Yu Kan Horidoro te na a Kaba

„Meki wi horidoro fu lon a streilon di poti na wi fesi.”—HEBREWSMA 12:1.

1, 2. San a wani taki fu horidoro?

„UNU abi horidoro fanowdu”, na so na apostel Paulus ben skrifi gi den Hebrew Kresten fu a fosi yarihondro (Hebrewsma 10:36). Na apostel Petrus di ben poti krakti na tapu o prenspari na eigifasi disi de, ben frumane den Kresten: „Unu musu moksi na un bribi . . . horidoro” (2 Petrus 1:5, 6). ¿Ma san na horidoro trutru?

² Wan Griki-Ingrisitongo wortubuku e taki dati a Griki werkwortu gi „horidoro” wani taki „tan na presi fu lowe . . . tanapu kánkan, hori fasti”. Wan buku e taki fu a Griki zelfstandig naamwortu gi „horidoro”: „Na a krakti di e meki taki wan sma man frudrage sani, no soso fu di a e saka ensrefi na wan sani ondro, ma fu di a abi wan fayafaya howpu . . . A de na eigifasi di e meki wan man tanapu kánkan ala di problema e miti en. A de na eigifasi di kan meki a moro hebi tesi kon tron wan glori, bika boiti a pen a e si a marki di a wani doro.” Fu dati ede, horidoro e meki wan sma tanapu kánkan ala di problema nanga tesi e miti en èn a no e lasi howpu. Suma spesrutu abi na eigifasi disi fanowdu?

3, 4. (a) Gi suma a de fanowdu fu horidoro? (b) Fu san ede wi musu horidoro te na a kaba?

³ Na wan agersi fasi, ala Kresten de na ini wan streilon pe den abi horidoro fanowdu. Na ini a yari 65 G.T., na apostel Paulus ben skrifi Timoteus, en kompe-wrokoman nanga en getrow mati di ben reis nanga en, den wortu disi di e gi trowstu: „Mi feti a heri bun feti, mi lon a streilon te na a kaba, mi hori a bribi” (2 Timoteus 4:7). Nanga den wortu „lon a streilon te na a kaba” Paulus ben agersi a Kresten libi fu en nanga wan streilon, nanga wan pasi di a ben abi fu waka èn wan kaba di a ben musu doro. Na a ten dati, Paulus ben de fu doro a kaba fu a streilon leki wan winiman, èn nanga ala frutrow a ben fruwakti fu kisi wan pai. „Sensi a ten dati,” a ben taki moro fara, „a kownu-ati fu regtfardikifasi poti na wan sei gi mi, di Masra, a regtfardiki krutuman, sa gi mi leki pai tapu a dei dati” (2 Timoteus 4:8). Paulus ben de seiker taki a ben o kisi a pai, fu di a ben horidoro te na a kaba. Fa a de nanga wi?

⁴ Paulus, di ben wani gi den sma di bigin nanga a streilon, dek-ati ben skrifi: „Meki wi horidoro fu lon a streilon di poti na wi fesi” (Hebrewsma 12:1). Leki Kresten, wi e bigin nanga a streilon disi pe wi musu horidoro te wi e gi wisrefi abra na Yehovah Gado nanga yepi fu Yesus Krestes. A de prenspari fu bigin bun na tapu a pasi fu wan Kresten, ma san e teri moro furu na taki wi e doro te na a kaba. Yesus ben fruklari: „A sma di horidoro te na a kaba, na en sa kisi frulusu” (Mateus 24:13). ¡A prijs di e wakti den sma di e kaba a streilon nanga bun bakapisi, na têgo libi! Fu dati ede, fu di wi abi wan marki na prakseri, meki wi musu horidoro te na a kaba. San sa yepi wi fu doro a marki dati?

Wi Musu Nyan Bun—A De Tranga Fanowdu

5, 6. (a) Na san wi musu poti prakseri, efu wi wani horidoro na ini a streilon fu kisi libi? (b) Sortu sani di wi e kisi na yeye fasi wi musu gebroiki, èn fu san ede?

⁵ Krosibei fu a foto Korente, na Grikikondre, a presi ben de pe den barinen Istmus Prei ben e hori fositen. A de seiker, taki Paulus ben sabi taki den brada na Korente ben sabi den streilon nanga den tra wega di ben hori drape. Fu di a ben hori a sani dati di den ben sabi, na prakseri, meki a ben memre den na a streilon fu kisi libi èn pe den ben de na ini: „¿Unu no sabi taki na ala den lonman ini wan streilon e lon, ma taki wán nomo e kisi a prijs? Lon na so wan fasi taki unu man kisi en.” Paulus ben poti krakti na tapu o prenspari a de fu tan na ini a streilon èn fu tan du muiti te na a kaba. ¿Ma san ben o yepi den fu du dati? „Ibriwan sma di e teki prati na wan strei e dwengi ensrefi ini ala sani”, a ben taki moro fara. Iya, den sma di ben teki prati na den prei fu fositen ben musu oefen bun tranga, den ben musu luku bun san den ben nyan èn san den ben dringi, èn den musu hori ai na tapu ala sani di den ben du so taki den ben man wini.—1 Korentesma 9:24, 25.

⁶ Fa a de nanga a streilon di Kresten e lon? „Yu musu luku fa yu e nyan na yeye fasi efu yu wani horidoro na ini a streilon fu kisi libi”, na so wan owruman fu wan gemeente fu Yehovah Kotoigi e taki. Luku a yeye nyanyan di wi e kisi fu Yehovah, „a Gado di e gi horidoro” (Romesma 15:5). A moro prenspari presi pe wi kan nyan na yeye fasi na Bijbel, a Wortu fu en. ¿Wi no musu abi wan bun schema fu leisi Bijbel? Yehovah gebroiki „a getrow èn koni srafu” fu gi wi den tijdschrift A Waktitoren nanga Ontwaakt! tu di e kon na a yoisti ten, nanga tra publikâsi di e taki fu tori na ini Bijbel (Mateus 24:45). Te wi e studeri den disi fayafaya, dan den sa gi wi krakti na yeye fasi. Iya, wi musu teki a ten — „bai a yoisti ten” — fu studeri nanga wisrefi.—Efeisesma 5:16.

7. (a) Fu san ede wi no musu feni en bun fu sabi nomo san na den fondamenti Kresten leri? (b) Fa wi kan „go moro fara fu kon lepi”?

⁷ Efu wi wani tan waka a pasi fu wan Kresten disipel, dan wi musu leri moro leki soso a „fondamenti leri” èn wi musu „go moro fara fu kon lepi” (Hebrewsma 6:1). Dati meki wi musu leri fu abi moro belangstelling gi „a bradi nanga a langa nanga a hei nanga a dipi” fu a waarheid èn nyan a „tranga nyanyan [di] de gi lepi sma” (Efeisesma 3:18; Hebrewsma 5:12-14). Fu eksempre, teki den fo tori di wi kan bribi trutru èn di e taki fu Yesus en libi na grontapu — den Evangelie fu Mateus, Markus, Lukas, nanga Yohanes. Te wi e studeri den Evangelie tori disi bun, dan wi no e kon sabi wawan san Yesus ben du èn sortu sma a ben de, ma wi e kon si tu a fasi fu denki fu en di ben meki a du den sani di a ben du. Na a fasi dati wi kan „abi a denki fu Krestes”.—1 Korentesma 2:16.

8. Fa den Kresten konmakandra e yepi wi fu horidoro na ini a streilon fu kisi libi?

⁸ Paulus ben gi kompe-bribiman deki-ati: „Meki wi poti ai na makandra, fu gi makandra deki-ati fu sori lobi èn du bun wroko, fu no libi a kon di wi e kon makandra, soleki fa son wan abi a gwenti fu du, ma fu gi makandra deki-ati, èn dati moro furu, fu di unu e si a dei e kon krosibei” (Hebrewsma 10:24, 25). ¡Den Kresten konmakandra trutru na a presi pe wi kan kisi deki-ati! ¡Èn wi e kisi krakti baka te wi de nanga brada nanga sisa di lobi wi, di e teki notisi fu wi èn di wani yepi wi fu horidoro te na a kaba! Wi no musu si a sani disi di wi e kisi fu Yehovah di lobi wi, leki wan pikin sani. Te wi e studeri nanga wisrefi fayafaya èn wi e go na den konmakandra doronomo, dan dati e meki wi „kon [de] bigi sma ini a krakti fu a frustan”.—1 Korentesma 14:20.

Kisi Deki-ati fu den Sma Di E Luku

9, 10. (a) Na sortu fasi den sma di e luku kan gi wan sma deki-ati na ini wan streilon pe a musu horidoro? (b) San na ’a bigi wolku fu kotoigi di de na wi lontu’ èn di Hebrewsma 12:1 e taki fu en?

⁹ Ma awansi o bun wan sma di e lon streilon sreka ensrefi, sani kan pasa te a de na pasi di kan meki en naki futu fadon. „Unu ben e lon bun. Suma ben tapu unu fu tan gi yesi na a waarheid?”, Paulus ben aksi (Galasiasma 5:7). Soleki fa a sori, dan wan tu Kresten na Galasia ben abi takru kompe, èn a bakapisi ben de taki den no ben poti someni prakseri moro na tapu a lon di ben lon a streilon fu kisi libi. Na a tra sei, te trawan e horibaka gi wi èn den e gi wi deki-ati dan dati kan meki en moro makriki fu horidoro na ini a streilon. Disi gersi a krakti di sma di go luku wan prei, kan abi na tapu den sma di e teki prati na a strei. Den ipi-ipi sma di de fayafaya, e meki taki sma di e teki prati na a strei e kisi moro deki-ati fu lon a streilon fu a bigin te go miti a kaba. A babari di den sma di e go luku prei e meki fu gi den deki-ati, nofotron makandra nanga tranga poku èn a klop di den e klop na ini den anu, kan gi den sma di e teki prati na a strei a krakti di den abi fanowdu te den de fu doro a kaba. Iya, den sma di go luku a prei èn di e horibaka gi den sma di e lon a streilon, kan abi wan bun krakti na den tapu.

¹⁰ Suma na den sma di e luku a streilon di Kresten e lon fu kisi libi? Baka di Paulus ben kari a nen fu wan heri ipi kotoigi fu Yehovah di ben libi bifo a Kresten ten, soleki fa a skrifi na ini a di fu 11 kapitel fu Hebrewsma, dan a ben skrifi: „Fu dati ede dan, fu di wi abi so wan bigi wolku kotoigi lontu wi, . . . meki wi horidoro fu lon a streilon di poti na wi fesi” (Hebrewsma 12:1). Di Paulus ben gebroiki wan wolku leki wan eksempre, dan a no ben gebroiki a Griki wortu di e taki fu wan wolku di sma kan si krin èn di sma kan sabi soifri o bigi a de èn fa a de. Na presi fu dati a ben gebroiki wan wortu di soleki fa a skrifiman fu wortubuku W. E. Vine e taki, „wani taki wan heri ipi wolku makandra di sma no sabi soifri fa a de èn di e tapu a hemel”. A de krin, taki Paulus ben prakseri wan bigi ipi fu kotoigi — den ben furu someni taki den ben de neleki wan heri ipi wolku makandra.

11, 12. (a) Fa getrow kotoigi di ben libi bifo a Kresten ten kan gi wi deki-ati, fu taki en so, so taki wi kan horidoro na ini a streilon? (b) Fa wi kan kisi moro wini fu a ’bigi ipi fu kotoigi’?

¹¹ ¿Getrow kotoigi di ben libi bifo a Kresten ten, trutru kan de sma di e luku sani na ini a ten disi? Kwetikweti. Den alamala e sribi na ini dede, èn den e wakti wan opobaka. Ma densrefi ben de sma di ben lon wan streilon nanga bun bakapisi di den ben de na libi, èn na eksempre fu den de fu feni ete na ini Bijbel. Te wi e studeri Bijbel, dan den getrow sma disi kan kon na libi na ini wi prakseri èn den kan gi wi deki-ati, fu taki en so, fu lon a streilon te na a kaba.—Romesma 15:4.a

¹² Fu eksempre, te den okasi di grontapu e gi sma e kori wi, dan ¿a no ben sa gi wi deki-ati fu tan na tapu a pasi te wi ben o go luku fa Moses ben weigri den bun sani fu Egipti? Efu wan tesi di miti wi gersi wan hebi sani, dan a memre di wi e memre a hebi tesi di Abraham ben kisi di Gado ben aksi en fu òfer en manpikin Isak, seiker sa gi wi deki-ati fu no lasi-ati na ini a strei di abi fu du nanga a bribi. A fasi fa a ’bigi wolku’ fu den kotoigi disi e gi wi deki-ati, e anga fu a si di wi e si den krin nanga den ai fu wi frustan.

13. Na sortu fasi disiten Kotoigi fu Yehovah e gi wi deki-ati na ini a streilon fu kisi libi?

¹³ Wan heri ipi Kotoigi fu Yehovah de na wi lontu tu na ini a ten disi. ¡Den salfu Kresten, so srefi den man nanga uma fu a „bigi ipi”, trutru gi wi moi eksempre fu bribi! (Revelation 7:9) Wanwan tron wi kan leisi den ondrofenitori fu den na ini a tijdschrift disi èn na ini tra Waktitoren publikâsi.b Te wi e prakseri a bribi fu den, dan wi e kisi deki-ati fu horidoro te na a kaba. ¡Èn a de trutru wan tumusi moi sani taki bun mati nanga famiri e horibaka gi wi, ala di densrefi e dini Yehovah na wan getrow fasi! Iya, wi abi furu sma di e gi wi deki-ati fu lon a streilon fu kisi libi.

Tan Waka na wan Koni Fasi

14, 15. (a) Fu san ede a de prenspari fu tan waka na wan koni fasi? (b) Fu san ede wi no musu aksi tumusi furu fu wisrefi te wi e poti marki?

¹⁴ Te wan sma di e lon, musu lon wan langa pasi, soleki na wan marathon, dan a musu tan waka na wan koni fasi. „Efu yu e bigin lon tumusi esi, dan yu o lasi kande”, a tijdschrift New York Runner e taki. „Pikinmoro seiker a bakapisi de taki yu sa musu du tumusi furu muiti na ini den lasti kilometer noso yu sa musu stop.” Wan man di e lon marathon e memre: „A sma di ben hori wan lezing pe mi ben go fu sreka misrefi gi a streilon ben warskow wi krin: ’No pruberi fu tan skinskin nanga den sma di man lon moro esi. Lon soleki fa yusrefi gwenti lon. Noso yu sa kon weri èn yu musu stop kande.’ Fu di mi gi yesi na a rai disi, meki mi ben man kaba a streilon.”

¹⁵ Na ini a streilon fu kisi libi, den futuboi fu Gado musu span densrefi bun tranga (Lukas 13:24). Ma a disipel Yakobus ben skrifi: „A koni fu tapusei . . . de reidelek” (Yakobus 3:17). Ala di a bun eksempre fu trawan kan gi wi deki-ati fu du moro, toku na aksi di wi no e aksi tumusi furu fu wisrefi, sa yepi wi fu poti marki di wi kan doro èn di e kruderi nanga den sani di wi man du èn a situwâsi pe wi de na ini. Bijbel e memre wi: „Meki ibri sma buweisi san na en eigi wroko, èn dan a sa abi wan reide fu prisiri fu ensrefi wawan, èn no te a teki ensrefi gersi nanga a tra sma. Bika ibriwan sma sa tyari en eigi lai.”—Galasiasma 6:4, 5.

16. Fa bescheidenfasi e yepi wi fu luku fa wi e lon?

¹⁶ Na Mika 6:8, den e poti na aksi disi gi wi di e meki wi prakseri: „San Yehovah e aksi fu yu baka, leki . . . fu waka bescheiden nanga yu Gado?” Fu de bescheiden wani taki fu sabi san wi no man du. ¿Wan swaki gosontu noso a grani di wi kon grani meki taki wi no man du ala san wi ben sa wani du ini a diniwroko gi Gado? No meki wi lasi-ati. Yehovah feni den muiti di wi e du bun, so srefi den ofrandi di wi e tyari ’akruderi den sani di wi abi, èn no akruderi den sani di wi no abi’.—2 Korentesma 8:12; teki gersi Lukas 21:1-4.

Tan Hori a Prijs na Prakseri

17, 18. Sortu sani Yesus ben hori na prakseri di ben yepi en fu horidoro na a pina-udu?

¹⁷ Di Paulus ben sori den Kresten na Korente taki a de fanowdu fu horidoro na ini a streilon fu kisi libi, dan a ben taki fu ete wan sani fu den Istmus Prei di den ben musu hori na prakseri. Paulus ben skrifi fu den sma di ben teki prati na den prei disi: „We, a no de fu taki dati den e [lon] fu kisi wan kroon di kan pori, ma wi fu wan di no e pori. Fu dati ede, a fasi fa mi e lon no de wan fasi di no de seiker; a fasi fa mi e fringi den kofu fu mi de so taki mi no e naki loktu” (1 Korentesma 9:25, 26). A prijs di a winiman ben kisi na ini den fositen prei dati ben de wan sortu banti gi na ede, noso wan kransi, di ben meki fu den wiwiri fu wan pinabon (genus pinus) noso fu tra bon, noso srefi fu peterselie di den ben drei — trutru wan „kroon di kan pori”. ¿Ma san e wakti Kresten di e horidoro te na a kaba?

¹⁸ Na apostel Paulus di e taki fu Yesus Krestes, wi Eksempre: „Fu a prisiri ede di ben poti na en fesi, meki a ben horidoro na wan pina-udu, a ben wisiwasi syen, èn a go sidon na a reti-anu fu a kownusturu fu Gado” (Hebrewsma 12:2). Yesus ben horidoro te na a kaba fu en libi leki libisma fu di a ben prakseri a pai di a ben o kisi baka a dede di a ben dede na a pina-udu. Disi wani taki a prisiri di a e prisiri taki a ben yepi fu meki a nen fu Yehovah kon santa, taki a ben frulusu a libisma famiri puru na dede, èn taki a ben o tiri leki Kownu nanga Granpriester te a ben o gi libisma di gi yesi, têgo libi baka na ini wan paradijs na grontapu.—Mateus 6:9, 10; 20:28; Hebrewsma 7:23-26.

19. San wi musu tan hori na prakseri te wi e du muiti fu waka a pasi fu wan Kresten disipel?

¹⁹ Prakseri a prisiri di e wakti wi te wi e du muiti fu waka a pasi fu wan Kresten disipel. Yehovah gi wi a wroko di e prisiri wi trutru, a wroko fu preiki a bun nyunsu fu Gado Kownukondre èn fu leri sma a sabi fu Bijbel di kan kibri a libi fu den (Mateus 28:19, 20). ¡A de trutru wan bigi prisiri fu feni wan sma di wani leri sabi a tru Gado èn fu yepi a sma dati fu bigin lon a streilon fu kisi libi! Èn awansi san den sma di wi e preiki gi den e du, toku a de wan grani fu abi wan prati na a wroko di abi fu du nanga a santa di Yehovah en nen musu kon santa. Te wi e horidoro na ini a diniwroko awansi den sma na ini a gebied pe wi e gi kotoigi abi wan mi-no-ke fasi noso den e gens wi, dan wi e firi prisiri fu di wi e plisi na ati fu Yehovah (Odo 27:11). Èn a bigi pai di a pramisi wi na têgo libi. ¡Dati sa de trutru wan prisiri sani! Wi musu hori den blesi disi na prakseri èn horidoro na ini a streilon.

Te a Kaba E Kon Moro Krosibei

20. Fa a streilon fu kisi libi kan kon moro muilek, now di a kaba fu en e kon moro krosibei?

²⁰ Na ini a streilon fu kisi libi, wi musu feti nanga Satan Didibri, a moro bigi feanti fu wi. Now di wi e doro a kaba, a e pruberi nomonomo fu meki wi fadon noso fu meki wi go du en safrisafri (Openbaring 12:12, 17). Èn a no makriki fu tan go doro leki getrow Kownukondre preikiman di gi densrefi abra na Gado ala di feti de, angriten, pestsiki, nanga ala den tra problema di de wan marki fu „a ten fu a kaba” (Danièl 12:4; Mateus 24:3-14; Lukas 21:11; 2 Timoteus 3:1-5). Boiti dati, son leisi a kan gersi leki a kaba de moro fara leki san wi ben fruwakti, spesrutu te wi ben bigin a streilon someni tenti yari pasa kaba. Ma a Wortu fu Gado e gi wi a dyaranti taki a kaba sa kon. Yehovah e taki dati a kaba no sa kon lati. A kaba de krosibei.—Habakuk 2:3; 2 Petrus 3:9, 10.

21. (a) San sa gi wi krakti te wi e go doro na ini a streilon fu kisi libi? (b) San musu de a fasti bosroiti fu wi, now di a kaba e kon moro krosibei?

²¹ Dati meki, efu wi wani kaba a streilon fu kisi libi, dan wi musu kon tranga nanga yepi fu den sani di wi kisi fu Yehovah fu kan nyan na yeye fasi, fu di a lobi wi. Wi abi ala deki-ati fanowdu tu di wi kan kisi fu a demakandra di wi abi doronomo nanga den kompe-bribiman fu wi, di e lon a streilon tu. Srefi te hebi frufolgu di wi e kisi nanga sani di e pasa èn di wi no sabi na fesi, ben sa meki a streilon fu wi kon moro muilek, toku wi kan horidoro te na a kaba bika Yehovah e gi „a krakti di e pasa san de normaal” (2 Korentesma 4:7). ¡A de wan bigi trowstu fu sabi taki Yehovah wani, taki wi e doro a kaba fu a pasi leki winiman! Meki wi tan abi wan fasti bosroiti èn „meki wi horidoro fu lon a streilon di poti na wi fesi”, ala di wi e frutrow dorodoro taki „na a reti ten wi sa koti efu wi no e kon weri”.—Hebrewsma 12:1; Galasiasma 6:9.

[Futuwortu]

¿Yu E Memre Disi Ete?

◻ Fu san ede wi musu horidoro te na a kaba?

◻ Sortu sani di wi e kisi fu Yehovah, wi musu gebroiki bun?

◻ Fu san ede a de prenspari fu tan waka na wan koni fasi?

◻ Sortu prisiri e wakti wi te wi e tan na ini a streilon?

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Kisi deki-ati na tapu den Kresten konmakandra