BYA KUKWASHA KISEMI | MASONGOLA

Byo Mwakonsha Kwikala Banteleki Bawama

LUKATAZHO

Benakwenu bemwambila amba: “Kechi mubena kunteleka ne.” Bino mwaambilatu mu muchima amba, ‘Nabatelekenga.’ Nangwa byonkabyo, kishinka ke kya kuba’mba kechi mwaji kumvwisha bya kwamba benakwenu ne. Onkao mambo, mwatendeka kutoboka jikwabo.

Mwakonsha kuchinuzhuka kutoboka na benakwenu. Patanshi, mwafwainwa kuyuka kyalengela’mba mubule kumvwisha bya kwamba benakwenu nangwa mwaji kulangulukanga’mba mwaji kutelekanga.

KILENGELA

Kupayankana ne kukoka. Baana babena kuba kyungwe, televizhonyi naye ubena kupanga kyongo, kabiji mubena kulanguluka pa lukatazho lo mwajinga nalo ku nkito. Ponkapo, benakwenu batendeka kwimubula amba paji benyi baji mu jishinda. Mwakumbulatu bulongo amba “kyawama,” pano bino mwakumvwa byaji kwambiwa nyi? Kampe kechi mwakumvwa ne.

Kubula kuyuka bulongo mwayila byaamba benakwenu. Mwalanguluka amba kuji bintu bimo bibena kwimulangulukila benakwenu, nangwa kya kuba yenu mubena kwibyumvwina mungi. Kyakumwenako, kampe benakwenu baamba’mba, “uno mulungu kechi mubena kukomboka bukiji ku nkito ne.” Anweba mwaumvwa nobe babena kwimupamo mambo, mwakumbula amba: “Kechi yami nakulengela ne! Nafwainwa kwingila bingi pa kuba’mba tupane misonko ya pa nzubo.” Benakwenu bakumbula amba, “Kechi mbena kwimuzhachisha ne!” Mambo mulanguluko wabo wajinga wa kuba’mba mukekaleko na kimye kya kuya na kukaya nabo ku mpelo ya mulungu.

Kupwisha makatazho bukiji bukiji. Mwanamukazhi wa jizhina ja Marciea waambile amba: “Kimo kimye nkeba kwamba byo mbena kulanguluka, bino ba Mike, abo bakebatu kumbula bya kupwisha lukatazho bukiji bukiji. Amiwa kechi nkeba’mba bambule bya kupwisha lukatazho ne. Nkebatu namba bayuke byo mbena kulanguluka.” Ñanyi lukatazho lo baji nalo? Ba Mike abo bakebatu kupwisha lukatazho bukiji bukiji. Na mambo a bino, kechi bomvwa bibena kwamba ba Marcie ne.

Bino, mwakonsha kwikala byepi banteleki bawama?

BYA MWAKONSHA KUBA

Teshaingako muchima. Umvwe benakwenu baji na bintu bimo byanema byo babena kukeba kwamba, abya mutako muchima nyi? Kampe kechi mutako muchima ne na mambo a kulanguluka pa bintu bikwabo. Umvwe mubena kulanguluka pa bintu bikwabo, kubepekezhanga nobe mubena kumvwa ne. Inge kya konsheka, mwafwainwa kuleka byo mubena kuba ne kutelekesha kubibena kwamba benakwenu. Nangwa kampe mwakonsha kwibambila bemupembelako mwapwisha byo mubena kuba apa bino mwisamba.—Jifunde ja mu Baibolo Yakoba 1:19.

Ipainga kimye pa kwamba. Inge kechi kimye kyenu kya kwamba ne, chinuzhukainga kuchibikizha benakwenu nangwa kupachika byo babena kwamba. Mambo ne anweba kimye kyenu kya kwamba kisa kufika. Pa kino kimye telekaingatu.—Jifunde ja mu Baibolo Byambo bya Mana 18:13.

Ipuzhainga mepuzho. Kino kikemukwasha kuyuka bibena kwamba benakwenu. Ba Marcie bo twaambapo ku ntendekelo baamba’amba: “Ntemwa bingi inge ba Mike babena kungipuzha mepuzho pa byo mbena kwamba, mambo kuba bino kumwesha’mba babena kumvwa byo mbena kwamba.”

Umvwai byo babena kwamba. Kimye kyo abena kwamba, monai byo babena kubaala maboko, mwekelo ya kilungi, ne kumvwa jiwi jabo byo jibena kumvwanyika. Kimo kimye inge baamba kuba’mba “Kijitu bulongo,” kyakonsha kulumbulula amba “Kyatama” kwesakana nabyo amba byambo. Byambo bya kuba’mba, “Kechi mukeba kunkwasha ne” byakonsha kulumbulula amba “Kechi mwanta muchima ne.” Esekainga kuyuka kine kintu kiji mukachi ka muchima wabo, nangwa kimye kyo bazhindamatu. Kampe mwakonsha ne kutendeka kwipachika pa byambo byaji kwambiwa mu kifulo kya kuta muchima pa kine kintu kyaji kukebewanga.

Telekainga. Kechi mwafwainwa kufumapo umvwe mwinakwenu ubena kwamba ne. Mwafwainwa kutako muchima nangwa kyakuba byo abena kwamba kechi bimutokela ku muchima ne. Mwakonsha kuba byepi inge kya kuba mwinakwenu ubena kwimulengulula? Ba Gregory, baikala mu masongola kukila pa myaka 60 baambile amba: “Mwafwainwa kutelekanga umvwe mwinakwenu ubena kwamba. Byo byuba muntu wa milangwe kabiji mufuma byawama.”—Jifunde ja mu Baibolo: Byambo bya Mana 18:15.

Tainga benakwenu muchima. Kuba bino kulumbulula amba mwibatemwa. Umvwe saka mutako muchima ku bibena kwamba benakwenu kechi kikatazha kuteleka ne. Kino kimwesha amba mubena kulondela byaamba Baibolo amba: “Tainga muchima ku bintu bya bakwenu kabiji kange mulangulukengatu pa bintu byenu byonka ne.”—Filipai 2:4.

[Tubyambo twa mushi]

[Kitenguluzha pa peja 10]

BINEMBELO BYAKONSHA KWIMUKWASHA

‘Muntu wafwainwa kupelawizha kumvwa kabiji abande kwamba.’—Yakoba 1:19.

“Umvwe muntu wakumbula saka akyangye kumvwisha kyo kya kukosama kabiji ukamona bumvu.”—Byambo bya Mana 18:13.

“Kutwi kwa wa mana kukeba kuyukilapo bintu bikwabo.”—Byambo bya Mana 18:15.

[Kitenguluzha pa peja 10]

UMVWE MUBENA KWAMBA

Umvwe ke mwambe na benakwenu saka baji mu kibamba kikwabo nangwa bena kuba bintu bikwabo, abya bakonsha kumvwa byo mubena kwamba nyi? Mwafwainwa kwisamba na benakwenu umvwe kechi bapayankana na bintu bikwabo ne.—1 Petelo 3:8.

Langulukai pa kyaubile Yesu kyo baambapo mu Baibolo: Yesu byo ambilenga pa kwipelula, kechi wafikenejiletu kwamba kwakubula kulanguluka ne. Wapembelejile kimye kyafwainwa pa kuba’mba batumwa banji bomvwe. Kepo ebechile ne kwamba byo akebelenga.—Mako 9:33-35; 12:41-44.