Si Jehova tan Kristo—Manunaan a Mitatalosan
“Anggapo naani gawaen na Soberanon Katawan a Jehova ya agto nipuyan so inamot to a pamaakaran ed saray ariripen ton propeta.”—AMOS 3:7.
1. Anto iran metodo na pitatalosan so uusaren natan?
NATAN say pitatalosan so sakey a multimilyon a dolyar a negosyo. Amin na saray libron nipalapag, amin na saray peryodiko tan magasin a maparanay a niimprinta, amin na saray programa ed radyo tan telebisyon a nibobrodkast, tan ontan met ed amin a pelikula tan saray drama ed entablado so saray sagpot na pitatalosan. Mipadparan tua ed amin iran sulat a nisulat tan nibuson tan ontan met ed amin iran tawag ed telepono. Amin et sagpot na pitatalosan.
2. Anto iray arum ya alimbawa na iyaabanten agawaan na totoo ed teknikal iran pamaakaran na pitatalosan?
2 Saray iyaabante a walan ginawa na too ed teknikal iran pamaakaran na pitatalosan so makapakelkelaw. Alimbawa, say fiber-optic iran kable, so mas magmaong nen saray kablen gansa, a makapangipasabi na dakel a samplon nilibon tongtongan ed telepono a manbabansag. Insan walaray pitatalosan a satelayt (satellite), ya onliber ed liwang na dalin tan walaan na kagawaan parad pangipasabi na saray sinyal ed telepono, telegrama, radyo, tan telebisyon. Sakey ya ontan a satelayt so makapanbabansag a mamenben na 30,000 iran mensahe ed telepono!
3. Anto so nagawa sano walaray kakulangan na pitatalosan?
3 Balet anggaman ed sarayan amin ya uusaren ed pitatalosan, wala so dakel a kaermenan ed mundo lapud kakulangan na pitatalosan ed baetan na saray indibidual. Kanian, nibaga ed sikatayo a “wala so ombabaleg a baetan—sakey ya ilalaknab ed ‘kakulangan na pitatalosan’—ed baetan na saray manuley tan uuleyan.” Tan anto imay karaklan a tatawagen a baetan ed kailalakan? Agta say isaew na saray ateng tan ilalak da a matalonan mitalosan ed sinansakey? Ireport na saray managsimbawa ed panamaley a say sankabalgan a problema ed saray panamaley et say isaew ed pitatalosan ed baetan na asawan laki tan asawan bii. Say kakulangan na suston pitatalosan so sengegan ni ingen na ipapatey. Diad asakbay a 1990, 73 totoo so akabalang na bilay da ed inkaplag na eroplano, sakey a sengegan et mapatnag diad insaew na pitatalosan ed baetan na piloto tan ground control. Insalaysay na peryodiko: “Babeng ed Pitatalosan so Angipaarap ed Aksidente.”
4. (a) Anto so kabaliksan na “pitatalosan”? (b) Anto so kalat na pitatalosan ed limog na saray Kristiano?
4 Anto so pitatalosan ed Kristianon kipapasen? Unong ed sakey a diksyunaryo, say “pitatalosan” so mankabaliksan a “pangipasabi na impormasyon, kanonotan, o liknaan pian napnapnek a naawat o natalosan.” Sananey a diksyunaryo so mangitukor ed satan a bilang “sakey a teknik ed pangibalikas ya epektibon tuloy ed saray ideya.” Imanoen, “pangibalikas ya epektibon tuloy ed saray ideya.” Nagkalautlan kaukolan ya epektibo so Kristianon pitatalosan ta walaan na kalat salanti say pakasabi ed puso na totoo tekep na katuaan a manlalapud Salita na Dios a manilalon sikaray onkiwas unong ed naaralan da. Nikadkaduma, satan so nasagyat na andi-siblet, a panangaro.
Si Jehova bilang Mitatalosan
5. Anto so sakey ed saray manunan dalan ya akitalosan si Jehova a Dios ed too?
5 Agpanduaruwaan a si Jehova so sankabalgan a Mitatalosan. Lapud pinalsa to itayo unong ed indengan tan talindeg to, sikato so makapitalosan ed sikatayo, tan posibli ed sikatayo a makapitalosan ed arum nipaakar ed sikato. Nanlapulad gapoy inkipalsa na too, walan akapitalosan si Jehova ed mangaraldalin iran palsa to nipaakar ed inkasikato. Sakey a dalan a ginawa to iya et diad panamegley na nanengneng a palsa. Kanian, imbaga na salmista ed sikatayo: “Saray katawenan so mangipatnag ed gloria na Dios; tan iparungtal na sansinakoban so gawa na saray lima to. Say sakey ya agew kayariy sananey so mangibesngaw na salita, tan sakey a labi kayariy sananey so mangipanengneng na pikakabat.” (Salmo 19:1, 2) Tan ipaamta na Roma 1:20 ed sikatayo a “saray agnanengneng a kalidad [na Dios] so malinlinew a nanengneng nanlapulad inkipalsa.” “Malinlinew a nanengneng” a mangipatnag a paneknek iya na epektibon pitatalosan!
6. Anto so impasabi nen Jehova ed mangaraldalin iran palsa to legan a walara ed tanamanan na Eden?
6 Saramay andian na pananisia ed Dios tan dibinon puyan to so manasalin manpanisia ed sikatayo a say too et walan mandependi ed dilin lapuan na impormasyon to no akin a sikato et niwala. Balet ipalinew na Salita na Dios a say Dios et walan akitalosan ed too nanlapulad gapo. Kanian, diad inmunan laki tan bii ya inter na Dios so ganggan a manparakel: “Manbunga kayo tan ondakel kayo tan panoen yo so dalin tan patuloken yon . . . amin iray mabilay a palsa.” Inabuloyan met ira na Dios a manggan ira anggad aglara naerasan ed saray bunga na tanamanan—nilikud lambengat ed saksakey. Insan, sanen tinmunganga si Adan tan si Eva, impasabi nen Jehova so inmunan Mesianikon sipan, a mangiiter ed katooan na sinag ya ilalo: “Mangyan ak na gulaan ed baetan mo [say uleg] tan ed bii tan ed baetan na binim tan bini to. Mekmeken to ka ed ulo tan sikato so sugaten mo ed mukor!”—Genesis 1:28; 2:16, 17; 3:15.
7. Anto so iparungtal na libro na Genesis nipaakar ed pitatalosan nen Jehova ed ariripen to?
7 Sanen say anak nen Adan a Cain so napnoan na manamatey ya imon, akitalosan si Jehova a Dios ed sikato, ya angikuan: ‘Manalwar ka! Onaarap ka ed kapeligroan!’ Balet inkaindan nen Cain so ontumbok ed pasakbay tan amatey ed agi to. (Genesis 4:6-8) Insan, sanen say dalin so napno na karawalan tan karelmengan, akitalosan si Jehova ed matunong a lakin Noe nipaakar ed gagala To a punasen so dalin pian nalinisan ed amin a dutak to. (Genesis 6:13–7:5) Kayari na Delap, sanen si Noe tan say pamilya to et pinmaway manlapud biung, akitalosan ed sikara si Jehova ed gagala to nipaakar ed inkasanto na bilay tan dala et diad panamegley na bulalakaw ya initer to so pamaseguro ya agto lan balot deralen so amin a mabilay a bengabengatla diad panamegley na delap. Pigaran siglo ed saginonor, akitalosan ed Abraham si Jehova nipakar ed gagala To ya amin iray pamilya na katooan et peteg a nabendisyonan diad panamegley na Bini nen Abraham. (Genesis 9:1-17; 12:1-3; 22:11, 12, 16-18) Tan sanen inganggan na Dios a deralen to so kaugsan na Sodoma tan Gomora, siaaro ton impasabi itan a katuaan ed si Abraham, ya angikuan: “Isanib ko ta ed si Abraham so gagawaen ko?”—Genesis 18:17.
8. Diad anto iran apatiran dalan a walan akitalosan si Jehova ed ariripen to diad dalin?
8 Nanlapulad si Moises, inusar nen Jehova so andukey a linya na saray propeta a mitalosan ed Israel. (Hebreos 1:1) No maminsan sikato so mangusar na insalitan bilin, a singa sanen imbaga to ed si Moises: “Isulat morayan salita.” (Exodo 34:27) Nagkalalon mabetbet ya akitalosan si Jehova ed saray sangiyan to diad panamegley na saray pasingawey, unong a ginawa to la ed si Abraham.a Inusar met nen Jehova iray kugip pian mitalosan ed totoo, ya aliwa lambengat ed ariripen to noag ingen ed saramay walaan na pidedeneng ed ariripen to. Alimbawa, impankugip nen Jehova iray duaran kaiba nen Jose a priso, ya impatalos nen Jose parad sikara. Impankugip met nen Jehova si Paraon tan Nabucodonozor, a walan impatalos nen Jose tan Daniel parad sikara. (Genesis 40:8–41:32; Daniel, kapitulo 2 tan 4) Niarum ni, diad dakel iran okasyon ya inusar nen Jehova iray anghelikon mensahero a mitalosan ed ariripen to.—Exodo 3:2; Uko-ukom 6:11; Mateo 1:20; Lucas 1:26.
9. Anto so amayubo ed si Jehova a mitalosan ed totoo ton Israel, unong a nanengneng ed anton balikas to?
9 Amin itan a pitatalosan nen Jehova ed panamegley na saray propeta to so mangisindag na aro to parad totoo ton Israel. Bilang alimbawa, sinalita to diad panamegley na propeta ton Ezequiel: “Manliket ak, aliwan ed ipapatey na marelmeng, noag ingen ed siopaman a marelmeng ya ombeneg ed dalan to tan manbilay. Ombeneg kayo, ombeneg kayo manlapud mauges iran dalan yo, ta akin ya ompatey kayo, O abung na Israel?” (Ezequiel 33:11) Si Jehova so manangitepel tan maanus a Mitatalosan ed rebelyoson kadaanan a totoo to, unong a nanengneng manlapud 2 Awaran 36:15, 16: “Si Jehova a Dios na atateng da so mantultuloy ya angibaki a sumpad sikara ed panamegley na saray mensahero to, mangibabaki lan mangibabaki, lapud walaan na panangabagey ed baley to tan ed ayaman to. Balet sikaray . . . nanmodmora ed saray salita to tan binalaw daray propeta to . . . ya anggad anggapo so panambal.”
10. Panon ya akitalosan si Jehova ed totoo to natan, tan diad anton laknab a sikato so Dios na pitatalosan?
10 Natan, walaan tayo na impuyan a Salita na Dios, say Masanton Biblia, a diad satan et makapitalosan si Jehova nipaakar ed inkasikato na say impormasyon ed sikatayo, saray gagala to, tan linawa to parad sikatayo. (2 Timoteo 3:16, 17) Diad tua, bilang say Manunaan a Mitatalosan, si Jehova, so angiyabawag: “Say Soberanon Katawan a Jehova so agmanggawa na sakey a bengatla ya anggad agto imparungtal iray maamot a pamaakaran ed saray ariripen ton propeta.” (Amos 3:7) Ipakabat to ed ariripen toray gagalan gawaen to.
Anak na Dios bilang Mitatalosan
11. Siopa so manunan instrumento nen Jehova ed pitatalosan ed too, tan akin a say titulo ton “Salita” et matukoy?
11 Diad amin na saray ahenten inusar nen Jehova a mangipasabi ed linawa To, say manuna et say Salita, say Logos, a nagmaliw a Jesu-Kristo. Anto so kabaliksan na say inkatawag ton Salita, o Logos? A sikato so Manunan Sangiyan nen Jehova. Tan anto so sangiyan? Sakey a mitalosan ed walan ibaga na sananey. Kanian say Logos so nagmaliw a mitatalosan na salita nen Jehova a Dios ed saray intelehentin mangaraldalin a pinalsa To. Satan a betang so ontanlan importanti a sikato so atawag a Salita.—Juan 1:1, 2, 14.
12. (a) Diad anton gagala a si Jesus et linma dia ed dalin? (b) Anto so mamaneknek ed sitotoor a pananumpal to ed satan a gagala?
12 Imbagan mismo nen Jesus ed si Pontio Pilato a say manunan gagala to ed inyakar ed dalin et say pangipasabi na katuaan ed katooan: “Nisengeg ed saya nianak ak, tan nisengeg ed saya linma ak dia ed mundo pian tasian ko so katuaan.” (Juan 18:37) Tan say rekord ed saray Ebanghelyo so mangibabaga no panon a ginawa ton maong itan ya asainmin. Say Sermon to ed Palandey so abidbir a bilang say sankabalgan a sermon a walan nipulong na too. Agaylan abig so impitalosan to diad panamegley na saman a sermon! “Say nansumpalan et saray ulop [ya akadngel ed sermon] so nankelkelaw ed dalan na panagbangat to.” (Mateo 7:28) Nipaakar ni ed sananey ya okasyon, nabasa tayo: “Say baleg ya ulop so ontatalineng ed sikato a tekep na liket.” (Marcos 12:37) Sanen pigaran opisyales et imbakin manaresto ed si Jesus, pinmawil iran agda kaiba. Akin? Inebatan daray Pariseos: “Anggapo ni too a nansalita na onia.”—Juan 7:46.
Niganggan Iray Babangatan nen Kristo a Magmaliw a Mitatalosan
13. Anto so mangipanengneng a si Kristo et agkontento a manbukbukor a mitatalosan?
13 Agkontento ed pagmaliw a bukbukor a mitatalosan, inmunan inganggan nen Jesus iray 12 apostoles tan insan 70 ebanghelisador ya onla a bilang mitatalosan na maong a balita na Panarian. (Lucas 9:1; 10:1) Insan sakbay a tuloy na insegep to ed tawen, inganggan toray babangatan to a manggawa na nikaduman kimey. Anton kimey? Unong a nabasa tayo ed Mateo 28:19, 20, binilin to ra a magmaliw a mitatalosan; tan sikaray manbangat ed arum met pian magmaliw a mitatalosan.
14. Panon kaepektibo iray akaunan Kristianon mitatalosan?
14 Kasin saray babangatan et epektibon mitatalosan? Maseguron sikaray ontan! Bilang nansumpalan na impanpulong da ed agew na Pentecostes 33 K.P., 3,000 iran kamarerwa so niyarum ed balobalo nin aporman Kristianon kongregasyon. Insan say bilang so dinmaak ed 5,000 lalaki. (Gawa 2:41; 4:4) Agpankelawan a saray Judion kabusol da so angakusa ed sikaran mamapano ed Jerusalem na bangat da tan diad saginonor et manreklamo a walan linmaknab so panagpulong da ed panayaman a dalin!—Gawa 5:28; 17:6.
15. Anto so uusaren nen Jehova ed moderno iran panaon a mitalosan ed totoo?
15 Komusta so nipaakar ed modernon panaon? Unong a nipasakbay ed Mateo 24: 3, 45-47, say Katawan, si Jesu-Kristo, so walan anuro “ed matoor tan makabat ya aripen,” a tugyopen na alanaan iran Kristiano, a manasikaso ed amin a kayaryan to ed dalin legan na sayan agew na kiwawala to. Saman a matoor tan makabat ya aripen so irerepresenta natan na Mananguley ya Ulop na saray Tasi nen Jehova, a walaan na mangipalapag ya ahenten Watch Tower Bible and Tract Society. Sankamatukoyan, satan a matoor tan makabat ya aripen so walan atawag met a palaranan na pitatalosan na Dios. Satan so mamaseseg ed sikatayo a magmaliw a maong iran mitatalosan. Diad tua, say sankaunaan a paway na Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence so animbawa ed saray bumabasa to: “No walaan kayo na kaabay o kaaro a diad isip yo et interesado o agunggunaan ed saray bilin [na sayan magasin], ipaimano yo ed sikara; sirin ipulong so Salita tan manggawa na maabig ed amin a totoo legan a walaan kayo na pankanawnawa.”
16. Anto so mangipapanengneng a mas ni nen say basta pambasa ed Biblia parad Dios a mitalosan ya epektibo ed mangaraldalin ya ariripen to?
16 Anggaman kuan, say basta iyaasinger ed Salita na Dios tan personal a panagbasa so aliwan magenap pian nagamoran so suston pikakabat a mangipasen ed sakey ed dalan na bilay. Nonoten so opisyal na Etiopen korte a mamabasa na propesiya nen Isaias balet agto natalosan so babasaen to. Insalaysay nen Filipe ya Ebanghelisador ed sikato so propesiya, kayari to et akaparaan a manpabautismo a bilang babangatan nen Kristo. (Gawa 8:27-38) Say katuaan a dakel ni so nakakaukolan na sakey nen say basta pambasa na Biblia so nanengneng ed Efeso 4:11-13, no iner ya impanengneng nen Pablo a si Kristo et aglambengat angiyan ed arum a bilang apuyanan iran apostol tan propeta balet angiyan met “ed arum a bilang manangipulong, ed arum a bilang pastol tan managbangat, ya onkana a pakayadyarian na saray sasanto, nipaakar ed panaglinkor a kimey, parad kipaalagey na laman nen Kristo, anggad sikatayon amin so makarateng ed pankakasakey na pananisia tan ed suston pikakabat ed Anak na Dios, diad inkatatken.”
17. Diad anton pakabidbiran a tanda tayo a nakabatan so ahensya ya uusaren natan nen Jehova a mitalosan ed saray gagala to parad katooan?
17 Panon tayon nabidbir iramay uusaren nen Jehova a Dios tan si Jesu-Kristo ya ontulong ed totoo a magmaliw iran Kristiano pian nadampot so talindeg bilang sakey a nagnap a matatken a too? Unong ed si Jesus, sakey ed saray pakapangibiigan a tanda et manaarowan iraya ed sakey tan sakey a singa impangaro nen Jesus ed saray patumbok to. (Juan 13:34, 35) Sananey a pakapangibiigan a tanda, sikaray aliwan kabiangan na mundo. Unong a si Jesus et aliwan kabiangan na mundo. (Juan 15:19; 17:16) Sananey nin tanda et bidbiren dan katuaan so Salita na Dios, unong a ginawa nen Jesus, a nantultuloy ya onaapelo ed autoridad to. (Mateo 22:29; Juan 17:17) Say pangiyuna ed ngaran na Dios, unong a ginawa nen Jesus, so sananey nin tanda. (Mateo 6:9; Juan 17:6) Tan sakey nin tanda et say itumbok ed alimbawa nen Jesus ed panagpulong na Panarian na Dios. (Mateo 4:17; 24:14) Wala lambengat so saksakey a grupon makakasumpal ed sarayan kakaukolanen, salanti say internasyonal iran mitatalosan a kabkabat a bilang Kristianon Tastasi nen Jehova.
18. Anto iray taloran pasen na pitatalosan so singbaten na kaaruman iran artikulo?
18 Anggaman ontan, say pitatalosan so mangipatnag na responsabilidad ed saray arum. Diad siopa a responsable iray Kristiano a mitalosan? Manuna ed amin, walaray taloran pasen a magmaliw a mapaga iray Kristiano ed panangilukas na saray linya na pitatalosan: say sirkulo na pamilya, say Kristianon kongregasyon, tan say Kristianon lawak na ministeryo. Saray onggendan ya artikulo so mideneng ed sarayan taloran kabiangan na tema tayo.
[Paimano ed leksab]
a Nengnengen so Genesis 15:1; 46:2; Numeros 8:4; 2 Samuel 7:17; 2 Awaran 9:29; Isaias 1:1; Ezequiel 11:24; Daniel 2:19; Obadias 1; Nahum 1:1; Gawa 16:9; Apocalipsis 9:17.
Panon so Pangebat Yo?
◻ Anton kairapan so pansumpalan na kakulangan ed pitatalosan?
◻ Siopara so duaran manunaan a mitatalosan?
◻ Anto iray nanduruman dalan a walan inusar na Dios a mitalosan ed too?
◻ Panon a matalonggaring si Jesus a bilang sakey a mitatalosan?
◻ Panon kalaknab iray inmunan Kristianos ed pitatalosan?
[Litrato ed pahina 17]
Singa say mangaraldalin ya Ama to, si Jesus so maabagey a mitatalosan