ភាគទី១
ជីវិតដ៏គាប់ចិត្ត តើគ្រាន់តែជាការស្រមើស្រមៃប៉ុណ្ណោះឬ?
នៅក្នុងប្រទេសជឿនលឿនមួយ ផ្ទះមួយខ្នងដែលបានប្រដាប់ដោយគ្រឿងសង្ហារិមដ៏ប្រណីតៗគ្រប់បែបយ៉ាង នេះមើលទៅដូចជា ផ្ទះនោះមានជីវភាពធូរធារនិងមានទ្រព្យសម្បត្ដិស្តុកស្តម្ភ។ ក៏ប៉ុន្តែ បើអ្នកឈានជើងចូលទៅក្នុង តើអ្នកនឹងឃើញអ្វីខ្លះ? អ្នកនឹងឃើញបរិយាកាសដ៏អាប់អួនិងគ្មានភាពសប្បាយទៀតផង។ កូនជំទង់ម្នាក់តបឆ្លើយនឹងមាតាបិតាគាត់ដោយមុខក្រញូវថា«បាទ»ឬ«ទេ»។ មាតានេះចង់បានជាខ្លាំងនូវការចាប់អារម្មណ៍ពីស្វាមីគាត់។ ហើយបិតានេះមិនចង់ឲ្យអ្នកណាមករំខានគាត់ឡើយ។ ឪពុកម្ដាយដ៏ចាស់ជរានៃស្វាមីភរិយាមួយគូនេះ ដែលរស់នៅកន្លែងផ្សេងដោយខ្លួនគេ ចង់ឲ្យគ្រួសារនេះមកលេងពួកគាត់ណាស់ ពីព្រោះពួកគាត់ខានឃើញពួកគេជាយូរខែណាស់មកហើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្រុមគ្រួសារជាច្រើនកំពុងតែប្រឈមមុខនឹងភាពតានតឹងចិត្តបែបនេះ ហើយពួកគេក៏បានដោះស្រាយបញ្ហានោះរួច ថែមទាំងពិតជាមានសុភមង្គលទៀតផង។ តើអ្នកឆ្ងល់មូលហេតុអ្វីទេ?
២ សូមគិតអំពីគ្រួសារមួយក្នុងប្រទេសដែលកំពុងតែអភិវឌ្ឍន៍ ប្រហែលជាក្នុងភូមិភាគមួយទៀតក្នុងពិភពលោកនេះ។ សមាជិកទាំងប្រាំពីរនាក់រស់នៅក្នុងខ្ទម ដែលស្ទើរតែនឹងរលំ។ ពួកគេឥតដឹងប្រាកដថា គេនឹងបានអាហារជាបន្ទាប់នោះនៅពេលណាទេ។ នេះគឺជារឿងដ៏គួរឲ្យសោកស្ដាយមែន ដែលថាមនុស្សជាតិមិនអាចបំបាត់ចោលនូវកង្វះខាតខាងចំណីអាហារនិងភាពក្រីក្រក្នុងពិភពលោកនេះបាន។ ក៏ប៉ុន្តែ គឺមានក្រុមគ្រួសារជាច្រើនលើផែនដីនេះ ដែលបានប្រឈមមុខនឹងភាពក្រីក្រ ដោយមានចិត្តរីករាយ។ ហេតុអ្វី?
៣ សូម្បីតែនៅក្នុងប្រទេសសម្បូណ៌ទ្រព្យធន ក៏អាចមានបញ្ហាខាងប្រាក់កាសដែរ។ ក្រុមគ្រួសារមួយនៅស្រុកជប៉ុនបានទិញផ្ទះរបស់គេ ពេលដែល«កំណើន»សេដ្ឋកិច្ចឡើងដល់កំពូល។ ដោយទុកចិត្តទាំងស្រុងអំពីកំណើនប្រាក់ខែនៅអនាគត នោះពួកគេបានសុខចិត្តសងបំណុលដែលមានចំនួនយ៉ាងច្រើន។ ប៉ុន្តែ ពេលដែល«កំណើន»សេដ្ឋកិច្ចបានធ្លាក់ចុះ នោះពួកគេលែងអាចសងបំណុលទៀត ហើយត្រូវតែលក់ផ្ទះរបស់គេក្នុងតម្លៃមួយថោកជាងពេលដែលគេបានទិញទៅទៀត។ ថ្វីបើពួកគេមិនបានរស់នៅក្នុងផ្ទះនោះក៏ដោយ ក៏គ្រួសារនេះនៅតែសងបំណុលគេនៅឡើយ។ អ្វីដែលបន្ថែមលើបន្ទុកនេះ ពួកគេមានទុក្ខលំបាកក្នុងការពុះពារខាងការសងបំណុល ដោយសារការប្រើប័ណ្ណឥណទានដោយឥតប្រាជ្ញា។ ដោយសារមានឪពុកលេងល្បែងភ្នាល់សេះ នោះគ្រួសារនេះកាន់តែជំពាក់បំណុលច្រើនឡើងៗ។ ប៉ុន្តែ ក្រុមគ្រួសារជាច្រើនបានធ្វើការកែសម្រួលក្នុងជីវិតរបស់គេ ដែលបាននាំឲ្យមានសុភមង្គល។ តើអ្នកចង់ដឹងពីវិធីនេះឬទេ?
៤ ថ្វីបើអ្នករស់នៅកន្លែងណាក៏ដោយ ទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សគ្នាឯងអាចជាប្រភពនៃការតានតឹងចិត្តជានិច្ច ដែលធ្វើឲ្យជីវិតគ្មានសុភមង្គលឡើយ។ នៅឯកន្លែងធ្វើការ គេប្រហែលជាចូលចិត្តរករឿងនិយាយដើមអ្នក។ សមិទ្ធផលរបស់អ្នកអាចនាំឲ្យអ្នកឯទៀតមានចិត្តច្រណែន ហើយអ្នកទៅជាអ្នករងគ្រោះនៃការរិះគន់ដ៏ឥតត្រឹមត្រូវ។ បុគ្គលម្នាក់ដែលអ្នកត្រូវតែប្រស្រ័យទាក់ទងជាមួយជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយសារគាត់មានបុគ្គលិកលក្ខណៈដ៏ជិះជាន់ អាចធ្វើឲ្យអ្នកក្ដៅក្រហាយចិត្តណាស់។ នៅឯសាលា កូនអ្នកប្រហែលជាត្រូវគេធ្វើបាប រំខាន ឬគេមិនលេងជាមួយ។ បើអ្នកជាបិតាឬមាតាដែលគ្មានគូ អ្នកដឹងថានេះមិនធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍របស់អ្នកប្រសើរជាងទេ ចំពោះទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកជាមួយមនុស្សឯទៀតនោះ។ បញ្ហាបែបនេះទាំងអស់នៅសព្វថ្ងៃ បន្ថែមឲ្យមានការតានតឹងចំពោះជីវិតរបស់បុរសនិងស្ត្រីជាច្រើននាក់។
៥ ភាពតានតឹងចិត្តអាចមានឥទ្ធិពលបន្ដិចម្ដងៗ ហើយនៅទីបំផុតនោះ ដោយឥតដឹងខ្លួនជាមុន នោះក៏នាំដល់ក្ដីអន្តរាយតែម្ដង។ ហេតុនោះហើយបានជាគេហៅភាពតានតឹងចិត្តជាអ្វីដែលសម្លាប់មនុស្សដោយសម្ងាត់ និងចិត្តតានតឹងដែលមានជាប់រហូតមកនោះ ជាអ្វីដែលបំពុលយ៉ាងសន្សឹមៗ។ សាស្ដ្រាចារ្យលោក រ៉ូបឹត វីនីងហ្កា ពីមហាវិទ្យាល័យនៃរដ្ឋមីណេសូតា មានប្រសាសន៍ថា៖ «សព្វថ្ងៃនេះ ភាពតានតឹងចិត្តនិងជម្ងឺដែលបណ្ដាលមកពីនោះ មានអានុភាពលើអ្នកធ្វើការសឹងតែគ្រប់ភូមិភាគក្នុងពិភពលោកនេះ»។ គេបាននិយាយថា ជម្ងឺដែលទាក់ទងនឹងភាពតានតឹងចិត្ត នោះត្រូវចំណាយអស់ពីរម៉ឺនកោដិដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំពីធនធានសេដ្ឋកិច្ចស.រ.អ.។ ភាពតានតឹងចិត្តក៏ត្រូវហៅជាផលិតផលថ្មីៗរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងឯកសារយោងសំដៅទៅពាក្យ«តានតឹង» អាចឮក្នុងភាសាជាច្រើនក្នុងពិភពលោកនេះ។ នៅពេលដែលអ្នកមានចិត្តតានតឹង និងមិនបានបញ្ចប់កិច្ចការតាមកាលកំណត់ នោះអ្នកអាចមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនមានកំហុស។ វិចារណ៍ថ្មីៗនេះរាយការណ៍ថា មនុស្សធម្មតាចំណាយពេលពីរម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ដោយមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនមានកំហុស។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកខ្លះអាចស៊ូទ្រាំនឹងភាពតានតឹងចិត្ត ហើយថែមទាំងធ្វើឲ្យជីវិតរបស់គេបានជោគជ័យទៀតផង។
៦ តើតាមរបៀបណាដែលអ្នកអាចប្រឈមមុខដោះស្រាយនឹងបញ្ហាប្រចាំថ្ងៃ ដើម្បីមានជីវិតដ៏គាប់ចិត្តនោះ? អ្នកខ្លះធ្វើតាមយោបល់ពីសៀវភៅដើម្បីជួយខ្លួនគេ និងសៀវភៅក្បួនពីអ្នកឯកទេស។ តើអាចទុកចិត្តលើសៀវភៅបែបនេះបានទេ? បណ្ឌិត លោក បិនយ៉ាម៉ិនស្ប៉ក់ ដែលសៀវភៅរបស់លោកពន្យល់អំពីការចិញ្ចឹមអប់រំកូនបានបកប្រែជា៤២ភាសា និងបានចែកចាយជិត៥០លានក្បាល ហើយសៀវភៅនោះបានចែងថា៖ «ការឥតចេះម៉ឺងម៉ាត់គឺជា . . . បញ្ហាទូទៅចំពោះមាតាបិតានៅសហរដ្ឋអាមេរិកសព្វថ្ងៃនេះ»។ រួចមក លោកមានប្រសាសន៍ថា ពួកអ្នកមានឯកទេសខាងការអប់រំ រួមបញ្ចូលលោកផ្ទាល់ ច្រើនតែជាអ្នកទទួលកំហុស។ លោកបានសារភាពថា៖ «យើងឥតបានចាប់ភ្លឹក រហូតដល់ហួសពេលទៅហើយនូវរបៀបដែលអាកប្បកិរិយារបស់យើងដែលបង្ហាញថា ចេះដឹងទាំងអស់ បានធ្វើឲ្យមាតាបិតារបស់ក្មេងអស់ទំនុកចិត្ត»។ បើអ៊ីចឹង យើងអាចសួរថា៖ ‹តើឱវាទរបស់អ្នកណាគេ ដែលយើងអាចធ្វើតាមដោយទុកចិត្ត ដើម្បីអាចមានជីវិតដ៏គាប់ចិត្តនៅសព្វថ្ងៃនេះនិងនៅអនាគតនោះ?›។