តើលោកអ្នកដឹងឬទេ?
តើអ្នកណាជាឪពុករបស់យ៉ូសែប?
យ៉ូសែបដែលជាជាងឈើនៅស្រុកណាសារ៉ែត គឺជាឪពុកចិញ្ចឹមរបស់លោកយេស៊ូ។ ប៉ុន្តែ តើអ្នកណាជាឪពុករបស់យ៉ូសែប? សៀវភៅដំណឹងល្អម៉ាថាយចែងអំពីវង្សត្រកូលរបស់លោកយេស៊ូថាឪពុករបស់យ៉ូសែបមានឈ្មោះយ៉ាកុប តែសៀវភៅដំណឹងល្អលូកាចែងថាយ៉ូសែបគឺជា«កូនហេលី»។ ហេតុអ្វីហាក់ដូចជាមានភាពខុសគ្នាដូច្នេះ?—លូកា ៣:២៣; ម៉ាថាយ ១:១៦
សៀវភៅដំណឹងល្អម៉ាថាយអានថា៖ «យ៉ាកុបជាឪពុករបស់យ៉ូសែប»។ ឃ្លានេះជាភាសាក្រិចប្រើពាក្យដែលបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថាយ៉ាកុបជាឪពុកបង្កើតរបស់យ៉ូសែប។ ដូច្នេះ ម៉ាថាយបានរាប់វង្សត្រកូលរបស់យ៉ូសែបពីសែស្រឡាយស្តេចដាវីឌ ដែលមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ឲ្យកូនចិញ្ចឹមរបស់យ៉ូសែបគ្រប់គ្រងជាស្តេច ពោលគឺលោកយេស៊ូ។
ផ្ទុយទៅវិញ កំណត់ហេតុរបស់លូកាប្រាប់ថា៖ «យ៉ូសែបជាកូនហេលី»។ ឃ្លាដែលថា«ជាកូន»អាចមានន័យថា«ជាកូនប្រសា»។ ឧទាហរណ៍ មានកំណត់ហេតុមួយនៅ លូកា ៣:២៧ ដែលចែងថាសាលធាល«ជាកូននេរី» តែឈ្មោះរបស់ឪពុកបង្កើតគាត់ គឺយេកូនាស។ (របាក្សត្រទី១ ៣:១៧; ម៉ាថាយ ១:១២) សាលធាលទំនងជាបានរៀបការជាមួយនឹងកូនស្រីរបស់នេរី ដូច្នេះគាត់ក្លាយទៅជាកូនប្រសារបស់នេរី។ ដូចគ្នាដែរ យ៉ូសែបជា«កូន»របស់ហេលីក្នុងន័យថាគាត់បានរៀបការនឹងកូនស្រីរបស់ហេលី ដែលមានឈ្មោះថាម៉ារៀ។ ហេតុនេះ លូកាបានរាប់វង្សត្រកូលរបស់លោកយេស៊ូពី«ពូជពង្ស»ឬសាច់ឈាមខាងម៉ារៀដែលជាម្ដាយបង្កើត។ (រ៉ូម ១:៣) យ៉ាងនេះ គម្ពីរផ្ដល់ឲ្យខ្សែរយៈពីរខុសគ្នាដើម្បីឲ្យយើងយល់ច្បាស់អំពីវង្សត្រកូលរបស់លោកយេស៊ូ។
តើមានសាច់ក្រណាត់និងល័ក្ដបែបណានៅសម័យគម្ពីរ?
សាច់ក្រណាត់រោមចៀមជ្រលក់ពណ៌ដែលមក ពីមុនឆ្នាំ១៣៥ គ.ស. បានត្រូវគេរកឃើញ នៅក្នុងរូងភ្នំមួយជិតសមុទ្រស្លាប់
នៅប្រទេសមជ្ឈិមបូព៌ាសម័យបុរាណ រោមចៀម រោមពពែ និងរោមសត្វអូដ្ឋ បានត្រូវគេប្រើជាទូទៅដើម្បីធ្វើសាច់ក្រណាត់។ សាច់ក្រណាត់ដែលមនុស្សជាទូទៅប្រើ គឺធ្វើមកពីរោមចៀម ហើយជាញឹកញយគម្ពីរនិយាយអំពីចៀម ការកាត់រោមចៀម និងសម្លៀកបំពាក់ដែលធ្វើមកពីរោមចៀម។ (សាំយូអែលទី១ ២៥:២; ពង្សាវតារក្សត្រទី២ ៣:៤; យ៉ូប ៣១:២០) ដើមខ្លូតទេសបានត្រូវគេដាំនៅស្រុកអេស៊ីប និងស្រុកអ៊ីស្រាអែល ហើយបានត្រូវយកមកធ្វើជាសាច់ក្រណាត់លេនីន។ (លោកុប្បត្តិ ៤១:៤២; យ៉ូស្វេ ២:៦) នៅសម័យគម្ពីរ ជនជាតិអ៊ីស្រាអែលប្រហែលជាមិនដាំដើមកប្បាសទេ តែបទគម្ពីររៀបរាប់អំពីការប្រើកប្បាសនៅស្រុកពើស៊ី។ (នាងអេសធើរ ១:៦) ចំណែកឯសូត្រវិញ គឺជាសាច់ក្រណាត់ល្អដែលថ្លៃណាស់ ហើយទំនងជាបានត្រូវនាំចូលដោយឈ្មួញដែលមកពីតំបន់ឆ្ងាយទិសខាងកើតប៉ុណ្ណោះ។—ការបើកបង្ហាញ ១៨:១១, ១២
សៀវភៅមួយបានប្រាប់ថា៖ «សាច់ក្រណាត់ដែលធ្វើពីរោមចៀមមានពណ៌ធម្មជាតិជាច្រើន ដូចជាពណ៌ស និងពណ៌សូកូឡាជាដើម» (Jesus and His World)។ បន្ថែមទៅទៀត ជាញឹកញយសាច់ក្រណាត់រោមចៀមបានត្រូវគេជ្រលក់ពណ៌។ ល័ក្ដពណ៌ស្វាយគឺជាល័ក្ដដែលថ្លៃ ហើយបានត្រូវធ្វើឡើងពីសម្បកខ្យងម្យ៉ាង។ ម្យ៉ាងទៀត រុក្ខជាតិ ឫសឈើ ស្លឹកឈើ និងសត្វល្អិតផ្សេងៗ បានត្រូវគេយកមកធ្វើជាល័ក្ដដូចជាពណ៌ក្រហម លឿង ខៀវនិងខ្មៅជាដើម។