മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം അതിനി​ട​യാ​ക്കു​ന്നത്‌

“ശരീര​ത്തി​ലെ ഏറ്റവും ലോല​മായ അവയവ​മാണ്‌ മസ്‌തി​ഷ്‌കം,” പറയു​ന്നത്‌ കാനഡ​യി​ലെ ലണ്ടനി​ലുള്ള യൂണി​വേ​ഴ്‌സി​റ്റി ഓഫ്‌ വെസ്റ്റേൺ ഒൺടേ​റി​യോ​യി​ലെ നാഡീ​രോ​ഗ​വി​ദ​ഗ്‌ധൻ ഡോ. വ്‌ളാ​ഡീ​മിർ ഹച്ചിൻസ്‌കി. ശരീര​ത്തി​ന്റെ ആകെ തൂക്കത്തി​ന്റെ രണ്ടു ശതമാനം മാത്രം വരുന്ന മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തിൽ 1,000 കോടി​യി​ല​ധി​കം നാഡീ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌. നമ്മുടെ ഓരോ ചിന്ത​യെ​യും ചലന​ത്തെ​യും സംവേ​ദ​നീ​യ​ത​യെ​യും ഉളവാ​ക്കാൻ തക്കവണ്ണം അവ നിരന്തര വിനി​മ​യ​ത്തി​ലേർപ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തിന്‌ ഊർജം ലഭിക്കു​ന്നത്‌ ഓക്‌സി​ജ​നിൽനി​ന്നും ഗ്ലൂക്കോ​സിൽനി​ന്നു​മാണ്‌. സങ്കീർണ​മായ ഒരു ധമനീ​വ്യൂ​ഹ​മാണ്‌ തുടർച്ച​യാ​യി ഇവ മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തി​ലേക്ക്‌ എത്തിച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്നത്‌.

മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തി​ലെ ഏതെങ്കി​ലും ചെറി​യൊ​രു ഭാഗത്തി​നാ​യാ​ലും ഏതാനും സെക്കൻഡ്‌ നേര​ത്തേ​ക്കു​പോ​ലും ഓക്‌സി​ജൻ ലഭിക്കാ​തി​രു​ന്നാൽ ലോല​മായ നാഡീ​കോ​ശ​പ്ര​വർത്ത​നങ്ങൾ തകരാ​റി​ലാ​കു​ന്നു. ഏതാനും മിനി​റ്റു​കൾക്കു​ശേ​ഷ​വും ആ നില തുടർന്നാൽ, മസ്‌തി​ഷ്‌ക​കോ​ശ​ങ്ങ​ളും അവയുടെ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളും നശിക്കാൻ തുടങ്ങു​ന്ന​തി​ന്റെ ഫലമായി മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തി​നു കേടു സംഭവി​ക്കു​ന്നു. ഈ അവസ്ഥയ്‌ക്കു പറയുന്ന പേരാണ്‌ ഇസ്‌ക്കീ​മിയ, മുഖ്യ​മാ​യും ധമനികൾ അടഞ്ഞു​പോ​കു​ന്നതു നിമിത്തം ഓക്‌സി​ജൻ ലഭിക്കാ​തെ വരുന്ന അവസ്ഥ. ഓക്‌സി​ജന്റെ അഭാവം മൂലമു​ണ്ടാ​കുന്ന തുടർച്ച​യായ, വിനാ​ശ​ക​മായ രാസ​പ്ര​വർത്ത​നങ്ങൾ മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ക​ല​കൾക്കു ക്ഷതമേൽപ്പി​ക്കു​ന്നു. ഫലം മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മാ​യി​രി​ക്കും. രക്തക്കു​ഴ​ലു​കൾ പൊട്ടി മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തിൽ രക്തസ്രാ​വ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തി​ന്റെ ഫലമായി, പരസ്‌പര ബന്ധിത സഞ്ചാര​പ​ഥങ്ങൾ അടഞ്ഞു​പോ​കു​മ്പോ​ഴും മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നു. ഇത്‌ പേശി​ക​ളി​ലേ​ക്കുള്ള രാസ, വൈദ്യു​ത പ്രവാ​ഹ​ത്തി​നു തടസ്സം സൃഷ്ടിച്ച്‌ മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ക​ല​കൾക്കു ക്ഷതമേൽപ്പി​ക്കു​ന്നു.

അതിന്റെ പ്രത്യാ​ഘാ​ത​ങ്ങൾ

ഓരോ മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​വും വ്യത്യ​സ്‌ത​മാണ്‌. അവ അസംഖ്യം വിധങ്ങ​ളിൽ വ്യക്തി​കളെ ബാധി​ച്ചേ​ക്കാം. മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ ദൂഷ്യ​ഫ​ല​ങ്ങ​ളും ഒരു വ്യക്തി അനുഭ​വി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നില്ല. അവയിൽ നേരി​യ​തോ​തി​ലു​ള്ള​തും തീരെ ദൃശ്യ​മ​ല്ലാ​ത്ത​തും തുടങ്ങി വേദന​ക​ര​മാം​വി​ധം ദൃശ്യ​മാ​യ​തു​വരെ ഉണ്ടായി​രി​ക്കാം. ശരീര​ത്തി​ന്റെ ഏതു പ്രവർത്ത​ന​മാണ്‌ തകരാ​റി​ലാ​കുക എന്നത്‌ മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തി​ന്റെ ഏതു ഭാഗത്തി​നാണ്‌ ആഘാത​മേൽക്കു​ന്നത്‌ എന്നതിനെ ആശ്രയി​ച്ചി​രി​ക്കും.

സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ കൈകാ​ലു​കൾക്കു ബലക്ഷയ​മു​ണ്ടാ​കു​ക​യോ അവ തളർന്നു​പോ​കു​ക​യോ ചെയ്യുന്നു. പൊതു​വേ, ഇത്‌ ശരീര​ത്തി​ന്റെ ഒരു വശത്തെ മാത്രമേ ബാധി​ക്കാ​റു​ള്ളൂ, അതായത്‌ മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തിൽ ആഘാത​മേൽക്കുന്ന ഭാഗത്തി​ന്റെ മറുവ​ശത്തെ. അതു​കൊണ്ട്‌ മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തി​ന്റെ വലതു​ഭാ​ഗ​ത്തി​നാണ്‌ തകരാറു സംഭവി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ ശരീര​ത്തി​ന്റെ ഇടതു​വ​ശ​വും, ഇടതു​ഭാ​ഗ​ത്തി​നാണ്‌ തകരാറു സംഭവി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ വലതു​വ​ശ​വും തളർന്നു​പോ​കു​ന്നു. ചില വ്യക്തി​കൾക്ക്‌ കൈകാ​ലു​ക​ളു​ടെ പ്രവർത്ത​ന​ശേഷി വീണ്ടെ​ടു​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞേ​ക്കു​മെ​ങ്കി​ലും പേശി​കൾക്കു വളരെ​യ​ധി​കം ഇളക്കം തട്ടുന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ കൈകാ​ലു​കൾ ഇച്ഛാനു​സ​രണം വഴങ്ങാതെ വരുന്നു. മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടായ ആ വ്യക്തി, ബാലൻസ്‌ നിലനിർത്താൻ പാടു​പെ​ടുന്ന കന്നിക്കാ​ര​നായ ഒരു സ്‌കേ​റ്റ​റെ​പ്പോ​ലെ തോന്നി​ച്ചേ​ക്കാം. ന്യൂ​യോർക്ക്‌ യൂണി​വേ​ഴ്‌സി​റ്റി മെഡിക്കൽ സെന്ററി​ലെ ഡോ. ഡേവിഡ്‌ ലെവൈൻ പറയുന്നു: “കൈകാ​ലു​കൾ ചലിക്കു​ന്നു​ണ്ടോ ഇല്ലയോ എന്നും അവ വായു​വിൽ എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നും മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നുള്ള സംവേ​ദ​ക​ത്വം അവർക്കു നഷ്ടമാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.”

മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​യ​വ​രിൽ 15 ശതമാ​ന​ത്തി​ലേറെ ആളുകൾക്ക്‌ ഇടയ്‌ക്കി​ടെ ശക്തമായ കോച്ചി​പ്പി​ടു​ത്തം അനുഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്നു. തത്‌ഫ​ല​മാ​യി അനിയ​ന്ത്രി​ത​മായ അംഗച​ല​നങ്ങൾ ഉണ്ടാകു​ന്നു. സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ ബോധ​ക്കേ​ടു​ണ്ടാ​കു​മ്പോ​ഴാണ്‌ ഇത്‌ സംഭവി​ക്കു​ന്നത്‌. കൂടാതെ, വേദന​യും സംവേ​ദ​ന​ശേ​ഷി​യി​ലുള്ള വ്യതി​യാ​ന​വും സാധാ​ര​ണ​മാണ്‌. കൈപ്പ​ത്തി​ക​ളി​ലും പാദങ്ങ​ളി​ലും നിരന്തരം മരവിപ്പ്‌ അനുഭ​വ​പ്പെ​ടുന്ന, മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടായ ഒരു വ്യക്തി പറയുന്നു: “ചില രാത്രി​ക​ളിൽ എന്റെ കാലു​ക​ളിൽ എന്തെങ്കി​ലും സ്‌പർശി​ക്കു​മ്പോൾ ഷോക്ക​ടി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അനുഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ ഞെട്ടി​യു​ണ​രും.”

വസ്‌തു​ക്കൾ രണ്ടായി കാണൽ, ഭക്ഷണം ഇറക്കാ​നുള്ള ബുദ്ധി​മുട്ട്‌ എന്നിവ​യും മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​ത്തി​ന്റെ പരിണ​ത​ഫ​ല​ങ്ങ​ളിൽ ഉൾപ്പെ​ട്ടേ​ക്കാം. മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​യ​വ​രു​ടെ വായും തൊണ്ട​യു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ട സംവേദന കേന്ദ്ര​ങ്ങൾക്കു തകരാറു സംഭവി​ച്ചാൽ, വായിൽനി​ന്നു തുപ്പ​ലൊ​ലി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ കൂടുതൽ നാണ​ക്കേ​ടു​ണ്ടാ​ക്കുന്ന തരത്തി​ലുള്ള കാര്യ​ങ്ങ​ളും സംഭവി​ച്ചേ​ക്കാം. പഞ്ചേ​ന്ദ്രി​യ​ങ്ങ​ളിൽ ഏതെങ്കി​ലു​മൊന്ന്‌ ബാധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടേ​ക്കാം. ഇത്‌ കാണാ​നും കേൾക്കാ​നും മണക്കാ​നും രുചി​യ​റി​യാ​നും സ്‌പർശി​ക്കാ​നും ഉള്ള പ്രാപ്‌തിക്ക്‌ കുഴപ്പങ്ങൾ സൃഷ്ടി​ച്ചേ​ക്കാം.

ആശയവി​നി​മയ പ്രശ്‌ന​ങ്ങൾ

അരണ്ട വെളി​ച്ച​മുള്ള ഒരു തെരു​വി​ലൂ​ടെ നിങ്ങൾ നടക്കു​ന്ന​താ​യി സങ്കൽപ്പി​ക്കുക. ആജാനു​ബാ​ഹു​ക്ക​ളായ രണ്ട്‌ അപരി​ചി​തർ നിങ്ങളെ പിന്തു​ട​രു​ന്നു. തിരി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ അവർ നിങ്ങളു​ടെ അടുക്ക​ലേക്കു പാഞ്ഞു​വ​രു​ന്ന​താ​ണു കാണു​ന്നത്‌. നിങ്ങൾ സഹായ​ത്തി​നാ​യി നിലവി​ളി​ക്കാൻ ശ്രമി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ ശബ്ദം പുറ​ത്തേക്കു വരുന്നില്ല! അത്തര​മൊ​രു സാഹച​ര്യ​ത്തിൽ അനുഭ​വ​പ്പെ​ടുന്ന നിരാശ നിങ്ങൾക്കു സങ്കൽപ്പി​ക്കാ​നാ​കു​മോ? മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടായ പലർക്കും, തങ്ങളുടെ സംസാ​ര​ശേഷി നഷ്ടപ്പെ​ടു​മ്പോൾ അനുഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്നത്‌ അതാണ്‌.

വികാ​ര​വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളും ആശകളും ആശങ്കക​ളും കൈമാ​റാ​നാ​കാ​തെ വരുന്നത്‌—ആലങ്കാ​രിക അർഥത്തിൽ സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളിൽനി​ന്നും കുടും​ബ​ത്തിൽനി​ന്നും ഒറ്റപ്പെ​ടു​ന്നത്‌—മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​ത്തി​ന്റെ ഏറ്റവും വിനാ​ശ​ക​മായ ഫലങ്ങളി​ലൊ​ന്നാണ്‌. മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടായ ഒരു വ്യക്തി അത്‌ ഇപ്രകാ​രം വിവരി​ക്കു​ന്നു: “എന്തെങ്കി​ലും പറയാൻ ശ്രമി​ക്കു​മ്പോൾ വാക്കുകൾ പുറത്തു​വ​രില്ല. വായ്‌ മൂടി​ക്കെ​ട്ടിയ അവസ്ഥ. വാക്കാ​ലോ എഴുത്താ​ലോ ഉള്ള നിർദേ​ശ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും എനിക്കു മനസ്സി​ലാ​കില്ല. ചുറ്റു​മുള്ള ആളുകൾ ഏതോ വിദേശ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാണ്‌ . . . എനിക്കു തോന്നി​യത്‌. എനിക്ക്‌ ഭാഷ മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നോ ഉപയോ​ഗി​ക്കാ​നോ സാധി​ച്ചില്ല.”

ചാൾസി​നാ​ക​ട്ടെ കേൾക്കുന്ന കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം മനസ്സി​ലാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ മറുപടി പറയു​ന്നതു സംബന്ധിച്ച്‌ അദ്ദേഹം എഴുതു​ന്നു: “പറയാ​നു​ള്ള​തെ​ല്ലാം ഞാൻ മനസ്സിൽ കണ്ടിട്ടു​ണ്ടാ​കും, പക്ഷേ പുറത്തു​വ​രു​മ്പോൾ അവയെ​ല്ലാം ആകെ കുഴഞ്ഞു​മ​റി​ഞ്ഞി​രി​ക്കും. ഞാൻ എന്നിൽത്തന്നെ കുരു​ങ്ങി​പ്പോ​യ​തു​പോ​ലെ​യാണ്‌ എനിക്ക​പ്പോൾ തോന്നുക.” മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം: ഒരു അനുഭ​വ​സ്ഥന്റെ മാർഗ​നിർദേശ പുസ്‌തകം (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന തന്റെ ഗ്രന്ഥത്തിൽ ആർതർ ജോസ​ഫ്‌സ്‌ വിവരി​ക്കു​ന്നു: “സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ നൂറി​ലേറെ വ്യത്യസ്‌ത പേശികൾ നിയ​ന്ത്രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ഏകോ​പി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ശരാശരി നൂറി​ല​ധി​കം മോ​ട്ടോർ യൂണി​റ്റു​ക​ളാണ്‌ ഈ പേശി​ക​ളി​ലോ​രോ​ന്നി​നെ​യും നിയ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്നത്‌. . . . വിസ്‌മ​യാ​വ​ഹ​മാ​യി, സംസാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഓരോ സെക്കൻഡി​ലും 1,40,000 നാഡീ-പേശീ പ്രവർത്ത​നങ്ങൾ [ആവശ്യ​മാണ്‌]. ഈ പേശി​കളെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കുന്ന, മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തി​ന്റെ ഒരു ഭാഗത്തി​നു ക്ഷതമേ​റ്റാൽ സംസാരം കുഴഞ്ഞു​പോ​യേ​ക്കാ​മെ​ന്ന​തിൽ അതിശ​യി​ക്കാ​നു​ണ്ടോ?”

സംസാ​ര​മേ​ഖ​ല​യി​ലു​ണ്ടാ​കുന്ന കുഴപ്പി​ക്കുന്ന പല പ്രതി​ഭാ​സ​ങ്ങൾക്കും മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം കാരണ​മാ​കു​ന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, സംസാ​രി​ക്കാ​നാ​കാത്ത ഒരു വ്യക്തിക്ക്‌ പാടാൻ സാധി​ക്കു​മാ​യി​രി​ക്കും. മറ്റൊ​രാൾക്ക്‌ പെട്ടെ​ന്നുള്ള ആവേശ​ത്തിൽ എന്തെങ്കി​ലും പറയാൻ കഴി​ഞ്ഞേ​ക്കാം. എന്നാൽ പറയാൻ ശ്രമി​ക്കു​മ്പോൾ അതിനു കഴി​ഞ്ഞെ​ന്നു​വ​രില്ല, അല്ലെങ്കിൽ അയാൾ നിർത്താ​തെ സംസാ​രി​ച്ചേ​ക്കാം. ചിലരാ​കട്ടെ പിന്നെ​യും പിന്നെ​യും ഒരേ വാക്കു​ക​ളോ പദപ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളോ ആവർത്തി​ച്ചേ​ക്കാം. മറ്റു ചിലർ ചേരാത്ത വാക്കുകൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചേ​ക്കാം. അതായത്‌, വേണ​മെ​ന്നു​ള്ള​തിന്‌ വേണ്ട എന്നോ മറിച്ചോ പറഞ്ഞേ​ക്കാം. ഇനിയും ചിലർക്ക്‌ ഉപയോ​ഗി​ക്കേണ്ട പദങ്ങൾ അറിയാ​മെ​ങ്കി​ലും മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തിന്‌ വായ്‌, ചുണ്ടുകൾ, നാക്ക്‌ എന്നിവ ചലിപ്പി​ക്കാൻ കഴിയാ​തെ പോകു​ന്നു. അല്ലെങ്കിൽ പേശി​കൾക്കു​ണ്ടാ​കുന്ന ബലക്ഷയം നിമിത്തം അവരുടെ സംസാരം കുഴഞ്ഞു​പോ​കു​ന്നു. ചിലർ സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ ഇടയ്‌ക്കി​ടെ ശബ്ദം ക്രമാ​തീ​ത​മാ​യി ഉയർന്നേ​ക്കാം.

വൈകാ​രി​ക ഭാവത്തെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കുന്ന, മസ്‌തി​ഷ്‌ക​ത്തി​ലെ ഭാഗത്തി​നാ​യി​രി​ക്കാം ചില​പ്പോൾ മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം മൂലം തകരാറു സംഭവി​ക്കു​ന്നത്‌. വിരസ​ത​യു​ള​വാ​ക്കുന്ന സംസാ​ര​മോ മറ്റുള്ള​വ​രു​ടെ വൈകാ​രി​ക​ഭാ​വത്തെ ഉൾക്കൊ​ള്ളു​ന്ന​തി​ലുള്ള ബുദ്ധി​മു​ട്ടോ ആയിരി​ക്കാം ഫലം. ഇത്തരത്തി​ലു​ള്ള​തും മേൽവി​വ​രി​ച്ച​തു​പോ​ലു​ള്ള​തു​മായ ആശയവി​നി​മയ തടസ്സങ്ങൾ കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങൾക്കി​ട​യിൽ—ഭാര്യ​യ്‌ക്കും ഭർത്താ​വി​നു​മി​ട​യിൽ—വിടവു സൃഷ്ടി​ച്ചേ​ക്കാം. ഗേയൊർഗ്‌ വിവരി​ക്കു​ന്നു: “മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം മുഖഭാ​വ​ങ്ങ​ളെ​യും ആംഗ്യ​ങ്ങ​ളെ​യും മുഴു​വ്യ​ക്തി​ത്വ​ത്തെ​യും​തന്നെ ബാധി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ മുമ്പ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ പരസ്‌പരം ഇടപെ​ടാൻ സാധി​ച്ചില്ല. അത്‌ എന്റെ ഭാര്യയല്ല മറ്റൊരു സ്‌ത്രീ​യാ​ണെ​ന്നും അവളെ ആദ്യം​മു​തൽ അറി​യേ​ണ്ട​തു​ണ്ടെ​ന്നും എനിക്കു തോന്നി.”

വൈകാ​രിക, വ്യക്തിത്വ മാറ്റങ്ങൾ

അനുചി​ത​മായ പെട്ടെ​ന്നുള്ള വികാ​ര​വ്യ​തി​യാ​നങ്ങൾ, പൊട്ടി​ച്ചി​രി അല്ലെങ്കിൽ പൊട്ടി​ക്ക​ര​ച്ചിൽ, കടുത്ത കോപം, ദുശ്ശങ്ക, തീവ്ര​ദുഃ​ഖം എന്നിവ​യെ​ല്ലാം മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​യ​വർക്കും അവരുടെ കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങൾക്കും നേരി​ടേ​ണ്ടി​വ​രുന്ന വൈകാ​രിക വ്യക്തിത്വ പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളിൽ ചിലതു മാത്രം.

മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടായ ഗിൽബർട്ട്‌ വിവരി​ക്കു​ന്നു: “ചില​പ്പോ​ഴെ​ല്ലാം ഞാൻ വികാ​രാ​ധീ​ന​നാ​കും. നിസ്സാര കാര്യ​ങ്ങൾക്കു​പോ​ലും ഞാൻ ചിരി​ക്കു​ക​യോ കരയു​ക​യോ ചെയ്യും. ഇടയ്‌ക്കൊ​ക്കെ ഞാൻ ചിരി​ക്കു​മ്പോൾ ആരെങ്കി​ലും ചോദി​ക്കും, ‘നിങ്ങ​ളെ​ന്തി​നാ ചിരി​ക്കു​ന്നത്‌?’ പക്ഷേ എന്തിനാ​ണെന്ന്‌ എനിക്ക​വ​രോ​ടു പറയാൻ കഴിയാ​റില്ല.” ഇതും ശരീര​ത്തി​ന്റെ ബാലൻസ്‌ സംബന്ധിച്ച പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളും അൽപ്പം മുടന്തും ഉള്ള ഗിൽബർട്ട്‌ ഇങ്ങനെ പറയാൻ പ്രേരി​ത​നാ​യി: “ഈ ശരീരം എന്റേത​ല്ലെ​ന്നും ഞാൻ മറ്റാരോ ആണെന്നും എനിക്കു തോന്നു​ന്നു. മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പത്തെ അതേ വ്യക്തിയല്ല ഞാൻ എന്ന തോന്ന​ലാ​ണെ​നിക്ക്‌.”

ശാരീ​രി​ക-മാനസിക മാറ്റങ്ങൾ ഏൽപ്പി​ക്കുന്ന ക്ഷതങ്ങളു​മാ​യി കഴിഞ്ഞു​കൂ​ടുന്ന പലരും വൈകാ​രിക പ്രക്ഷുബ്ധത അനുഭ​വി​ക്കു​ന്ന​വ​രാണ്‌. മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​യ​ശേഷം ഹീറൊ​യൂ​ക്കിക്ക്‌ സംസാര വൈക​ല്യ​മുണ്ട്‌. ശരീര​ത്തി​ന്റെ ഒരു വശം തളർന്നു​പോ​കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അദ്ദേഹം പറയുന്നു: “കാല​മേറെ കഴിഞ്ഞി​ട്ടും ഞാൻ സുഖം​പ്രാ​പി​ച്ചി​ട്ടില്ല. പഴയ​പോ​ലെ ജോലി ചെയ്യാ​നാ​വി​ല്ലെന്നു മനസ്സി​ലാ​യ​പ്പോൾ ഞാൻ നിരാ​ശ​നാ​യി. തൊട്ട​തി​നും പിടി​ച്ച​തി​നു​മൊ​ക്കെ ഞാൻ മറ്റുള്ള​വരെ കുറ്റ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ തുടങ്ങി. എന്റെ വികാ​ര​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അണമു​റി​ഞ്ഞൊ​ഴു​കു​മെന്ന്‌ എനിക്കു തോന്നി. ഞാൻ ഒരു മനുഷ്യ​ന​ല്ലാ​താ​യി മാറി.”

ഭയവും ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​യും മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​യ​വർക്കി​ട​യിൽ സാധാ​ര​ണ​മാണ്‌. എലൻ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു: “തലയ്‌ക്ക​കത്ത്‌ പെരു​പ്പു​ണ്ടാ​കു​മ്പോൾ അത്‌ മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​കാ​നുള്ള സൂചന​യാ​യി​രി​ക്കു​മെന്ന്‌ അറിയാ​വു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അപ്പോൾ എനിക്ക്‌ ഒരുതരം അരക്ഷി​താ​വസ്ഥ അനുഭ​വ​പ്പെ​ടും. നിഷേ​ധാ​ത്മ​ക​മാ​യി ചിന്തി​ക്കു​മ്പോൾ എനിക്കു ശരിക്കും പേടി തോന്നും.” താൻ അനുഭ​വി​ക്കുന്ന ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​യെ​പ്പറ്റി റോൺ വിവരി​ക്കു​ന്നത്‌ ഇങ്ങനെ​യാണ്‌: “ശരിയായ നിഗമ​ന​ങ്ങ​ളി​ലെ​ത്താൻ ചില​പ്പോൾ കഴിയാ​റി​ല്ലെ​ന്നു​തന്നെ പറയാം. ചെറിയ പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ങ്കി​ലും രണ്ടോ മൂന്നോ എണ്ണം ഒരേ സമയത്ത്‌ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യേണ്ടി വരുന്നത്‌ എന്നെ നിരാ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. എനിക്ക്‌ വല്ലാത്ത മറവി​യാണ്‌. ഏതാനും മിനിറ്റ്‌ മുമ്പെ​ടുത്ത തീരു​മാ​നം​പോ​ലും ചില​പ്പോൾ എനിക്ക്‌ ഓർമി​ക്കാൻ കഴിയാ​റില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ ഗുരു​ത​ര​മായ വീഴ്‌ചകൾ വരുത്തു​ന്നു. എനിക്കും മറ്റുള്ള​വർക്കും അത്‌ ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​ള​വാ​ക്കു​ന്നു. കുറച്ചു കാലം​കൂ​ടെ കഴിഞ്ഞാൽ എന്തായി​രി​ക്കും എന്റെ അവസ്ഥ? ശരിയായ രീതി​യിൽ സംസാ​രി​ക്കാ​നോ ഒരു കാറോ​ടി​ക്കാ​നോ എനിക്കു കഴിയാ​തെ വരുമോ? ഞാൻ എന്റെ ഭാര്യ​യ്‌ക്ക്‌ ഒരു ഭാരമാ​യി​ത്തീ​രു​മോ?”

കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളെ​യും ബാധി​ക്കു​ന്നു

മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​യവർ മാത്രമല്ല, അവരുടെ കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളും അതിന്റെ വിനാ​ശ​ക​മായ അനന്തര​ഫ​ല​ങ്ങ​ളു​മാ​യി മല്ലി​ടേണ്ടി വരുന്നു. ഒരിക്കൽ ബുദ്ധി​ശാ​ലി​യും സമർഥ​നു​മാ​യി​രുന്ന ഒരു വ്യക്തി ഒന്നും ചെയ്യാ​നാ​കാത്ത അവസ്ഥയി​ലാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നത്‌, എന്തിനും ഏതിനും മറ്റൊ​രാ​ളെ ആശ്രയി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രുന്ന ഒരു ശിശു​വി​നെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നത്‌, അവർക്ക്‌ കാണേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നു. കുടും​ബാം​ഗങ്ങൾ പരിചി​ത​മ​ല്ലാത്ത ധർമങ്ങൾ ഏറ്റെടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നത്‌ ബന്ധങ്ങൾക്ക്‌ ഉലച്ചിൽ തട്ടാനി​ട​യാ​ക്കി​യേ​ക്കാം.

ഹാറൂ​ക്കോ ദുരന്ത ഫലങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു വിവരി​ക്കു​ന്നത്‌ ഇങ്ങനെ​യാണ്‌: “സുപ്ര​ധാ​ന​മായ എല്ലാ കാര്യ​ങ്ങ​ളും എന്റെ ഭർത്താവ്‌ മറന്നു​പോ​യി. അദ്ദേഹം നോക്കി​ന​ട​ത്തി​യി​രുന്ന കമ്പനി ഞങ്ങൾക്ക്‌ അടച്ചു​പൂ​ട്ടേ​ണ്ടി​വന്നു. വീടും കുടി​യു​മെ​ല്ലാം നഷ്ടമായി. ഭർത്താ​വു​മാ​യി തുറന്നു സംസാ​രി​ക്കാ​നോ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ഉപദേശം തേടാ​നോ സാധി​ക്കാ​ത്ത​താ​യി​രു​ന്നു എന്നെ ഏറ്റവും വേദനി​പ്പി​ച്ചത്‌. രാത്രി​യും പകലും തിരി​ച്ച​റി​യാൻ സാധി​ക്കാ​തെ അദ്ദേഹം മിക്ക​പ്പോ​ഴും രാത്രി​യിൽ ധരിക്കേണ്ട ഡയപ്പറു​കൾ അഴിച്ചു​ക​ള​യു​ക​പോ​ലും ചെയ്യും. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ഈ അവസ്ഥ ഞങ്ങൾ മുന്നിൽ കണ്ടിരു​ന്ന​താ​ണെ​ങ്കി​ലും അത്‌ ഒരു യാഥാർഥ്യ​മാ​യി അംഗീ​ക​രി​ക്കാൻ ഇപ്പോ​ഴും ഞങ്ങൾക്ക്‌ കഴിയു​ന്നില്ല. ഞങ്ങളുടെ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വം നേരെ തിരി​ഞ്ഞു​പോ​യി. ഞാനും മോളു​മാണ്‌ ഇപ്പോൾ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ രക്ഷിതാ​ക്കൾ.”

“മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മുള്ള ഒരു വ്യക്തിയെ പരിച​രി​ക്കു​ന്നത്‌—നിങ്ങൾ അവരെ എത്രതന്നെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും—ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ വളരെ ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​ള​വാ​ക്കി​യേ​ക്കാം,” ഇലേൻ ഫാൻറൽ ഷിംബർഗ്‌ മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം: കുടും​ബങ്ങൾ അറിഞ്ഞി​രി​ക്കേ​ണ്ടത്‌ (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌ത​ക​ത്തിൽ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. “സമ്മർദ​വും ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​വും ഒരിക്ക​ലും കുറയു​ന്നില്ല.” ചില സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ അതീവ​ശ്ര​ദ്ധ​യോ​ടു​കൂ​ടി പരിച​ര​ണ​മേ​കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നത്‌ പരിച​രി​ക്കുന്ന കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ആരോ​ഗ്യ​ത്തെ​യും വികാ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും ആത്മീയ​ത​യെ​യും പ്രതി​കൂ​ല​മാ​യി ബാധി​ച്ചേ​ക്കാം. അമ്മയ്‌ക്കു​ണ്ടായ മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം തന്റെ ജീവി​തത്തെ പിടി​ച്ചു​ല​ച്ച​തെ​ങ്ങ​നെ​യെന്ന്‌ മരിയ വിവരി​ക്കു​ന്നു: “ഞാൻ അമ്മയെ ദിവസ​വും ചെന്നു കാണും. പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളും മറ്റും വായി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തും അമ്മയോ​ടൊ​പ്പം പ്രാർഥി​ച്ചും​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ അമ്മയെ ആത്മീയ​മാ​യി കെട്ടു​പണി ചെയ്യാൻ ശ്രമി​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ സ്‌നേ​ഹം​കൊണ്ട്‌ അമ്മയെ പൊതി​യും. അമ്മയെ കെട്ടി​പ്പി​ടിച്ച്‌ തെരു​തെരെ ഉമ്മവെ​ക്കും. പക്ഷേ വീട്ടി​ലേക്കു വരു​മ്പോൾ വൈകാ​രി​ക​മാ​യി ഞാൻ തളർന്നു​പോ​കും. ചില ദിവസ​ങ്ങ​ളിൽ ഞാൻ ഛർദി​ച്ച​വ​ശ​യാ​കും.”

പരിച​രി​ക്കു​ന്ന ചിലർക്ക്‌ നേരി​ടേ​ണ്ടി​വ​രുന്ന ഏറ്റവും ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​ള​വാ​ക്കുന്ന സംഗതി​യാണ്‌ സ്വഭാ​വ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​കുന്ന മാറ്റം. ന്യൂ​റോ​സൈ​ക്കോ​ള​ജി​സ്റ്റായ ഡോ. റൊണാൾഡ്‌ കൽവാൻയോ ഉണരുക!യോടു പറയുന്നു: “സങ്കീർണ​മായ മസ്‌തിഷ്‌ക കോർട്ടെ​ക്‌സ്‌ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങളെ—അതായത്‌, ഒരുവന്റെ ചിന്താ​രീ​തി, ജീവി​ത​ശൈലി, അയാളു​ടെ വൈകാ​രിക പ്രതി​ക​ര​ണങ്ങൾ എന്നിവയെ—ബാധി​ക്കുന്ന ഒരു രോഗം ഉണ്ടെങ്കിൽ, നാം ആ വ്യക്തി​യു​ടെ അന്തഃസ​ത്ത​യെ​യാ​യി​രി​ക്കും കൈകാ​ര്യം ചെയ്യു​ന്നത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌, സംഭവി​ക്കുന്ന മാനസിക ക്ഷതങ്ങൾ വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ ആ കുടും​ബാ​ന്ത​രീ​ക്ഷത്തെ അപ്പാടെ മാറ്റി​മ​റി​ച്ചേ​ക്കാം.” യോഷീ​ക്കോ വിവരി​ക്കു​ന്നു: “അസുഖ​ത്തി​നു​ശേഷം എന്റെ ഭർത്താവ്‌ ആകെ മാറി​പ്പോ​യി. നിസ്സാര കാര്യ​ങ്ങൾക്കു​പോ​ലും അദ്ദേഹം ദേഷ്യ​പ്പെ​ടും. അപ്പോൾ എനിക്ക്‌ വല്ലാത്ത ദുഃഖം തോന്നും.”

മിക്ക​പ്പോ​ഴും, കുടും​ബ​ത്തി​നു പുറത്തു​ള്ളവർ ഈ വ്യക്തി​ത്വ​മാ​റ്റങ്ങൾ മനസ്സി​ലാ​ക്കി​യെന്നു വരില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌ പരിച​ര​ണ​മേ​കുന്ന ചില വ്യക്തി​കൾക്ക്‌ ഒറ്റപ്പെ​ട്ടു​വെന്ന തോന്ന​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്നു. തങ്ങളുടെ ചുമട്‌ അവർ തനിയെ വഹി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നു. മീഡോ​രീ വിവരി​ക്കു​ന്നു: “മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം നിമിത്തം എന്റെ ഭർത്താ​വിന്‌ മാനസി​ക​വും വൈകാ​രി​ക​വു​മായ വൈക​ല്യ​ങ്ങൾ സംഭവി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ വളരെ പ്രോ​ത്സാ​ഹനം ആവശ്യ​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും അതൊ​ന്നും ആരോ​ടും പറയാ​റില്ല. എല്ലാം തന്നിൽത്തന്നെ ഒതുക്കും. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം കണ്ടറിഞ്ഞ്‌ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യേണ്ടി വരുന്നു. ഭർത്താ​വി​ന്റെ മനോ​ഭാ​വങ്ങൾ ഓരോ ദിവസ​വും നിരീ​ക്ഷി​ക്കു​മ്പോ​ഴും എനിക്കു വേവലാ​തി​യാണ്‌, ചില​പ്പോൾ പേടി​പോ​ലും തോന്നും.”

മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​തം ജീവി​ത​ത്തി​ലു​ള​വാ​ക്കുന്ന മാറ്റങ്ങളെ അതുണ്ടായ ചില ആളുക​ളും അവരുടെ കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളും എങ്ങനെ​യാ​ണു കൈകാ​ര്യം ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നത്‌? മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​ത്തി​ന്റെ ദുർബ​ലീ​ക​രി​ക്കുന്ന പരിണ​ത​ഫ​ലങ്ങൾ അനുഭ​വി​ക്കു​ന്ന​വരെ നമു​ക്കോ​രോ​രു​ത്തർക്കും എങ്ങനെ സഹായി​ക്കാ​നാ​കും? ഞങ്ങളുടെ അടുത്ത ലേഖനം അതു വിവരി​ക്കു​ന്നു.

[7-ാം പേജിലെ ചതുരം/ചിത്രം]

മുന്നറിയിപ്പിൻ സൂചനകൾ

• മുഖത്തി​നോ കൈകാ​ലു​കൾക്കോ ഉണ്ടാകുന്ന പെട്ടെ​ന്നുള്ള ബലക്കു​റവ്‌, മരവിപ്പ്‌ അല്ലെങ്കിൽ തളർച്ച, വിശേ​ഷിച്ച്‌ ശരീര​ത്തി​ന്റെ ഒരു വശത്ത്‌

• കാഴ്‌ച​യ്‌ക്ക്‌, പ്രത്യേ​കിച്ച്‌ ഒരു കണ്ണിന്റെ കാഴ്‌ച​യ്‌ക്ക്‌, പെട്ടെന്ന്‌ മങ്ങലോ മൂടലോ അനുഭ​വ​പ്പെ​ടുക; ഇടയ്‌ക്കി​ടെ വസ്‌തു​ക്കൾ രണ്ടായി കാണുക

• ലളിത​മായ വാചക​ങ്ങൾപോ​ലും പറയാ​നോ മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നോ ബുദ്ധി​മു​ട്ട​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ടുക

• മറ്റു രോഗ​ല​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം തലകറ​ക്ക​മു​ണ്ടാ​കു​ക​യോ ശരീര​ത്തി​ന്റെ ബാലൻസ്‌ അല്ലെങ്കിൽ പേശി​ക​ളു​ടെ ഏകോ​പനം നഷ്ടപ്പെ​ടു​ക​യോ ചെയ്യുക

അത്ര സാധാ​ര​ണ​മ​ല്ലാത്ത ലക്ഷണങ്ങൾ

• പെട്ടെ​ന്നുള്ള, അകാര​ണ​മായ കടുത്ത തലവേദന—“ഒരിക്ക​ലും ഉണ്ടായി​ട്ടി​ല്ലാത്ത തരത്തി​ലുള്ള തലവേദന” എന്ന്‌ മിക്ക​പ്പോ​ഴും വിശേ​ഷി​പ്പി​ക്കുന്ന വിധത്തി​ലു​ള്ളത്‌

• പെട്ടെ​ന്നു​ണ്ടാ​കുന്ന മനംപി​ര​ട്ട​ലും പനിയും. രോഗം പിടി​പെ​ടുന്ന വേഗത​യു​ടെ അടിസ്ഥാ​ന​ത്തിൽ ഒരു വൈറസ്‌ രോഗ​മാ​ണോ അല്ലയോ എന്ന്‌ തിരി​ച്ച​റി​യാ​നാ​കും (ദിവസ​ങ്ങൾക്കു പകരം മിനി​റ്റു​കൾ അല്ലെങ്കിൽ മണിക്കൂ​റു​കൾക്ക​ക​മാ​യി​രി​ക്കും അത്‌ പിടി​കൂ​ടു​ന്നത്‌)

• ഹ്രസ്വ നേര​ത്തേക്ക്‌ ബോധം നഷ്ടപ്പെ​ടുക അല്ലെങ്കിൽ സുബോ​ധ​മി​ല്ലാ​താ​കുക(മോഹാ​ല​സ്യം, ആശയക്കു​ഴപ്പം, കോച്ചി​പ്പി​ടു​ത്തം, ബോധ​ക്ഷയം)

രോഗലക്ഷണങ്ങൾ അവഗണി​ക്ക​രുത്‌

രോഗ​ല​ക്ഷ​ണങ്ങൾ പ്രത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​മ്പോൾ രോഗി “എത്രയും പെട്ടെന്ന്‌ ആശുപ​ത്രി​യി​ലെ അടിയ​ന്തിര വിഭാ​ഗ​ത്തി​ന്റെ സഹായം തേടണം. കാരണം മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​യി ആദ്യത്തെ ഏതാനും മണിക്കൂ​റു​കൾക്കകം ചികി​ത്സി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ ക്ഷതങ്ങൾ കുറയ്‌ക്കാ​നാ​കും” എന്ന്‌ ഡോ. ഡേവിഡ്‌ ലെവിൻ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

ചില​പ്പോൾ രോഗ​ല​ക്ഷ​ണങ്ങൾ പ്രത്യ​ക്ഷ​പ്പെട്ട്‌ അൽപ്പകാ​ല​ത്തി​നു​ള്ളിൽ അത്‌ അപ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​കും. ഈ സംഭവ​വി​കാ​സ​ത്തി​ന്റെ പേരാണ്‌ ടിഐ​എ​എസ്‌ അഥവാ ക്ഷണിക ഇസ്‌ക്കീ​മിയ സ്‌തം​ഭനം. അവയെ അവഗണി​ക്ക​രുത്‌. കാരണം അവ ഗുരു​ത​ര​മായ മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​കാ​മെ​ന്നു​ള്ള​തി​ന്റെ സൂചന​യാ​യി​രി​ക്കാം. അധികം താമസി​യാ​തെ​തന്നെ കടുത്ത മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​യേ​ക്കാം. ഒരു ഡോക്‌ടർക്ക്‌ രോഗ​കാ​ര​ണ​ങ്ങളെ ചികി​ത്സി​ച്ചു ഭേദമാ​ക്കാ​നും ഭാവി​യിൽ ഒരു മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​കാ​നുള്ള സാധ്യത കുറയ്‌ക്കു​ന്ന​തി​നു സഹായി​ക്കാ​നും കഴിയും.

യു.എസ്‌.എ.-യിലെ കൊള​റാ​ഡോ​യി​ലുള്ള എങ്കൾവു​ഡി​ലെ ദേശീയ മസ്‌തി​ഷ്‌കാ​ഘാത സമിതി പ്രദാനം ചെയ്‌ത മാർഗ​നിർദേ​ശ​ങ്ങൾക്ക​നു​സൃ​തം തയ്യാറാ​ക്കി​യത്‌.