កំណត់នៅចុងសៀវភៅ
៦. ជំងឺឆ្លង
១. តើបាប៊ីឡូនដ៏ខ្លាំងក្លាជាអ្វី?
«បាប៊ីឡូនដ៏ខ្លាំងក្លា»ជាតំណាងសាសនាមិនពិតទាំងអស់។ ហេតុអ្វីយើងដឹង? (ការបើកបង្ហាញ ១៧:៥) សូមពិចារណាចំណុចដូចតទៅ៖
បាប៊ីឡូនដ៏ខ្លាំងក្លាជាអ្នកដឹកនាំពិភពលោកទាំងមូល។ គម្ពីររៀបរាប់អំពីបាប៊ីឡូនដ៏ខ្លាំងក្លាថា នាងកំពុងអង្គុយលើ«មហាជននានា [និង]ប្រជាជាតិនានា»។ នាង«គ្រប់គ្រងលើស្ដេចនានានៅផែនដី»។—ការបើកបង្ហាញ ១៧:១៥, ១៨
បាប៊ីឡូនដ៏ខ្លាំងក្លាមិនអាចជាអ្នកនយោបាយឬអ្នកធ្វើពាណិជ្ជកម្មឡើយ។ ដោយសារពេលនាងត្រូវបំផ្លាញចោល «ស្ដេចទាំងឡាយនៅផែនដី»និង«ពួកអ្នកជួញដូរ»នឹងមិនត្រូវបំផ្លាញទេ។—ការបើកបង្ហាញ ១៨:៩, ១៥
បាប៊ីឡូនដ៏ខ្លាំងក្លាធ្វើឲ្យមនុស្សយល់ខុសអំពីព្រះ។ នាងបានត្រូវហៅថាស្ត្រីពេស្យា ដោយសារនាងសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលមនុស្សដើម្បីបានទ្រព្យសម្បត្តិឬផលប្រយោជន៍ផ្សេងៗ។ (ការបើកបង្ហាញ ១៧:១, ២) នាងបំភាន់មនុស្សគ្រប់ជនជាតិ។ ម្យ៉ាងទៀត នាងបណ្ដាលឲ្យមនុស្សជាច្រើនស្លាប់។—ការបើកបង្ហាញ ១៨:២៣, ២៤
ត្រឡប់ទៅមេរៀនទី១៣ ចំណុចទី៦
២. តើមេស្ស៊ីនឹងលេចមកនៅពេលណា?
គម្ពីរបានប្រាប់ទុកជាមុនថាមេស្ស៊ីនឹងលេចមក ក្រោយ៦៩អាទិត្យកន្លងផុតទៅ។—សូមអាន ដានីយ៉ែល ៩:២៥
តើ៦៩អាទិត្យបានចាប់ផ្ដើមនៅពេលណា? គឺចាប់ផ្ដើមនៅឆ្នាំ៤៥៥ មុនគ.ស. នៅពេលនោះអភិបាលនេហេមាបានមកដល់ក្រុងយេរូសាឡិម ដើម្បី«សាងសង់»ក្រុងនោះឡើងវិញ។—ដានីយ៉ែល ៩:២៥; នេហេមា ២:១, ៥-៨
តើ៦៩អាទិត្យមានរយៈពេលប៉ុន្មាន? ទំនាយខ្លះក្នុងគម្ពីរប្រាប់ថាមួយថ្ងៃតំណាងមួយឆ្នាំ។ (ជំរឿនបណ្ដាជន ១៤:៣៤; អេសេគាល ៤:៦) ដូច្នេះ មួយអាទិត្យតំណាង៧ឆ្នាំ។ ក្នុងទំនាយនេះ ៦៩អាទិត្យគឺស្មើនឹង៤៨៣ឆ្នាំ (៦៩អាទិត្យគុណនឹង៧ថ្ងៃ)។
តើ៦៩អាទិត្យបានចប់នៅពេលណា? បើរាប់៤៨៣ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ៤៥៥ មុន.គ.ស. លទ្ធផលគឺមកដល់ឆ្នាំ២៩ គ.ស.។a នេះគឺចំនឹងឆ្នាំដែលលោកយេស៊ូបានទទួលការជ្រមុជទឹក ហើយទៅជាមេស្ស៊ី!—លូកា ៣:១, ២, ២១, ២២
ត្រឡប់ទៅមេរៀនទី១៥ ចំណុចទី៥
៣. វិធីព្យាបាលដែលទាក់ទងនឹងឈាម
មានវិធីព្យាបាលដែលប្រើឈាមរបស់អ្នកជំងឺផ្ទាល់។ វិធីព្យាបាលខ្លះ គ្រិស្តសាសនិកមិនអាចទទួលយកបានទេដូចជា ការប្រើឈាមរបស់គាត់ផ្ទាល់ដែលបានបូមទុក សម្រាប់ការវះកាត់ ឬការបរិច្ចាគឈាម។—ការបំភ្លឺច្បាប់ ១៥:២៣
ក៏ប៉ុន្តែ មានវិធីព្យាបាលផ្សេងទៀតដែលគ្រិស្តសាសនិកអាចទទួលយកបាន។ នេះរួមបញ្ចូលការបូមឈាមយកទៅពិនិត្យ ការច្រោះឈាមដោយប្រើម៉ាស៊ីនជំនួសតម្រងនោម ការបំបែរឈាមចូលក្នុងថង់ប្លោក ហើយចាក់បញ្ចូលសូលុយស្យុងជំនួស ឬការប្រើម៉ាស៊ីនដែលធ្វើការជំនួសបេះដូងនិងសួតក្នុងពេលវះកាត់ដើម្បីបំបែរឈាមចេញពីបេះដូង។ គ្រិស្តសាសនិកម្នាក់ៗត្រូវសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងអំពីរបៀបដែលគាត់ប្រើឈាមរបស់គាត់ផ្ទាល់ក្នុងអំឡុងពេលព្យាបាល ពិនិត្យសុខភាព ឬវះកាត់ជាដើម។ វិធីព្យាបាលរបស់គ្រូពេទ្យម្នាក់ៗប្រហែលជាមិនដូចគ្នាទាំងស្រុងទេ។ ដូច្នេះ មុនពេលគ្រិស្តសាសនិកសម្រេចចិត្តទទួលយកវិធីវះកាត់ វិធីពិនិត្យសុខភាព ឬវិធីបំបែរឈាមណាមួយ គាត់ត្រូវស្វែងយល់ឲ្យបានច្បាស់លាស់អំពីរបៀបដែលគ្រូពេទ្យនឹងប្រើឈាមរបស់គាត់។ សូមពិចារណាសំណួរដូចតទៅ៖
បើឈាមខ្លះរបស់ខ្ញុំបានត្រូវបំបែរឲ្យរត់តាមប្រព័ន្ធមួយក្រៅរូបកាយ ហើយអាចឈប់នៅកន្លែងផ្សេងទៀតមួយរយៈសិន មុននឹងចូលក្នុងរូបកាយខ្ញុំវិញ តើសមត្ថភាពវិនិច្ឆ័យរបស់ខ្ញុំនៅតែចាត់ទុកថាឈាមនេះមិនបាន«បង្ហូរទៅដី»ឬទេ?—ការបំភ្លឺច្បាប់ ១២:២៣, ២៤
បើក្នុងអំឡុងពេលព្យាបាល គេបូមឈាមខ្លះរបស់ខ្ញុំចេញដើម្បីដកឬបន្ថែមសារធាតុខ្លះ រួចមកបញ្ចូលក្នុងរូបកាយខ្ញុំវិញ តើសមត្ថភាពវិនិច្ឆ័យរបស់ខ្ញុំដែលបានត្រូវអប់រំពីគម្ពីរនឹងធ្វើទុក្ខខ្ញុំឬទេ? ឬមួយខ្ញុំអាចទទួលវិធីព្យាបាលដូចនោះបាន?
ត្រឡប់ទៅមេរៀនទី៣៩ ចំណុចទី៣
៤. ការបែកលំនៅសង្វាស
គម្ពីរមិនលើកទឹកចិត្តឲ្យប្ដីប្រពន្ធបែកលំនៅសង្វាសទេ ហើយគម្ពីរបានប្រាប់យ៉ាងចំៗថា ប្ដីប្រពន្ធដែលបែកលំនៅគ្នាមិនអាចរៀបការជាមួយនឹងអ្នកថ្មីបានឡើយ។ (កូរិនថូសទី១ ៧:១០, ១១) ប៉ុន្តែ មានករណីមួយចំនួនដែលគ្រិស្តសាសនិកខ្លះបានសម្រេចចិត្តបែកលំនៅសង្វាស។
មានចេតនាមិនទំនុកបម្រុងក្រុមគ្រួសារ: ប្ដីមិនទំនុកបម្រុងក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួន រហូតធ្វើឲ្យក្រុមគ្រួសារគ្មានលុយនិងអាហារបរិភោគ។—ធីម៉ូថេទី១ ៥:៨
អំពើឃោរឃៅ: ពេលគូរបស់ខ្លួនប្រព្រឹត្តអំពើឃោរឃៅមកលើខ្លួន ដែលបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពឬអាយុជីវិត។—កាឡាទី ៥:១៩-២១
ស្ថានភាពដែលនឹងបណ្ដាលឲ្យបាត់បង់ចំណងមិត្តភាពជាមួយនឹងព្រះយេហូវ៉ា: ពេលគូរបស់ខ្លួនធ្វើឲ្យខ្លួនមិនអាចបម្រើព្រះយេហូវ៉ា។—សកម្មភាព ៥:២៩
៥. ទំនៀមទម្លាប់និងពិធីបុណ្យ
គ្រិស្តសាសនិកមិនចូលរួមក្នុងពិធីបុណ្យដែលព្រះយេហូវ៉ាមិនពេញចិត្តឡើយ។ ប៉ុន្តែ គ្រិស្តសាសនិកម្នាក់ៗត្រូវប្រើសមត្ថភាពវិនិច្ឆ័យដែលបានត្រូវអប់រំពីគម្ពីរ ដើម្បីសម្រេចចិត្តថាគួរធ្វើយ៉ាងណាក្នុងស្ថានភាពមួយចំនួននៅរដូវដែលមានពិធីបុណ្យ។ សូមពិចារណាឧទាហរណ៍ដូចតទៅ៖
ពេលគេជូនពរអ្នកនៅថ្ងៃបុណ្យ។ អ្នកអាចនិយាយដោយគួរសមថា៖ «អរគុណ»។ បើគេចង់ដឹងអំពីមូលហេតុដែលអ្នកមិនចូលរួមពិធីបុណ្យណាមួយ សូមពន្យល់គាត់អំពីរឿងនោះ។
ពេលគូអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់អ្នកដែលមិនមែនជាសាក្សីព្រះយេហូវ៉ា ចង់ឲ្យអ្នកបរិភោគអាហារជាមួយនឹងសាច់ញាតិដើម្បីអបអរក្នុងថ្ងៃបុណ្យ។ បើសមត្ថភាពវិនិច្ឆ័យរបស់អ្នកមិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកធ្វើដូច្នោះទេ អ្នកអាចពន្យល់គាត់ទុកជាមុនថា បើការបរិភោគអាហារជាមួយសាច់ញាតិជាផ្នែកមួយនៃទំនៀមទម្លាប់របស់សាសនាមិនពិត នោះអ្នកនឹងមិនចូលរួមទេ។
ពេលចៅហ្វាយឲ្យប្រាក់បំណាច់ដល់អ្នកក្នុងរដូវបុណ្យ។ តើអ្នកគួរបដិសេធឬទេ? ប្រហែលជាមិនចាំបាច់ទេ។ តើចៅហ្វាយរបស់អ្នកចាត់ទុកប្រាក់បំណាច់ថាជាការចូលរួមអបអរបុណ្យឬទេ? ឬគាត់គ្រាន់តែចាត់ទុកថានោះជាប្រាក់លើកទឹកចិត្តដល់បុគ្គលិកដែលខំប្រឹងធ្វើការ?
ពេលគេឲ្យអំណោយអ្នកក្នុងរដូវបុណ្យ។ អ្នកដែលឲ្យអំណោយអាចនឹងនិយាយថា៖ «ខ្ញុំដឹងថាអ្នកមិនចូលរួមពិធីបុណ្យទេ តែខ្ញុំចង់ឲ្យ»។ ប្រហែលជាគាត់គ្រាន់តែចង់បង្ហាញចិត្តសប្បុរសចំពោះអ្នក។ ប៉ុន្តែ ក្នុងករណីខ្លះទៀត មានមូលហេតុដែលនាំឲ្យអ្នកគិតថាគាត់ចង់សាកល្បងជំនឿរបស់អ្នក ឬចង់ឲ្យអ្នកចូលរួមពិធីបុណ្យ។ ក្រោយពីពិចារណាចំណុចនេះ អ្នកអាចសម្រេចចិត្តថាទទួលឬមិនទទួលអំណោយ។ ទោះជាយើងសម្រេចចិត្តបែបណាក៏ដោយ យើងចង់មានសមត្ថភាពវិនិច្ឆ័យល្អ និងចង់រក្សាភាពស្មោះត្រង់ចំពោះព្រះយេហូវ៉ា។—សកម្មភាព ២៣:១
ត្រឡប់ទៅមេរៀនទី៤៤ ចំណុចទី១
៦. ជំងឺឆ្លង
យើងស្រឡាញ់មនុស្ស ដូច្នេះយើងប្រុងប្រយ័ត្នមិនចម្លងជំងឺដល់អ្នកឯទៀតទេ ទោះជាយើងកំពុងមានជំងឺឆ្លង ឬសង្ស័យថាខ្លួនមានជំងឺឆ្លងក៏ដោយ។ យើងធ្វើដូច្នេះ ដោយសារគម្ពីរបង្គាប់ថា៖ «អ្នកត្រូវស្រឡាញ់អ្នកជិតខាងដូចស្រឡាញ់ខ្លួនអ្នក»។—រ៉ូម ១៣:៨-១០
តើការធ្វើតាមបង្គាប់នេះមានន័យយ៉ាងណា? អ្នកដែលមានជំងឺឆ្លងមិនគួរចាប់ផ្ដើមបង្ហាញភាពស្និទ្ធស្នាលដូចជា ឱប ឬថើបទេ។ គាត់មិនគួរអន់ចិត្ត បើអ្នកខ្លះការពារខ្លួននិងក្រុមគ្រួសារដោយមិនអញ្ជើញគាត់ឲ្យទៅផ្ទះរបស់ពួកគេ។ មុនពេលគាត់ទទួលការជ្រមុជទឹក គាត់គួរប្រាប់អ្នកចាត់ចែងកិច្ចការពួកអ្នកចាស់ទុំអំពីជំងឺរបស់គាត់ ដើម្បីឲ្យពួកអ្នកចាស់ទុំអាចរៀបចំការពារអ្នកឯទៀតដែលនឹងទទួលការជ្រមុជទឹកដែរ។ មុនពេលស្វែងយល់ចិត្តគ្នាជាមួយនឹងអ្នកណាម្នាក់ អ្នកដែលសង្ស័យថាខ្លួនមានផ្ទុកជំងឺឆ្លង គួរទៅពិនិត្យឈាម។ ការធ្វើដូច្នេះ បង្ហាញថាអ្នកគិតអំពីអ្នកឯទៀត ដូចគម្ពីរចែងថា៖ «ចូរបន្តយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអ្នកឯទៀត មិនត្រូវគិតតែអំពីរឿងផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ»។—ភីលីព ២:៤
ត្រឡប់ទៅមេរៀនទី៥៦ ចំណុចទី២
៧. ទាក់ទងខាងពាណិជ្ជកម្មឬខាងច្បាប់
ស្ដីអំពីរឿងលុយកាក់ ជាការល្អឲ្យយើងសរសេរកិច្ចសន្យា សូម្បីតែជាមួយបងប្អូនរួមជំនឿ ព្រោះនោះអាចជួយការពារពីបញ្ហាជាច្រើន។ (យេរេមា ៣២:៩-១២) ប៉ុន្តែ ទោះជាមានកិច្ចសន្យាក៏ដោយ ម្ដងម្កាលគ្រិស្តសាសនិកខ្លះនៅតែអាចមានបញ្ហាបន្តិចបន្តួចក្នុងការអនុវត្តកិច្ចសន្យា។ បើមានរឿងដូចនេះកើតឡើងមែន គ្រិស្តសាសនិកគួរដោះស្រាយបញ្ហានោះឲ្យបានឆាប់និងដោយសន្តិវិធី ហើយដោះស្រាយតែជាមួយនឹងភាគីដែលពាក់ព័ន្ធប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរដូចជា ការបោកបញ្ឆោតឬការបង្កាច់បង្ខូច តើយើងគួរដោះស្រាយយ៉ាងណា? (សូមអាន ម៉ាថាយ ១៨:១៥-១៧) លោកយេស៊ូប្រាប់យើងឲ្យធ្វើតាមជំហានបីយ៉ាង៖
១. ព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហានោះជាមួយគ្នាតែពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះ។ (សូមមើលខ១៥)
២. បើមិនអាចដោះស្រាយបានទេ សុំបងប្អូនដែលមានភាពចាស់ទុំម្នាក់ឬពីរនាក់ក្នុងក្រុមជំនុំឲ្យទៅជួបគាត់ជាមួយនឹងអ្នក។ (សូមមើលខ១៦)
៣. បើនៅតែមិនអាចដោះស្រាយបានទៀត អ្នកគួរប្រាប់រឿងនេះដល់អ្នកចាស់ទុំ។ (សូមមើលខ១៧)
ក្នុងករណីជាច្រើន យើងមិនគួរប្ដឹងបងប្អូនយើងទៅតុលាការទេ ព្រោះនោះអាចជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ទៅលើនាមព្រះយេហូវ៉ានិងក្រុមជំនុំ។ (កូរិនថូសទី១ ៦:១-៨) ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងករណីខ្លះប្រហែលជាត្រូវដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់ដូចជា ការលែងលះគ្នា ការសុំសិទ្ធិធ្វើជាអាណាព្យាបាលកូន ការទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភក្រោយពេលលែងលះ ការអះអាងថាខ្លួនជាម្ចាស់បំណុលក្នុងរឿងក្ដីក្ស័យធន ឬពេលធ្វើបណ្ដាំមត៌កមានសុពលតាមផ្លូវច្បាប់ជាដើម។ បើគ្រិស្តសាសនិកដែលប្ដឹងទៅតុលាការមានគោលដៅដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី នោះគាត់មិនធ្វើខុសនឹងគោលការណ៍គម្ពីរទេ។
ក្នុងករណីបទឧក្រិដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរដូចជា ការរំលោភ ការធ្វើបាបកុមារ ការបំពារបំពាន ចោរកម្ម(កម្រិតធ្ងន់) ឬឃាតកម្ម នោះគ្រិស្តសាសនិកដែលរាយការណ៍ទៅអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច មិនបំពានលើគោលការណ៍គម្ពីរឡើយ។
a ចាប់ពីឆ្នាំ៤៥៥ មុនគ.ស. ដល់ឆ្នាំ១ មុនគ.ស. គឺមានរយៈពេល៤៥៤ឆ្នាំ។ ចាប់ពីឆ្នាំ១ មុនគ.ស. ដល់ឆ្នាំ១ គ.ស. គឺមានរយៈពេលមួយឆ្នាំ (ដោយសារគ្មានឆ្នាំសូន្យទេ)។ ចាប់ពីឆ្នាំ១ គ.ស. ដល់ឆ្នាំ២៩ គ.ស. គឺមានរយៈពេល២៨ឆ្នាំ។ សរុបគឺចំនួន៤៨៣ឆ្នាំ។