Sioparay Manutumbok ed Liwawa na Mundo?
“Mansinag a singa silesilew ed mundo.”—FILIPOS 2:15, NW.
1. Antoy kuan na Biblia nipaakar ed saray palson relihyoson liwawa?
MALINLINEW ya ipabidbir na Biblia a si Jesus so “baleg a silew,” “silew na mundo.” (Isaias 9:2; Juan 8:12) Ingen, dagdaiset so tinmumbok ed sikato sanen sikatoy walad dalin. Pinili na karaklan so panumbok ed palso iran liwawa a diad kapetegan et saray manangakbibit na bilunget. Nipaakar ed saraya et kuan na Salitay Dios: “Ta saratan a toto-o pakalala ra’n ya apostoles, matitila’n komikimey, onparongtal ira’n singa apostoles nen Cristo. Tan aliwa’n makapakelaw; ta si Satanas ni magmaliw a singa angel na liwawa. Aliwa sirin a baleg a bengatla no saray ministros to met onpanengneng ira a singa ministros na katonongan; say kasumpalan to singa onong ed saray kimey da.”—2 Corinto 11:13-15.
2. Anto so imbaga nen Jesus a basiyan diad pangukom ed totoo?
2 Kanian, aliwan amin a totoo so malabay ed liwawa, anggaman makapakelaw itan. Inkuan nen Jesus: “Et sikato ya so pakaokoman, a say silew linmadia ed mundo, et saray totoo inaro ra so kabilungtan a nen say silew; ta saray gawa ra mauges. Ta balang sakey a mangawa na mauges gulaen to so silew et ag ondago ed silew, ompan nabalaw so saray gawa to.”—Juan 3:19, 20.
Saray Manangaro na Bilunget
3, 4. Panon ya impanengneng na relihyoson papangulo ed agew nen Jesus ya agda labay a tumboken so liwawa?
3 Kunsideraen pa no panon a satan so kaso sanen si Jesus so wadia’d dalin. Inikdan na Dios si Jesus na pakayarin manggawa na saray makapakelaw a milagro bilang paraan pian paneknekan ton sikatoy Mesias. Alimbawa, diad agew na Sabaton, inpawil toy pakanengneng na lakin niyanak a bulag. Agaylan makapakelkelaw a kiwas na panangasi! Agaylay panamabli na laki! Diad ununan pankanawnawa et makanengneng la! Anggaman ontan, anto so kiwas na relihyoson papangulo? Isasalaysay na Juan 9:16: “Kanian saray arum ed saray Fariseos inkuan da [nipaakar ed si Jesus], Saya’n too ag nanlapu ed Dios, lapu ed ag to ngilinan so sabaton.” Agaylan makasalanan so kapusoan da! Nia agawa so makapakelaw ya impanambal, balet imbes ya ibalikas so gayaga parad datin bulag a laki tan panamabli ed managtambal, kinondena ra si Jesus! Diad impanggawa ed ontan, anggapoy duaruwan sikaray nankasalanan sumpad panangipatnag na masanton espiritu na Dios, sakey ya agnaperdonan kasalanan.—Mateo 12:31, 32.
4 Diad saginonor, sanen tinepetan na saramay mansimpisimpitan so datin bulag a laki nipaakar ed si Jesus, inkuan na laki: “Dia lanti, ed saya so kawalaan na makapakelaw, ta ag yo amta no ined so lapuan to [si Jesus], et angan ontan nilukasan to so saray matak. Amta tayo a say Dios ag to dengelen so saray managkasalanan: ingen no siopaman a too sikato so manangigalang ed Dios, tan gawaen to so linawa to, sikato so dengelen to. Nanlapu ed ingapo na mundo ag nadnadngelan angan kapigan ya wala so sakey ya angilukas na saray mata na sakey a too a nianak a bulag. No saya’n too [Jesus] ag nanlapu ed Dios, angapo komon so ayarian to a gawaen.” Panon so inyebat na saray relihyoson pangulo? “Inmebat ira tan inkuan da ed sikato, Sika nianak’ka a sigpot ed saray kasalanan, et ibangat mo kami? Et sikato so pinapaway da.” Agaylan kakulangay panangabagey! Anawet so puso ra. Kanian imbaga nen Jesus ed sikara ya anggaman makanengneng ira diad pisikal a kamataan da, sikaray bulag ed espiritual.—Juan 9:30-41.
5, 6. Anto so ginawa na relihyoson papangulo ed inmunan-siglo ya angipanengneng ya inaro ra so kabilungetan?
5 Sankapatnagan so impankasalanan na sarayan relihyoson mansimpisimpitan sumpad espiritu na Dios ed sananey ya inkagawa, sanen pinaoli nen Jesus si Lazaro manlapud patey. Nisesengeg ed satan a milagro, dakel ed kabanyakan a totoo so anisia ed si Jesus. Anggaman ontan, imanoen, no antoy ginawa na relihyoson papangulo. “Saray manona a sacerdotes ed satan tan saray Fariseos tinipon da so sakey a singbatan, et inkuan da, Anto so gawaen tayo? ta saya’n too mangawa na amayamay a tanda. No sikato so paulian tayo labat ya ontan, amin day totoo manisia naani ed sikato; et saray taga Roma onsabi ra et ekalen da so pasen tayo tan say nacion tayo.” (Juan 11:47, 48) Panpupuligaan daray posisyon tan inkabantog da. Antokaman so pansumpalan et labay dan paliketen iray Romano, aliwan say Dios. Kanian, anto sirin so ginawa ra? “Nanlapu ed saman ya agew nansisingbat ira pian yanda si Jesus ed ipapatey.”—Juan 11:53.
6 Kasin satan lan amin? Andi. Say tinmumbok a ginawa ra so mangipanengneng no panon lay panangaro ra ed bilunget: “Saray manona a sacerdotes nansisingbat ira pian napapatey da met si Lazaro. Ta nisengeg ed sikato amayamay ed saray Judios so sinmian, tan anisia ra ed Jesus.” (Juan 12:10, 11) Agaylan balbaleg a karelmengan! Anggaman ginawa ran amin iya pian salimbengan iray posisyon da, anto so agawa? Diad saman a mismon kailalakan, sikaray nanrebelde sumpad saray Romano, a sinmabi sumpad sikara nen 70 K.P. tan sinamsam da so lugar da, nasyon da, tan ontan met ed saray bilay da!—Isaias 5:20; Lucas 19:41-44.
Say Panangabagey nen Jesus
7. Akin a saray manangaro na katuaan so sinmimpuk ed si Jesus?
7 Kanian ontan met ed panaon tayo, aliwan amin so malabay ed espiritual a pakaliwawaan. Balet saramay mangaro ed katuaan so peteg a malabay ya onla ed liwawa. Labay da so Dios bilang say Soberano ra, tan sigugunaet iran ondapag ed si Jesus, ya imbaki na Dios a mangisalaysay no anto so liwawa, tan sikatoy tumboken. Ontan so ginawa na mapaabeban totoo sanen wadiad dalin si Jesus. Sinmimpuk ira ed sikato. Anggan saray Pariseos et aksobien da itan. Inreklamo ra: “Say mundo so tinmombok ed sikato.” (Juan 12:19) Saray malakarnernon totoo so angaro ed si Jesus lapud sikato so kasuniyan na masiblet, arogante, malamang-ed-pakayarin relihyoson papangulo a nipaakar ed sikara et inkuan nen Jesus: “Sikara mamerber ira na ambebelat ya awiawit tan makapairap ya awiten, tan sikara’y inpasakbat da ed abala na saray totoo; balet sikara lanlamang ag da ra labay a gawaen ed tamoro ra. Balet saray amin a gawa ra gawaen da pian nanengneng ira na totoo.”—Mateo 23:4, 5.
8. Midumaan ed relihyoso iran mansimpisimpitan, anton awawey so wala ed si Jesus?
8 Diad kasuniyan to, imanoen so maabagey ya awawey nen Jesus: “Et sanen anengneng to ray dakerakel a totoo, inabagey to ra, lapud maermen tan abuybuyak ira, a singa saray carnero ya angapoy pastol da.” (Mateo 9:36) Tan anto so ginawa to nipaakar ed satan? Inkuanto ed saramay inabuso na sistema nen Satanas: “Dago kayo’d siak, amin yo’n nasasagpotan tan nabebelatan, et itdan ta kayo’y pampainawa. Ala yo’y pakok ed sikayo, tan manaral kayo’d siak; ta maoyamo ak tan mapaabeba ak a puso: et naromog yo’y inawa nipaakad ed saray kamarerwa yo. Ta say pakok mainomay, tan anlemew so awit ko.” (Mateo 11:28-30) Ginawa nen Jesus so nipropesiya nipaakar ed sikato diad Isaias 61:1, 2, a nabasa: “Si Jehova nilanaan toak a mangipolong na saray maong a balita ed saray mauyamo inbaki toak a mamedber ed puso a maermen, a mangibawag na kawayangan ed saray dinakep, tan say kilukas na panangipangawan ed saray pinangaw; a mangibawag na taon na panamalangkap nen Jehova, tan say agew na kababales na Dios tayo; a manligliwa ed amin a managogol.”
Panutugyop ed Saray Manangakbibit na Liwawa
9. Antoran makatantandan ebento so agawa nen 1914?
9 Kayari intokotok to ed tawen, kaukolan a manalagar si Jesus ya angga’d insabi panaon pian iter na Dios ed sikato so pakayari Panarian. Insan ibiig to lay “carnero” manlapud “saray kanding.” (Mateo 25:31-33; Salmo 110:1, 2) Sinmabi itan a panaon sanen ginmapo so “kaunoran iran agew” nen 1914. (2 Timoteo 3:1-5) Si Jesus ya inikdan na pakayari bilang Ari ed mangatatawen a Panarian na Dios, so ginmapon anugyop diad nikawanan a lima to ed saray apaboran a malabay ya ontumbok ed liwawa. Kayari Guerra Mundial I, saman a pananugyop a kimey so kinmurang tekep na maples ya idaraak.
10. Antoy nayarin itepet nipaakar ed saramay uusaren nen Jesus ed pananugyop a kimey?
10 Diad silong na panangipangulo nen Kristo Jesus, say pananugyop a kimey so atumangan na baleg ya itatalona. Anggapon balot ed awaran so ontanlan kinarakel na totoon nanlapu ed amin a nasyones ya atugyop a nankakasakey ed aliwawaan a tuan panagdayew. Tan siopara natan so manutumbok ed liwawan manlalapud Dios tan Kristo? Siopara so manusumpal ed kuan na Filipos 2:15 a, “mansinag a singa silesilew ed mundo,” ya iimbitaan iray arum ya ‘ondago tan mangala na libren danum na bilay’?—Apocalipsis 22:17.
11. Antoy talindeg na Kakristianoan a mitukoyan ed espiritual a liwawa?
11 Kasin gagawaen itan na Kakristianoan? Say Kakristianoan, pati say naapag-apag iran relihyon to, so seguradon ag-onsisindag bilang silew. Diad tua, saray klero so singa saramay relihyoson pangulo ed agew nen Jesus. Agda isisindag so tuan liwawan manlalapud Dios tan Kristo. Talomplo tan talon taon ed apalabas, inkuan na magasin a Theology Today: “Makapaermen a nepeg a bidbiren a sayan liwawa so agsinminag diad Iglesia tekep na inkasyayap. . . . Say Iglesia so kalkalnan nagmaliw a singa saramay komunidad a mamapaliber ed sikato. Aliwan say liwawa na mundo a singa manangisindag na saray liwawa so onliwawa ed mismon mundo.” Tan say kipapasen na Kakristianoan so lalon inmuges natan. Say nikuan a liwawan isisindag to manlapud mundo so diad katuaan et bilunget lapud satan labat so niiter nen Satanas tan say mundo to. Andi, anggapo so liwaway katuaan a manlalapud mansusumlangan tan minumundon tuloy iran relihyon na Kakristianoan.
12. Siopay manitibukel ed tuan mangaakbibit-liwawan organisasyon natan?
12 Mapekder a nibaga a say balon mundon sosyedad na saray Tasi nen Jehova so tuan mangaakbibit-liwawan organisasyon natan. Nankakasakey, ya amin iray membro to—lalaki, bibii, tan saray malangwer—so mangisisindag ed liwawa ran manlalapu ed si Jehova tan ed Kristo diad arap na amin a katooan. Nen katantaon, diad ngalngali 70,000 kongregasyon na saray Tasi nen Jehova ed interon mundo, masulok ya apatiran laksan manangakbibit na liwawa so aktibon angibaga ed arum na nipaakar ed Dios tan saray gagala to. Tan kada taon natan et nanenengneng tayo so mantutultuloy a baleg a pananugyop na totoon malabay met a naliwawaan ed espiritual. Nilasus nilibo so nababautismoan kayari impanaral na Biblia tan inpakadampot na suston pikakabat ed katuaan. Tua, “labay to [say Dios] a saray amin a totoo nilaban ira komon, tan ondago’ ra ed pakapikabat ed katuaan.”—1 Timoteo 2:4.
13. Diad anto so napangikumparaan tayo na liwawan manlalapud si Jehova?
13 Nayarin ikumpara tayo so pakaliwawaan a manlalapu ed si Jehova natan ed no antoy agawa sanen saray totoo na Dios ed kadaanan iran panaon so tinmaynan ed Ehipto: “Et si Jehova nanakar ed onaan da no agew dia ed nengneng na sakey a singa lusek a lurem, a sikato so angibabasbas ed sikara ed dalan, tan diad labi ed nengneng na sakey a lusek ya apuy, a niliwawaan to ra; pian makapanakar ira ed agew tan labi.” (Exodo 13:21, 22) Say lurem diad agew tan say apuy diad labi a nanlapud Dios so napanmatalkan iran giya. Saraman so napanmatalkan a singa ed banwa a pinalsa na Dios pian itarok to’d sikatayo so liwawa. Kanian, ontan met a makapandepende tayo ed si Jehova a mantultuloy a manliwawa ed espiritual a dalan parad saray tuan manaanap na katuaan diad sarayan mauges a kaunoran ya agew. Papaseguroan itayo na Uliran 4:18: “Say basbas na matunong sikato so singa liwawa na kabuasan, ya onsinag ya onsinag anga ed nagnap ya agew.”
Panangisindag ed Liwawa na Panarian
14. Anto so nepeg a manunan gagala na saray manangakbibit na liwawa?
14 Manwarin si Jehova so Subol na pakaliwawaan, tan si Kristo so Manunan Manangisindag na saman a liwawa, saray patumbok nen Jesus so nepeg a mangisindag met ed satan. Inkuanto ed sikara: “Sikayo so silew na mundo. . . . Pasindagen yo komon so silew yo ed arap na saray totoo; pian nanengneng da so saray maong a gawa yo, et galgalangen da so Ama yo ya wala ed tawen.” (Mateo 5:14, 16) Tan anto so manunan tema na sayan liwawan nepeg ya isindag na saray patumbok to ed arap na katooan? Anto so nepeg dan ibangat ed sayan kapantokan na awaray mundo? Ag-imbaga nen Jesus ya ipulong na saray patumbok to so demokrasya, inkadiktador, pankasakey na Iglesia tan Estado, odino antokaman niran minumundon pilosopiya. Imbes, impasakbay to diad Mateo 24:14 ya anggan wala so sankamundoan ya isusumpa et “saya ya evangelio [maong a balita, NW] na panarian [so nepeg] a nipulong naani ed sankamundoan ya onkanan pamintuaan ed saray amin a naciones; et saman la onsabi angaan.” Kanian, saray manangakbibit na liwawa natan so mangibabaga ed arum nipaakar ed Panarian na Dios, ya itarok to ed anggaan so mundo nen Satanas tan mangipaarap ed matunong a balon mundo.—1 Pedro 2:9.
15. Iner so dapagan na saramay malabay na liwawa?
15 Saramay mangaro ed liwawa so agnapalingo na saray ibabaga tan kalat na sayan mundo. Amin na saratan ya ibabaga tan kalat so asingger lan naandi, ta manasingger lay anggaan na sayan mundo. Imbes, labay na saray manangaro na inkatunong ya onarap ed maong a balitan iyaabawag na saramay mangisisindag ed liwawa na Panarian na Dios ed arawin paspasen na dalin. Saraya so nipasakbay ed Apocalipsis 7:9, 10, a kuanto: “Ninmengneng ak, tan nia, so sakey a baleg ya olop, a sikato so ag nayari a bilangen na too a nanlapu ed balang nacion tan amin na saray kailalakan, tan binaleybaley, tan salita, ya manalalagey irad arap na trono [na Dios], tan ed arap na Cordero [Kristo] . . . Tan manakis ira ed baleg a voces, a kuan da, Say Inkilaban [kilalaban otang tayo, NW] ed Dios tayo ya wala a manyorong ed trono, tan dia ed Cordero.” Kuan na bersikulo 14: “Saraya sikara so nanlapu ed baleg ya irap.” On, akaliktar ira ed anggaan na sayan mundo a mamaarap ed andian na anggaan a balon mundo ed silong na Panarian na Dios.
Say Aliwawaan a Balon Mundo
16. Anto so nagawa ed mundo nen Satanas diad baleg a kairapan?
16 Say balon mundo so nalimbos na masnag a liwawa na katuaan. On, kunsideraey kipapasen ed agew kayari pangitarok na Dios ed sayan sistema na bengabengatla ed anggaan to. Si Satanas, tan saray demonyo to, tan say mapulitika, komersyal, tan relihyoso iran sistema to so naandi—amin da! Amin iran agamil nen Satanas ed propaganda so naandi met. Kanian, kayari na baleg a kairapan, anggapo lan balot so niimprintan dyaryo, magasin, libro, bokleta, odino pulyeton mangiyalibansa na sayan marelmeng a mundo. Anggapo lay makadutak iran impluensyan niyabawag manlapud saray estasyon na minumundon telebisyon odino radyo. Say interon makasamal a kaliberliber na mundo nen Satanas so nalinisan ed saksakey a mabiskeg a dapmeg!—Mateo 24:21; Apocalipsis 7:14; 16:14-16; 19:11-21.
17, 18. Panon yon deskribien so espiritual a kaliberliber kayari anggaan na mundo nen Satanas?
17 Agaylan baleg a ligliwa itan! Manlapulad satan ya agew a manpatuloy, saman labat so mabunigas, makapabiskeg ya espiritual a liwawan manlalapud si Jehova tan ed Panarian to so mangimpluensya ed katooan. Ipapasakbay na Isaias 54:13: “Tan amin iray anak mo nibangat ira ed Jehova; et baleg naani deen na saray anak mo.” Diad uley na Dios a mamabanlong ed sankadalinan, say sipan to et unong ed kuan na Isaias 26:9, “saray manaayam ed mundo aralen da so inkatunong.”
18 Sankasikmat, say interon mental tan espiritual a kaliberliber so nauman parad kaabigan. Saray makapaalagey a bengatla so manunaan imbes a saray makapagonigon, imoral a bengabengatlan ontanlan kasmak natan. Amin a manbilay ed satan so nabangatan na katuaan nipaakar ed Dios tan saray gagala to. Diad sankasigpotan a pantalos, say propesiya na Isaias 11:9 so nasumpal, a sasalitaen ton: “Say dalin so napano naani ed pikakabat ed Jehova, singa saray danum sakbongan da so dayat.”
Inkaganatan so Panumbok ed Liwawa
19, 20. Akin a saramay malabay ya ontumbok ed liwawa so kaukolan a mansiansian alerto?
19 Natan, diad kaunoran iran taon na sayan mauges a sistema, inkaganatan so panumbok ed liwawa na mundo. Tan kaukolan tayon manbantay, ta walay nagagawan graben bakal a mangiyaarawi’d panakar tayo’d liwawa. Sayan isusumpa so manlalapud saray pakayari na kabilungetan—nanlapu ed si Satanas, saray demonyos to, tan ed mangaraldalin ya organisasyon to. Satan no akin ya ipapasakbay nen apostol Pedro: “Mandangka kayo, manbantay kayo; ta say kabusol yo, say diablo, wala ed kaliberliber yo ya singa omoang a leon a mananap na buagen to.”—1 Pedro 5:8.
20 Mamasya si Satanas a mangipasen na amin a makasbel ed basbas na saraman so miabet ed liwawa, lapud labay ton mantultuloy ira ed bilunget. Nayarin satan so desdes a manlapud kakanayon odino datin kakaaro ya onsusumpa ed katuaan. Nayarin saratan so panduaruwa nipaakar ed Biblia lapud kabubulag na sakey diad saray bangat na palson relihyon odino propaganda na saray andi-pananisian ateista tan agnostiko. Nayarin satan so dilin makasalanan iran inklinasyon na sakey a mamairap ed panbilay unong ed madibino iran kakaukolanen.
21. Anton kiwas so nepeg a laen na amin a malabay a manbilay diad balon mundo na Dios?
21 Antokaman iray walan makasbel, kasin labay yon pangayagaan so bilay diad balon mundo ya andian na inkaduka, krimen, ag-inkahustisya, tan bakal? Kasin labay yon pangayagaan so ayadyarin bunigas tan andi-anggaan a bilay ed paraison dalin? Sirin awaten tan tumboken si Jesus bilang say liwawa na mundo tan talinengen so mensahe na saramay mansiasiansia ed “salita na bilay” tan “mansinag a singa silesilew na mundo.”—Filipos 2:15, 16.
Panon Yon Ebatan?
◻ Panon ya ipapanengneng na relihyoson papangulo a sikaray manangaro na kabilungetan?
◻ Anto so awawey nen Jesus ed saray totoo?
◻ Panon so ikukurang na pananugyop ed saray manangakbibit na liwawa?
◻ Antoran makatantandan pananguman so asingger lan nagawa?
◻ Akin ya inkaganatan so panumbok ed liwawa na mundo natan?
[Litrato ed pahina 14, 15]
Saray anawet-impanpuson Pariseos so amataynan ed lakin nilukasan nen Jesus iray mata [to]