BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • gl pág. 24-25
  • E Pueblo di Dios Ta Bolbe Bèk Nan Tera

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • E Pueblo di Dios Ta Bolbe Bèk Nan Tera
  • “Mira e Tera Bunita”
  • Informashon Similar
  • Influensia di Gresia i Roma Riba e Hudiunan
    “Mira e Tera Bunita”
  • E Teranan di Beibel
    “Mira e Tera Bunita”
  • Imperionan Ta Ataká e Tera Primintí
    “Mira e Tera Bunita”
  • Kristianismo Ta Plama Bai Otro Kaminda
    “Mira e Tera Bunita”
Mas Artíkulo
“Mira e Tera Bunita”
gl pág. 24-25

E Pueblo di Dios Ta Bolbe Bèk Nan Tera

TIN dos kareda di seru importante ta rondoná e meseta (plateau) di loke awe ta Iran: Elburz (ku ta keda zùit di Laman Kaspio) i Zagros (zùitost den direkshon di Golfo Pérsiko). Kada un ta kaba den vayenan largu masha fértil, ku subidanan (barika di seru) yen di palu grandi. E vayenan mes tin un klima suave, pero e sabananan mas haltu, seku i bashí sí ta masha friu den wenter. Ei banda tin tambe e desierto dje meseta, kaminda tin masha poko hende ta biba. Ta den e region general aki, ost di Mesopotamia, e Imperio di Medo-Persia a surgi.

E medonan tabata okupá e parti nort dje meseta, ounke despues nan a plama drenta Armenia i Silisia. Pero e personan tabata habitá e parti zùitwèst dje meseta, ost dje Vaye di Tigris. Bou di mando di Siro meimei di siglo 6 promé ku nos era, e dos reinonan aki a uni pa forma e Imperio Mundial di Medo-Persia.

Siro a kapturá Babilonia na aña 539 P.E.K. E parti ost di su imperio a yega te India. Den direkshon wèst, el a inkluí Egipto i loke awe ta Turkia. Daniel a deskribí e Imperio di Medo-Persia korektamente komo un “ber” ku a “devorá hopi karni.” (Dan. 7:5) Siro a establesé un régimen di toleransia i masha humano. El a dividí e imperio den provinsia. Kada un a wòrdu goberná dor di un asina-yamá sátrapa, generalmente un perso, pero bou di dje tabatin un gobernante lokal ku tabatin sierto outoridat. E régimen a animá e pueblonan, òf gruponan étniko, ku a forma e imperio pa konserbá nan kustumbernan i religionnan.

Siguiendo e polítika aki, Siro a permití e hudiunan bolbe bèk Yerusalèm pa restorá adorashon berdadero i rekonstruí e stat, manera Esdras i Nehemias a deskribí. Bo ta kere ku e grupo grandi aki a regresá via e ruta ku Abraham a sigui subiendo banda di Eufrates bai Karkemis, òf talbes nan a tuma e ruta mas kòrtiku via Tadmor i Damasko? Beibel no ta duna e detaye ei. (Mira página 6 i 7.) Ku tempu, hudiunan a establesé nan mes den otro partinan dje imperio tambe, manera den e Delta di Neil i lugánan mas zùit. Un poblashon hudiu basta grandi a keda biba na Babilonia. Probablemente esei ta e motibu pakiko Pedro a bishitá Babilonia siglonan mas despues. (1 Ped. 5:13) Sí, e Imperio di Medo-Persia a kontribuí na e presensia di hudiu den hopi lugá durante e imperionan di Gresia i Roma ku a sigui despues.

Despues ku e medo-personan a konkistá Babilonia, nan a usa e stat, ku durante zomer tabata kayente i seku, komo un sentro di gobernashon. Susa, ku un tempu tabata kapital di Elam, tabata un dje statnan kaminda reinan a biba. Ei ta kaminda mas despues Rei Asuero di Persia (evidentemente Herhes I) a hasi Ester su reina i a stroba e kòmplòt pa eksterminá e pueblo di Dios den henter e imperio inmenso. Dos otro kapital medo-perso tabata Akmeta òf Ekbátana (situá na un haltura di mas ku 1.900 meter ku su zomernan agradabel) i Pasargada (na mesun haltura, rònt di 650 kilometer den direkshon zùitost).

Kiko a trese un fin n’e imperio mundial aki? Tempu ku Medo-Persia tabata den tòp di su poder, el a reakshoná riba e rebelionnan ku e griegonan a fomentá n’e frontera nortwèst. E tempu ei Gresia tabata dividí den estadonan outónomo ku tabata den guera konstante ku otro, pero nan a koperá ku otro pa derotá ehérsitonan perso den batayanan desisivo na Máratòn i Salamina. Esaki a prepará e kaminda pa un Gresia unifiká dominá i vense Medo-Persia.

[Kuadro na página 25]

Bou di e liderato di Zorobabel, kasi 50.000 hòmber israelita a hasi e biahe di 800 pa 1.600 kilometer (dependiendo dje ruta) bèk pa Yerusalèm. Nan a haña nan den un situashon ekonómiko difísil. Nan tera a keda bandoná pa shete dékada. E hudiunan ku a bolbe nan patria a kuminsá restorá adorashon berdadero dor di rekonstruí e altar i ofresé sakrifisio na Yehova. Den e hèrfst di 537 P.E.K., nan a selebrá e Fiesta di Kabaña. (Jer. 25:11; 29:10) Despues, nan a pone e fundeshi pa e kas di Yehova.

[Kuadro na página 25]

BUKINAN DI BEIBEL SKIRBÍ DURANTE E PERIODO AKI:

Daniel

Hageo

Zakarias

Ester

Salmonan (parti di dje)

1 i 2 Krónikanan

Esdras

Nehemias

Malakias

[Mapa na página 24]

(Pa e teksto den su formato kompleto, wak e publikashon)

Imperio di Medo-Persia

A2 MASEDONIA

A2 TRASIA

A4 Sirene

A4 LIBIA

B2 Bizansio

B2 LIDIA

B3 Sardis

B4 Menfis (Nof)

B4 EGIPTO

B5 No-amon (Tebas)

B5 Sevene

C3 SILISIA

C3 Tarso

C3 Isos

C3 Karkemis

C3 Tadmor

C3 SIRIA

C3 Sidon

C3 Damasko

C3 Tiro

C4 Yerusalèm

D2 Fasis

D2 ARMENIA

D3 ASIRIA

D3 Nínive

D4 Babilonia

E3 MEDIA

E3 Akmeta (Ekbátana)

E3 HIRKANIA

E4 Susa

E4 ELAM

E4 Pasargada

E4 Persépolis

E4 PERSIA

F3 PARTIA

F4 DRANGIANA

G2 Maracanda (Samarkanda)

G3 SOGDIANA

G3 BACTRIA

G3 ARIA

G4 ARAKOSIA

G4 GEDROSIA

H5 INDIA

[Otro lugánan]

A2 GRESIA

A3 Máratòn

A3 Atenas

A3 Salamina

C1 SKITIA

C4 Elath (Elot)

C4 Tema

D4 ARABIA

[Seru]

E3 SERUNAN ELBURZ

E4 SERUNAN ZAGROS

[Laman]

B3 Laman Mediteráneo (Laman Grandi)

C2 Laman Pretu

C5 Laman Kòrá

E2 Laman Kaspio

E4 Golfo Pérsiko

[Riu]

B4 Neil

C3 Eufrates

D3 Tigris

H4 Indo

[Plachi na página 24]

E trupanan di Siro tabatin ku krusa e Serunan Zagros pa yega Babilonia

[Plachi na página 25]

Ariba: Porta di Tur Nashon, na Persépolis

[Plachi na página 25]

Potrèt chikitu: Graf di Siro na Pasargada

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí