ព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះយេហូវ៉ា នោះរស់នៅ
គោលសំខាន់ៗពីសំបុត្ររបស់យ៉ូហាន និងយូដាស
សំបុត្រទាំងបីរបស់សាវ័កយ៉ូហានទំនងជាបានសរសេរនៅឆ្នាំ៩៨ គ.ស. នៅទីក្រុងអេភេសូរ។ សំបុត្រទាំងបីនោះស្ថិតក្នុងចំណោមសៀវភៅចុងក្រោយដែលបានចងក្រងឡើងជាគម្ពីរ។ សំបុត្រពីរដំបូង គាត់សរសេរលើកទឹកចិត្តគ្រិស្តសាសនិកឲ្យដើរក្នុងពន្លឺ និងឲ្យចេះទប់ទល់នឹងការជ្រៀតចូលនៃសេចក្ដីក្បត់ជំនឿ។ សំបុត្រទី៣ យ៉ូហានមិនបានរៀបរាប់ត្រឹមតែអំពីការដើរក្នុងសេចក្ដីពិតប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏លើកទឹកចិត្តគ្រិស្តសាសនិកឲ្យចេះសហការគ្នាដែរ។
សំបុត្ររបស់យូដាសដែលជាប្អូនព្រះយេស៊ូបានសរសេរនៅប៉ាឡេស្ទីន ប្រហែលជានៅឆ្នាំ៦៥ គ.ស.។ យូដាសបានព្រមានពួកគ្រិស្តសាសនិកគ្នីគ្នាស្តីអំពីមនុស្សអាក្រក់ដែលបានលួចបន្លំចូលក្នុងក្រុមជំនុំ ព្រមទាំងជូនឱវាទពីរបៀបខ្លះៗដើម្បីទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលអាក្រក់របស់មនុស្សទាំងនោះដែរ។ ការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសារដែលមាននៅក្នុងសំបុត្រទាំងបីរបស់យ៉ូហាន និងយូដាស អាចជួយយើងរក្សាជំហរឲ្យបានរឹងប៊ឹងក្នុងជំនឿទោះជាមានឧបសគ្គអ្វីក៏ដោយ។—ហេ. ៤:១២
ចូរដើរក្នុងពន្លឺ សេចក្ដីស្រឡាញ់ និងដោយជំនឿ
ដោយមានបំណងចង់ជួយបងប្អូនគ្រិស្តសាសនិកទាំងអស់ សំបុត្រទី១របស់យ៉ូហានបានជូនឱវាទដល់ពួកគាត់ ដើម្បីឲ្យចេះទប់ទល់នឹងការក្បត់ជំនឿ ហើយរក្សាជំហរឲ្យបានរឹងប៊ឹងក្នុងសេចក្ដីពិត និងសេចក្ដីសុចរិត។ គាត់សង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការចាំបាច់ដែលត្រូវដើរក្នុងពន្លឺ ក្នុងសេចក្ដីពិត និងដោយជំនឿ។
យ៉ូហានសរសេរថា៖ «បើយើងរាល់គ្នាដើរក្នុងពន្លឺវិញ ដូចជា[ព្រះ]ក៏គង់ក្នុងពន្លឺដែរ នោះយើងមានសេចក្ដីប្រកបនឹងគ្នាទៅវិញទៅមក»។ ដោយហេតុថាព្រះជាប្រភពនៃសេចក្ដីស្រឡាញ់ សាវ័កយ៉ូហានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងត្រូវស្រឡាញ់គ្នាទៅវិញទៅមក»។ ដូច្នេះ «សេចក្ដីស្រឡាញ់ដល់ព្រះ»ជំរុញយើងឲ្យ«កាន់តាមអស់ទាំងបញ្ញត្តរបស់ទ្រង់»។ យើងឈ្នះលោកិយនេះដោយ«ជំនឿ»លើព្រះយេហូវ៉ា បន្ទូលរបស់ទ្រង់ និងបុត្ររបស់ទ្រង់។—១យ៉ូន. ១:៧; ៤:៧; ៥:៣, ៤
ចម្លើយចំពោះសំណួរអំពីបទគម្ពីរ:
២:២; ៤:១០—តើព្រះយេស៊ូជា«ដង្វាយធួននឹងបាប»យ៉ាងដូចម្ដេច? ធួនមានន័យថា «ល្មម គ្រប់ គ្រប់គ្រាន់ គួរដល់»។ ព្រះយេស៊ូលះបង់ជីវិតជាតង្វាយធួននឹងបាបក្នុងន័យថា ដោយធ្វើដូច្នេះទ្រង់បំពេញតម្រូវការនៃគោលការណ៍យុត្ដិធម៌ដ៏ឥតខ្ចោះរបស់ព្រះយេហូវ៉ា។ ដោយមានមូលដ្ឋានទៅលើតង្វាយនោះ ព្រះអាចបង្ហាញសេចក្ដីមេត្ដាករុណា ហើយអាចលើកលែងទោសដោយឲ្យរួចពីអំពើខុសឆ្គង ដល់អ្នកដែលអនុវត្តជំនឿលើព្រះយេស៊ូ។—យ៉ូន. ៣:១៦; រ៉ូម ៦:២៣
២:៧, ៨—តើយ៉ូហាននិយាយពីបទបញ្ញត្ដិអ្វីដែលចង់ថា«ចាស់»ក៏បាន«ថ្មី»ក៏បាន? យ៉ូហាននិយាយអំពីបទបញ្ញត្ដិស្តីអំពីសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែលសុខចិត្តលះបង់ប្រយោជន៍ខ្លួនដើម្បីបងប្អូន។ (យ៉ូន. ១៣:៣៤) គាត់ថា «ចាស់» ពីព្រោះព្រះយេស៊ូបានឲ្យបទបញ្ញត្ដិនេះ ជាង៦០ឆ្នាំមុនពេលដែលព្រះបានបណ្ដាលឲ្យយ៉ូហានសរសេរសំបុត្រទី១ទៅទៀត។ ដូច្នេះ អ្នកជឿទាំងអស់បានទទួលបទបញ្ញត្ដិនេះតាំងពីពួកគាត់ផ្ដើមជីវិតជាគ្រិស្តសាសនិកម្ល៉េះ។ បទបញ្ញត្ដិនេះ«ថ្មី»ក្នុងន័យថាមិនត្រឹមតែ‹ស្រឡាញ់បងប្អូនគ្នីគ្នាឲ្យដូចខ្លួនឯង›ប៉ុណ្ណោះទេ តែជាសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែលសុខចិត្តលះបង់ប្រយោជន៍ខ្លួន។—លេវី. ១៩:១៨; យ៉ូន. ១៥:១២, ១៣
៣:២—តើអ្វីដែល«មិនទាន់សំដែងមកនៅឡើយ»ដល់ពួកគ្រិស្តសាសនិកដែលមានសេចក្ដីសង្ឃឹមឡើងទៅស្ថានសួគ៌? ហើយតើនរណានឹងឃើញ«ទ្រង់យ៉ាងនោះឯង»? អ្វីដែលមិនទាន់សម្ដែងមកពួកគាត់នៅឡើយគឺអ្វីដែលពួកគាត់នឹងបានទៅដូចជាទ្រង់ ពេលពួកគាត់ត្រូវបានប្រោសឲ្យរស់ឡើងវិញជារូបកាយវិញ្ញាណនៅឯស្ថានសួគ៌។ (ភី. ៣:២០, ២១) យ៉ាងណាក្ដី អ្វីដែលពួកគាត់ដឹងគឺ«កាលណា[ព្រះ]លេចមក នោះ[ពួកគាត់]នឹងបានដូចជាទ្រង់ ដ្បិតដែលទ្រង់យ៉ាងណា នោះ[ពួកគាត់]នឹងឃើញទ្រង់យ៉ាងនោះឯង» គឺជា«វិញ្ញាណ»។—២កូ. ៣:១៧, ១៨
៥:៥-៨—តើទឹក ឈាម និងវិញ្ញាណធ្វើបន្ទាល់ដើម្បីបញ្ជាក់ថា «ព្រះយេស៊ូជាព្រះរាជបុត្រានៃព្រះ»យ៉ាងដូចម្ដេច? ព្រះយេហូវ៉ាសម្ដែងការពេញចិត្តចំពោះព្រះយេស៊ូដែលជាបុត្ររបស់ទ្រង់ ពេលដែលព្រះយេស៊ូទទួលការជ្រមុជទឹក គឺទឹកដែលជាសាក្សីបញ្ជាក់។ (ម៉ាថ. ៣:១៧) ឈាមឬជីវិតរបស់ព្រះយេស៊ូ បានឲ្យ«ទុកជាថ្លៃលោះមនុស្សទាំងអស់» ហើយក៏បង្ហាញថាទ្រង់ជាបុត្ររបស់ព្រះដែរ។ (១ធី. ២:៥, ៦) សកម្មពលរបស់ព្រះផ្ដល់សក្ខីភាពថាព្រះយេស៊ូជារាជបុត្រនៃព្រះ ពេលសកម្មពលរបស់ព្រះចុះពីលើមេឃ មកសណ្ឋិតលើទ្រង់ ធ្វើឲ្យទ្រង់អាចយាង«ចុះឡើងធ្វើការល្អ ព្រមទាំងប្រោសឲ្យអស់អ្នក ដែលត្រូវអារក្សសង្កត់សង្កិនបានជាផង»។—យ៉ូន. ១:២៩-៣៤; កិច្ច. ១០:៣៨
មេរៀនសម្រាប់យើង:
២:៩-១១; ៣:១៥: ប្រសិនបើគ្រិស្តសាសនិកអនុញ្ញាតឲ្យអ្វីមួយឬនរណាម្នាក់មកបំផ្លាញសេចក្ដីស្រឡាញ់ជាបងប្អូន នោះគាត់កំពុងតែដើរក្នុងសេចក្ដីងងឹតអន្ធការ មិនដឹងថាខ្លួនកំពុងទៅទីណាទេ។
ចូរបន្ត«ប្រព្រឹត្តតាមសេចក្ដីពិត»
យ៉ូហានផ្ដើមសំបុត្រទី២របស់គាត់ដោយពាក្យថា៖ «សំបុត្រអ្នកចាស់ទុំ ផ្ញើមកលោកស្រីរើសតាំង នឹងកូនចៅរបស់លោកស្រី»។ គាត់បង្ហាញចិត្តអបអរដោយបានរកឃើញ«កូនចៅខ្លះរបស់លោកស្រី ដែលប្រព្រឹត្តតាមសេចក្ដីពិត»។—២យ៉ូន. ១, ៤
បន្ទាប់ពីបានលើកទឹកចិត្តឲ្យបណ្ដុះនូវសេចក្ដីស្រឡាញ់ យ៉ូហានសរសេរថា៖ «នេះហើយជាសេចក្ដីស្រឡាញ់ គឺឲ្យយើងរាល់គ្នាប្រព្រឹត្តតាមបញ្ញត្តទ្រង់»។ យ៉ូហានក៏ព្រមានអំពី «អ្នកប្រវ័ញ្ចបញ្ឆោត ហើយជាអ្នកទទឹងនឹងព្រះគ្រីស្ទផង»។—២យ៉ូន. ៥-៧
ចម្លើយចំពោះសំណួរអំពីបទគម្ពីរ:
១, ១៣—តើនរណាជា«លោកស្រីរើសតាំង»? យ៉ូហានអាចសំដៅទៅស្ត្រីម្នាក់ដោយហៅថាកេរីយ៉ា ភាសាក្រិចមានន័យថា «ស្ត្រី»។ ឬក៏ប្រហែលជាគាត់ប្រើជាការប្រៀបប្រដូច ពេលគាត់មានប្រសាសន៍ទៅរកក្រុមជំនុំមួយណាជាពិសេស ដើម្បីធ្វើឲ្យពួកអ្នកដែលបៀតបៀនភាន់ច្រឡំ។ ប្រសិនបើការពន្យល់ដូចបានរៀបរាប់មកនេះត្រឹមត្រូវ កូនចៅរបស់លោកស្រីគួរជាសមាជិកនៃក្រុមជំនុំនោះ ហើយ«កូនចៅរបស់ប្អូនស្រី»គួរតែជាសមាជិកនៃក្រុមជំនុំមួយផ្សេងទៀត។
៧—តើការ«មក»របស់ព្រះយេស៊ូដែលយ៉ូហាននិយាយនៅទីនេះជាអ្វី? ហើយតើអ្នកប្រវ័ញ្ចបញ្ឆោត«មិនព្រមទទួល»យ៉ាងដូចម្ដេច? ការ«មក»នេះមិនមែនជាការមកវិញរបស់ព្រះយេស៊ូដែលយើងមិនអាចមើលឃើញដោយភ្នែកទទេនៅពេលអនាគតទេ។ នេះគឺជាការបានមកវិញក្នុងសាច់ឈាមនិងត្រូវបានរើសតាំងជាព្រះគ្រិស្ត។ (១យ៉ូន. ៤:២) ពួកអ្នកប្រវ័ញ្ចបញ្ឆោតមិនព្រមជឿការមកវិញក្នុងសាច់ឈាមនេះទេ។ ទំនងជាពួកគេចង់បដិសេធថាព្រះយេស៊ូធ្លាប់រស់នៅ ឬមិនព្រមទទួលស្គាល់ថាទ្រង់ត្រូវបានរើសតាំងដោយសកម្មពលបរិសុទ្ធរបស់ព្រះឡើយ។
មេរៀនសម្រាប់យើង:
២, ៤: យើងស្គាល់«សេចក្ដីពិត» សេចក្ដីបង្រៀនទាំងអស់ក្នុងគម្ពីរ ហើយការប្រព្រឹត្តតាមសេចក្ដីបង្រៀនទាំងអស់នោះ គឺជាកត្ដាសំខាន់ចាំបាច់សម្រាប់សេចក្ដីសង្គ្រោះរបស់យើង។—៣យ៉ូន. ៣, ៤
៨-១១: ប្រសិនបើយើងមិនចង់បាត់បង់«ព្រះគុណ នឹងសេចក្ដីមេត្ដាករុណា ហើយនឹងសេចក្ដីសុខសាន្ត អំពីព្រះដ៏ជាព្រះវរបិតា ហើយអំពីព្រះអម្ចាស់យេស៊ូវគ្រីស្ទ» ព្រមទាំងការសេពគប់នឹងពួកគ្រិស្តសាសនិកគ្នីគ្នាដែលប្រកបទៅដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ យើងត្រូវតែ«ប្រយ័ត»ទាំងគិតថាខ្លួនស្ថិតក្នុងសេចក្ដីបង្រៀនរបស់ព្រះគ្រិស្ត និងបដិសេធអស់អ្នកដែល «មិនកាន់ខ្ជាប់ក្នុងសេចក្ដីបង្រៀនរបស់ព្រះគ្រីស្ទ»។—២យ៉ូន. ៣
ចូរក្លាយជាអ្នក«ធ្វើការជាមួយនឹងគេក្នុងសេចក្ដីពិត»
យ៉ូហានសរសេរសំបុត្រទី៣ជូនចំពោះសម្លាញ់របស់គាត់ឈ្មោះកៃយុស។ គាត់សរសេរថា៖ «គ្មានសេចក្ដីណាដែលនាំឲ្យខ្ញុំអរសប្បាយ លើសជាងសេចក្ដីនេះទេ គឺដែលឮនិយាយថា ពួកកូនខ្ញុំកំពុងតែប្រព្រឹត្តតាមសេចក្ដីពិតនោះឯង»។—៣យ៉ូន. ៤
យ៉ូហានសរសើរកៃយុសចំពោះកិច្ចការដែលគាត់ធ្វើដើម្បីជួយបងប្អូនទាំងនោះថា គាត់ធ្វើ«ដោយស្មោះត្រង់»។ សាវ័កយ៉ូហានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងរាល់គ្នាត្រូវជួយទំនុកបំរុងដល់មនុស្សយ៉ាងនោះ ដើម្បីឲ្យយើងបានធ្វើការជាមួយនឹងគេក្នុងសេចក្ដីពិត»។—៣យ៉ូន. ៥-៨
ចម្លើយចំពោះសំណួរអំពីបទគម្ពីរ:
១១—ហេតុអ្វីបានជាអ្នកខ្លះប្រព្រឹត្តអាក្រក់? ដោយសារអ្នកទាំងនោះមិនមានជំហររឹងប៊ឹងក្នុងសេចក្ដីពិត អ្នកខ្លះមិនស្គាល់ព្រះ និងមិនមានចិត្តអបអរចំពោះលក្ខណៈសម្បត្ដិល្អៗរបស់ទ្រង់ទេ។ ដោយហេតុថា ពួកគេមើលមិនឃើញទ្រង់ដោយភ្នែកមែនទែន ពួកគេប្រព្រឹត្តហាក់បីដូចជាទ្រង់មើលមិនឃើញពួកគេទៅវិញ។—អេសេ. ៩:៩
១៤—តើ«ពួកសំឡាញ់»សំដៅទៅលើនរណា? ពាក្យថា «ពួកសំឡាញ់»នៅទីនេះមិនរាប់ត្រឹមតែអស់អ្នកដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមកទេ។ យ៉ូហានសរសេរពាក្យនេះសំដៅទៅលើអ្នកជឿគ្នីគ្នាជាទូទៅ។
មេរៀនសម្រាប់យើង:
៤: បងប្អូនប្រុសស្រីដែលមានពិសោធន៍ក្នុងក្រុមជំនុំមានអំណរខ្លាំង ពេលពួកគាត់ឃើញបងប្អូនដែលមានវ័យក្មេងជាងកំពុង«ប្រព្រឹត្តតាមសេចក្ដីពិត»។ ពេលមាតាបិតាទទួលជោគជ័យក្នុងការអប់រំបុត្រធីតាឲ្យក្លាយទៅជាអ្នកបម្រើព្រះយេហូវ៉ា នោះគឺជាអំណរដែលគ្មានអ្វីប្រៀបបានឡើយ!
៥-៨: ក្នុងចំណោមអ្នកដែលធ្វើការយ៉ាងនឿយហត់ ដើម្បីបម្រើបងប្អូនដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ចំពោះពួកគាត់និងចំពោះព្រះយេហូវ៉ាមានពួកអ្នកធ្វើដំណើរត្រួតពិនិត្យ សាសនទូត បងប្អូនដែលបម្រើនៅបេតអែលឬនៅការិយាល័យសាខា ព្រមទាំងអស់អ្នកដែលបម្រើជាអ្នកត្រួសត្រាយពេញពេលផង។ យើងគួរយកតម្រាប់តាមជំនឿរបស់ពួកគាត់ ហើយពួកគាត់ក៏សមនឹងទទួលការគាំទ្រដែលប្រកបទៅដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែរ។
៩-១២: យើងត្រូវតែធ្វើតាមគំរូរបស់ដេមេទ្រាសដែលមានចិត្តស្មោះភក្ដី តែមិនត្រូវធ្វើតាមឌីអូត្រេពដែលចូលចិត្តនិយាយបេះបួយឡើយ។
«ចូររក្សាខ្លួនក្នុងសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់ព្រះចុះ!»
យូដាសរៀបរាប់អំពីអ្នកដែលជ្រៀតចូលក្នុងក្រុមជំនុំថា «ជាពួកដែលចេះតែរទូរទាំ ហើយត្អូញត្អែរ ដែលដើរតាមតែសេចក្ដីប៉ងប្រាថ្នារបស់ខ្លួន»។ ពួកគេ«ពោលសុទ្ធតែពាក្យអំនួតអួតយ៉ាងសំបើម»។—យូ. ៤, ១៦
តើពួកគ្រិស្តសាសនិកអាចទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលអាក្រក់យ៉ាងដូចម្ដេច? យូដាសសរសេរថា៖ «ពួកស្ងួនភ្ងាអើយ! ចូរនឹកចាំពីព្រះបន្ទូល ដែលពួកសាវករបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ជាព្រះអម្ចាស់នៃយើង បានផ្សាយប្រាប់ពីដើមរៀងមកចុះ!»។ រួចគាត់បន្ថែមថា៖ «ចូររក្សាខ្លួនក្នុងសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់ព្រះចុះ!»។—យូ. ១៧-២១
ចម្លើយចំពោះសំណួរអំពីបទគម្ពីរ:
៣, ៤—ហេតុអ្វីបានជាយូដាសដាស់តឿនគ្រិស្តសាសនិក«ឲ្យខំតយុទ្ធដើម្បីការពារសេចក្ដីជំនឿ»? ពីព្រោះ ‹មានពួកបុរសដែលមិនគោរពព្រះលួចបន្លំចូលក្នុងក្រុមជំនុំ›។ បុរសទាំងនេះ‹បានយកគុណដ៏វិសេសលើសលប់របស់ព្រះជាលេស ដើម្បីបណ្ដោយខ្លួនទៅតាមសីលធម៌ធូររលុង›វិញ។
២០, ២១—តើយើងអាច«រក្សាខ្លួនក្នុងសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់ព្រះ»យ៉ាងដូចម្ដេច? យើងអាចធ្វើយ៉ាងនេះដោយវិធីបីយ៉ាង: (១) ដោយបណ្ដុះឲ្យមាន«ជំនឿដ៏បរិសុទ្ធបំផុត»តាមរយៈការសិក្សាបណ្ដាំរបស់ព្រះយ៉ាងហ្មត់ចត់ដោយខ្លួនឯង និងចូលរួមដោយចិត្តខ្នះខ្នែងក្នុងកិច្ចការផ្សព្វផ្សាយ (២) ដោយអធិដ្ឋាន«ដោយនូវព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ» ឬរស់នៅសមស្របតាមការដឹកនាំនៃសកម្មពលរបស់ព្រះ និង (៣) ដោយអនុវត្តជំនឿទៅលើកត្ដាដែលនាំទៅដល់ជីវិតដែលគ្មានទីបញ្ចប់ ពោលគឺការបូជាលោះរបស់ព្រះយេស៊ូគ្រិស្ត។—យ៉ូន. ៣:១៦, ៣៦
មេរៀនសម្រាប់យើង:
៥-៧: តើមនុស្សអាក្រក់អាចគេចផុតពីសេចក្ដីជំនុំជម្រះរបស់ព្រះយេហូវ៉ាទេ? ដោយផ្អែកទៅលើកត្ដាបីយ៉ាងដែលយូដាសបានរៀបរាប់ មនុស្សអាក្រក់ពិតជាមិនអាចគេចរួចឡើយ។
៨-១០: យើងត្រូវតែធ្វើតាមមីកែលដែលជាមហាទេវតា ហើយបង្ហាញការគោរពចំពោះអស់អ្នកដែលព្រះយេហូវ៉ាប្រគល់អំណាចគ្រប់គ្រងឲ្យ។
១២: ពួកអ្នកក្បត់ជំនឿមានសេចក្ដីស្រឡាញ់ក្លែងបន្លំ ដែលនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជំនឿរបស់យើង ដូចជាផ្ទាំងថ្មនៅក្រោមផ្ទៃទឹកដែលនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់កប៉ាល់ ឬអ្នកហែលទឹក។ គ្រូក្លែងក្លាយមើលទៅទំនងដូចជាមានចិត្តសទ្ធា ប៉ុន្តែ ប្រៀបដូចជាពពកឥតភ្លៀងដែលរសាត់ទៅតាមខ្យល់ ក្នុងករណីនេះពួកគេដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយព្រះយេហូវ៉ា។ ពួកទាំងនោះក៏ប្រៀបបាននឹងដើមឈើដែលមិនបង្កើតផលតាមរដូវកាលដែរ។ ពួកគេត្រូវទទួលការហិនវិនាសដូចដើមឈើដែលត្រូវគេរំលើងចោល។ យើងត្រូវតែចេះគេចចេញពីពួកក្បត់ជំនឿ។
២២, ២៣: គ្រិស្តសាសនិកពិតស្អប់អ្វីដែលអាក្រក់។ ពួកអ្នកដែលមានគំនិតចាស់ទុំក្នុងក្រុមជំនុំ ជាពិសេសពួកអ្នកដែលត្រូវបានតែងតាំងជាអ្នកត្រួតពិនិត្យខំព្យាយាមជួយសង្គ្រោះ«អ្នកខ្លះដែលមានសេចក្ដីសង្ស័យ»ឲ្យមានជំនឿរឹងមាំឡើងវិញ ដោយឆក់យកពួកគេចេញពីភ្លើងនៃសេចក្ដីហិនវិនាសជារៀងរហូត។
[រូបភាពនៅទំព័រ១០]
ទឹក វិញ្ញាណ និងឈាមធ្វើបន្ទាល់ដើម្បីបញ្ជាក់ថា «ព្រះយេស៊ូជាព្រះរាជបុត្រានៃព្រះ»