ការផ្លាស់ប្ដូរទស្សនៈស្តីអំពីអំពើខុសឆ្គង
នៅពេលកន្លងទៅមិនយូរប៉ុន្មាននេះ មនុស្សដែលទៅវិហារបានឮគ្រូគង្វាលនិយាយខ្លាំងៗជារឿយៗអំពីអ្វីៗដែលគេស្គាល់ជាទូទៅថា «អំពើខុសឆ្គង៧យ៉ាងដែលនាំឲ្យមានទោសដល់ស្លាប់» ដូចជាតណ្ហា ការល្មោភស៊ី អំណួត ការលោភលន់ កំហឹង សេចក្ដីខ្ជិលច្រអូស និងការច្រណែនចង់បាន។ គ្រូគង្វាលច្រើនតែរៀបរាប់អំពីផលវិបាកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៃអំពើខុសឆ្គង ហើយដាស់តឿនសមាជិកឲ្យប្រែចិត្តពីអំពើទាំងនោះ។ អ្នកនិពន្ធម្នាក់បានសរសេរថា៖ «ឥឡូវ សុន្ទរកថាភាគច្រើនរបស់សាសនាមិនទាក់ទងនឹងអំពើខុសឆ្គងឡើយ តែទាក់ទងនឹងប្រធានបទដែលលើកទឹកចិត្តឲ្យសមាជិកធ្វើតាមចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ខ្លួនគេវិញ»។
សព្វថ្ងៃ សង្គមយើងមានជាតិសាសន៍ច្រើន សាសនាខុសគ្នា និងនិន្នាការនយោបាយផ្សេងៗ ហើយអ្វីៗទាំងនេះតម្រូវឲ្យពួកគេចេះអធ្យាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមក។ ហេតុនេះ មនុស្សមិនសូវហ៊ានវិនិច្ឆ័យអ្នកឯទៀតស្តីអំពីរឿងសីលធម៌ឡើយ។ មនុស្សជាច្រើនចាត់ទុកថា ការវិនិច្ឆ័យអ្នកឯទៀតជាការខ្វះសុជីវធម៌។ តាមមើលទៅ ការវិនិច្ឆ័យការប្រព្រឹត្តរបស់អ្នកឯទៀត គឺជាអំពើខុសឆ្គងធ្ងន់បំផុត។ យ៉ាងនេះ មនុស្សមានគំនិតថា ‹អ្វីដែលអ្នកជឿប្រហែលជាល្អសម្រាប់អ្នកមែន តែអ្នកមិនត្រូវបង្ខំឲ្យអ្នកឯទៀតមានទស្សនៈដូចអ្នកទេ។ សព្វថ្ងៃនេះ មនុស្សមានរបៀបរស់នៅដោយកាន់តាមគោលការណ៍សីលធម៌ខុសៗគ្នា។ មិនមែនមានតែអ្នកទេដែលដឹងអ្វីដែលត្រឹមត្រូវ។ គោលការណ៍សីលធម៌របស់អ្នកឯទៀតក៏ល្អដូចគោលការណ៍សីលធម៌របស់អ្នកដែរ›។
ចិត្តគំនិតបែបនេះបាននាំឲ្យមនុស្សប្រើពាក្យផ្សេងដើម្បីពណ៌នាអំពើទាំងនោះថាជារឿងតូចតាច។ ជាឧទាហរណ៍ នៅប្រទេសជាច្រើន «មនុស្សផិតក្បត់» ឥឡូវគេហៅថាជា«មនុស្សដែលមានទំនាក់ទំនងខាងផ្លូវភេទជាមួយគ្នា»វិញ ហើយ«មនុស្សដែលរួមដំណេកជាមួយមនុស្សដែលមានភេទដូចគ្នា» ឥឡូវគេហៅថាជាមនុស្សដែល«មានរបៀបរស់នៅមួយបែបផ្សេងទៀត»។
ពិតមែនហើយ ទស្សនៈរបស់មនុស្សស្តីអំពីអ្វីដែលគេចាត់ទុកថាជារឿង«ធម្មតា»ឬជា«អំពើខុសឆ្គង» បានត្រូវផ្លាស់ប្ដូរ។ ប៉ុន្តែ ហេតុអ្វីមនុស្សមានចិត្តគំនិតខុសពីមុន? តើមានអ្វីកើតឡើងដល់អំពើខុសឆ្គង? ហើយតើទស្សនៈរបស់លោកអ្នកស្តីអំពីរឿងនេះពិតជាសំខាន់ឬទេ?