Monesa Gutema Hagula Ubuigo mu Gubola

1-2. a) Yesu watemesele alandudi enji mu ndaga itshi? b) Mukunda natshi alandudi abembele Yesu? (Tala nji ifuanesa.)

BIBLIA yana zuela egi: “Nyuma idi yakola, uvi muila udi waleba.”a (Mat. 26:41b) Tangua Yesu wazuelele mbimbi eji wakotelesele egi tushigo athu atagana, matangua ako tuana jimbila. Uvi mbimbi jiene jidi mumonesa nji egi tushigo naye gudishila mutshima. Matangua azonda gutuama egi Yesu azuele mbimbi eji, alandudi enji adilogele nu mutshima umoshi egi mbaashigo gumubemba nga hazonda. (Mat. 26:35) Ndaga atshiginyile gutshita yakhalele yabonga, uvi atangijilego egi gula ndaga imoshi ya lamba yaabuila ajiya gutotesa gutshigina guawo gungima akalagala ndaga yabola. Gishina giene Yesu waatemesele egi: “Khalenu gikole-kole, landulenu gukombelela tangua diagasue hagula mubuigo mu gubola.”​—Mat. 26:41a.

² Uvi ndaga ya gikenene idi egi alandudi akalegelego ndaga yaawambelele Yesu. Tangua Yesu wakuatewe, alandudi enji akhalele n’enji nga amulengele gawo mukunda nu woma? Luholo alandudi akhalelego gikole-kole, atshitshile ndaga inyi adilogele egi ajiyilego gutshita; abembele Yesu.​—Mat. 26:56.

3. a) Hagusala yagujingina gudi Yehowa, mukunda natshi tushigo naye gutangiza egi mbatulandula gutshita ndaga jiabonga? b) Ndaga jitshi tuza muzuelela mu longo edi?

³ Tushigo naye gutangiza egi mbatulandula gutshita ndaga jiabonga. Idi yadiago egi tuana kalagala ngolo ha gutuna gutshita ndaga jiajiya gubolesa ufuta wetu nu Yehowa. Uvi luholo tushigo athu atagana, yajiya gukhala yaleba ha gukalagala ndaga jiajiya gututuma ha gubua mu gubola. (Roma 5:12; 7:21-23) Matangua ako ndaga imoshi ngenyi yajiya gutulola ha gubua mu gubola, uvi esue hakhetu gujiya ndo. Hagusala yagujinginyina gudi Yehowa nu Mun’enji, tudi naye gulandula longo diahanele Yesu dia gusala gikole-kole ha gutuna gubua mu gubola. Longo edi diza gutukuatesa ha gutagenesa ndaga yene. Thomo tuza mutadila mu ndaga jitshi tudi naye gumonesa gutema ha gutuna gubua mu gubola. Gungima tuza mumona luholo tuajiya gudibamba ha gutuna gubua mu gubola. Gugisugishilo tuza muzuelela ndaga jiajiya gutukuatesa ha gulandula gumonesa gutema.

MONESA GUTEMA MU NDAGA JIANA GUGUTUMA HA GUBUA MU GUBOLA

4-5. Mukunda natshi idi nu ndando ha gutuna gutshita nga gubola gunu tudi mutangiza egi gudi guazonda?

⁴ Ikhale tudi mutangiza egi gubola gumoshi ngenyi gudi genji guazonda, uvi tujimbilago egi guajiya gubolesa ufuta wetu nu Yehowa. Guajiya nji gututuma ha gutshita gubola guakoma.

⁵ Mukut’etu agasue tuana tagana nu ndaga jiana gutulola ha gukalagala gubola. Tuana khala nji nu guleba gua maluholo agudisha, hene gudi nu ndaga jiko jiajiya gutulola ha gubua mu gubola. Ha gufezegesa, yajiya gukhala egi muthu muko udi mulua nu matangi agukalagala uthambi. Uvi muko udi mulua nu matangi agukalagala ndaga jia usala gifua gukena nu itshinyi yagubungishila muila ha gudisuanguluisa nga gutala pornografi. Yajiya nji gukhala egi muthu muko udi mulua nu woma wa athu, khadilo dia lulendo, dia guvua khabu nga nu ndaga iko. Gifua luholo Yakoba wazuelele egi: “Muthu wagasue wana lolewa gula wabemba egi nzala yenji imunane nu imutuameze.”​—Yak. 1:14.

6. Ndaga jitshi tudi naye gukamba gujiya muabonga?

⁶ Wana jiya ndaga jiana gugutuma muavula ha gubua mu gubola ba? Idi gingonza gula tudi mujimbila guleba guetu, nga ndo tudi mu tangiza egi tudi nu ngolo jia gukolesela, tuajiyilego gubua mu gubola. (1 Yone 1:8) Tujimbilago ndaga mupostolo Phaula wazuelele egi, ikhale athu anyi adi “agukula mu nyuma” ajiya gubua mu gubola gula amoneselego gutema. (Gal. 6:1) Hene tudi naye gutshita ngolo ha gudijiya muabonga nu gujiya guleba guetu.​—2 Kol. 13:5.

7. Ndaga jitshi tudi naye gutshita ngolo ha gujiya muabonga? Hana gifezegeselo.

⁷ Itshi tudi naye gutshita gula tuajiya muabonga ndaga jiana gututuma ha gubua mu gubola? Tudi naye gutshita ngolo ha gukolesela mu ndaga jiene hagula tubuigo mu gubola! Ha gufezegesa mu tangua dikulu, akhalele muhaga mifulo mu mafundo anyi ibayi yakhalelego yakola. Gishina giene akhalele muhaga abambi ha mifulo yene ha gubamba dimbo. Luholo lumoshi nji nu esue, tudi naye gutshita ngolo ha gujiya muabonga guleba guetu nu gukolesela ha gutuna gubua mu gubola.​—1 Kol. 9:27.

LUHOLO TUAJIYA GUDIBAMBA HA GUTUNA GUBUA MU GUBOLA

8-9. Ndaga jitshi muvuala udi muzuelewa mu Ishima mukhapho 7 wakhalele naye gutshita ha gutuna gukalagala gubola guakoma? (Ishima 7:8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Itshi yajiya gutukuatesa ha gudibamba hagula tubuigo mu gubola? Tutadilenu malongo tuajiya guzula mu lumene lua muvuala udi muzuelewa mu mukanda wa Ishima mukhapho 7. Muvuala muene wakalegele uthambi nu mukhetu wa thambi. Verse 22 idi muzuela egi walanduile mukhetu muene wa thambi ‘mbala imoshi.’ Uvi verse jidi gu thunda, jidi mumonesa egi muvuala muene wazudile badesizio ako abola anyi amutumine ha gukalagala gubola.

⁹ Ndaga jitshi jiatumine muvuala muene ha gubua mu gubola? Thomo, ‘wakhalele mubalegela mu njila yakhalele hehi nu fundo diakhalele mukhetu muene’ mu matangua a ngueze. Gungima, wabalegele hehi nu inzo ya mukhetu muene. (Tanga Ishima 7:8, 9.) Uvi tangua diamonele muene mukhetu muene, gakatugilego ha fundo diene mbala imoshi. Watshiginyile egi mukhetu muene amuhane beze nu wategelele nji ndaga jiamuwambelele muene egi udi naye guhana milambu ya guhuima. Yajiya gukhala egi wazuelele ngenyi ha gumumonesa egi wakhalele muthu wabonga. (Tanga Ishima 7:13, 14, 21.) Gula nga muvuala muene walengele ingonza yakhalele naye gumubata ha gubua mu gubola, nga wadibambele nu gutuna gubua mu gubola.

10. Mangino luholo lutshi mukombeledi wa Yehowa wajiya gubua mu gubola gifua muakalegele muvuala udi muzuelewa mu Ishima?

¹⁰ Lumene elu lua Salomo, ludi mumonesa ndaga yajiya gubuila mukombeledi wagasue wa Yehowa. Wajiya gubua mu gubola guakoma, uvi gungima gatangiza egi wakalagala ndaga yene ‘mu gisagumuisa.’ Nga ndo wajiya guzuela egi: “Idi milonga yana bua.” Uvi gula muthu muene watangigiza gubola guakalagala muene, wajiya gukotelesa egi wazudile badesizio abola amutumi ha gukalagala gubola guene. Yajiya gukhala egi watombele mafuta abola, saga jiabola, site Internet jiabola nga ndo wakhalele muya mubalegesa tangua mu mafundo abola nga mu telefone yenji. Yajiya nji gukhala egi wabembele gale genji gutshita gisambu, gutanga Biblia, guya mu gudibungisa gua mu hungu nga mu mudimo wa gulongesa. Gifua muvuala tuazuelela mu mukanda wa Ishima, yajiya gukhala egi muthu muene gakalegelego gubola mu “gisagumuisa.”

11. Itshi tudi naye gutshita ha gutuna gubua mu gubola?

¹¹ Ndaga eyi idi gutulongesa itshi? Idi gutulongesa egi tudi naye gutuna gubua mu gubola nu gulenga ndaga jinyi jiajiya gututuma ha gutshita gubola. Salomo wamonesele diago ndaga yene haphelo gungima dia guzuelela ndaga jiabuidile muvuala muene nu mukhetu wa thambi. Wahanele longo egi: ‘Uyigo nu guwungagana mu njila jienji.’ (Ish. 7:25) Wazuelele nji egi: ‘Lenga mukhetu wa luholo elu; usuenyigo hehi nu mufulo wa inzo yenji.’ (Ish. 5:3, 8) Ha gula tudibambe ha gutuna gubua mu gubola, tudi naye gutuna gukalagala ndaga yagasue yajiya gututuma ha gukalagala ndaga imoshi yabola.b Idi mukotelesa egi ikhale tudi mutangiza egi ndaga imoshi ishigo diago yabola mukunda nu Aklisto, uvi tudi naye gutuna gutshita ndaga yene gula tudi mumona egi yajiya gututuma ha gubua mu gubola.​—Mat. 5:29, 30.

12. a) Desizio ditshi Yobo wazudile? b) Luholo lutshi ndaga yene yamukuatesele ha gutuna gubua mu gubola? (Yobo 31:1)

¹² Ha gutuna gukalagala ndaga jiajiya gututuma ha gutshita gubola, tudi naye guzula badesizio abonga. Yene ndaga Yobo watshitshile. ‘Wakotele gikotelo nu meso enji’ egi gajiyilego gutala nga hazonda mukhetu muko nu matangi agubungisa nenji muila. (Tanga Yobo 31:1.) Ndaga yene yamukuatesele ha gutuna gukalagala uthambi. Esue nji tudi naye gutuna ndaga yagasue yajiya gututuma ha gubua mu gubola.

13. Mukunda natshi tudi naye gubamba matangi’etu? (Tala nji ifuanesa.)

¹³ Tudi naye nji gubamba matangi’etu. (Guz. 20:17) Athu ako ana tangiza egi gula watangiza ndaga imoshi yabola uvi ushigo guyitshita, ishigo ndaga yabola. Matangi a luholo elu adi abola. Muthu udi mulandula gutangiza ndaga jiabola, wajiya gukalagala ndaga jiabola gubalega jinyi jiakhalele muene mutangiza. Gula watshita ngenyi, yanago gukhala yaleba gudi muene ha gukolesela gula nzala jiabola jiamujila. Idi yadiago egi matangua ako matangi abola ana gutujila. Uvi gula matangi ene atujila, ndaga yabalega ndando idi guakatula mbala imoshi nu guahinganesa nu matangi abonga. Gula tuatshita ngenyi, mbatudibamba ha gutuna gukalagala gubola guakoma handaga tushigo mubemba egi nzala jiabola jijige miji mu mutshima wetu.​—Fili. 4:8; Kol. 3:2; Yak. 1:13-15.

14. Ndaga itshi iko yajiya gutukuatesa ha gudibamba ha gutuna gubua mu gubola?

¹⁴ Ndaga itshi iko tuajiya gutshita ha gudibamba ha gutuna gubua mu gubola? Tudi naye gusha mutshima egi gula tudi mutumagela mikhuala ya Yehowa, mbatuheta gubonga. Matangua ako yajiya gukhala lamba ha gutangigiza nu gutshita ndaga gifua luholo Yehowa wana tshigina, uvi gula tuatshita ngolo ha gukalagala ngenyi; mbatuheta guhuima gua giamatshidia.

15. Luholo lutshi gukudisa matangi abonga guajiya gutukuatesa ha gutuna gubua mu gubola?

¹⁵ Tudi naye gukudisa matangi abonga. Gula tudi mutshita ngolo ha ‘gutuna ndaga jiabola nu gutshita ndaga jiabonga,’ mbayitukuatesa ha gulandula gukalagala ndaga jiabonga nu gutuna ndaga jiajiya gututuma ha gubua mu gubola. (Am. 5:15) Gukhala nu matangi abonga, mbagutukuatesa nji ha gusala yagujinginyina gudi Yehowa gula tuatagana nu ndaga imoshi mu gisagumuisa inyi tuajiyilego gukanga njila egi itubuile.

16. Luholo lutshi gukalagala ndaga jia mu nyuma guajiya gutukuatesa ha gukhala nu matangi abonga? (Tala nji ifuanesa.)

¹⁶ Luholo lutshi tuajiya gukudisa matangi abonga? Tudi naye gudihana muavula mu ndaga jia mu nyuma. Tangua tudi mu gudibungisa gua mu hungu nga mu mudimo wa gulongesa, yana khala lamba ha gutshita ndaga jiabola; handaga gutshita ngenyi guana gutukuatesa ha gukalagala ndaga jiana suanguluisa Yehowa. (Mat. 28:19, 20; Heb. 10:24, 25) Gula tudi mutanga nu gulonguga Mbimbi ya Nzambi nu guyitangigiza, mbayitukuatesa ha gutshita ndaga jiabonga nu gutuna ndaga jiabola. (Yosh. 1:8; Ngi. 1:2, 3; 119:97, 101) Tujimbilago egi Yesu wawambelele alandudi enji egi: “Landulenu gukombelela tangua diagasue hagula mubuigo mu gubola.” (Mat. 26:41) Gula tudi muzula tangua dia guta maga nu Tata wetu wa mu dilu mu gisambu, mbawutukuatesa nu mbatulandula gumusuanguluisa.​—Yak. 4:8.

LANDULA GUMONESA GUTEMA

17. Khadilo ditshi Phetelo walanduile gulua nadio?

¹⁷ Yajiya gukhala egi tuabembele gale makalegelo ako abola tuakhalele nawo. Uvi matangua ako, esue getu mulandula gutshita ngolo ha gubemba makalegelo ako abola. Tutadilenu gifezegeselo gia mupostolo Phetelo. Watunyile Yesu mbala thathu handaga wavuile woma wa athu. (Mat. 26:69-75) Yajiya gumonega egi Phetelo wabingile woma wenji luholo walongesele nu gikhesa giagasue gutuama dia Sanedrene. (Makal. 5:27-29) Uvi gungima dia ivo yavula, wabembele gudia nu Aklisto anyi akhalelego enya Yuda “handaga wakhalele muvua woma mukunda nu athu anyi ambiwe gu mukanda.” (Gal. 2:11, 12) Uvi Phetelo wavile luko woma wa athu. Yajiya gukhala egi woma wenji wakhalele khenji uhua diago ndo.

18. Mukunda natshi tudi naye gumonesa gutema ikhale tuabembele gale khadilo dimoshi ngenyi?

¹⁸ Esue nji tuajiya gutagana nu ndaga jia luholo lumoshi gifua Phetelo. Luholo lutshi? Tuajiya guvutugila luko makalegelo anyi tuana tangiza egi tuabembele gale. Ha gufezegesa, phangi mumoshi wa yala wazuelele egi: “Ngakhalele ngabembele gale gutala pornografi ivo 10 yabalega, ngakhalele mutangiza nji egi mbangushigo luko muvutugila khadilo diene. Uvi matangua ako ngakhalele muvua luko nzala ya gutala pornografi.” Ndaga yabonga idi egi phangi muene, walanduile gutshita ngolo ha gubemba khadilo diene. Wakotelesele egi lusugu nu lusugu udi naye gutshita ngolo ha gulua nu guleba guenji. Wajiyile nji egi udi naye gutshita ngenyi monyo wenji wagasue. Luholo mukaji’enji nu akulu mu hungu akhalele gumukuatesa, wazudile desizio dia gutuna gutala pornografi.

19. Itshi tuajiya gutshita ha gubemba makalegelo abola anyi ajigile gale miji?

¹⁹ Itshi tuajiya gutshita ha gubemba makalegelo abola anyi ajigile gale miji ajiya gututuma ha gubua mu gubola? Tudi naye gukalagala ndaga jiazuelele Yesu egi: “Khalenu gikole-kole.” Ikhale tangua tudi mumona egi tudi nu ufuta wabonga nu Yehowa, tudi naye gulandula gutuna ndaga jiagasue jiajiya gututuma ha gubua mu gubola. (1 Kol. 10:12) Landula gukalagala ndaga jinyi jiagukuatesele ha gubinga guleba guaye. 2 Phet. 3:14 idi muzuela egi: “Tshitenu yagasue” ha gulandula gudibamba hagula mubuigo mu gubola.

GUBONGA TUAJIYA GUHETA GULA TUDI MUMONESA GUTEMA

20-21. a) Gubonga gutshi mbatuheta gula tudi mulandula gutshita ngolo ha gutuna gubua mu gubola? b) Gula tudi mutshita ngolo ha gutuna gubua mu gubola, luholo lutshi Yehowa mbawutukuatesa? (2 Kolinto 4:7)

²⁰ Tuajiya diago gusha mutshima egi gula tudi mulandula gumonesa gutema ha gutuna gubua mu gubola mbatuheta gubonga. Ikhale gukalagala gubola guajiya gubatela muthu ‘gusuanguluga gua tangua diazonda,’ uvi gula tudi mutumagela mikhuala ya Yehowa mbatuheta gusuanguluga gua giamatshidia. (Heb. 11:25; Ngi. 19:8) Tudi naye gutumagela mikhuala ya Yehowa handaga watufugile ha gukalagala gutshigina guenji. (Gis. 1:27) Ngenyi mbatukhala nu mutshima wa phelegeta nu mbatuheta luendu lua gujinga ivo nu ivo.​—1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Yuda 20, 21.

²¹ Idi yadiago egi “muila udi waleba.” Uvi ishigo mukotelesa egi tuajiyilego gutshita nga ndaga imoshi mukunda nu guleba guetu. Mikhuala ya Yehowa yana gutukuatesa ha guheta ngolo tudi najio funu. (Tanga 2 Kolinto 4:7.) Tudi naye gujiya egi ngolo Nzambi wana gutuhana jidi jiabalega ngolo jia athu. Uvi tudi naye gukalegela ngolo jietu lusugu nu lusugu ha gutuna gubua mu gubola handaga gidi ginemo gietu. Gula tuatshita ngenyi, tuajiya gusha mutshima egi Yehowa mbawuhana mvutu gu isambu yetu nu mbawutuhana nji ngolo jiajiya gutukuatesa. (1 Kol. 10:13) Mu wukuateshi wa Yehowa tuajiya gulandula gutshita ngolo ha gutuna gubua mu gubola.