Ma Gwọlọ—Ekobaro Ubroke 30,000

Kọ Whọ Sai ru Iruo Ọkobaro Evaọ March? April? May?

¹ “Ma Gwọlọ Etausiuwoma 1,000” họ uzoẹme ukere jọ nọ a kporo evaọ Uwou-Eroro Na ọrọ April 1881. U bo se t’ezae t’eyae nọ e rehọ oma mudhe no, “enọ Olori na o mu eriariẹ uzẹme Riẹ họ obọ,” re a rehọ umutho oke nọ a wo kpobi w’abọ evaọ ẹvaha uzẹme Ebaibol na. Ahwo nọ a rẹ sae rehọ ubro oke rai hayo bu viere rọ kẹ iruo Olori na a tudu họ ai awọ re a nya via wọhọ etausiuwoma nọ e rẹ vaha ebe—enọ e karo kẹ ekobaro inẹnẹ na.

² Dede nọ oke u nwene no anwọ etoke 1800 ze, uzẹme jọ o riẹ nọ u ri nwene he—idibo Ọghẹnẹ nọ e rehọ oma kẹ no a gbẹ be rehọ umutho oke nọ a sai wo kpobi rọ vaha emamọ usi na. Re a ruiruo wọhọ ekobaro ubroke o rẹ kẹ iwhowho-uvie ukoko na ẹgba re a nyaharo nọ a bi fi oke buobu họ evaọ odibọgba Uvie na.—Kọl. 4:17; 2 Tim. 4:5.

³ No umuoke nọ o ro muhọ ze, egba idu inievo emezae gbe emetẹ buobu a reawere iruo ọkobaro ubroke na no. Ọwhọ kẹ abọ odibọgba ọkobaro ọnana o tẹ rro te epanọ ma rọ nyate unu ekobaro ubroke 22,000 nọ o mai kpehru kpobi evaọ ogha ẹkuotọ Nigeria evaọ April 1990! Imuẹro e riẹ inọ ma te nyate unu okpokpọ 30,000 nọ o mai kpehru kpobi evaọ 1997.

⁴ Ma tudu họ owhai awọ nọ wha wo ute iruo ọkobaro ubroke na evaọ usu emerae enana March, April, gbe May, hayo omarai kpobi. Fikieme ma je fi March kugbei? Keme evaọ enukpe ọnana ehaa Ekareghẹhọ uwhu Kristi u kie fihọ Ẹdoka, March 23. Edhere ọfa nọ ma rẹ rọ rehọ eka nọ e kẹle ehaa Ekareghẹhọ na ruiruo o riẹ hẹ vi abọ nọ ma re wo avọ ọwhọ evaọ iruo usiuwoma ota Uvie na onọ Olori gbe Osiwi mai, Jesu Kristi, o romu. Avọ isẹri ilogbo nọ ma ti se evaọ March, ma rẹ sai zizie ahwo buobu enọ i wo isiuru re a kuomagbe omai evaọ ẹkareghẹhọ uwhu Kristi na. Amara March ọ te jẹ jọ ọrọ obọdẹ re keme, evaọ oke ọsosuọ, ma be te rehọ obe okpokpọ na, Edidi Evawere Uviuwou ro ruiruo. Ofariẹ, amara March o wo Ẹdẹ-Ọmaha isoi gbe Ẹdoka isoi, nọ o te kẹ uvẹ kẹ iruo usiuwoma ota ologbo evaọ urere oka na. Dede, evaọ etoke emerae April gbe May, ọwhọ nọ ma re gbe wo evaọ odibọgba na o rẹ lẹliẹ omai nya lele isiuru nọ ma ruẹ je mu iwuhrẹ Ebaibol ekpokpọ họ, evaọ ibroshọ na Eme Ọghẹnẹ Ọ Gwọlọ Mi Omai? Ma te jẹ rehọ Uwou-Eroro Na gbe Awake! ekpokpọ nya ẹkuotọ mai duwu ziezi, maero evaọ urere oka na.

⁵ Ono O te kẹ Iruo Ọkobaro Ubroke?: Organized to Accomplish Our Ministry, ẹwẹ-obe 114, o ta nọ: “Oghẹrẹ kpobi nọ eyero ra ọ rọ kẹhẹ, otẹrọnọ whọ họ-ame no, who te je wo omamọ uruemu, otẹrọnọ whọ sae ruẹrẹ oma ra họ re whọ jọ odibọgba na nyate ute euwa 60 evaọ amara yọ otẹrọnọ whọ sai ru ei amara ọvo hayo bu viere wọhọ ọkobaro ubroke, eva e rẹ te were ekpako ukoko na re a roro kpahe obe nọ who fihọ kẹ ọghọ iruo ọnana.” Kọ whọ sai ru uvẹ kẹ ọghọ iruo ọnana evaọ March? April? May?

⁶ Uruemu oliọliọ ọrọ ugboma ekpako na kugbe obufihọ iwhowho-uvie edekọ na kpobi, u re ru use onana kẹ ekobaro ubroke 30,000 na họ obokparọ. (Hib. 13:7) A tudu họ enọ i wuzou uviuwou kpobi awọ re a riẹ ahwo nọ e te jọ uviuwou rai kuomagbe usu ekobaro ubroke ọnana evaọ amara ọvo jọ hayo bu viere evaọ emerae nọ e be tha na.—Ol. 148:12, 13; wawo Iruẹru 21:8, 9.

⁷ Whọ nwani ku ei họ inọ iruo ọkobaro ubroke na u kpehru vi owhẹ fiki iruo egọmeti ra, isukulu, hayo ewha-iruo uviuwou, hayo ewha-iruo Ikereakere efa jọ họ. Rọ kẹ ejọ o sae te lọhọ re a wo abọ họ; ghele, who te koko oma ra họ ziezi avọ oghale Jihova, whọ rẹ sai wo obokparọ. (Ol. 37:5; Itẹ 16:3) Jọ isiuru abọ o wo evaọ iruo ọkobaro ubroke na o kpọ eyero ra; whọ jọ eyero ra o kpọ isiuru ra kẹ iruo ọkobaro na ha. (Itẹ 13:19a) Fikiere, avọ uyoyou ogaga kẹ Jihova jẹ rọ kẹ ibe ahwo, ahwo buobu a te sae ruẹrẹ oma rai họ re a sae ru odibọgba rai kẹre evaọ k’amara k’amara. (Luk 10:27, 28) Eghale buobu e rọ obaro kẹ ahwo nọ e dae ẹgba rai kpobi evaọ iruo Uvie na.—1 Tim. 4:10.

⁸ Oware nọ Iruo Ọkobaro Ubroke U re Rugba: Omodawọ unevaze nọ idu idibo Ọghẹnẹ a bi ru re a ruiruo ọkobaro ubroke na o rẹ wha ajiri ologbo se Jihova. Nọ iwhowho Uvie enana e be dae ẹgba rai re a vaha emamọ usi onana te ahwo buobu oma na, onana u re si ae kẹle Jihova viere keme u re wuhrẹ ai re a rẹro so ẹe kẹ ẹzi gbe oghale riẹ.

⁹ Nọ ma te wo ekobaro ubroke, erọ oke-kpobi, gbe erọ obọdẹ nọ i bi ruiruo evaọ udevie mai o rẹ wha ẹzi ọkpokpọ ọrọ ajọwha ziọ ukoko na. Ọwhọ rai ọ vẹ ruọ amọfa oma nọ a be t’ẹme kpahe eware nọ a duku evaọ usiuwoma na. Onana o rẹ wọ amọfa re a wariẹ kiẹ eware nọ a be rọ karo riwi avọ irẹro nọ a re ro wo abọ evaọ iruo odibọgba nọ ọ mai wuzou kpobi na. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ họ-ame evaọ ikpe 70 ọ tẹ nwani mu iruo ọkobaro ubroke họ ovavo. Oke nọ a nọe nọ ikpe jọ e vrẹ no kpahe oware nọ o soriẹ, evaọ epanọ ọ kpako te na, nọ ọ gbẹ be rọ dae ẹgba riẹ evaọ odibọgba na wọhọ ọkobaro ubroke k’amara k’amara, ọ tẹ ta nọ o wọhọ nọ ikpe 70 riẹ nọ e vrẹ no na ọ rahe rai kufiẹ gheghe, yọ ọ gbẹ gwọlọ raha ikpe uzuazọ riẹ nọ i kiọkọ na kufiẹ hẹ!

¹⁰ Ohwo nọ o w’abọ kpobi evaọ iruo ọkobaro ubroke na o re ru ona riẹ evaọ odibọgba na nyaharo. Osẹri ọboba jọ ọ feva anọ: ‘Evaọ oke emaha mẹ jẹ hae lele ọsẹ gbe oni mẹ kpohọ iruo usiuwoma ota rai. Usiuwoma ota o ghinẹ jọ oware omawere k’omẹ. Ghele, u kri hi mẹ tẹ riẹ nọ evaọ isukulu me wo ohẹriẹ no emọ-isukulu edekọ na. Fikiere o tẹ rọ oware ẹkpẹlobọ k’omẹ re mẹ ta kpahe uzẹme na kẹ ibe emọ-isukulu mẹ. Okenọ mẹ tẹ be ta usiuwoma n’uwou ruọ uwou, ozọ nọ me ti zere ohwo jọ nọ mẹ jọ isukulu riẹ u je he mu omẹ. Rọ k’omẹ, me roro nọ ẹbẹbẹ na ojọ ozodhẹ ohwo gheghe. [Itẹ 29:25] Nọ me nwotọ no isukulu no, mẹ tẹ jiroro nọ me re ru iruo ọkobaro ubroke na kpẹkpẹe. Fikiere, usiuwoma ota na o tẹ were omẹ vi epanọ o jẹ hae jọ omẹ oma vẹre. Me gbe je rri rie wọhọ iruo ijehwẹ hẹ, yọ o gbẹ jọ owha-ogbẹgbẹdẹ k’omẹ hẹ. Nọ mẹ ruẹ emọ-iwuhrẹ Ebaibol mẹ nọ e be nyaharo evaọ uzẹme na no, udu u te kie omẹ vi avọ imuẹro nọ Jihova Ọghẹnẹ ọ be tha omodawọ mẹ uke.’ Uzoge ọnana ọ tẹ nyaharo bi ruiruo wọhọ ọkobaro oke-kpobi.

¹¹ No eriwo ọgbagba ze, nọ ahwo buobu a te bi ruiruo ọkobaro ubroke evaọ ukoko na, o rẹ whae ze nọ a je ru ẹkuotọ na re ziezi. Oniọvo nọ ọ be rẹro te ẹghale ekuotọ ọ rẹ sae yare ekobaro ubroke kẹ obufihọ rai re a kpohọ ofẹ nọ a re dhe ẹnyẹnya ha. A tẹ wha emuore lele oma re a ta usiuwoma okikpo u re ru ei lọhọ re a nyate ibienẹ ẹkuotọ na nọ e mai thabọ kpobi.

¹² U Fo re Ekpako A Ruẹrẹ Oma Kpahe: Evaọ emerae esa nọ e be tha na kpobi, a re ru ọruẹrẹfihotọ re a rehọ abọ sa-sa ọrọ iruo isẹri-ise na via evaọ oke sa-sa evaọ ẹkpoka na, kugbe usiuwoma ota owọwọ, re unwenọ ahwo na kpobi a w’abọ. Fiba eruo iruo n’uwou ruọ uwou, ku isẹri-ise iyẹrẹ gbei, eruo ẹkuotọ ekiọthuọ, je zihe bru enọ e jọ uwou hu. Ẹkwoma oma ruẹrẹ kpahe, ekpako na a rẹ sai fiobọhọ kẹ ahwo nọ i bi ru iruo ọkobaro na re a w’abọ kugbe ukoko na evaọ oke nọ u kiehọ ekobaro na oma. A rẹ kake vuẹ ukoko na kpahe ọruẹrẹfihotọ usiuwoma ota. A rẹ riẹ omakugbe kẹ odibọgba obọ otafe na ruẹrẹ họ ziezi. Ofariẹ, ẹkuotọ ologbo ọ rẹ jariẹ a vẹ jẹ kaki vi emagazini gbe ebe efa.

¹³ Ruẹrẹ Oma Usiuwoma Ota Obọ Ra Họ: Oniọvo jọ, ọnọ ọ jẹ hae dhozọ iruo ọkobaro ubroke na, ọ ta nọ: “O lọhọ gaga vi epanọ me roro nọ o rẹ te jọ. O gwọlọ nọ whọ m’oma ziezi ọvo.” Evaọ obemu uko obeva nana, kọ whọ ruẹ oma ọkobaro ubroke nọ o rẹ sai fiobọhọ k’owhẹ no? Euwa 15 evaọ odibọgba na evaọ k’oka k’oka ọvo họ oke nọ a gwọlọ mi ọkobaro ubroke.

¹⁴ Re whọ sai ruiruo ọkobaro ubroke, eyae uwou-orọo gbe enọ e rọ iruo uvo a rẹ sae ruẹrẹ ohiohiẹ rai họ kẹ usiuwoma ota na. Emọ isukulu gbe enọ i re ruiruo aso a rẹ sae raha oke uvo na kẹ usiuwoma ota. Ahwo nọ i re ruiruo okikpo a rẹ rueriẹ nọ o lọhọ re a rehọ ẹdẹ ọvo no iruo evaọ ẹkpoka hayo re a raha urere oka na vọvọ ziezi evaọ odibọgba na, kugbe isẹri-ise owọwọ. Ahwo buobu enọ usiuwoma ota rai o mae rọ urere oka a rẹ salọ emerae nọ i wo urere-oka isoi. Ukpe nana, ere o rọ evaọ amara March, jegbe August avọ November. Nọ whọ be rehọ oma-iruo oria ufofe nọ o rọ ẹwẹ-obe avọ 6 na ruiruo wọhọ ọthuke na, roro ziezi avọ olẹ kpahe onọ u ti kiehọ owhẹ oma evaọ usiuwoma ota na.

¹⁵ Erere ọruẹrẹfihotọ ọkobaro ubroke na jọ họ ẹlọhọ riẹ. Whọ rẹ sae salọ emerae nọ whọ gwọlọ ro ruiruo ọkobaro na, yọ who re ruiruo na te epanọ u je owhẹ. Otẹrọnọ whọ gwọlọ ruiruo ọkobaro ubroke kẹse kẹse rekọ whọ be sai ru ei hi, kọ who roro kpahe obe nọ who re fihọ no evaọ emerae nọ i kiọkọ evaọ ẹgbukpe na? Evaọ abọdekọ riẹ, ejọ e riẹ nọ i re ruiruo ọkobaro ubroke na krẹkri.

¹⁶ Oma Ruẹrẹ Kpahe kẹ Ọkobaro Oke-Kpobi: Ahwo buobu nọ i wo ẹzi ọkobaro na a rẹ sai ruiruo ọkobaro oke-kpobi, rekọ a re roro sọ a wo oke na, eyero na, hayo ẹgba nọ a re ro ru ei. Ababọ avro, ahwo buobu nọ e rọ ọkobaro oke-kpobi na a kake rehọ ọkobaro ubroke muhọ wọhọ owọjẹ kẹ iruo oke-kpobi na. Ẹkwoma efiba oma-iruo ọkobaro ubroke ọrọ auwa ọvo kẹdẹ kẹdẹ, hayo ẹdẹ soso evaọ ẹkpoka, o rẹ lọhọ re a sai ru iruo ọkobaro oke-kpobi na gba. Re whọ ruẹ sọ oyena o rẹ sae lọhọ k’owhẹ, kọ ẹvẹ whọ gbẹ daoma re whọ raha euwa 90 evaọ amara jọ hayo bu viere evaọ emerae ọkobaro ubroke ra na ha? Evaọ oke ovo na, yọ who bi wo izihebro buobu gbe iwuhrẹ Ebaibol, enọ i re ti fiobọhọ k’owhẹ reawere iruo ọkobaro vọvọ.

¹⁷ Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ reawere iruo ọkobaro ubroke ikpe ezeza. Eva oke yena kpobi o jọ ute riẹ re ọ ruọ ọkobaro oke-kpobi na. Fikiere, ọ tẹ dawo egheghẹrẹ iruo egọmeti ene re ọ ruẹ onọ o rẹ kẹe uvẹ re ọ nyate ẹgwọlọ euwa 90 na. K’amara k’amara, ọ jẹ hae m’oma ọvo hayo ivẹ re ọ ruẹ sọ o te sae lọhọ. Rekọ nọ o rri rai, ọ tẹ ruẹ nọ iruo ọkobaro oke-kpobi na u kpehru vi ei. Ghele, ọ tẹ gbẹ be yare Jihova kẹ ọkpọvio. Ẹdẹjọ nọ ọ be ruẹrẹ oma họ kẹ Ewuhrẹ Odibọgba na, o te se ekere jọ evaọ Odibọgba Uvie Mai ọrọ December 1991 (ọrọ Oyibo) nọ o ta nọ: “Ukpenọ whọ rẹ tẹro vi ute euwa na, ẹvẹ whọ gbẹ tẹro vi uvẹ ulogbo nọ a re ro w’abọ evaọ iruo akoko na ha? (Jọn 4:35, 36)” Ọ tẹ ta nọ: “Mẹ tẹ wariẹ se uye eme nana asia isoi hayo ezeza, u te ti mu omẹ ẹro ziezi nọ onana họ uyo Jihova. Okioke yena mẹ tẹ jiroro nọ mẹ rẹ ro iruo ọkobaro oke-kpobi na.” Dede nọ oke riẹ o jọ kekeke, o te fi obe họ kẹ iruo ọkobaro oke-kpobi na. Oka ovo nọ u lele i rie oke riẹ u te nwene, a tẹ kẹe oke iruo nọ e nwani fo rọ kẹe. O te ku ẹme na họ nọ, “Kọ whọ rọwo nọ onana yọ iruo Jihova, manikọ whọ rọwo ho?,” o te fibae nọ: “Okenọ whọ tẹ nọ mi Jihova kẹ ọkpọvio u te je te owhẹ obọ, whọ siẹe he—jẹe rehọ.” O tẹ ghinẹ rọ obọdẹ isiuru ra re who ruiruo ọkobaro oke-kpobi na, ẹsejọhọ evaọ abọ ekuhọ emerae esa ọrọ iruo ọkobaro ubroke evaọ March, April, gbe May nana, o te sae mu owhẹ ẹro nọ who ti wo obokparọ re evaọ odibọgba oke-kpobi na.

¹⁸ U mu omai ẹro nọ Jihova ọ te ghale ajọwha mai jẹ thọ omodawọ ahwo riẹ uke nọ ma bi whowho usiuwoma esiwo na evaọ oke obọdẹ onana. (Aiz. 52:7; Rom 10:15) Kọ whọ te kuyo kẹ use ekobaro ubroke 30,000 na ẹkwoma abọ nọ who re wo evaọ March? April? May?

[Box on page 3]

Epanọ A re ro Wo Obokparọ Wọhọ Ọkobaro Ubroke

■ Fi udu dhe nọ whọ te kparobọ

■ Lẹ se Jihova re ọ ghale omodawọ ra

■ Zizie owhowho-uvie ọfa re o ruiruo ọkobaro na kugbe owhẹ

■ M’oma usiuwoma ota nọ a rẹ sai le t’obọ

■ Dẹ emagazini buobu

■ Tha ọruẹrẹfihotọ usiuwoma ota ukoko na uke

■ Gwọlọ uvẹ nọ who re ro se isẹri ọnyakuo