Bonse Mu Kipwilo Twajijilai Kwikala Na Muchima Wawama

“Lusa lwa Nkambo Yesu Kilishitu lwikale ne anweba na mambo a muchima wenu wawama.”—FILI. 4:23.

TWAKONSHA KUTUNDAIKA BYEPI BAKWETU MU KIPWILO KWIKALA NA MUCHIMA WAWAMA . . .

․․․․․

kimye kyo tuji na balongo betu ba mu lwitabilo?

․․․․․

kupichila mu kwingila na mukoyo mwingilo wa mu bujimi?

․․․․․

kupichila mu kusolola mambo akatampe?

1. Mambo ka ba mu kipwilo kya ku Filipai ne ku Tiyatila o bebatakaikijile?

BENA Kilishitu batanshi ba mu Filipai bajinga bayanji. Nangwa byonkabyo, bajinga bampanyi kabiji batemenwe bingi bakwabo ba mu lwitabilo. (Fili. 1:3-5, 9; 4:15, 16) Kumpelo ya nkalata yo ebanembejile na lutangijilo lwa mupashi, mutumwa Paulo wanembele’mba: “Lusa lwa Nkambo Yesu Kilishitu lwikale ne anweba na mambo a muchima wenu wawama.” (Fili. 4:23) Bena Kilishitu ba ku Tiyatila nabo byo bamwesheshe uno yenka muchima, Yesu Kilishitu saka atumbijikwa kala wibambijile’mba: “Nayuka byo uba, butemwe bobe, lwitabilo lobe, mwingilo wobe ne kuchinchika kobe. Kabiji nayuka mingilo yobe yapelako yawamisha kukila itanshi.”—Lum. 2:19.

2. Byubilo byetu bilengela kipwilo kwikala byepi?

² Bipwilo bya Bakamonyi ba kwa Yehoba lelo jino nabyo bimwesha yenka uno muchima, nangwa’mba byubilo byawama. Bipwilo bimo byayukanyikilwa ku bumpanyi ne butemwe. Bikwabo nabyo byayukanyikwa’mba bingila na mukoyo mwingilo wa kusapwila Bufumu kabiji byanemeka mwingilo wa kimye kyonse. Inge twaikala na muchima wawama, tutundaika lukwatankano mu kipwilo ne kwikilengela kukomenako ku mupashi. (1 Ko. 1:10) Kabiji kutama kwa muntu umo kwakonsha kulengela kipwilo kukunuka ku mupashi, kuba kyambazhi kabiji ne kwikala na byubilo byatama. (1 Ko. 5:1; Lum. 3:15, 16) Nga kipwilo kyenu kiji byepi? Kabiji byubilo byenu byakonsha kulengela byepi bakwenu ba mu kipwilo kwikala na muchima wawama?

TUNDAIKAINGA BAKWENU KWIKALA NA MUCHIMA WAWAMA

3, 4. Twakonsha byepi ‘kumusanchila [Yehoba] mu kipwilo kikatampe’?

³ Nyimbi wa masalamo waimbile’mba: “Amiwa nkemusanchila mu kipwilo kikatampe: Nkemutota mu bantu bavujisha.” (Sala. 35:18) Nyimbi wa masalamo kechi walekanga kutota Yehoba kimye kyo aikalanga pamo na bakalume ba Lesa bakwabo ne. Nyimbi wa masalamo watemenwe bingi kutota Yehoba pamo na bapopweshi bakwabo. Kupwila kwa kipwilo kwikalako mulungu ne mulungu, nabiji kwa Lufunjisho lwa Kyamba kya Usopa kwitulengela kumwesha mukoyo ne lwitabilo lwetu kupichila mu kukumbulapo. Atweba bonse twafwainwa kwishikisha’mba: ‘Nanchi nkumbulapo pa kupwila nyi? Nanchi nengezha ne kukumbulapo bulongo nyi? Byonji mutwe wa kisemi, nanchi nkwasha baana bami kunengezhezha jimo mikumbu ne kwibakwasha kukumbula kwa kubula kutanga nyi?’

⁴ Nyimbi wa masalamo Davida waambile’mba muchima watatu kumo byo amwekela mu kwimba. Waambile’mba: “Muchima wami wata kumo konka, anweba Lesa, Muchima wami wata kumo konka; Nkembanga, ee kine, nkembanga ya kutota.” (Sala. 57:7) Nyimbo imbwa pa kupwila kwa bwina Kilishitu itulengela kwimba “nyimbo ya kutota” Yehoba na muchima yense. Umvwe nyimbo imo kechi mwiiyuka ne, mambo ka akubujila kwiimbanga pa Kupopwela kwa Kisemi? Twayai twibikishengako ‘kumwimbila Yehoba Lesa wetu nyimbo ya kutota byo tukijipo.’—Sala. 104:33.

5, 6. Twakonsha kumwesha byepi muchima wa bumpanyi ne wa kutambwila benyi, kabiji kuba bino kulengela kipwilo kwikala byepi?

⁵ Kutambwila balongo ne banyenga yetu ke jishinda jikwabo jo twakonsha kumwesheshamo butemwe mu kipwilo. Mu nkalata yanji yapeleleko yo anembejile Bahebelu, Paulo wibatundaikile’mba: “Saka mwitemwa anwe bene na bene byonka bitemwa bankasa ne kolo. Kange muvulamenga kutambwila benyi ne.” (Hebe. 13:1, 2) Kunengezhezha kajo bakalama benda ne bakazhi babo nangwa baji mu mwingilo wa kimye kyonse mu kipwilo kyetu ke jishinda jawama ja kumwesheshamo muchima wa kutambwila benyi. Vulukaingapo bafwilwa, bansemi baji bunke ne bakwabotu bo mwakonsha kwitako ne kujila nabo pamo nangwa kwibetako ku kupopwela kwenu kwa kisemi.

⁶ Paulo waambijile Timoti amba abule bakwabo “bobenga byawama, kwikala banonshi ba mingilo yawama, kwikala bampanyi, kukwashañana, ne kwitujila abo bene nsabo, ko kuba amba kitendekesho kyawama kya kulutwe, pa kuba amba bakwachishe ku bumi bwa kine kine.” (1 Timo. 6:17-19) Paulo watundaikilenga bapopweshi bakwabo kwikala na muchima wa bumpanyi. Nangwatu inge mwakumwena bintu mwakatazha, twakonsha kwikala bampanyi. Jishinda jawama ja kubilamo kino ke kukwashako bakwetu mu ñendelo pa kuya mu mwingilo wa mu bujimi ne kuya na kupwila. Pano aba bo bobila kifyele bafwainwa kubangapo ka? Bakonsha kutundaika bakwabo ba mu kipwilo kutwajijila kwikala na muchima wawama, inge kebamweshe muchima wa kusanta kampe kupichila mu kupotelamo manyi mu motoka. Kabiji kumonapo kimye kya kwikala pamo na balongo ne banyenga kwibalengela kumona byo mwibatemwa ne kwibata muchima. Inge ketubile “bakwetu ba mu lwitabilo” byawama ne kumonapo kimye kya kwikala nabo pamo na kwisamba, kwibapapo byo tuji nabyo, kechi tumweshatu’mba twibatemwa ne, tutundaika ne ba mu kipwilo kutwajijila kwikala na muchima wawama.—Nga. 6:10.

7. Kubula kusolola bya bufyamfya bya bakwetu kukwasha byepi ba mu kipwilo kutwajijila kwikala na muchima wawama?

⁷ Pano twayai twisambe pa bintu bikwabo bikosesha butemwe pakachi ka balongo ba mu lwitabilo: bulunda ne kubula kusolola bya bufyamfya. (Tangai Byambo bya Mana 18:24.) Mulunda wa kine kechi usolola bya bufyamfya bya mulunda nanji ne. Balongo ne banyenga yetu inge betubula biji ku muchima bayuka kuba’mba kechi tukabulako bantu bakwabo ne, kabiji kino kilengela butemwe ne bulunda kukoselako. Twayai tumweshenga butemwe mu kipwilo bwikalapo mu kisemi kupichila mu kwikala bakishinka ku bakwetu ne kubula kusolola bya bufyamfya.—Mana 20:19.

INGILAINGA NA MUKOYO MU MWINGILO

8. Bena Laodikea batambwijile ñanyi lujimuno, kabiji mambo ka?

⁸ Byo aambilenga pa kipwilo kya mu Laodikea, Yesu waambile’mba: “Nayuka mingilo yobe byo wabula kuba munyango nangwa kyuya. Nanchi inge waubile munyango nangwa kyuya. Bino byo wauba kyambazhi, ne kuba kyuya nangwa munyango ne, amiwa nkakushipa mu kanwa kami.” (Lum. 3:15, 16) Bena Laodikea kechi bajinga na kizaku mu mwingilo wa bwina Kilishitu ne. Kubula kizaku kwalengejile ba mu kipwilo kubula kwitemwa kya kine kine. Yesu wibambijile’mba: “Aba bonse bo natemwa nebakajipila ne kwibafunjisha. Onkao mambo, ikala wa mukoyo ne kulapila.”—Lum. 3:19.

9. Kwingila na mukoyo mu mwingilo wetu wa mu bujimi kukwasha byepi kipwilo?

⁹ Pa kuba’mba tulengele kipwilo kukosa ne kwikala na muchima wawama twafwainwa kwingilanga na mukoyo mu mwingilo wa mu bujimi. Kipwilo kyaikelako kukeba ne kukwasha bantu ba bumukooko baji mu nyaunda ne kwibakosesha ku mupashi. Onkao mambo, twafwainwa kwingila mwingilo wa kulenga baana ba bwanga na kizaku byonka byaingilanga Yesu. (Mat. 28:19, 20; Luka 4:43) Inge twaikala na kizaku kya mu mwingilo, popo tukwatankana ne kwikala “bamwingilo umo ne Lesa.” (1 Ko. 3:9) Umvwe twamona bakwetu byo basapwila pa lwitabilo lwabo ne byambo byabo byo bisolola byo batemwa Yehoba ne bukine, kitulengela kwibatemwa ne kwibanemeka bingi. Kabiji kwingijila pamo “na muchima umotu” mu mwingilo wa kusapwila kulengela kipwilo kukwatankana.—Tangai Zefwaniya 3:9.

10. Kwibikako kwingila bulongo mu mwingilo wa mu bujimi kukwasha byepi bakwetu mu kipwilo?

¹⁰ Kwibikako kwingila bulongo mu mwingilo wetu kukwasha bakwetu. Kuta muchima bantu bo tutana mu mwingilo, ne kwibikako kwibafika pa muchima kwitulengela kwikala na kizaku kya kwingila mwingilo. (Mat. 9:36, 37) Kwingila na mukoyo kulengela bakwetu nabo kwingila na mukoyo. Yesu watumine baana banji ba bwanga kuya babiji babiji na kusapwila kechi bunke ne. (Luka 10:1) Kino kechi kibatundaikiletu ne kwibafunjisha bya kwingila ne, bino kibalengejile ne kwingila na mukoyo mu mwingilo. Nanchi kechi tukeba kwingila na basapwishi ba Bufumu babambakana nenyi? Kwingila na mukoyo kwabo kwitutundaika ne kwitulengela kutemwa mwingilo wa kusapwila.—Loma 1:12.

CHINUZHUKAINGA KWIJIZHANYA NE BYUBILO BYATAMA

11. Bena Isalela ba mu moba ajiko Mosesa bajinga na michima ya mutundu ka, kabiji ki ka kyafuminemo?

¹¹ Byo papichiletu milungu icheche kufuma po baikejile mukoka, bena Isalela batendekele kwijizhanya. Kino kibalengejile kusatukila Yehoba ne bamwimenako. (Lupu. 16:1, 2) Bena Isalela bachechetu bafumine mu Ijipita bo batwelele mu Ntanda ya Mulaye. Nangwatu Mosesa kechi watwelelemo ne, na mambo a byo aambijile bena Isalela byo bejizhañenyenga. (Mpitu. 32:48-52) Nga atweba lelo jino, twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tuchinuzhuke kwikala na muchima wa kwijizhanya?

12. Twakonsha kuchinuzhuka byepi kwikala na muchima wa kwijizhanya?

¹² Twafwainwa kuchinuzhukanga kwikala na muchima wa kwijizhanya. Nangwa kya kuba kwikepesha ne kunemeka buntangi kwakonsha kwitukwasha, bino twafwainwa ne kuta muchima bakwetu bo tupwila nabo. Mwakonsha kufuma byatama inge kimye kyetu kyabaya kiya ku bya kutambatamba nangwa ku kupwanañana na bakwetu motwingijila nangwa bakwetu ba ku sukulu babula kunemeka mafunde aoloka a Lesa. Kechi twafwainwa kupwanañananga na bantu baji na byubilo byatama nangwa boba bakeba kwitolwela ne.—Mana 13:20.

13. Kwijizhanya kwakonsha kuleta ñanyi byubilo bikwabo byatama mu kipwilo?

¹³ Kwijizhanya kwatama bingi kabiji kwakonsha ne kwitulengela kwikala na byubilo bikwabo byatama. Kyakumwenako, kwijizhanya kwakonsha konauna mutende ne kukwatankana kwa kipwilo. Kutemwa kwijizhanya pa byuba bakwetu ba mu lwitabilo kechi kwibakozhatu ku muchima ne, bino kwakonsha ne kwitulengela kulenga mambo nabiji a luntepentepe nangwa kutukana. (Levi 19:16; 1 Ko. 5:11) Bamo batemenwe kwijizhanya mu kipwilo mu myaka kitota kitanshi batendekele “kulengulula buntangi ne kwambila mwenga bantu bo anemeka Lesa.” (Yuda 8, 16) Kunyinyita banabalume batongolwa mu kipwilo kwibalengejile kutalwa bibi kwi Lesa.

14, 15. (a) Kubula kusolola mambo akatampe kwakonsha kulengela kipwilo kwikala byepi? (b) Twakonsha kuba byepi inge twayuka’mba mukwetu walenga mambo akatampe?

¹⁴ Ibyepi inge twayuka’mba mukwetu ulenga mambo mu bufyamfya, nabiji kupendwa pendwa, kutamba bya mulekese, nangwa kuba bulalelale? (Efi. 5:11, 12) Inge twabula kusolola twakonsha kulengela mupashi wazhila wa Yehoba kubula kwingila mu kipwilo. (Nga. 5:19-23) Byonkatu bena Kilishitu batanshi mu Kolinda byo bafumishe bubi mu kipwilo, ne atweba lelo jino twakonsha kufumya bubi mu kipwilo pa kuba’mba tutwajijile kukosa ne kwikala na byubilo byawama. Mwakonsha kulengela byepi kipwilo kwikala na mutende?

¹⁵ Byonka byo twaambapo kala, kyanema kubula kusolola bya bufyamfya kikatakata umvwe bakwetu betubula biji ku muchima. Kyatama bingi kabiji kikola ku muchima kusolola bya bufyamfya bya mukwenu. Nangwa byonkabyo, umvwe walenga mambo akatampe, aba baji na lūsa lwa kutala pa mambo akatampe, ko kuba’mba bakulumpe mu kipwilo, twafwainwa kwibabula. (Tangai Bena Levi 5:1.) Inge twayuka’mba mulongo nangwa nyenga walenga mambo akatampe, twafwainwa kumutundaika kubula bakulumpe pa kuba’mba bamukwashe. (Yako. 5:13-15) Umvwe wabula kwisolola mu kimye kyafwainwa, twafwainwa kumwambamo ku bakulumpe.

16. Kusolola mambo akatampe kulengela byepi kipwilo kwikala na byubilo byawama?

¹⁶ Kipwilo kya bwina Kilishitu ke kya kufyamamo ku mupashi, kabiji twakonsha kwikizhikijila kupichila mu kusolola mambo akatampe. Inge bakulumpe mu kipwilo bakwasha nguba bibi kabiji walapila, kechi ukatwajijila kulengela kipwilo kwikala na byubilo byatama ne. Pano ibyepi inge kya kuba muntu walenga mambo wabula kulapila kabiji kechi ukeba kutambwila mafunde kufuma ku bakulumpe ne? Kumupanga mu kipwilo ‘kwipaya’ nangwa’mba kufumya byubilo byatama mukachi ketu ne kuzhikijila kipwilo. (Tangai 1 Kolinda 5:5.) Pa kuba’mba mu kipwilo mwikale byubilo byawama, kikebewa atweba bonse kukwatankana na bakulumpe ne kuzhikijila bakwetu ba mu lwitabilo.

TUNDAIKAINGA ‘BUUMO KUPICHILA MU MUPASHI’

17, 18. Ki ka kiketukwasha ‘kulama buumo kupichila mu mupashi wazhila’?

¹⁷ Baana ba bwanga batanshi ba kwa Yesu byo “bafunjilenga ku batumwa,” kibalengejile kukwatankana mu kipwilo. (Byu. 2:42) Banemekele lujimuno lwa mu Binembelo ne lutangijilo lwa bakulumpe mu kipwilo. Na mambo a kuba’mba bakulumpe bakwatankana na jibumba ja kalume wakishinka kabiji wa maana, kyalengela bonse kukwatankana mu kipwilo. (1 Ko. 1:10) Umvwe twalondela mikambizho ya mu Baibolo ya mu jibumba ja Yehoba ne lutangijilo lwa bakulumpe mu kipwilo, tumwesha’mba tubena ‘kwikala mu mutende atweba bene na bene ne kwibikishako kulama buumo bo twatambwile kupichila mu mupashi wazhila.’—Efi. 4:3.

¹⁸ Twayai atweba bonse twibikengako kulama kipwilo bulongo ne kwikala na byubilo byawama. Umvwe twauba bino, tukaketekela kuba’mba ‘lusa lwa Nkambo Yesu Kilishitu lukekala ne atweba na mambo a muchima wetu wawama.’—Fili. 4:23.

[Kipikichala pa peja 19]

Nanchi mulengela kipwilo kwikala na byubilo byawama kupichila mu kukumbulapo pa kupwila nyi?

[Kipikichala pa peja 20]

Tundaikainga byubilo byawama kupichila mu kuyuka nyimbo