OMWATSI W’ERIGHA 53
Baghalha Bethu Abalere—Mubye Balhume Abakristayo Abakulire Bunyakirimu
“Wubye n’amaaka, wuyikangaye ku wuli mulhume.”—1 BAM. 2:2.
OLHWIMBO 135 Yehova Athi: ‘Mughalha Waghe, Wubye n’Amenge’
EBIKENDI KANIBWAKOa
1. Omulhume Omukristayo atholere iniakolhaki nuku athoke?
OMWAMI Dawudi mwahabulha Solomona athi: “Wubye n’amaaka, wuyikangaye ku wuli mulhume.” (1 Bam. 2:1-3) Munabwire, abalhume abosi Abakristayo bakakolha ndeke bakaghendera okw’ihabulha eryo. Erithoka ekyo, batholere ib’igha erighendera okwa bihano bya Nyamuhanga n’okwa misingyi ye Biblia omwa ngebe yabu yosi. (Lk. 2:52) Busana naki ni kikulhu baghalha bethu abalere eribya balhume Bakristayo abakulire bunyakirimu?
2-3. Busana naki ni kikulhu mughalha wethu omulere eribya Mukristayo oyukulire bunyakirimu?
2 Omulhume Omukristayo akaberereraya esyongwamirwa ngulhu omw’eka n’omwa Kithunga. Baghalha bethu abalere, ahathe erithika-thika mwabirilengekania okwa syongwamirwa esyo mwangana syathunga omwa buthuku obukasa. Wanganabya iwunawithe ekilhubirirwa ky’erisy’ingira omwa mubiiri w’omughulhu wosi, eribya mughombe muwathikya, n’enyuma waho omusyakulhu w’ekithunga. Kandi wangabya iwunemulengekania okw’isy’ingira omwa butheke n’eribya n’abaana. (Efe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Erihika okwa syongwamirwa esi n’erisiberererya, wutholere iwabya Mukristayo oyukulire bunyakirimu.b
3 Ni byahi ebyanga kuwathikya erikulha bunyakirimu? Hane ebindu bikulhu ebyo wutholere erikolha. Neryo, wanga kolhaki lino eriyitheghekera n’eriberererya olhukwamirwa lhwosi-lhwosi olho wangana syathunga omwa buthuku obukasa?
EBIIKA EBIKAKOLHAYA OKW’IBYA MUKRISTAYO OYUKULIRE BUNYAKIRIMU
Erigherererya emibere ya Yesu mibuyanga kyangana kuwathikya eribya mulhume Omukristayo oyukulire bunyakirimu (Lebaya enungu 4)
4. Ni hayi aho wanga bana eby’erileberyako ebyuwene eby’erigherererya? (Lebaya n’ekisasani.)
4 Sombolha eby’erileberyako ebyuwene eby’erigherererya. E Biblia yoswiremo eby’erileberyako ebyuwene ebyo abalhwana banga gherererya. Abalhume abakera abo ibanzire Nyamuhanga kandi ibakakolha esyongwamirwa muthina-muthina eritsomana abandu biwe. Kandi wangana bana eby’erileberyako ebyuwene omwa balhume Abakristayo abakulire bunyakirimu omwa famile yenyu n’omwa kithunga. (Ebr. 13:7) Kandi wunawithe eky’erileberyako ekihikene ekya Yesu Kristo. (1 Pet. 2:21) Wukalebya ndeke eby’erileberyako ebi, lengekanaya okwa mibere yabu mibuyanga. (Ebr. 12:1, 2) Neryo ithwamu nga wukendi gherererya wuthi abalhume abo.
5. Wanga kulha-kulhania wuthi amaaka w’erilengekania, kandi busana naki eki ni kikulhu? (Esyonyimbo 119:9)
5 Kulha-kulhanaya ‘eriyisunako’ n’eritheyalyo. (Emi. 3:21) Omulhume oyukayisunako [oyuwithe amaaka w’erilengekania] akalebaya ndeke erithwamu liwe athali ayira eky’erikolha. Neryo kolha kutsibu eribya n’amaaka ayo n’eritheyagho. Busana naki? Ekihugho kino kyoswiremo abalhwana abakasondolibawa n’amalengekania wabu kutse abakalighira eriyowa lyabu erisondolha ebyo bakakolha. (Emi. 7:7; 29:11) N’eby’emedia byangana kuhambako kutsibu. Aliwe wanga bana wuthi amaaka w’erilengekania? Tsuka omw’igha emisingyi ye Biblia n’erilengekania okwa kikaleka iyabya iyikaghasa. Neryo kolesaya emisingyi eyo erikuwathikya erithwamu ebikendi tsemesya Yehova. (Soma Esyonyimbo 119:9.) Wamakulha-kulhania omubere mukulhu oyu, iwukendibya iwamathwa ekiika kikulhu ekikakolhaya okw’ibya omulhume oyukulire bunyakirimu. (Emi. 2:11, 12; Ebr. 5:14) Lebaya ngoku amaaka w’erilengekania akendi kughasira omwa mibere ibiri eno: (1) wukakolongana n’abali bethu, na (2) wukakolha erithwamu erihambire okwa misosere yawu.
6. Amaaka w’erilengekania angawathikya athi mughalha wethu omulere erisikya bali bethu?
6 Amaaka w’erilengekania akendi leka iwasikya abakali. Ni kya buli kiro kandi kitholere mughalha wethu omulere erianza erikulha-kulhania obunywani na mwali wethu Omukristayo. Aliwe, omulhwana oyuwithe amaaka w’erilengekania syanga bugha, erihandika kutse erikolha ekyosi-kyosi ekyanga kangania indi ali omwa buthethane na mwali wethu oyo kandi nibya isyali n’okwa by’erimuthahya. (1 Tim. 5:1, 2) Amabya iniali omwa buthethane na mwali wethu, iniakendi theya erina liwe libuya omw’ithendibya ibobene isihali owundi mundu.—1 Kor. 6:18.
7. Amaaka w’erilengekania angawathikya athi mughalha wethu omulere akathwamu bikahika okwa myambalire n’emiyipambire?
7 Eyindi nzira eyo omulhwana akakanganirayamo ngoku abiribya n’amaaka w’erilengekania awuwene ly’erithwamu ndeke bikahika okwa myambalire n’emiyipambire. Mughulhu mungyi, omulembe mulebe akahirawaho n’erikulha-kulhanibwa n’abandu abathasi Yehova kutse abali omwa ngebe y’obutswatswa. Amalengekania wabu w’obutswatswa akaminyikalha busana n’emyambalire y’eriambalha esyongyimba esibamakirire kutse esikaleka abalhume ibasosa ng’abakali. Akabya akasombolha ebyo angambalha, omulhwana oyunemukulha bunyakirimu iniakendi sondolhwa n’emisingyi ye Biblia n’eby’erileberyako bibuya eby’omwa kithunga. Iniangana yibulya athi: ‘Mbwino erithwamu lyaghe likanakanganaya ngoku nganawithe amalengekania owuwene kandi ku ngatsomene abandi? Emyambalire yaghe yikanaleka iky’olhobera abandi eriligha ku nabiriyihayo erikolera Nyamuhanga?’ (1 Kor. 10:31-33; Tito 2:6) Omulhwana oyuwithe amaaka w’erilengekania, balikyethu bakamusikaya kuthya na Thatha wiwe w’elhubulha.
8. Mughalha wethu omulere ang’igha athi eribya muyiketherwa?
8 Ibya muyiketherwa. Omulhwana omuyiketherwa akakolha esyongwamirwa siwe esyosi n’omuhwa. (Lk. 16:10) Lengekanaya okwa ky’erileberyako kya Yesu ekihikene. Syabya oyuthetsomana kutse oyutheberereraya esyongwamirwa siwe. Omwakanya k’ekyo, mwaberererya esyongwamirwa esyo Yehova amuha, nibya n’omughulhu kyabya kikalire erikolha ekyo. Aby’anzire abandu—kutsibu-tsibu abigha biwe—kandi ahathe erikakwa mwahayo engebe yiwe busana nabu. (Yn. 13:1) Omw’igherererya Yesu, lengaho eriberererya olhukwamirwa lhwosi-lhwosi olho wukahebawa. Wamabya isiwasi nga wanga lhukolha wuthi, yikehaye kandi saba baghalha bethu abakulire bunyakirimu b’obuwathikya. Isiwalhukolhako bike buyira. (Abar. 12:11) Omwakanya k’ekyo, ghunzerera olhukwamirwa lhwawu, eribya nga wukalhukolera “Omukama, butsira abandu.” (Kol. 3:23) Okwenene kuli kuthi, siwuhikene, neryo minya aho amaaka wawu akasubulira kandi ligha ekisobyo kyosi-kyosi ekyo wanga kolha.—Emi. 11:2.
IGHA ERIKOLHA EBINDU EBYANGA WATHIKYA
9. Busana naki mughalha wethu omulere atholere in’igha erikolha ebindu ebyanga wathikya?
9 Erithoka eribya mulhume oyukulire bunyakirimu, wukendi yithagha erikolha ebindu ebyanga kuwathikya. Ebi bikendi kuwathikya eriligha esyongwamirwa omwa kithunga, erilholha embere n’omubiiri w’ekihugho owakendi kusighika kutse efamile yawu, n’eribya n’obughuma obuwene n’abandi. Thulebaye ebike by’okwa bindu ebyanga wathikya ebi.
Erisoma n’erihandika ndeke bikendi kughasira iwe n’ekithunga (Lebaya enungu 10-11)
10-11. Mughalha wethu omulere angayighasira athi kuthya n’ekithunga am’igha erisoma n’erihandika ndeke? (Esyonyimbo 1:1-3) (Lebaya n’ekisasani.)
10 Igha erisoma n’erihandika ndeke. E Biblia yikabugha yithi omulhume oyutsemire kandi oyukathoka akahiraho endambi y’erisoma Ekinywe kya Nyamuhanga n’erikighaniryako obuli kiro. (Soma Esyonyimbo 1:1-3.) Omw’isoma e Biblia obuli kiro, iniakendi minya amalengekania wa Yehova, ekindu ekikendi muwathikya erilengekania ndeke n’erighendera kugho. (Emi. 1:3, 4) Abalhume ng’abo bakayithaghisibawa omwa kithunga. Busana naki?
11 Balikyethu bakasondaya obusondoli n’erihabulha eriseghemere okwa Biblia erilhua okwa balhume abasi bingyi. (Tito 1:9) Wamabya iwangana thoka erisoma n’erihandika ndeke, iwukendi thoka erithegheka emikania n’eby’erisubirya ebikahimba erikirirya. Kandi iwukendi thoka erihandika ebinywe bike ebyanga kuwathikya wukayeghesya n’erihulikirira emikania okwa mihindano y’ekithunga, n’emihindano eminene-minene. Ebya wukahandika ebi bikendi kuwathikya erighumya erikirirya lyawu n’erihimba abandi.
12. Ni kyahi ekikendi kuwathikya eribya oyukakaniranaya ndeke n’abandi?
12 Igha erikanirania ndeke n’abandi. Omulhume Omukristayo atholere in’igha erikanirania ndeke n’abandi. Omulhume oyukakaniranaya ndeke n’abandi akabahulikirira n’eriyitheghererya amalengekania n’eriyowa lyabo. (Emi. 20:5) Angan’igha eriminya omulenge ogho mundu mulebe amakolesya, ebiminyikalho by’obusu n’eby’omubiri nga bikakanganayaki. Siwang’igha erikolha ekyo wamabya isiwuli siba n’abandu. Wamabya iwubeghere erikolesya ebyuma by’ekielekitroniki erikanirania n’abandi, ng’omw’ihandika esyo email n’esyomeseji, ekyo ikyangana tsekya amaaka wawu w’erikanirania n’abandi busu okwa busu. Busana n’ekyo, sondaya ehighisa hy’erikania n’abandi busu okwa busu.—2 Yn. 12.
Kyuwene erigha ekindu ekyangana kuwathikya eribana omubiiri (Lebaya enungu 13)
13. Ni kindi kyahi ekya omulhwana ang’igha? (1 Timoteo 5:8) (Lebaya n’ekisasani.)
13 Igha eriyisighika. Omulhume oyukulire bunyakirimu atholere eribya iniangana thoka eriyisighika n’erisighika ab’eka yiwe. (Soma 1 Timoteo 5:8.) Omwa bindi bihugho, baghalha bethu abalere bangan’ighira oku thatha wabu kutse owundi muhughu erikolha omubiiri w’ekinyamubiri. N’omwa yindi myanya, omulhwana iniangan’igha ebizinesi kutse owundi mubiiri w’ebyalha inianemusoma esiniya. Mbulha ky’ekyahi, ni kibuya erigha erikolha ekindu kirebe ekyanga kuwathikya eribana omubiiri. (Emib. 18:2, 3; 20:34; Efe. 4:28) Minyawa ng’oyukakolha kutsibu kandi oyukakolha omubiiri erihika aho akendi hwera. Wamakolha ekyo, iwanganabana omubiiri kandi iwalholha nagho embere. Emibere mirebe n’ebya wang’igha ebya thwamabirikaniako nabyo bikayithaghisibawa nuku mulhume Omukristayo asyathoka eriberererya esyongwamirwa esy’obuthuku obukasa. Thukanaye okwa sighuma sy’okwa syongwamirwa esyo.
YITHEGHEKERE ESYONGWAMIRWA SY’OBUTHUKU OBUKASA
14. Mughalha wethu omulere angayitheghekera athi ery’ingira omwa mubiiri w’omughulhu wosi?
14 Omubiiri w’omughulhu wosi. Abalhume bangyi abakulire bunyakirimu batsuka omubiiri w’omughulhu wosi ibakine balere. Obutemburi bukawathikaya omulhwana erigha erikolongana ndeke n’abandu muthina-muthina. Kandi kikamuwathikaya erikolha ebbajeti eyuwene n’erighendera kuyo. (Fil. 4:11-13) Enzira eyuwene ey’eritsukiramo omubiiri w’omughulhu wosi ly’erikolha obutemburi bw’obuwathikya. Abangyi bakakolha obutemburi obo ahabw’obuthuku bulebe, ekindu ekikabawathikaya eritsuka obutemburi bw’omughulhu wosi. Obutemburi bwangana kyungulha olhukyo olhw’eringira omwa yindi miringo y’omubiiri w’omughulhu wosi, imwamuli eby’obuhimbe kutse erikolera okwa Beteli.
15-16. Mughalha wethu omulere angakolhaki eritholera erikolha omwa kithunga?
15 Omughombe omuwathikya kutse omusyakulhu. Abalhume Abakristayo batholere ibabya n’ekilhubirirwa ky’eritholera erikolera balikyabo ng’abasyakulhu b’ekithunga. E Biblia yikabugha yithi abalhume abakasimbirira olhukwamirwa olhu ‘bakayitsutsa omubiiri mubuya.’ (1 Tim. 3:1) Athali atholera erikolha ng’omusyakulhu, mughalha wethu atholere iniatsuka eritholera erikolha ng’omughombe muwathikya. Abaghombe abawathikya bakawathikaya abasyakulhu omwa syonzira nyingyi. Omw’iyikehya, abasyakulhu n’abaghombe abawathikya bakakolera balikyabo kandi bakasangira omw’ithulira n’omuhwa. Baghalha bethu abalere bangana tholera erikolha ng’abaghombe abawathikya nibya ibakisiya ibaghunza emyaka yabu y’obulengwa. Kandi n’omughombe omuwathikya oyutholere angana sombolhwa erikolha ng’omusyakulhu imwamatsuka emyaka eya 20.
16 Wanga kolhaki eritholera esyongwamirwa esi? E Biblia yikakwama kya thondogholha emibere mirebe eyikayithaghisibawa. Aliwe ebikayithaghisibawa ebyosi biseghemere okwa Biblia n’okwa lhwanzo olho wuwithire Yehova, eka yenyu, n’ekithunga. (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:6-9; 1 Pet. 5:2, 3) Lengaho eriyitheghererya obuli mubere. Saba Yehova y’obuwathikya obw’eriberererya ebyanga leka iwatholera.c
Yehova anzire omulhume inianza mukali wiwe n’abaana biwe n’eribatsomana kinyamubiri, omw’iyowa, na kwilhabirirya bunyakirimu (Lebaya enungu 17)
17. Mughalha wethu omulere angayitheghekera athi eribya iba kandi muthwe w’eka? (Lebaya n’ekisasani.)
17 Iba kandi muthwe w’eka. Ngoku Yesu anakanganaya, abandi balhume abakulire bunyakirimu bakasighalha ibane bahuru. (Mt. 19:12) Aliwe wamathwamu eringira omwa butheke, iwukendibya n’esindi ngwamirwa sy’eribya iba kandi muthwe w’eka. (1 Kor. 11:3) Yehova anzire omulhume inianza mukali wiwe n’erimutsomana kinyamubiri, omw’iyowa, na bunyakirimu. (Efe. 5:28, 29) Emibere mirebe n’ebya wang’igha ebyathwamabirikaniako omo mwatsi ono, ng’erikulha-kulhania amaaka w’erilengekania, erisikya abakali, n’eribya muyiketherwa, bikendi kuwathikya iwe ng’oyuli omwa butheke. Wukendi yitheghekera ndeke eriberererya esyongwamirwa syawu ng’iba kandi muthwe w’eka.
18. Mughalha wethu omulere angayitheghekera athi eribya thatha?
18 Eribya thatha. Wamabiryingira omwa butheke, iwanganabya thatha. Ni byahi ebya wang’ighira oku Yehova bikahika okw’ibya thatha mubuya? Hane amasomo mangyi. (Efe. 6:4) Ahathe eribisirira Yehova mwabwira Mughalha wiwe, Yesu, athi amwanzire kandi akamusima. (Mt. 3:17) Wamabya thatha, lhangira wuthi mughulhu wosi wukabya iwunemukakasya abaana bawu ku wubanzire. Ahathe eriyikukumirira basime habw’ebibuya ebyo bakakolha. Abathatha abakagherereraya eky’erileberyako kya Yehova bakawathikaya abaana babu eribya balhume na bakali abakulire bunyakirimu. Lino wangana yitheghekera olhukwamirwa olhu omw’itsomana ab’omw’eka yawu n’ab’omwa kithunga omwa lhwanzo n’omw’igha erikangania ku wubanzire kandi ku wukabasima. (Yn. 15:9) Eki kikendi leka iwasyaberererya esyongwamirwa esyo wangana syathunga omwa buthuku obukasa ng’iba kandi thatha. Wunalindirire ekyo, wukendibya w’omughaso embere sya Yehova, eka yenyu, n’omwa kithunga.
WUKENDI KOLHAKI LINO?
Abalhwana bangyi abakangiriribawa ebiri omwa Masako n’eribighenderako babiribya Bakristayo abakulire bunyakirimu (Lebaya enungu 19-20)
19-20. Ni byahi ebikendi wathikya baghalha bethu abalere eribya balhume abakulire bunyakirimu? (Lebaya ekisasani ky’okwa kidipa.)
19 Baghalha bethu abalere, erikulha bunyakirimu sikiriyiletha. Mutholere imwasombolha eby’erileberyako ebyuwene ebyo mwanga gherererya, imwakulha-kulhania amaaka w’erilengekania, imwabya bayiketherwa, imw’igha erikolha ebyanga bawathikya, n’eriyitheghekera esyongwamirwa sy’obuthuku obukasa.
20 Okwa bundi buthuku, wanganahwa amani wukalengekania okwa mibiiri ey’obuthuku obukasa. Aliwe wangana thoka. Wibuke ngoku Yehova anzire kutsibu erikuwathikya. (Isa. 41:10, 13) N’abalikyenyu omwa kithunga nabu bakendi kuwathikya. Wamabiribya mulhume oyukulire bunyakirimu, iwukendi bana emighisa n’eritsemera engebe. Thubanzire, inywe baghalha bethu abalere! Ambi Yehova iniabatsumulha munemulengaho lino eribya balhume Bakristayo abakulire bunyakirimu.—Emi. 22:4.
OLHWIMBO 65 Lholha Embere!
a Abalhume abakulire bunyakirimu bakayithaghisibawa omwa kithunga ky’Ekikristayo. Omo mwatsi ono, thukendi kania okwa ebyo inywe baghalha bethu abalere mwangakolha eribya balhume Abakristayo abakulire bunyakirimu.
b Lebaya “Erisoborera Ebinywe” omo mwatsi w’ahanyuma.
c Lebaya ekitabu Organized to Do Jehovah’s Will, esura 5-6.