A kon tranga foe taki Jehovah woortoe
„Disi Jehovah ben taki: ’. . . joe moe taki . . . ala dem Woortoe di mi sa komanderi joe foe taki gi dem. No poeroe no wan woortoe.’” — Jeremia 26:2.
1. Soortoe profeeti Jeremia ben de en fa Jehovah ben gi hem tranga?
JEREMIA ben de getrouw leki profeeti. Foedi a ben meki faja faja dem woortoe foe Jehovah bekenti, na heri naatsi ben begi dati ogri moe kon tapoe hem. Di a ben aksi Jehovah foe verlekti, Gado ben tranga hem vertrouw nanga dem woortoe: „Mi meki joe de gi na pipel disi leki wan kopro skotoe, en dem sa feti nanga joe, ma dem no sa wini joe. Bikasi mi de nanga joe foe jepi joe en foe fri joe.” „Na sani dati, di Jehovah taki” ben gi hem krakti foe hori doro. — Jeremia 15:10, 15, 20.
2. Soortoe boen fasi Jeremia ben sori? (Hebr. 13:6)
2 Sondro tranga jesi Jeremia ben meki „ala dem woortoe” bekenti foe na krakti kroetoe-boskopoe, di Jehovah ben komanderi hem foe taki. A no ’ben poeroe no wan woortoe’. A no ben kibri no wan sani di a ben moe tjari kon na krin na goddelosoe fasi foe na djoe naatsi, hem rigeriman nanga hem pipel. Jeremia ben habi dekati fanoodoe foe doe disi en ooktoe wan troe troe bribi ini na makti foe Jehovah foe hori hem tanapoe leki profeeti.
3. Soema de doe diniwroko leki na disi tem „Jeremia” en ini soortoe verbontoe dem ben tjari kon na ini?
3 Akroederi nanga disi, Jehovah ben meki kon gebore njoen ini disi tem na pikin fika pisi foe hem salfoe kotoigi foe doe diniwroko leki wan Jeremia-klasse spesroetoe ini na kondre foe a falsi fasi kristenheid. Dem woortoe disi no habi wawan ini dem wan boskopoe foe pori gi na kristenheid nanga ala tra naatsi, ma ooktoe wan dekati nanga hoopoe gi a troe kristen gemeente. Dem jeje lsraël soema disi ben tjari kon ini na „njoen verbontoe”, di na profeeti ben skrifi foe hem ini dem moi woortoe foe Jeremia 31:33, 34:
„’Bikasi disi de na verbontoe, di mi sa sroto nanga na oso foe Israël baka dem dee dati’ . . . ’Mi wani poti mi wet ini dem inisee, en ini dem ati mi sa skrifi dem. En mi wani tron dem Gado en dem sa tron mi pipel. En dem no sa leri moro, ibriwan foe dem hem kompe en ibriwan foe dem hem brada, taki: „Sabi Jehovah!” bikasi dem alamala sa sabi mi, foe na moro pikinwan ondro dem te na a moro bigiwan ondro dem’, so Jehovah de taki. ’Bikasi mi sa pardon dem kroektoedoe, en dem sondoe mi no sa prakseri moro.’”
4. Na soortoe hoopoe na pipel foe Gado de loekoe soleki Abraham? (Hebr. 13:12-15)
4 Gi na jeje „siri disi foe Israël” Jehovah de bow wan hemel foto, wan foto di no sa hari poeroe en ook toe foe teego no sa broko trowe. (Agersi disi nanga Hebreer 9:13-15). Na sani disi di de na oenoe fesi, de memre wi fa Jehovah ben tranga na getrouw Abraham foe poti na hoopoe na hem fesi foe „na foto di habi troe troe fundamenti, a foto di Gado de na basi nanga Mekiman” (Hebr. 11:10). En now wi de libi ini na tem dati Kristus bruid, na „santa foto, na Njoen Jeruzalem”, de kon doro na nomroe foe hem ini hemel, foe pe dem sa „saka kon” na agersi fasi foe gi na libisoema-famiri teego blesi. — Openb. 21:2-5, 9.
5. (a) Soortoe „woortoe” wi moe wani foe meki bekenti gi trawan? (b) Soortoe boskopoe di de na toe fasi na Jeremia-klasse moe meki bekenti (agersi disi nanga Jesaja 61:1, 2).
5 Disi de na hemel Koonoekondre, pe na bigi Herder Jehovah nanga jepi foe Jezus Kristus, de tjari na fika pisi foe hem skapoe go. Now now dem owroeman de dini ondro dem leki ondro-herder gi na pipel foe hem di tjari kon wan na grontapoe (Jer. 25:3, 4). Dem de boskopoeman gi na Koonoekondre foe na „regvaardiki sproiti”, na Moro Bigi David, Jezus Kristus, di na profeeti-tori de taki foe hem:
„Wan koonoe sa rigeri troe troe en doe sani nanga koni en doe retidoe nanga regvaardiki fasi ini na kondre . . . En disi de hem nem, di dem sa kari hem: Jehovah de wi regvaardiki fasi.” (Jeremia 23:5, 6; agersi disi nanga Jesaja 32:1, 2; 2 Kor. 5:20).
Fa wi moe de nanga lostoe foe meki Jehovah „woortoe” foe na regvaardiki Koonoekondre bekenti gi trawan! Ma Jehovah de gi na Jeremia-klasse ooktoe na komando foe meki wan boskopoe foe pori bekenti!
NA KRISTENHEID MOESOE PORI
6. Fa wi kan tjari dem woortoe foe Jeremia kon tapoe dem kerki-bakra foe na kristenheid?
6 Dem kerki-bakra foe na kristenheid de taki, dati dem de waka baka na kristendom. Ma dem leri nanga doe foe dem de sori dati san dem de taki de troe? Ofoe moro foeroe dem de fadon ini na srefi groepoe leki dem kerki fesiman ini na tem foe Jeremia? Jeremia ben taki foe dem fesiman disi:
„Libisoema dem de kisi. Soleki wan kooi foeroe nanga sani di de free, so dem oso de foeroe nanga bidrigi. Foe datede dem kon bigi en dem de kisi goedoe” (Jer. 5:26, 27).
Na lostoe foe dem ben go na sma, di dem ben kori ofoe nanga na sori di dem sori na dorosee leki dem frede Gado ofoe nanga feti-owroe di dem ben hori na dem anoe, soleki ini dem dee foe kondre di ben feti foe bigi na makti foe dem foe teki tra kondre leki koloni, foe meki soema tron kristen (Openb. 17:5). Na Gado foe dem de wan „Dri-wan-gado” di de wan kibri-tori di no wan soema man verstan. Nanga na verkeerti leri, dati na sili no de dede, dem poti gi foeroe sma na frede foe wan „Hel-faja” en dem meki demsrefi kon goedoe nanga moni, di dem begi gi soema di de prakseri dati dem o njan pina ini wan vagevuur. Dem de aanbegi srefi na kruisi, soleki dem Egypte soema langa tem bifo Kristus ben doe. Leki na eksempel foe dem bribi na Oostsee, dem de moi dem popki nanga popki foe santawan nanga rozenkrans.
„Dem kon fatoe; dem kon brenki. Ooktoe ini ogri sani dem meki a kon pasa marki.” — Jer. 5:28.
7. Na soortoe fasi wi kan agersi foeroe soema ini na kristenheid nanga dem wan di ben de ini Jeruzalem ini na tem foe Jeremia?
7 Ini na tem foe Jeremia na moro bigi pisi foe dem soema ben wani foe tan de nanga na seti foe sani dati di ben sa pori. Dem ben lobi na oneerlijk fasi, na porifasi nanga hoeroedoe foe hem. A no de so now nanga foeroe soema ini na kristenheid? Jehovah de tjari hem kroetoe kon na fesi:
„’Mi no sa aksi frantwoortoe foe dem sani’ so Jehovah de taki, ’ofoe mi sili no sa teki revensi tapoe wan naatsi leki disi? Wan ogri kondisi, ja, wan takroe sani, pasa ini na kondre: Dem profeeti srefi de taki profeeti-tori tapoe na gron foe na lee: en foe taki foe dem priester, dem de poti na ondro dem san dem man. En mi eegi pipel ben wani hem so’” (Jer. 5:29-31).
Meki dem kerki-bakra go doro foe preeki lee foe Babylon. Meki dem de kon nomo na fesi leki soema di de jepi dem politiek man. Meki dem no de loekoe leki a no de noti ofoe gi tranga srefi na publiki foe na fri moraal, homoseksualiteit (libi foe man nanga man), gokken (pree foe moni) nanga tra doe di na woortoe foe Gado de kroetoe. Disi kan de popu en na bigi hipi soema kan wani hem en foeroe sa wani „dati a de so”, ma Gado de meki bekenti dati heri esi ini na tem di de kon a sa strafoe ala dem soortoe kerki falsi fasi disi.
8. Foe soortoe sani na go na ondro foe Silo ben de wan profeeti eksempel?
8 Na a tem foe dem fositem kroetoebakra foe Israël na tabernakel nanga ark foe Jehovah ben de ini Silo. Na priesterwroko ben de so slap, pori nanga hoeroedoe, dati Jehovah „ben aksi frantwoortoe”. Dem Filistijn-soema ben tjari wan hebi lasi gi Israël, dem ben wini na ark en na hee-priester Eli nanga dem hoeroedoe pikin foe hem ben dede (1 Sam. 2:12-29; 4:2-18; 3:10-14). Leki fa dem woortoe foe Jehovah ben taki, dan na Jeruzalem foe Jeremia tem ben kisi kroetoe foe pina net soleki Silo:
„’En, now, foedi joe ben tan doe ala dem wroko disi’ so Jehovah de taki, ’En mi ben tan taki nanga joe, opo froeka mamanten en taki, ma joe no ben arki, en mi ben tan kari joe, ma joe no ben piki, mi wani doe net so nanga na oso, di mi nem ben kari na tapoe en di joe ben poti vertrouw na tapoe en na a presi di mi ben gi joe nanga joe granpapa, leki mi ben doe nanga Silo.’” — Jer. 7:13, 14.
Dem kerki foe na kristenheid di taki dati dem de ini wan matifasi nanga Gado, ben sa doe boen foe poti prakseri tapoe dem woortoe disi.
9, 10. (a) Fa wi kan loekoe dem „wroko” foe na kristenheid nanga di foe troe kristen? (b) Fa dem kerki fesiman foe na kristenheid de si, soleki ben taki na fesi, dem morele ineenstorting nanga moeiti foe meki vreede kon? (c) Fa troe vreede sa kon?
9 Leki wan foe hem „wroko” na kristenheid ben jepi dem plan di libisoema ben meki foe tjari vreede kon, aladi Jezus ben leri troe kristen foe begi foe na kon foe na Koonoekondre foe Gado leki na wrokosani, di sa tjari tapoe grontapoe vreede kon (Matt. 6:10). Dem lomsoe en dem anitri tiriman ben bari odi gi na Verenigde Naties leki na „laatste hoopoe foe libisoema tapoe vreede”. Na a srefi tem dem de soekoe na boen-ati foe dem politiek man nanga na gi di dem de gi na blesi nanga jepi foe dem na dem kondre di de wan memre foe na VN, kondre di de bai foe na prijs foe 350 miljard dollar fetisani ini wan jari foe wan ongoloekoe di kan pasa. Gi dem kerki-bakra ini na disi tem „Jeruzalem”, na kondre foe na kristenheid, nanga leti dem woortoe foe Jeremia de kon troe:
„Foe na moro pikinwan ondro dem te na a moro bigiwan ondro dem srefi, ibriwan foe dem de soekoe onregvaardiki wini; en foe priester te go na priester, ibriwan de doe tapoe wan bedrigi fasi. En dem de proberi foe dresi fra fra na prati-libi foe mi pipel foe taki: ’Vreede de!’ ’Vreede de!’ aladi vreede no de.” — Jer. 6:13, 14; loekoe toe 8:11; 14:13-16; 23:17-20.
10 Dem kerki-bakra makriki dem de taki foe na morele ineenstorting foe dem ipi foe dem foe taki dati ala sani de go boen, aladi na situatie de troe troe foe sari en moesoe kisi na strafoe foe Gado. Na san na bari foe dem foe „vreede! vreede!” sa tjari dem go? Na apostel Paulus de piki: „Te dem sa taki: ’Vreede nanga sekerfasi’ dan wan esesi pori sa kon wantron na dem tapoe leki fa pen de kisi wan bere-oema en dem no sa komoto kwet-kweti” (1 Thess. 5:3). Vreede no de kon foe dem plan foe dem naatsi di de feti leki lawman foe habi foeroe fetisani efoe wan kernoorlog sa kon, ma vreede de kon nanga jepi foe Gado Koonoekondre, baka di a pori dem naatsi di lobi oorlog. — Dan. 2:44.
11. Poti na broedoe-paiman foe na kristenheid na see di foe na Jeruzalem di ben fadon komoto na bribi.
11 Sensi dem „vaste tem foe dem naatsi” ini 1914 ben doro, dem naatsi disi ini dem atibron ben gi ini toe grontapoe feti 69 miljoen libi leki ofrandi, aladi ini moro pikin feti foeroe moro libi ete ben kiri (Luk. 21:24). Dem kerki-bakra ben blesi dem feti disi, aladi foeroe tron na ala toe see dem ben doe diniwroko leki aalmoezenier (priester foe sroedati enz.). Ini na feni boen foe na ofrandi foe libisoema libi, dem de leki na Jeruzalem di ben fadon komoto na bribi, di Jehovah ben kroetoe nanga dem woortoe di de kon:
„Ini dem lanki foe joe krosi broedoe ben feni foe dem mofina sili.”
„Disi Jehovah foe dem fetiman, na Gado foe Israël, ben taki: ’Loekoe mi de tjari wan ongolokoe kon tapoe disi presi, di ibriwan di e jere foe hem dem jesi sa bari, foedi dem ben libi mi en . . . dem ben foeroe na presi disi nanga na broedoe foe dem mofina soema.”
Jehovah ben strafoe dem soema di ben libi ini Judea tranga, dati dem „ben tjari leki ofrandi dem man- nanga oemapikin foe dem ini faja”. Dem wan di de wan pisi foe na kristenheid de boen foe kisi net so wan strafoe. — Jer. 2:34; 19:3-5; loekoe toe 7:31.
12. Soortoe fesa ini na kristenheid na Woortoe foe Gado de kroetoe, en fa joe kan poti disi na see di foe na Jeruzalem foe owroetem?
12 Dem falsi kerki foe na kristenheid ben doe moro dan foe teki na frantwoortoe foe broedoe tapoe dem. Dem ben teki abra dem leri nanga gwenti foe na owroe Babylon, na bigin foe na grontapoe-makti foe falsi kerki, di panja alape. Dem kresneti, dem pasen nanga foeroe foe dem tra fesa foe dem feni dem bigin ini kerki di ben de bifo dem tem foe Kristus. Na owroe heiden nem di Pasen habi ini son tongo, komoto srefi foe Astarte, na oema-gado foe libi en seks lobi foe Fenicië (Doisri: Ostern; Ingrisi: Easter). Foe fesa di ben de net so ini na tem foe Jeremia, „Jehovah ben taki” so:
„Dem manpikin de piki konmakandra pisi pisi oedoe en dem papa de poti faja gi dem en dem oema de masi blon foe meki ofrandi koekoe gi na „Oema-koonoe foe hemel”, en dringi-ofrandi de trowe gi tra gado, foe afrontoe mi . . . Datede, disi na Rigeri Masra Jehovah ben taki: ’Loekoe! Mi atibron mi de trowe tapoe disi presi.’” — Jer. 7:18-20; herziene Engelse uitgave van 1971.
’BOW EN PRANI’
13. Nanga soortoe wroko di habi toe pisi na Jeremia-klasse e doe?
13 Na Jeremia-klasse ini disi tem ben meki bekenti na kroetoe foe Gado tapoe na kristenheid 60 jari kaba. Na tem de kon krosibee, dati Gado sa meki dem kroetoe dati kon troe. Soboen wan wroko ben taki na fesi, di ben sa de foe „hari poeroe, broko trowe, pori sani, nanga haritrowe” foe na kroektoe foe falsi kerki. Ooktoe wan ’bow- nanga prani’-wroko ben taki gi dem na fesi, wan wroko di dem e doe foe meki bekenti na „boen njoensoe” gi eerlijk soema, dati Gado Koonoekondre sa teki na presi foe na bedrigi rigeri foe disi tem tapoe grontapoe. Disi wani taki toe foe bow ini dem ati waarderi gi Jehovah, gi hem boen-ati en gi na okasi foe kisi libi foe teego ondro paradijs kondisi en disi na ofrandi foe Jezus Kristus ben meki a de so. — Openb. 7:9-17.
14. Fa na agersi-tori ini Jeremia kapitel 24 de kon troe?
14 Leki fa Jeremia kapitel 24 de taki, dan Jehovah ben meki na profeeti si toe baskita nanga figa, di ben de fesi na tempel foe Jehovah. Na wan baskita ben habi pori figa, di de wan agersi fasi foe dem wan di no de libi akroederi dem pramisi foe Jehovah, sodati dem de lasi. Dem boen figa ben de „heri boen” en dem ben de na a fosi presi wan agersi fasi foe dem djoe di ben sa libi nanga bribi foe drai baka 70 jari komoto foe Babylon katibo foe opo na aanbegi foe Jehovah na Jeruzalem baka. Ini na kon troe ini na tem disi dem de agersi na getrouw fika pisi, di sensi 1919 ben drai komoto foe na katibo foe na Bigi Babylon — en spesroetoe komoto foe dem kerki foe na kristenheid. Foe dem soema disi, nanga trawan toe di ben sa moksi demsrefi nanga dem bakatem, Jehovah de taki nanga mofo foe hem profeeti:
„Mi wani poti mi ai tapoe wan boen fasi tapoe dem, en troe troe mi sa meki dem drai kon baka na disi kondre. En mi wani bow dem, en mi no sa hari trowe; en mi wani prani dem, en mi no sa hari poeroe. En mi wani gi dem wan ati foe sabi mi, dati mi de Jehovah, en dem moe tron mi pipel, en misrefi sa tron dem Gado, bikasi dem sa drai kon na mi baka nanga dem heri ati.” — Jer. 24:6, 7.
Dem „boen figa disi ben meki wan toemsi boen mati-fasi kon nanga na Gado foe dem, Jehovah. Foedi dem habi wan joisti ati, sondro foe hori wan sani na baka dem de vertrouw dati Jehovah sa poti dem foetoe-stapoe boen. — Jer. 10:23, 24; 20:12, 13.
NA KROETOE TAPOE DEM NAATSI
15. Soema alamala ben de ini na kon troe foe na go na ondro di Jeremia ben taki na fesi?
15 Jeremia ben de wan troe profeeti. A ben taki ini na nem foe Jehovah en tjari na pipel go na a aanbegi foe Jehovah, en ibri woortoe di a ben taki foe Jeruzalem, Juda nanga dem tra naatsi, ben kon troe. So a de now seiker dati na profeeti-tori foe hem sa kon troe ini bigi. En loekoe toe dati na taki na fesi foe na go na ondro ini na tem disi, no de foe dem naatsi wawan foe na kristenheid, ma ala naatsi foe na heri grontapoe. Jehovah ben gi Jeremia na komando:
„Teki foe mi anoe na kan foe atibron, en joe moe meki ala dem naatsi pe mi de seni joe go dringi foe hem. En dem moe dringi en dem moe slinger go kon en tjari demsrefi leki wan lawman foe na feti-owroe ede di mi de seni go na dem mindri” (Jer. 25:15, 16).
Baka na pori foe ala dem naatsi di de kaka foetoe gi na regvaardiki wani foe Gado, dan na „rigeriman foe disi grontapoe”, Satan Didibri, sa hiti go ini na peti di no habi gron (Joh. 12:31; Openb. 19:11-16, 21; 20:1-3). Nanga disi na pasi sa opo foe vreede nanga kolokoe di sa tan dja na grontapoe. — Openb. 21:3-5.
16. (a) Foe sainde wi no moe frede? (b) Soortoe moi eksempel Jehovah profeeti ben gi?
16 Wi moe frede, dati ai ini ai wi sa tanapoe now fesi na kon troe foe na kroetoe? Wi moe frede foe san na feejanti ben sa kan doe wi, te wi nanga fri de meki na boskopoe disi bekenti? Jeremia no ben frede. Soso Jehovah a ben frede (Jer. 10:2-7). Nanga jere di a ben jere Jehovah a ben poti hemsrefi dati ala soema ben kan si hem na dem doro foe na tempel foe Jehovah en a ben poti na prakseri foe dem soema tapoe dem sjen sani di ben doe ini na nem foe Jehovah. Soleki Jehovah ini fositem „ben tan taki, froekoe mamantem” nanga mofo foe hem profeeti, na so hem profeeti Jeremia ben opo froekoe foe doe hem wroko. Fa a de wan moi eksempel gi wi ini disi tem, dati wi no moe meki wi anoe slap ofoe „go sribi” te na wroko foe Jehovah moe doe! — Jer. 7:1, 2, 13, 14; 25:3, 4.
17. O fara na pori di Jehovah sa tjari sa doro?
17 Aladi wi de meki bekenti, dati dem naatsi nanga koonoekondre sa „hari trowe” en Gado koonoekondre sa teki na presi foe dem, wi de loekoe nanga vertrouw, dati Jehovah klari hem kroetoe nanga dem naatsi. Te na tem foe hem doro, dan a sa doe wan sani! No wan foe dem ogri soema sa pasa. A sa de wan troe troe pori:
”Dem di Jehovah ben koti trowe, sa didon tapoe na dee dati foe na wan oekoe foe grontapoe te na a tra oekoe foe grontapoe. Dem no sa kree gi dem en dem no sa tja dem kon na wan ofoe beri dem. Leki fatoe tapoe na gron dem sa tron.”
Te na bigi winti foe pori sani sa bari pasa tapoe grontapoe, dan dem „herder” nanga dem „Bigiwan” foe dem hipi sa bari kree en drai dem srefi lontoe en „fadon leki wan moi patoe di joe sa wani”. Broeja sa de, soleki ini na osofamiri pe wan moi patoe fadon broko tapoe gron. „Sondro libi dem sa tron foe na faja atibron foe Jehovah”. — Jer. 25:31-37.
18. (a) Fa eerlijk ati soema kan kisi fri? (b) Foe soortoe djaranti wi kan kisi krakti?
18 Kolokoe dati eerlijk ati soema foe ala naatsi, di leri sabi na boenati foe Jehovah, de moksi dem srefi nanga na Jeremia-klasse. Dem sa kisi fri te na faja atibron foe Gado loesoe kon foe meki „ala naatsi” dringi na bita dringi foe kisi pori (Jer. 25:17). Na kon troe foe na kroetoe dati de kon krosibee! Dem feejanti foe Gado no sa feti moro langa nanga na Jeremia-klasse nanga dem mati foe hem. Ma leki „wan tranga foto” dem sa kaka foetoe gi na druk foe na feejanti di de kon tapoe wi, foedi wi de taki „ala dem woortoe” di Jehovah komanderi wi foe taki. Alatem wi de taki krakti foe hem pramisi: „’Dem no sa wini joe. Bikasi mi de nanga joe foe jepi joe en foe fri joe’ so Jehovah de taki.” — Jer. 15:20.