Ilejina ku Chishimu cha Talent
“Kudi umwing wamwinkisha talent jitan, kudi mukwau jaad, ni mukwau umwing.”—MAT. 25:15,TMK.
1, 2. Ov, mulong wak Yesu wapana chishimu cha talent?
MU CHISHIMU cha talent, Yesu wamekesha patok chisend chikwetau in Kristu azizidilau many. Tukwet kamu kuswir kwa kutesh kurumburik kwa chishimu chinech mulong chiyitadin in Kristu akin awonsu, ikalap nchik nich ruchingej ra kuya mwiur ap ra kushakam pa divu.
2 Yesu wapana chishimu cha talent mudi chikunku cha chakul ku chipul chamwipulau kudi in kwilejend piur pa “chijingidij [. . .] chikeza kulejan chisu cha kushik [kwend], ni cha disudiel dia mangand.” (Mat. 24:3) Chawiy lel, chishimu chinech chiwanyidin nlel, ni chidi chikunku cha chijingidij cha kwikalaku kwa Yesu ni kuyikel kwend mudi Mwant.
3. Ov, malejan ik twilejina mu yishimu yifundinau mu Mateu shapitre 24 ni 25?
3 Chishimu cha talent chidi chimwing pakach pa yishimu yinying yifundinau mu Mateu 24:45 djat ni 25:46. Yikwau yisatu—piur pa kashalapol ushinshamena ni kubabal, ayangadim akad kal kwachik dikum, ni amikoku ni ampemb—yidi kand yikunku ya chakul ku chipul chamwipulau Yesu piur pa chijingidij cha kwikalaku kwend. Mu yishimu yawonsu yiney yinying, Yesu wakasikeshina mikadil yikumekesha kushalijan kwa in kwilejend mu machuku minam ma nsudiel. Yishimu, piur pa kashalapol, ayangadim akad kal kwachik, ni talent yilondin chakusambish piur pa in Kristu azizidilau many. Mu chishimu chinech alondinamu piur pa kashalapol ushinshamena, Yesu wakasikeshina pa maswir ma kachisak kakemp ka azizidilau many ka kuyidish antu a Nzamb yakudia mu machuku ma nsudiel pa kwikal ashinshamena ni kubabal. Mu chishimu cha ayangadim akad kal kwachik, Yesu wakasikesha anch in Kristu awonsu azizidilau many afanyidin kwikal ababela ni achila ku mes, pijau anch Yesu ukat kwez, pakwez ap anch kijap dichuku ap saa. Mu chishimu cha talent, Yesu umekeshin anch azizidilau many afanyidin kwikal ababela palaminau yisend yau ya win Kristu. Yesu wapana chishimu cha nsudiel, chishimu cha amikoku ni ampemb, mulong wa antu akweta ruchingej ra pa divu. Wakasikeshina anch afanyidin kwikal ashinshamena ni kuyikwash anamakwend a Yesu azizidilau many adia pa divu.a Tushinshikinany amboku katat piur pa chishimu cha talent.
MWANT UYINKIN ATUSHALAPOL END MAPIT
4, 5. Ov, nany udia muntu ap mwant wa mu chishimu, chom ik chirumburikina talent?
4 Tang Mateu 25:14-30. Mikand yetu yading kurumburil anch muntu ap mwant, wa mu chishimu chinech udi Yesu ni waya mu weny chisu chayay mwiur mu muvu wa 33 C.C. Mu chishimu cha kusambish, Yesu wamekesha rutong rend ra kuya chakwel “akamudisha want.” (Luka 19:12) Yesu kikalap Mwant kapamp kamwing chisu chachirikay mwiur.b Pakwez, ndiy “washakam[a] ku chikas cha katatuku cha Nzamb; kwawiy kukat kuchingilay ni pakuyitekau akankuny nend kwikal chipwan cha kwanzuk mend yend.”—Heb. 10:12, 13,TMK.
5 Muntu udia mu chishimu wading ukwet talent chinan, dipit dijin nakash mu chisu chinicha.c Kurutu kwa kuya mu weny, muntu winou wapan talent ey kudi atushapol end, nich kuyichingejin anch isaka ni yom yayinkishay. Ching mudi muntu winou, Yesu wading ukwet yom kanang ya usey nakash kurutu kwa kuyay mwiur. Ov, yom ik yiney? Chakul chidi mu yom yasalay Yesu mu mwom wend.
6, 7. Ov, ma talent mamekeshin ik?
6 Yesu wading kusend mudimu wend wa kulejan ni kufundish nich usey nakash. (Tang Luka 4:43.) Pakwez wading wij anch kusutil ku mudimu winou antu avud afanyina kwitiy rusangu ruwamp. Kwinsambishil, wayileja in kwilejend anch: “Zambulany mes men, utalany, mbut jaswa kal mu yir, jawanyin kal pa kujangwil!” (Yoh. 4:35-38) Wading utongin piur pa antu akwau avud afanyina kwikal in kwilejend. Mudi ndim, Yesu kafanyinap kushadish ruchingej piur pa chir chadingay piswimp ni kwangul. Chawiy lel, chisu chikemp kupwa kwa kuvumbuk kwend ni piswimp ni kuya mwiur, wayinkisha in kwilejend mudimu wa usey anch: “Yangany kudi antu a michid yawonsu, yikarumunany kwikal in kwilejam.” (Mat. 28:18-20) Kusutil ku chom chinech, Yesu wayinkisha in kwilejend chipan cha usey nakash, chisend cha kulejan.—2 Kor. 4:7.
7 Ov, chom ik tukutwisha kulond? Chisu chayinkishay in kwilejend mudimu wa kuyikadish antu in kwilejend, Yesu wayinkisha “yom yend”—ma talent mend. (Mat. 25:14) Chawiy lel, talent umekeshin chisend cha kulejan ni kuyikadish antu in kwilej.
8. Ap anch kashalapol mwawonsu watambula talent uvud ushalijadina ni wa mukwau, ov, chom ik chadingay mwant kuchingejin?
8 Chishimu cha talent chimekeshin anch mwant wamwinkisha kashalapol umwing talent jitan, kudi mukwau jaad, ni kudi wa nsudiel umwing. (Mat. 25:15) Ap anch kashalapol mwawonsu watambula uvud ushalijadina ni wa mukwau, mwant wading uchingejin anch awonsu ajisadina nawamp, chilik chimwing, chifanyidin kusadil nawamp ukaliweny wau mu mudimu wa kulejan. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Mu mivu chitot ya kusambish, kusambishil pa 33 C.C., in kwilej a Kristu asambisha kwisak nich talent. Mushiku wau wa kulejan ni mudimu wa kuyikadish antu in kwilej aufundin patok mu Bibil mu mukand wa Midimu.d—Mid. 6:7; 12:24; 19:20.
KUSAL MUDIMU WA KWISAK NICH TALENT MU CHISU CHA NSUDIEL
9. (a) Ov, chom ik chasalau atushalapol awonsu aad nich talent, ni chom ik twilejina ku chom chinech? (b) Ov, chisend ik chikwetau “amikoku akwau”?
9 Mu chisu cha nsudiel, pakampwil kudiosh mu muvu wa 1919, in Kristu azizidilau many ashinshamena isaka nich ma talent mayinkau kudi Mwant wau. Mudi atushalapol aad akusambish, akadivar ni anambaz azizidilau many asala mudimu nich yom yau yawonsu yading yikwetau. Chidiap cha usey kukimb kwijik anch nany watambula talent jitan ap jaad. Mu chishimu chinech, atushalapol awonsu aad avudisha tupamp twaad yom yayinkishau kudi mwant, chawiy lel awonsu aad amekesha mushiku. Ov, chisend ik chikwetau antu akweta ruchingej ra kushakam pa divu? Chisend cha usey nakash mudi ik! Chishimu cha Yesu cha amikoku ni ampemb chitufundishin anch antu akweta ruchingej ra kushakam pa divu akwet chisend chiwamp cha kuyikwash anamakwend a Yesu azizidilau many mu mudimu wa kulejan ni wa kufundish. Mu machuku minam makash ma kwinsudiel, yisak yiney yaad yisadin pamwing mudi “chisak chimwing” nich mushiku mu mudimu wa kulejan ni kuyikadish antu in kwilej.—Yoh. 10:16.
10. Ov, chom ik chijim chidia chijingidij cha kwikalaku kwa Yesu?
10 Mwant uchingejin yibudikin. Mudi mulejenau kwiur oku, in kwilejend ashinshamena a mu mivu chitot ya kusambish avudisha chakin kamu mudimu wend. Ov, chidi nchik piur pa chisu chinech cha kwinsudiel pakeza kuwanyin chishimu cha talent? In kwilej a Yesu ashinshamena, ayij mu rusangu rau mudi in kulejan akash ni in kuyikadish antu in kwilej. Usu wau usadinau mu mudimu ukwet yibudikin, kudi in kwilej avud akat kwibomb ku chisak cha in kulejan a Want muvu ni muvu, ni akat kusal mudimu wa kulejan ni wa kufundish udia chijingidij chijim cha kwikalaku kwa Yesu mu uyaj wa Want wend. Chakin kamu, mwant wau ukwet musangar mud ik!
OV, CHISU IK CHIKEZAY MWANT KUPAMPISH?
11. Ov, chom ik chitukwashina kulond anch Yesu ukez kupampish pa chisu cha mar makash?
11 Yesu ukez kuyipampish atushalapol end kwinsudiel kwa mar makash. Ov, mulong wak tulondin mwamu? Mu uprofet wend ufundinau mu Mateu shapitre 24 ni 25, Yesu ulondin tupamp tuvud piur pa kwez kwend. Palonday piur pa dirumburish pa chisu cha mar makash, Yesu walonda anch antu akez “kamuman Mwan a muntu ukat kwezil pa madj.” Wayibabesha in kwilejend a mu machuku ma nsudiel chakwel ikala ababela, walonda anch: “kiwijanyip dichuku dikez kushikay Nsalejen,” ni “Mwan a Muntu ukwez pa chisu chiwakadiany en kwijik.” (Mat. 24:30, 42, 44) Chawiy lel, chisu chalonday Yesu anch “mwant wa atushalapol inang weza ni [kupampish, NWT] yom yau,” wading chakin kamu kulond piur pa chisu chikezay kulet dirumburish kwinsudiel kwa ditenchik dined.e—Mat. 25:19.
12, 13. (a) Ov, mutapu ik walonday mwant piur pa atushalapol akusambish, ni mulong wak? (b) Ov, chisu ik chikezau azizidilau many kutambul chijingidij cha nsudiel? (Tal mushet “Dirumburish Chisu cha Rufu.”) (c) Ov, difut ik dikezau kutambul antu adia mudi amikoku?
12 Kukwatijan ni chishimu chinech, chisu chikwezay mwant, ukuman anch atushalapol aad a kusambish—winkishay talent jitan ni winkishay jaad—amekana kwikal ashinshamena, awonsu aad ajivudisha. Mwant wayileja atushalapol awonsu aad anch: “Ey udi kashalapol muwamp, mwin yakin! Ey wadi mwin yakin mu yom yikemp, chawiy am nikukutek ey kwikal mwin kulam yom yivud.” (Mat. 25:21, 23) Mu machuku ma kurutu, ov, chom ik chikezay Mwant Yesu utumbishinau kusal?
13 Antu afanikeshinau ni atushalapol aad akusambish—in Kristu azizidilau many asadining nakash—akez kutambul chijingidij chau cha nsudiel kurutu kwa mar makash kusambish. (Kuj. 7:1-3) Kurutu kwa Harmagedon kusambish, Yesu ukez kuyinkish difut diau diayishilayimu pa kuyivumbul mulong wa kuya mwiur. Antu akweta ruchingej ra kushakam pa divu akat kuyikwash anamakwend a Kristu mu mudimu wa kulejan akez kayiman mudi amikoku ni kuyinkish dilau dia kushakam pa divu mu umutakel wa Want.—Mat. 25:34.
KASHALAPOL MUYIMP NI MWIN USWERAL
14, 15. Ov, Yesu wakimba kulond anch anamakwend avud azizidilau many afanyina kwikal chiyimp ni chikweta usweral? Rumburil.
14 Mu chishimu chinech, kashalapol wa nsudiel wajindjika talent mu divu piur pa kwisak nich ap kumupan kudi in kusondam. Kashalapol winou wamekesha chitongijok chiyimp, mulong walika kwa kwisotil kusal mudimu wamwinkishau kudi mwant wend. Mwant wamwela patok anch “ey udi kashalapol muyimp, ukwet usweral!” Mwant wamupwita talent wadingay nich ni wamwinkisha kashalapol wading ukweta talent jitan. Kashalapol muyimp amudjibula “pol mu mididim.” “Kwinikwa ukudil, ni kwidia ku mazeu.”—Mat. 25:24-30; Luka 19:22, 23.
15 Kashalapol umwing pakach pa asatu wajindjika talent wa mwant wend, ov, kwawiy kulond anch Yesu umekeshin anch chikunku chimwing cha azizidilau many chafanyina kwikal chiyimp ni chikweta usweral? Bwat. Tushinshikina mazu mafundinau piswimp ni rusangu riner. Mu chishimu cha kashalapol ushinshamena ni kubabal, Yesu walonda piur pa kashalapol muyimp wading kuyibul atushalapol nend. Yesu kakimbap kulond anch kukez kulank chisak cha kashalapol muyimp. Pakwez, wamubabesha kashalapol ushinshamena chakwel kangal wikala kashalapol muyimp. Chilik chimwing, mu chishimu cha ayangadim dikum akad kal kwachik, Yesu kalondap anch chikunku cha in kwilejend azizidilau many chikez kwikal mudi ayangadim atan ayisup. Chad, wayibabesha akadivar nend a muspiritu piur pa chafanyina kushiken anch ashadish kucha kwau kwa kumes ni anch alik kwitenchik.f Mu mazu minam, tukutwish kulond anch mu chishimu cha talent, Yesu kalondap anch chisak chijim cha akadivar azizidilau many a mu machuku ma kwinsudiel anch afanyidina ayimp ni akweta usweral. Pakwez, Yesu wayibabesha in kwilejend azizidilau many piur pa usey wa kushal ajijamena—chakwel ‘isaka’ nich talent wau—ni kwipuk mwikadil ni yisalijok ya kashalapol muyimp.—Mat. 25:16.
16. (a) Ov, malejan ik twileja kal mu chishimu cha talent? (b) Ov, mutapu ik ovikeshinau nawamp kutesh kwetu mutu wa mulong winou piur pa chishimu cha talent? (Tal mushet “Kutesh Kurumburik kwa Chishimu cha Talent.”)
16 Ov, malejan ik maad twilejina kal mu chishimu cha talent? Chakusambish, Mwant, Kristu, wamuchingejina kashalapol wend uzizidilau pa kumwinkish yom yimwing yamanay anch yidi ya usey—mudimu wa kulejan ni wa kuyikadish antu in kwilej. Chakaad, Kristu uchingejin anch etu awonsu tusala mudimu wa kulejan ni mushiku. Anch tusadil mwamu, tukutwish kwikal nich kashinsh anch Mwant ukez katufut mulong wa ritiy retu, kucha ku mes, ni mulong wa kushinshaman.—Mat. 25:21, 23, 34.
a Mu Chinong cha Kalam cha kafunfut 1, 2013 paj 27-28 p. 8-10 amekeshinamu nany udia kashalapol ushinshamena ni kubabal. Ayangadim akad kal kwachik ayijingunin mu mutu wa mulong wasuta kal ou udia mu gazet winou. Chishimu cha amikoku ni ampemb achirumburil mu Chinong cha Kalam cha Mwinkind 15, 1995, paj 23-28 mu Français, ni mu mutu wa mulong ulondwilaku wa mu gazet winou.
b Tal mushet “Kufanikan Kudia mu Yishimu ya Talent ni ya Nfalang”.
c Pa chirungu cha Yesu, talent umwing wading ukwet usey wa nfalang 6000. Mwin mudimu wading kutambul rufalang rumwing ku dichuku, pakwez mulong wa kutambul talent umwing mwin mudimu wafanyina kusal mudimu mu mivu 20.
d Kwinyim kwa rufu ra atwimbuy, Satan wandjika kupumbwok, ni kwikalaku mu yitot yivud ya mivu. Mu chisu chinech, kwadingap mutapu wa kuwanyish chisend chinech cha kuyikadish antu in kwilej ashinshamena a Kristu. Pakwez, yom yafanyina kuswimp chisu cha “kwangul,” mu machuku ma kwinsudiel. (Mat. 13:24-30, 36-43) Tal Chinong cha Kalam cha Kafunfut 1, 2013, paj 15-18.
e Tal Chinong cha Kalam cha Kafunfut 1, 2013, paj 7-8, paragraf 14-18.
f Tal paragraf wa 13 mu mutu wa mulong ulondina anch “Ov, Ukez ‘Kuchishany ku Mes’?” mu nimero winou.