Ingilaingako Pakatampe mu Mwingilo Mukatampe wa Kunowa ku Mupashi

‘Ingijishainga mwingilo wa Nkambo.’—1 KO. 15:58.

1. Ñanyi mwingilo Yesu ye apele baana banji ba bwanga?

BYO bayilenga ku kibunji kya Samaliya ku mpelo ya 30 C.E., Yesu waimene na kukokoloka pa mushima ku bwipi na muzhi wa Saikala. Waambijile baana banji ba bwanga amba: “Inunai meso enu, mumone majimi, byo atoka kala afwainwa kunowa.” (Yoa. 4:35) Yesu kechi waambilenga pa kunowa konkakwe ko twayuka ne, bino waambilenga pa kukonkanya kwa ku mupashi kwa bantu ba michima ya kishinka abo bafwainwe kwikala baana banji ba bwanga. Byambo byanji byavulwilengamo baana banji ba bwanga kwingilako uno mwingilo. Kwajinga mwingilo wabaya wakebewenga kwingilwa kabiji wafwainwe kwingijiwa mu kakimye kacheche.

2, 3. (a) Ki ka kimwesha kuba amba tuji mu kimye kya kunowa? (b) Uno mutwe usakwamba pa ka?

² Byambo bya kwa Yesu pa mambo a kunowa byanema bingi lelo jino. Tubena kwikala mu kimye kya majimi “atoka kala afwainwa kunowa” abena kwimenako bantu ba mu ntanda. Pa mwaka pa mwaka, bantu bavula batambwila lwito lwa kufunda bukine bupana bumi, kabiji baana ba bwanga bakatataka bavula babena kubatizwa. Atweba tuji na jishuko ja kwingilako mwingilo mukatampe wa kunowa ukyangye kwingijiwapo kala kyabaya ne, uno mwingilo ubena kutangijilwa na Mwina bujimi, aye Yehoba Lesa. Nanchi mubena “kwingijisha” mu uno mwingilo wa kunowa nyi?—1 Ko. 15:58.

³ Pa myaka isatu ne kichika ya mwingilo wanji panopantanda, Yesu wafunjishe baana banji ba bwanga pa mambo a mwingilo wabo wa kunowa. Uno mutwe usakwamba pa bishinka bisatu byanema Yesu byo afunjishe baana banji ba bwanga. Lufunjisho lonse lubena kumwesha kyubilo kyakilamo kunema kwi atweba byo tubena kwibikishako kwingila mwingilo wa kukonkanya baana ba bwanga lelo jino. Twayai twisambe pa bino byubilo kimo kimo.

Kwipelula Kwanema Bingi

4. Yesu wamwesheshe byepi buneme bwa kwipelula?

⁴ Akifwanyikizhai kino: Baana ba bwanga po bafumatu na kwipachika pa mambo a wafwainwa kwikala mukulumpe mwi abo. Bezhinauka ne bilungi byabo kechi byamweka kukasuluka ne. Onkao mambo Yesu waita mwana mucheche kobaji. Byo atongola uno mwana mucheche, Yesu waamba amba: ‘Awa wa kwipelula pamo nobe kano kana kacheche, ye yenka mukatampe mu bufumu bwa mwiulu.’ (Tangai Mateo 18:1-4.) Mu kifulo kya kulanguluka byonka bilanguluka bantu ba ino ntanda, banemekatu muntu na mambo a bulume bo aji nabo, bunonshi ne kifulo kyo ajipo, baana ba bwanga bafwainwe kumvwisha kuba amba kwikala bakulumpe kwashakamijile pa ‘kwipelula kwabo’ ku bakwabo. Yehoba wakonsheshetu kwibapesha ne kwibengijisha umvwe bepelula kya kine.

5, 6. Mambo ka o mwafwainwa kwikela bepelula pa kuba amba mwingilengako pakatampe mu mwingilo wa kunowa? Lumbululai.

⁵ Ne lelo jino, bantu bavula mu ino ntanda bengila na ngovu yabo yonse kukeba kwikala na bulume, bunonshi, ne bifulo. Na mambo a kuba bino, kechi bekala na kimye kya kwingila mingilo ya ku mupashi ne. (Mat. 13:22) Kupusanako na bano, bantu ba Yehoba baji na lusekelo lwa kwikala ‘bepelula’ ku bakwabo pa kuba’mba batambwile mapesho ne kwitabilwa ku Mwina bujimi.—Mat. 6:24; 2 Ko. 11:7; Fili. 3:8.

⁶ Akimonai kyakumwenako kya kwa Francisco mukulumpe mu kipwilo ku South America. Byo akijinga nsongwalume, wakaine kuya ku sukulu mukatampe pa kuba’mba ekale painiya. Uvuluka amba: “Kimye kyo naipangwizhe nakonsheshe kutwela nkito yakonsheshe kunkwasha pamo ne mukazhami kwikala na muzema wa mali. Mu kifulo kya byobyo, twafuukwilepo kupeezhako bwikalo bwetu ne kutwajijila kwingijila pamo mu mwingilo wa kimye kyonse. Palutwe kacheche, twatendekele kusema baana, kabiji makatazho avujijileko. Pano bino Yehoba witukwashishe kutwajijila na kupeezhako bwikalo bwetu.” Francisco wapezhako kwamba amba: “Kukila pa myaka 30, naikala na jishuko ja kwikala mukulumpe mu kipwilo, kununga pa mingilo ikwabo yanema. Kechi twilangulusha nangwa pachechetu pa kupeezhako bwikalo bwetu ne.”

7. Mwingijisha byepi lujimuno luji pa Loma 12:16?

⁷ Umvwe mwakana “bya kwitumbijika” bya ino ntanda kabiji ‘mwipelula mu kunanga byapela,’ ne anweba mwakonsha kuketekela kwikala na mapesho ne mashuko avula mu mwingilo wa kunowa.—Loma 12:16; Mat. 4:19, 20; Luka 18:28-30.

Mu Kwingila na Ngovu Mufuma Byawama

8, 9. (a) Ambai mu kwipipisha kishimpi kya kwa Yesu kya matalenta. (b) Kino kishimpi kikatakata kyakonsha kutundaika bañanyi?

⁸ Kwingila na ngovu ke kyubilo kikwabo kyo twafwainwa kwikala nakyo pa kuba amba twingilengako pakatampe mu mwingilo wa kunowa. Yesu wamwesheshe kino mu kishimpi kya matalenta.a Kino kishimpi kibena kwamba pa mwanamulume wajinga pa lwendo lwa kuya ku ntanda ingi, bino saka akyangye kuya, washijile bakalume banji basatu bintu byanji. Kalume mutanshi watambwijile matalenta atanu, wa bubiji watambwijile abiji, kabiji wa busatu watambwijile talenta umo. Nkambo yabo byo ayile, bakalume batanshi babiji baingijile na ngovu kabiji kwakubula kutaya kimye ‘baingijishe’ matalenta abo. Pano kalume wa busatu waubile “mulele.” Wazhikile talenta wanji panshi. Byo abwelele, uno mwanamulume wapele bakalume batanshi babiji “bukalama bwa pa byavula.” Waangachile talenta ye apele kalume wa busatu kabiji ne kupanga yewa kalume mu nzubo yanji.—Mat. 25:14-30.

⁹ Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, musaka kulondela bakalume baingijile na ngovu ba mu kishimpi kya kwa Yesu ne kwingilako papelela bulume bwenu mu mwingilo wa kulenga baana ba bwanga. Pano ibyepi umvwe bwikalo bwimulengela kubula kwingilako na ngovu? Kampe kukatazha kwa bwikalo kwimulengela kwingila kimye kyabaya mu kukebela ba mu nzubo yenu bikebewa. Nangwa kampe na mambo a bukote kechi muji na bulume bujipo na bakyanyike ne kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama ne. Umvwe byobyo kiji, kishimpi kya matalenta muji byambo byakonsha kwimutundaika.

10. Nkambo wa mu kishimpi kya matalenta wamwesheshe byepi amba wayukile mwakubila na bintu, kabiji mambo ka kino o kimutundaikila?

¹⁰ Yukai kuba amba nkambo wa mu kino kishimpi wayukile kuba’mba bakalume banji bajinga na bulume bwapusana pusana. Wamwesheshe kino mu byo apaine matalenta ‘monka mwayijile maana abo.’ (Mat. 25:15) Monka mo aketekejile, kalume mutanshi wamwenejilemo avula kukila kalume wa bubiji. Nangwa byonkabyo, nkambo yabo wamwesheshe amba wayukile byo baingijile na ngovu bakalume banji bonse babiji byo ebambijile pa muntu pa muntu amba ‘wawama ne wakishinka’ kabiji ne kwibapa mfweto yaesakana. (Mat. 25:21, 23) Byonka byajinga uno nkambo ya bakalume, ne Mwina bujimi, aye Yehoba Lesa, wayuka kuba amba bwikalo bwenu bwakonsha kwimulengela kukankalwa kwingilako pakatampe mwingilo wanji. Kechi ukalubamo byo mwibikishako kumwingijila na muchima yense ne, ukemupesha kwesakana na mingilo yenu.—Mako 14:3-9; tangai Luka 21:1-4.

11. Lumbululai kwingila na ngovu mu bimye bya makatazho byo mwakonsha kufuma mapesho.

¹¹ Kyakumwenako kya nyenga wa jizhina ja Selmira, mwina Kilishitu wikala mu Brazil kimwesha kuba amba kwingila na ngovu mu mwingilo wa Lesa kechi kwaimena pa kwikala bwikalo bwawama ne. Myaka makumi abiji apitapo, balume ba ba Selmira bebalozele ku batupondo ne kufwa bafwa, kabiji bashile ne baana ba bacheche basatu. Ba Selmira baingilanga nkito ya bukaboyi maola avula kabiji ne kwenda misinso yalepa mu mikwakwa mwapitanga myotoka yavula. Nangwa kya kuba bapitanga mu ano onse makatazho, banengezhanga bulongo bintu pa kuba amba bengilengako bupainiya bwa kimye kyonse. Palutwe kacheche baana babo babiji nabo baikele bapainiya. Baamba amba: “Pa myaka yavula yapitapo, nafunjisha Baibolo bantu bakila pa 20 kabiji baikala ke ba mu kisemi kyami. Ne lelo jino, ne walusekelo bingi pa butemwe bwabo ne bulunda bwawama. Kino ke kintu kyawama kyafwainwa kubula kupotwa na mali.” Kya kine, Mwina bujimi wapesha ba Selmira na mambo a byo bengila na ngovu!

12. Twakonsha kumwesha byepi amba tubena kwingilako na ngovu mu mwingilo wa kusapwila?

¹² Umvwe bwikalo bwenu pa kyokyo kimye bubena kwimulengela kubula kwingila kimye kyabaya mu mwingilo, mwakonsha kwingilako pakatampe mwingilo wa kunowa kupichila mu kwingila bulongo mu mwingilo wenu. Umvwe mwalondela bulongo mashinda a mu Kupwila kwa Mwingilo kwa mulungu ne mulungu, mukawamishako busendwe bwenu bwa kusapwila kabiji mukayukilako mashinda akwabo a kwingijisha pa kusapwila. (2 Timo. 2:15) Kabiji inge kyakonsheka, mwakonsha ne kupimpulako mutanchi wenu nangwa kwikileka kuba bintu byabula kunema pa kuba amba mutundaikenga lunengezho lwa kipwilo lwa kuya mu mwingilo wa mu bujimi kimye kyonse.—Kolo. 4:5.

13. Kintu ka kikebewa pa kuba amba tutwajijile kwingilanga na ngovu?

¹³ Yukai kuba’mba kwingila na ngovu kwiya na mambo a kumwesha lusanchilo kwi Lesa. (Sala. 40:8) Kalume wa busatu watongolwa mu kishimpi kya kwa Yesu wachiine nkambo yanji, walangulukilenga kuba amba nkambo yanji ukeba byavula kabiji kilubi. Ne kyafuminemo, uno kalume wazhikile talenta wanji mu kifulo kya kumwingijisha kuba amba amwenemo bunonshi bukwabo bwa nkambo yanji. Pa kuba amba tuchinuzhuke kuba byonka byaubile yewa kalume, twafwainwa kutwajijila kwikala na bulunda bwawama na Mwina bujimi, aye Yehoba. Ikalaingako na kimye kya kufunda ne kulanguluka pa byubilo byanji byawama, nabiji butemwe, butekanye ne lusa. Inge mwauba bino, mukatundaikwa kwingila mwingilo wanji kufuma panshi ya muchima.—Luka 6:45; Fili. 1:9-11.

‘Mwafwainwa Kwikala Bazhila’

14. Kintu ka kyanema kyafwainwa kuba boba bakeba kwikala ba mwingilo wa kunowa?

¹⁴ Byo aingijishenga byambo biji mu Binembelo bya Kihebelu, mutumwa Paulo wamwesheshe nkebelo ya Lesa pa mambo a bakalume banji baji panopantanda byo aambile amba: “Monka mwaikajila wazhila aye wimwita, monkamo ne anweba nenuwa mwikale bazhila mu misango yonse ya bwikalo bwenu; mambo kyanembwa’mba, Mukekala bazhila; mambo ne amiwa nazhila.” (1 Pe. 1:15, 16; Levi 19:2; Mpitu. 18:13) Bino byambo bimwesha kuba amba bamwingilo wa kunowa bafwainwa kwikala batoka mu byubilo ne ku mupashi. Twakonsha kuba bino kupichila mu kubapo bintu bimo byanema bikebewa pa kuba amba twiomvwe mu bukifwanyikizho. Twakonsha kwiovwa byepi? Ke kupichila mu bukwasho bwa mambo a Lesa a bukine.

15. Bukine bwa mu mambo a Lesa buji na bulume bwa kwitubila ka?

¹⁵ Mambo a Lesa a bukine beafwanyikizha ku mema atokeshañana. Kyakumwenako, mutumwa Paulo wanembele amba kipwilo kya bena Kilishitu bashingwa kyatoka ku meso a Lesa, nobe musongwa wa Kilishitu, wikitokeshe “pa kwikyovwa na mema a mu byambo . . . , amba kikale kyazhila kyabula bulema.” (Efi. 5:25-27) Ne patanshitu, Yesu waambile pa bulume bwa kutokesha buji mu Mambo a Lesa o ashimwinengapo. Yesu waambijile baana banji ba bwanga amba: “Pano anweba mwatoka kala na mambo a byambo byo nemwambila.” (Yoa. 15:3) Onkao mambo, bukine bwa mu mambo a Lesa buji na bulume bwa kutokesha muntu mu byubilo ne ku mupashi. Umvwe twaleka bukine bwa Lesa kwitutokesha mu jino jishinda, mpopwelo yetu yakonsha kwitabilwa kwi aye.

16. Twakonsha kwikala byepi batoka ku mupashi ne mu byubilo?

¹⁶ Pa kuba’mba twikale ba mwingilo ba kwa Lesa bakunowa, patanshi twaikele batoka mu byubilo ne ku mupashi. Ee kine, pa kuba amba ne atweba tutwajijile kufikilamo kwikala na jino jishuko, twafwainwa kwikala bakumwenako bawama mu kutumbijika Yehoba mu byubilo ne ku mupashi. (Tangai 1 Petelo 1:14-16.) Byonkatu byo tukeba kwikala batoka ku mubiji, byo byo twafwainwa kuleka ne mambo a Lesa a bukine kwitutokeshanga kimye kyonse. Kino kyavwangamo kutanga Baibolo ne kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu. Kabiji kilumbulula ne kwibikishako na muchima yense kulondela mikambizho ya Lesa mu bwikalo bwetu. Kuba bino kuketukwasha kushinda bilubo byetu ne kukana byubilo byatama bya ino ntanda. (Sala. 119:9; Yako. 1:21-25) Ee, kitekenesha bingi kuyuka kuba amba na mambo a bukwasho bwa mu mambo a Lesa a bukine, twakonsha ‘kovwewa’ nangwa twalenga mambo akatampe!—1 Ko. 6:9-11.

17. Pa kuba amba tutwajijile kwikala batoka, twafwainwa kumvwina ñanyi lujimuno lwa mu Baibolo?

¹⁷ Nanchi muleka mambo a Lesa a bukine kwimutokesha mu bwikalo bwenu nyi? Kyakumwenako, mubapo byepi umvwe bemujimunako pa mambo a bizumba biji mu byakisangajimbwe byatama bya ino ntanda? (Sala. 101:3) Abya muchinuzhuka kwisampa bulunda mu jishinda jabula kufwainwa na bakwenu baana basukulu ne bo mwingila nabo babula bena Kilishitu nyi? (1 Ko. 15:33) Nanchi mwibikishako kya kine kushinda bukoke bwenu abo bwakonsha kwimulengela kubula kwikala batoka kwi Yehoba nyi? (Kolo. 3:5) Abya mwipatula ku mitotololo ya bumulwila ntanda ne mupashi wa ntanda wasampukamo wa kukebesha kutumbijika makayo a kwikyombesha nyi?—Yako. 4:4.

18. Kwikala batoka mu byubilo ne ku mupashi kuketukwasha byepi kwikala ba mwingilo wa kunowa bengila bulongo?

¹⁸ Inge kemukokele mu bukishinka mu bino bintu mukafuma byawama. Byo aesakenyenga baana banji ba bwanga bashingwa ku misampi ya mañanzañanza, Yesu waambile amba: ‘Misampi yonse iji mwi amiwa ibula kupanga bipangwa, [ba Tata] beyifumyako: ne yonse misampi ipanga bipangwa, nayo beyitokesha, amba ipange byavula.’ (Yoa. 15:2) Inge mwakokela mema atokeshañana a bukine bwa mu Baibolo, mukapanga bipangwa byavula.

Mapesho a pa Kino Kimye ne Kulutwe

19. Baana ba bwanga ba kwa Yesu bebapesheshe byepi na mambo a kwibikishako kwikala ba mwingilo wa kunowa?

¹⁹ Baana ba bwanga bakishinka baumvwijile mafunjisho a kwa Yesu batambwijile mupashi wazhila pa Pentekosita mu 33 C.E. ne kwikala batumonyi “monse mwapela ntanda.” (Byu. 1:8) Baikele lubaji lwa jibumba jitangijila, bamishonale, bakulumpe benda, kabiji baingijile ne mwingilo wabaya wa kusapwila mambo awama “mu bilengwa byonse bya muno munshi.” (Kolo. 1:23) Byo batambwijilepo mapesho ne kulengela bakwabo kwikala balusekelo!

20. (a) Mapesho ka o mwatambwila na mambo a kwingilako pakatampe mu mwingilo wa ku mupashi wa kunowa? (b) Mwakebesha kuba ka?

²⁰ Kya kine, kupichila mu kwipelula, kwingila na ngovu ne kunemeka Mambo a Lesa, tukatwajijila kwingila na lusekelo mwingilo mukatampe wa ku mupashi wa kunowa ubena kwingijiwa. Bantu bavula byo baji na bulanda ne kulefulwa na bya ino ntanda ne kukebesha bintu bya mu bwikalo, atweba twikala bingi na lusekelo lwa kine. (Sala. 126:6) Kabiji kyakilamo kunema ke kya kuba amba, “mwingilo wetu wa mwi Nkambo kechi ye watu ne.” (1 Ko. 15:58) Mwina bujimi, aye Yehoba Lesa, uketupa mfweto ya myaka na mambo a ‘mwingilo wetu ne butemwe bo twijimwesha jizhina janji.’—Hebe. 6:10-12.

[Tubyambo twa mushi]

Mukivuluka Nyi?

Byo mubena kwibikako kwingilako pakatampe mu mwingilo wa kunowa . . .

• mambo ka o kyanemena kwikala bepelula?

• mwakonsha kutwajijila kwingila byepi na ngovu?

• mambo ka o kyanemena kutwajijila kwikala batoka mu byubilo ne ku mupashi?

[Kipikichala pa peja 17]

Kwipelula kwakonsha kwitukwasha kupeezhako bwikalo bwetu pa kuba amba tute muchima pa bintu bya Bufumu