BINTU BILENGELA KISEMI KWIKALA KYA LUSEKELO

Inge Umo mu Masongola Ukolwa Nangwa Walemana

Kufumatu kimye kyo natendekele kukolwa bamwata wami bengila mingilo yonsetu. Bino kechi bambulapo bya misonko ne. Kana ki ka kyo babujila kumbula? Namona mali akepa bachina’mba nsakwikalanga na binyenge.—Nancy.a

MU MASONGOLA mwikala makatazho, bino umvwe umo wakolwa kikola kibula kupwa makatazho akilamo.b Nanchi mulama mukwenu wa mu masongola wakolwa nyi? Umvwe ibyo, kampepo ano mepuzho alondelapo emuletela bijikila: ‘Nakonsha kumulama mukwetu umvwe kikola kyaswezha nyi? Umvwe watwajijila na kukolwa nkakonsha kumulamanga ne kwingila mingilo yonse ya pa nzubo nabiji kuteka, kupyanga ne kuya ku nkito nyi? Mambo ka o naikela na binyenge pa kushala na butuntulu bwa mubiji bwawama?’

Umvwe yenu mubena kukolwa nanchi mwiipuzha’mba: Nsa kwikala byepi byo nkankalwa kwiubila bintu? Nanchi kukolwa kwalengela mukwetu kunshikwa nyi? Nanchi lusekelo lwa mu masongola etu lwapwa nyi?’

Kyatamatu masongola amo apwa na mambo a kuponenwa na kikola kibula kupwa. Bino umvwe kyaikala bino kechi ko kuba’mba masongola enu pano po po apwila ne.

Bavula bekala mu masongola nangwa kyakuba baponenwa na kikola kibula kupwa nangwa bulema. Akimonai kino kyakumwenako kya ba Yoshiaki ne ba Kazuko. Ba Yoashiki bebalulangatu mambo musana wibakatazhe bingi. Ba Kazuko baambile’mba: “Bamwata wami kafwako kyo beubila ne. Nshingo, bipuzhi ne mikoko byatendeka kukola na mambo a kwibalama, kabiji batendeka ne kumpa muchi ku kipatela kibuka misana ne bikola bya mu manungi. Kwibalama kukokesha bingi.” Nangwa bajinga mu lukatazho, ba Kazuko baambile’mba: “Bulunda bwetu mu masongola bwakoselako.”

Nanchi ki ka kileta lusekelo mu makatazho a uno mutundu? Kimo kilengela ke kya kuba’mba betemwa kya kine mu masongola, basekela mu byonka byo baji nabyo bamona kukolwa kwa mukwabo amba kwibakunza bonse. Ee bino, umo inge wakolwa ko kuba’mba bonse bamanama nangwa kya kuba mu mashinda apusana. Buno buumo bwa mulume ne mukazhi bebwambapo pa Ntendekelo 2:24 amba: “Muntu ukaleka shanji ne inanji ne kulamachila ku mukazhanji, kabiji abo babiji bakekala ke mubiji umo.” Onkao mambo umvwe umo uji na kikola kibula kupwa, kwikwasha kwanema bingi.

Kunungapo, bapesapesa batana amba batwajijila mu masongola kimye kyo baponenwa na kikola kibula kupwa bamonapo mashinda mwakwikela na yoyo misongo ibaponena. Mashinda mwakwikela amo ebakwasha aji mu Baibolo. Akimonai mashinda alondelapo.

Itai Muchima Anweba Bene na Bene

Musapwishi 4:9 waamba’mba “meso abiji maya.” Mambo ka? Kyepelo 10 kikumbula’mba “Mambo inge umo wapona, mukwabo ukamushikula.” Nanchi lusanchilo lwimulengela ‘kushikula mukwenu’ nyi?

Nanchi mumonapo mashinda mwakukwashisha mukwenu nyi? Ba Yong baji na bakazhi bapapile mutamba umo baambile’mba: “Na muta bingi muchima mukazhanji kimye kyonse. Inge nafwa kilaka, vuluka kuba’mba naye wafwa kilaka? Inge mbena kukeba kulupuka pangye na kumona tubintu twa kitambo, na mwipuzha umvwe ukeba’mba twendele pamo? Misongo yanji yo yami.”

Umvwe yenu balama, nanchi kujipo bimo byo mwakonsha kwiubila kwakubula kulengela kikola kuswezha nyi? Inge ko biji, kuba bino kukemuletela lusekelo kabiji kukalengela mukwenu kutwajijila kwimulama bulongo.

Mu kifulo kya kupwisha mu muchima’mba mubena kumulama bulongo mukwenu wa mu masongola, nga mambo ka a kubujila ku mwipuzha byo akeba? Nancy watongolwa kutantwilo ya kino kibaba, kyapeleleko wamubujile mwatawanji byo aumvwinenga pa kubula kuyuka biji mali a kisemi. Luno mwatawanji watendeka kwisamba nanji pa mali.

ESEKAI BINO: Nembai mashinda o mwamona’mba mukwenu wakonsha kwimupezhezhako nkito pa kyo kyo kimye kabiji ne mukwenu naye obe kintu kimo. Apa bino mwesakanye byo mwanemba. Bonse musalepo jishinda jimo nangwa abiji o mwamona’mba awama.

Tanchikai Bulongo Bya Kuba

Mfumu wa maana Solomone wanembele’mba: “Bintu byonsetu biji na myaka yabyo.” (Musapwishi 3:1) Kyakonsha kukatazha kubangapo tubintu twapusana pusana na mambo a kwikala mu kisemi na wakolwa kikola kibula kupwa. Nanchi mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mubulenga kutatu muchima pa kintu kimo?

Mwakonsha kumonapo tubimye twa kubula kulanguluka pa kikola. Nanchi mwakonsha kwisangajika na byo mwaubanga saka mukyangye kuponenwa na kikola nyi? Inge kechi mwakonsha ne, bya kisangajimbwe ka byo mwafwainwa kweseka? Kyakonsha kwikala kintu kyapelatu nabiji kutanga nangwa kwibikako kufunda mulaka. Kubila pamo bintu saka mwalubako ku kikola kukakosesha ‘buumo’ kabiji kubaisha lusekelo lwenu.

Kintu kikwabo kyakonsha kwimukwasha ke kupwanañana na bakwenu. Baibolo waamba mu Byambo bya Mana 18:1 amba: ‘Awa wipatula ku bakwabo ukeba kuba bisaka muchima wanji mwine, kabiji ulengulula maana onse alumbuluka.’ Nanchi mwaumvwa byaamba kyepelo amba kwipatula kuvuzha milanguluko nyi? Kupusanako, kupwanañana pamo na bakwetu pa kimye pa kimye kusangajika kabiji kukepeshako milanguluko. Nga mambo ka akubujila kutendekelapo kwita wa kwimumonapo?

Kimye kimo, kwabanya kimye bulongo kukatazha ku ubena kulama mukwabo mu masongola. Bamo bengila bingi kya kuba bulume buya na kukepa pachepache kabiji kifumamo nabo bakolwa. Kipelako bakankalwa kutwajijila kulama bulongo mutemwe wabo wa mu masongola. Onkao mambo umvwe mubena kulama mukwenu wa mu masongola wakolwa kikola kibula kupwa, kange mulubengako kwilama bulongo anwe bene ne.c Bamo bekitana kuba’mba kubuula mulunda nabo ye baketekela wamulume umvwe babalume nangwa wamukazhi umvwe babakazhi bijikila byo baji nabyo, kikwasha bingi.

ESEKAI BINO: Nembai bimukatazha kulama mukwenu wa mu masongola. Kabiji munembe byo mwalanguluka kuba nangwa mashinda awama mwakwikela. Mu kifulo kya kukizhamo kulanguluka pa makatazho, iipuzhai anweba bene’mba: ‘Jishinda ka jawama ja kwikelamo na luno lukatazho?’

Langulukainga pa Bintu Byawama

Baibolo witujimunako’mba: “Kechi mwambe ne amba: Nanchi mambo ka moba a kala awamine kukila ano?” (Musapwishi 7:10) Onkao mambo kange mulangulukengatu pa byo mwafwainwa kwikala umvwe ne kukolwa ne. Yukai kuba’mba mu ino ntanda lusekelo lwa pa kakimye kacheche. Kine kintu kuyukatu mwakwikela na lukatazho.

Ki ka kyakonsha kwimukwasha kuba bino mu masongola? Isambainga pa byawama. Sekelainga inge mwaumvwako bulongo. Fukulaipo byo mukoba kulutwe ne kwibikila bikonkwanyi bya kwingijila pamo.

Luno lujimuno ba Shoji ne ba Akiko lwibakwashishe bingi mu masongola abo. Ba Akiko byo bakolelwe kikola kilengela kikoba kujitakana ne kukola bingi, balekele mwingilo wa bwina Kilishitu wa kimye kyonse. Nanchi kibafichishe ku muchima nyi? Ee, bino ba Shoji baambile ku bakonsha kwikala mu lukatazho lwa uno mutundu amba: “Kange mwilefulenga anwe bene na kulanguluka pa bintu byo mwaubanga kala ne. Taitu muchima pa bintu byawama. Nangwa mwayuka’mba kikola kikapwa, taitu muchima pa bwikalo bo mujimo. Amiwa nata bingi muchima pa kukwasha mukazhami.” Bino byambo byakonsha kwimukwasha umvwe mukwenu wa mu masongola ukolwa nangwa walemana.

[Tubyambo twa mushi]

IIPUZHAI ANWEBA BENE’MBA ...

Bintu ka byo twakonsha kubila pamo na mukwetu wa mu masongola?

▪ Kwamba javula pa kikola

▪ Kubula kwambaamba pa kikola

▪ Kubula kwakamwa

▪ Kwita muchima

▪ Kubilanga pamo bintu byabula kunkunza ku kikola

▪ Kupwanañana na bakwetu

▪ Kwibikila bikonkwanyi bya kwingijila pamo

[Kipikichala pa peja 20]

Pa kuba’mba mubule kutatu muchima pa kintu kimo, nanchi mwakonsha kukailanga pamo tubisela nyi?