nọ i kiọkọ evaọ ikpewho Juda.
8 Ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze evaọ okenọ Zẹdikaya ovie na ọ re ọvọ kugbe ahwo kpobi nọ a rrọ Jerusalẹm re o woro obusino kẹ ae,+ 9 inọ ohwo kpobi o siobọno erigbo riẹ nọ e rrọ ahwo Hibru, te ọzae te aye, re ohwo ọvo ọ gbẹ rọ ibe ohwo Ju riẹ ru ọrigbo ho. 10 Fikiere ikpahwo-esuo na kpobi gbe ahwo na kpobi a te ru ere. A re ọvọ inọ ohwo kpobi o re siobọno erigbo ezae gbe erọ eyae nọ o wo, yọ a rẹ gbẹ rehọ ai ru erigbo ofa ha. Ere a ru, a tẹ kẹ ai uvẹ kpo. 11 Rekọ a tẹ wariẹ rehọ erigbo ezae avọ erọ eyae nọ a siobọno vẹre na zihe ze, jẹ wariẹ gba ae họ zihe ruọ erigbo. 12 Fikiere ẹme Jihova o te no obọ Jihova bru Jerimaya ze, inọ:
13 “Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Mẹ re ọvọ kugbe esẹ-esẹ rai+ evaọ ẹdẹ nọ mẹ rọ rehọ ae no ẹkwotọ Ijipti ze, no obonọ a jẹ jọ igbo ze,+ inọ: 14 “Evaọ ekuhọ ikpe ihrẹ, whai omomọvo o re siobọno omoni riẹ nọ ọ rrọ ohwo Hibru nọ a zẹ kẹe kpo, ọnọ ọ gbodibo kẹe ikpe ezeza no; who re siobọnoi kpo hrọ.”+ Rekọ esẹ-esẹ rai a gaviezọ họ hayo fi ezọ rai hotọ kẹ omẹ hẹ. 15 Yọ kẹle* na whai omarai wha kuomarẹriẹ, wha te ru oware nọ u kiehọ evaọ aro mẹ nọ wha ro woro obusino kẹ erivẹ rai, wha tẹ jọ uwou nọ a be rehọ odẹ mẹ se na re ọvọ evaọ aro mẹ. 16 Rekọ wha te kuomarẹriẹ, wha te gbe odẹ mẹ ku,+ nọ wha rọ rehọ erigbo ezae avọ erọ eyae nọ wha wo vẹre zihe ze, enọ wha siobọno wọhọ epanọ a gwọlọ, wha tẹ gba ae họ zihe ruọ erigbo.’
17 “Fikiere enẹ Jihova ọ ta: ‘Wha yoẹme kẹ omẹ hẹ inọ whai omomọvo o woro obusino kẹ omoni riẹ gbe ọrivẹ riẹ.+ Fikiere me ti woro obusino kẹ owhai enẹna,’ ere Jihova ọ ta, ‘nọ ọgbọdọ, okpẹyao nọ o re vo,* gbe ohọo nọ u ti mu i ti ro kpe owhai,+ yọ me ti ru owhai họ oware idudu kẹ ekwotọ-ivie kpobi nọ e rrọ otọakpọ na.+ 18 Yọ enẹ o te via kẹ ezae nọ e raha ọvọ mẹ nọ i ru lele eme ọvọ na ha, onọ a jọ aro mẹ re evaọ okenọ a gbẹre ọmọ-eruẹ na kpohọ abava jẹ nya udevie ibro ivẹ na vrẹ,+ 19 koyehọ, ikpahwo-esuo Juda, ikpahwo-esuo Jerusalẹm, iruiruo ighẹ ovie na, izerẹ na, gbe ahwo ẹkwotọ na kpobi nọ a nya udevie ibro ivẹ ọmọ-eruẹ na vrẹ: 20 Mẹ te rehọ ae họ obọ ewegrẹ rai gbe obọ enọ e be gwọlọ uzuazọ* rai kpe, yọ iri rai e te jọ emu rọkẹ evra obọ ehru* na jẹ rọkẹ erao otọakpọ na.+ 21 Yọ mẹ te rehọ Zẹdikaya ovie Juda avọ ikpahwo-esuo riẹ họ obọ ewegrẹ rai gbe obọ enọ e be gwọlọ uzuazọ* rai kpe, jẹ rehọ ae họ obọ egbaẹmo ovie Babilọn,+ enọ i bi kuomarẹriẹ zihe siọ owhai ba na.’+
22 “‘Rri, mẹ te kẹ udu na,’ ere Jihova ọ ta, ‘yọ mẹ te rehọ ae zihe ziọ okpẹwho nana, a vẹ te họre iẹe je fi ei kparobọ jẹ rehọ erae mahe iẹe;+ me ve ti ru ikpewho Juda fihọ otọ nọ o raha no, nọ ohwo ọvo ọ be rria ha.’”+
35 Ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze evaọ edẹ Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, inọ: 2 “Nya kpobọ uwou ahwo uyẹ Rikab+ re who lele ai ta ẹme jẹ rehọ ae ziọ eva uwou Jihova, who ve fi ai họ ọjọ evaọ usu ibriwou* emuọriọ na; kẹsena whọ vẹ kẹ ae enwaene re a da.”
3 Fikiere mẹ tẹ rehọ Jeazanaya ọmọzae Jerimaya ọmọzae Habazinaya, inievo-emezae riẹ, emezae riẹ kpobi, gbe ahwo uwou Rikab na soso 4 ziọ eva uwou Jihova. Mẹ rehọ e rae ziọ ubruwou emuọriọ emezae Henan ọmọzae Igdalaya, ohwo Ọghẹnẹ uzẹme na, onọ o kẹle ubruwou emuọriọ ikpahwo-esuo na nọ o jọ obehru ubruwou emuọriọ Measaya ọmọzae Shalọm, oriẹthẹ na. 5 Kẹsena mẹ tẹ wọ igho nọ i wo abọ avọ igho nọ i wo abọ họ nọ enwaene e vọ fihọ aro ezae unuwou Rikab na jẹ ta kẹ ae nọ: “Wha da enwaene.”
6 Rekọ a tẹ ta nọ: “Ma te da enwaene he, keme Jehonadab*+ ọmọzae Rikab, ọsẹ-esẹ mai, ọ kẹ omai ujaje nana inọ, ‘Te owhai te emezae rai wha rẹ da enwaene vievie he. 7 Yọ wha rẹ bọ uwou hu, kọ ubi hi, wha rẹ kọ hayo wo ọgbọ evaene he. Ukpoye, o gba owhai họ nọ iwou-udhu wha rẹ rria ẹsikpobi, re wha ruẹse rria oke krẹkri evaọ ẹkwotọ nọ wha jọ rrọ erara na.’ 8 Fikiere ma gbe bi yoẹme kẹ urru Jehonadab ọmọzae Rikab ọsẹ-esẹ mai evaọ uzi kpobi nọ o jie kẹ omai, ma rẹ da uvumọ enwaene vievie he—te omai, te eyae mai, te emezae mai, gbe emetẹ mai. 9 Yọ ma rẹ bọ iwou nọ ma rẹ rria ha, ma wo egbọ evaene hayo idhu hayo ibi ekakọ họ. 10 Ma gbẹ be rria iwou-udhu je bi koko uzi kpobi nọ Jehonadab* ọsẹ-esẹ mai o jie kẹ omai. 11 Rekọ nọ Nebukadneza* ovie Babilọn ọ wọ ohọre ziọ ẹkwotọ na,+ ma tẹ ta nọ, ‘Wha nyaze re ma dhẹ kpobọ Jerusalẹm, re ma va ogbaẹmo ahwo Kaldia avọ orọ ahwo Siria na abọ,’ oye ma jẹ be rria Jerusalẹm enẹna.”
12 Ẹme Jihova o te bru Jerimaya ze, inọ: 13 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Nya re whọ ta kẹ ezae Juda avọ ahwo nọ a be rria Jerusalẹm nọ: “Kọ ogbẹrọnọ kẹse kẹse a jẹ tuduhọ owhai awọ nọ wha ru lele eme mẹ?”+ ere Jihova ọ ta. 14 “Jehonadab ọmọzae Rikab o jie uzi kẹ ahwo uyẹ riẹ nọ a da enwaene he, yọ a bi ru lele eme riẹ, a be da enwaene he rite ẹdẹ inẹnẹ na, be rọ ere koko uzi ọsẹ-esẹ rai.+ Rekọ, me bi dhe owhai ẹme ẹtẹta kẹ,* ghele na wha bi yoẹme kẹ omẹ hẹ.+ 15 Yọ mẹ ruabọhọ je vi idibo mẹ kpobi eruẹaro na se owhai, me je dhe ai evievi,*+ be ta nọ, ‘Ivie, whai omomọvo o kurẹriẹ no idhere imuomu riẹ+ re wha ru oware nọ u kiehọ! Wha du nya lele eghẹnẹ efa hayo gọ ae he. Ẹsiẹe wha te gbẹ rọ rria ẹkwotọ nọ mẹ kẹ owhai avọ esẹ-esẹ rai na.’+ Rekọ wha fi ezọ rai hotọ họ hayo gaviezọ kẹ omẹ hẹ. 16 Ahwo uyẹ Jehonadab ọmọzae Rikab a bi koko uzi nọ ọsẹ-esẹ rai o jie kẹ ae,+ rekọ ahwo nana a be gaviezọ kẹ omẹ hẹ.”’”
17 “Fikiere enẹ Jihova, Ọghẹnẹ olori egbaẹmo na, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: ‘Rri mẹ be rehọ okpẹtu kpobi nọ mẹ vẹvẹ e rai unu kpahe na+ ze te Juda avọ ahwo kpobi nọ a be rria Jerusalẹm, keme mẹ ta ẹme kẹ ae, rekọ a gaviezọ họ, mẹ ruabọhọ je se ai, rekọ a kpunu hu.’”+
18 Jerimaya ọ tẹ ta kẹ ahwo uwou Rikab na nọ: “Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Fikinọ wha ru lele uzi Jehonadab ọsẹ-esẹ rai jẹ ruabọhọ bi koko izi riẹ kpobi na, bi ru epanọ ọ ta kẹ owhai ẹrẹrẹe na, 19 enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Ohwo nọ ọ rẹ jọ aro mẹ gbodibo o ti no uyẹ Jehonadab* ọmọzae Rikab vievie he.”’”
36 Whaọ evaọ ukpe avọ ene Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, ẹme nana o te no obọ Jihova bru Jerimaya ze, inọ: 2 “Rehọ uko-obe* re who kere eware kpobi nọ mẹ ta kẹ owhẹ inọ e te via kẹ Izrẹl avọ Juda+ gbe erẹwho na kpobi fihọ iẹe,+ no ẹdẹ ọsosuọ nọ mẹ rọ ta ẹme kẹ owhẹ evaọ edẹ Josaya ze rite ẹdẹ inẹnẹ na.+ 3 Ẹsejọhọ nọ ahwo uwou Juda a te yo kpahe okpẹtu kpobi nọ mẹ gwọlọ ro te ai na, a ti kurẹriẹ no idhere imuomu rai, re mẹ ruẹse rehọ oruthọ rai gbe uzioraha rai rọvrẹ rai.”+
4 Kẹsena Jerimaya o te se Barọk+ ọmọzae Neraya, Jerimaya ọ tẹ ta eme kpobi nọ Jihova ọ ta kẹe no rọ kẹe, Barọk o te kere ai fihọ uko-obe na.*+ 5 Kẹsena Jerimaya ọ tẹ ta kẹ Barọk nọ: “A kẹ omẹ uvẹ nọ mẹ rẹ rọ ruọ eva uwou Jihova ha. 6 Fikiere whẹ o gbahọ nọ whọ rẹ nya, who ve se eme Jihova nọ e rrọ uko-obe na do via, enọ mẹ jẹ ta kẹ owhẹ yọ who bi kere na. Se eme na re ahwo nọ a te jọ uwou Jihova evaọ ẹdẹ emuọriọ-ọseba a yo ai; ere who ti ro se ai kẹ ahwo Juda kpobi nọ a no ikpewho rai ze. 7 Ẹsejọhọ ayare rai kẹ aruoriwo o ti te Jihova oma, yọ omomọvo o ti kurẹriẹ no idhere imuomu riẹ, keme evedha gbe ofu nọ Jihova o wo kpahe ahwo nana ọ rrọ gaga.”
8 Fikiere Barọk ọmọzae Neraya o te ru oware kpobi nọ Jerimaya ọruẹaro na ọ ta kẹe; o se eme Jihova nọ e rrọ uko-obe* na do via evaọ uwou Jihova.+
9 Whaọ evaọ ukpe avọ isoi Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, evaọ amara avọ izii, a te woro nọ ahwo kpobi nọ a rrọ Jerusalẹm gbe ahwo kpobi nọ a no ikpewho Juda ziọ Jerusalẹm a siọ emuọriọ ba evaọ aro Jihova.+ 10 Barọk o te se eme Jerimaya nọ e rrọ uko-obe* na do via evaọ uwou Jihova, evaọ ubruwou* Gemaraya+ ọmọzae Shefan,+ okere-obe na, evaọ ighẹ obehru na, onọ o rrọ aro unuẹthẹ okpokpọ uwou Jihova na,+ yọ ahwo na kpobi a yo rie.
11 Nọ Maekaya ọmọzae Gemaraya ọmọzae Shefan o yo eme Jihova kpobi nọ a se no uko-obe* na ze, 12 ọ tẹ nya kpobọ uwou* ovie na, kpobọ ubruwou okere-obe na. Ikpahwo-esuo* na kpobi e keria etẹe: Ẹlishama+ okere-obe na, Delaya ọmọzae Shimaya, Ẹlnetan+ ọmọzae Akbọ,+ Gemaraya ọmọzae Shefan, Zẹdikaya ọmọzae Hananaya, gbe ikpahwo-esuo edekọ na kpobi. 13 Maekaya ọ tẹ vuẹ ae eme kpobi nọ o yo evaọ okenọ Barọk o je se eme nọ e rrọ uko-obe* na kẹ ahwo na.
14 Kẹsena ikpahwo-esuo na kpobi a te vi Jehudae ọmọzae Nẹtanaya ọmọzae Shẹlẹmaya ọmọzae Kushae bru Barọk, inọ: “Tọlọ uko-obe nọ who se kẹ ahwo na re whọ nyaze.” Barọk ọmọzae Neraya ọ tẹ tọlọ uko-obe na fihọ obọ, ọ tẹ nyabru ai. 15 A tẹ ta kẹe nọ: “Ivie, keria re who sei do via kẹ omai.” Fikiere Barọk o te sei kẹ ae.
16 Whaọ nọ a nwani yo eme na kpobi, a te rri ohwohwo avọ ozọ, a tẹ ta kẹ Barọk nọ: “Ma rẹ siọ ovie na eme nana kpobi ba ẹvuẹ hẹ.” 17 A tẹ nọ Barọk nọ: “Ivie, vuẹ omai oghẹrẹ nọ who ro kere eme nana kpobi. Kọ ọye ọ ta rai kẹ owhẹ?” 18 Barọk ọ tẹ kẹ ai uyo nọ: “Ọye ọ ta eme nana kpobi kẹ omẹ, mẹ tẹ rehọ ame-ugbẹ kere ai fihọ uko-obe* nana.” 19 Ikpahwo-esuo na a tẹ ta kẹ Barọk nọ: “Wha nyai dhere, te owhẹ te Jerimaya, yọ wha ru re ohwo ọvo ọ riẹ oria nọ wha rrọ họ.”+
20 Kẹsena a tẹ nyabru ovie na kpobọ eva ighẹ na, yọ a fi uko-obe na họ ubruwou Ẹlishama okere-obe na, a tẹ vuẹ ovie na oware kpobi nọ a yo.
21 Fikiere ovie na o te vi Jehudae+ nyae rehọ uko-obe na ze, ọ tẹ rehọ iẹe no ubruwou Ẹlishama okere-obe na ze. Jehudae o te mu ei họ ese kẹ ovie na avọ ikpahwo-esuo na kpobi nọ i dikihẹ kẹle ovie na. 22 Ovie na ọ keria uwou nọ a rẹ jọ evaọ ezi ekpahe, evaọ amara avọ izii,* yọ erae e be ware evaọ odhe erae nọ o jọ aro riẹ. 23 Nọ Jehudae o te se te abọ esa hayo abọ ene no, ovie na ọ vẹ rehọ amagha okere-obe bru abọ yena no, o ve gbolo iei fihọ erae nọ e rrọ odhe erae na, ere ọ rọ mahe uko-obe na soso no evaọ erae nọ e jọ odhe erae na. 24 Ozọ u mu rai hi; yọ ovie na hayo idibo riẹ kpobi nọ i yo eme nana kpobi na a tubẹ bẹre iwu rai hi. 25 Dede nọ Ẹlnetan,+ Delaya,+ gbe Gemaraya+ a lẹ ovie na nọ ọ mahe uko-obe na ha, ọ gaviezọ kẹ ae he. 26 U no ere no, ovie na ọ ta kẹ Jeramiẹl ọmọzae ovie na, Seraya ọmọzae Azriẹl, gbe Shẹlẹmaya ọmọzae Abdiẹl re a mu Barọk okere-obe na avọ Jerimaya ọruẹaro na, rekọ Jihova ọ ko rai dhere.+
27 Ẹme Jihova ọ tẹ wariẹ bru Jerimaya ze evaọ okenọ ovie na ọ mahe uko-obe na no, onọ Barọk o kere eme nọ Jerimaya ọ jẹ ta kẹe fihọ na,+ inọ: 28 “Rehọ uko-obe ofa re who kere eme evona nọ e jọ uko-obe ọsosuọ na fihọ iẹe, onọ Jehoyakim ovie Juda ọ mahe no na.+ 29 Yọ whọ rẹ ta kpahe Jehoyakim ovie Juda nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta: “Whọ mahe uko-obe nana, whọ tẹ ta nọ, ‘Fikieme who ro kere eme fihọ iẹe nọ: “Ovie Babilọn ọ te nyaze ọ vẹ raha ẹkwotọ nana no je si ohwo gbe arao kpobi noi no”?’+ 30 Fikiere enẹ Jihova ọ ta nọ o te via kẹ Jehoyakim ovie Juda, ‘O ti wo ohwo ọvo nọ ọ te keria agbara-uvie Devidi hi,+ yọ a te nyase ori riẹ ba etegu kẹ ẹrrorro uvo gbe edhedhẹ aso.+ 31 Mẹ te rehọ ọyomariẹ avọ uyẹ* riẹ gbe idibo riẹ guẹdhọ fiki oruthọ rai, yọ mẹ te rehọ okpẹtu kpobi nọ mẹ ta kpahe nọ i ti te ae rekiyọ a gaviezọ họ+ na ro te ai+ avọ ahwo nọ a be rria Jerusalẹm gbe ezae Juda.’”’”
32 Kẹsena Jerimaya ọ tẹ tọlọ uko-obe ofa, ọ tẹ rehọ iẹe kẹ Barọk ọmọzae Neraya, okere-obe na,+ o te kere eme kpobi nọ e jọ uko-obe* nọ Jehoyakim ovie Juda ọ mahe evaọ erae na+ fihọ iẹe wọhọ epanọ Jerimaya ọ jẹ rọ ta ae kẹe. Yọ a kere eme efa buobu nọ e wọhọ eyena kugbe ae.
37 Zẹdikaya+ ọmọzae Josaya ovie na o te muhọ esuo evaọ ẹta Konaya*+ ọmọzae Jehoyakim, keme Nebukadneza* ovie Babilọn ọ rehọ e riẹ mu ovie evaọ ẹkwotọ Juda.+ 2 Rekọ ọyomariẹ avọ idibo riẹ gbe ahwo ẹkwotọ na a gaviezọ kẹ eme Jihova nọ Jerimaya ọruẹaro na ọ ta ha.
3 Zẹdikaya ovie na o te vi Jehukọl+ ọmọzae Shẹlẹmaya avọ Zẹfanaya+ ọmọzae Measaya ozerẹ na bru Jerimaya ọruẹaro na, inọ: “Ivie lẹ se Jihova Ọghẹnẹ mai kẹ omai.” 4 Oke yena yọ Jerimaya ọ gbẹ be sae nya kpohọ oria kpobi nọ u je rie evaọ udevie ahwo na, keme a ri fi ei họ uwou-odi hi.+ 5 Whaọ, evaọ oke yena yọ ogbaẹmo Fẹro o wọ bi no obọ Ijipti ze,+ usi na u te do te ahwo Kaldia nọ a ko Jerusalẹm họ na oma. Fikiere a te kuomarẹriẹ zihe siọ Jerusalẹm ba.+ 6 Kẹsena ẹme Jihova o te bru Jerimaya ọruẹaro na ze, inọ: 7 “Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Enẹ wha rẹ ta kẹ ovie Juda nọ o vi owhai bru omẹ ze te nekpẹ mi omẹ na, inọ: “Rri! Ogbaẹmo Fẹro nọ o be nyaze ti fiobọhọ kẹ owhai na u ti zihe kpobọ ẹkwotọ riẹ, Ijipti.+ 8 Yọ ahwo Kaldia na a ti zihe ze, a vẹ te họre okpẹwho nana je fi ei kparobọ jẹ rọ erae mahe iẹe.”+ 9 Enẹ Jihova ọ ta, “Wha viẹ omarai* họ họ inọ, ‘Ahwo Kaldia na a te siọ omai ba ẹnyaseba ha,’ keme a te nyasiọ owhai ba ha. 10 Otẹrọnọ wha tẹ maki fi ogbaẹmo ahwo Kaldia soso nọ o be họre owhai na kparobọ dede, nọ ezae rai nọ e nwoma ọvo i je kiọkọ, a te kpama no iwou-udhu rai ze ghele, a vẹ rọ erae mahe okpẹwho nana.”’”+
11 Nọ ogbaẹmo ahwo Kaldia u kuomarẹriẹ zihe siọ Jerusalẹm ba no fiki ogbaẹmo Fẹro,+ 12 Jerimaya ọ tẹ wọ no Jerusalẹm bi kpobọ ẹkwotọ Bẹnjamin+ re ọ jọ obei rehọ ẹkẹ riẹ evaọ udevie ahwo riẹ. 13 Rekọ nọ o te Unuẹthẹ Bẹnjamin, alakpa nọ o wuzou iroiro na nọ a re se Iraejah ọmọzae Shẹlẹmaya ọmọzae Hananaya, o te kru Jerimaya ọruẹaro na jẹ ta nọ: “Ahwo Kaldia whọ be dhẹ bru re whọ ruọ abọ rai na!” 14 Rekọ Jerimaya ọ tẹ ta nọ: “Ere o rrọ họ! Mẹ be dhẹ ruọ abọ ahwo Kaldia ha.” Rekọ ọ gaviezọ kẹe he. Fikiere Iraejah o te mu Jerimaya, ọ tẹ rehọ iẹe bru ikpahwo-esuo na. 15 Eva Jerimaya e tẹ dha ikpahwo-esuo na gaga,+ a te kpei je fi ei họ uwou-odi*+ evaọ uwou Jehonatan okere-obe na, onọ a ru fihọ uwou-odi no. 16 A fi Jerimaya họ eva uwou-odi na,* evaọ ibriwou obotọ uwou na jọ, ọ tẹ jọ etẹe edẹ buobu.
17 Kẹsena Zẹdikaya ovie na ọ tẹ ta nọ a rehọ iẹe ze, ovie na ọ tẹ jẹ lẹlẹ nọe enọ evaọ obọ uwou* riẹ.+ Ọ nọ riẹ nọ, “Kọ ẹme jọ o no obọ Jihova ze?” Jerimaya ọ tẹ ta nọ, “Ee!” o te fibae nọ, “A te rehọ owhẹ họ obọ ovie Babilọn!”+
18 Jerimaya ọ tẹ jẹ ta kẹ Zẹdikaya ovie na nọ: “Eme me ro ru owhẹ avọ idibo ra gbe ahwo nana thọ nọ wha ro fi omẹ họ uwou-odi? 19 Kọ enẹna, eruẹaro rai na e rrọ, enọ e ruẹaro kẹ owhai nọ, ‘Ovie Babilọn ọ te wọ ohọre bru owhai gbe ẹkwotọ nana ze he’?+ 20 Enẹna ivie gaviezọ, O olori mẹ ovie. Ivie, ru ayare nọ mẹ be yare nọ who rri omẹ aro na kẹ omẹ. Who zihe omẹ kpobọ uwou Jehonatan+ okere-obe na ha, o gbẹ rrọ ere he me ti whu evaọ obei.”+ 21 Fikiere Zẹdikaya ovie na ọ tẹ kẹ udu nọ a fi Jerimaya họ uwou-odi evaọ Ighẹ Iroiro na,+ yọ a jẹ kẹe ukulu ebrẹdi ogheghelie kẹdẹ kẹdẹ, onọ a jẹ rehọ no iyẹrẹ enọ i re there ebrẹdi na ze+ bẹsenọ ebrẹdi kpobi nọ e jọ okpẹwho na i ro re no.+ Yọ Jerimaya ọ gbẹ jọ Ighẹ Iroiro na.
38 Whaọ Shẹfataya ọmọzae Mattan, Gẹdelaya ọmọzae Pashọ, Jukal+ ọmọzae Shẹlẹmaya, gbe Pashọ+ ọmọzae Malkaejah a yo eme nọ Jerimaya ọ jẹ ta kẹ ahwo na kpobi na, inọ: 2 “Enẹ Jihova ọ ta, ‘Ọgbọdọ, ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo*+ i ti kpe ohwo kpobi nọ o ti gbe kiọkọ okpẹwho nana. Rekọ ohwo nọ o fi oma hotọ kẹ* ahwo Kaldia na, ọ te gbẹ jọ uzuazọ, yọ o ti wo uzuazọ riẹ wọhọ egbo-ẹmo* jẹ rria.’+ 3 Enẹ Jihova ọ ta, ‘A te siọ okpẹwho nana ba ẹrehọ kẹ ogbaẹmo ovie Babilọn ho, yọ o ti fi ei kparobọ.’”+
4 Ikpahwo-esuo na e tẹ ta kẹ ovie na nọ: “Ivie ru re a kpe ọzae nana no,+ keme ọ be ta eme itieye na ro ru udu no isoja nọ i kiọkọ okpẹwho nana awọ,* yọ ere ọvona o bi ru ahwo na kpobi re. Keme orọnikọ epanọ ahwo nana a re ro wo udhedhẹ ọzae nana ọ be gwọlọ họ, rekọ epanọ okpẹtu o re ro te ai.” 5 Zẹdikaya ovie na ọ tẹ kpahe nọ: “Rri! Ọ rrọ owhai abọ, keme ovie na ọ sai ru oware ovo rọ whaha owhai hi.”
6 Fikiere a te kru Jerimaya a te fi ei họ ọgọdọ-ame* Malkaejah ọmọzae ovie na, onọ o jọ evaọ Ighẹ Iroiro na.+ Ifi a ro si Jerimaya kpobọ otọ. Whaọ ame ọ jọ ọgọdọ-ame* na ha, ajokpaọ ọloho ọvo, Jerimaya o te mu ọloho na họ ezue ruọ.*
7 Ibẹd-mẹlẹk+ ohwo Ẹtiopia na, ọwharọ* nọ ọ jọ uwou* ovie na o te yo nọ a fi Jerimaya họ eva ọgọdọ-ame* na. Whaọ evaọ oke yena ovie na ọ keria Unuẹthẹ Bẹnjamin,+ 8 fikiere Ibẹd-mẹlẹk o te no uwou* ovie na nyae ta ẹme kẹ ovie na, inọ: 9 “O olori mẹ ovie, oware uyoyoma ezae nana i ru Jerimaya ọruẹaro na! A gbolo i rie fihọ eva ọgọdọ-ame* na, yọ o ti whu fihọ etẹe fiki ohọo nọ u bi mu na, keme uvumọ ebrẹdi o gbe kiọkọ okpẹwho na ha.”+
10 Kẹsena ovie na ọ tẹ ta kẹ Ibẹd-mẹlẹk ohwo Ẹtiopia na nọ: “Jọ etenẹ rehọ ezae ọgba kugbe oma, re wha si Jerimaya ọruẹaro na no eva ọgọdọ-ame* na ze re ọ seba ewhu.” 11 Fikiere Ibẹd-mẹlẹk ọ tẹ rehọ ezae na kugbe oma, a tẹ ruọ eva uwou* ovie na kpobọ ubruwou nọ o rrọ obotọ oria ekwakwa-aghae na,+ a tẹ jọ etẹe tọlọ inwrehọ gbe ewẹ ehọ jọ, a tẹ rehọ ifi si ai kpotọ bru Jerimaya evaọ ọgọdọ-ame* na. 12 Kẹsena Ibẹd-mẹlẹk ohwo Ẹtiopia na ọ tẹ ta kẹ Jerimaya nọ: “Ivie fi inwrehọ na avọ ewẹ ehọ na họ otọ etaviemu ra re ifi na e siọ owhẹ ba ẹyawo.” Jerimaya o te ru ere, 13 a tẹ rehọ ifi na si Jerimaya lahwe no eva ọgọdọ-ame* na ze. Jerimaya ọ tẹ gbẹ jọ eva Ighẹ Iroiro na.+
14 Zẹdikaya ovie na ọ tẹ vuẹ se Jerimaya ọruẹaro na nọ ọ nyabru ei ze obọ unuẹthẹ avọ esa nọ o rrọ uwou Jihova, ovie na ọ tẹ ta kẹ Jerimaya nọ: “Me wo onọ jọ nọ mẹ gwọlọ nọ owhẹ. Whọ ko oware ovo dhere omẹ hẹ.” 15 Jerimaya ọ tẹ ta kẹ Zẹdikaya nọ: “Mẹ tẹ vuẹ owhẹ, whọ te siọ omẹ ba ekpe he. Yọ mẹ tẹ kẹ owhẹ ohrẹ, whọ te gaviezọ kẹ omẹ hẹ.” 16 Fikiere Zẹdikaya ovie na ọ tẹ lẹlẹ duwu iyei kẹ Jerimaya inọ: “Nọ Jihova ọ rrọ uzuazọ na, ọnọ ọ kẹ omai uzuazọ* nana, me ti kpe owhẹ hẹ, yọ mẹ te rehọ owhẹ kẹ ezae nana nọ e be gwọlọ uzuazọ* ra kpe na ha.”
17 Kẹsena Jerimaya ọ tẹ ta kẹ Zẹdikaya nọ: “Enẹ Jihova, Ọghẹnẹ olori egbaẹmo na, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Otẹrọnọ who fi oma hotọ kẹ* ikpahwo-esuo ovie Babilọn, a te siọ owhẹ* ba uzuazọ, yọ a te rọ erae mahe okpẹwho nana no ho, a te siọ owhẹ avọ ahwo uwou ra ba uzuazọ.+ 18 Rekọ otẹrọnọ who gbe fi oma hotọ kẹ* ikpahwo-esuo ovie Babilọn na ha, a te rehọ okpẹwho nana kẹ ahwo Kaldia, a vẹ te rọ erae mahe iẹe no,+ yọ whọ te va ae abọ họ.’”+
19 Zẹdikaya ovie na ọ tẹ ta kẹ Jerimaya nọ: “Ozọ ahwo Ju nọ a ruọ abọ ahwo Kaldia no na u bi mu omẹ, keme otẹrọnọ a rehọ omẹ kẹ ae, a ti gboja kẹ omẹ.” 20 Rekọ Jerimaya ọ tẹ ta nọ: “A te rehọ owhẹ kẹ ae he. Ivie, yoẹme kẹ urru Jihova evaọ ẹme nọ mẹ be ta kẹ owhẹ na, eware e vẹ te riẹ nya kẹ owhẹ, whọ vẹ te gbẹ jọ uzuazọ. 21 Rekọ otẹrọnọ whọ gbẹ rọwo fi oma hotọ họ,* oware nọ Jihova o dhesẹ via kẹ omẹ ona: 22 Rri! A be rehọ eyae kpobi nọ i kiọkọ uwou* ovie Juda bru ikpahwo-esuo ovie Babilọn,+ yọ a be ta nọ,
‘Ezae nọ who fievahọ* a viẹ owhẹ họ no je fi owhẹ kparobọ no.+
A ru owọ ra zue ruọ ọloho no.
Enẹna a kuomarẹriẹ zihe no.’
23 A be rehọ eyae ra kpobi gbe emezae ra kpobi lahwe bru ahwo Kaldia na, yọ whọ te va ae abọ họ, ukpoye, ovie Babilọn o ti mu owhẹ,+ yọ a te rọ erae mahe okpẹwho nana no fiki ra.”+
24 Zẹdikaya ọ tẹ ta kẹ Jerimaya nọ: “Who ru re ohwo ọvo ọ riẹ kpahe eware nana ha, re whọ seba ewhu. 25 Yọ otẹrọnọ ikpahwo-esuo na i te yo nọ me lele owhẹ ta ẹme, a jẹ nyabru owhẹ ze jẹ ta kẹ owhẹ nọ, ‘Ivie, vuẹ omai oware nọ whọ ta kẹ ovie na. Whọ ko oware ovo dhere omai hi, yọ ma ti kpe owhẹ hẹ.+ Eme ovie na ọ ta kẹ owhẹ?’ 26 uyo nọ whọ rẹ kẹ ae họ, ‘Mẹ jẹ yare ovie na oware jọ, inọ o du zihe omẹ kpobọ uwou Jehonatan re mẹ jọ obei whu hu.’”+
27 Nọ u te oke jọ, ikpahwo-esuo na kpobi e tẹ nyabru Jerimaya, a te mu ei enọ họ ẹnọ. Ọ tẹ vuẹ ae oware kpobi nọ ovie na o jie uzi kẹe nọ ọ rẹ ta. Fikiere a gbẹ ta uvumọ ẹme kẹe he, keme ohwo ọvo o yo ẹme nọ aimava a ta ha. 28 Eva Ighẹ Iroiro na Jerimaya ọ jọ+ ri bọo ẹdẹ nọ a ro fi Jerusalẹm kparobọ; ọ gbẹ jọ etẹe evaọ okenọ a ro fi Jerusalẹm kparobọ.+
39 Evaọ ukpe avọ izii Zẹdikaya ovie Juda, evaọ amara avọ ikpe, Nebukadneza* ovie Babilọn avọ ogbaẹmo riẹ soso a tẹ wọ ze Jerusalẹm, a te koi họ.+
2 Evaọ ukpe avọ ikpegbọvo Zẹdikaya, evaọ amara avọ ene, evaọ ẹdẹ avọ izii amara na, a te kporo ugbẹhẹ okpẹwho na ruọ eva.+ 3 Ikpahwo-esuo ovie Babilọn kpobi e tẹ ruọ eva, a tẹ keria Unuẹthẹ Udevie na,+ edẹ rai họ, Negal-shariza nọ ọ rrọ Samga na, Nibo-sasekim nọ ọ rrọ Rabsaris na,* Negal-shariza nọ ọ rrọ Rabmag na,* gbe ikpahwo-esuo ovie Babilọn nọ i kiọkọ kpobi.
4 Nọ Zẹdikaya ovie Juda avọ isoja na kpobi a ruẹ e rai, a tẹ dhẹ,+ a tẹ rọ unuẹthẹ nọ o rrọ udevie igbẹhẹ ivẹ na, nọ o kẹle edhere ọgbọ ovie na rọ dhẹ no okpẹwho na evaọ aso, a tẹ be rọ edhere Araba* na dhẹ vrẹ.+ 5 Rekọ ogbaẹmo ahwo Kaldia na a te mu ai họ ele, a te le Zẹdikaya mu evaọ udhude opraprara Jẹriko.+ A te mu ei, a tẹ rehọ iẹe bru Nebukadneza* ovie Babilọn evaọ Ribla+ nọ o rrọ ẹkwotọ Hemat,+ oria nọ ọ jọ bruoziẹ riẹ. 6 Ovie Babilọn ọ kẹ udu nọ a rọ jọ iraro Zẹdikaya kpe emezae riẹ no evaọ Ribla, ovie Babilọn ọ tẹ jẹ kẹ udu nọ a ro kpe ikpahwo Juda kpobi no.+ 7 Kẹsena o te tu Zẹdikaya aro, nọ o ru ere no, ọ tẹ rehọ egbregba ekọpa gbae re ọ rehọ iẹe ziọ Babilọn.+
8 Kẹsena ahwo Kaldia na a tẹ mahe uwou* ovie na gbe iwou ahwo na no,+ a te je kporo ugbẹhẹ Jerusalẹm fihọ otọ.+ 9 Nebuzaradan+ oletu iroiro na o te mu ahwo nọ a kiọkọ nọ a nyaseba okpẹwho na, ahwo nọ a dhẹ ruọ abọ riẹ, gbe ohwo kpobi nọ o kiọkọ kpohọ igbo evaọ obọ Babilọn.
10 Rekọ Nebuzaradan oletu iroiro na ọ nyasiọ ahwo jọ nọ a mai yogbe ba ẹkwotọ Juda, enọ i wo oware ovo vievie he. Evaọ ẹdẹ yena, ọ tẹ jẹ kẹ ae egbọ evaene gbe idhu nọ a rẹ jọ ru iruo.*+
11 Whaọ Nebukadneza* ovie Babilọn o jie izi nana kẹ Nebuzaradan oletu iroiro na kpahe Jerimaya, inọ: 12 “Rehọ iẹe lele oma re whọ rẹrotei; who ru ei oware uyoma ovo ho, yọ whọ rẹ kẹe oware kpobi nọ ọ yare mi owhẹ.”+
13 Fikiere Nebuzaradan oletu iroiro na, Nebushazban nọ ọ rrọ Rabsaris na,* Negal-shariza nọ ọ rrọ Rabmag na,* gbe ahwo ovie Babilọn kpobi nọ a viodẹ a te vi ahwo nya, 14 a tẹ rehọ Jerimaya no eva Ighẹ Iroiro na ze,+ a tẹ rehọ iẹe kẹ Gẹdelaya+ ọmọzae Ahaekam+ ọmọzae Shefan+ re ọ rehọ iẹe kpobọ uwou riẹ. Ere ọ jẹ rọ rria udevie ahwo na.
15 Evaọ okenọ Jerimaya ọ rọ jọ eva Ighẹ Iroiro na,+ ẹme Jihova o te bru ei ze, inọ: 16 “Nya re whọ ta kẹ Ibẹd-mẹlẹk+ ohwo Ẹtiopia na nọ, ‘Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Rri, me bi ru eme mẹ nọ mẹ ta kpahe okpẹwho nana gba, onọ o te wha okpẹtu ze, orọnikọ ewoma ha, yọ whọ te ruẹ e riẹ nọ o te via evaọ ẹdẹ yena.”’
17 “‘Rekọ me ti siwi owhẹ evaọ ẹdẹ yena,’ ere Jihova ọ ta, ‘yọ a te rehọ owhẹ kẹ ezae nọ whọ be dhozọ rai na ha.’
18 “‘Keme me ti ru owhẹ vabọ hrọ, yọ ọgbọdọ o ti kpe owhẹ hẹ. Who ti wo uzuazọ ra wọhọ egbo-ẹmo,*+ keme who fievahọ omẹ,’+ ere Jihova ọ ta.”
40 Ẹme nọ o no obọ Jihova bru Jerimaya ze evaọ okenọ Nebuzaradan+ oletu iroiro na o siobọnoi evaọ Rema+ re ọ nyavrẹ. Ọ rehọ e riẹ kpohọ obei avọ egbregba nọ a whẹhọ iẹe abọ, yọ ọ jọ usu ahwo kpobi nọ a mu evaọ Jerusalẹm gbe evaọ Juda nọ a jẹ rehọ kpobọ Babilọn. 2 Kẹsena oletu iroiro na ọ tẹ rehọ Jerimaya lahwe, ọ tẹ ta kẹe nọ: “Jihova Ọghẹnẹ ra ọ ta fihọ otọ nọ okpẹtu nana o ti te oria nana, 3 yọ Jihova o ru rie gba no nwane wọhọ epanọ ọ ta, keme wha raha uzi Jihova, wha yoẹme kẹ urru riẹ hẹ. Oyejabọ nọ oware nana o rọ via kẹ owhai na.+ 4 Whaọ enẹna, me bi si egbregba nọ a rọ kare abọ ra na no nẹnẹ na. O tẹ were owhẹ nọ who bi lele omẹ kpobọ Babilọn, nyaze, mẹ te rẹrote owhẹ. Rekọ otẹrọnọ whọ gwọlọ lele omẹ kpobọ Babilọn ho, whọ nyaze he. Rri! Ẹkwotọ na soso ọ rrọ kẹ owhẹ. Nya kpohọ oria kpobi nọ u je owhẹ.”+
5 Nọ Jerimaya o ri kuomarẹriẹ hẹ na, Nebuzaradan ọ tẹ ta nọ: “Zihe bru Gẹdelaya+ ọmọzae Ahaekam+ ọmọzae Shefan,+ ọnọ ovie Babilọn o ro mu ọnọ o wuzou ikpewho Juda na, re whọ jọ kugbei evaọ udevie ahwo na; hayo nya kpohọ oria kpobi nọ u je owhẹ.”
Kẹsena oletu iroiro na ọ tẹ kẹe emuore jọ gbe okẹ, o te siobọnoi vrẹ. 6 Fikiere Jerimaya ọ tẹ nyabru Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam evaọ obọ Mizpa,+ ọ tẹ jọ kugbei evaọ udevie ahwo nọ a nyaseba ẹkwotọ na.
7 Nọ u te oke jọ, iletu ogbaẹmo na kpobi nọ e jọ obọ ẹwọ kugbe egbaẹmo rai a te yo nọ ovie Babilọn ọ rehọ Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam mu ọnọ o wuzou ẹkwotọ na no, gbe nọ ọ rehọ e riẹ mu ọnọ o wuzou ezae, eyae, gbe emọ nọ e rrọ usu iyogbe ẹkwotọ na nọ a mu vrẹ kpobọ Babilọn ho na.+ 8 Fikiere a tẹ nyabru Gẹdelaya ze evaọ Mizpa.+ Ahwo na họ, Ishmẹl+ ọmọzae Nẹtanaya, Johenan+ avọ Jonatan emezae Kariya, Seraya ọmọzae Tanhumẹt, emezae Ifae ohwo Nẹtofa na, gbe Jezanaya+ ọmọzae ohwo Meakat na, avọ ahwo rai. 9 Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam ọmọzae Shefan o te duwu iyei kẹ ae avọ ahwo rai, inọ: “Jọ ozọ ahwo Kaldia nọ wha rẹ gbodibo kẹ u mu owhai hi. Wha rria ẹkwotọ na jẹ gbodibo kẹ ovie Babilọn, eware e te riẹ nya kẹ owhai.+ 10 Rọkẹ omẹ, mẹ te jọ Mizpa re me dikihẹ kẹ owhai nọ ahwo Kaldia na a tẹ nyabru omai ze.* Rekọ whai omarai wha re koko enwaene, ibi-ire ezi ivo, gbe ewhri họ, wha ve fi ai họ ithẹ rai nọ wha rẹ rọ sẹro* eware, wha vẹ jọ ikpewho nọ wha rehọ no na.”+
11 Ahwo Ju kpobi nọ a jọ Moab, Ammọn, gbe Edọm, jegbe enọ e jọ ekwotọ efa kpobi a te yo re inọ ovie Babilọn ọ kẹ ahwo jọ uvẹ re a kiọkọ Juda, ọ tẹ jẹ rehọ Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam ọmọzae Shefan mu re o wuzou rai. 12 Fikiere ahwo Ju na kpobi a te muhọ ezihe no eria kpobi nọ a vahabọ kpohọ ze, a tẹ nyaziọ ẹkwotọ Juda, bru Gẹdelaya ze evaọ Mizpa. Yọ a koko enwaene gbe ibi-ire ezi ivo họ buobu gbidi gbidi.
13 Johenan ọmọzae Kariya avọ iletu ogbaẹmo na kpobi nọ e jọ obọ ẹwọ na e tẹ nyabru Gẹdelaya ze evaọ Mizpa. 14 A ta kẹe nọ: “Kọ whọ gbẹ riẹ nọ Bealis, ovie ahwo Ammọn+ o vi Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya ze re o kpe owhẹ* no?”+ Rekọ Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam ọ rọwo ẹme rai hi.
15 Kẹsena Johenan ọmọzae Kariya ọ tẹ lẹlẹ vuẹ Gẹdelaya evaọ Mizpa nọ: “Mẹ gwọlọ nyai kpe Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya no, yọ ohwo ọvo ọ te riẹ hẹ. Fikieme o re ro kpe owhẹ* no, yọ fikieme ahwo Juda kpobi nọ a kokohọ bru owhẹ ze na a rẹ rọ vahabọ, ahwo nọ a kiọkọ Juda a ve whu no?” 16 Rekọ Gẹdelaya+ ọmọzae Ahaekam ọ tẹ ta kẹ Johenan ọmọzae Kariya nọ: “Who ru ere he, keme eme nọ whọ be ta kpahe Ishmẹl na yọ ọrue.”
41 Evaọ amara avọ ihrẹ, Ishmẹl+ ọmọzae Nẹtanaya ọmọzae Ẹlishama, ọnọ o no uyẹ uvie* na ze jẹ rrọ omọvo ahwo ovie na nọ a viodẹ, ọ tẹ nyabru Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam ziọ Mizpa+ avọ ezae ikpe efa. Epanọ a jẹ rọ re emu kugbe evaọ Mizpa na, 2 Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya avọ ezae ikpe nọ e jọ kugbei na a tẹ kpama, a tẹ rọ ọgbọdọ duwu Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam ọmọzae Shefan fihọ otọ. Ere o ro kpe ohwo nọ ovie Babilọn o ro mu ọnọ o wuzou ẹkwotọ na. 3 Ishmẹl o te je kpe ahwo Ju kpobi nọ a jọ kugbe Gẹdelaya evaọ Mizpa no, jegbe isoja ahwo Kaldia nọ e jọ etẹe.
4 Evaọ ẹdẹ avọ ivẹ nọ a ro kpe Gẹdelaya no, nọ uvumọ ohwo ọ re riẹ kpahe iẹe he, 5 ezae udhone i te no obọ Shẹkẹm,+ obọ Shailo,+ gbe obọ Sameria+ ze. A nware etuagba rai no, a bẹre iwu rai, a bru ela họ omarai,+ yọ a wha ekẹ ibi ekakọ gbe frankinsẹns+ nọ a be rehọ ziọ uwou Jihova. 6 Fikiere Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya o te no Mizpa vrẹ nyai zere ai, yọ ọ be viẹ nọ ọ be nya na. Nọ o te ai oma, ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Wha nyabru Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam ze.” 7 Rekọ nọ a te okpẹwho na no, Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya avọ ezae nọ i je lele iei a te kpe ai no je gbolo ai fihọ ọgọdọ-ame.*
8 Rekọ ezae ikpe jọ e jọ usu rai nọ e ta kẹ Ishmẹl nọ: “Who kpe omai no ho, keme ma wo iwhiti, ebali, ewhri, gbe ọnyọ buobu nọ ma si no họ obọ ẹwọ na.” Fikiere o gbe kpe ezae yena kugbe imoni rai hi. 9 Ishmẹl o te gbolo iri ezae kpobi nọ o kpe na fihọ ọgọdọ-ame* ologbo jọ, onọ Asa ovie na ọ tọ fiki Beasha ovie Izrẹl.+ Ọgọdọ-ame* nana Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya ọ kwa iri ezae nọ o kpe na vọ.
10 Ishmẹl o mu ahwo kpobi nọ a kiọkọ Mizpa,+ te emetẹ ovie na gbe ahwo kpobi nọ a nyaseba Mizpa, enọ Nebuzaradan oletu iroiro na o mu họ Gẹdelaya+ ọmọzae Ahaekam obọ. Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya o mu rai, ọ tẹ nyavrẹ re ọ fa vrẹ bru ahwo Ammọn.+
11 Nọ Johenan+ ọmọzae Kariya avọ iletu ogbaẹmo kpobi nọ e jọ kugbei a yo kpahe eware iyoma kpobi nọ Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya o ru, 12 a tẹ rehọ ezae na kpobi, a tẹ nya re a họre Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya, a tẹ ruẹ e riẹ evaọ akotọ ame obuobu* nọ ọ rrọ Gibiọn.
13 Nọ ahwo kpobi nọ a jọ kugbe Ishmẹl a ruẹ Johenan ọmọzae Kariya avọ iletu ogbaẹmo na kpobi nọ e rrọ kugbei, a tẹ ghọghọ. 14 Kẹsena ahwo kpobi nọ Ishmẹl o mu evaọ Mizpa+ na a te kuomarẹriẹ, a te lele Johenan ọmọzae Kariya zihe. 15 Rekọ Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya avọ ezae eree evaọ usu ahwo riẹ a tẹ va Johenan abọ, a tẹ nyabru ahwo Ammọn.
16 Johenan ọmọzae Kariya avọ iletu ogbaẹmo na kpobi nọ e jọ kugbei a tẹ rehọ ahwo Mizpa nọ a kiọkọ na lele oma, enọ a siwi no obọ Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya okenọ o kpe Gẹdelaya+ ọmọzae Ahaekam no. A tẹ rehọ ezae na, isoja na, eyae na, emọ na, gbe iruiruo ighẹ ovie na zihe no obọ Gibiọn ze. 17 Ere a rọ nya, a te wohọ oria Kimham nọ ahwo a rẹ kpahe nọ o kẹle Bẹtlẹhẹm,+ be gwọlọ epanọ a re ro kpobọ Ijipti+ 18 fiki ahwo Kaldia na. Keme ozọ rai u je mu ai, fiki Ishmẹl ọmọzae Nẹtanaya nọ o kpe Gẹdelaya ọmọzae Ahaekam na, ọnọ ovie Babilọn o ro mu ọnọ o wuzou ẹkwotọ na.+
42 Kẹsena iletu ogbaẹmo na kpobi gbe Johenan+ ọmọzae Kariya, Jezanaya ọmọzae Hoshaya, gbe ahwo na kpobi, no ọnọ ọ mae kawo rite ọnọ ọ mae rro, a tẹ nyaze, 2 a tẹ ta kẹ Jerimaya ọruẹaro na nọ: “Ivie, kezọ kẹ ayare mai rọkẹ aruoriwo re whọ lẹ se Jihova Ọghẹnẹ ra fiki mai, fiki ikiọkotọ nana kpobi, keme umutho ahwo jọ ọvo a kiọkọ evaọ usu ahwo nọ a jọ buobu na,+ wọhọ epanọ whọ be ruẹ na. 3 Jọ Jihova Ọghẹnẹ ra ọ vuẹ omai edhere nọ u fo nọ ma rẹ nya gbe oware nọ u fo nọ ma re ru.”
4 Jerimaya ọruẹaro na ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Me yo ẹme rai no, yọ mẹ te lẹ se Jihova Ọghẹnẹ rai wọhọ epanọ wha yare na; mẹ te vuẹ owhai ẹme kpobi nọ Jihova ọ ta kẹ owhai. Mẹ te ko ẹme ọvo dhere owhai hi.”
5 A tẹ kpahe kẹ Jerimaya nọ: “Jọ Jihova ọ jọ osẹri uzẹme gbe ọnọ a re fievahọ nọ o re se isẹri kpe omai otẹrọnọ ma gbe ru epanọ Jihova Ọghẹnẹ ra ọ te rehọ owhẹ ta kẹ omai na ẹrẹrẹe he. 6 Te u woma te u yoma, ma ti yoẹme kẹ urru Jihova Ọghẹnẹ mai, ọnọ ma bi vi owhẹ bru na, re eware e ruẹsi woma kẹ omai fikinọ ma yoẹme kẹ urru Jihova Ọghẹnẹ mai.”
7 Whaọ nọ edẹ ikpe e ruemu no, ẹme Jihova o te bru Jerimaya ze. 8 Fikiere o te se Johenan ọmọzae Kariya avọ iletu ogbaẹmo na kpobi nọ e jọ kugbei, gbe ahwo na kpobi, no ọnọ ọ mae kawo rite ọnọ ọ mae rro.+ 9 Ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl, ọnọ wha vi omẹ nọ mẹ ta kẹ re o wo aruoriwo kẹ owhai na ọ ta: 10 ‘Otẹrọnọ wha tẹ ginẹ daji ẹkwotọ nana, ẹsiẹe mẹ te rọ bọ owhai dikihẹ, yọ me ti kporo owhai fihọ otọ họ, mẹ te kọ owhai, yọ me ti vi owhai no otọ họ, keme okpẹtu nọ me ro te owhai no na o te da omẹ.*+ 11 Jọ ozọ u mu owhai fiki ovie Babilọn ho, ọnọ wha be dhozọ riẹ na.’+
“‘Jọ ozọ u mu owhai fiki riẹ hẹ,’ ere Jihova ọ ta, ‘keme mẹ rrọ kugbe owhai re me siwi owhai jẹ thọ owhai no obọ riẹ. 12 Mẹ te re owhai ohrọ,+ yọ ọ te re owhai ohrọ re, ọ vẹ te rehọ owhai zihe ziọ ẹkwotọ obọrai.
13 “‘Rekọ otẹrọnọ wha tẹ ta nọ, “Ijo, ma te jọ ẹkwotọ nana ha!” wha jẹ ghẹmeeyo kẹ urru Jihova Ọghẹnẹ rai, 14 be ta nọ, “Ijo, ukpoye obọ ẹkwotọ Ijipti ma te nya,+ obonọ ma te jọ ruẹ ẹmo ho hayo yo edo onware he hayo nọ ohọo ebrẹdi o te jọ kpe omai hi; obei ma te rria,” 15 wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta, O ikiọkotọ Juda. Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Otẹrọnọ wha tẹ gbaemu riẹriẹriẹ inọ obọ Ijipti wha rẹ nya, wha je kpohọ obei nyae rria,* 16 uzedhe ọgbọdọ nọ wha be dhozọ riẹ na o ti bru owhai ze obei evaọ obọ ẹkwotọ Ijipti, yọ uzedhe ohọo nọ u ti mu nọ wha be dhozọ riẹ na u ti lele owhai kpobọ Ijipti, wha vẹ te jọ obei whu.+ 17 Yọ ọgbọdọ, ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo* i ti kpe ahwo kpobi nọ a gba riẹ mu nọ a re kpobọ Ijipti nyae rria. Ọvuọvo rai ọ te zọ hayo va okpẹtu nọ me ti ro te ai na abọ họ.”’
18 “Keme enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: ‘Nwane wọhọ epanọ me ku evedha mẹ gbe ofu mẹ ku ahwo nọ a jẹ rria Jerusalẹm na,+ ere me ti ku ofu mẹ ku owhai re otẹrọnọ wha te kpobọ Ijipti, wha vẹ te jọ oware nọ a rẹ rọ bọwo ehao, oware idudu, uye, gbe oware ekela,+ yọ wha te gbẹ wariẹ ruẹ oria nana vievie he.’
19 “Jihova ọ ta oware nọ o te via kẹ owhai no, O ikiọkotọ Juda. Wha kpobọ Ijipti hi. Jọ wha riẹ vevẹ nọ mẹ vẹvẹ owhai unu no nẹnẹ na 20 inọ oruthọ rai o ti si uwhu kpe owhai.* Keme wha vi omẹ bru Jihova Ọghẹnẹ rai, inọ, ‘Lẹ se Jihova Ọghẹnẹ mai fiki mai, re whọ vuẹ omai oware kpobi nọ Jihova Ọghẹnẹ mai ọ ta, yọ ma ti ru ei.’+ 21 Mẹ be vuẹ owhai nẹnẹ na, rekọ wha ti yoẹme kẹ urru Jihova Ọghẹnẹ rai hi hayo ru oware ovo nọ o vi omẹ nọ mẹ vuẹ owhai hi.+ 22 Fikiere, wha riẹ vevẹ nọ ọgbọdọ, ohọo nọ u ti mu, gbe okpẹyao nọ o re vo i ti kpe owhai evaọ oria nọ u bi si owhai urru nọ wha rẹ nyae rria na.”+
43 Nọ Jerimaya ọ ta eme nana kpobi nọ i no obọ Jihova Ọghẹnẹ rai ze rọ kẹ ahwo na kpobi no, koyehọ ẹme kpobi nọ Jihova Ọghẹnẹ rai o vi rie nọ ọ ta kẹ ae na, 2 Azaraya ọmọzae Hoshaya, Johenan+ ọmọzae Kariya, gbe ezae nọ i wo omorro na kpobi e tẹ ta kẹ Jerimaya nọ: “Ẹme nọ whọ be ta na yọ ọrue! Jihova Ọghẹnẹ mai o vi owhẹ nọ whọ ta ẹme nana ha, inọ, ‘Wha kpobọ Ijipti nyae rria ha.’ 3 Rekọ Barọk+ ọmọzae Neraya họ ọnọ o bi ru owhẹ ta eme nana re whọ rehọ omai họ obọ ahwo Kaldia na, re a kpe omai hayo mu omai kpohọ igbo evaọ obọ Babilọn.”+
4 Fikiere Johenan ọmọzae Kariya avọ iletu ogbaẹmo na kpobi gbe ahwo na kpobi a tẹ ghẹmeeyo kẹ urru Jihova nọ ọ ta nọ a daji ẹkwotọ Juda. 5 Ukpoye, Johenan ọmọzae Kariya avọ iletu ogbaẹmo na kpobi a tẹ rehọ ikiọkotọ Juda kpobi lele oma, enọ i zihe no obọ erẹwho kpobi nọ a vahabọ kpohọ ze te rria ẹkwotọ Juda.+ 6 A rehọ ezae na, eyae na, emọ na, emetẹ ovie na, gbe ohwo* kpobi nọ Nebuzaradan+ oletu iroiro na ọ nyaseba kẹ Gẹdelaya+ ọmọzae Ahaekam+ ọmọzae Shefan,+ jegbe Jerimaya ọruẹaro na avọ Barọk ọmọzae Neraya. 7 A te kpobọ ẹkwotọ Ijipti, keme a yoẹme kẹ urru Jihova ha, a tẹ nya kpohọ ugbo obọ Tapanhis.+
8 Kẹsena ẹme Jihova o te bru Jerimaya ze evaọ Tapanhis, inọ: 9 “Tọlọ itho ilogbo fihọ obọ, re who si ai no họ oria nọ a rọ ibriki ma kpehru nọ o rrọ oria nọ a rẹ rọ ruọ uwou Fẹro evaọ Tapanhis na, whọ vẹ whẹ isimeti ro ruru ai, yọ ezae Ju na i bi rri ọvo. 10 Kẹsena whọ vẹ ta kẹ ae nọ, ‘Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: “Rri, mẹ be vuẹ se Nebukadneza* ovie Babilọn, odibo mẹ,+ re ọ nyaze, me ve ti fi agbara-uvie riẹ họ ehru itho nana nọ me si no na, yọ o ti ru uwou-udhu uvie riẹ kẹre fihọ ehru rai.+ 11 Ọ te wọ ze, ọ vẹ te họre ẹkwotọ Ijipti.+ Ohwo kpobi nọ ọ rrọ kẹ ẹyao ọgaga, ẹyao ọgaga o ti kpei, ohwo kpobi nọ ọ rrọ kẹ igbo, o ti kpohọ igbo, yọ ohwo kpobi nọ ọ rrọ kẹ ọgbọdọ na, ọgbọdọ na o ti kpei.+ 12 Me ti tu erae họ iwou* eghẹnẹ Ijipti,+ yọ ọ te mahe ae je mu ai vrẹ. Ọ te rehọ ẹkwotọ Ijipti whaliẹ oma nwane wọhọ epanọ othuru-igodẹ ọ rẹ rehọ ohọ riẹ whaliẹ omariẹ na, ọ vẹ te nya no etẹe dhedhẹ.* 13 O ti kporo ipila* Bẹt-shimẹsh* nọ e rrọ ẹkwotọ Ijipti fihọ otọ ehehẹhẹ, yọ ọ te rọ erae mahe iwou* eghẹnẹ Ijipti.”’”
44 Ẹme nọ o bru Jerimaya ze rọkẹ ahwo Ju kpobi nọ a be rria ẹkwotọ Ijipti,+ enọ e be rria Migdọl,+ Tapanhis,+ Nọf,*+ gbe ẹkwotọ Patrọs,+ inọ: 2 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Wha ruẹ okpẹtu kpobi nọ me ro te Jerusalẹm+ gbe ikpewho Juda kpobi, yọ nẹnẹ na e raha fihọ otọ no, ababọ ohwo nọ ọ be rria ae eva.+ 3 O rrọ enẹ fiki eware iyoma nọ a ru ro ru omẹ eva dha, nọ a jẹ rọ nyabru eghẹnẹ efa nọ a riẹ vẹre he, a te je dhe idhe kẹ ae,+ jẹ gọ ae, te owhai te esẹ-esẹ rai.+ 4 Mẹ ruabọhọ je vi idibo mẹ kpobi eruẹaro na se owhai, me je dhe ai evievi,* be ta nọ: “Ivie wha ru oware otọtọ nana nọ me mukpahe na ha.”+ 5 Rekọ a gaviezọ họ, yọ a fi ezọ rai hotọ gbe he re a kurẹriẹ no eyoma rai ẹkwoma idhe nọ a rẹ siọ eghẹnẹ efa ba edhe kẹ.+ 6 Fikiere me te ku evedha mẹ gbe ofu mẹ lahwe, e tẹ jẹ ware evaọ ikpewho Juda gbe evaọ iyẹrẹ Jerusalẹm, i te zihe ruọ eria nọ e raha no gbe otọ nọ o raha no, wọhọ epanọ e rrọ nẹnẹ na.’+
7 “Whaọ enẹna, enẹ Jihova, Ọghẹnẹ olori egbaẹmo na, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Fikieme wha be rọ wha okpẹtu ologbo se omarai,* re ọzae avọ aye kpobi, ọmaha avọ ọmọboba kpobi, a whu no Juda no, nọ wha gbe ti ro wo ikiọkotọ ọvo ho? 8 Fikieme wha be rọ rehọ iruo abọ rai ru omẹ eva dha ẹkwoma eghẹnẹ efa nọ wha bi dhe idhe kẹ evaọ ẹkwotọ Ijipti nọ wha nyae rria na? Wha ti whu, wha ve ti zihe ruọ oware nọ a rẹ rọ bọwo ehao gbe oware ekela evaọ udevie erẹwho kpobi nọ e rrọ otọakpọ na.+ 9 Kọ iruẹru imuomu esẹ-esẹ rai gbe iruẹru imuomu ivie Juda+ gbe iruẹru imuomu eyae ivie na,+ jegbe iruẹru imuomu obọrai gbe iruẹru imuomu eyae rai+ e thọrọ owhai ẹro no, enọ a ru evaọ ẹkwotọ Juda gbe evaọ iyẹrẹ Jerusalẹm? 10 Rite ẹdẹ inẹnẹ na, a ri hrẹ omarai kpotọ họ,* a wo ozodhẹ hẹ,+ yọ a be nya evaọ izi mẹ gbe ijaje mẹ nọ me fihọ kẹ owhai avọ esẹ-esẹ rai hi.’+
11 “Fikiere enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Rri, mẹ gba riẹ mu no nọ mẹ rẹ rọ okpẹtu te owhai, re mẹ raha Juda soso no. 12 Me ti kru ikiọkotọ Juda nọ e gba riẹ mu nọ a re kpobọ ẹkwotọ Ijipti nyae rria na, aikpobi a ve ti whu evaọ ẹkwotọ Ijipti.+ A te rọ ọgbọdọ kpe ai, yọ ohọo nọ u ti mu na o te wha uwhu se ai; ọgbọdọ avọ ohọo nọ u ti mu i ti kpe ai, no ọnọ ọ mae kawo rite ọnọ ọ mae rro. A ve ti zihe ruọ oware nọ a rẹ rọ bọwo ehao, oware idudu, uye, gbe oware ekela.+ 13 Mẹ te kẹ ahwo nọ a be rria ẹkwotọ Ijipti uye nwane wọhọ epanọ mẹ rehọ ọgbọdọ, ohọo nọ u mu, gbe okpẹyao nọ o re vo* kẹ Jerusalẹm uye na.+ 14 Yọ ikiọkotọ Juda nọ e nyae rria ẹkwotọ Ijipti na e te vabọ hayo zọ họ re a zihe kpobọ ẹkwotọ Juda. A te gwọlọ zihe re a rria obei, rekọ a ti zihe he, ajokpaọ umutho ahwo jọ nọ a te vabọ.’”
15 Ezae kpobi nọ e riẹ nọ eyae rai e be hai dhe idhe kẹ eghẹnẹ efa gbe eyae na kpobi nọ i dikihẹ etẹe, enọ e jọ buobu, gbe ahwo kpobi nọ a jẹ rria ẹkwotọ Ijipti,+ evaọ Patrọs,+ a tẹ kpahe kẹ Jerimaya nọ: 16 “Ma te gaviezọ kẹ ẹme nọ whọ rọ odẹ Jihova ta kẹ omai na ha. 17 Ukpoye, ma te siọ ẹme kpobi nọ ma rọ unu mai ta ba eru hu, inọ ma re dhe idhe kẹ Ovie-aye Odhiwu* na je ku idhe udi kẹe,+ nwane wọhọ epanọ mai, esẹ-esẹ mai, ivie mai, gbe ikpahwo-esuo mai i ru evaọ ikpewho Juda gbe evaọ iyẹrẹ Jerusalẹm, evaọ okenọ ma jẹ re ebrẹdi bẹ, yọ eware i woma kẹ omai, okenọ okpẹtu o je te omai vievie he. 18 No anwọ okenọ ma rọ siọ idhe ba edhe kẹ Ovie-aye Odhiwu* na jẹ siọ idhe udi ba eku kẹe, ma gbe wo oware ovo ho, yọ ọgbọdọ gbe ohọo nọ u bi mu i kpe omai no.”
19 Eyae na i te fibae nọ: “Nọ ma je dhe idhe kẹ Ovie-aye Odhiwu* na je ku idhe udi kẹe, kọ ogbẹrọnọ ezae mai họ enọ e kẹ omai uvẹ inọ ma ru ikeki nọ a re ro dhe idhe nọ e wọhọ uwoho riẹ, ma te ku idhe udi kẹe?”
20 Kẹsena Jerimaya ọ tẹ ta kẹ ahwo na kpobi, ezae na avọ eyae rai gbe ahwo kpobi nọ a jẹ ta ẹme kẹe na nọ: 21 “Idhe nọ whai omarai, esẹ-esẹ rai, ivie rai, ikpahwo-esuo rai, gbe ahwo ẹkwotọ na a dhe evaọ ikpewho Juda gbe evaọ iyẹrẹ Jerusalẹm+—Jihova ọ kareghẹhọ ae, e tẹ ziọ udu riẹ! 22 Ukuhọ riẹ, Jihova ọ gbẹ sai thihakọ eware iyoma nọ wha ru gbe eware etọtọ nọ wha ru hu, ẹkwotọ rai o te zihe ruọ oria nọ a raha no, oware idudu gbe onọ a rẹ rọ bọwo ehao, onọ ohwo ọvo ọ be rria ha, wọhọ epanọ o rrọ nẹnẹ na.+ 23 Okpẹtu nana o te owhai, wọhọ epanọ o rrọ nẹnẹ na, fikinọ wha je dhe idhe enana gbe fikinọ wha raha uzi Jihova ẹkwoma urru Jihova nọ wha yoẹme kẹ hẹ, gbe uzi riẹ, ijaje riẹ avọ ekareghẹhọ riẹ nọ wha lele he.”+
24 Jerimaya ọ tẹ ruabọhọ be ta kẹ ahwo na kpobi gbe eyae na kpobi nọ: “Wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta, whai ahwo Juda kpobi nọ a rrọ ẹkwotọ Ijipti. 25 Enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta, ‘Oware nọ whai avọ eyae rai wha rọ unu rai ta, wha rehọ abọ rai ru ei gba no, keme wha ta nọ: “Ma te siọ eyaa nọ ma ya ba erugba ha inọ ma ti dhe idhe kẹ Ovie-aye Odhiwu* na je ku idhe udi kẹe.”+ Whai eyae na wha te siọ eyaa rai ba erugba ha.’
26 “Fikiere wha yo ẹme nọ Jihova ọ ta, whai ahwo Juda kpobi nọ a be rria ẹkwotọ Ijipti: ‘“Rri, mẹ be rọ odẹ ulogbo mẹ duwu iyei,” ere Jihova ọ ta, “inọ ohwo Juda+ ọvo ọ gbẹ te rọ odẹ mẹ duwu iyei evaọ ẹkwotọ Ijipti soso ho, inọ, ‘Nọ Jihova Olori nọ Ọ Mai Kpehru na ọ rrọ uzuazọ na!’+ 27 Whaọ me bi rri rai re mẹ rehọ okpẹtu te ai, orọnikọ re me ru oware uwoma kẹ ae he;+ ọgbọdọ avọ ohọo nọ u ti mu i ti kpe ahwo Juda kpobi nọ a rrọ ẹkwotọ Ijipti, bẹsenọ a ti ro whu muotọ.+ 28 Umutho ahwo jọ ọvo a te va ọgbọdọ na abọ, a ve zihe no ẹkwotọ Ijipti kpobọ ẹkwotọ Juda.+ Kẹsena ikiọkotọ Juda kpobi nọ e ziọ ẹkwotọ Ijipti te rria na e vẹ te riẹ ẹme ohwo nọ o rugba, sọ ẹme mẹ hayo ọrai!”’”
29 “‘Yọ onana họ oka rọkẹ owhai,’ ere Jihova ọ ta, ‘inọ mẹ te kẹ owhai uye evaọ oria nana, re wha riẹ nọ eme mẹ nọ mẹ rọ ya eyaa nọ okpẹtu o ti te owhai na e te seba erugba ha. 30 Enẹ Jihova ọ ta: “Rri, mẹ be rehọ Fẹro Hofra, ovie Ijipti họ obọ ewegrẹ riẹ gbe obọ enọ e be gwọlọ uzuazọ* riẹ kpe, nwane wọhọ epanọ mẹ rehọ Zẹdikaya ovie Juda họ obọ Nebukadneza* ovie Babilọn na, ọnọ ọ jọ ọwegrẹ riẹ nọ ọ jẹ gwọlọ uzuazọ* riẹ kpe.”’”+
45 Onana họ ẹme nọ Jerimaya ọruẹaro na ọ ta kẹ Barọk+ ọmọzae Neraya evaọ okenọ o ro kere eme nana nọ Jerimaya+ ọ jẹ ta yọ o bi kere fihọ obe na, evaọ ukpe avọ ene Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda, inọ:
2 “Enẹ Jihova Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta kpahe owhẹ, Barọk, 3 ‘Whọ ta nọ: “Uye u te omẹ, keme Jihova o fi uweri ba edada mẹ no! Oma o lọhọ omẹ no fiki imẹ-idio mẹ, yọ mẹ ruẹ uvumọ oria eriosehọ họ.”’
4 “Whọ rẹ ta kẹe nọ, ‘Enẹ Jihova ọ ta: “Rri! Oware nọ mẹ bọ dikihẹ no, me bi kporo iei fihọ otọ, yọ oware nọ mẹ kọ no, me bi vi ei no otọ, koyehọ ẹkwotọ na soso.+ 5 Rekọ whọ be gwọlọ* ikpeware kẹ omara. Siọ eware itieye na ba ẹgwọlọ.”’
“‘Keme mẹ be te rehọ okpẹtu te uwo* kpobi,’+ ere Jihova ọ ta, ‘yọ mẹ te rehọ uzuazọ* ra kẹ owhẹ wọhọ egbo-ẹmo* evaọ oria kpobi nọ whọ nya.’”+
46 Onana họ ẹme nọ Jihova ọ ta kẹ Jerimaya ọruẹaro na kpahe erẹwho na:+ 2 Enẹ ọ ta kpahe Ijipti,+ kpahe ogbaẹmo Fẹro Niko+ ovie Ijipti, ọnọ ọ jọ akotọ Ethẹ Yufretis nọ Nebukadneza* ovie Babilọn o fi kparobọ evaọ Kakẹmish evaọ ukpe avọ ene Jehoyakim+ ọmọzae Josaya, ovie Juda:
3 “Wha ruẹrẹ ejese esese* gbe ejese ilogbo rai họ,
Re wha ruọ eva ẹmo na.
4 Wha ruẹrẹ enyenya na họ re wha ruọ ehru rai, whai edhẹ-enyenya.
Wha dikihẹ oria rai re wha fi itu-egaga rai họ.
Wha thọ izuẹ na fihọ dada re wha fi iwu-ẹmo rai họ.
5 ‘Fikieme ozọ u ro kpe ai no wọhọ epanọ mẹ be ruẹ na?
A be dhẹ zihe, a kpe egbaẹmo rai no.
A dhẹ no fiki ozọ, yọ egbaẹmo rai i kuomarẹriẹ hẹ.
Ozọ ogaga o rrọ oria kpobi,’ ere Jihova ọ ta.
6 ‘Enọ i re siawọ gaga na e be sae dhẹ hẹ, yọ egbaẹmo na e be sae dhẹ vabọ họ.
A zoruẹ je kie no+
Evaọ obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre, evaọ akotọ Ethẹ Yufretis.’
7 Kinọ ono ọ be wọ ze wọhọ Ethẹ Naele na,
Wọhọ ethẹ nọ ame riẹ o bi fi ẹkporo?
8 Ijipti ọ wọ ze wọhọ Ethẹ Naele,+
Wọhọ ithẹ nọ ame rai o bi fi ẹkporo,
Yọ ọ be ta nọ, ‘Mẹ te wọ ze, me ve ku otọakpọ na soso.
Mẹ te raha okpẹwho na gbe ahwo nọ a be rriae.’
9 Wha dhẹ nya, whai enyenya!
Wha dhẹ wọhọ ọruẹ, whai ekẹkẹ!
Jọ egbaẹmo na e wọ nya,
Kush avọ Put, enọ e riẹ epanọ a re kru ojese na,+
Gbe ahwo uyẹ Ludim,+ enọ e riẹ epanọ a re kru jẹ vẹ* uze na.+
10 “Ẹdẹ yena ọ rrọ rọkẹ Olori nọ Ọ Mai Kpehru na, Jihova olori egbaẹmo, ẹdẹ orukele nọ o ti ro ru ewegrẹ riẹ kele. Ọgbọdọ na o ti kpe ai te ẹgwọlọ riẹ jẹ da azẹ rai bẹ, keme Olori nọ Ọ Mai Kpehru na, Jihova olori egbaẹmo, o wo idheidhe* evaọ obọ ẹkwotọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre evaọ akotọ Ethẹ Yufretis.+
11 Nya kpobọ Giliad re whọ rehọ balsam,+
O ọmọtẹ-kọkọ Ijipti.
Ifue ibuobu nọ whọ gwọlọ na yọ uye-oruẹ kufiẹ,
Keme usiwo ovo o rrọ kẹ owhẹ hẹ.+
12 Erẹwho na i yo kpahe omovuọ ra no,+
Yọ edo oviẹ ra o da ẹkwotọ na fia no.
Keme ọgbaẹmo o bi kpawọ họ ọgbaẹmo,
Aimava a ve kie fihọ otọ.”
13 Onana họ ẹme nọ Jihova ọ ta kẹ Jerimaya ọruẹaro na kpahe Nebukadneza* ovie Babilọn nọ ọ be nyaze te raha ẹkwotọ Ijipti, inọ:+
14 “Whowho iei evaọ Ijipti, woro iei evaọ Migdọl.+
Woro iei evaọ Nọf* gbe Tapanhis.+
Ta nọ, ‘Wha dikihẹ oria rai re wha ruẹrẹ omarai kpahe,
Keme ọgbọdọ o ti kpe wariẹ owhẹ họ.
15 Fikieme a ro hwere ezae egaga ra kufiẹ no?
A dada awọ mu otọ họ,
Keme Jihova o gele i rai fihọ otọ no.
16 Enọ i bi zoruẹ je bi kie a rrọ buobu gaga.
A be ta kẹ ohwohwo nọ:
“Kparoma! Joma zihe bru ahwo mai gbe ẹkwotọ mai
Fiki ọgbọdọ ọgeva na.”’
18 ‘Nọ mẹ rrọ uzuazọ na,’ ere Ovie na, ọnọ odẹ riẹ o rrọ Jihova olori egbaẹmo ọ ta,
‘Ọ* te tha, ọ vẹ jọ wọhọ Tebọ+ nọ ọ rrọ udevie igbehru na,
Jẹ wọhọ Kamẹl+ nọ ọ rrọ akotọ abade na.
19 Koko ewha ra họ kẹ igbo,
O ọmọtẹ nọ ọ be rria Ijipti.
20 Ijipti ọ wọhọ eruẹ nọ o ri yẹ hẹ nọ o wo erru,
Rekọ ere-eni i ti no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze ti su ruru iei.
21 Makọ isoja riẹ nọ ọ haya nọ e rrọ eva riẹ dede a wọhọ emọ-iruẹ epoporiẹ,
Rekọ ai omarai a kuomarẹriẹ jẹ dhẹ no re.
22 ‘Edo riẹ ọ wọhọ edo araomuomu nọ o bi si vrẹ riariaria,
Keme ogaga a rọ wọ bru ei ze avọ iwhe,
Wọhọ ezae nọ i bi ko ire fihọ otọ.*
23 A ti kpe owhawho riẹ fihọ otọ,’ ere Jihova ọ ta, ‘dede nọ o wọhọ oria nọ a rẹ sae ruọ eva ha.
Keme a bu vi ebaka-ẹkpẹ, a bu wo umuo ho.
24 A ti ru oma vuọ ọmọtẹ Ijipti.
A te rehọ iẹe kẹ ahwo obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre.’+
25 “Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta nọ: ‘Enẹna mẹ be rẹriẹ ovao mẹ ku Amọn+ obọ No,*+ Fẹro, Ijipti, eghẹnẹ riẹ,+ gbe ivie riẹ—ẹhẹ, Fẹro avọ ahwo kpobi nọ a rẹroso iẹe.’+
26 “‘Mẹ te rehọ ae kẹ ahwo nọ a be gwọlọ uzuazọ* rai kpe, Nebukadneza* ovie Babilọn+ avọ idibo riẹ. Rekọ nọ oyena o tẹ vrẹ no, a vẹ te wariẹ mu ei họ ẹria wọhọ epanọ o jọ oke nọ u kpemu,’ ere Jihova ọ ta.+
27 ‘Rọkẹ owhẹ, Jekọp odibo mẹ, jọ ozọ u mu owhẹ hẹ,
Who guegue he, O Izrẹl.+
Jekọp o ti zihe ze, ọ vẹ te jọ rirẹ jẹ jọ ababọ ukpokpoma,
Ohwo ọvo o ti ru ozọ mu ai hi.+
28 Fikiere, jọ ozọ u mu owhẹ hẹ, Jekọp odibo mẹ,’ ere Jihova ọ ta, ‘keme mẹ rrọ kugbe owhẹ.
47 Onana họ ẹme nọ Jihova ọ ta kẹ Jerimaya ọruẹaro na kpahe ahwo Filistia,+ taure Fẹro o te ti fi Gaza kparobọ. 2 Enẹ Jihova ọ ta:
“Rri! Ame obuobu ọ be wọ no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze.
O ti zihe ruọ oko-ame nọ o bi kporo ẹkẹre.
O ve ti ku ẹkwotọ na soso avọ oware kpobi nọ o riẹe eva,
Okpẹwho na avọ enọ e be rriae eva.
Ezae na i ti bo via,
Yọ ohwo kpobi nọ ọ be rria ẹkwotọ na o ti kuenu oviẹ.
3 Fiki edo ekothawọ enyenya riẹ nọ i bi thihi otọ,
Fiki edo ekẹkẹ ẹmo riẹ
Gbe fiki edo etẹ riẹ,
Esẹ i ti tube kuomarẹriẹ rri emezae rai dede he,
Keme abọ rai o kie fihọ otọ yọlọ,
4 Keme ẹdẹ nọ ọ be tha na ọ te raha ahwo Filistia kpobi no;+
O ti kpe enọ i kiọkọ kpobi nọ e be tha Taya+ avọ Saedọn+ uke no.
5 Gaza ọ te fa oko uzou.*
A ru Ashkelọn fọ rirẹ no.+
O whai ikiọkotọ ukiekpotọ opraprara rai,
Ẹvẹ wha ti gbe bru ela họ omarai kri te?+
6 O! Ọgbọdọ Jihova!+
Ẹvẹ u ti kri te re who te serihọ?
Zihe ruọ eva owa ra.
Serihọ jẹ fọ tou.
7 Ẹvẹ o re ro serihọ
Kpakiyọ Jihova o jie uzi kẹe?
Ashkelọn gbe akotọ abade na+
O vi rie nyae họre.”
48 Rọ kpahe Moab,+ enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta:
“Uye u te Nibo,+ keme a raha e riẹ no!
A ru oma vuọ Kiriateyẹm+ je fi ei kparobọ no.
A ru oma vuọ oria adhẹzọ nọ o foma* na no jẹ guọghọ iẹe no.+
2 A gbe bi jiri Moab ho.
A jọ Hẹshbọn+ ma omaa epanọ o ti ro kie no inọ:
‘Nyaze, joma raha iẹe no re ọ siọ orẹwho ba ẹjọ.’
Whẹ Madmẹn omara fibo,
Keme ọgbọdọ na o bi lele owhẹ.
3 Edo oviẹ o bi do no obọ Horoneyẹm ze,+
Edo ọraha gbe ekie ologbo.
4 A raha Moab no.
Emọ esese riẹ e be viẹ.
5 A be viẹ ababọ eriosehọ nọ a be nya evaọ edhere-ukpehru Luhit na.
Yọ a bi yo edo ahwo nọ a be viẹ fiki okpẹtu na nọ a bi nwrotọ no Horoneyẹm ze na.+
6 Wha dhẹ, wha dhẹ kẹ uzuazọ rai!
Wha rẹ jọ wọhọ ure junipa nọ o rrọ udhude hrọ.
7 A ti fi owhẹ kparobọ re
Fikinọ who fievahọ iruo ra gbe ekwakwa-aghae ra.
Yọ Kimọsh+ o ti kpohọ igbo,
Avọ izerẹ riẹ gbe ikpahwo-esuo riẹ.
8 Ọnọ ọ be raha ọraha na ọ te wọ ruọ okpẹwho kpobi,
Yọ okpẹwho ọvo ọ te vabọ họ.+
9 Fi oka họ edhere kẹ Moab,
Keme okenọ a te raha iẹe na ọ te dhẹ,
Ikpewho riẹ i ti zihe ruọ oware idudu,
Nọ ohwo ọvo ọ be rria ha.+
10 Uye u te* ohwo nọ o bi ru iruo Jihova jeve jeve!
Uye u te ohwo nọ ọ be rọwo rehọ ọgbọdọ riẹ kpe azẹ hẹ!
11 Oma o fọ ahwo Moab anwọ oke uzoge rai ze,
Wọhọ udi nọ igbudugbu riẹ i dhẹmu obotọ.
A ri ku ae no othẹ jọ fihọ ọfa ha,
Yọ a ri kpohọ igbo ẹdẹvo ho.
Oyejabọ nọ awere rai ọ gbẹ rọ rrọ epọvo na,
Yọ ore rai u ri nwene he.
12 “‘Fikiere rri! edẹ e be tha,’ ere Jihova ọ ta, ‘nọ me ti vi ahwo re a gale ae vi. A te gale ae vi je ku idi nọ e rrọ ithẹ rai muotọ, a ve kpe ithẹ ilogbo rai ehehẹhẹ. 13 Oma Kimọsh o te vuọ ahwo Moab, nwane wọhọ epanọ oma Bẹtẹl o be vuọ uwou Izrẹl na, onọ o jọ oria nọ a fievahọ.+
14 Ono ọ kẹ owhai unu nọ wha be rọ ta nọ: “Mai yọ egbaẹmo egaga nọ e ruẹrẹ oma kpahe kẹ ẹmo”?’+
Ere Ovie na, ọnọ odẹ riẹ o rrọ Jihova olori egbaẹmo ọ ta.+
16 Okpẹtu nọ o ti te ahwo Moab o totọ no,
Yọ ekie rai ọ be tha kpata kpata.+
17 Ahwo kpobi nọ a wariẹ e rai họ a ti weri kẹ ae,
Ahwo kpobi nọ a riẹ odẹ rai.
Ta kẹ ae nọ: ‘O rri epanọ a wiri ọkpọ ọgaga na no, ubiọkpọ erru na!’
18 Nwrotọ no oruaro ra ze,
Re whọ keria avọ uruame nọ u bi kpe owhẹ,* O ọmọtẹ nọ ọ be rria Daebọn,+
Keme ọnọ ọ be raha Moab na ọ wọ bru owhẹ ze no,
19 Wha dikihẹ akotọ edhere na re wha rri, whai ahwo nọ a be rria Aroa.+
Wha nọ ọzae nọ ọ be dhẹ na gbe aye nọ ọ be dhẹ vabọ na nọ, ‘Eme ọ via?’
20 A ru oma vuọ Moab no jẹ whẹ idudu họ iẹe oma no.
Wha kuenu oviẹ je bo.
Wha woro evaọ Anọn+ inọ a raha Moab no.
21 “A bruoziẹ kpe otọ opraprara* na no,+ koyehọ Holọn, Jehaz,+ gbe Mẹfayat;+ 22 te Daebọn,+ Nibo,+ gbe Bẹt-diblateyẹm; 23 te Kiriateyẹm,+ Bẹt-gemul, gbe Bẹt-miọn;+ 24 te Kiriọt+ avọ Bọzra; jegbe ikpewho kpobi nọ e rrọ ẹkwotọ Moab, enọ e rrọ ugbothabọ gbe ekẹloma.
25 ‘A mi Moab ẹgba riẹ no;*
A wiri ugbobọ riẹ no,’ ere Jihova ọ ta.
26 ‘Ru ei re idi i mu ei,+ keme ọ kpare omariẹ kpehru wọso Jihova.+
Moab ọ be thuẹ evaọ ehru eware nọ o geli,
Ọ tẹ jẹ rrọ oware nọ a re ro se ẹkoko.
27 Kọ ogbẹrọnọ whẹ whọ jẹ rọ Izrẹl se ẹkoko?+
Kọ a ruẹ e riẹ evaọ udevie iji,
Nọ who je ro nuhu uzou ra fiki riẹ jẹ ta ikpehre eme kpahe iẹe?
28 Wha nya no ikpewho na re wha nyae rria obọ ugbehru-utho na, whai ahwo nọ a be rria Moab,
Re wha jọ wọhọ erueruẹ nọ ọ bọ uwou riẹ fihọ akotọ ukiekpotọ udidi nọ o rrọ udevie igbehru.’”
29 “Ma yo kpahe omorro Moab no—o re dhesẹ oma gaga—
Ma yo kpahe uke-ufuo riẹ no, omorro riẹ, oma-udhesẹ riẹ, gbe oma nọ ọ be wọ kpehru evaọ udu riẹ.”+
30 “‘Mẹ riẹ ofu ọgaga riẹ,’ ere Jihova ọ ta,
‘Rekọ oware ovo u ti no eme ifofe riẹ ze he.
I ti ru oware ovo ho.
31 Oyejabọ nọ me ti ro kuenu oviẹ fiki Moab na,
Me ti bo fiki Moab soso
Je ti dimẹ fiki ahwo Kiẹ-hirẹs.+
Egha eboba ra nọ e rrọ bọbọbọ e fa abade na vrẹ no.
I te obọ abade na no, evaọ Jeza.
Ọnọ ọ be raha ọraha na ọ vẹruọ+
Ehru ibi-ire ezi ivo ra gbe ibi-ire nọ whọ kọrọ no.
33 A si oghọghọ gbe evawere no ọgbọ na no
Je no ẹkwotọ Moab no.+
Me ru nọ enwaene o gbe bi ro su no oria udi-uruo na ze he.
Yọ ohwo ọvo o gbe ti thihi ibi-ire avọ edo oghọghọ họ.
Edo na ọ te jọ oghẹrẹ edo ọfa.’”+
34 “‘A be jọ obọ Hẹshbọn+ bo ubo nọ u bi do te obọ Ẹliyela.+
A kpare uvou rai te epanọ a be rọ jọ obọ Jehaz+ yoi,
Yọ ubo Zoa u bi do te obọ Horoneyẹm,+ je te obọ Ẹglat-shelaeshiya.
Makọ ame Nimrim dede ọ te kpọ yamu no.’+
35 Jihova ọ ta nọ, ‘Me ti ru nọ ohwo nọ ọ be rehọ ekẹ ziọ oria ukpehru na
Gbe ọnọ o bi dhe idhe kẹ ọghẹnẹ riẹ
Ọ gbẹ te rọ jọ Moab ho.
36 Oyejabọ nọ udu mẹ u ti ro ru edo uweri fiki Moab wọhọ urete,*+
Yọ udu mẹ u ti ru edo uweri fiki ezae Kiẹ-hirẹs wọhọ urete.*
Ekwakwa-efe nọ o kokohọ e te raha no.
37 Uzou kpobi o rrọ rioriorio,+
Yọ a nware etuagba kpobi no.
38 “‘Uweri ọvo o vọ
Ehru iwou Moab kpobi
Gbe iko-ore riẹ kpobi.
Keme me kpe Moab no
Wọhọ othẹ nọ a kufiẹ no,’ ere Jihova ọ ta.
39 ‘Rri epanọ ozọ ogaga u bi mu ei! Wha viẹ!
Rri epanọ Moab o ro kuomarẹriẹ avọ omovuọ no!
Moab o zihe ruọ oware nọ a re ro se ẹkoko no,
Oware nọ o be lẹliẹ ozọ mu ahwo kpobi nọ a wariẹ e riẹ họ.’”
40 “Keme enẹ Jihova ọ ta:
41 A ti fi ewho na kparobọ,
Yọ a te rehọ eria omofọwẹ riẹ no.
Evaọ ẹdẹ yena, udu egbaẹmo Moab
O te jọ wọhọ udu aye nọ o bi yẹ.’”
43 Idudu, gbe ọgọdọ, gbe ẹta e rrọ aro ra,
O whẹ ọnọ ọ be rria Moab,’ ere Jihova ọ ta.
44 ‘Ohwo kpobi nọ ọ be dhẹ fiki idudu na o ti kie fihọ ọgọdọ na,
Yọ ohwo kpobi nọ o bi no ọgọdọ na ze, ẹta na o ti mu ei.’
‘Keme mẹ te kẹ Moab uye evaọ ukpe nọ me fihọ,’ ere Jihova ọ ta.
45 ‘Enọ e be dhẹ i dikihẹ otọ edhedhẹ Hẹshbọn ababọ ẹgba.
Keme erae i ti no Hẹshbọn ze,
Erri erae i ve ti no eva Saehọn ze.+
E te mahe aruezo Moab
e ukolo-uzou emọ ozighi no.’+
46 ‘Uye u te owhẹ, O Moab!
Ahwo Kimọsh+ a whu no.
Keme a mu emezae ra vrẹ no,
Yọ emetẹ ra i kpohọ igbo no.+
47 Rekọ me ti koko ahwo Moab nọ a mu vrẹ na họ evaọ abọ urere edẹ na,’ ere Jihova ọ ta.
‘Enẹ ovuẹ oziẹ nọ a bru kpahe Moab u ro kuhọ.’”+
49 Rọ kpahe ahwo Ammọn,+ enẹ Jihova ọ ta:
“Kọ Izrẹl o gbe wo emezae?
Kọ o gbe wo ọreuku?
Kọ fikieme Malkam+ ọ rọ rehọ Gad no?+
Fikieme ahwo riẹ a be rọ rria ikpewho Izrẹl?”
2 “‘Fikiere rri! edẹ e be tha,’ ere Jihova ọ ta,
‘Nọ me ti ru re a yo edo use ẹmo* nọ a ti fi Raba+ ọrọ ahwo Ammọn.+
O ti zihe ruọ ukpehru ufofe,
Yọ a ti tu erae họ ewho esese riẹ.’*
‘Izrẹl ọ vẹ te rehọ ẹkwotọ enọ e rehọ ẹkwotọ riẹ vẹre,’+ ere Jihova ọ ta.
3 ‘Kuenu oviẹ, O Hẹshbọn, keme a raha Ai no!
Wha bo, O whai ewho esese Raba.
Wha ku ehọ-ekpa* họ.
Wha kuenu oviẹ je ghoro kpenẹ avọ enẹ evaọ udevie iwou-erao itho* na,
Keme Malkam o ti kpohọ igbo,
Avọ izerẹ riẹ gbe ikpahwo-esuo riẹ.+
4 Fikieme whọ be rọ rehọ ikiekpotọ* na
Gbe oria opraprara ra nọ ame ọ be jọ su na seha, O whẹ ọmọtẹ nọ o bi gbe-ọfariẹ,
Ọnọ ọ rẹroso ekwakwa-aghae riẹ,
Jẹ be ta nọ: “Ono ọ te wọ ohọre bru omẹ ze?”’”
5 “‘Rri, mẹ be rehọ oware jọ ze nọ o te whẹ idudu họ owhẹ oma,’ ere Olori nọ Ọ Mai Kpehru na, Jihova olori egbaẹmo ọ ta,
‘Mẹ te rehọ iẹe no udevie ahwo kpobi nọ a wariẹ owhẹ họ ze.
A te vaha owhai fihọ ofẹ kpobi,
Yọ ohwo ọvo o ti koko enọ e dhẹ họ họ.’”
6 “‘Rekọ oyena o tẹ vrẹ no, me ti koko ahwo Ammọn nọ a mu vrẹ na họ,’ ere Jihova ọ ta.”
7 Rọ kpahe Edọm, enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
“Kọ areghẹ ọvo ọ gbẹ rrọ Timan?+
Kọ emamọ ohrẹ u re no evaọ obọ ahwo nọ a wo otoriẹ?
Kọ areghẹ rai o zihe ruọ oware nọ u gbe wo iruo ho no?
8 Wha dhẹ, wha kuomarẹriẹ zihe!
Wha nyae jọ obọ eria ididi na, O whai ahwo nọ a be rria Didan!+
Keme mẹ te rehọ okpẹtu te Esọ
Nọ oke nọ mẹ te rọ rẹriẹ ovao ku ei u te te.
9 Otẹrọnọ enọ e rẹ kwa ibi-ire e tẹ nyabru owhẹ ze,
Kọ a gbẹ te kwa ejọ kiọkọ nọ a re ro si isogẹ?
Otẹrọnọ iji e nyaze evaọ aso,
Eware nọ a gwọlọ kwa ọvo a rẹ kwa.+
10 Rekọ mẹ te ba Esọ fihọ.
Me ti rovie eria riẹ nọ a re dhere fihọ,
Re ọ gbẹ sai dhere he.
11 Nyasiọ emọ ra nọ i wo esẹ hẹ ba,
Mẹ te sẹro uzuazọ rai,
Yọ eyae-uku ra e te rẹroso omẹ.”
12 Keme enẹ Jihova ọ ta: “Rri! Otẹrọnọ ahwo nọ a bruoziẹ kpe he inọ a da egho na a rẹ dae hrọ, kọ whẹ a rẹ kẹ uye vievie he? A te siọ owhẹ uye ba ẹkẹ hẹ, keme whọ rẹ dae hrọ.”+
13 “Keme mẹ rehọ omobọ mẹ duwu iyei no,” ere Jihova ọ ta, “inọ Bọzra o ti zihe ruọ oware idudu,+ oware ekela, oware nọ o raha gaga no, gbe oware nọ a rẹ rọ bọwo ehao; yọ ikpewho riẹ kpobi i ti zihe ruọ eria nọ a raha muotọ no.”+
14 Me yo usi jọ no obọ Jihova ze no,
A vi ọnyukọ ruọ udevie erẹwho na no, inọ:
“Wha koko omarai họ re wha wọ ẹmo bru ei;
Wha ruẹrẹ oma kpahe kẹ ẹmo.”+
15 “Keme rri! me ru owhẹ fihọ ọnọ o fioka ha no evaọ udevie erẹwho na;
Ọnọ a bi leri evaọ udevie ahwo.+
16 Idudu nọ whọ be wha se ahwo e viẹ owhẹ họ no,
Omorro nọ o rrọ udu ra,
O whẹ nọ ọ be rria eria nọ i siomano evaọ ugbehru-utho,
Ọnọ ọ be rria ukpehru nọ o mai kpehru na.
Dede nọ whọ bọ uwou ra fihọ obọ ehru wọhọ ugo,
Mẹ te rehọ owhẹ no obei ziọ otọ,” ere Jihova ọ ta.
17 “Edọm o ti zihe ruọ oware idudu hrọ.+ Ohwo kpobi nọ ọ be nya akotọ riẹ vrẹ o ti rri rie avọ idudu, ọ vẹ te fiunu fiki iye riẹ kpobi. 18 Nwane wọhọ epanọ o jọ evaọ okenọ a raha Sọdọm avọ Gomora gbe ewho nọ e wariẹ e rai họ na, ere o te jọ re,”+ ere Jihova ọ ta, “ohwo ọvo ọ te jọ etẹe he, yọ ohwo ọvo ọ te rria etẹe he.+
19 “Rri! Ohwo jọ ọ te wọ ohọre ziọ etọ nọ erao e rẹ jọ re ẹbe nọ oma o fọ na wọhọ okpohrokpo nọ+ o no etuetue nọ ọ rrọ akotọ Ethẹ Jọdan ze, rekọ o te raha oke he, me ti ru ei dhẹ se iẹe ba. Mẹ vẹ te rehọ ọnọ a salọ na mu re o wuzou riẹ. Keme, ono ọ wọhọ omẹ, yọ ono ọ te nọ omẹ unu? Othuru-igodẹ vẹ ọ rẹ sae dadamu kẹ omẹ?+ 20 Fikiere, whai ahwo, wha yo oware nọ Jihova ọ jiroro riẹ nọ o ti ru Edọm gbe oware nọ o roro no inọ o ti ru ahwo nọ a be rria Timan:+
Ababọ avro, a ti si imigodẹ nọ e rrọ uthuru na vrẹ ototọ.
O ti ru oria nọ a be rria fihọ ofofe fiki rai.+
21 Otọakpọ na u nuhu no fiki edo ukie rai.
Ahwo jọ a bi bo!
A be jọ ugbo obọ Abade Ọwawae na yo edo na.+
Evaọ ẹdẹ yena, udu egbaẹmo Edọm
O te wọhọ udu aye nọ o bi yẹ.”
23 Rọ kpahe Damaskọs:+
“A ru oma vuọ Hemat+ avọ Apad no,
Keme a yo ekpehre usi no.
Ozọ u kpe rai no.
A wọhọ ẹkporo nọ ọ rrọ abade nọ a rẹ sai ru fọ rirẹ hẹ.
24 Udu u no Damaskọs awọ no.
O kuomarẹriẹ no re ọ dhẹ, rekọ awa o kpe rie no.
Uye gbe edada i te rie oma no,
Wọhọ aye nọ o bi yẹ.
25 Fikieme a gbẹ re rọ dhẹ siọ okpẹwho ujiro na ba ha,
Ẹwho oghọghọ na?
26 Keme izoge emezae riẹ i ti kie evaọ iko-ore riẹ,
Yọ isoja na kpobi i ti whu evaọ ẹdẹ yena,” ere Jihova olori egbaẹmo ọ ta.
27 “Me ti tu erae họ ugbẹhẹ Damaskọs,
Yọ e te mahe iwou ikpehru Bẹn-hedad nọ e rẹ bẹ ẹvẹruọ muotọ.”+
28 Rọ kpahe Kida+ gbe ekwotọ-ivie Hezọ, enọ Nebukadneza* ovie Babilọn o fi kparobọ, enẹ Jihova ọ ta:
“Kparoma, nya kpobọ Kida,
Re whọ raha emezae obọ Ovatha-ọre na no.
29 A te rehọ iwou-udhu rai gbe ithuru erao rai,
Ehọ iwou-udhu rai gbe eware rai kpobi.
A te rehọ ekamẹle rai vrẹ,
Yọ a ti bo kẹ ae nọ, ‘Idudu e rrọ oria kpobi!’”
30 “Wha dhẹ, wha dhẹ thethabọ!
Wha nyae jọ obọ eria ididi na, O whai ahwo nọ a be rria Hezọ,” ere Jihova ọ ta.
“Keme Nebukadneza* ovie Babilọn ọ ma omaa oware uyoma jọ kpahe owhai no,
O roro oware uyoma jọ nọ o ti ru owhai no.”
31 “Wha kparoma, wha wọ ohọre bru orẹwho nọ udhedhẹ o rrọ na,
Onọ o be rria avọ omofọwẹ na!” ere Jihova ọ ta.
“U wo ethẹ hayo ekpọ nọ a rẹ rọ kare ẹthẹ hẹ; ae ọvo a be rria oria rai sa.
32 A ti mu ekamẹle rai rehọ,
Yọ erao ibuobu rai na i ti zihe ruọ egbo-ẹmo.
Mẹ te vaha ae fihọ rọkẹ ofou kpobi,*
Enọ e nware eto akotọ aruezo rai no na,+
Yọ mẹ te rehọ okpẹtu te ai no ofẹ kpobi ze,” ere Jihova ọ ta.
33 “Hezọ o ti zihe ruọ eghogho nọ ikozi e rẹ jọ,
Oria nọ o te jọ ofofe bẹdẹ bẹdẹ.
Ohwo ọvo ọ te jọ etẹe he,
Yọ ohwo ọvo ọ te rria etẹe he.”
34 Onana họ ẹme Jihova nọ o bru Jerimaya ọruẹaro na ze kpahe Ilam+ evaọ obọ emuhọ esuo Zẹdikaya+ ovie Juda: 35 “Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta, ‘Rri, me bi wiri uze Ilam+ no, oria nọ ogaga rai u bi no ze.* 36 Mẹ te rehọ ifou ene nọ i no ibienẹ ene idhiwu na ze ro fou Ilam, yọ mẹ te vaha ae fihọ rọkẹ ifou nana kpobi. Orẹwho ovo o te jariẹ hẹ nọ ahwo Ilam nọ a vahabọ na a ti kpohọ họ.’”
37 “Me ti fi ozọ họ ahwo Ilam oma evaọ aro ewegrẹ rai gbe evaọ aro enọ e be gwọlọ uzuazọ* rai kpe; yọ mẹ te rehọ okpẹtu te ai, ofu ọgaga mẹ,” ere Jihova ọ ta. “Me ti vi ọgbọdọ na ro le ai bẹsenọ me re kpe ai muotọ no.”
38 “Mẹ te rehọ agbara-uvie mẹ vi evaọ Ilam,+ yọ mẹ te raha ovie na gbe ikpahwo-esuo na no etẹe no,” ere Jihova ọ ta.
39 “Rekọ evaọ abọ urere edẹ na, me ti koko ahwo Ilam nọ a mu vrẹ na họ,” ere Jihova ọ ta.
50 Ẹme nọ Jihova ọ rọ ẹkwoma Jerimaya ọruẹaro na ta kpahe Babilọn,+ kpahe ẹkwotọ ahwo Kaldia, inọ:
2 “Whowho iei evaọ udevie erẹwho na je woro iei.
Kpare oware oka* kpehru re who woro iei.
Whọ ko oware ovo dhere he!
Ta nọ, ‘A fi Babilọn kparobọ no.+
A ru oma vuọ Bẹl no.+
Idudu e ruọ Mẹrodak oma no.
A ru oma vuọ emema riẹ no.
Idudu e ruọ emedhọ etọtọ* riẹ oma no.’
3 Keme orẹwho jọ o wọ ẹmo no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre bru ei ze no.+
O ru ẹkwotọ riẹ zihe ruọ oware idudu;
Ohwo ọvo ọ gbẹ be rriae eva ha.
Te ohwo te arao a dhẹ no;
A dhẹ vrẹ no.”
4 “Evaọ edẹ yena gbe evaọ oke yena,” ere Jihova ọ ta, “ahwo Izrẹl avọ ahwo Juda a ti kokohọ.+ A te viẹ nọ a be nya na,+ yọ a ti kuomagbe gwọlọ Jihova Ọghẹnẹ rai.+ 5 A te nọ kpahe edhere Zayọn, yọ a rẹriẹ ovao rai ku ofẹ yena,+ be ta nọ, ‘Wha nyaze re ma ku omamai kugbe Jihova re ọvọ ebẹdẹ bẹdẹ nọ ọ te thọrọ ẹro ho.’+ 6 Ahwo mẹ a zihe ruọ uthuru igodẹ nọ u vru no.+ Ithuru-igodẹ obọrai i ru rai nọ a ro ghoro vrẹ.+ A su rai vrẹ kpobọ ehru igbehru, a te bi ghoro no ugbehru ruọ ukpehru. Oria eriosehọ rai o thọrọ e rai ẹro no. 7 Ahwo kpobi nọ a be ruẹ e rai a be re ai no,+ yọ ewegrẹ rai e ta nọ, ‘Ma reabe he, keme a raha uzi Jihova, Ọnọ ẹrẹreokie ọ be rria eva riẹ, ọ tẹ jẹ rrọ ẹruore esẹ-esẹ rai, Jihova.’”
8 “Wha dhẹ no eva Babilọn,
Wha no ẹkwotọ ahwo Kaldia na no,+
Re wha jọ wọhọ erao nọ e karo kẹ uthuru na.
9 Keme rri, me bi koko ogbotu erẹwho ilogbo họ no obọ ẹkwotọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze+
Rọsuọ Babilọn.
A ti dhe uhie ẹmo họ ze te họre iẹe;
A ti fi ei kparobọ evaọ etẹe.
10 Kaldia o ti zihe ruọ egbo-ẹmo.+
Ahwo kpobi nọ a be jọ eva riẹ kwa egbo-ẹmo a te kwa te ẹgwọlọ rai,”+ ere Jihova ọ ta.
11 “Keme wha jẹ wereva ọvo,+ wha jẹ ghọghọ ọvo
Evaọ okenọ wha jẹ kwa eware ahwo nọ a rrọ ukuoriọ mẹ.+
Keme wha jẹ ghoriẹ ọvo wọhọ eruẹ nọ o ri yẹ ọmọ họ nọ ọ rrọ udevie ẹbe,
Yọ who je ru edo ọvo wọhọ enyenya ezae.
12 A ru oma vuọ oni ra no.+
U kiekpe aye nọ o yẹ owhẹ no.
Rri! Ọye ọ mae kawo evaọ udevie erẹwho na,
Igbrẹwọ nọ ame ọ rrọ họ gbe udhude.+
Ohwo kpobi nọ ọ be nya akotọ Babilọn vrẹ, o ti rri rie avọ idudu
Jẹ te fiunu fiki iye riẹ kpobi.+
14 Wha dhe uhie ẹmo họ evaọ ofẹ kpobi re wha họre Babilọn,
Whai ahwo kpobi nọ a rẹ vẹ* uze.
15 Wha jọ ofẹ kpobi bo ubo ẹmo rọsuọ ẹe.
O fi oma hotọ no.*
Wha ru ei kele.
Wha ru ei nwane wọhọ epanọ o ru.+
16 Wha si ọkibi na no Babilọn no,
Gbe ọnọ ọ rẹ rehọ ojale kọrọ ibi evaọ oke ivuẹvu na.+
Fiki ọgbọdọ ọgeva na, omomọvo o ti zihe bru ahwo obọriẹ,
Omomọvo ọ te dhẹ kpobọ ẹkwotọ obọriẹ.+
17 “Ahwo Izrẹl yọ igodẹ nọ e vahabọ.+ Ikpohrokpo i ru rai vahabọ no.+ Orọ ọsosuọ, ovie Asiria ọ re rai;+ kẹsena Nebukadneza* ovie Babilọn ọ tẹ va igbenwa rai no.+ 18 Fikiere enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta: ‘Rri, me ti dhesẹ akpọ kẹ ovie Babilọn avọ ẹkwotọ riẹ oghẹrẹ ovona nọ me dhesẹ akpọ kẹ ovie Asiria na.+ 19 Mẹ te rehọ Izrẹl zihe ziọ otọ riẹ nọ ọ rẹ jọ re ẹbe,+ ọ vẹ te re ẹbe evaọ Kamẹl gbe evaọ Beshan,+ yọ ọ* te re eva vọ evaọ igbehru Ifremu+ gbe erọ Giliad.’”+
20 “Evaọ edẹ yena gbe evaọ oke yena,” ere Jihova ọ ta,
“A te kiẹ gwọlọ abe nọ Izrẹl ọ re,
Rekọ a te ruẹ ọvuọvo ho,
Yọ a te ruẹ izieraha Juda ha,
Keme mẹ te rọvrẹ enọ mẹ kuvẹ nọ i kiọkọ.”+
21 “Wọ ohọre kpobọ ẹkwotọ Mẹrateyẹm jẹ wọ ohọre bru ahwo nọ a be rria Pikọd.+
Jọ a kpe aikpobi no jẹ raha ai muotọ,” ere Jihova ọ ta.
“Ru oware kpobi nọ me jie uzi riẹ kẹ owhẹ.
22 Edo ẹmo ọ rrọ ẹkwotọ na,
Okpẹtu ologbo.
23 Rri epanọ a bru je wiri ehama nọ o rẹ whọlọ erẹwho otọakpọ na soso no!+
Rri epanọ Babilọn o zihe ruọ oware idudu no evaọ udevie erẹwho na!+
24 Mẹ kpahe agbefẹ kẹ owhẹ, o te mu owhẹ, O Babilọn,
Yọ whọ riẹ hẹ.
A ruẹ owhẹ, a te mu owhẹ,+
Keme Jihova họ ọnọ whọ wọso na.
Keme Olori nọ Ọ Mai Kpehru na, Jihova olori egbaẹmo o wo iruo jọ nọ ọ gwọlọ ru
Evaọ ẹkwotọ ahwo Kaldia.
26 Wha wọ ohọre bru ei no eria ithethabọ ze.+
Wha rovie uwou ibi ekakọ riẹ fihọ.+
Wha whẹe kokohọ wọhọ ibi ekakọ nọ a whẹ fihọ ekueko.
Wha raha iẹe no riẹriẹriẹ.+
Jọ ohwo ọvo o kiọkọ kẹe he.
27 Wha kpe iruẹ egaga riẹ kpobi no;+
Jọ a nya kpohọ oria nọ a re jo kpe erao na.
Uye u te ae, keme ẹdẹ rai o te no,
Oke nọ a ti ro gu ẹkẹ unu rai!
28 A bi yo edo enọ e be dhẹ,
Enọ e be dhẹ vabọ no ẹkwotọ Babilọn,
Re a jọ Zayọn whowho orukele Jihova Ọghẹnẹ mai,
Orukele fiki etẹmpol riẹ.+
Wha fa ivuẹ wariẹe họ; wha kẹ ohwo ọvo uvẹ vabọ họ.
Wha hwosa zihe kẹe wọhọ epaọ iruẹru riẹ.+
Wha ru ei nwane wọhọ epanọ o ru.+
Keme ọ rọ omoya wọso Jihova,
Ọ wọso Ọrẹri Izrẹl.+
30 Fikiere izoge emezae riẹ i ti kie evaọ iko-ore riẹ,+
Yọ isoja riẹ kpobi i ti whu* evaọ ẹdẹ yena,” ere Jihova ọ ta.
31 “Rri! Mẹ te rọsuọ owhẹ,+ O whẹ ohwo aghẹmeeyo na,”+ ere Olori nọ Ọ Mai Kpehru na, Jihova olori egbaẹmo ọ ta,
“Keme ẹdẹ ra ọ te seba ẹtha ha, oke nọ mẹ te rọ rehọ owhẹ guẹdhọ.
32 O whẹ ohwo aghẹmeeyo na, who ti zoruẹ je kie,
Yọ ohwo ọvo ọ te kpare owhẹ kpehru hu.+
Me ti tu erae họ ikpewho ra,
E vẹ te mahe oware kpobi nọ o wariẹ owhẹ họ muotọ.”
33 Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
“A bi kienyẹ ahwo Izrẹl avọ ahwo Juda,
Yọ ahwo kpobi nọ a mu rai a zaza abọ mu ai.+
A rọwo nọ a re siobọno ai kpo ho.+
34 Rekọ Ọnọ ọ dẹ rai zihe ze ọ rrọ gaga.+
Jihova olori egbaẹmo họ odẹ riẹ.+
Ọ te siọ ẹdhọ rai ba egu hu,+
Re ọ ruẹsi ru ẹkwotọ na wo eriosehọ+
Ọ vẹ wha ozighi fihọ enọ e be rria Babilọn oma.”+
35 “Ọgbọdọ jọ ọ rọsuọ ahwo Kaldia,” ere Jihova ọ ta,
“Ọ rọsuọ ahwo nọ a be rria Babilọn gbe ikpahwo-esuo riẹ jegbe iwareghẹ riẹ.+
36 Ọgbọdọ jọ ọ rọsuọ ahwo nọ a rẹ ta eme ifofe* na, yọ a ti ru gheghẹ.
Ọgbọdọ jọ ọ rọsuọ egbaẹmo riẹ, yọ ozọ u ti mu ai gaga.+
37 Ọgbọdọ jọ ọ rọsuọ enyenya rai gbe ekẹkẹ ẹmo rai,
Ọ tẹ jẹ rọsuọ ahwo erẹwho sa-sa nọ a rrọ eva riẹ,
Yọ a te jọ wọhọ eyae.+
Ọgbọdọ jọ ọ rọsuọ ekwakwa-aghae riẹ, yọ a te kwa ae rehọ.+
38 A te raha ame obuobu riẹ no, yọ a ti ru ei kpọ yamu.+
Keme Babilọn yọ ẹkwotọ nọ emema nọ a kare e vọ,+
Yọ fikinọ a be ruẹ eruẹaruẹ imuozọ, a te bi ru wọhọ eruẹ.
39 Fikiere, emama udhude na e te rria kugbe erao nọ i re bo,
Yọ eva riẹ igomugoro e te rria.+
Ahwo a te gbẹ rriae vievie he,
Yọ ọ te jọ oria nọ a rẹ rria ha evaọ ige kpobi.”+
40 “Nwane wọhọ epanọ o jọ evaọ okenọ Ọghẹnẹ ọ raha Sọdọm avọ Gomora+ gbe ewho nọ e wariẹ e rai họ na,+ ere o te jọ re,” ere Jihova ọ ta, “ohwo ọvo ọ te jọ etẹe he, yọ ohwo ọvo ọ te rria etẹe he.+
41 Rri! Ahwo jọ a bi no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze;
A te rehọ orẹwho ulogbo jọ gbe ivie ilogbo+
No obọ eria nọ e mai thabọ evaọ otọakpọ na ze.+
42 A kru uze avọ ehi.+
A rrọ eva gaga, yọ a te re ohrọ họ.+
Edo rai ọ wọhọ edo abade nọ ọ be vohẹ,+
Nọ a be dhẹ enyenya rai na.
A dhe uhie ẹmo họ wọhọ omọvo rọsuọ owhẹ, O ọmọtẹ Babilọn.+
Awa o kpe rie no,
Edada nọ e wọhọ erọ aye nọ o bi yẹ e riẹe oma.
44 “Rri! Ohwo jọ ọ te wọ ohọre ziọ etọ nọ erao e rẹ jọ re ẹbe nọ oma o fọ na wọhọ okpohrokpo nọ o no etuetue nọ ọ rrọ akotọ Ethẹ Jọdan ze, rekọ o te raha oke he, me ti ru ai dhẹ se iẹe ba. Mẹ vẹ te rehọ ọnọ a salọ na mu re o wuzou riẹ.+ Keme, ono ọ wọhọ omẹ, yọ ono ọ te nọ omẹ unu? Othuru-igodẹ vẹ ọ rẹ sae dadamu kẹ omẹ?+ 45 Fikiere, whai ahwo, wha yo oware nọ Jihova ọ jiroro riẹ nọ o ti ru Babilọn+ gbe oware nọ o roro no inọ o ti ru ẹkwotọ ahwo Kaldia.
Ababọ avro, a ti si imigodẹ nọ e rrọ uthuru na vrẹ ototọ.
O ti ru oria nọ a be rria fihọ ofofe fiki rai.+
46 Otọakpọ na u ti nuhu fiki edo Babilọn nọ a fi kparobọ,
A te jọ udevie erẹwho na yo edo ubo jọ.”+
51 Enẹ Jihova ọ ta:
2 Me ti vi enọ e rẹ frẹ erara no ibi ekakọ kpobọ Babilọn,
A vẹ te frẹ riẹ kpehru fihọ ofou je ru ẹkwotọ riẹ fihọ ofofe;
A te rọsuọ ẹe evaọ ofẹ kpobi evaọ ẹdẹ okpẹtu.+
3 Jọ ọnọ ọ rẹ sa ose ọ vẹ* uze riẹ hẹ.
Yọ ajọ ohwo ọvo ọ kpama dikihẹ avọ ewu-ẹmo nọ o ku họ họ.
Wha dhesẹ ọdawẹ kẹ izoge emezae riẹ hẹ.+
Wha raha ogbaẹmo riẹ kpobi muotọ.
4 A ti whu fihọ otọ evaọ ẹkwotọ ahwo Kaldia na,
Avọ epanọ a ro duwu ai lafi evaọ iyẹrẹ riẹ.+
5 Keme Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ rai ọ nyasiọ Izrẹl avọ Juda ba re a jọ wọhọ eyae-uku hu.+
Rekọ ẹkwotọ rai* ọ reabe vọ uzou evaọ aro Ọrẹri Izrẹl.
Wha whu fiki oruthọ riẹ hẹ.
Keme oke orukele Jihova u te no.
Ọ be hwosa eware nọ o ru zihe kẹe.+
7 Babilọn ọ jọ egho igoru evaọ obọ Jihova;
O ru idi mu otọakpọ na soso.
8 Babilọn o kie no idudhe jẹ nwoma no.+
Wha kuenu oviẹ fiki riẹ!+
Wha gwọlọ balsam ze fiki edada nọ e riẹe oma; ẹsejọhọ a te sai siwi omonwa riẹ kpo.”
9 “Ma jẹ daoma re ma siwi omonwa Babilọn, rekọ ma sai siwi ei hi.
Wha nyase iẹe ba re ma nyavrẹ kpohọ ọvuọ ẹkwotọ riẹ.+
Keme oware nọ a rọ fiki riẹ bruoziẹ kpei u te obọ idhiwu na no;
O rrọ kpekpehru wọhọ ẹgho na.+
10 Jihova o ru oware ukiẹrẹe kẹ omai no.+
Wha nyaze re ma jọ Zayọn gbiku iruo Jihova Ọghẹnẹ mai.”+
11 “Wha thọ ese na fihọ dada;+ wha tọlọ ejese igheghelie na.*
Keme onana yọ orukele Jihova, orukele fiki etẹmpol riẹ.
12 Wha kpare oware oka*+ kpehru rọsuọ igbẹhẹ Babilọn.
Ru iroiro na ga, fi iroroke na họ ọvuọ oria riẹ.
Ruẹrẹ enọ i dhere be hẹrẹ na kpahe.
Keme Jihova ọ ma omaa oware nọ o ti ru no,
Yọ o ti ru oware nọ ọ ya eyaa riẹ nọ o ti ru ahwo nọ a be rria Babilọn na gba.”+
13 “O aye nọ ọ be rria ehru ame obuobu,+
Nọ o wo ekwakwa-aghae gbidi gbidi,+
Urere ra o ze no, erere nọ who bi wo o te oba no.+
14 Jihova olori egbaẹmo ọ rehọ omobọ riẹ* duwu iyei no inọ,
‘Me ti ru ezae zurie ziọ eva ra, yọ a te jọ buobu wọhọ ebaka-ẹkpẹ,
A ti bo ubo obokparọ fiki ra.’+
15 Ọye họ Ọnọ ọ rehọ ogaga riẹ ma otọakpọ na,
Ọnọ ọ rehọ areghẹ riẹ rọ otọakpọ na vi+
Jẹ rehọ otoriẹ riẹ rọ rriẹ idhiwu na fihọ.+
16 Okenọ o te ru re a yo edo urru riẹ,
Ẹvohẹ ọ vẹ ruọ ame nọ ọ rrọ idhiwu na,
O re ru ẹgho* kuye kpehru no oka avọ oka otọakpọ na ze.
17 Ohwo kpobi o bi ru eware ababọ iroro gbe ababọ eriariẹ.
18 Eviẹhọ* a rrọ,+ iruo nọ a re ro se ẹkoko.
A te raha ai no evaọ ẹdẹ nọ a ti gu epanọ a ru te.
19 Ọnọ ọ rrọ Ẹkẹ Jekọp ọ rrọ wọhọ eware nana ha,
Keme ọye họ Ọnọ ọ ma eware kpobi,
Makọ ubiọkpọ ukuoriọ riẹ.+
Jihova olori egbaẹmo họ odẹ riẹ.”+
20 “Whẹ yọ ọkpọ* ẹmo kẹ omẹ, okwakwa nọ a re ro fi ẹmo,
Keme whẹ mẹ te rọ fa erẹwho whọlọ.
Whẹ mẹ te rọ raha ekwotọ-ivie.
21 Whẹ mẹ te rọ fa anyenya avọ ọnọ ọ be dhẹe whọlọ.
Whẹ mẹ te rọ fa akẹkẹ ẹmo avọ ọnọ ọ be dhẹe whọlọ.
22 Whẹ mẹ te rọ fa ọzae avọ aye whọlọ.
Whẹ mẹ te rọ fa ọkpọkuọzae avọ ọmọzae whọlọ.
Whẹ mẹ te rọ fa ọmoha avọ aye whọlọ.
23 Whẹ mẹ te rọ fa othuru-igodẹ avọ uthuru riẹ whọlọ.
Whẹ mẹ te rọ fa ọwhẹrẹ avọ utu erao riẹ nọ i re kporo udhu whọlọ.
Whẹ mẹ te rọ fa eba avọ ethabọ isu whọlọ.
24 Mẹ te hwosa zihe kẹ Babilọn avọ ahwo kpobi nọ a be rria Kaldia
Fiki eware iyoma kpobi nọ a jọ Zayọn ru evaọ iraro rai,”+ ere Jihova ọ ta.
25 “Rri, mẹ te rọsuọ owhẹ,+ O ugbehru ọraha na,” ere Jihova ọ ta,
“Whẹ ọnọ ọ be raha otọakpọ na soso na.+
Mẹ te rriẹ obọ mẹ rọsuọ owhẹ je ghelie owhẹ fihọ otọ no ehru igbehru-itho na ze,
Me ve ru owhẹ fihọ ugbehru nọ erae e to.”
26 “Ahwo a te jọ eva ra rehọ utho ubienẹ hayo utho otọhotọ họ,
Keme whọ te jọ ofofe bẹdẹ bẹdẹ,”+ ere Jihova ọ ta.
27 “Wha kpare oware oka* jọ kpehru evaọ ẹkwotọ na.+
Wha kporo onware evaọ udevie erẹwho na.
Rehọ erẹwho na mu* re a rọsuọ ẹe.
Se ekwotọ-ivie Ararat,+ Minae, gbe Ashkenaz+ ze re a rọsuọ ẹe.
Vi ọgbaẹmo nọ ọ rẹ rehọ ahwo fihọ ogbaẹmo re ọ nyae rọsuọ ẹe.
Ru re enyenya na e wọ ze wọhọ ebaka-ẹkpẹ eboba nọ i bi su gbidi gbidi.
28 Rehọ erẹwho na mu* re a rọsuọ ẹe,
Ivie Midia,+ eba riẹ avọ ethabọ isu riẹ kpobi
Gbe ekwotọ kpobi nọ a bi su.
29 Otọakpọ na u ti nuhu je guegue,
Keme a ti ru oware nọ Jihova o wo họ iroro kpahe Babilọn gba,
Re o ru ẹkwotọ Babilọn zihe ruọ oware idudu, nọ ohwo ọvo ọ be rria ha.+
30 Egbaẹmo Babilọn e siọ ohọre ba no.
A keria eria omofọwẹ rai.
Ẹgba rai o re no.+
A wọhọ eyae enẹna.+
A tu erae họ iwou riẹ no.
A wiri ekpọ riẹ nọ a rẹ rọ kare ẹthẹ no.+
31 Ọwhovuẹ ọ be dhẹ ku ọwhovuẹ ọfa,
Yọ ọnyukọ ọ be dhẹ ku ọnyukọ ọfa,
A be dhẹ nyae vuẹ ovie Babilọn inọ a jọ ofẹ kpobi fi okpẹwho riẹ kparobọ no,+
32 Inọ a rehọ eria ekpakpafua ethẹ na no,+
Inọ a rehọ erae mahe ekọ papirọs na no,
Gbe nọ iguegue e ruọ isoja na oma no.”
33 Keme enẹ Jihova olori egbaẹmo, Ọghẹnẹ Izrẹl ọ ta:
“Ọmọtẹ Babilọn ọ wọhọ oria nọ a rẹ jọ si ibi no igbe ekakọ.
Oke nọ a te rọ rehọ ogaga thihi ei nyaotọ u te no.
Uviemenẹ oke nọ a ti ro vu ei o te ze.”
O fi omẹ họ otọ no wọhọ othẹ ofofe.
Ọ lọ omẹ no wọhọ araomuomu ologbo;+
Ọ re emamọ eware mẹ vọ eva riẹ no.
O wurie omẹ kufiẹ no.
35 ‘Jọ ohọre nọ a họre omẹ gbe oma mẹ o ziọ uzou Babilọn!’ ere ohwo nọ ọ be rria Zayọn ọ ta.+
‘Jọ azẹ mẹ ọ ziọ uzou ahwo nọ a be rria Kaldia!’ ere Jerusalẹm ọ ta.”
36 Fikiere enẹ Jihova ọ ta:
Me ti ru abade riẹ kpọ yamu je ru eza riẹ kpọ no.+
37 Babilọn o ti zihe ruọ eria nọ a kwa itho kuku,+
Eghogho nọ ikozi e rẹ jọ,+
Oware idudu gbe oware nọ a rẹ rọ fiki riẹ fiunu,
Oria nọ ohwo ọvo ọ be rria ha.+
38 Aikpobi a ti do enu wọhọ ikpohrokpo egaga.*
A te go wọhọ emọ ikpohrokpo.”
39 “Okenọ isiuru e tẹ da ae oma fia no, mẹ te wọ okpemu ze rọ kẹ ae je ru idi mu ai,
Re a ruẹse ghọghọ;+
Kẹsena a vẹ te wezẹ owezẹ ebẹdẹ bẹdẹ,
Owezẹ nọ a te rọwo no ze he,”+ ere Jihova ọ ta.
40 “Mẹ te rehọ ae ze wọhọ imigodẹ nọ a bi su kpohọ oria nọ a re jo kpe erao,
Wọhọ igbo jegbe ewe.”
41 “O, rri epanọ a fi Shishak* kparobọ no,+
Epanọ a fi okpẹwho nọ a je jiri evaọ otọakpọ na soso kparobọ no!+
Rri epanọ Babilọn o zihe ruọ oware idudu evaọ udevie erẹwho na no!
42 Abade na ọ wọ ruru Babilọn no.
Ẹkporo ọgaga abade na ọ wọ ruru iei no.
43 Ikpewho riẹ i zihe ruọ oware idudu no, ẹkwotọ nọ ame ọ rrọ họ gbe udhude.
Ẹkwotọ nọ ohwo ọvo ọ te rria ha, gbe oria nọ ohwo ọvo ọ te nyavrẹ hẹ.+
Erẹwho i ti gbe zurie kpohọ iẹe ofa ha,
Yọ ugbẹhẹ Babilọn u ti kie.+
45 Wha no eva riẹ no, ahwo mẹ!+
Wha dhẹ kẹ uzuazọ rai+ re ofu ọgaga Jihova+ ọ siọ owhai ba ete!
46 Wha bru udu hu hayo dhozọ họ fiki iyẹrẹ nọ wha ti yo evaọ ẹkwotọ na.
Wha ti yo iyẹrẹ na evaọ ukpe ọvo jọ,
Evaọ ukpe nọ u lele i rie wha ti yo iyẹrẹ ọfa,
Iyẹrẹ ozighi nọ ọ rrọ ẹkwotọ na gbe osu nọ ọ be họre osu.
47 Fikiere rri! edẹ e be tha
Nọ mẹ te rẹriẹ ovao ku emema nọ a kare nọ e rrọ Babilọn.
A ti ru oma vuọ ẹkwotọ riẹ soso,
Yọ a ti kpe ahwo riẹ kpobi nọ a rrọ eva riẹ fihọ otọ.+
48 Idhiwu na avọ otọakpọ na gbe eware kpobi nọ e rrọ eva rai
A ti bo ubo oghọghọ fiki Babilọn,+
Keme enọ e rẹ raha ọraha na i ti no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre bru ei ze,”+ ere Jihova ọ ta.
49 “Orọnikọ ahwo Izrẹl ọvo Babilọn o kpe he,+
Rekọ a jọ Babilọn kpe ahwo otọakpọ na kpobi re.
50 Whai enọ e va ọgbọdọ na abọ, wha dhẹ vrẹ ọvo, wha dikihẹ oria ovo ho!+
Wha jọ ugbothabọ kareghẹhọ Jihova,
Yọ ajọ Jerusalẹm ọ ziọ udu rai.”+
51 “A ru oma vuọ omai no, keme a be poviẹ omai.
52 “Fikiere rri! edẹ e be tha,” ere Jihova ọ ta,
“Nọ mẹ te rẹriẹ ovao ku emema riẹ nọ a kare,
Yọ ahwo nọ a nwoma a ti dimẹ evaọ ẹkwotọ riẹ soso.”+
53 “Otẹrọnọ Babilọn ọ tẹ make gadiẹ kpobọ idhiwu na dede,+
Otẹrọnọ ọ tẹ maki ru eria omofọwẹ ikpekpehru riẹ fihọ gaga dede,
Obọ mẹ enọ e te raha iẹe i ti no ze,”+ ere Jihova ọ ta.
54 “Gaviezọ! Edo oviẹ o bi do no obọ Babilọn ze,+
Edo okpẹtu ologbo o bi do no obọ ẹkwotọ ahwo Kaldia ze,+
55 Keme Jihova ọ be raha Babilọn no,
O ti ru nọ a gbe ti yo edo uvou ulogbo riẹ hẹ,
Yọ edo ewegrẹ riẹ o ti do wọhọ ame obuobu.
A ti yo edo uvou rai.
56 Keme ọnọ ọ rẹ raha ọraha na ọ te wọ ruru Babilọn;+
A ti mu egbaẹmo riẹ,+
A ti wiri ize rai,
Keme Jihova yọ Ọghẹnẹ orukele.+
Ọ te se iẹe ba ẹhwa zihe kẹ hẹ.+
57 Me ti ru idi mu ikpahwo-esuo riẹ gbe ezae iwareghẹ riẹ,+
Te eba riẹ avọ ethabọ isu riẹ gbe egbaẹmo riẹ,
A te wezẹ owezẹ ebẹdẹ bẹdẹ,
Owezẹ nọ a te rọwo no ze he,”+ ere Ovie na, ọnọ odẹ riẹ o rrọ Jihova olori egbaẹmo ọ ta.
58 Enẹ Jihova olori egbaẹmo ọ ta:
“Dede nọ ugbẹhẹ Babilọn o rrọ kẹkẹe na, a ti kporo iei fihọ otọ riẹriẹriẹ,+
Yọ dede nọ inuethẹ riẹ e rrọ kpekpehru na, a ti tu erae họ ae.
Ahwo na a te ruẹ uye kufiẹ;
Erae e te to eware kpobi nọ erẹwho na e ruẹ uye fihọ no.”+
59 Onana họ ẹme nọ Jerimaya ọruẹaro na o ro jie uzi kẹ Seraya ọmọzae Neraya+ ọmọzae Masaya okenọ o lele Zẹdikaya ovie Juda kpobọ Babilọn evaọ ukpe avọ ene esuo riẹ; Seraya ọ jọ ọnọ ọ jẹ rẹrote eware ovie na. 60 Jerimaya o kere okpẹtu kpobi nọ o ti te Babilọn fihọ obe ovo, koyehọ eme nana kpobi nọ a kere kpahe Babilọn na. 61 Ofariẹ, Jerimaya ọ ta kẹ Seraya nọ: “Okenọ who te te Babilọn jẹ ruẹ e riẹ no, who re se eme nana kpobi do via hrọ. 62 Kẹsena whọ vẹ ta nọ, ‘O Jihova, whọ ta kpahe oria nana inọ a te raha iẹe no, yọ a gbẹ te rriae he, te ohwo te arao, gbe nọ o ti zihe ruọ ofofe bẹdẹ bẹdẹ.’+ 63 Nọ who te se obe nana re no, whọ rẹ gba utho fihọ iẹe, who ve gbolo iei fihọ udevie Ethẹ Yufretis na. 64 Kẹsena whọ vẹ ta nọ, ‘Enẹ Babilọn o ti kiediwi kpobọ otọ, ọ gbẹ te va ze ofa vievie he+ fiki okpẹtu nọ me bi ti ro tei na; yọ oma o te lọhọ ae.’”+
Etenẹ eme Jerimaya e jọ kuhọ.
52 Ikpe udhegbọvo Zẹdikaya+ ọ jọ nọ o zihe ruọ ovie, yọ ikpe ikpegbọvo o su evaọ Jerusalẹm. Odẹ oni riẹ Hamutal+ ọmọtẹ Jerimaya, ohwo Libna. 2 Ọ ruabọhọ je ru oware nọ u yoma evaọ aro Jihova, wọhọ epaọ eware kpobi nọ Jehoyakim o ru.+ 3 Eware nana e via evaọ Jerusalẹm gbe Juda fiki ofu Jihova, bẹsenọ o ro gbolo ai kufiẹ no aro riẹ no.+ Yọ Zẹdikaya ọ kpareso ovie Babilọn.+ 4 Evaọ ukpe avọ izii esuo Zẹdikaya, evaọ amara avọ ikpe, evaọ ẹdẹ avọ ikpe amara na, Nebukadneza ovie Babilọn avọ ogbaẹmo riẹ kpobi a tẹ wọ ohọre ziọ Jerusalẹm. A tẹ fa evuẹ re a họre iẹe, a tẹ ma ugbẹhẹ wariẹ okpẹwho na soso ro koi họ.+ 5 A ko okpẹwho na họ rite ukpe avọ ikpegbọvo Zẹdikaya ovie na.
6 Evaọ amara avọ ene, evaọ ẹdẹ avọ izii amara na,+ ohọo nọ u je mu o tẹ jọ gaga evaọ okpẹwho na, yọ emuore ọvo ọ gbẹ jọ rọkẹ ahwo ẹkwotọ na ha.+ 7 Ukuhọ riẹ, a te kporo ugbẹhẹ okpẹwho na ruọ eva, isoja na kpobi e tẹ rehọ orọ unuẹthẹ nọ o rrọ udevie igbẹhẹ ivẹ na nọ o kẹle ọgbọ ovie na rọ dhẹ no okpẹwho na evaọ aso, yọ ahwo Kaldia na a wariẹ okpẹwho na họ; a tẹ be rọ edhere Araba* na dhẹ vrẹ.+ 8 Rekọ egbaẹmo ahwo Kaldia a te le ovie na, a te le Zẹdikaya mu+ evaọ udhude opraprara Jẹriko, egbaẹmo riẹ kpobi e tẹ vahabọ se iẹe ba. 9 Kẹsena a te mu ovie na, a tẹ rehọ iẹe bru ovie Babilọn evaọ obọ Ribla evaọ ẹkwotọ Hemat, o te bruoziẹ oware nọ a re ru ei. 10 Ovie Babilọn ọ tẹ jọ iraro Zẹdikaya kpe emezae riẹ no, o te je kpe ikpahwo-esuo Juda kpobi no evaọ Ribla. 11 Kẹsena ovie Babilọn o te tu Zẹdikaya aro+ jẹ rehọ egbregba ekọpa rọ gbae, ọ tẹ rehọ iẹe ziọ Babilọn, o te fi ei họ uwou-odi bọo ẹdẹ uwhu riẹ.
12 Evaọ amara avọ isoi, evaọ ẹdẹ avọ ikpe amara na, koyehọ, evaọ ukpe avọ ikpegbizii Nebukadneza* ovie Babilọn, Nebuzaradan oletu iroiro na, ọnọ ọ jọ odibo ovie Babilọn, ọ tẹ ziọ Jerusalẹm.+ 13 Ọ tẹ mahe uwou Jihova,+ uwou* ovie na, gbe iwou kpobi nọ e jọ Jerusalẹm muotọ; ọ tẹ jẹ mahe uwou ulogbo kpobi muotọ. 14 Ogbaẹmo Kaldia soso nọ o jọ kugbe oletu iroiro na u te kporo igbẹhẹ nọ e wariẹ Jerusalẹm họ fihọ otọ.+
15 Nebuzaradan oletu iroiro na o mu iruori na jọ gbe ahwo nọ a kiọkọ nọ a nyaseba okpẹwho na kpohọ igbo. O te je mu ahwo nọ a dhẹ ruọ abọ ovie Babilọn, jegbe ewena nọ i wo onaa nọ i kiọkọ.+ 16 Rekọ Nebuzaradan oletu iroiro na ọ nyasiọ ahwo jọ nọ a mai yogbe evaọ ẹkwotọ na ba re a jọ eruẹrẹ-ọgbọ, gbe enọ i re ru iruo ọgbahọ.+
17 Ahwo Kaldia na a gbẹre ipila ekọpa+ nọ e jọ uwou Jihova na ibribro, jegbe ighelie-eware na+ gbe Abade ekọpa+ nọ e jọ uwou Jihova na, a tẹ kwa ekọpa na kpobi kpobọ Babilọn.+ 18 A tẹ jẹ kwa ibokiti na, eshọvẹle na, ifurie-erae na, imidhe ikokodo na,+ igho na,+ gbe ekwakwa ekọpa kpobi nọ a je ro ruiruo evaọ etẹmpol na. 19 Oletu iroiro na ọ kwa idhe na,+ imidhe erae na, imidhe ikokodo na, ibokiti na, ekpọ-edada ikpẹ na,+ igho na, gbe imidhe ikokodo nọ a rehọ emamọ igoru avọ isiliva ru na.+ 20 Ekọpa nọ a ro ru ekwakwa nana kpobi, koyehọ ipila ivẹ na,+ Abade na, iruẹ ekọpa ikpegbivẹ nọ e jọ otọ Abade na, gbe ighelie-eware nọ Solomọn ovie na o ru fihọ uwou Jihova na i bu vi ẹwawọ.
21 Kpahe ipila na, upila ovuovo u kpehru te ikiubiti* ikpegberee, ufi nọ u theri te ikiubiti ikpegbivẹ o rẹ sae nyae wariẹ họ;+ okpa riẹ okẹkẹe iziabọ* ene, yọ u wo eghogho. 22 Ekọpa a ro ru uzou nọ o jọ ehru riẹ; uzou na u kpehru te ikiubiti isoi;+ ekọpa a ro ru oware nọ o wọhọ ẹriri* na gbe pọmegranet nọ e wariẹ uzou na họ na kpobi. Epọvo na a ru upila avọ ivẹ na, te pọmegranet na re. 23 Pọmegranet udhone gbe ikpegbezeza e jọ tofẹ tofẹ riẹ; pọmegranet kpobi nọ e wariẹ oware nọ o wọhọ ẹriri na họ e tẹ jọ udhusoi (100).+
24 Oletu iroiro na o te je mu Seraya+ olori izerẹ na, Zẹfanaya+ ozerẹ avọ ivẹ na, gbe iriẹthẹ esa na.+ 25 Ọ tẹ jẹ jọ okpẹwho na mu oruiruo ighẹ ovie na jọ nọ ọ jọ ọnọ o wuzou isoja na, egbẹnyusu ekpekpe ihrẹ ovie na nọ a ruẹ evaọ okpẹwho na, jegbe okere-obe oletu ogbaẹmo na, ọnọ o je koko ahwo ẹkwotọ na họ, gbe ezae udhosa evaọ usu ahwo gheghe ẹkwotọ na nọ a gbẹ jọ okpẹwho na. 26 Nebuzaradan oletu iroiro na o mu rai, ọ tẹ rehọ ae bru ovie Babilọn evaọ obọ Ribla. 27 Ovie Babilọn o te kpe ai fihọ otọ evaọ Ribla+ nọ o rrọ ẹkwotọ Hemat. Ere Juda o ro no ẹkwotọ riẹ kpohọ igbo.+
28 Ahwo nana họ enọ Nebukadneza* o mu kpohọ igbo: evaọ ukpe avọ ihrẹ, ahwo Ju idu esa gbe udhegbesa (3,023).+
29 Evaọ ukpe avọ ikpegberee Nebukadneza,*+ ahwo* egba eree gbe ọgbagbivẹ (832) a mu no Jerusalẹm vrẹ.
30 Evaọ ukpe avọ udhegbesa Nebukadneza,* Nebuzaradan oletu iroiro na o mu ahwo Ju kpohọ igbo, ahwo* egba ihrẹ gbe udhuvẹ-gbisoi (745).+
Nọ a ku aikpobi kugbe, ahwo* idu ene gbe egba ezeza (4,600) a mu kpohọ igbo.
31 Kẹsena evaọ ukpe avọ ọgbagbihrẹ nọ Jehoyakin+ ovie Juda ọ rọ jọ igbo na, evaọ amara avọ ikpegbivẹ, evaọ ẹdẹ avọ udhegbisoi amara na, Ivo-mẹrodak ovie Babilọn o te siobọno Jehoyakin ovie Juda* evaọ ukpe nọ o ro zihe ruọ ovie, a tẹ rehọ iẹe no uwou-odi ze.+ 32 Ọ rehọ edhere owowou lele iei ta ẹme, o te ru agbara-uvie riẹ kpehru vi egbara-uvie ivie efa nọ e jọ kugbei evaọ Babilọn. 33 Fikiere Jehoyakin ọ tẹ ba iwu uwou-odi riẹ no, ọ tẹ jẹ hae jọ aro riẹ re emu kẹse kẹse evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi. 34 Kẹdẹ kẹdẹ a jẹ kẹe emu nọ ovie Babilọn ọ ta nọ a hae kẹe, onọ a kẹ riẹ bọo ẹdẹ uwhu riẹ, evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi.
O sae jọ nọ otofa riẹ họ “Jihova Ọ rẹ Kpare Kpehru.”
Hayo “salọ.”
Evaọ Hibru, “taure who te ti no edhede ze.”
Hayo “me ro fi owhẹ họ akotọ.”
Hayo “ọmọzae gheghe.”
Evaọ Hibru, “ọnọ ọ be rọwo ze.”
Hayo “uwho nọ enu riẹ o rrọ kẹkẹe.”
Evaọ Hibru, “nọ a bi fou,” u dhesẹ nọ erae nọ a bi fou e rrọ otọ riẹ.
Evaọ Hibru, “who re mu eku ra ga.”
Hayo “o rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Hayo “uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ nọ who dhesẹ.”
Hayo “ikoliko.”
Hayo “A te bru,” o wọhọ nọ eva itho a bru rai fihọ.
Koyehọ, egọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Koyehọ, egọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Hayo “Ikpohrokpo nọ e rrọ whẹvu.”
Hayo “Mẹmfis.”
Koyehọ, ogha Ethẹ Naele na jọ.
Koyehọ, Yufretis.
Hayo “odha.”
Evaọ Hibru, “amara riẹ.”
Hayo “Eghẹnẹ erẹwho efa.”
Hayo “ẹwẹ-ohọ othethei nọ ọmọtibobo ọ rẹ rọ gba eku evaọ oke ehaa orọo o rẹ thọrọ iẹe ẹro?”
Evaọ Hibru, “ohwo Arebia.”
Evaọ Hibru, “Aruezo ra ọ wọhọ ọrọ.”
Evaọ Hibru, “Me ti ru ovao mẹ kie fihọ owhẹ hẹ.”
Hayo “eghẹnẹ erẹwho efa.”
Evaọ Hibru, “Whọ ruabọhọ jẹ vravra idhere ra kẹ erara.”
Hayo o sae jọ nọ, “ọzae.”
Evaọ Hibru, “ukuoriọ egbaẹmo erẹwho na nọ o mai woma.”
Evaọ Hibru, “ogbẹnyusu.”
Hayo “ẹmẹdhọ omovuọ.”
Hayo “e rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Hayo “ọkpọ oka.”
Hayo “ehọ-ẹkporo.”
Hayo “Wha tehe igbama rai.”
Hayo “udu u ti no ovie na awọ.”
Hayo “Ere ọvona udu u ti no ikpahwo-esuo na awọ re.”
Hayo “kpakiyọ ọgbọdọ na o te omai oma no.”
Nọ odẹme nọ a re ro dhesẹ oware wọhọ ẹsenọ ọ rrọ ohwo, ẹsejọhọ o be ta kpahe ohrọ-oriọ hayo uweri nọ a bi weri kẹ ohwo.
Evaọ Hibru, “Enọ i re rri,” koyehọ, enọ i bi rri okpẹwho na re a riẹ okenọ a rẹ rọ vẹruọ ẹe.
Evaọ Hibru, “Ivu mẹ.”
Evaọ Hibru, “Igbẹhẹ udu mẹ e be da omẹ gaga.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ o.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “Edo ubo ẹmo.”
Hayo “ọkpọ oka.”
Hayo “idhiwu.”
Hayo “o te da omẹ hẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “oma o lọhọ e rai hi.”
Hayo “rroro.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ o.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “Ọ rrọ uzuazọ họ.”
Koyehọ, Ẹme Ọghẹnẹ.
Hayo “e rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Evaọ Hibru, “whai ahwo ogheghẹ nọ a rrọ ababọ udu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ o.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Wha ru ẹmo fo rọsuọ ẹe!”
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Hayo “dhidhidhi.”
Hayo “dhidhidhi.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “A yawo ezọ rai hi.”
Evaọ Hibru, “enọ i wo edẹ buobu.”
Hayo “oria nọ u wiri evaọ oma ahwo mẹ.”
Hayo “ehruehru.”
Hayo “uthubro.”
Evaọ Hibru, “Edada eyẹ.”
Hayo “ehọ-ẹkporo.”
Koyehọ, Jerimaya.
Evaọ Hibru, “ena,” o be ta kpahe iwou kpobi nọ e rrọ etẹmpol na.
Hayo “emọ nọ i wo esẹ hẹ.”
Hayo “no ebẹdẹ rite ebẹdẹ.”
Hayo “ru iwiri idhe kuye.”
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama jẹ ta ẹme kẹ owhai.”
Odẹ-ova ọghẹnẹ-aye nọ ahwo Izrẹl nọ a siọ orọwọ no a jẹ gọ; o sae jọ nọ ọghẹnẹ-aye nọ ọ rẹ wha ẹvi ze.
Hayo “bi ru eva dha; kpọ eva.”
Hayo “ohrẹ.”
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama kẹdẹ kẹdẹ je vi ai.”
Evaọ Hibru, “a ru uriohọ rai kekeke.”
Evaọ Hibru, “a bru rie kufiẹ no unu rai no.”
Hayo “who ro mudhe.”
Rri oria Otofa Eme, “Gehena.”
Hayo “o re ziọ omẹ iroro vievie he.”
Rri oria Otofa Eme, “Gehena.”
Hayo “idhiwu.”
Hayo “oke sa-sa nọ a fihọ kẹe.”
Hayo o sae jọ nọ, “ilekeleke.”
Hayo “no oria ruọ oria.”
Hayo “uthubro.”
Hayo “oria nọ u wiri evaọ oma ọmọtẹ ahwo mẹ.”
Hayo “ehruehru.”
Hayo “e rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Hayo “udẹ nọ u re ru edada kpotọ.”
Hayo “ọbo-imu.”
Hayo “ọtẹruo ho.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ o.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “uthubro.”
Hayo “ofofe.”
Hayo “amagha ogọle.”
Hayo “ofofe.”
Ẹvẹrẹ Aramaik a kaki ro kere owọ avọ 11 na.
Hayo “erri.”
Hayo o sae jọ nọ, “O re ru inu nọ oso o re ro hwẹ ze.”
Hayo “rawo.”
Hayo “ẹmema riẹ nọ a ghra ayọno ro ru.”
Hayo “ẹwẹ.”
Hayo “Oware ofofe.”
Hayo “fi.”
Hayo “oria nọ u wiri evaọ oma mẹ.”
O wọhọ nọ Jerimaya a ta ẹme nana kẹ.
Hayo “Eka i te.”
Hayo “Ere o rẹ jọ.”
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama jẹ vẹvẹ ai unu.”
Hayo “ru iwiri idhe kuye.”
Hayo “ọghẹnẹ omovuọ na.”
Koyehọ, Jerimaya.
Koyehọ, idhe nọ a dhe evaọ etẹmpol na.
Hayo “iroro ididi obeva.” Evaọ Hibru, “ibieku.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “iroro ididi obeva rai.” Evaọ Hibru, “ibieku rai.”
Hayo “nọ ọ rrọ keri keri.”
Hayo o sae jọ nọ, “U bi weri.”
Evaọ Hibru, “uvumọ uwo.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh mẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “A ko ikpewho obọze ovatha-ọre na họ.”
Hayo “ohwo Ẹtiopia.”
Hayo “omovuọ.”
Hayo “ahwo esese.”
Hayo “egọdọ; egọdọ ame.”
Hayo “ẹyao.”
Hayo o sae jọ nọ, “oghẹrẹ edhọguo ene.” Evaọ Hibru, “iviuwou ene.”
Hayo “idhiwu.”
Hayo o sae jọ nọ, “Whọ be nya kpohọ emu ọvo.”
Hayo “Ẹda nọ o be da omẹ.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “Oma o vo riẹ no.”
Evaọ Hibru, “Whọ rehọ omẹ vrẹ hẹ.”
Hayo “ovuẹ obrukpe o rọ vọ omẹ eva.”
Hayo “Who ti zihe ruọ ọtota mẹ.”
Hayo “idhiwu.”
Nọ uruemu nọ egedhọ a re ru nọ a tẹ rrọ uweri, onọ o wọhọ nọ ahwo Izrẹl nọ a siọ orọwọ na no a je ru.
Evaọ Hibru, “i bi rri idhere rai kpobi.”
Evaọ Hibru, “iri emedhọ etọtọ rai.”
Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “Keme a ru owhai be to wọhọ erae fiki ofu mẹ.”
Hayo “Eka i te.”
Hayo “ọzae ọgaga.”
Evaọ Hibru, “Nọ o ru uwo họ ugbobọ riẹ.”
Hayo “ọzae ọgaga.”
Hayo “eviẹhọ.”
Hayo o sae jọ nọ, “a sai siwi ei kpo ho.”
Hayo “iroro ididi obeva.” Evaọ Hibru, “ibieku.”
Hayo “edhere nọ o kiete he.”
Evaọ Hibru, “omẹ,” o wọhọ nọ o be ta kpahe Jihova.
Hayo “raha ae isiava.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh rai.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “a ru uriohọ rai kekeke.”
Hayo “obọze ovatha-ọre.”
Evaọ Hibru, “wọhọ epanọ u kiehọ evaọ ibiaro ọmebẹ na nọ ọ rẹ ma.”
Hayo “o vẹ te da omẹ re fiki.”
Hayo “o te da omẹ.”
Evaọ Hibru, “me bi ru.”
Hayo “ru iwiri idhe kuye.”
Hayo “a ru hu.”
Hayo “uthubro.”
Evaọ Hibru, “rọ ẹrọo fae.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “o re ziọ iroro mẹ vievie he.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “idhiwu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “a ru uriohọ rai kekeke re a gbe.”
Rri oria Otofa Eme.
Rri oria Otofa Eme.
Hayo “iroro ididi obeva.” Evaọ Hibru, “ibieku.”
Hayo “Eka i te.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “Ẹyao.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ọ te zọ.”
Hayo “ukiekpotọ opraprara.”
Hayo “ighẹ.”
Hayo “ọmọ nọ o wo ọsẹgboni hi.”
Evaọ Hibru, “Me ti ru enọ e rẹ raha ọraha fo.”
A re je sei Jehoahaz.
Evaọ Hibru, “Edada eyẹ.”
A re je sei Jehoyakin gbe Jẹkonaya.
Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “otọ.”
Evaọ Hibru, “edẹ.”
Hayo “ọreuku.”
Hayo “yọ enọ e siọ orọwọ na no.”
Evaọ Hibru, “A bi ru abọ irumuomu ga.”
Hayo “A bi ru owhai wo ẹruore ofofe.”
Hayo “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ.” Ẹme Hibru na o wo otofa ivẹ: “Owhowhovia ọgaga nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze” hayo “oware nọ o rrọ gbẹgbẹdẹ.”
Hayo “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ.”
Hayo “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ.”
Hayo “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ.”
Hayo “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ.”
Hayo “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ.”
Hayo “ovuẹ ogbẹgbẹdẹ.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
A re je sei Jehoyakin gbe Konaya.
Hayo o sae jọ nọ, “enọ e rẹ ma igbẹhẹ ilogbo.”
Hayo “ẹyao.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “kẹ.”
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama jẹ ta ẹme.”
Evaọ Hibru, “ọ jẹ riọ kpama je vi ai.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “mẹ te kẹ Babilọn gbe orẹwho yena uye.”
O wọhọ nọ onana yọ odẹ ofa nọ a ro se Bebẹl (Babilọn) re a gbẹ riẹ nọ ọye a bi se he.
Evaọ Hibru, “uwo.”
Hayo “okpohrokpo nọ ọ rrọ whẹvu.”
Hayo “kẹ.”
Hayo “ti guzou kpotọ.”
Hayo “o vẹ te da omẹ.”
Hayo “uthubro.”
Evaọ Hibru, “mẹ be riọ kpama je vi.”
Hayo “ighẹ.”
Hayo “o te da Jihova.”
Hayo “ugbehru etẹmpol.”
Hayo “otọ nọ ikpire e vọ.”
Hayo “ọ tẹ daoma ru ovao Jihova ghariẹ.”
Hayo “o tẹ da Jihova.”
Evaọ Hibru, “kẹ ohwo nọ o kiehọ evaọ ibiaro mẹ.”
Nọ ọmọzae.
Hayo “ẹyao.”
Evaọ Hibru, “re o serihọ evaọ.”
Hayo “ighẹ.”
Koyehọ, Abade ekọpa nọ o rrọ etẹmpol na.
Hayo “ighẹ.”
Evaọ Hibru, “ikpe erọ edẹ.”
Hayo “Ere o rẹ jọ!”
Hayo “ẹyao.”
Hayo o sae jọ nọ, “enọ e rẹ ma igbẹhẹ ilogbo.”
Hayo “ẹyao.”
Hayo o sae jọ nọ, “nọ e bẹre no.”
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama je vi ai.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Rri oria Otofa Eme.
Hayo “eyọno nọ a rẹ rọ kare ohwo evaọ uriohọ.”
Hayo “otorẹ.”
Evaọ Hibru, “ologbo.”
Evaọ Hibru, “eware nọ a rọ gba owhẹ.”
Hayo “ahwo erẹwho efa.”
Hayo “ai.”
Hayo “Mẹ te kpọ owhẹ họ.”
Hayo o sae jọ nọ, “wo ọghọ.”
Evaọ Hibru, “ọ rẹ rọ udu riẹ viowa.”
Hayo “me gbe bi ro dhesẹ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ kẹ owhẹ na.”
Hayo “Who ve bi gbile nya wọhọ ahwo nọ a be sakiehwẹ.”
Hayo “ito.”
Hayo “rroro.”
Hayo “Jẹ rehọ iẹe no obọ.”
Hayo “emamọ eware nọ i te rai obọ evaọ obọ.”
Evaọ Hibru, “ufuẹfu.”
Hayo “emọ.”
Evaọ Hibru, “ivu mẹ i ro duwuku fiki riẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh nọ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “emọ.”
Hayo “rroro.”
Evaọ Hibru, “ibiakọ rai i whu no.”
Hayo o sae jọ nọ, “ọzae.”
Hayo “ukiekpotọ opraprara.”
Hayo “enwo iwhri-erao,” koyehọ enwo nọ iwhri-erao nọ a ro dhe idhe ọ daruọ oma.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “ighẹ.”
Shẹkẹl ọvo ọ gbẹdẹ te egramo 11.4 (0.367 oz t). Rri Ẹme-Ofiba B14.
Rri oria Otofa Eme, “Oka-ukpehọ.”
Evaọ Hibru, “fihọ igbama.”
Hayo “ẹyao.”
Evaọ Hibru, “uwo.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama je wuhrẹ ae.”
Rri oria Otofa Eme, “Gehena.”
Hayo “o re ziọ iroro mẹ vievie he.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “eware iwoma.”
Hayo “ọreuku.”
Evaọ Hibru, “ubi.”
Evaọ Hibru, “ubi.”
Evaọ Hibru, “ubi.”
Evaọ Hibru, “ubi.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “e rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Evaọ Hibru, “nẹnẹ.”
Hayo “ẹyao.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “idhiwu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “egwa.”
Evaọ Hibru, “Jonadab,” ubro odẹ na, Jehonadab.
Evaọ Hibru, “Jonadab,” ubro odẹ na, Jehonadab.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama jẹ ta ẹme kẹ owhai.”
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama je vi ai.”
Evaọ Hibru, “Jonadab,” ubro odẹ na, Jehonadab.
Evaọ Hibru, “uko-obe obe.”
Evaọ Hibru, “uko-obe obe na.”
Hayo “obe.”
Hayo “obe.”
Hayo “ubruwou emuọriọ.”
Hayo “obe.”
Hayo “ighẹ.”
Hayo “iruiruo ighẹ ovie.”
Hayo “obe.”
Hayo “obe.”
Abọ urere amara Akpegbọvo gbe abọ ọsosuọ amara Akpegbivẹ. Rri Ẹme-Ofiba B15.
Evaọ Hibru, “ubi.”
Hayo “obe.”
A re je sei Jehoyakin gbe Jẹkonaya.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “nifẹsh rai.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “uwou ekarọ.”
Evaọ Hibru, “uwou ọgọdọ-ame na.”
Hayo “ighẹ.”
Hayo “ẹyao.”
Evaọ Hibru, “ọ nyabru.”
Hayo “ọ te zọ.”
Evaọ Hibru, “ru abọ lọhọ isoja nọ i kiọkọ okpẹwho nana.”
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Hayo “ẹmere ruọ.”
Hayo “oruiruo ighẹ ovie.”
Hayo “ighẹ.”
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Hayo “ighẹ.”
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Hayo “ighẹ.”
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “whọ tẹ nyabru.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “whọ gbẹ nyabru.”
Evaọ Hibru, “nya lahwe he.”
Hayo “ighẹ.”
Evaọ Hibru, “Ezae udhedhẹ ra.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “Negal-shariza, Samga-nibo, Sasekim, Rabsaris,” wọhọ epaọ oghẹrẹ ofa nọ a rọ hẹriẹ eme Hibru na.
Hayo “olori enọ i re ru emajiki (ọnọ o re rri isi obehru rọ gbẹva).”
Hayo “udhude opraprara.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “ighẹ.”
Hayo o sae jọ nọ, “iruo ọgbahọ.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “ọnọ o wuzou iruiruo ighẹ ovie.”
Hayo “olori enọ i re ru emajiki (ọnọ o re rri isi obehru rọ gbẹva).”
Hayo “Whọ te zọ.”
Evaọ Hibru, “re me dikihẹ aro ahwo Kaldia nọ a tẹ nyabru omai ze.”
Hayo “rawo.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “ubi uvie.”
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Hayo o sae jọ nọ, “ẹtẹre-ame ologbo.”
Hayo “o te wha uweri se omẹ.”
Hayo “wha jẹ nyae rria obei omoke jọ.”
Hayo “ẹyao.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh rai.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “etẹmpol.”
Hayo “ababọ omonwa.”
Hayo “ipila ithethei.”
Hayo “Uwou (Etẹmpol) Ọre na,” koyehọ, Hiliopolis.
Hayo “etẹmpol.”
Hayo “Mẹmfis.”
Evaọ Hibru, “mẹ jẹ riọ kpama je vi ai.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh rai.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “o re da ae te ẹzi hi.”
Hayo “ẹyao.”
Odẹ-ova ọghẹnẹ-aye nọ ahwo Izrẹl nọ a siọ orọwọ no a jẹ gọ; o sae jọ nọ ọghẹnẹ-aye nọ ọ rẹ wha ẹvi ze.
Odẹ-ova ọghẹnẹ-aye nọ ahwo Izrẹl nọ a siọ orọwọ no a jẹ gọ; o sae jọ nọ ọghẹnẹ-aye nọ ọ rẹ wha ẹvi ze.
Odẹ-ova ọghẹnẹ-aye nọ ahwo Izrẹl nọ a siọ orọwọ no a jẹ gọ; o sae jọ nọ ọghẹnẹ-aye nọ ọ rẹ wha ẹvi ze.
Odẹ-ova ọghẹnẹ-aye nọ ahwo Izrẹl nọ a siọ orọwọ no a jẹ gọ; o sae jọ nọ ọghẹnẹ-aye nọ ọ rẹ wha ẹvi ze.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “who bi rẹro.”
Hayo “ahwo.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “me ti ru re whọ zọ.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Ojese osese nọ enọ e rẹ sa ose a rẹ mae wha.
Evaọ Hibru, “je thihi.”
Hayo “ikpakpe nọ o ti kpe.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “Mẹmfis.”
Evaọ Hibru, “oke nọ a fihọ.”
Koyehọ, ọnọ o ti fi Ijipti kparobọ.
Hayo “Mẹmfis.”
Hayo o sae jọ nọ, “O ti zihe ruọ otọ nọ o raha no.”
Hayo “hwe ire.”
Koyehọ, Tebẹs.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “ubi.”
Hayo “Mẹ te kpọ owhẹ họ.”
Koyehọ, Kriti.
Koyehọ, a te nware eto uzou rai no fiki uweri gbe omovuọ.
Hayo “oria ukpehru nọ o foma.”
Hayo “Ukiekpotọ opraprara.”
Hayo “ẹkwotọ ukpehru opraprara.”
Hayo “Eka i te.”
Hayo o sae jọ nọ, “otọ oyaya.”
Hayo “e rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Hayo “ẹkwotọ ukpehru opraprara.”
Evaọ Hibru, “A bru uzei Moab fihọ otọ no.”
Koyehọ, urete nọ a bi kporo ro weri uweri evaọ uwhori.
Koyehọ, urete nọ a bi kporo ro weri uweri evaọ uwhori.
Hayo “ehọ-ẹkporo.”
Hayo o sae jọ nọ, “Edo ubo ẹmo.”
Hayo “ewho nọ e wariẹ e riẹ họ.”
Hayo “ehọ-ẹkporo.”
Hayo “iwou igodẹ.”
Hayo “ikiekpotọ epraprara.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “fihọ ofẹ kpobi.”
Evaọ Hibru, “emuhọ ogaga rai.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ọkpọ oka.”
Ẹme Hibru nọ a fa “emedhọ etọtọ” na avọ ẹme nọ a fa “isọ arao” e rẹ sai wo otofa ovona, yọ a rẹ rehọ iẹe ta kpahe oware nọ u fioka ha.
Evaọ Hibru, “i re thihi.”
Evaọ Hibru, “Ọ rehọ obọ riẹ kẹ no.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “rawo.”
Evaọ Hibru, “a re thihi.”
Evaọ Hibru, “Yọ a ti ru isoja riẹ kpobi fibo.”
Hayo “eruẹaro erue.”
O wọhọ nọ onana yọ odẹ ofa nọ a re se Kaldia re a gbẹ riẹ nọ ọye a bi se he.
Evaọ Hibru, “o thihi.”
Koyehọ, ẹkwotọ ahwo Kaldia na.
Hayo o sae jọ nọ, “wha kwa owha-ese na vọ.”
Evaọ Hibru, “ẹzi.”
Hayo “ọkpọ oka.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “erri.”
Hayo o sae jọ nọ, “O re ru inu nọ oso o re ro hwẹ ze.”
Hayo “rawo.”
Hayo “ẹmema riẹ nọ a ghra ayọno ro ru.”
Hayo “ẹwẹ.”
Hayo “Oware ufofe.”
Hayo “ọkpọkọlọ.”
Hayo “ọkpọ oka.”
Evaọ Hibru, “Ru erẹwho na fo.”
Evaọ Hibru, “Ru erẹwho na fo.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “ikpohrokpo nọ e rrọ whẹvu.”
O wọhọ nọ onana yọ odẹ ofa nọ a re se Bebẹl (Babilọn) re a gbẹ riẹ nọ ọye a bi se he.
Hayo “erara.”
Hayo “udhude opraprara.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Hayo “ighẹ.”
Ikiubiti o theri te 44.5 cm (17.5 in.). Rri Ẹme-Ofiba B14.
Okẹkẹe uziobọ u te 1.85 cm (0.73 in.). Rri Ẹme-Ofiba B14.
Hayo “iboro; ede.”
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Nebukadreza,” oghẹrẹ ofa nọ a kere i rie.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “ọ tẹ kpare uzou Jehoyakin ovie Juda kpehru.”