Pwulopwul Kan—Kaiahneda Amwail Kehlen Kasawihada Mwahu!
“Kisin tungoal kekeluwak iei ih me aramas koahieklahr kan kin tungoale, irail akan me kin kaiahneda arail kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed.”—IPRU 5:14, New World Translation.
1, 2. (a) Iaduwen irair akan nan rahnpwukat kin pahrekiong irail Kristian akan nan Episos mahs mahsie? (b) Ahpw ia ekei irair akan pahn kak sewese uhk en powehdi irair keper kan, oh iaduwen ke pahn kak kekeirada soangen irair pwukat?
“ERI, kumwail kanahieng duwen amwail mour me kumwail weweidki. Kumwail dehr duwehte aramas me loalopwon kan, ahpw kumwail duwehla me loalokong kan. Kumwail isaneki ahnsou mwahu koaros, pwe ahnsou pwukat ahnsou suwed kei.” (Episos 5:15, 16) Sounpar riekid samwalahro, ni ahnsou me wahnpoaron Pohl ntingihdi mahsen pwukat, ‘aramas suwed oh me likamw akan kin nantihweite sang ni me suwed ong ni me suwedsang.’ Kitail kin mihmi nan “ahnsou apwal ekei” de nin duwen ehu kawehwehn Paipel mahsanih, “ahnsou kan me diren wiewiahn keper kan kin pwarada.”—2 Timoty 3:1-5, 13; Phillips.
2 Ke kak liksang keper kan me pahn kerempwa iuk sang ni ahmw pahn kekeirada irair pwukat duwehte “kanakanai, . . . loalokong oh kehlen madamadau.” (Lepin Padahk 1:4, NW) Lepin Padahk 2:10-12 mahsanih: “Ke pahn loalokongla, oh omw loalokong pahn kansenamwahuwihiukala. Omw erpit oh dehdehki en wia poadoarepomw oh kasilehsang uhk wiewia suwed. E pahn pil kadohwanewei sang uhk aramas akan me kin wiahda kahpwal sang ni arail koasoi.” Ahpw iaduwen ke kak kekeirada soangen irair pwukat? Ipru 5:14 (NW) mahsanih: “Kisin tungoal kekeluwak iei ih me aramas koahieklahr kan kin tungoale, irail kan me kin kaiahneda arail kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed.” Duwehte elen koahiek teikan, pwe emen en samanihala doadoahngki ah kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed, met kin anahne kaiahn laud. Wasaht, Pohl doadoahngki lepin lokaia ehu ni lokaiahn Krihk me wehwehki ‘ale kaiahn de kasukuhl nin duwen emen sounmwadong.’ Iaduwen ke kak tepida kaiahn wet?
Kaiahneda Amwail Kehlen Kasawihada Mwahu Dahme Mwahu oh Dahme Suwed
3. Iaduwen ke kak doadoahngki ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed ni ahnsou ke anahne wiahda pilipil ehu?
3 Tehk mwahu me ahmw kehlen kasawihada mwahu—ahmw koahiek en esehla dahme mwahu sang dahme suwed—kin ale kaiahn ni ahnsou me ke pahn “doadoahngki.” Ni ahnsou me ke anahne wiahda pilipil ehu, ma ke pahn ihte pein lemehda ehu ahl me pwung, de pwuruhr wiahda pilipil ehu, de idawehn dahme aramas teikan wia, eri, pali laud en ahnsou ahmw pilipil pahn sapwung. Pwe ke kak wiahda ahmw pilipil pwung kan, ke anahne doadoahngki ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed. Iaduwen ke kak wia met? Keieu, ke pahn tehk ni unsek irairo oh wehwehki, ni uwen me ke kak, duwen ire kesempwal kan. Ma anahne, wia peidek kan. Medemedewe duwen ahl koaros me ke kak pilada. Lepin Padahk 13:16 mahsanih: “Aramas me mie eh lamalam men kin medemedewe mwohn eh pahn wia mehkot.” Mwurin met, ke pahn song en tehk duwen mehnia kosonned akan nan Paipel me kin pid ire wet. (Lepin Padahk 3:5) Ahpw ma mepwukat pahn pweida rehmw, ke anahne esehla Paipel. Ih kahrepe Pohl kin kangoange kitail en tungoale “mwenge kekeluwak”—pwehn sukuhliki duwen “ia uwen lauden oh tehlap, oh reirei, eh ile oh loal” padahk mehlel.—Episos 3:18.
4. Dahme kahrehda en esehla sapwellimen Koht kosonned akan kesempwal?
4 Pwehki kitail aramas sohunsek oh e mengei kitail en wiahda dihp, e inenen kesempwal kitail en esehla sapwellimen Koht kosonned akan. (Senesis 8:21; Rom 5:12) Seremaia 17:9 mahsanih: “Ihs me kak wehwehki audepen mohngiong en aramas? Sohte mehkot me duwehte me diren piht; sohte kamwahupe ieu kak dierekda.” Ma kitail sohte kin mweidong sapwellimen Koht kosonned akan en kahre kitail, kitail kak pitih pein kitail en lemeleme me mehkot suwed me mwahu—pwehki paliwaratail kin inengieng en wie me suwed. (Pil kilang Aiseia 5:20.) Sounmelkahka ntingihdi: “Iaduwen mwahnakapw men eh kak dadaur eh mour mwakelekel? E pahn kin kapwaiada sapwellimomwi kosonned kan. I kin loalokongkihla sapwellimomwi kosonned kan, ihme I kin kailongkihki soangen tiahk suwed koaros.”—Melkahka 119:9, 104.
5. (a) Dahme kahrehda ekei pwulopwul kan kin keid nan ahl sapwung kan? (b) Dahme sewese emen sister pwulopwul en kamehlele oh poadidi ong padahk mehlel?
5 Dahme kahrehda ekei pwulopwul kan me tikida nan peneinei en Kristian akan ahpw kekeid nan ahl sapwung kan? Mwein pwehki irail sohte ‘kaselehiong pein irail kupwuren Koht—me kupwuren Koht me mwahu oh unsek oh kesempwal ong aramas koaros en wia’? (Rom 12:2, NW) Mwein ekei pwulopwul kan kin iang ahr pahpa oh nohno kan towehda mihding kan oh re pil kak wadilikih padahk kesempwal kan me kin mihmi nan Paipel. Ahpw ni ahnsou me irail anahne kawehwehda duwen dahme irail kin kamehlele de kawehwehda duwen padahk loal kan en nan sapwellimen Koht Mahsen, re kin apwaliki wia met pwehki arail esehla Paipel sohte loal. E inenen mengei en pitihdi irail pwukat. (Episos 4:14) Ma ke duwehte irail pwukat, dahme ke soh pahn pein koasoanehdi nan kapehdomw en wekila? Emen sister pwulopwul tamanda dahme e kin wia: “I kin wia onop. I kin wia peidek pwukat ong pein ngehi, ‘Pelien lamalam wet me pwung? Iaduwen I kak uhdahn ese me mie emen Koht me adaneki Siohwa?’”a Sang ni eh kin onop oh tehk kanahieng iren Paipel kan, met kin sewese ih en kamehlele dahme e sukuhliki sang eh pahpa oh nohno me inenen pwung!—Pil kilang Wiewia 17:11.
6. Iaduwen ke kak “uhdahn wehwehki dahme Kauno [Siohwa] kin ketin kupwurperenki”?
6 Ma ke pahn esehla sapwellimen Siohwa kosonned akan, met pahn sewese iuk en “uhdahn wehwehki dahme Kauno kin ketin kupwurperenki.” (Episos 5:10) Ahpw, dahme ke pahn wia ma ke anahne wia ahmw pilipil ahpw ke sehse mehnia ahl me keieu pwung? Kapakap ong Siohwa pwehn kaweid uhk. (Melkahka 119:144) Koasoi ong ahmw pahpa oh nohno de koasoi ong emen Kristian me mah ni pali ngehn duwen pilipil me ke anahne wiahda. (Lepin Padahk 15:22; 27:17) Ma ke pahn onop mwahu noumw Paipel oh pil pwuhk kan, brochure kan, makasihn kan oh doaropwe kan me Watch Tower Society kin ntingda, ke pahn ale kaweid mwahu. (Lepin Padahk 2:3-5) Ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed pahn kekeirada ma ke pahn doadoahngki kehl wet ahnsou koaros.
Doadoahngki Ahmw Kehlen Kasawihada Mwahu ong Pilipil kan me Pid Mehn Kamweit
7, 8. (a) Iaduwen ke kak doadoahngki ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed ong wia pilipil mwahu me kin pid iang towehda wia mwenge ieu de soh? (b) Dahme Paipel kin mahsanih duwen mehn kamweit kan?
7 Let us now look at how you might use your perceptive powers in some specific situNi ahnsou wet, kitail pahn kilang iaduwen ke kak doadoahngki ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed. Nna, song medewehla ma ke luhkelahng iang wia mwenge ieu. Mwein mie pil kisinlikou me pekederedohng uhk me pid tuhpene wet. Oh pahn mie isais me pahn kohda ong irail me iang. Eri, dahme ke lemeleme—ke pahn iang?
8 Eri, doadoahngki ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed. Keieu, rapahkihda ire mehlel kan me pid mwekid wet. Ia uwen tohto me pahn iang kohdohng wia mwenge? Ihs irail akan me pahn iang kohpene? Ahnsou dah me e pahn tepida? Ahnsou dah me e pahn nek? Soangen prokram dah kan me pahn audehda tuhpene wet? Oh ihs me pahn apwahpwalih doadoahko? Mwurin ke sapeng peidek pwukat, ke kak tehk nan Watch Tower Publications Indexb, pahnangin oaralap pwukat: “Social Gatherings” (Tuhpene kan) oh “Entertainment” (Mehn Kamweit kan). Dahme ke pahn kak diarada sang ahmw kasawihada mwahu soahng koaros? Siohwa sohte kin kadeikada aramas akan pwehki re men kohpene oh perenpene. Ni mehlel, nan Eklesiasdes 8:15 e mahsanih me patehng atail en wia doadoahk laud, “aramas akan en wia mwengemwenge oh niminim oh pereperen.” Pil, Sises Krais kin iang towehda ekei kamadipw kan oh pil iang kamadipw en kapwopwoud ehu. (Luk 5:27-29; Sohn 2:1-10) Ma kitail pahn toupahrek, atail iang towehda kohpene kan kin mie katepe.
9, 10. (a) Soangen keper dah kei pahn kak pwarada nan ekei tuhpene kan? (b) Mehnia peidek kan ke kak idek rehmw mwohn ke pahn pilada en iang towehda de soh?
9 Ahpw, aramas me kin kohpene ong wia mwenge kan me sohte soandi mwahu pahn kakete lelohng kahpwal kan. Nan 1 Korint 10:8, e kasalehda iaduwen werek suwed kahrehda aramas en lohdi ong dipen nenek oh “rienen silikid rehrail [Mehn Israel akan me sohte lelepek] mehkihla rahnteieu.” Pil ehu kaweid kesempwal me dierek nan Rom 13:13: “Kitail kanahieng pein atail mour, nin duwen aramas akan me kin weweid nan marain. Kitail dehr weweidki kamamsakau, de sakaula; dehr weweidki mour suwed de samin, de pei de peirin.” (Pil kilang 1 Piter 4:3.) Ni mehlel, e sohte koasoandi aramas depe kak iang soangen kohpene kan. Ahpw, sang atail esehier, ma aramas kin tohto nan wia mwenge ieu, e pil kin apwal en kaweid koaruhsie. Soangen tuhpene me aramas kan kin malaulau oh mengei en apwalih kin sohte kalapw imwikihla “kamadipw suwed kan.”—Kalesia 5:21, Byington.
10 Ahmw kasawihada mwahu ire wet pahn kahrehong uhk en medemedewe duwen peidek pwukat: Iaduwen—pahn mie Kristian mah kan me pahn iang tuhpene wet? Ni mehlel, ihs me wiahda tuhpene wet? Ia kahrepen tuhpene wet: e kin wiawi pwehn utungada werek mwahu de e kin wiawi pwe aramas emen en alehki mwohni? Iaduwen—mie irair kan me pahn piladahte ihs me pahn iang towehda tuhpene wet? Ma e pahn wiawi ni imwin wihk kan, e pahn kak mwadangete nek pwe irail me towehda kan en kak iang kalohk mandahn rahno? E pahn mie keseng oh kahlek? Ma iei, mehpwukat pahn wiawi ni ahl me pahrekiong soandi mwahu en mour en Kristian akan? (2 Korint 6:3) Mwein e sohte pahn mengei en medemedewe duwen peidek pwukat. Ahpw, Lepin Padahk 22:3 kihda kaweid wet: “Aramas me eh lamalam mie kak kilangada kahpwal me kohkohdo oh wetsang; ahpw aramas tohto kin inenwohngete, ahpw nsensuwedkihla mwuhr.” Ei, ke kak liksang irair keper kan ma ke pahn doadoahngki ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed.
Doadoahngki Ahmw Loalokong Ni Ahmw Pahn Wiahda Ahmw Pilipil Me Pid Iang Sukuhl Laud
11. Iaduwen me pwulopwul kan kak doadoahngki ahr kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed ong pilipil kan me kin pid dahme re pahn wia ni ahnsou kohkohdo?
11 Pwuhk Sarawi kin kasalehda me e kin wia elen loalokong en koasoanehdi mwahu dahme kitail pahn wia ni ahnsou kohkohdo. (Lepin Padahk 21:5) Ke kin koasoi ong ahmw pahpa de nohno duwen ahmw pilahn ong dahme ke men wia ni ahnsou kohkohdo? Ele mwein ke pilahn en kaukaule iang doadoahk en kalohk nin duwen pioneer men. Ni mehlel, sohte ehu doadoahk duwehte met me pahn kak wahdohng kitail nsenamwahu mehlel. Ma ke kin kolokol ahmw koasoandi en onop mwahu ni ahnsouwet oh nantihong koahiekla nan doadoahk en kalohk, eri, met kin wia kilel sansal me ke kin kaunopada en iang doadoahk kaperen wet. Ke medewehdahr iaduwen ahmw pahn kak apwalih pein kowe ni ahmw pahn wia doadoahk en kalohk? Ma, ehu rahn, ke pwopwoudla oh naineki seri kan, ke kak apwalih ahmw peneinei? Pwehn kak wiahda ahmw pilipil me konehng oh toupahrek, ke anahne doadoahngki ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed.
12. (a) Iaduwen ekei peneinei kan wekidala ahr koasoandi kan pwehn kak powehdi kahpwal en mwohni kan nan rahnpwukat? (b) Iang sukuhl laud mwurin high sukuhl kin kerempwa emen sang eh mehn akedei en pioneer? Kawehwehda.
12 Nan ekei wasa, aramas kak ale kasukuhl ong doadoahk ehu ni ahnsou me re doadoahk. Mie ekei pwulopwul kan me kin ale kasukuhl sang pisnes en ahr peneinei de irail kin ale kasukuhl sang kompoakparail me kin ahneki pein arail pisnes. Ekei kin ale soangen mehn kasukuhl me pahn sewese irail mwuhr en diarada arail doadoahk. Ahpw, ma sohte soahng pwukat, ekei pahpa oh nohno kan kin koasoanehdiong neirail seri kan en iang sukuhl laud mwurin high sukuhl. Met sohte pahn wehwehki me ke sohte kin rapahki mahs Wehin Koht, ma iei ih duwen ahmw pilipil met pwe ken kak sewesekin uhk mwuhr pwehn apwalikin uhk ni ahmw pahn iang doadoahk en pioneer kaukaule. (Madiu 6:33) En iang sukuhl laud mwurin high sukuhl sohte kin irehiukdisang en iang doadoahk en pioneer. Karasepe ieu, Sounkadehde pwulopwul men kin inengieng iang doadoahk en pioneer. Mwurin e kasapwil sang high sukuhl, eh pahpa oh nohno—ira koaros Regular Pioneer—koasoanehdi ong neira serepein en iang sukuhl laud mwurin high sukuhl. E kin iang doadoahk en pioneer ni ahnsou me e iang sukuhl laud mwurin high sukuhl, oh ni ahnsouwet e esehla doadoahk ehu me kak sewese ih ni ahnsou me e kin iang doadoahk pioneer.
13. Soahng dah kan me peneinei kan anahne medemedewe duwen arail pilipil kan me pid seri kan en iang sukuhl laud mwurin high sukuhl?
13 Peneinei koaros kin ahneki pwung oh pwukoah en wiahda pein ahr pilipil me pid iang sukuhl laud mwurin high sukuhl. Ma ke pahn pilada en iang sukuhl laud ni ahl me konehng, e pahn kak kihong uhk sawas laud. Ahpw e kak wiahla lidip ehu. Ma ke medemedewe en iang sukuhl laud, ia ahmw mehn akadei? Ke men iang sukuhl laud pwehn sewese uhk en wia ahmw pwukoah kan ni ahl me konehng? De ke kin “raparapahki ong uhk elen pweida en sampah kan”? (Seremaia 45:5; 2 Deselonika 3:10; 1 Timoty 5:8; 6:9) Ia duwen ma ke pahn iang sukuhl laud mwurin high sukuhl nan wasa me doh sang imwomw, ele mwein ke anahne pweidi nan wasahn sukuhlo? Met elen loalokong nin duwen me Pohl kihda kaweid wet me “werekiong aramas suwed kan e kin kauwehla tiahk mwahu”? (1 Korint 15:33; 2 Timoty 2:22) Pil tamanda: “atail ahnsou mwotomwotalahr.” (1 Korint 7:29) Ia uwen laud ahnsou ke pahn doadoahngki ong sukuhl? Ahmw iang sukuhl laud pahn kangala pali laud en ahmw ahnsou ni ahmw wie pwulopwulte? Ma iei, iaduwen ke pahn kapwaiada kangoang me kohsang Paipel me mahsanih: “Tamanda Sounwiepomw nindokon omw wie pwulopwulte”? (Eklesiasdes 12:1) Oh pil, soangen mehn kasukuhl kan me ke pahn ale pahn mweidong uhk en iang wiewiahn Kristian kesempwal kan duwehte: iang towehda mihding kan, kalohk, oh wia pein ahmw onop Paipel? (Madiu 24:14; Ipru 10:24, 25) Ma ahmw kehlen kasawihada mwahu kin pwung, ke sohte pahn manokehla de kesehla ahmw mehn akadei ni pali ngehn ni ahnsou me kowe oh ahmw pahpa oh nohno pahn wiahda ahmw pilahn ong ni ahnsou kohkohdo.
Kolokol Kisinnin Ni Ahl Ehu me Wahu
14. (a) Ia ekei kaweid kan me pahn kak sewese irail me pilahn en pwopwoud ong iaduwen re pahn kasalehda ahr limpoak nanpwungara? (b) Iaduwen ekei me inoun pwopwoud sohte doadoahngki arail kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed ni ahl me konehng?
14 Ni ahnsou ke men pwoudki emen, ke anahne doadoahngki ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed. E wia ahnepen aramas en men kasalehda limpoak ong mehmen ke poakohng. Pwutak oh serepein me tiahk mwakelekel kan me sansalda nan pwuhken Melkahkahn Melkahka kan kin ekei pak kasalehpene arail limpoak mwohn ira kapwopwoudla. (Melkahkahn Melkahka kan 1:2; 2:6; 8:5) Rahnwet, ekei me koasoakoasoane me re pahn pwopwoud kin lemeleme me kolpeh, kiss, oh pwoaloapwoalpene kin konehng, ahpw mehlel ma ira pahn kereniong kapwopwoud. Ahpw tamanda: “Aramas pweipwei men me kin idawehnte pein eh mohngiong.” (Lepin Padahk 28:26) E inenen kansensuwed pwe ekei me pilahn en pwopwoud sohte kin doadoahngki arail kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed, pwe re mweidong pein irail en mihla pahn soangen irair kan me kak kasonge irail en kesehla ahr padahk kan en Kristian oh re uhd lelohng kahpwal kan. Arail kin kasalehpene ahr limpoak nanpwungarail kin nohn daulihla oh kahrehda irail sohla kakong powehdi ahr ineng kan; oh met kin imwikihla tiahk sohte konehng kan oh, ekei pak, re kin pwupwudiong nan dipen nenek.
15, 16. Ia ekei mehn perepe pwung kan me meh riemen me inoun pwopwoud kak wia pwehn kahrehong ahnsou mwohn ira pahn pwopwoudla pahn mwakelekel?
15 Ma, ni ahnsou wet, ke inoukihong emen me ke pahn pwoudki ih, elen loalokong iei ma ke sohte pahn kelepw rehn meno me ke pilahn en pwoudki pahn irair sohte konehng kan. E pahn keieu mwahu ma kumwa en mih rehn aramas teikan de wasa kan me aramas pahn kak kilang kumwa. Ekei me pilahn en pwopwoud kan kin koasoanehdi rehn aramas emen de riemen de ekei aramas en iang ira. Pil tehk duwen mahsen kan en Oseia 4:11: “Wain, me kapw oh mering kasalongelahr pepehm mwahu en nei aramas akan!” Sakau pahn kak kaluwetala kehlen madamadau oh kahrehong meh riemen me inoun pwopwoud en wiahda mehkot me mwuhr re pahn koluhkihla.
16 Lepin Padahk 13:10 (NW) mahsanih: “Aramas aklapalap kin kahrehdahte kahpwal. Ahpw me kin koasoiapene nanpwungamwail, ih me loalokong.” Ei, ‘koasoiapene nanpwungamwail’ oh koasoiada pilipil kan me kumwa men wia me kin pid tiahk nanpwungamwa. Wiahda koasoandi kan ong kasalehda limpoak ong pein emenemen kumwa, kasalehda wahu ong pepehm kan oh nsenmwakelekel ong meteio. (1 Korint 13:5; 1 Deselonika 4:3-7; 1 Piter 3:16) Nin tepio e pahn apwal en koasoiapene duwen amwa koasoandi, ahpw met pahn kak irehdi kumwa en dehr lelohng kahpwal laud mwuhr.
Sukuhliki ‘Sang Ni Ei Tikitik’
17. Iaduwen Depit kin ‘likih [Siohwa] sang ni eh tikitik,’ oh dahme pwulopwul kan nan rahnpwukat kak sukuhliki sang met?
17 Ke anahne pepehd ahnsou koaros ma ke men liksang lidip kan en Sehdan—oh ekei pak, ke anahne ahneki eimah laud. Ekei pak ke pahn mihla pahn irair me kaidehn ihte iengomw tohnsukuhl akan kin uhwong kowe ahpw pil sampah pwon. Sounmelkahka Depit kapakapki: “Maing Kaun Siohwa, komwihte me ei koapworopwor; komwihte me I kin likih sang ni ei tikitik. Komw ketin padahkihieier sang ni ei tikitik, oh lel met I pil lohlohkiseli sapwellimomwi wiewia kapwuriamwei kan.” (Melkahka 71:5, 17, NW)c Depit kin kasalehda eimah. Ahpw iahd e tepida kekeirada irair wet? Sang ni ahnsou me e wie pwulopwulte! Mwohn e kemehla Kolaiad, Depit kin kasansalehda eimah ni ahnsou me e kin sinsile nein eh pahpa mahn akan oh kemehla laion men oh pehr men. (1 Samuel 17:34-37) Ahpw, soahng koaros ni eimah me Depit wiahda, e kin kapinga Siohwa oh “kin likih [ih] sang ni ei tikitik.” Pwehki Depit kin likih Siohwa, met kin sewese ih en powehdi kasongosong kan. Ke pil pahn diarada ma ke pahn likih Siohwa, e pahn kihong uhk eimah oh kehl pwehn ‘kalowehdi sampah.’—1 Sohn 5:4.
18. Kaweid dahieu me kohwong irail me pwulopwul kan me kin likih Koht?
18 Pwulopwul kid kid kei me duwehte kowe kin ni eimah kesihnenda teng oh papah nin duwen sounkalohk papidais kan en rongamwahu. Se kin kapingahki Koht pwoson oh eimah me kumwail pwulopwul kan kin kasansalehda! Koasoanehdi nan mohngiongomw me ke pahn nantihong pitsang suwed en sampah wet. (2 Piter 1:4) Doadoahngkihte omw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed me poahsoankihda Paipel. Ma ke pahn kapwaiada met, met pahn pereiuksang kahpwal ni ahnsouwet oh ke uhdahn pahn kamourala. Ni mehlel, kaimwiseklahn artikel pahn kasalehda dahme ke kak wia pwe ahmw mour en kak pweida mwahu.
[Nting tikitik me mi pahs]
a Pil kilang artikel me mihmi nan Awake! en October 22, 1998 me oaralap koasoia: “Young People Ask . . . . How Can I Make the Truth My Own?” (“Pwulopwul kan kin Idek. . . Iaduwen I Kak Poadidi ong Padahk Mehlel?”)
b Nan The Watchtower en August 15, 1992, artikel me oaralap koasoia “Social Entertainment—Enjoy the Benefits, Avoid the Snare” (“Mehn Kaweit kan—Paiekihda Kapai kan, Liksang Lidip kan”) kin kihda sawas tohto me pid ire wet.
c Melkahka 71 kin pousehlahte dahme ntingihdi nan Melkahka 70, me kileledier nan nting kan me mih pohn irelaudo nin duwen melkahkahn Depit.
Peidek kan ong Kousapahl
◻ Iaduwen me pwulopwul men kin kaiahne eh kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed?
◻ Iaduwen emen pwulopwul kak doadoahngki eh kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed me kin pid pilipil kan en iang towehda wia mwenge kan me Kristian teikan kin iang?
◻ Ia ekei ire kesempwal kan emen anahne medemedewe duwen wiahda pilahn en iang sukuhl laud?
◻ Iaduwen irail me pilahn en pwopwoud kak liksang lidip en dipen nenek?
[Kilel nan Pali 23]
Wia pein ahmw onop Pwuhk Sarawi oh wia roporop ong iren Paipel kan pahn sewese uhk en kaiahne ahmw kehlen kasawihada mwahu dahme mwahu oh dahme suwed