Wuoyo Malolore

SAMA isomo gi dwol, be imoko sama iluongo weche moko? Koso, seche michung’ e nyim ji kigolo twak, be ichandori manyo weche monego iti godo? Ka en kamano, nyalo bedo ni ok iwuo e yo malolore. Ng’at mawuoyo e yo malolore, somo kendo wuoyo e yo mamiyo wechene gi paro mochiwo wuok mayot. Mani ok onyiso ni koro owuoyo awuoya maok oyue, owuoyo aruya, kata owuoyo maok opar. Wuoyone mit winjo. Omiyo, wuoyo malolore en lony ma omi thuolo makende e Skul mar Tij Nyasaye.

Nitie gik mang’eny manyalo miyo ng’ato kik wuo e yo malolore. Be ineno ka ber mondo inonri e achiel kuom weche maluwogi? (1) Sama ng’ato somo ne jomoko, weche moko maok olonygo miyo omoko. (2) Sama ng’ato wuoyo, ka osiko oling’ matin kuonde mang’eny, mano nyalo miyo wuoyone obed machot chot. (3) Ka ng’ato ok otimo ikruok maber, wuoyone nyalo bedo maok lolre. (4) Ka ng’ato wuoyo e nyim ji to ok ochano wechene e yo mamiyo giwinjore malong’o, mano hinyo mono ng’ato wuoyo e yo malolore. (5) Ka ng’ato ong’eyo mana weche manok e dhok moro, mano nyalo miyo ochandre komanyo weche monego otigo sama owuoyo. (6) Kapo ni ng’ato dwaro jiwo weche mang’eny ahinya, wuoyone ok bi bedo malolore. (7) Ka ng’ato ok olony gi grama matayo dhok moro, mano nyalo miyo wuoyone kik lolre.

Ka ok iwuo e yo malolore, jowinjo manie Od Romo ok bi wuok oko, kata kamano pachgi biro tangni. Mano biro miyo ng’eny gik miwacho olal nono.

Komachielo bende, dwarore ni jagol-twak obed motang’ mondo wuoyo monego obed motegno kendo malolore, kik bed mar chuno kata kuodo wi jowinjo. Kapo ni oganda miwuokie miyo yo miwuoyogo nenore ne jowinjo ka gima ing’ayo wach, kata ni wecheni ok wuog e chunyi, ok ibi konyogi. Ber ng’eyo ni kata obedo ni jaote Paulo ne en jagol-twak mang’ula, e wang’ Jo-Korintho nonyiso “nyawo, gi luoro, gi kibaji maduong’” mondo kik omi ji omiye duong’.—1 Kor. 2:3.

Gik Maok Onego Itim. Thoth ji ong’iyo medo weche kaka “oooh,” kata “aaah,” sama giwuoyo. Jomoko to ong’iyo chako wuoyo ka giwacho ni “koro,” kata soyo weche kaka “donge” kata “iwinjo,” e gimoro amora ma giwacho. Samoro nyalo bedo ni ok ing’eyo ni itimo kamano nyading’eny maromo nade. Inyalo kwayo ng’ato mondo ochik ite sama itiegori, kae to sa moro amora miwacho weche machalo kamago, to onwonigi. Inyalo wuoro ahinya.

Jomoko nigi tim mar dok nyading’eny e weche ma gia somo kata wacho. Matiendeni gichako sentens kae to ka gichopo e diere, gichako sentensno kendo e tiende kata gie kore.

Jomoko to wuoyo piyo moromo, kata kamano, kapok gitieko wacho paro moro kata kapod gin e dier sentens, gidum e paro machielo. Kata obedo ni weche wuok mayot, loko apoya paro ma ne iwuoyoe miyo wuoyoni ok bed malolore.

Kaka Inyalo Medo Lony. Kapo ni pek ma in-go en ni ichandori kidwaro weche mowinjore itigo, onego itim kinda mondo ilony gi weche mathoth. Non adimba tiend weche mikiya miromogo e Ohinga mar Jarito, Amkeni!, koda buge mamoko manyalo bedo ni isomo. Ng’i wechegi e diksonari kanyalore, ng’e tiendgi, kendo ti kodgi sama iwuoyo. Kapo ni onge diksonari, inyalo penjo ng’at molony e dhokno olerni tiend wechego.

Bedo gi kinde mag timo tiegruok e somo gi dwol pile, biro miyo imed lony. Ng’e weche ma somo tek kendo somgi gi dwol nyadinwoya.

Mondo isom e yo malolore, dwarore ni ing’e kaka weche tiyo kanyachiel e sentens. Thothne dwarore ni osom weche mang’eny kanyachiel eka gikel paro ma jandiko ne dwaro. Ng’e maber weche ma kamago. Inyalo kiewogi kapo ni mano biro konyi. Gima duong’ midwaro chopo ok en mana somo weche kare, to bende en chiwo paro e yo mawinjore maler. Bang’ nono sentens achiel, dhi e machielo ma itiek paragrafno duto. Ng’e maber kaka parogo luwore. Kae to tiegri somo wechego gi dwol. Som paragrafno nyadinwoya nyaka chop sama isome maok imok, kata ok iling’ iling’ kuonde maok owinjore. Kae to dhi e paragraf mamoko.

Bang’ mano, tiegri somogi piyo. Kiseng’eyo kaka weche manie sentens onego oluwre, ibiro neno weche mang’eny dichiel kendo ibiro ng’eyo ni weche mage monego oluwgi. Mano biro miyo imed somo maber.

Bedo gi tim mar somo weche kata kapok iikorinegi motelo nyalo bedo tiegruok maber. Kuom ranyisi, pile som gi dwol ndiko mar odiechieng’ kaachiel gi weche malerogo maok itimo ikruok motelo. Kar somo mana wach achiel achiel, ng’i gi somo weche machiwo paro ka gin kanyachiel.

Mondo wuoyoni obed malolore sama igoyo mbaka, dwarore ni ipar kapok iwuoyo. Tim kamano pile pile. Kapok ichako wuoyo, ng’e ni gin paro mage midwaro chiwo kendo kaka idwaro ni mondo parogo oluwre. Kik irikni. Tem chiwo paro achiel maok ichung’ kata maok idum e paro machielo kapok itieko mokwongo. Tiyo kod sentens machuok kendo mayot nyalo konyi.

Weche biro wuok mayot ka ing’eyo gima idwaro wuoyoe. E wuoyo mapile, ok ochuno ni ng’ato oyier wechene adimba. Kuom adier mondo itiegri, ber ng’eyo paro midwaro chiwo kae to kaka idhi nyime gi wuoyo, ipar weche mitiyogo. Ka itimo kamano, kendo kiketo pachi kuom paro midwaro chiwo kar keto pachi kuom weche mitiyogo, weche biro lolore mana kendgi kendo gibiro bedo mawuok e chunyi. To ka ichako keto pachi kuom weche midwaro tiyogo kar keto pachi kuom paro midwaro chiwo, wuoyoni biro bedo machot chot. Kitiegori, inyalo timo maber e bedo molony e wuoyo malolore, ma en lony madwarore e puonjo koda somo maber.

Kane omiye migawo mar wuoyo e lo Jehova e nyim oganda Jo-Israel koda e nyim Farao ruodh Misri, Musa noneno ni en ok oromo. Nikech ang’o? Ne ok owuo e yo malolore; samoro nikech ne en gi ng’ol moro e wuoyo. (Wuok 4:10; 6:12) Musa notemo nyiso gimomiyo ne ok onyal kawo migawono, kata kamano, Nyasaye ne ok orwako wechenego. Jehova ne ooro Harun kaka jal mawuoyo e lo Musa, kata kamano Nyasaye bende nokonyo Musa mondo owuo. Musa nowuoyo nyading’eny kendo e yo maber ok mana gi ji achiel achiel koda grube matindo kende, to bende nowuoyo gi oganda mangima. (Rapar 1:1-3; 5:1; 29:2; 31:1, 2, 30; 33:1) Kitimo duto minyalo kendo kiketo geno kuom Jehova, in bende inyalo tiyo gi nyalo mari mar wuoyo e miyo Nyasaye duong’.