1 L-​Isem Divin fl-​Iskrittura Ebrajka u fl-​Iskrittura Griega Kristjana

“Ġeħova” (Ebr., יהוה, JĦWH), l-​isem persunali t’Alla, jidher għall-​ewwel darba f’​Ġen 2:4. L-​isem divin huwa verb, il-​forma kawżattiva, l-​istat imperfett, tal-​verb Ebrajk הוה (hawah, “isir”). Għaldaqstant, l-​isem divin ifisser “Hu Jġiegħel li Jsir.” Dan juri lil Ġeħova bħala l-​Wieħed li, b’azzjoni progressiva, iġiegħel lilu nnifsu jsir Dak li jwettaq il-​wegħdi tiegħu, il-​Wieħed li dejjem iwettaq l-​iskopijiet tiegħu.

L-akbar insult li jagħmlu t-​tradutturi taʼ llum lill-​Awtur Divin taʼ l-​Iskrittura Mqaddsa huwa li jneħħu jew jaħbu l-​isem persunali tiegħu, isem li jistħoqq lilu biss. Fil-​fatt, fit-​test Ebrajk l-​isem t’Alla jidher 6,828 darba bħala יהוה (JĦWH jew JHVH), li ġeneralment jissejjaħ it-​Tetragrammaton (kelma li letteralment tfisser “b’erbaʼ ittri”). Billi użajna l-​isem “Ġeħova,” aħna żammejna qrib mat-​testi tal-​lingwi oriġinali u ma żammejniex mal-​prattika li jintużaw titli bħal “Mulej,” “il-​Mulej,” “Adonaj” jew “Alla” minflok l-​isem divin, it-​Tetragrammaton.

L-isem “Ġeħova” jidher 6,973 darba fit-​test taʼ l-​Iskrittura Ebrajka tat-​Traduzzjoni tad-​Dinja l-​Ġdida. Fil-​fatt, it-​Tetragrammaton jidher madwar 6,828 darba fit-​test Ebrajk, fosthom tliet darbiet fejn l-​isem t’Alla jidher magħqud maʼ kliem ieħor (Ġen 22:14; Eżo 17:15; Mħ 6:24) u sitt darbiet fis-​sopraskrizzjonijiet tas-​Salmi (7:sup; 18:sup [3 darbiet]; Sa 36:sup; 102:sup). Aħna ttraduċejna t-​Tetragrammaton bħala “Ġeħova” fis-​6,828 darba kollha minbarra fi Mħ 19:18, fejn il-​pronom taʼ l-​ewwel persuna fis-​singular “tiegħi” ntuża minflok l-​isem divin. Iktar minn hekk, billi bbażajna fuq dak li hemm miktub fis-​Settanta, aħna rġajna poġġejna t-​Tetragrammaton f’​Dt 30:16; it-​2Sa 15:20 u t-​2Kr 3:1. Ukoll, erġajna poġġejna l-​isem divin f’​Is 34:16 u Żak 6:8 fejn suppost hemm l-​isem “Ġeħova” minflok il-​pronom fl-​ewwel persuna singular “tiegħi.” L-​isem divin reġaʼ tpoġġa wkoll f’141 post fejn is-​Soferim bidluh f’Adonaj jew Eloħim.

Sabiex nevitaw li noħorġu mill-​konfini tat-​tradutturi u nidħlu fil-​qasam tat-​tifsir tas-​sens (eseġesi), aħna qgħadna attenti ferm dwar kif inpoġġu l-​isem divin fl-​Iskrittura Griega Kristjana, u dejjem ikkunsidrajna bir-​reqqa l-​Iskrittura Ebrajka bħala bażi. Sabiex naqblu, użajna verżjonijiet disponibbli taʼ l-​Iskrittura Griega Kristjana bl-​Ebrajk biex nikkonfermaw it-​traduzzjoni tagħna.

It-Tetragrammaton bl-​ittri Ebrajċi (יהוה) intuża kemm fit-​test Ebrajk kif ukoll fis-​Settanta Griega. Għaldaqstant, meta Ġesù u d-​dixxipli tiegħu kienu jaqraw l-​Iskrittura sew bl-​Ebrajk u sew bil-​Grieg, huma kienu jiltaqgħu maʼ l-​isem divin. Fis-​sinagoga ġewwa Nazaret, meta Ġesù qam u ħa l-​ktieb taʼ Isaija u qara kapitlu Is 61:1, 2 fejn jintuża t-​Tetragrammaton, hu lissen l-​isem divin. Dan kien fi qbil mad-​determinazzjoni tiegħu biex jgħarraf l-​isem taʼ Ġeħova bħalma jidher mit-​talba tiegħu lil Missieru: “Urejt ismek lill-​bnedmin li tajtni mid-​dinja. . . . Għarrafthom ismek u nibqaʼ ngħarrfu.”—Ġw 17:6, 26.

Aħna ttraduċejna l-​isem divin 237 darba fit-​traduzzjoni tagħna taʼ l-​Iskrittura Griega Kristjana. Għal kull wieħed mill-​237 post li fih erġajna poġġejna l-​isem t’Alla fit-​test prinċipali sibna qbil f’diversi verżjonijiet Ebrajċi.