Kareenan tan Kaligenan​—Diad Panamegley na Panarian na Dios

“SARAY gagala na Nasyones Unidas so: 1. Pian pansiansiaen so internasyonal a kareenan tan kaligenan.”​—Charter of the United Nations.

Saya so sakey a komendablen gegemtan, diad pangibaga. Balet a singa naimano tayo la, saray nansumpalan ed apalabas ya 40 taon so manggawan mapatnag a say Nasyones Unidas so agtinmalona diad ‘pamasiansia na internasyonal a kareenan tan kaligenan.’ Nisay say impangideklara to ed 1986 ya “Internasyonal a Taon na Kareenan” so makapanggawa na ontan.a

Wala lambengat so sakey a dalan a say magnayon a kareenan tan kaligenan so nitarok ed sayan dalin​—diad panamegley na Panarian na Dios ed saray lima nen Jesu-Kristo. Saya so peteg a gobierno ed tawen ya imbangat nen Jesus ed saray patumbok to ya ipikasi. (Mateo 6:9, 10) Balet akin a satan so ontalona anta say Nasyones Unidas so sinmaew? Simpli labat: Say Panarian na Dios so ontalona ed saray mismon rason a say Nasyones Unidas so agtinmalona.

Mas nen Say Kakabatan na Too so Nakaukolan

Diad akaunan paway tayo, naimano tayo a say sakey a rason no akin a say Nasyones Unidas so nipaarap ed isaew et say Dios et agto inter ed too so kakabatan odino kanepegan a manguley ed inkasikato. (Jeremias 10:23) Sirin, anggapo so ginaway-toon muyongan, anggaman panon lan maong so getma to, ya ontalona diad pangitarok na kareenan tan kaligenan.

Diad piduma, si Jesu-Kristo, say aturon Ari ed Panarian na Dios, so naynay ya impanengneng to so mabiskeg-nen-toon kakabatan. (Mateo 13:54) Say manunan ehemplo et samay bantog a Sermon to ed Palandey. (Mateo, kapitulo 5 ya anggad 7) Ditan et impaliwawa to no panon so pakaromog ed tuan liket, panguksoy ed saray kolkulan, ipaliis ed seksual ya imoralidad, tan nawalaan na maligen ya arapen. Agta makatunongan a say sakey a manuley a walaan na ontan a kakabatan tan pakatalos ed kipapasen na too so mangamta ed no panon so pangitarok ed kareenan tan kaligenan?

Mas nen say satan, say makdem a pakatebek nen Jesus so nipanengneng diad mamilagron pakayari ton makanengneng ed kapusoan na totoo tan say pakaamta to ed peteg a getma tan akindalem iran panagkatunongan da. (Mateo 9:4; Marcos 2:8) Imanoen no anto so kabaliksan na satan: Say sakey a baleg a babeng ed kareenan tan kaligenan natan et say agpakapiya. Diad agpikabat ed kaisipan tan getma na balang sakey, saray totoo tan nasyones so mabetbet ya agmanpipiyaan. Satan ya agpakapampipiyaan so ontalindeg a samben diad kareenan. Balet diad manuley a nayarian ton “basaen iray puso na totoo,” satan so aliwan probleman balot.​—Juan 2:25, Knox.

Pangekal ed Mabiskeg-nen-Toon Kakabusol

Sananey a manunan rason no akin a saray sagpot na Nasyones Unidas diad pangitarok na kareenan so andi-kana et say impluensya na “manuley na sayan mundo,” si Satanas a Diablo. (Juan 12:31) Sikato tan saray demonyon armada to so mikabat a walaan ira lambengat na “antikey a panaon” sakbay a sikara so naekal. Determinado ran manggawa na “irap ed dalin,” sikaray sinmara ed dalan na kareenan diad impangapag-apag ed katooan diad pulitika tan nasyon.​—Apocalipsis 12:9-12.

Siopa so makayarin makapangekal ed saratan a mabiskeg-nen-toon manangisugsug na bakal? Onebat so Biblia, si Jesu-Kristo, say sakey ya atukoy a Miguel, a kaiba toray angheles to, et pinagit to si Satanas tan saray demonyos to a nanlapud katawenan. Sirin nabasa tayo: “Anengneng ko so sakey ya anghel [si Jesus] ya onleleksab a manlapud tawen a sankaegnaan to so tombok na kaaralman tan baleg a gulonggulong ed lima to. Tan dinegkem to so dragon, say daan ya uleg, a sikato si Diablo tan Satanas, tan . . . imbasileng to ed kaaralman tan kinaputan to tan tinatakan to.” (Apocalipsis 20:1-13) Sirin si Satanas so naekal ed dalan. Diad satan posibli so panggayaga ed bilay diad tuan kareenan tan kaligenan.

Sakey ya “Anak” na Dios

Say akaunan paway tayo so angipaimano ed komatlon rason no akin a say Nasyones Unidas so agbalot makapangitarok na kareenan tan kaligenan: Sikato so sakey ya anak na sayan mundo tan, tan singa ontan, et tinawir to so kakapuyan, kaugsan, tan kabubulok ya inyugali na membron nasyones to.

Diad makarepreskon piduma, say Panarian a mangitarok na kareenan tan kaligenan so niretrato ed Apocalipsis 12:5 a bilang say “anak” na Dios. Say manuley to so mangisindag na ugugali na Dios. Imanoen so arum ed saray kalikaliktan iran kalidad ya impatnag na manuley to, si Jesu-Kristo: dilin-panagsakripisyon aro (Juan 15:12, 13); ampetang a pililikna (Mateo 9:10-13; Lucas 7:36-48); kaumildian (Juan 13:3-5, 12-17); panangabagey (Marcos 6:30-34); sibeg (Hebreos 2:17, 18; 4:15); inkamapekder ed inkatunong (Isaias 11:4, 5). Agta sika so manliket a mangisuko na inkasika ed ontan a Manuley?

Onloob a Kaiba so “Balon Dalin”

Say unor a rason no akin a say Nasyones Unidas so agbalot ontalona diad pangitarok na kareenan so impanengneng na saray salita na datin Sekretaryo-Heneral a si Dag Hammarskjöld a, nen 1953, et inkuanto: “Say sankabalgan ya ilalo tayo et say nayarin naabuloyan itayon mangisalba ed daan a dalin.” No walad kanonotan to so pangipreserba ed sayan sankamundoan a sistema na bengabengatla, sirin saray ontan a sagpot ed pangisalba ed “daan a dalin” so peteg ya onsaew. Akin?

Diad sakey a bengatla, sayan “daan a dalin” so tinugyop na saray ginaway-toon gobierno. Saray sinansakey a gobierno so mangiyaalibansa ed nasyonalismo, a mangaapag ed too; say nasyonalismo so mangidadanet ed saray intereses na sakey a nasyon imbes ya anapen so interamentin pankaabigan na amin a nasyones. Sayan kasibletan so mamakapuy ed anggan anton sagpot na Nasyones Unidas diad pangitarok ed kareenan. A singa imbaga na sakey ya editoryal ed peryodikon British a The Guardian: “Lapud anggapo ed saray membron nasyones so akaparaan a mangisakripisyo ed saray dilin intereses da diad pankaabiganan na lapag, saray ilalo ed kareporma so melmelanting. Say alenleneg a peteg a kiwas na Asamblea [Heneral na Nasyones Unidas] et say panserbi a bilang sakey a nengneng a sukatan na sankagloboan ya opinyon. Say ayenda to so napno na saray salisalan a nansasangsangan ed dakel a taon a samsamet no wala so anggan anton aligwas a mamaarap ed solusyon.”

Balet wala so mas lalon manangidagdag a rason no akin a saray sagpot na Nasyones Unidas diad pangisalba ed “daan a dalin” so andi-kakanaan: Satan so sumpad saray gagala na Dios. Panon ya ontan? Diad mata na Dios say “daan a dalin” so agla nareporma. Manasingger la so panaon sano say nibagan gagala na Dios so nasumpal. A singa impaneskribe nen apostol Juan: “Anengneng ko so sakey a balon tawen tan sakey a balon dalin; ta say gendat a tawen tan say gendat a dalin so linmabas la.” (Apocalipsis 21:1) Diad pangekal ed saray ginaway-toon gobierno, ekalen na Panarian na Dios so manangapag a nasyonalismo. Diad pasen to et say “sakey a balon dalin,” sakey a matunong a sosyedad na too, so ombulaslas ed silong na saksakey a mangatatawen a gobierno, say Panarian na Dios. Insan, tan diad satan lambengat, a say katooan so makayarin manggayaga ed peteg a kareenan tan kaligenan ed sankamundoan.

‘Pitpiten Iray Kampilan a Pagmaliwen a Dingding na Lukoy’

A saya so petepeteg ya ilalo so impailalo na saray salita na sakey a propesiya na Biblian nitatak ed padir ya akaarap ed Nasyones Unidas. Diman et nibaga: “Pitpiten daray kampilan da a pagmaliwen a dingding na lukoy. Tan saray gayang da a pagmaliwen a kalkalawit: say nasyon so agla mangiyayag na kampilan a sumpad nasyon. Aglaran balot manaral na bakal.”​—Inaon ed Isaias 2:4.

Andi, say Nasyones Unidas so agtinmalona diad impangamper ed saray nasyones a manlapud ‘pangiyayag na kampilan’ a sumpad balang sakey. Anggaman kuan, wala so sakey a totoon mangiiter na mabilay ya ebidensyan ‘pinitpit da laray kampilan da a pinagmaliw a dingding na lukoy.’ Impanengneng da so pankakasakey a tinmalona ed saray baetan na rasa tan nasyon. Anggapo so karakel na desdes a makapaskar ed sarayan neutral a Kristianos a “mangiyayag na kampilan” a sumpad kapara ran too. Siopa iraya? Saray Tasi nen Jehova.

Tipiko ed kiwas da sano nadesdes a mibiang ed bakal na nasyones et samay agawa ed sakey a Tasi ed sakey a bansa ed Aprika a laganap so pulitikal a terorismo.

Pian makaalukor na kaiba ra ed gerilya, sakey a teroristan grupo na sayan bansa so anukot ed lalaki tan pampilien da ra: Manserbi ed teroristan armada odino paltugen. Sakey ya agew et dinukot da so sakey ed saray Tasi nen Jehova. Saray pangulo ra, a maniinum, so angiter ed sikato na pampilian. Inyan da ed arap to so duaran botelya na beer, inturo ra so sakey tan inkuan da a satan so mangirepresenta ed gobierno, bang say sananey et say teroristan grupo ra. ‘Dinan so pilien mo?’ so intepet da ed sikato. Say Tasi so nannonot ya agano, tan nen anengneng toray arum a botelya na beer ed kaabay, inala to so sakey tan inyan to ed pegley na duara, a kuanto: ‘Dia so kawalaan ko.’ Inyarum to: ‘Siak so neutral, lapud siak so walad dapag na Panarian na Dios.’ Kayari na saya, sikato so pinepekpek da. Insan sikato so pinaskar a mantrabaho na ambelat diad kampo na gerilya, ya agto amta no kasin sikato so pateyen da odino andi. Kayari na waloy bulan, sikato so akaliktar sanen saray sundalo na gobierno so angataki ed kampo.

Saray Tasi nen Jehova so nipapangawpangaw, anggan patey, imbes a sikara so mibiang ed saray bakal na nasyones. Sirin, diad Nazi Alemanya et nilibu-libo ed sikara so nipisok ed saray pangawan lapud agda suportaan so uley na Nazi. Nilasus a Tastasi so pinatey odino inatey ed saray kampo. Ingen natan, diad abayaglan inkaandi na maruksan gobierno na Nazi, saray Tasi nen Jehova so dinmakerakel ed Alemanya tan diad interon globo.

Balet akin ya ayarian dan ‘pitpiten iray kampilan ya impagmaliw a dingding na lukoy’? Say ebat so naromog ed paknaan na UNESCO Charter, a kuanto: “Lapud saray bakal so onggapo ed kanonotan na totoo, saray depensa na kareenan so nepeg a niletneg ed kanonotan na totoo.”

Mitukoyan ed satan, nipaakar ed saraman so ‘amitpit ed kampilan da ya impagmaliw a dingding na lukoy,’ ibabaga na propesiya nen Isaias, “aglaran balot manaral na bakal.” Noag ingen, diad panagaral tan panangiyaplika ed Kasulatan, ‘aaralen [da] so daladalan na Dios tan manaakar ed saray basbas to.’ (Isaias 2:3, 4) Diad tulong na masanton espiritu to, ‘papasimbaloen [daray] kanonotan da,’ a nagmaliw iran mareen.​—Roma 12:2, 18.

Say malinew ya ebidensyan saray Tasi nen Jehova so ‘amitpit ed saray kampilan da a pinagmaliw dan dingding na lukoy’ so mamaneknek a say pambilay ed kareenan tan kaligenan so posibli. Say peles a dalan na bilay da so mangipanengneng ed memelag a kalaknab ed no anto so gawaen na Panarian na Dios ed panamegley nen Kristo ed sankadalinan diad asingger ya arapen.

Kasin satan ya ilalo so makapasagyat ed sikayo? Saray Tasi nen Jehova so maliket a mangipanabang ed sikayo na ebidensya a say Panarian na Dios so magano lan mangitarok na magnayon a kareenan tan kaligenan. Akin ya agmitongtong ed sikara diad lugar yo odino mansulat ed saray manangipalapag ed sayan magasin? Aralen so malaglaem nipaakar ed no panon so ‘pamitpit [yo] ed saray kampilan a pagmaliwen a dingding na lukoy’ natan, tekep na ilalo ed magano lan panggayaga ed bilay diad interon mundo ya anggapo so bakal.

[Paimano ed Leksab