Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w04 1/1 pp. 19-23
  • “Ngilarail Kan Lelpesengier Wasa Koaros Nin Sampah”

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • “Ngilarail Kan Lelpesengier Wasa Koaros Nin Sampah”
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Mwadang Tohtohla Rahnwet
  • Nan Sahpw Doh kan
  • “Re Kohsang nan . . . Kadaudok Koaros oh Sahpw Koaros oh Lokaia Koaros”
  • “Wasa Koaros nin Sampah”
  • Aramas “Sang Ni Lokaia Koaros” Rong Rongamwahuo
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • Rongamwahu Ong Aramas Sang Nan Wehi Koaros
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2005
  • Kapokonpene Aramas akan me Kin Doadoahngki Soangsoangen Lokaia Koaros
    Atail Doadoahk ong Wehio—2002
  • Kristian Mehlel Koaros Kin Wia Doadoahk En Kalohk Oh Padahk
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2002
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
w04 1/1 pp. 19-23

“Ngilarail Kan Lelpesengier Wasa Koaros Nin Sampah”

“Kumwail eri kohwei wasa koaros oh padahkihong tohn wehi kan koaros; pwe re en wiahla nei tohnpadahk; papidaisihirailla ni mwaren Sahm oh Sapwellime oh ngehn sarawi.”​—Madiu 28:19.

1, 2.  (a) Pwukoa dahieu me Sises ketikihong sapwellime tohnpadahk kan? (b) Dahme kahrehda Kristian akan nan keieun senturi kak wiahda doadoahk laud?

MWOHN e ketidahla nanleng, Sises kihong sapwellime tohnpadahk kan pwukoa ehu. E padahkiong irail: “Kumwail eri kohwei wasa koaros oh padahkihong tohn wehi kan koaros; pwe re en wiahla nei tohnpadahk; papidaisihirailla ni mwaren Sahm oh Sapwellime oh ngehn sarawi.” (Madiu 28:19) Ni mehlel met pwukoa laud ehu!

2 Medemedewe duwen met! Nan Pendekos 33 C.E., mpen tohnpadahk 120 aleier ngehn sarawi oh irail tepida kapwaiada pwukoa wet ni arail kin padahkiong aramas teikan duwen Sises me ih iei Mesaia me aramas akan pahn kak ale komour nin duwen me kopadaher. (Wiewia 2:1-​36) Ahpw, iaduwen pwihn tikitik wet kak tuhwong “aramas akan me kohsang wehi kan koaros”? Aramas sohte kak wia met, ahpw “rehn Koht mehkoaros kak pweida.” (Madiu 19:26) Tepin Kristian akan kin ale sawas sang rehn Sapwellimen Siohwa ngehn sarawi, oh re kin ahneki pepehm ieu me irail anahne wia doadoahk wet ni karuwaru. (Sekaraia 4:6; 2 Timoty 4:2) Ihme, mwurin sounpar riesek samwa, wahnpoaron Pohl kak mahsanih me Rongamwahu kin lohkiseli “wasa koaros nin sampah.”​—Kolose 1:23.

3. Dahme kin kahrehong aramas en sohte ese ihs irail Kristian “wihd” mehlel akan?

3 Pali laud en keieun senturi, kaudok mehlel kin lohkiseli wasa koaros nin sampah. Ahpw, Sises kohpadahr me ahnsou ehu pahn kohdo me Sehdan pahn kamwerehdi weren “dihpw” suwed oh Kristian mehlel akan iei “wihd” sohte pahn nohn sansal ong ni erein senturi tohto lao lel ahnsoun rahk. Mwurin mehlahn wahnpoaron kan, kohkohp wet pweida.​—Madiu 13:24-​39.

Mwadang Tohtohla Rahnwet

4, 5. Tepida sang nan pahr 1919, mehnia doadoahk me irail Kristian me keidi kan wia, oh dahme kahrehda met kin wia doadoahk apwal ieu ong irail?

4 Nan pahr 1919, iei ahnsou ehu ong irail Kristian wihd mehlel akan en katorohrpeseng sang dihpw kan. Kristian keidi kan kin ese me kekehlik lap me Sises ketikihong irail kin wia momour. Irail kin uhdahn kamehlele me re kin momour ni “imwin rahn akan” oh irail kin ese duwen sapwellimen Sises kokohp: “Oh Rongamwahu en Wehin Koht pah lohkseli wasa koaros nin sampah, pwe kadehde en mie ong aramas koaros​—⁠a mwuri, imwin sampah ahpw pahn kohdo.” (2 Timoty 3:1; Madiu 24:14) Ei, irail ese me irail anahne wia doadoahk laud ehu.

5 Duwehte tohnpadahk kan me memour nan 33 C.E., irail Kristian me keidi kan kin pil anahne wia lapalahn doadoahk ieu. Pwe irail me malaulau, mie ihte aramas kid kei me kohsang ekei wehi kan. Iaduwen irail pahn kak kalohki rongamwahu pwen lel “wasa koaros nin sampah”? Tamanda, wen tohtohn aramas akan nin sampah ni mwehin Caesar, aramas rar pak 300, ahpw mwurin mahwen keieu en sampah, aramas lel me rialik. Oh nan erein senturi 20, aramas akan pahn wie tohtohla.

6. Mpen sounpar 1935, ia uwen laud doadoahk en kalohki Rongamwahu kin lohkiseli nin sampah?

6 Ahpw, sapwellimen Siohwa ladu me keidi kan kin duwehte riarail kan nan keieun senturi, irail tepida wia arail doadoahk oh pwoson Siohwa, oh sapwellime ngehn kin ketin sewese irail. Mpen pahr 1935, sounkalohk 56,000 samwa kin kalohkiseli padahk mehlel en Pwuhk Sarawi nan sahpw 115. Edetehn irail wiahda doadoahk laud ahpw e saikinte nek.

7. (a) Doadoahk laud dahieu me irail Kristian keidi kan kin tepida wia sang nan pahr 1935? (b) Pwehki sawas me kohsang pwihn en “sihpw teikan,” ia mwomwen doadoahk en kalohk wet kin kekeirada?

7 Mwurin met, wehwehn ihs “pokon kalaimwun” wet me ntingidi nan pwuhken Kaudiahl 7:9, kin wia kadehdehpen me mihmiehte doadoahk laud mworail, oh pil met kin kihong irail Kristian pwerisek kan koapworopwor me pahn mie sawasparail. Sohte aramas kak wadekedi uwen tohto en “sihpw teikan,” me kin ahneki koapworopwor en mih nin sampah wet oh re kin kohpene sang “nan wehi koaros, ni kadaudok koaros, nan sahpw koaros, oh lokaia koaros.” (Sohn 10:16) Aramas pwukat pahn ‘papah ni rahn nipwong nan tehnpese.’ (Kaudiahl 7:15) Met kin wehwehki me irail pahn iang sewese wia doadoahk en kalohk. (Aiseia 61:5) Ihme kahrehda irail Kristian keidi kan kin perenki kilang tohtohlahn sounkalohk kan, sang aramas nen kei lao lel aramas rar kei. Nan pahr 2003, kekeirada kapw ehu me kin iang doadoahk en kalohk, sounkalohk meh 6,429, 351​—pali moron en irail kin iang pwihn en pokon kalaimwun.a Kristian keidi kan kin kalahnganki sawas pwukat, oh pwihn en sihpw teikan kin pil kesempwaliki pwais kaselel wet en sewese riarail brother mekeidi kan.​—Madiu 25:34-​40.

8. Nan mahwen kariau, dahme irail Sounkadehdehn Siohwa kan wia edetehn irail kin lelong kahpwal laud kan?

8 Ni ahnsou me pwihn en wihd kan kin pwurehng sansalda, Sehdan tepida mahweniong irail. (Kaudiahl 12:17) Dahme e wia ni ahnsou me pokon kalaimwun tepida pwarada? E doadoahngki kalokolok laud kan! E sansal me Sehdan me kahrehong aramas en uhwong kaudok mehlel ni ahnsou mahwen keriau wiawi? Ni pali koaros en mahweno, Kristian akan kin lelong kalokolok laud. Riatail brother oh sister tohto kin lelong kalokolok laud, ekei irail kin mehkihla ahr pwoson. Ahpw, arail wiewia kan kin kasalehda me re kin duwehte sounmelkahka: “I kin likih Koht oh I sohte kin masak mehkot; I patohwan kapingahki mehkoaros me e ketin inoukihda. Dahme aramas kak wiahiong ie?” (Melkahka 56:4; Madiu 10:28) Kristian keidi kan oh sihpw teikan, kin kehlailkihda sapwellimen Siohwa ngehn sarawi, oh irail kin miniminpene kesinenda teng. (2 Korint 4:7) Pwehki irail kin wia met, “mahsen en Koht eri lolohkseli.” (Wiewia 6:7) Nan pahr 1939, mahwen tepida wiawi, ahpw mie Kristian lelepek meh 72,475 me ripohtki me irail iang doadoahk en kalohk. Ahpw edetehn ripoht wet sohte kin wadek sounkadehde kan koaros, ripoht ong pahr 1945 kin kasalehda me mie Sounkadehde 156,299 me kin soupisengki kalohkiseli rongamwahu. Sehdan pehrdi douluhl!

9. Pakair duwen mehnia sukuhl kapw kan tepida wiawi ni ahnsou me Mahwen Keriau en Sampah wiawi?

9 E sansal, kahpwalo me wiawi nan mahwen kariau sohte kin kaluwetala sapwellimen Siohwa ladu kan en ahneki madamadau ieu me doadoahk en kalohk sohte pahn pweida. Pwe nan pahr 1943, ni ahnsou mahweno kehlailla, pakair kohda me irail pahn tepida wiahda sukuhl riau me kapw. Ehu sukuhl iei Theocratic Ministry Sukuhl, oh sukuhl wet wiawihda pwe mwomwohdiso koaros pahn kak kaiahne emen emen irail Sounkadehde kan en wia arail doadoahk en kalohk oh katohnpadahk. Sukuhl teio, Watchtower Bible School en Kilead, kin kaiahne misineri kan me pahn kohla sahpw doh kan pwen tapiada doadoahk en kalohk. Ihme kahrehda, ni ahnsou mahweno nekier, irail Kristian mehlel akan kaunopadahng irail en wia doadoahk laud ieu.

10. Iaduwen ngoang en sapwellimen Siohwa aramas akan kin sansalda nan pahr 2003?

10 Oh arail doadoahk inenen pweida mehlel! Irail ale kasukuhl sang Theocratic Ministry Sukuhl, koaros​—me pwulopwul kan oh pil me mah, pahpa oh nohno kan oh seri kan, pil irail me kin soumwahu laud​—kin iang doadoahk wet oh irail kin pousehla kapwaiada pwukoa laud ehu me Sises ketikihong irail. (Melkahka 148:12, 13; Soel 2:28, 29) Nan pahr 2003, mpen aramas 825,185 kin kasalehda ahr ngoang en iang doadoahk en pioneer, ekei wia Auxiliary Pioneer, a ekei wia Regular Pioneer. Nan pahrohte, Sounkadehdehn Siohwa kan kalohk aua 1,234,796,477 ong aramas teikan duwen Rongamwahu en Wehio. Siohwa kin inenen kupwurperenki sapwellime aramas ngoang kan!

Nan Sahpw Doh kan

11, 12. Mehn kahlemeng mwahu dah kei kin kasansalehda doadoahk mwahu kan me irail misineri kan kin wia?

11 Ni erein sounpar kan, irail akan me kasapwil sang Sukuhl en Kilead, oh aramas me kasapwil sang Ministerial Training Sukuhl ni ahnsou kerendo kan kin wia doadoahk kaselel ehu. Karasepe, ni ahnsou me tepin misineri kan leledo sahpwen Brazil nan pahr 1945, sounkalohk kan me malaulau sang 400. Ahpw misineri pwukat oh misineri teikan me leledo sapwen Brazil ni ahnsou mwuri kin doadoahkpene rehn riarail brother ngoang kan en Brazil, oh Siohwa kin ketin kapaiada irail. Inenen kaperen ong irail akan me kin tamanda mehpwukat, pwe nan pahr 2003, Brazil ripohtki kekeirada kapw en sounkalohk, meh 607,362!

12 Medemedewe duwen Sapahn. Mwohn Mahwen Keriau en Sampah wiawi, mie mpen sounkalohk en Wehio epwuki nan sahpwo. Ni ahnsou me mahweno wiawi, kalokolok laud kin kahrehong sounkalohk kan en malaulaula, oh ni imwin mahweno, mie ekei Sounkadehde kan me kin momour ni pali ngehn oh ni paliwar. (Lepin Padahk 14:32) Aramas malaulau pwukat me kin kolokolte arail lelepek ong Koht kin inenen peren ni ahnsou me re kasamwo misineri 13 me iang sukuhl en Kilead nan pahr 1949, oh misineri pwukat kin mwadangete poakong riarail brother mehn Sapan ngoang oh kadek kan. Mwurin sounpar 50, nan pahr 2003, Sapan ripohtki kekeirada kapw en sounkalohk meh 217,508! Siohwa kin ketin kapaiada sapwellime aramas akan nan sahpwo. Mie ripoht kan duwehte met me kohsang wehi teikan. Irail akan me kin kalohk nan sahpw doh kan kin wiahda sawas laud ehu ong kalohkiseli Rongamwahu, pwe nan pahr 2003, Rongamwahu wet kin lohkiseli nan sahpw 235, deke kan, oh territory kan nin sampah pwon. Ei, pokon kalaimwun kin kohsang “wehi koaros.”

“Re Kohsang nan . . . Kadaudok Koaros oh Sahpw Koaros oh Lokaia Koaros”

13, 14. Ni ahl dahieu me Siohwa ketin kasalehda kesempwalpen kalohkiseli Rongamwahu “ni lokaia koaros”?

13 Tepin manaman me irail tohnpadahk kan wia mwurin irail keikihdi ngehn sarawi nan Pendekos 33 C.E. iei ni arail kin lokaiahki lokaia kan me kaidehn arail lokaia ong pokono. Aramas koaros me kin rong irail mwein kin doadoahngki lokaiahn Krihk, lokaia ehu me tohto aramas kin wehwehki. Pwehki irail “aramas poadidi,” re pil kin wehwehki padahk kan ni lokaiahn Ipru nan Tehnpaso. Ahpw irail kin perenki rong padahk kan ni ahnsou me re kin rong padahk en Rongamwahu ni lokaia ehu me re sukuhliki sang ni ar wie seri pwelel kan.​—Wiewia 2:5, 7-​12.

14 Rahnwet, aramas akan kin doadoahngki lokaia tohto nan doadoahk en kalohk. Pwuhk Sarawi kohpada me pokon kalaimwuno pahn kohsang kaidehnte wehi kan ahpw pil “kadaudok koaros, sahpw koaros oh lokaia koaros.” Duwehte met, Siohwa doadoahngki Sekaraia en wia kokohp wet: “Ni rahn pwuko mehn liki ehk pahn kohdo rehn mehn Suhs men oh nda, ‘Se pahn ianguhkala nan omw palien lamalam en, pwe se rong me Koht kin ketin ieiang uhk.’ ” (Sekaraia 8:23) Edetehn Sounkadehdehn Siohwa kan sohlahr kin ahneki kisakis en lokaiahki lokaia tohrohr ehu, re ese duwen kesempwalpen padahkiong aramas teikan ni arail lokaia kan.

15, 16. Iaduwen misineri kan oh aramas teikan kin powehdi kahpwal kan ni ahr kin wia arail doadoahk en kalohk ni lokaia kan en wasa me re kin kousoan ie?

15 Ni mehlel, rahnwet lokaia kan me aramas kin doadoahngki wasa koaros kin malaulau, duwehte lokaiahn wai (English), France, oh Spain. Ahpw, aramas akan me kin kohla nan wehi teikan pwen wia doadoahk en kalohk, kin nantiong en sukuhliki lokaia kan me tohnsahpw akan kin doadoahngki, pwe “irail kan me konehng ale mour soutuk” pahn kak rong rongamwahu ni pein arail loakaia kan. (Wiewia 13:48) Met kin wia doadoahk apwal ehu. Ni ahnsou me riatail brother kan nan wehin Tuvalu en South Pacific, anahne pwuhk kan ni pein arail lokaia, misineri emen nantiong en kapwaiada met. Pwehki sohte dikseneri ni lokaian Tuvalu, e tepida wiahda ehu. Mwurin ahnsou, pwuhk wet me oaralap koasoia Ke Kak Mour Kohkohlahte nan Paradais nin Sampahb wiawihda ni lokaian Tuvalu. Ni ahnsou me misineri kan leledo nan Curaçao, sohte sawaspen Pwuhk Sarawi kan oh diksineri ni lokaiahn Papiamento. Oh pil aramas tohto kin akpwungkihda duwen arail pahn ntingihedi lokaia wet. Mendahki kahpwal wet ah mie, sohte daulih sounpar riau mwurin tepin misineri kan leledo sahpwo, keieun kisin tract en Pwuhk Sarawi wiawihda ni lokaian Papiamento. Rahnwet, aramas kin kawehwehda makisihn en waii, The Watchtower, ong ni lokaian Papiamento, oh makisihn wet kin iang lokaia 133 me kin wiawihda makisihn ni lokaian wai.

16 Nan Angola, tepin misineri kan sohte kak diarada mehn Angola emen me iang Sounkadehde pwen sewese irail en kawehwehda neirail pwuhk kan. Oh pil, lokaia kan en sahpwo sohte kin doadoahngki lepin lokaia kan me kin kalapw pwarada nan neitail pwuhk kan, duwehte lepin lokaia wet “unsek.” Misineri emen ripohtki: “Ni ahnsou me I kin kawehwehda, I kin kalapw doadoahngki sounpadahk en sukuhl kan me kin onop Pwuhk Sarawi. Ahpw, pwehki irail sohte kin nohn ese padahk mehlel, I anahne mwohndi rehrail oh tehk ma ehu ehu lain me pwung.” Tract me oaralap koasoia Mour Nan Sampah Kapw Melei Ehu me wiawihda ni lokaian Namibian pahieu. Rahnwet, The Watchtower ni lokaian Kwanyama oh Ndonga kin wiawihda ni ahnsou me makisihn ni lokaian wai kin wiawihda.

17, 18. Mehnia kahpwal akan riatail kan nan Mexico oh sahpw teikan kin powehdi?

17 Nan Mexico, pali laud en aramas kin doadoahngki lokaiahn Spain. Ahpw mwohn mehn Spain kan leledo sahpwo, tohn sahpwo kin doadoahngki lokaia tohto, oh irail kin doadoahngki ekei lokaia pwukat lel rahnwet. Ihme kahrehda, pwuhk kan en Sounkadehdehn Siohwa kan kin wiawihda ni lokaian Mexican isuh oh ni Mexican Sign Language (lokaia me aramas salengpon kan kin doadoahngki). Kingdom Ministry ni lokaian Maya iei tepin doaropwe ehu me kin wiawihda ni sounpwong koaros ong ni lokaian mehn Indian kan en America. Mehn Maya, Aztec kid kei kin iang mehteikan wia sounkalohk en Wehio me tohtohki aramas 572,530 nan Mexico.

18 Nan rahn pwukat, aramas rar kei kin tangasang sapwarail pwehki kahpwal akan oh kohla nan ehu sahpw tohrohr pwehki kahpwal en mwohni. Met kin imwikihla wehi tohto kin tohtohkihla aramas akan me kin doadoahngki lokaia tohrohr kan. Karasepe ehu, nan Italy, mie mwomwohdiso kan oh pwihn kan me kin doadoahngki lokaia 22 likin lokaian Italian. Pwen sewese brother oh sister kan en kalohk ong aramas akan me kin doadoahngki lokaia teikan, Sounkadehde kan kin koasoanehdi iren mehn kasukuhl 70 pwen padahkiong aramas akan en esehla lokaia 14 iangahki Italian Sign Language. Nan wehi tohto, Sounkadehdehn Siohwa kan kin pil nantiong en kalohk ong aramas akan me kin kohsang sahpw teikan. Ei, ki sawas sang rehn Siohwa, pokon kalaimwun kin kohsang soangsoangen lokaia tohto.

“Wasa Koaros nin Sampah”

19, 20. Mehnia mahsen kan en Pohl kin pweida rahnwet? Kawehwe.

19 Nan keieun senturi, wahnpoaron Pohl ntingihdi: “Mehlel pwoat me re saikinte rong mahseno? Soh! Pwe re rongehr​—⁠pwe Pwuhk Sarawi pil mahsanih, ‘Ngilarail kan lelpesengier wasa koaros nin sampah, arail padahk kan kipedier sampah pwon.’ (Rom 10:18) Ma met kin pweida nan keieun senturi, ia uwen laud e pahn pweida nan rahnwet! Aramas rar kan​—mwein tohto sang nin tepio lel ni atail ahnsou​—kin ndinda: “I pahn patohwan kapingkalahngan ong Kauno [“Siohwa,” NW] ahnsou koaros; I sohte pahn tokedihsang ei kapikapinga.”​—Melkahka 34:1.

20 Doadoahk wet sohte kin luwetala. Sounkalohk kan en Wehio kin wie tohtohla. Irail kin doadoahngki ahnsou laud nan doadoahk en kalohk. Irail kin pwurala rehn aramas rar kan oh onop Pwuhk Sarawi reh aramas lop kei. Oh aramas tohto kin perenki rong. Nan pahr teio, mie kekeirada kapw 16,097,622 me iang tohwehda Katamanpen Kamatalahn Krais. E sansal, mie doadoahk laud ehu. Kitail anahne en pousehla alasang riatail brother kan me kin dadaurete mendahki kalokolok laud. Oh kitail pil kak kahlemengih riatail brother kan me kin kasalehda ngoang sang pahr 1919 ni ahr kin tohnmeteikihla mourarail pwen wia doadoahk en Siohwa. Kitail koaros en mwekidki koulen sounmelkahkao: “Kumwail me momour koaros, kumwail kapinga Siohwa. Kapinga Siohwa!”​—Melkahka 150:6, NW.

[Nting tikitik me mi pahs]

a Kilang ripoht en pahro ni pali 24 lel 27 nan makisin wet.

b Wiawihda sang rehn Sounkadehdehn Siohwa kan.

Ke Kak Kawehwehda?

• Mehnia doadoahk riatail kan tepida wiahda nan pahr 1919, oh dahme kahrehda met doadoahk apwal ehu?

• Ihs me kohpene pwen utungada doadoahk en kalohk?

• Dahme misineri kan oh pil aramas teikan me kin kalohk nan sahpw doh kan wiahdahr?

• Dahme kin kasalehda me Siohwa kin ketin kapaiada doadoahk me sapwellime aramas akan kin wia rahnwet?

[Chart nan Pali 24-27]

2003 SERVICE YEAR REPORT OF JEHOVAH’S WITNESSES WORLDWIDE

(See bound volume)

[Kilel nan Pali 20, 21]

Kahpwal akan me wiawi nan Mahwen Keriau en Sampah sohte kin kahrehong Kristian akan en ahneki madamadau ehu me doadoahk en kalohki Rongamwahu sohte pahn pweida

[Credit Line]

Explosion: U.S. Navy photo; others: U.S. Coast Guard photo

[Kilel nan Pali 22, 23]

Pokon kalaimwun pahn kohsang kadaudok koaros oh lokaia koaros

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share