អត្ថបទអំពីក្របទស្សនាវដ្ដី
ការមានទស្សនៈត្រឹមត្រូវចំពោះលុយ
មានពាក្យស្លោកមួយបានរៀបរាប់ថា៖«លុយអាចធ្វើឲ្យពិភពលោកដំណើរការបាន»។ ពាក្យស្លោកនេះក៏ត្រឹមត្រូវម្យ៉ាងដែរ ពីព្រោះលុយអាចជួយយើងឲ្យមានអ្វីដែលយើងត្រូវការ ដូចជាចំណីអាហារ សម្លៀកបំពាក់ និងជម្រកជាដើម។ ប្រធានហិរញ្ញវត្ថុម្នាក់បានសរសេរថា៖«លុយមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងសង្គម។ បើគ្មានលុយទេ ក្នុងរយៈពេលមួយខែនឹងមានភាពច្របូកច្របល់និងសង្គ្រាមមិនខាន»។
ទោះជាយ៉ាងនោះក៏ដោយ លុយមិនអាចទិញអ្វីៗទាំងអស់បានទេ។ អារណឺ ហ្គាបក បាននិពន្ធកំណាព្យជាភាសាណូវ៉េស ស្ដីអំពីលុយថា៖«មានលុយទិញអាហារ តែញ៉ាំអត់ចូល។ មានលុយទិញថ្នាំ តែសុខភាពមិនល្អ។ មានគ្រែទន់ដេក តែដេកមិនលក់។ មានចំណេះ តែអត់មានប្រាជ្ញា។ ភ្លឺចែងចាំង តែមិនស្រស់ស្អាត។ មានភាពអធិកអធម តែគ្មានភាពកក់ក្ដៅ។ មើលទៅសប្បាយ តែអត់មានអំណរ។ មានគេរាប់អានច្រើន តែគ្មានមិត្តពិត។ មានអ្នកបម្រើ តែអត់មានភាពស្មោះត្រង់»។
ពេលបុគ្គលម្នាក់មានទស្សនៈត្រឹមត្រូវចំពោះលុយ គាត់នឹងស្កប់ចិត្តជាង ហើយគាត់មិនចាត់ទុកការស្វែងរកលុយជាអ្វីដែលសំខាន់បំផុតក្នុងជីវិតរបស់គាត់ឡើយ។ គម្ពីរព្រមានថា៖«ការស្រឡាញ់ប្រាក់ជាឫសគល់មួយនៃអំពើអាក្រក់សព្វបែបយ៉ាង ហើយការបណ្ដុះសេចក្ដីស្រឡាញ់បែបនោះ . . . បានចាក់ទម្លុះខ្លួនគ្រប់កន្លែងដោយទុក្ខវេទនាជាច្រើន»។—ធីម៉ូថេទី១ ៦:១០
ខនេះមិនបញ្ជាក់ថាប្រាក់នាំឲ្យមានទុក្ខវេទនាទេ តែបញ្ជាក់ថាការស្រឡាញ់ប្រាក់ នាំឲ្យមានទុក្ខវេទនា។ ដូច្នេះ បើយើងផ្ដោតអារម្មណ៍ទៅលើប្រាក់ហួសហេតុពេក នោះនឹងធ្វើឲ្យចំណងមិត្តភាពដែលយើងមានជាមួយមិត្តភក្ដិនិងក្រុមគ្រួសារបែកបាក់គ្នា។ សូមពិចារណាឧទាហរណ៍ដូចខាងក្រោម។
ដានីយ៉ែលaបានរៀបរាប់ថា៖«ខ្ញុំតែងតែគិតថាថូម៉ាស់ជាមិត្តល្អនិងស្មោះត្រង់។ ខ្ញុំនិងគាត់មិនដែលមានបញ្ហាជាមួយគ្នាទេ រហូតដល់ពេលដែលគាត់ទិញឡានរបស់ខ្ញុំ ព្រោះក្រោយពីទិញ បីខែក្រោយមកឡាននោះក៏ខូច។ តាមពិត មុនលក់ឲ្យគាត់ខ្ញុំមិនដឹងថាឡាននោះខូចអីទេ តែថូម៉ាស់គិតថាខ្ញុំបោកគាត់ ហើយគាត់ខឹងខ្លាំងណាស់។ គាត់ថែមទាំងទាមទារឲ្យខ្ញុំសងលុយគាត់ទៀតផង។ ប្រតិកម្មរបស់គាត់ធ្វើឲ្យខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលមែនទែន! ពេលខ្ញុំព្យាយាមប្រាប់មូលហេតុដល់គាត់ គាត់បានច្រឡោតយ៉ាងខ្លាំង។ ក្រោយពីមានបញ្ហានោះមក ថូម៉ាស់ដែលខ្ញុំធ្លាប់ស្គាល់លែងដូចពីមុនហើយ»។
អ៊ីស៊ីនបានរៀបរាប់ថា៖«ខ្ញុំមានបងប្អូនពីរនាក់ ប្អូនស្រីរបស់ខ្ញុំឈ្មោះនីសរីម។ យើងទាំងពីរនាក់ជិតស្និទ្ធគ្នាខ្លាំងណាស់។ ខ្ញុំមិនដែលគិតថាទំនាក់ទំនងរបស់យើងអាចប្រេះឆាដោយសារតែលុយទេ តែនេះបានកើតឡើងមែន។ ពេលឪពុកម្ដាយរបស់យើងស្លាប់ ពួកគាត់បានបន្សល់ទុកមត៌កមួយចំនួន ហើយពួកគាត់បានឲ្យយើងចែកមរតកនោះជាពីរស្មើគ្នា។ ប៉ុន្តែ ប្អូនស្រីរបស់ខ្ញុំមិនព្រមធ្វើតាមបណ្ដាំរបស់ឪពុកម្ដាយទេ គាត់បានទាមទារចំណែកច្រើនជាង។ ដោយសារខ្ញុំចង់ធ្វើតាមបណ្ដាំឪពុកម្ដាយ នោះគាត់ខឹងខ្ញុំយ៉ាងខ្លាំង ហើយគំរាមខ្ញុំទៀតផង។ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ គាត់នៅតែគុំកួននឹងខ្ញុំ»។
លុយនិងការរើសអើង
ការមានទស្សនៈមិនត្រឹមត្រូវចំពោះលុយអាចនាំឲ្យមនុស្សមានគំនិតលម្អៀង។ ជាឧទាហរណ៍ អ្នកមានប្រហែលជាសន្និដ្ឋានថា អ្នកក្រខ្ជិលច្រអូសមិនខំធ្វើអ្វីដែលនាំឲ្យជីវិតប្រសើរជាងទេ។ ចំណែកអ្នកក្រវិញ សន្និដ្ឋានថាអ្នកមានគឺជាមនុស្សសម្ភារនិយមឬក៏លោភលន់។ នេះបានកើតឡើងចំពោះប្អូនស្រីលីអានដែលមានអាយុ១៧ឆ្នាំ។ គាត់មានក្រុមគ្រួសារជាអ្នកមាន ហើយគាត់រងគ្រោះដោយសារការរើសអើង។ គាត់បានរៀបរាប់ថា៖
ឱវាទក្នុងគម្ពីរដែលទាក់ទងនឹងលុយ គឺនៅតែមានប្រយោជន៍រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ
«គេស្គាល់ខ្ញុំថាជាកូនស្រីអ្នកចងការប្រាក់ ដូច្នេះ គេតែងតែនិយាយមកខ្ញុំថា‹ពេលឯងចង់បានអីមួយស្រួលហ្នឹង ឯងគ្រាន់តែសុំពីប៉ាឯងទៅបានហើយ› ឬក៏‹ធ្វើម៉េចយើងមិនមានដូចឯង។ យើងមិនអាចមានឡានថ្មីៗដូចក្រុមគ្រួសារឯងទេ›។ ពាក្យទាំងនេះធ្វើឲ្យខ្ញុំឈឺចិត្តណាស់ ដូច្នេះខ្ញុំបានប្រាប់មិត្តភក្ដិរបស់ខ្ញុំឲ្យឈប់និយាយពាក្យទាំងនេះទៀត។ ខ្ញុំចង់ឲ្យគេមើលមកខ្ញុំជាមនុស្សចិត្តល្អ មិនមែនជាកូនអ្នកមានទេ»។
អ្វីដែលគម្ពីរចែង
គម្ពីរមិនបាននិយាយថាលុយអាក្រក់ទេ ហើយក៏មិនបានផ្ដន្ទាទោសអ្នកដែលមានលុយដែរ ទោះជាគាត់មានលុយច្រើនក៏ដោយ។ សរុបទៅ អ្វីដែលមិនល្អគឺចិត្តគំនិតឬបំណងចិត្តរបស់គាត់ចំពោះលុយ មិនមែនលុយទេ។ ឱវាទក្នុងគម្ពីរស្ដីអំពីលុយគឺសមហេតុផល ហើយឱវាទទាំងនោះនៅតែមានប្រយោជន៍រហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ សូមកត់សម្គាល់ឧទាហរណ៍ដូចតទៅ។
គម្ពីរចែងថា៖«កុំធ្វើការហួសកម្លាំង ដោយសារតែលោភចង់បានទ្រព្យសម្បត្តិឡើយ»។—សុភាសិត ២៣:៤
យោងទៅតាមសៀវភៅមួយបានរៀបរាប់ថា៖«អ្នកដែលដេញតាមទ្រព្យសម្បត្តិនឹងមានបញ្ហាសុខភាពខាងផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្ត ដូចជាឈឺក ឈឺចង្កេះ ឈឺក្បាល ផឹកស្រាហួសប្រមាណ និងសេពគ្រឿងញៀនជាដើម។ ទោះជាពួកគេមានលុយច្រើនក្ដី តែពួកគេមិនសូវមានសុភមង្គលទេ(The Narcissism Epidemic)។
គម្ពីរចែងថា៖«ចូរមានរបៀបរស់នៅដែលប្រាសចាកពីការស្រឡាញ់ប្រាក់ ហើយចូរស្កប់ចិត្តនឹងអ្វីដែលអ្នករាល់គ្នាមាន»។—ហេប្រឺ ១៣:៥
បុគ្គលដែលចេះស្កប់ចិត្តមិនខ្វល់ខ្វាយហួសហេតុពេកអំពីបញ្ហាលុយកាក់ទេ។ ប៉ុន្តែ ពេលមានបញ្ហានោះគាត់ដឹងថាត្រូវធ្វើយ៉ាងណា។ ជាឧទាហរណ៍ បុគ្គលដែលចេះស្កប់ចិត្តមិនបារម្ភហួសហេតុពេកទេពេលដែលគ្មានប្រាក់ចំណូល។ ផ្ទុយទៅវិញ គាត់នឹងមានចិត្តគំនិតដូចសាវ័កប៉ូលដែលសរសេរថា៖«ខ្ញុំចេះរស់នៅដោយមានតែបន្តិចបន្តួច ខ្ញុំចេះរស់នៅដោយមានបរិបូរ។ ខ្ញុំបានរៀនអាថ៌កំបាំងអំពីរបៀបស្កប់ចិត្តក្នុងគ្រប់ការទាំងអស់និងនៅគ្រប់កាលៈទេសៈទាំងអស់ ទោះជាឆ្អែត ឬឃ្លានក្ដី ទោះជាមានបរិបូរ ឬខ្វះខាតក្ដី»។—ភីលីព ៤:១២
គម្ពីរចែងថា៖«អ្នកដែលទុកចិត្តទ្រព្យសម្បត្តិនឹងអន្តរាយទៅ»។—សុភាសិត ១១:២៨
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរៀបរាប់ថា គូអាពាហ៍ពិពាហ៍ភាគច្រើនលែងលះគ្នាដោយសារបញ្ហាលុយកាក់ ហើយអ្នកខ្លះទៀតឈានទៅដល់ការសម្លាប់ខ្លួនទៀតផង។ សម្រាប់មនុស្សខ្លះ ពួកគេចាត់ទុកលុយថាសំខាន់ជាងគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ឬជីវិតរបស់ពួកគេទៅទៀត។ ខុសពីពួកគេ អស់អ្នកដែលមានទស្សនៈត្រឹមត្រូវចំពោះលុយ ពួកគេមិនពឹងផ្អែកទៅលើលុយទេ! ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេធ្វើតាមប្រសាសន៍ដ៏មានប្រាជ្ញារបស់លោកយេស៊ូដែលថា៖«ទោះជាមនុស្សម្នាក់មានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើនយ៉ាងណាក៏ដោយ គាត់មិនបានជីវិតពីទ្រព្យទាំងនោះទេ»។—លូកា ១២:១៥
តើអ្នកមានទស្សនៈយ៉ាងណាចំពោះលុយ?
ការពិនិត្យពិចារណាអំពីខ្លួនអាចឲ្យអ្នកដឹងថា អ្នកមានទស្សនៈត្រឹមត្រូវចំពោះលុយឬយ៉ាងណា។ ជាឧទាហរណ៍ សូមសួរខ្លួនអ្នកនូវសំណួរដូចតទៅ៖
តើខ្ញុំត្រូវទាក់ទាញឲ្យចង់ក្លាយជាអ្នកមានលឿនទេ?
តើខ្ញុំជាមនុស្សកំណាញ់ឬទេ?
តើខ្ញុំចង់រាប់អានមិត្តភក្តិដែលចូលចិត្តនិយាយតែរឿងលុយនិងវត្ថុទ្រព្យដែលពួកគេមានទេ?
តើខ្ញុំសម្រេចចិត្តនិយាយកុហកឬធ្វើអ្វីមួយខុសដើម្បីបានលុយឬទេ?
តើលុយធ្វើឲ្យខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនអស្ចារ្យឬទេ?
តើខ្ញុំតែងតែគិតអំពីលុយឬទេ?
តើចិត្តគំនិតរបស់ខ្ញុំចំពោះលុយជះឥទ្ធិពលមកលើសុខភាពខ្ញុំនិងក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំឬទេ?
ចូរបណ្ដុះឲ្យមានចិត្តទូលាយដោយចេះឲ្យអ្នកឯទៀត
បើអ្នកឆ្លើយថាមែនចំពោះសំណួរទាំងនេះ សូមព្យាយាមបំបាត់ចោលការគិតតែវត្ថុទ្រព្យ ហើយខំយកឈ្នះការល្បួងផ្សេងៗ។ សូមប្រយ័ត្នការសេពគប់ជាមួយនឹងអ្នកដែលចាត់ទុកលុយនិងវត្ថុទ្រព្យថាសំខាន់។ ផ្ទុយទៅវិញ សូមសេពគប់ជាមួយអស់អ្នកដែលឲ្យតម្លៃទៅលើខ្នាតតម្រារបស់ព្រះ ជាជាងវត្ថុទ្រព្យ។
សូមកុំឲ្យការស្រឡាញ់ប្រាក់មាននៅក្នុងចិត្តរបស់អ្នកឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ សូមចាត់ទុកមិត្តភក្ដិ ក្រុមគ្រួសារ សុខភាពផ្លូវចិត្ត និងសុខភាពផ្លូវកាយថាសំខាន់ជាងលុយ។ ដោយធ្វើដូច្នេះ អ្នកនឹងបង្ហាញថាអ្នកមានទស្សនៈត្រឹមត្រូវចំពោះលុយ។
a ឈ្មោះខ្លះក្នុងអត្ថបទនេះបានត្រូវប្ដូរ។