Ester*

1 Issa ġara fi żmien Aħasweru,*+ jiġifieri, Aħasweru li kien isaltan mill-​Indja sa l-​Etjopja, fuq mija u sebgħa u għoxrin provinċja,+ 2 li f’dak iż-​żmien meta s-​Sultan Aħasweru kien bil-​qiegħda fuq it-​tron irjali+ tiegħu fil-​kastell+ taʼ Susan,+ 3 fit-tielet sena tar-​renju tiegħu, hu għamel ikla kbira+ għall-​prinċpijiet u l-​qaddejja kollha tiegħu, u quddiemu kien hemm il-​qawwa militari tal-​Persja+ u l-​Medja,+ in-​nobbli+ u l-​prinċpijiet tal-​provinċji.+ 4 Hu wriehom ir-​rikkezzi+ tas-​saltna glorjuża tiegħu u l-​ġieħ+ u s-​sbuħija tal-​kobor tiegħu għal bosta jiem, għal mija u tmenin jum. 5 U meta għaddew dawn il-​jiem, is-​sultan għamel ikla kbira taʼ sebat ijiem għan-​nies kollha li kienu fil-​kastell taʼ Susan, mill-​kbir saż-​żgħir, fil-​bitħa tal-​ġnien tal-​palazz tas-​sultan. 6 Kien hemm purtieri taʼ l-​għażel, taʼ qoton fin u taʼ materjal blu+ mdendlin bi ħbula taʼ drapp fin, u suf miżbugħ vjola ħamrani+ f’ħoloq tal-​fidda u fuq kolonni taʼ l-​irħam, u divani+ tad-​deheb u tal-​fidda fuq art miksija bil-​porfirju,* bl-​irħam abjad, bil-​madriperla, u bl-​irħam iswed.

7 U tqassam l-​inbid għax-​xorb f’reċipjenti tad-​deheb;+ u r-​reċipjenti kienu differenti minn xulxin, u kien hemm kwantità kbira taʼ nbid irjali,+ skond il-​mezzi tas-​sultan. 8 F’dik l-​okkażjoni, ma kien hemm ħadd li jġegħelhom jixorbu skond il-​liġi, għax hekk kien l-​arranġament tas-​sultan għall-​kbarat kollha taʼ daru, biex kull wieħed jagħmel kif jogħġbu.

9 Is-Sultana Vasti+ wkoll għamlet ikla kbira għan-​nisa fid-​dar irjali tas-​Sultan Aħasweru.

10 Fis-sebaʼ jum, meta qalb is-​sultan kienet ferħana bl-​inbid,+ hu qal lil Meħuman, Biżta, Ħarbona,+ Bigta u Abagta, Żetar u Karkas, is-​sebaʼ uffiċjali tal-​palazz li kienu jaqdu+ lis-​Sultan Aħasweru nnifsu, 11 biex iġibu lis-​Sultana Vasti bil-​velu rjali quddiem is-​sultan ħalli juri ġmielha lill-​popli u lill-​prinċpijiet; għax kienet sabiħa fl-​għajn.+ 12 Imma s-​Sultana Vasti baqgħet ma riditx+ tiġi meta s-​sultan bagħat għaliha permezz taʼ l-​uffiċjali tal-​palazz. Minħabba dan, is-​sultan għadab ferm u xegħel bil-​korla.+

13 U s-​sultan qal lill-​għorrief+ li kienu jifhmu fl-​użanzi taʼ dawk iż-​żminijiet+ (għax hekk kienet titressaq il-​kwistjoni tas-​sultan quddiem dawk kollha li kienu midħla tal-​liġi u l-​kawżi legali, 14 u l-​eqreb lejh kienu Karsena, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsena, u Memukan, sebaʼ+ prinċpijiet tal-​Persja u l-​Medja li setgħu jersqu quddiem is-​sultan+ u li kellhom l-​ewwel pożizzjonijiet fis-​saltna): 15 “Skond il-​liġi x’għandu jsir mis-​Sultana Vasti talli m’għamlitx dak li qalilha s-​Sultan Aħasweru permezz taʼ l-​uffiċjali tal-​palazz?”

16 Għal dan, Memukan+ qal quddiem is-​sultan u l-​prinċpijiet: “Is-​Sultana Vasti ma naqsitx+ biss lis-​sultan imma wkoll lill-​prinċpijiet kollha u l-​popli kollha li qegħdin f’kull provinċja tas-​Sultan Aħasweru. 17 Għax in-​nisa miżżewġin kollha jsiru jafu b’dak li għamlet is-​sultana, u b’hekk is-​sidien+ tagħhom ikunu mistmerrin+ f’għajnejhom, meta jgħidu, ‘Is-​Sultan Aħasweru qal biex iġibulu lis-​Sultana Vasti quddiemu, u hi ma marritx.’ 18 U dakinhar il-​prinċipessi tal-​Persja u l-​Medja, li jkunu semgħu x’għamlet is-​sultana, ikellmu lill-​prinċpijiet kollha tas-​sultan bl-​istess mod, u jkun hemm ħafna disprezz u għadab.+ 19 Jekk is-​sultan jidhirlu li hu tajjeb,+ ħa toħroġ mingħandu kelma rjali—u ħa tinkiteb mal-​liġijiet+ tal-​Persja u l-​Medja sabiex ma titħassarx+—illi Vasti ma tidħolx quddiem is-​Sultan Aħasweru; u ħa jagħti s-​sultan id-​dinjità rjali tagħha lil mara oħra, waħda aħjar minnha. 20 U d-​digriet li jagħmel is-​sultan irid jinstemaʼ mar-​renju tiegħu kollu (għax hu kbir ferm), u n-​nisa miżżewġin kollha jonoraw+ lis-​sidien+ tagħhom, mill-​kbir saż-​żgħir.”

21 U l-​ħaġa ntgħoġbot mis-​sultan+ u l-​prinċpijiet, u s-​sultan għamel kif qal Memukan. 22 Għalhekk, bagħat dokumenti+ miktubin lill-​provinċji kollha tas-​sultan, lil kull waħda minn dawn il-​provinċji+ skond il-​kitba tagħha u lil kull poplu bl-​ilsien tiegħu, sabiex kull raġel miżżewweġ jibqaʼ jkun prinċep f’daru+ u jitkellem bi lsien il-​poplu tiegħu.

2 Wara dan, meta r-​rabja tas-​Sultan Aħasweru+ birdet, hu ftakar f’Vasti+ u f’dak li kienet għamlet+ u x’kien ġie deċiż kontriha.+ 2 Imbagħad il-​qaddejja tas-​sultan, il-​ministri+ tiegħu, qalu: “Ħa jfittxu+ għas-​sultan tfajliet verġni,+ sbieħ fl-​għajn, 3 u ħa jaħtar is-​sultan uffiċjali fil-​provinċji+ kollha tar-​renju tiegħu, u jiġbru flimkien it-​tfajliet verġni kollha, sbieħ fl-​għajn, fil-​kastell+ taʼ Susan, fid-​dar tan-​nisa u jiġu fdati f’idejn Ħegaj,+ l-​ewnuku+ tas-​sultan li kien jieħu ħsieb in-​nisa; u ħa jagħmlulhom il-​massaġġi. 4 U dik it-​tfajla li tingħoġob mis-​sultan tkun sultana minflok Vasti.”+ U din il-​ħaġa għoġbitu lis-​sultan, u hekk għamel.

5 Fil-kastell taʼ Susan+ kien hemm ċertu raġel Lhudi, jismu Mordekaj,+ bin Ġajir, bin Simgħi, bin Kis, mit-​tribù taʼ Benjamin,+ 6 li minn Ġerusalemm ittieħed fl-​eżilju+ man-​nies li ġew eżiljati maʼ Ġekonija,+ is-​sultan taʼ Ġuda li ttieħed fl-​eżilju minn Nebukadnessar,+ is-​sultan taʼ Babilonja. 7 U beda jieħu ħsieb+ lil Ħadassa,* jiġifieri, Ester, it-​tifla taʼ ħu missieru,+ għax la kellha missier u lanqas omm; u t-​tfajla kienet sabiħa f’suritha u wiċċha ħelu,+ u mal-​mewt taʼ missierha u ommha Mordekaj ħadha b’bintu. 8 U ġara li, meta nstemgħu l-​kelma u l-​liġi tas-​sultan, u meta fil-​kastell taʼ Susan+ ġabru flimkien ħafna tfajliet li ġew fdati f’idejn Ħegaj,+ Ester ittieħdet fid-​dar tas-​sultan u ġiet fdata f’idejn Ħegaj li kien jieħu ħsieb in-​nisa.

9 Issa t-​tfajla għoġbitu, u għalhekk urieha qalb tajba bl-​imħabba+ u ra li malajr jinbdewlha l-​massaġġi+ u jingħatalha l-​ikel adattat għaliha, u jingħatawlha sebaʼ tfajliet magħżulin minn dar is-​sultan, u lilha u lit-​tfajliet tagħha ħadhom fl-​aħjar post li kien hemm f’dar in-​nisa. 10 Ester ma kienet qalet xejn dwar il-​poplu tagħha+ u qrabatha, għax Mordekaj stess kien ikkmandaha biex ma titkellimx.+ 11 U jum wara l-​ieħor Mordekaj kien jgħaddi quddiem il-​bitħa taʼ dar in-​nisa biex ikun jaf kif inhi Ester u x’kienu qed jagħmlulha.

12 U meta kien imiss lil kull waħda mit-​tfajliet biex tidħol għand is-​Sultan Aħasweru wara li jkun sarilha skond ir-​regolament tan-​nisa għal tnax-il xahar, għax hekk kien isir fiż-​żmien tal-​proċedura tal-​massaġġi tagħhom, sitt xhur biż-​żejt tal-​mirra+ u sitt xhur biż-​żejt tal-​balzmu+ flimkien mal-​massaġġi tan-​nisa; 13 imbagħad wara dan kollu t-​tfajla tidħol għand is-​sultan. Kulma kienet titlob kien jingħatalha, biex tieħdu magħha mid-​dar tan-​nisa għad-​dar tas-​sultan.+ 14 Fil-għaxija kienet tidħol, u fil-​għodu tmur lura fit-​tieni dar tan-​nisa fdata f’idejn Sagħasgaż, l-​ewnuku+ tas-​sultan li kien jieħu ħsieb il-​konkubini. Ma kinitx terġaʼ tidħol għand is-​sultan ħlief jekk hu jkollu pjaċir biha u jkun sejħilha b’isimha.+

15 U meta mess lil Ester, bint Abiħajl iz-​ziju taʼ Mordekaj li kien ħadha b’bintu,+ biex tidħol għand is-​sultan, hi ma talbet xejn+ ħlief dak li qalilha Ħegaj,+ l-​ewnuku tas-​sultan li kien jieħu ħsieb in-​nisa (sadanittant Ester baqgħet tingħoġob minn kulmin kien jaraha).+ 16 Imbagħad Ester ittieħdet għand is-​Sultan Aħasweru fid-​dar irjali tiegħu fl-​għaxar xahar, jiġifieri, fix-​xahar taʼ Tebet, fis-​sebaʼ sena+ tar-​renju tiegħu. 17 U s-​sultan sar iħobb lil Ester iżjed min-​nisa l-​oħrajn kollha, u b’hekk inġibed lejha u wrieha qalb tajba bl-​imħabba iktar mill-​verġni l-​oħrajn kollha.+ U hu poġġa l-​velu rjali fuq rasha u għamilha sultana+ minflok Vasti. 18 U s-​sultan għamel ikla kbira għall-​prinċpijiet u l-​qaddejja tiegħu kollha, l-​ikla t’Ester; u hu ta maħfra ġenerali+ lill-​provinċji kollha, u kompla jagħti rigali skond il-​mezzi tas-​sultan.

19 Issa meta ġabru flimkien għat-​tieni darba lit-​tfajliet verġni,+ Mordekaj kien bil-​qiegħda f’bieb is-​sultan.+ 20 Ester ma kienet qed tgħid xejn dwar qrabatha u l-​poplu tagħha,+ bħalma kien ikkmandaha+ Mordekaj;+ u Ester kienet qed tagħmel kulma qalilha Mordekaj, kif kienet tagħmel meta kien jieħu ħsiebha hu.+

21 F’dawk il-​jiem meta Mordekaj kien bil-​qiegħda f’bieb is-​sultan, Bigtan u Teres, żewġ uffiċjali tal-​palazz tas-​sultan, għassiesa tal-​bibien, irrabjaw u bdew jaraw kif se jagħmlu l-​ħsara+ lis-​Sultan Aħasweru. 22 U Mordekaj sar jaf b’dan, u qal+ mill-​ewwel lis-​Sultana Ester. Min-​naħa tagħha Ester tkellmet mas-​sultan f’isem Mordekaj.+ 23 Allura meta sar stħarriġ dwar din il-​kwistjoni u nstab li kienet minnha, it-​tnejn li huma ġew imdendlin+ maʼ zokk;+ imbagħad dan inkiteb quddiem is-​sultan fi ktieb il-​ġrajjiet+ taż-​żminijiet.

3 Wara dan, is-​Sultan Aħasweru ta unur akbar lil Ħaman+ bin Ħammedata l-​Agagi+ u eżaltah+ u għolla t-​tron tiegħu ’l fuq mill-​prinċpijiet l-​oħrajn kollha li kienu miegħu.+ 2 U l-​qaddejja kollha tas-​sultan li kienu f’bieb is-​sultan+ kienu jmilu u jinxteħtu fl-​art quddiem Ħaman, għax hekk kien ikkmanda s-​sultan dwaru. Imma Mordekaj la kien imil u lanqas jinxteħet fl-​art quddiemu.+ 3 U l-​qaddejja tas-​sultan li kienu f’bieb is-​sultan bdew jgħidu lil Mordekaj: “Għala qed tinjora l-​kmand tas-​sultan?”+ 4 U ġara li wara li kellmuh jum wara l-​ieħor u hu ma tahomx widen, qalu b’dan lil Ħaman biex jaraw jekk l-​attitudni taʼ Mordekaj kinitx se titħalla tibqaʼ għaddejja;+ għax hu kien qalilhom li kien Lhudi.+

5 Issa Ħaman ra li Mordekaj ma kienx qed imil u jinxteħet fl-​art quddiemu,+ u Ħaman imtela bir-​rabja.+ 6 Imma deherlu li ma kienx biżżejjed li jmidd idu fuq Mordekaj biss, għax kienu qalulu dwar il-​poplu taʼ Mordekaj; u Ħaman beda jipprova jeqred+ lil-​Lhud kollha li kienu fir-​renju kollu t’Aħasweru, il-​poplu taʼ Mordekaj.+

7 Fl-ewwel xahar,+ jiġifieri, ix-​xahar taʼ Nisan, fis-​sena+ tnax tas-​Sultan Aħasweru, tefgħu l-​Pur,*+ jiġifieri, ix-​Xorti,+ quddiem Ħaman biex jiġi determinat il-​jum u x-​xahar, u x-​xorti waqgħet fuq it-​tnax-il wieħed, jiġifieri, ix-​xahar t’Adar.+ 8 U Ħaman qal lis-​Sultan Aħasweru: “Hemm ċertu poplu mxerred+ u separat fost il-​popli fil-​provinċji kollha tar-​renju+ tiegħek; u l-​liġijiet tagħhom huma differenti minn dawk tal-​popli l-​oħrajn kollha, u m’humiex qed iwettqu l-​liġijiet tas-​sultan,+ u m’huwiex xieraq li s-​sultan iħalli dan għaddej. 9 Jekk hu tajjeb għas-​sultan, ħa jkun miktub li dawn jinqerdu; u jien inħallas għaxart elef+ talent fidda f’idejn dawk li jagħmlu x-​xogħol,+ sabiex dawn it-​talenti jġibuhom fit-​teżorerija tas-​sultan.”

10 Imbagħad is-​sultan neħħa ċ-​ċurkett tas-​siġill+ minn idu u tah lil Ħaman,+ bin Ħammedata l-​Agagi,+ l-​għadu tal-​Lhud.+ 11 U s-​sultan qal lil Ħaman: “Nagħtik il-​fidda,+ u l-​poplu wkoll, biex tagħmel minnhom dak li jidhirlek li hu tajjeb f’għajnejk.”+ 12 Imbagħad issejħu s-​segretarji+ tas-​sultan fl-​ewwel xahar fit-​tlettax-il jum tiegħu, u nkiteb+ dak kollu li Ħaman ikkmanda lis-​satrapi* tas-​sultan u lill-​gvernaturi li kienu fuq id-​diversi provinċji,+ u lill-​prinċpijiet tal-​popli differenti taʼ kull waħda minn dawn il-​provinċji, skond il-​kitba+ tagħha, u lil kull poplu bl-​ilsien tiegħu; dan inkiteb f’isem+ is-​Sultan Aħasweru u ġie mmarkat biċ-​ċurkett tas-​siġill+ tas-​sultan.

13 U l-​ittri ntbagħtu permezz tal-​messaġġiera+ f’kull provinċja tas-​sultan, biex jinġiebu fix-​xejn, jinqatlu u jinqerdu l-​Lhud kollha, iż-​żgħażagħ kif ukoll ix-​xjuħ, it-​tfal u n-​nisa, f’ġurnata waħda,+ fit-​tlettax-il jum tat-​tnax-il xahar, jiġifieri, ix-​xahar t’Adar,+ u jaħtfulhom ġidhom.+ 14 Kopja tal-​kitba, li kellha tingħata bħala liġi+ fil-​provinċji differenti kollha,+ kienet qed titqassam lill-​popli kollha sabiex huma jħejju ruħhom għal dan il-​jum. 15 Il-messaġġiera ħarġu, u bdew iħaffu+ minħabba l-​kelma tas-​sultan, u din il-​liġi ngħatat ukoll fil-​kastell taʼ Susan.+ Inkwantu għas-​sultan u Ħaman, dawn qagħdu bil-​qiegħda jixorbu;+ filwaqt li l-​belt taʼ Susan+ kienet f’konfużjoni.+

4 U meta Mordekaj+ sar jaf b’kulma kien sar,+ ċarrat ħwejġu, libes ilbies magħmul mill-​ixkora+ u tefaʼ l-​irmied+ fuqu, u mar f’nofs il-​belt jgħajjat għajat kbir taʼ mrar.+ 2 Fl-aħħar wasal sa quddiem bieb is-​sultan,+ għax ħadd ma setaʼ jgħaddi minn bieb is-​sultan bl-​ilbies taʼ l-​ixkora. 3 U fil-​provinċji differenti kollha,+ kulfejn kienu qed jaslu l-​kelma u l-​liġi tas-​sultan, kien hemm ħafna niket+ fost il-​Lhud, u sawm+ u biki u lfiq. U għal ħafna, l-​ixkora+ u l-​irmied+ saru bħal friex. 4 U t-​tfajliet t’Ester u l-​ewnuċi+ tagħha bdew ġejjin u jgħidulha b’dan. U s-​sultana tnikktet għall-​aħħar. Imbagħad bagħtet xi ħwejjeġ lil Mordekaj biex jilbishom u jneħħi minn fuqu l-​ilbies taʼ l-​ixkora. Iżda hu m’aċċettahomx.+ 5 Għal dan, Ester sejħet lil Ħatak,+ wieħed mill-​ewnuċi li s-​sultan kien taha biex jaqdiha, u hi kkmandatu u bagħtitu għand Mordekaj sabiex tkun taf x’kien ifisser dan u għaliex kien qed jagħmel hekk.

6 Għalhekk, Ħatak ħareġ ħdejn Mordekaj fil-​pjazza tal-​belt li kienet quddiem bieb is-​sultan. 7 Imbagħad Mordekaj qallu b’kulma kien ġralu+ u spjegalu kollox dwar il-​flus li Ħaman kien qal li se jħallas lit-​teżorerija+ tas-​sultan sabiex jeqred+ lil-​Lhud. 8 U tah kopja+ tal-​kitba tal-​liġi li kienet ngħatat f’Susan+ biex jinqerdu l-​Lhud. Din kellu juriha lil Ester u jgħidilha u jikkmandaha+ biex tidħol għand is-​sultan, sabiex tissupplikah* juri ħniena+ u titolbu direttament għall-​poplu tagħha.+

9 Issa Ħatak+ daħal u qal lil Ester x’kien qallu Mordekaj. 10 Imbagħad Ester qalet lil Ħatak u kkmandatu jgħarraf lil Mordekaj:+ 11 “Il-​qaddejja kollha tas-​sultan u n-​nies fil-​provinċji tiegħu jafu li liġi waħda+ hemm għal raġel jew mara li tidħol għand is-​sultan fil-​bitħa taʼ ġewwa+ bla ma tkun imsejħa, li tingħata l-​mewt; ikun biss f’każ li s-​sultan imidd ix-​xettru tad-​deheb lejha li hi tibqaʼ tgħix.+ Issa jien ili tletin jum ma nkun imsejħa biex nidħol għand is-​sultan.”

12 U lil Mordekaj qalulu b’dak li qalet Ester. 13 Imbagħad Mordekaj bagħat jgħid lil Ester: “Ara ma taħsibx li dawk taʼ dar is-​sultan se jeħilsuha iktar mil-​Lhud l-​oħrajn kollha.+ 14 Għax jekk int issa tibqaʼ siekta għalkollox, is-​serħan u l-​ħelsien għal-​Lhud jiġu minn xi mkien ieħor;+ imma int u dar missierek tinqerdu. U min jaf jekk kienx għal żmien bħal dan li int ksibt dinjità rjali?”+

15 Għaldaqstant Ester qalet bi tweġiba lil Mordekaj: 16 “Mur, iġbor lil-​Lhud kollha li jinsabu f’Susan+ u sumu+ għalija; u tiklux u tixorbux għal tlett ijiem,+ la bil-​lejl u lanqas bi nhar. Jien, flimkien mat-​tfajliet+ tiegħi, se nsum ukoll, u wara dan nidħol għand is-​sultan, għalkemm hi ħaġa kontra l-​liġi; u fil-​każ li għandi mmut,+ immut.” 17 Imbagħad Mordekaj telaq u għamel kulma kienet ikkmandatu Ester.

5 U ġara li fit-​tielet jum+ Ester libset l-​ilbies irjali.+ Imbagħad waqfet fil-​bitħa+ taʼ ġewwa taʼ dar is-​sultan faċċata taʼ dar is-​sultan. Sadanittant is-​sultan kien bil-​qiegħda fuq it-​tron irjali tiegħu fid-​dar irjali faċċata tad-​daħla tad-​dar. 2 U ġara li, malli s-​sultan ra lis-​Sultana Ester wieqfa fil-​bitħa, ħa pjaċir+ biha, u għalhekk is-​sultan medd ix-​xettru tad-​deheb+ li kellu f’idu lejn Ester. Imbagħad Ester resqet u messet ras ix-​xettru.

3 U s-​sultan qalilha: “X’għandek, O Sultana Ester, u xi trid?+ Anki sa nofs is-​saltna+ nagħtik!” 4 Imbagħad Ester qalet: “Jekk is-​sultan jidhirlu li hu tajjeb, ħa jiġi llum is-​sultan maʼ Ħaman+ għall-​ikla kbira+ li għamiltlu.” 5 Għaldaqstant is-​sultan qal: “Morru għidu lil Ħaman biex jagħmel malajr+ kif qalet Ester.” Iktar tard is-​sultan u Ħaman ġew għall-​ikla kbira li għamlet Ester.

6 Matul il-​festa taʼ l-​inbid is-​sultan qal lil Ester: “X’inhu dak li qed titlob?+ U jingħatalek! Xi trid? Anki sa nofs is-​saltna lest li nagħtik!” 7 Għal dan Ester wieġbet u qalet: “Li qed nitlob u li rrid hu dan, 8 Jekk għoġobt lis-​sultan,+ u jekk is-​sultan jidhirlu li hu tajjeb li jagħtini dak li rrid u jagħmel dak li nitlob, ħa jiġu għada s-​sultan u Ħaman għall-​ikla kbira li se nagħmlilhom, u għada nagħmel skond il-​kelma tas-​sultan.”+

9 Minħabba f’hekk, Ħaman dakinhar ħareġ kuntent+ u b’qalbu ferħana; imma malli lemaħ lil Mordekaj f’bieb is-​sultan+ u ra li dan ma qamx+ u ma trigħedx minħabba fih,+ Ħaman mill-​ewwel imtela bir-​rabja+ għal Mordekaj. 10 Madankollu, Ħaman ikkontrolla ruħu u daħal f’daru. Imbagħad bagħat isejjaħ lil ħbiebu u lil martu Żeres;+ 11 u Ħaman qagħad jgħidilhom bil-​glorja tar-​rikkezzi+ tiegħu u bil-​ħafna wlied+ li kellu. Qalilhom ukoll b’dak kollu li għamel is-​sultan biex jagħtih unur akbar u kif eżaltah fuq il-​prinċpijiet u l-​qaddejja tas-​sultan.+

12 U Ħaman kompla jgħid: “Iżjed minn hekk, is-​Sultana Ester ma daħħlet lil ħadd ħliefi+ mas-​sultan għall-​ikla kbira li għamlet, u għada+ rġajt mistieden għandha mas-​sultan. 13 Imma minkejja dan kollu, m’iniex kuntent sakemm nibqaʼ nara lil Mordekaj il-​Lhudi bil-​qiegħda f’bieb is-​sultan.” 14 Għal dan, martu Żeres u ħbiebu kollha qalulu: “Ħa jagħmlu zokk+ għoli ħamsin kubitu. U fil-​għodu+ għid lis-​sultan li għandhom idendlu lil Mordekaj maz-​zokk.+ Imbagħad mur ferħan mas-​sultan għall-​ikla.” U din il-​ħaġa għoġbitu+ lil Ħaman, u ħa ħsieb li jitlesta z-​zokk.+

6 Dak il-​lejl is-​sultan tarlu n-​ngħas.+ Għalhekk, qalilhom biex iġibulu ktieb it-​tifkiriet+ tal-​ġrajjiet taż-​żminijiet; u dawn inqraw quddiem is-​sultan. 2 Fl-aħħar instab miktub dak li Mordekaj kien irrapporta+ dwar Bigtan u Teres, żewġ uffiċjali+ fil-​palazz tas-​sultan, għassiesa tal-​bibien, li kienu pprovaw jagħmlu l-​ħsara lis-​Sultan Aħasweru. 3 Imbagħad is-​sultan qal: “Liema unur ngħata u liema ħaġa kbira saritlu lil Mordekaj għal dan?” Il-​qaddejja tas-​sultan, il-​ministri tiegħu, wieġbu u qalu: “Xejn ma sarlu.”+

4 Iktar tard is-​sultan qal: “Min hemm fil-​bitħa?” Issa Ħaman innifsu kien ġie fil-​bitħa+ taʼ barra taʼ dar is-​sultan biex jgħid lis-​sultan idendel lil Mordekaj maz-​zokk+ li kien lestielu. 5 Għaldaqstant il-​qaddejja tas-​sultan qalulu: “Hawn Ħaman+ wieqaf fil-​bitħa.” Allura s-​sultan qal: “Ħalluh jidħol.”

6 Meta Ħaman daħal, is-​sultan qallu: “X’għandu jsir lir-​raġel li s-​sultan jogħġbu jonorah?”+ Għal dan Ħaman qal f’qalbu: “Is-​sultan lil min jogħġbu jonora iktar minni?”+ 7 Għalhekk Ħaman qal lis-​sultan: “Lir-​raġel li s-​sultan tgħaxxaq jonorah, 8 ħa jġibulu lbies irjali+ li jilbes is-​sultan stess u żiemel li jirkeb+ is-​sultan u li fuq rasu libbsulu l-​għata rjali. 9 U ħa jingħataw l-​ilbies u ż-​żiemel f’idejn wieħed mill-​prinċpijiet+ nobbli tas-​sultan; u lir-​raġel li s-​sultan tgħaxxaq jonorah għandhom ilibbsuh, irikkbuh iż-​żiemel fil-​pjazza+ tal-​belt,+ u jgħajtu quddiemu, ‘Hekk isir lir-​raġel li s-​sultan tgħaxxaq jonorah.’”+ 10 Minnufih is-​sultan qal lil Ħaman: “Iġri, ħu l-​ilbies u ż-​żiemel bħalma għedt, u agħmel hekk lil Mordekaj il-​Lhudi li qiegħed bil-​qiegħda f’bieb is-​sultan. Qis li ma jkun hemm xejn li ma jsirx minn kulma għedt.”+

11 U Ħaman ħa l-​ilbies+ u ż-​żiemel u libbes lil Mordekaj+ u rikkbu ż-​żiemel fil-​pjazza+ tal-​belt u għajjat quddiemu:+ “Hekk isir lir-​raġel li s-​sultan tgħaxxaq jonorah.”+ 12 Wara dan, Mordekaj mar lura f’bieb is-​sultan.+ Min-​naħa tiegħu, Ħaman ħaffef lejn daru, imnikket u b’rasu mgħottija.+ 13 U Ħaman irrakkonta lil martu Żeres+ u lil ħbiebu kollha kulma kien ġralu. Meta semgħu dan, l-​għorrief+ tiegħu u martu Żeres qalulu: “Jekk Mordekaj li bdejt taqaʼ f’rovina quddiemu huwa min-​nisel Lhudi, m’int se tagħmel xejn kontrih, iżda int żgur taqaʼ f’rovina quddiemu.”+

14 Waqt li kienu għadhom qed jitkellmu miegħu, waslu l-​uffiċjali tal-​palazz tas-​sultan u ħadu malajr+ lil Ħaman għall-​ikla kbira+ li kienet għamlet Ester.

7 Imbagħad is-​sultan u Ħaman+ ġew għall-​ikla għand is-​Sultana Ester. 2 Issa fit-​tieni jum is-​sultan reġaʼ qal lil Ester matul il-​festa taʼ l-​inbid:+ “X’inhu dak li qed titlob,+ O Sultana Ester? Ħa jingħatalek!+ Xi trid? Anki sa nofs is-​saltna+ lest li nagħtik!” 3 Imbagħad is-​Sultana Ester wieġbet u qalet: “Jekk għoġobtok, O sultan, u jekk is-​sultan jidhirlu li hu tajjeb, dak li qed nitlob u dak li rrid hu li jingħatawli ħajti+ u l-​poplu tiegħi.+ 4 Għax aħna ġejna mibjugħin,+ jien u l-​poplu tiegħi biex ninġiebu fix-​xejn, ninqatlu u ninqerdu.+ Issa kieku ġejna mibjugħin sempliċement bħala rġiel u nisa lsiera+ kont nibqaʼ siekta. Imma dan in-​niket m’huwiex xieraq meta jkun bi ħsara għas-​sultan.”

5 Fil-pront, is-​Sultan Aħasweru tkellem u qal lis-​Sultana Ester: “Min hu dan,+ u fejn hu dak li kellu l-​wiċċ*+ jagħmel hekk?” 6 Imbagħad Ester qalet: “L-​avversarju+ u l-​għadu+ huwa dan ir-​raġel ħażin Ħaman.”

Ħaman, min-​naħa tiegħu, twerwer+ minħabba s-​sultan u s-​sultana. 7 U s-​sultan qam b’rabja+ mill-​festa taʼ l-​inbid biex imur fil-​ġnien tal-​palazz; u Ħaman qam ukoll biex jitlob lis-​Sultana Ester għal ħajtu,+ għaliex ra li s-​sultan kien qatagħha li jagħmillu l-​ħsara.+ 8 U s-​sultan ġie lura mill-​ġnien tal-​palazz fid-​dar fejn kienet qed issir il-​festa taʼ l-​inbid;+ u Ħaman kien mitfugħ fuq id-​divan+ fejn kien hemm Ester. Għalhekk, is-​sultan qal: “Se jistupra wkoll lis-​sultana, waqt li hawn jien fid-​dar?” Il-​kelma ħarġet minn fomm is-​sultan,+ u lil Ħaman għattewlu wiċċu. 9 Ħarbona,+ wieħed mill-​uffiċjali+ tal-​palazz li kienu quddiem is-​sultan, issa qal: “Hemm ukoll iz-​zokk+ li Ħaman għamel għal Mordekaj, li tkellem għall-​ġid tas-​sultan,+ wieqaf fid-​dar taʼ Ħaman—għoli ħamsin kubitu.” Għal dan, is-​sultan qal: “Morru dendluh miegħu.”+ 10 U dendlu lil Ħaman maz-​zokk+ li hu kien lesta għal Mordekaj;+ u r-​rabja tas-​sultan birdet.

8 Dakinhar is-​Sultan Aħasweru ta lis-​Sultana Ester id-​dar taʼ Ħaman,+ li kien l-​għadu tal-​Lhud;+ u Mordekaj daħal għand is-​sultan, għaliex Ester kienet qalet x’kien jiġi minnha.+ 2 Imbagħad is-​sultan neħħa ċ-​ċurkett tas-​siġill+ tiegħu li kien ħa mingħand Ħaman u tah lil Mordekaj; u Ester qiegħdet lil Mordekaj fuq id-​dar taʼ Ħaman.+

3 Iżjed minn hekk, Ester reġgħet tkellmet quddiem is-​sultan u nxteħtet f’riġlejh tibki u titolbu+ juri ħniena biex ineħħi l-​ħażen+ taʼ Ħaman l-​Agagi u l-​pjan+ li kien fassal kontra l-​Lhud.+ 4 Imbagħad is-​sultan medd ix-​xettru tad-​deheb+ lejn Ester, u Ester qamet bil-​wieqfa quddiem is-​sultan. 5 U qalet: “Jekk is-​sultan jidhirlu li hu tajjeb, u jekk għoġobtu+ u huwa xieraq għas-​sultan u jien tajba f’għajnejh, ħa jkun miktub li jitħassru d-​dokumenti miktubin,+ il-​pjan li Ħaman bin Ħammedata l-​Agagi+ kiteb biex jeqred lil-​Lhud+ fil-​provinċji kollha tas-​sultan.+ 6 Għax, kif nistaʼ nara l-​gwaj li ġej fuq il-​poplu tiegħi u l-​qerda taʼ qrabati u ma nagħmel xejn?”

7 Għalhekk, is-​Sultan Aħasweru qal lis-​Sultana Ester u lil Mordekaj il-​Lhudi: “Ara! Dar Ħaman tajtha lil Ester,+ u lilu diġà dendluh maz-​zokk,+ minħabba li medd idu kontra l-​Lhud. 8 Issa iktbu għan-​nom tal-​Lhud skond kif jidhrilkom li hu tajjeb f’għajnejkom f’isem+ is-​sultan u mmarkawh biċ-​ċurkett tas-​siġill tas-​sultan; għax dak li jinkiteb f’isem is-​sultan u jiġi mmarkat biċ-​ċurkett tas-​siġill tas-​sultan ma jistax jitħassar.”+

9 Għaldaqstant issejħu s-​segretarji+ tas-​sultan dak il-​ħin fit-​tielet xahar, jiġifieri, fix-​xahar taʼ Siwan, fit-​tlieta u għoxrin jum tiegħu; u nkiteb dak kollu li Mordekaj ikkmanda lil-​Lhud u lis-​satrapi*+ u lill-​gvernaturi u lill-​prinċpijiet tal-​provinċji mill-​Indja sa l-​Etjopja, mija u sebgħa u għoxrin provinċja,+ lil kull provinċja skond il-​kitba+ tagħha u lil kull poplu bl-​ilsien+ tiegħu, u lil-​Lhud skond il-​kitba tagħhom u bl-​ilsien tagħhom.+

10 U d-​dokumenti kitibhom f’isem is-​Sultan+ Aħasweru u mmarkahom+ biċ-​ċurkett tas-​siġill+ tas-​sultan u bagħathom permezz tal-​messaġġiera+ rekbin żwiemel li jġorru l-​posta—żwiemel tal-​ġiri użati fis-​servizz tas-​sultan. 11 Fihom inkiteb li s-​sultan jippermetti lil-​Lhud fil-​bliet differenti kollha biex jinġabru+ u jiddefendu ruħhom, ħalli jġibu fix-​xejn u joqtlu u jeqirdu lin-​nies armati taʼ kull poplu+ u provinċja li kienu għedewwa tagħhom, kif ukoll lit-​tfal u lin-​nisa, u jaħtfulhom ġidhom.+ 12 Dan kellu jsir f’ġurnata waħda+ fil-​provinċji kollha tas-​Sultan Aħasweru, fit-​tlettax-il jum+ tat-​tnax-il xahar, jiġifieri, ix-​xahar t’Adar.+ 13 Kopja+ tal-​kitba kellha tingħata bħala liġi fil-​provinċji differenti kollha u titqassam lill-​popli kollha, sabiex il-​Lhud iħejju ruħhom għal dan il-​jum ħalli jitħallsu+ mill-​għedewwa tagħhom. 14 Il-messaġġiera,+ rekbin żwiemel li jġorru l-​posta għas-​servizz irjali, ħarġu u bdew iħaffu u jgħaġġlu+ minħabba l-​kelma tas-​sultan; u din il-​liġi ngħatat ukoll fil-​kastell taʼ Susan.+

15 U Mordekaj ħareġ minn quddiem is-​sultan bi lbies irjali+ taʼ materjal blu u għażel, b’kuruna kbira tad-​deheb, u mantar taʼ drapp fin,+ jiġifieri, taʼ suf miżbugħ vjola ħamrani.+ U l-​belt taʼ Susan infexxet fi twerżiq u ferħ kbir.+ 16 Għal-Lhud kien hemm dawl u hena+ u ferħ kbir u unur. 17 U fil-​provinċji differenti kollha u fil-​bliet differenti kollha kulfejn kienu qed jaslu l-​kelma u l-​liġi tas-​sultan kien hemm hena u ferħ kbir għal-​Lhud, ikla kbira+ u jum hieni; u ħafna min-​nies+ tal-​pajjiż kienu qed jiddikjaraw li huma Lhud,+ għax beżgħu+ mil-​Lhud.

9 U fit-​tnax-il xahar, jiġifieri, ix-​xahar t’Adar,+ fit-​tlettax-il jum tiegħu, meta l-​kelma u l-​liġi tas-​sultan kienu waslu biex jitwettqu,+ fil-​jum li l-​għedewwa tal-​Lhud kienu stennew sabiex jiddominawhom, ġara bil-​kontra, jiġifieri, il-​Lhud infushom iddominaw lil dawk li kienu jobogħduhom.+ 2 Il-Lhud inġabru+ fil-​bliet tagħhom fil-​provinċji kollha tas-​Sultan Aħasweru+ biex imiddu idejhom fuq dawk li kienu qed jipprovaw jagħmlulhom il-​ħsara,+ u ħadd ma kellu l-​kuraġġ jiqfilhom, għax il-​popli kollha beżgħu+ mil-​Lhud. 3 U l-​prinċpijiet+ kollha tal-​provinċji u s-​satrapi*+ u l-​gvernaturi u dawk li jagħmlu x-​xogħol+ tas-​sultan kienu qed jgħinu lil-​Lhud, għax beżgħu+ minn Mordekaj. 4 Għax Mordekaj kien kbir+ fid-​dar tas-​sultan u l-​fama+ tiegħu kienet qed tixtered mal-​provinċji kollha, għax Mordekaj kien qed ikompli jżid fil-​kobor tiegħu.+

5 U l-​Lhud ħabtu għall-​għedewwa kollha tagħhom billi biċċruhom bis-​sejf+ u qatluhom u qerduhom, u lil dawk li kienu jobogħduhom għamlulhom kif għoġobhom.+ 6 U fil-​kastell taʼ Susan,+ il-​Lhud qatlu u qerdu ħames mitt raġel. 7 Barra minn hekk, qatlu lil Parsandata, Dalfon, Asfata, 8 Porata, Adalja, Aridata, 9 Parmasta, Arisaj, Aridaj, u Vajżata, 10 l-għaxar ulied subien+ taʼ Ħaman+ bin Ħammedata, l-​għadu tal-​Lhud;+ imma ġidhom+ ma messewhx.

11 Dakinhar is-​sultan sar jaf l-​għadd taʼ dawk li nqatlu fil-​kastell taʼ Susan.

12 U s-​sultan qal lis-​Sultana Ester:+ “Fil-​kastell taʼ Susan,+ il-​Lhud qatlu u qerdu ħames mitt raġel u lill-​għaxar ulied taʼ Ħaman. X’għamlu fil-​bqija tal-​provinċji+ tas-​sultan?+ U int x’qed titlob? U jingħatalek!+ Xi trid li jsir iktar?+ U jsir!” 13 Għalhekk, Ester qalet: “Jekk is-​sultan jidhirlu li hu tajjeb,+ ħa jippermetti li għada l-​Lhud li hawn f’Susan jerġgħu jagħmlu skond il-​liġi taʼ llum;+ u ħa jdendlu maz-​zokk+ lill-​għaxar ulied taʼ Ħaman.” 14 Għaldaqstant, is-​sultan qal biex isir hekk.+ Imbagħad ħarġet liġi f’Susan, u l-​għaxar ulied taʼ Ħaman ġew imdendlin maz-​zokk.

15 U l-​Lhud li kienu f’Susan reġgħu nġabru fl-​erbatax-il+ jum tax-​xahar t’Adar, u f’Susan qatlu tliet mitt raġel; imma ġidhom ma messewhx.+

16 Il-bqija tal-​Lhud li kienu fil-​provinċji+ tas-​sultan inġabru u ddefendew ruħhom+ u tħallsu+ mill-​għedewwa tagħhom. Qatlu ħamsa u sebgħin elf minn dawk li kienu jobogħduhom; imma ġidhom ma messewhx. 17 Dan ġara fit-​tlettax-il jum tax-​xahar t’Adar; u straħu fl-​erbatax-il jum tiegħu, u dakinhar għamluh jum taʼ ikla kbira+ u ferħ.+

18 U l-​Lhud li kienu f’Susan inġabru fit-​tlettax-il+ jum tax-​xahar u fl-​erbatax-il jum tiegħu, u straħu fil-​ħmistax-il jum tiegħu, u dakinhar għamluh jum taʼ ikla kbira u ferħ.+ 19 Kien għalhekk li l-​Lhud, li kienu joqogħdu fil-​bliet rurali barra l-​belt kapitali, kienu qed jagħmlu l-​erbatax-il jum tax-​xahar t’Adar+ wieħed taʼ ferħ,+ ikla kbira u jum hieni+ li fih jibagħtu lil xulxin porzjonijiet+ taʼ ikel.

20 U Mordekaj+ kiteb dawn l-​affarijiet u bagħat dokumenti miktubin lil-​Lhud kollha f’kull provinċja+ tas-​Sultan Aħasweru, dawk viċin u dawk ’il bogħod, 21 biex jimponi fuqhom l-​obbligu+ li jħarsu regolarment l-​erbatax-il jum tax-​xahar t’Adar u l-​ħmistax-il jum tiegħu kull sena. 22 Dan kien skond il-​jiem li fihom il-​Lhud straħu mill-​għedewwa+ tagħhom u x-​xahar li għalihom inbidel minn swied taʼ qalb għal ferħ u minn niket+ għal jum hieni. Kellhom iħarsuhom bħala ġranet taʼ ikla kbira u ferħ, li fihom jibagħtu porzjonijiet taʼ ikel lil xulxin+ u rigali lill-​foqra.+

23 U l-​Lhud aċċettaw dak li kienu bdew jagħmlu u dak li kien kitbilhom Mordekaj. 24 Għax Ħaman+ bin Ħammedata,+ l-​Agagi,+ l-​għadu+ tal-​Lhud kollha, kien fassal pjan kontra l-​Lhud sabiex jeqridhom,+ u kien tefaʼ l-​Pur,+ jiġifieri, ix-​Xorti,+ biex jaqlgħalhom l-​inkwiet u jeqridhom. 25 Imma meta Ester daħlet għand is-​sultan, hu qal permezz taʼ dokument miktub:+ “Ħalli l-​pjan+ li fassal kontra l-​Lhud jiġi lura fuqu”;+ u hu u wliedu ġew imdendlin maz-​zokk.+ 26 Kien għalhekk li sejħu dawn il-​jiem Purim, mill-​isem tal-​Pur.+ U kien għalhekk li, skond il-​kliem kollu taʼ din l-​ittra+ u dak li kienu raw b’konnessjoni maʼ dan u dak li kien ġralhom, 27 il-Lhud aċċettaw u imponew obbligu fuqhom infushom u fuq uliedhom u fuq dawk kollha li ngħaqdu magħhom.+ Dan l-​obbligu, li ma kellux jitneħħa, kien li jħarsu regolarment dawn il-​jumejn skond dak li nkiteb dwarhom u skond iż-​żmien stabbilit għalihom kull sena. 28 U dawn il-​jiem kellhom jiġu mfakkrin u mħarsin minn kull ġenerazzjoni, kull familja, kull provinċja u kull belt, u dawn il-​jiem tal-​Purim ma kellhomx jitneħħew minn fost il-​Lhud u t-​tifkira+ tagħhom ma kellhiex tintemm minn fost nisilhom.

29 U s-​Sultana Ester, bint Abiħajl,+ u Mordekaj il-​Lhudi kitbu b’saħħa kbira biex jikkonfermaw din it-​tieni ittra rigward il-​Purim. 30 Imbagħad hu bagħat dokumenti miktubin lil-​Lhud kollha fil-​mija u sebgħa u għoxrin provinċja,+ ir-​renju t’Aħasweru,+ bi kliem taʼ paċi u verità.+ 31 Fihom ġie konfermat iż-​żmien stabbilit taʼ dawn il-​jiem tal-​Purim, is-​sawm+ u l-​għajta tagħhom għall-​għajnuna,+ bħalma kienu imponew fuqhom Mordekaj il-​Lhudi u s-​Sultana Ester, u bħalma kienu imponew+ fuqhom infushom u fuq uliedhom.+ 32 U l-​kliem t’Ester ikkonferma dawn l-​affarijiet tal-​Purim,+ u kien miktub fi ktieb.

10 Is-Sultan Aħasweru inforza xogħol iebes+ fil-​pajjiż u fil-​gżejjer+ tal-​baħar.

2 U x-​xogħol enerġetiku tiegħu kollu u l-​għemejjel setgħanin tiegħu u r-​rakkont sħiħ u dettaljat tal-​kobor taʼ Mordekaj+ li bih onorah+ is-​sultan, m’humiex dawn miktubin fi Ktieb il-​ġrajjiet+ taż-​żminijiet tas-​slaten tal-​Medja u l-​Persja?+ 3 Għax Mordekaj il-​Lhudi kien it-​tieni+ wara s-​Sultan Aħasweru u kien kbir fost il-​Lhud u approvat mill-​kotra taʼ ħutu, jaħdem għall-​ġid tal-​poplu tiegħu u jgħid kliem taʼ paċi+ lil nisilhom kollu.