Yud Ber Chuth Kuom Somo Muma
“Amor kuom Chik Nyasaye.”—RUMI 7:22.
1-3. Gin gweth mage ma ng’ato yudo kuom somo kendo tiyo gi puonj mayudore e Muma?
NYAMINWA moro ma hike ng’eny kinde moro nowacho niya: “Pile ka pile gokinyi, ajadwoko erokamano maduong’ ahinya ne Jehova kuom konya mondo ang’e Muma.” Nyaminwano osesomo Muma mangima nyadi 40, kendo pod odhi nyime some. Nyaminwa machielo ma rawera bende nowacho kaka somo Muma osekonye ng’eyo ni Jehova nitie adier. Mano nomiyo obedo gi winjruok maber gi Nyasaye. Nomedo wacho ni mano osemiyo ngimane obedo gi mor matamre gi nono!
2 Jaote Petro nojiwowa kama: “Dwaruru chak maliw mar chuny.” (1 Pet. 2:2) Sama wasomo kendo tiyo gi puonj mayudore e Muma, wabedo gi chuny maler maonge bura kendo wang’eyo gimomiyo wadak e piny ka. Puonjruok Muma konyowa ng’eyo kaka wanyalo dak e yo maber gi jomoko mabende ohero Nyasaye madier kendo tiyone. Mago gin gik mabeyo ahinya mamiyo wabedo mamor “kuom Chik Nyasaye.” (Rumi 7:22) Kata kamano, gweth mamoko mwayudo gin mage?
3 Kaka imedo puonjori ng’eyo Jehova kaachiel gi Wuode, e kaka hera ma in-go kuomgi koda oweteni medo dongo. E wi mano, Muma nyalo puonji ng’eyo kaka Nyasaye biro reso joma kare, e ndalo mobiro ketho piny marachni. In gi wach maber madwarore inyis jomoko e tiji mar lendo. Jehova biro gwedhi sama idhi nyime puonjo jomoko gik miseng’eyo kokalo kuom puonjruok Muma.
SOM MUMA KENDO PAR MATUT GIGO MISOMO
4 Somo Muma “gi dwol mapiny,” tiende en ang’o?
4 Jehova ok dwar ni jotichne osom Muma wiyewiye ka girikni. Nonyiso Joshua kama: “Kitabuni mar chik kik oa e dhogi, to inisome gi dwol mapiny kendo inipar wechene odiechieng’ gotieno.” (Josh. 1:8, New World Translation; Zab. 1:2) Be mano nyiso ni koro nyaka wasom weche duto manie Muma kochakre e Chakruok nyaka Fweny gi dwol mapiny? Ooyo. Tiende en ni onego wasome maok warikni mondo omiwa thuolo mar paro matut gik ma wasomo. Sama isomo Muma “gi dwol mapiny,” mano konyi keto pachi duto e ndiko misomono kendo biro jiwi ahinya gie sano. Sama isomo gimoro, obed ndiko kata sigana moro mawuoyo e wi ng’ato, som wechego mos, seche moko kiwacho wechego gi dwol mapiny. Mano nyalo miyo weche misomo e Ndikogo odonj matut e chunyi. Ang’o momiyo timo kamano dwarore ahinya? En nikech sama iwinjo tiend gima Muma owacho, mano miyo ibedo gi siso kata chuny mar timo kaka ipuonjori.
5-7. Chiw ane ranyisi kaka somo Wach Nyasaye gi dwol mapiny nyalo konyi (a) dong’ kiler e nyim Nyasaye; (b) nyiso jomoko ng’wono gi horuok; (c) keto geno chuth kuom Jehova kata mana e kinde mag chandruok.
5 Sama wasomo buge mag Muma maok walony godo maber, somogi gi dwol mapiny kendo mamos, nyalo konyowa paro ahinya gik mwasomo. Wanon ane ranyisi adekgi. Mokwongo, parane kuom owadwa moro mosesomo Muma mochopo e bug Hosea. Bang’ somo sula mar 4, kwan matindo 11 nyaka 13 gi dwol mapiny, oling’ matin. (Som Hosea 4:11-13.) Nikech ang’o? Ndikogo omako pache nikech osebedo kokedo gi tembe moko e skul. Oparo matut e wi ndikogo kae to ofwenyo niya: ‘Jehova neno gik maricho ma ji timo kata ka gin kama opondo. An ok adwar chwanyo Jehova.’ Owadwano ng’ado e chunye ni odwaro siko koler e nyim Nyasaye.
6 Ranyisi mar ariyo en mar nyaminwa moro mosesomo Muma mochopo e bug Joel sula mar 2 kwan matindo 13. (Som Joel 2:13.) Sama osomo ndikono gi dwol mapiny, oparo matut kaka onego oluw ranyisi mar Jehova ma en Nyasaye ‘mang’won, makecho ji ahinya, matero mos kuom wach timo mirima, mogundho gi miwafu, kendo machunye jalor’ ma owe maok okelo kum. Koro nyaminwano ng’ado e chunye mar timo lokruok mondo owe tiyo gi weche mag mirima ma osebedo kotiyogo sama owuoyo gi chwore koda joma moko.
7 Ranyisi mar adek en mar Wuoro ma Jakristo ma tije mar andika norumo kendo kibaji goye ahinya kuom kaka obiro rito joode. Sama osomo bug Nahum 1:7, opuonjore ni Jehova “ong’eyo jogo mogene” kendo orito ngima jogo ma time obednegi “kar geng’ruok motegno e ndalo mar chandruok.” Wachno hoyo chunye ahinya. Ofwenyo ni kare Jehova ohere kaachiel gi joode, kendo koro ok oparre ahinya mokalo tong’. Kae to somo kwan matindo 15 gi dwol mapiny. (Som Nahum 1:15.) Koro owadwani neno ni kare, kuom tiyo tij lendo e kinde ma en e chal mapekno, onyiso ni adier okawo Jehova obedne kar geng’ruok. Sama odhi nyime gi manyo tich, odhi nyime bende riwo lwedo tij lendo mitimo e kor juma.
8. Ler ane e yo machwok gimoro ma nyocha ifwenyo sama isomo Muma e puonjruok ma mari iwuon.
8 Ranyisi mowuo kuomgigo yudore e buge mag Muma ma jomoko nyalo kawo ni teknegi winjo tiendgi. Sama isomo buge mag Hosea, Joel, kod Nahum ka in gi gombo mar yudo wach manyalo puonji, ibiro bedo gi gombo mar somo bugego gi dwol mapiny. Par ane kaka buge mag jonabigo nyalo hoyi kendo miyi rieko matut miwuoro! To nade buge mamoko mag Muma? Wach Nyasaye chalo gi kidi mar almasi mapod onego okuny. Dwarore ikunygi maber! Omiyo som Muma mangima, kendo isome ka ng’at mamanyo mwandu mag Nyasaye ma nengogi tek.
TEM MATEK MONDO IWINJ TIEND GIMA ISOMO
9. Wanyalo timo ang’o mondo wamed lony e Muma?
9 En gima dwarore ahinya ni wasom Muma pile ka pile. Kata kamano, dwarore bende mondo in iwuon iwinjo tiend gik ma isomo e Muma. Omiyo tim nonro e bugewa mondo ipuonjri mathoth e wi chal jogo misomo wachgi e Muma, e wi kuonde miwuoyoe e Muma, koda gik ma ne otimore. Kapo ni ok in gadier kaka puonj moro manie Muma nyalo mulo ngimani, inyalo kwayo jaduong’-kanyakla kata Jakristo moro motegno mondo okonyi. Mondo omi wang’e kaka medo ng’eyo Muma en gima dwarore ahinya, we waneane ranyisi mar Jakristo moro machon ma notimo matek mondo omed lony e wach Nyasaye. Nyinge ne en Apollo.
10, 11. (a) Apollo noyudo kony mane mondo omed lony e tije mar lando wach maber? (b) Wanyalo puonjore ang’o kuom wach Apollo? (Ne sanduk mawacho ni “Be Ipuonjo Ji Kaluwore gi Adiera Manyien?”)
10 Apollo ne en Jakristo ma Ja-Yahudi “molony kuom weche manie Ndiko” kendo “nopong’ gi chuny ma jakinda.” Bug Tich Joote nyisowa niya: “Nowacho, kendo nopuonjo kare, weche ma kuom Yesu, to nong’eyo batiso mar Johana kende.” Kaok ong’eyo, Apollo noyudo puonjo wach batiso kotiyo gi lony machon. Bang’ kane Priscilla kod Akula owinjo kaka Apollo ne puonjo ji e dala mar Efeso, ne gilero ne Apollo “Yor Nyasaye” kendo ne “gipuonje kare moloyo.” (Tich 18:24-26) Mano nokonyo Apollo e yo mane?
11 Bang’ lendo e dala mar Efeso, Apollo ne odhi Akaya. Muma wacho kama: “To ka nosechopo, kuom ng’wono mar Nyasaye nokonyo ahinya jo moyie. Nikech nosiko otamo Jo-Yahudi chuth, konyisogi ratiro kuom weche manie Ndiko ni Kristo en Yesu.” (Tich 18:27, 28) Gie kindego, Apollo ne koro nyalo lero e yo makare chuth tiend batiso mar Jokristo. Ka en gi lony momedore kamano, “nokonyo ahinya” joma ne oyie rwako adiera mondo otim dongruok e lamo madier. En puonj mane mwayudo kuom wach Apollo? Mana kaka Apollo, wanyalo timo matek mondo wawinj tiend gima wasomo e Muma. Kata kamano, kapo ni Jakristo wadwa ma nigi lony moro omiyowa paro manyalo konyowa medo puonjo e yo molony, dwarore wadwok erokamano, wabolre kendo wati gi konyno. Ka watimo kamano, to chiwruok ma watimo e tij Jehova nyalo medo bedo maber moloyo.
TI GI GIK MISEPUONJORI E KONYO JOMOKO
12, 13. Lerane kaka tiyo gi Ndiko e yo mariek nyalo konyo japuonjre Muma otim dongruok.
12 Mana kaka Priscilla, Akula, kod Apollo, wan bende wanyalo konyo jomoko. Iwinjo nade sama itimo kata iwacho gimoro ma ojiwo japuonjre manyien mondo oyud teko mar nyagruok maber gi pek moro ma ne mone timo dongruok e wach Nyasaye? Koso, ka in jaduong’-kanyakla, iwinjo nade sama Jakristo wadu odwokoni erokamano kuom jip ma ne imiye kowuok e Ndiko, e kinde ma ne okalo e chal moro mapek? Onge kiawa ni tiyo gi Wach Nyasaye mondo ikony jomoko otim dongruok e ngimagi en gima kelo mor gadier.a Ne ane kaka inyalo medo timo kamano e yo maber moloyo.
13 Jo-Israel mathoth e kinde Elija ne pok onyiso maler kama gichung’ie kuom wach lamo madier. Weche ma Elija nowachogo, bende nyalo konyo japuonjre Muma mapod digni e paro ariyo mondo okaw okang’ mowinjore e lamo madier. (Som 1 Ruodhi 18:21.) Wane ane chal machielo: Kapo ni japuonjore Muma oluor nikech gik ma osiepene kata joodgi biro wacho, inyalo wuoyo kode kijiwe mondo okaw okang’ mowinjore e riwo lwedo lamo mar Jehova kitiyo gi ndiko mar Isaiah 51:12, 13.—Som.
14. Ang’o manyalo konyi paro Ndiko mag Muma sama idwaro konyo jomoko?
14 Kuom adier, Muma nigi weche mathoth manyalo jiwo, rieyo kendo tego jogo masome. Kata kamano, inyalo penjori kama: ‘Anyalo timo ang’o mondo amak ndiko mang’eny e pacha?’ Som Muma pile kendo par matut kuom gik misomo. Kuom timo kamano, ibiro kano Wach Nyasaye e chunyi, kendo roho mar Jehova nyalo konyi parogi sama idwarogi.—Mari. 13:11; som Johana 14:26.b
15. Ang’o mabiro konyi mondo ing’e Wach Nyasaye e yo momedore?
15 Mana kaka Ruoth Suleman, lam Jehova omiyi rieko mar chopo migepegi. (2 Weche 1:7-10) Mana kaka jonabi machon ma “nodwaro matek wach warruokni, kendo nomanye” gi sinani, in bende many Wach Jehova koda dwache gi kinda. (1 Pet. 1:10-12) Jaote Paulo nojiwo Timotheo mondo opidhre “gi weche mag yie, kod puonj maber.” (1 Tim. 4:6) Ka itimo kamano, ibiro bedo jal moikore chuth konyo jomoko ong’e wach Nyasaye. To sama itimo kamano, igero yie mari iwuon.
SOMO WACH NYASAYE MIYOWA RIT MADIER
16. (a) Gin gweth mage ma Jo Beroya noyudo kane “ginono weche manie Ndiko pile”? (b) Ang’o momiyo somo Muma pile en gima dwarore ahinya e kindewagi?
16 Jo-Yahudi ma nodak Beroya e gweng’ Makedonia, ne ‘nono weche manie Ndiko pile.’ Kane Paulo lando wach maber ne Jo-Yahudigo, ne ginono Ndiko mondo gine ka weche ma Paulo ne wachogo ne gin madier. Mano nokonyogi nade? Ji mathoth “noyie” mobedo Jokristo nikech nopuonjo adiera. (Tich 17:10-12) Mani nyiso ni somo Muma pile jiwo ng’ato omed bedo gi yie kuom Jehova. Yie ma kamano miyo ng’ato ‘bedo gadier e chunye kuom gik mikiyo, kendo obedo maonge kiawa kuom gik maok ne,’ to mano e gima dwarore ahinya mondo wadonj e piny manyien ma Nyasaye osingonwa.—Hib. 11:1.
17, 18. (a) Ere kaka yie motegno kod hera mogundho nyalo rito chuny Jakristo? (b) Ere kaka bedo gi geno motegno nyalo ritowa kik wahinyre?
17 Paulo nondiko niya: “Wan jogo mag odiechieng’, waritreuru, kwaserwako yie gi hera kaka akor mar lweny, kendo kwaserwako geno mar warruok kaka ogut lweny.” (1 Thes. 5:8) Adundo jalweny dwarore omi rit mondo jasigu kik hinye. Kamano bende, chuny Jakristo moro amora dwarore omi rit mondo teko mag richo kik loye. Ang’o ma jatimore sama jatich Jehova moketo yie chuth kuom gik ma Jehova osingo, omedo jiwo hera ma en-go kuom Nyasaye koda ne dhano wadgi? Jatich Nyasaye machalo kamano rwako gi lweny mag akor ma tekone ng’eny miwuoro. Ok yot mondo otim gima biro miyo oketh winjruokne gi Nyasaye.
18 Paulo nowuoyo bende e wi rwako ogudu matiende en, “geno mar warruok.” E ndalo Muma, ka jalweny ok norito wiye ne onyalo lalo ngimane mapiyo e lweny. To ka norwako ogudu motegno maber, nonyalo tony maok ohinyore marach sama gik moko ogoyo wiye. Wan bende wagero yie motegno kuom puonjruok Wach Nyasaye mondo wang’e kaka Jehova osebedo kareso joge. Geno motegno konyowa geng’o weche mag joma nong’anyo sama gipuonjo “weche manono mag oyuma” kendo mopong’ gi kwiri. (2 Tim. 2:16-19) Geno marwa bende biro jiwowa watamre chuth weche jogo manyalo dwaro rwakowa e timbe ma Jehova okwedo.
SOMO MUMA EMA BIRO KONYOWA WATONY
19, 20. Ang’o momiyo onego waher Wach Nyasaye, to wanyiso nade ni wahero Wachno? (Ne sanduk mawiye wacho ni “Jehova Jamiya Gima Owinjore Koda.”)
19 Kaka wamedo sudo machiegni gi giko mar pinyni, e kaka dwarore wamed keto genowa chuth kuom Wach Jehova. Puonj ma wayudo e Muma konyowa rieyo timbewa kendo konyowa ritore kik wadonj e obadho mag timbe maricho. Jehova biro jiwowa kendo hoyowa mondo wanan e bwo tembe ma Satan gi pinyeni biro kelonwa. Puonj ma Jehova miyowa kokalo kuom Wachne, biro konyowa wasik e yor ngima.
20 Ber ng’eyo ni dwaro mar Nyasaye en ni “ji duto okwo.” “Ji duto,” oriwo jotich Jehova te kaachiel gi jogo ma gikonyo kokalo kuom tijgi mar lendo kod puonjo ji. Kata kamano, jogo duto madwaro yudo ngima mochwere, dwarore “ging’e adiera chuth.” (1 Tim. 2:4) Kuom mano, mondo watony e ndalo mag giko, chuno ni nyaka wabed joma somo Muma kendo tiyo gi puonj ma Nyasaye ondikonwa kuom muche. Omiyo, som Muma pile mondo inyis ni ihero adiera mayudore e Wach Nyasaye.—Joh. 17:17.
a Ok onego wati gi Ndiko e temo chuno ng’ato otim lokruok moro kata nyise kaka en ng’at marach. Onego wabed joma hore kendo nyiso japuonjre Muma ng’wono mana kaka Jehova bende timonwa.—Zab. 103:8.
b To nade kapo ni inyalo mana paro weche mayudore e ndiko moro, to dak ipar buk, sula kata kwan matindo ma wechego yudoree? Yot mondo iyud ndikogo ka ing’iyo wechego e indeks manitie e tok Muma, e Watchtower Library kata e weche manie tok New World Translation.