Dau uutsuiken måke wat God ëre daue
“Dai forständig denkt gaud airer as dai wat mökt.” (PROVÉRBIOS 14:15)
1, 2. (a) Wat fon haupt dail is woo oiwer wij oos kopbreeken daue wen wij uutsuiken måke daue? (b) Wat fon frågen daue wij antwoore?
JËRER dag muite wij feel uutsuiken måke. Wek sin ainfach åwer andrer daue sër dul oos leewend angrijpe. Däit nischt wen dai uutsuiken wat wij måke daue groot urer klain sin. Dat haupt dail woo oiwer wij oos kopbreeken muite is God ëre. (Lees 1 Coríntios 10:31)
2 Tau dij is dat licht urer slim uutsuiken måke? Taum foirwärtsgåe im gloobe muite wij lëre dat wat richtig urer forkërd is un den uutsuiken måke wat t’hooppasse daue mit dat wat wij glööwe un ni mit dat wat dai andrer maine daue. (Rom 12:1, 2 un Heb 5:14) Woweegen is gaud lëre gaur uutsuiken måke? Woweegen is dat öftens soo slim uutsuiken måke? Un wat koine wij måke dat dai uutsuiken wat wij måke daue God ëre daue?
Woweegen hät soo’ne groote wërd uutsuiken måke?
3. Wat döre wij ni passijre låte wen wij uutsuiken måke daue?
3 Wen wij ni oos sicher sin taum måke dat wat dai Bijbel sägt, dai wat mit oos studijre urer mit oos arbëre daue koine maine dat wij ni wirklig glööwe daue an dat wat dai Bijbel sägt. Un soo, koine sai maine dat licht is oos inreere taum måke dat wat sai wile. Kan sin dat sai laige, bedraige urer steele daue un forsuike daue oos inreere “nå dai mëste lüür gåe”, urer wënsig eer helpe forsteeke dat wat sai måke. (Êxo 23:2) Wij muite im wile häwe uutsuiken måke wat God ëre daue. Dai Bijbel däit oos inlëre dat wat richtig urer forkërd is. Wij döre ni låte dat andrer oos inreere daue daile måke wat wij waite dat forkërd sin. (Rom 13:5)
4. Woweegen koine dai andrer im wile häwe uutsuiken for oos måke?
4 Öftens dai wat oos lijbe daue wile uutsuiken for oos måke. Sai wile dat wij eer formåne någåe daue. Lijkerst dat wij ni mër mit oos papa un mama wåne daue, kan sin dat wek fon oos familg sich kopbreeken måke mit oos. Un kan sin wile sai oos mithelpe mit dai uutsuiken wat wij måke muite. Dat kan passijre wen wij krank sin. Dai Bijbel sägt dat forkërd is blaud benutse taum gesund ware. (Atos 15:28 un 29) Åwer in andrer daile sägt dai Bijbel ni gans klår wat dai mësch måke mut taum gesund ware. Jërer ainsig mut sijn aigen uutsuiken måke dåroiwer. Dai wat wij lijbe koine im wile häwe dat wij dai daile måke soo as sai maine oiwer dai gesund. Åwer wen wij uutsuiken måke dåroiwer, al dai wat tauwt is mut “sijn aigen dracht dråge”. (Gál 6:4 un 5) Dat haupt fon oos is air gaur forstand häwe foir God ni foir dai lüür. (1 Tim 1:5)
5. Wat koine wij måke taum ni swak im gloobe blijwe?
5 Kan gefärlig sin wen wij ni uutsuiken måke forståe. Tiago hät sreewe dat air mësch wat ni uutsuiken måke forstäit, wät ni wat fone weeg dai neeme kan. (Tia 1:8) Dat is soo as air mësch wat sijne schif ni lenkt krijgt in air unweerer. Dårweegen, gäit dai schif ni hen woo dai wil. Neemlig soo, dai mësch wat ni uutsuiken måken forstäit kan licht inreert ware taum måke wat dai andrer wile. Dës mësch küün licht swak im gloobe blijwe un dai andrer schuld geewe dåroiwer. (1 Tim 1:19) Wat kan måkt ware dat dat ni passijre däit? Wij muite “fast blijwe im gloobe.” (Lees Colossenses 2:6 un 7) Dårtau muite wij lëre uutsuiken måke wat wijse daue dat wij gloobe an God sij Woord häwe. (2 Tim 3:14 bet 17) Wat kan oos forstööre gaur uutsuiken måke?
Woweegen kan slim sin uutsuiken måke?
6. Wosoo kan dai angst oos schåre?
6 Wen wij angst häwe air forkërd dail måke urer air dail måke wat oos denåste schääme däit kan slim sin uutsuiken måke. Wij koine oos soo befijne. Kair wil ain forkërd uutsuiken måke wat slimhët urer schåm bringe däit. Nog soo, oos lijb up God un up God sij Woord kan oos helpe dat oos angst ni soo groot wart. Wosoo? Oos lijb up God giwt oos lust ümer upsuiken måke in God sij Woord un in dai buiker airer as uutsuiken måke. Soo däist duu ni sofeel forkërd daile måke. Woweegen? Weegen dai Bijbel kan ‘klaukhët geewe tau dai wat nog ni feel beleewt häwe un kenen geewe tau dai juugende un inlëre sich bedenke.’ (Prov 1:4)
7. Wat koine wij lëre fon dai köönig Davi?
7 Krijge wij ümer dai richtig daile uutsöcht? Në. Woweegen? Weegen wij ale måke süün. (Rom 3:23) Dai köönig Davi wäir klauk un reäl. Åwer hai hät daile uutsöcht wat ni richtig wäire. Dårweegen hai un dai andrer häwe nood doirsete. (2 Sam 12:9 bet 12) Nog soo, Davi hät ni dacht dat, weegen dai daile wat hai airst forkërd uutsöcht har, küün hai ni mër daile richtig uutsuike wat Jehovaa gefale däir. (1 Reis 15:4 un 5) Lijkerst wen wij airste forkërde daile uutsöcht häwe un dårweegen süün måkt häwe, wen dat oos lëd däit, Jehovaa däit oos forgeewe un däit oos helpe gaud uutsuiken måke. Jehovaa däit ümer mithelpe dai wat em lijbe daue un horge daue. (Sal 51:1, 4 un 7 bet 10)
8. Wat daue wij lëre fon dat wat Paulo uutdüürt hät oiwer dai forfrigt leewend?
8 Wij koine uutsuiken måke un ni oos sër feel kopbreeken måke dåroiwer. Wosoo? Wij koine oos andenke dat, kümt up an wat dat is, dat giwt ni bloos air richtig dail taum uutsuike. Sai man’s wat dai apostel Paulo hät sägt oiwer dat forfrigt leewend. Hai hät soo sreewe: “Åwer, wen air, wat ni forfrigt is, maint dai sich ni fornünftig hule un wen dai al oiwer dai juugend tijd is, den is dit wat dai måke mut: dat dai mökt wat dai wil. Frijgt. Dat is kain süün. Åwer, wen air im härts dat uutsöcht hät, maint ni dat bruuke däit, sij aigen wile hule krijgt un in sijn aigen härts uutsöcht hät ni sich frijge, dai mökt wat gaud is.” (1 Cor 7:36 bet 38) Paulo hät sägt dat ni frijge wäir beeter, åwer hät uk sägt dat frijge wäir uk gaud.
9. Muite wij oos kopbreeken måke mit wat dai andrer denke daue oiwer dai uutsuiken wat wij måke daue?
9 Muite wij oos kopbreeken måke mit wat dai andrer denke daue oiwer dai uutsuiken wat wij måke daue? Air bits jå. Paulo hät dåroiwer fortelt as hai uutdüürt hät of wäir richtig urer ni eeten kööpe woo falsch godes anbeert wäire. Hai hät sägt wäir ni forkërd dat eeten eete. Åwer, wäir forkërd dat måke wen air sich forhåke däir dårweegen. Wat däir Paulo dårmit maine? Hai hät sreewe: “Wen mij braurer sich forhåke däit weegen air sort eeten, dau går kain flaisch mër eete dat mij braurer ni sich forhåke däit weegen mij”. (1 Cor 8:4 bet 13) Wij muite uk andenke of dai lüür sich forhåke daue weegen dat wat wij uutsuike daue. Gans sicher, dat wat wij oos dülst bekümre muite, is of oos uutsuiken oos ümgang mit Jehovaa schåre daue urer ni. (Lees Romanos 14:1 bet 4) Wat fon wårhëte fone Bijbel koine oos helpe uutsuiken måke wat God ëre dau?
Söss hülpen taum gaud uutsuiken måke
10, 11. (a) Wat koine wij måke taum ni groosartig sin ine familg? (b) Wat döre dai ülst ni forgeete wen sai uutsuiken måke for dai gemaind?
10 Wäs ni groosartig. Airer as duu dij wat uutsuike däist is gaud dij fråge: ‘Kan ik dës uutsuiken måke?’ Dai köönig Salomão hät soo sreewe: “Wen dai groosartigkët kümt, kümt uk glijk dai schåm. Åwer dai klaukhët is bij dai wat gewöönlig sin.” (Prov 11:2)
11 Dai papa un mama koine låte dat sijn kiner wek uutsuiken måke. Åwer dai kiner döre kain uutsuiken måke wen sai ni sijn papa un mama frågt häwe. (Col 3:20) Mamas un fruuges koine wek daile uutsuike ine familg. Åwer sai muite waite dat dai kërl dai her is oiwer dai familg. (Prov 1:8, 31:10 bet 18 un Efé 5:23) Dai kërls muite waite dat Jësus her oiwer eer is. (1 Cor 11:3) Dai ülster daue wek daile uutsuike fon dai gemaind. Åwer sai daue uppasse dat sai ni gåe daue oiwer dat wat sreewe stäit in God sij Woord. (1 Cor 4:6) Sai daue genau någåe wat dai reäl un forständig eskrav säge däit. (Mat 24:45 bet 47) Wij koine wënig unruigkët un eelend häwe wen wij gewöönlig sin un bloos uutsuiken måke wen wij dat wirklig måke koine.
12. (a) Woweegen muite wij upsuiken måke airer as wat uutsuike? (b) Dau uutdüüre wosoo kan dai mësch dës upsuiken måke.
12 Dau upsuike. Salomão hät sreewe: “Dem wirtschaftige mësch sij uutdenken, däit wat gaures ruutergeewe, åwer dai wat nischt uutdenke ware arm.” (Prov 21:5) Däist duu andenke wen’s duu ain arbëd anneeme wilst urer ni? Urer wen’s duu gild benutse däist taum ain geschäft upmåke? Dau ni uutsuiken måke ån onglig dåroiwer denke. Airer, dau upsuiken måke dåroiwer. Dau formåne forlange tau dai wat dai geschäft woo an duu arbëre wilst gaud kene daue un dau uutdenke an dat wat dai Bijbel oiwer dit säge däit. (Prov 20:18) Nå dat’s duu al ales genau dåroiwer upsuikt häst, dau an air papijr srijwe, an ain sijr dai gaure daile wat passijre koine wen‘s duu däist uutsuiken måke däist un an dai anerd sijr, srijw woweegen dës uutsuiken ni soo gaud is. Airer as ain uutsuiken måke must dij hensete taum t’hoop reekne wat dai kost. (Lucas 14:28) Denk ni bloos an woo feel gild duu krijge kast, åwer an dat wat passijre kan mit dijn ümgang mit Jehovaa. Taum upsuiken måke is nöörg tijd forbruuke un sich anstrenge, åwer dit måke däit dij helpe ni uutsuiken måke ån onglig denke un spårer hen unruig blijwe dårmit.
13. (a) Wat fon sicherhët giwt oos Tiago 1:5? (b) Wosoo kan oos helpe beere for klaukhët?
13 Dau beere un klaukhët forlange. Wij muite Jehovaa sijn hülp forlange taum uutsuiken måke wat em gefale un ëre daue. Tiago hät sreewe: “Wen air fon juuch kain klaukhët hät, dat hai bijblijwe däit tau God forlange - weegen hai däit dat tau ale mit fraiwile geewe, åne dat forbaire - un hai däit dat em geewe.” (Tia 1:5) Duu bruukst ni dij schääme taum klaukhët forlange tau God dat hai dij helpe däit gaure uutsuiken måke (Prov 3:5 un 6) Lüür wat denke dat ni God sijn klaukhët bruuke daue, koine licht slecht uutsuiken måke. Wen wij tau Jehovaa beere daue un hülp ine Bijbel suike daue taum gaur uutsuiken måke, hai doir sij hailig gaist däit oos helpe forståe woweegen wile wij wirklig dat måke. (Heb 4:12 un lees Tiago 1:22 bet 25)
14. Woweegen döre wij ni upschupse ain uutsuiken måke?
14 Dau uutsuike. Wij döre ni ain uutsuiken måke airer as wij dat genau upsuikt häwe un tau Jehovaa beert häwe. Dai forständig mësch däit sich tijd neeme taum ‘gaud denke airer as dai wat mökt.’ (Prov 14:15) Åwer wen’s duu dës daile almåkt häst, dau ni upschupse dai uutsuiken wat‘s duu måke must. Duu must ain uutsuiken måke! (Prov 22:13) Wen’s duu ni dat måke däist, lötst dat anerd dail urer anerd mësch dat for dij måke däit.
15, 16. Wat bedüürt måke dat wat‘s duu uutsöcht häst?
15 Måk dat wat’s duu uutsöcht häst. Wij muite oos anstrenge taum ain gaur uutsuiken måke. Åwer dat hät kaine wërd wen wij dat ni måke daue. Salomão hät sreewe: “Ales wat dijn hand fijnt taum måken, måk mit al dijn kraft.” (Ecle 9:10) Dat ales richtig gäit, muite wij oos anstrenge taum måke dat wat wij al uutsöcht häwe. Air ine gemaind kan uutsöcht häwe pionijr sin, dat is ain gaur uutsuiken. Åwer krijgt hai dat måkt? Jå! Åwer kümt up an woo hai em sijne tijd benutse däit wen arbëre däit, wen sich tijdfordrijwe däit urer wen hai sijne tijd benutse däit taum preege.
16 Lijkerst wen wij ain gaur uutsuiken måkt häwe dat kan öftens ni soo licht sin dat måke. Woweegen? Weegen “dai gans wild is uuner dem Düüwel sijn macht.” (1 João 5:19) Wij muite strijre “gëgen dai regirunge, gëgen dai wat macht häwe, gëgen dai wat im düüster regijre ine ganse wild, gëgen dai machtige slechte ängels ine himlische stele.” (Efé 6:12) Dai apostel Paulo un Judas häwe oos weese dat dai wat uutsöcht häwe God ëre, daue ni an licht leewend häwe. (1 Tim 6:12 un Judas 3)
17. Wat wil Jehovaa for oos wen wij uutsuiken måke daue?
17 Nå dat wat’s duu uutsöcht häst, dau nåsaie of duu wat ümstele must wen dat nöörg is. Dai daile passijre ni ümer genau soo as wij uutsöcht häwe. “Dai tijd un dat wat wij ni luure kümt oiwer” oos ale. (Ecle 9:11) Nog soo, wek uutsuiken wil Jehovaa dat dai ni ümstelt ware, lijkerst wen wij wat doirsete dåroiwer. Wen wij uutsöcht häwe oos leewend tau Jehovaa anbaire urer oos forfrijge, dës uutsuiken koine ni ümstelt ware. God däit luure dat wij oos woord hule daue. (Lees Salmo 15:1, 2 un 4) Åwer dai mëste uutsuiken wat wij måke daue sin ainfacher un air forständig mësch däit dai nåsaie nå ain tijd. Wen wij saie daue dat air dail wat wij uutsöcht häwe ümstelt ware mut wij döre ni dikkopig sin. (Prov 16:18) Dat haupt mut ümer sin dat oos uutsuiken God ëre daue.
Dau andrer inlëre uutsuiken måke wat God ëre daue
18. Wosoo koine dai papa un mama eer kiner inlëre gaur uutsuiken måke?
18 Dai wat papa un mama sin koine eer kiner inlëre uutsuiken måke wat God ëre däit. Dai best moor taum dai kiner inlëre is doir dat wat dai papa un mama måke daue. (Lucas 6:40) Wen dat gaud is dai papa un mama koine em kiner uutdüüre wosoo sai selwst måkt häwe taum ain uutsuiken måke. Sai koine eer kiner wek uutsuiken måke låte un eer låwe wen sai gaur uutsuiken måke daue. Åwer wen air kind ain forkërd uutsuiken måke däit? Air papa un mama kan im wile häwe dai problem fon dat kind int raich bringe. Åwer dat däit dat kind ni wirklig mithelpe lëre. Denk hijr an: kan sin dat dai papa un mama eer kind nam schaul schike dat hai fuire lëre däit. Nå dat hai erlaubt is taum fuire, kan sin däit hai wat forkërd måke un mut dåroiwer betåle. Dai papa un mama koine dat betåle tau eer kind urer sai koine låte dat dat kind arbëre däit taum dat betåle. Soo, kan sin dat hai lëre däit dat wen hai ain forkërd uutsuiken måke däit, däit hai sich alaine schåre. (Rom 13:4)
19. Wat muite wij inlëre taum dai wat dai Bijbel lëre mit oos un wosoo koine wij dat måke?
19 Jësus hät ordnung geewt dat dai wat em någåe däire schule andrer inlëre. (Mat 28:20) Air fon dai haupte daile wat wij inlëre muite tau dai wat dai Bijbel lëre is wosoo gaur uutsuiken måke. Taum eer helpe dårmit, döre wij ni eer säge wat sai måke muite. Is beeter låte dat sai selwst uutsuike daue weegen “jërer ainsig fon oos mut sijn reeken mit God måke.” (Rom 14:12) Dårweegen hät soo’ne groote wërd dat wij ale uutsuiken måke wat God ëre daue.
Wosoo däist duu antwoore?
• Woweegen muite wij lëre gaure uutsuiken måke?
• Wosoo kan dai angst oos schåre un wosoo koine wij dat oiwerståe?
• Wat fon söss hülp häwe wij taum uutsuiken måke wat God ëre daue?
[Khaste/Pilt]
Hülp taum gaure uutsuiken måke
1 Wäs ni groosartig
2 Dau upsuike
3 Dau for klaukhët beere
4 Dau uutsuike
5 Måk soo as duu uutsöcht häst
6 Dau nåsaie wen’s duu wat ümstele must
[Pilt fon sayt]
Air mësch wat ni uutsuiken måke forstäit is soo as air mësch wat ni sijne schif lenkt krijgt in ain unweerer