Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w97 15/12 blz. 11-16
  • Pasa ’Jehovah en dei’ libilibi

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Pasa ’Jehovah en dei’ libilibi
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1997
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Den sani di Jehovah doe na ini den dei foe Noa
  • A kroetoestrafoe di Jehovah ben gi Sodom nanga Gomora
  • Israèl e koti „bigi winti”
  • A fasi fa Jehovah ben pai Juda di ben fadon komoto na bribi
  • A „bigi banawtoe” foe a fosi jarihondro
  • Pasa a bigi banawtoe libilibi
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1995
  • Meki sani bekènti na poebliki foe kan kisi froeloesoe
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1997
  • Wi musu tan na ai moro leki oiti bifo
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2003
  • Joe de srekasreka gi a dei foe Jehovah?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1997
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1997
w97 15/12 blz. 11-16

Pasa ’Jehovah en dei’ libilibi

„A dei foe Jehovah bigi èn a e gi sma frede troetroe, èn soema kan kakafoetoe na en ondro?” — JOÈL 2:11.

1. Foe san ede ’Jehovah en dei di e gi sma frede’ moesoe de wan prisiri okasi?

„A E GI sma frede!” Dati na fa Gado profeiti Joèl e taki foe a bigi „dei foe Jehovah”. Ma wi, di lobi Jehovah èn kon na en foe di wi gi wisrefi na en abra tapoe a fondamenti foe Jesus froeloesoe-ofrandi, no abi foe beifi foe frede ede foe di Jehovah en dei de na pasi. A sa de troetroe wan toemoesi aparti dei, ma wan dei foe bigi froeloesoe, a dei foe kon fri foe wan godelowsoe seti foe sani di moro a libisma famiri doesoendoesoen jari langa. Joèl, di ben froewakti a dei dati, e taigi a pipel foe Gado foe „prisiri èn breiti; bika Jehovah sa doe troetroe wan bigi sani”, èn a e gi a djaranti so srefi: „A moesoe pasa taki ibriwan sma di e kari a nen foe Jehovah, sa kisi kibri.” Dan na ini Gado en Kownoekondre seti „sma di lowe sa de, neleki fa Jehovah taki, èn na mindri den sma di ben tan na libi, di e kari Jehovah”. — Joèl 2:11, 21, 22, 32.

2. Te den sani di Gado abi na prakseri sa kon troe, dan san e pasa (a) na ini „a dei foe Masra” (b) na „a dei foe Jehovah”?

2 Sma no moesoe teki Jehovah en dei di e gi sma frede foe „a dei foe Masra” na ini Openbaring 1:10. A dei foe Masra abi a kontroe na ini den 16 fisjoen di den e taki foe den na ini Openbaring kapitel 1 te nanga 22. Na ini den fisjoen joe abi so srefi a ten foe a kontroe foe ala den sani di Jesus ben taki na fesi leki wan piki na tapoe na aksi foe den disipel foe en: „O ten den sani disi sa de, èn san sa de a marki foe joe denoja èn foe a bosroiti foe a seti foe sani?” ’Orlokoe [di e frede sma], bigi angriten, bitafasi, pestsiki, nanga kroektoedoe’ ben o de wan marki foe Jesus en denoja na hemel. Den sari sani disi kon moro foeroe, èn dati meki Jesus sorgoe foe trowstoe gi libisma di e frede Gado, foe di a e seni den disiten disipel foe en foe go preiki „a boen njoensoe disi foe a kownoekondre . . . na heri grontapoe pe sma e libi”. Dan, leki wan heimarki foe a dei foe Masra, „a kaba” foe a disiten seti foe sani, Jehovah en dei di e gi sma frede, sa broko kon (Mateus 24:3-14; Lukas 21:11). Dati sa de a dei di Jehovah sa tjari wan esi-esi kroetoestrafoe kon na tapoe a pori grontapoe foe Satan. „Hemel nanga grontapoe troetroe sa seki; ma Jehovah sa de wan kibripresi gi en pipel.” — Joèl 3:16.

Den sani di Jehovah doe na ini den dei foe Noa

3. Fa a situwâsi na ini a ten disi gersi a situwâsi na ini a ten foe Noa?

3 A situwâsi na grontapoe na ini a ten disi gersi a situwâsi na ini „den dei foe Noa” moro leki 4000 jari pasa kaba (Lukas 17:26, 27). Na ini Genesis 6:5 wi e leisi: „Jehovah ben si taki na ogridoe foe libisma ben kon foeroe na grontapoe èn taki ala prakseri di ben de na ini en ati, ala ten ben de soso takroe.” Fa dati gersi a grontapoe foe a ten disi! Boen foeroe godelowsoefasi, bigi-ai, nanga a de di sma de sondro lobi de na ala sei. Son leisi wi e denki kande taki a porifasi foe libisma doro en heimarki. Ma a profeititori foe na apostel Paulus di e taki foe „den lasti dei”, e tan kon troe ete: „Godelowsoe sma nanga bedrigisma sa kon moro ogri, ala di den e kori sma èn trawan e kori den.” — 2 Timoteus 3:1, 13.

4. Sortoe krakti, falsi anbegi ben abi fositen?

4 Relisi ben kan tjari froelekti kon gi a libisma famiri na ini a ten foe Noa? Kwetikweti, a relisi foe sma di ben fadon komoto na bribi soleki fa dati ben de na a ten dati, ben o meki taki a pori situwâsi ben o kon moro takroe. A fosi papa nanga mama foe wi ben broko kindi gi a falsi leri foe „a fosi sneki, a wan di den e kari Didibri nanga Satan”. Na ini a di foe toe geslakti foe Adam, „den ben bigin kari a nen foe Jehovah”, kande na wan fasi pe den no ben sori lespeki gi Gado (Openbaring 12:9; Genesis 3:3-6; 4:26). Baka ten, den engel di ben meki oproeroe, èn di no ben dini Gado wawan moro, ben teki libisma skin foe kan abi hoeroedoe seks nanga den moi oemapikin foe libisma. Den oemasma disi ben kisi basra langa man, di sma ben kari Nefilim, èn di ben kwinsi èn meshandri libisma. Na ondro a krakti disi foe ogri jeje, „ala skin ben pori en pasi na grontapoe”. — Genesis 6:1-12

5. Sortoe froemane Jesus e gi foe warskow wi, di a ben sori go na tapoe den sani di ben pasa na ini a ten foe Noa?

5 Ma wán osofamiri ben tan hori en soifri retifasi na Jehovah. Dati meki Gado „ben gi Noa, wan preikiman foe regtfardikifasi, kibri makandra nanga seibi trawan, di a ben tjari wan froedoe kon na tapoe wan grontapoe foe godelowsoe sma” (2 Petrus 2:5). A Froedoe dati ben de wan prenki foe Jehovah en dei di e gi sma frede, san e marki a kaba foe a seti foe sani disi èn di Jesus ben taki foe en na ini wan profeititori: „A dei nanga a joeroe dati no wan sma no sabi, no den engel foe hemel, no a Manpikin, ma soso a Tata. Bika neleki fa den dei foe Noa ben de, na so a denoja foe a Manpikin foe libisma sa de. Neleki fa den ben doe na ini den dei dati bifo a froedoe, den ben e njan èn den ben e dringi, mansma ben e trow èn oemasma den ben e gi foe trow, te leki a dei taki Noa ben go na ini na ark, èn den no ben poti prakseri na tapoe te leki a froedoe ben kon èn ben figi den alamala poeroe, na so a denoja foe a Manpikin foe libisma sa de” (Mateus 24:36-39). Wi de na ini wan srefi sortoe situwâsi na ini a ten disi, dati meki Jesus e froemane wi foe ’poti prakseri na tapoe wisrefi, èn foe tan na ai, èn begi ala ten taki wi kan pasa ala den sani disi di sa feni presi seiker’. — Lukas 21:34-36.

A kroetoestrafoe di Jehovah ben gi Sodom nanga Gomora

6, 7. (a) Foe sortoe sani, den sani di ben pasa na ini a ten foe Lot, de wan prenki? (b) Sortoe krin warskow disi e gi wi?

6 Wan toe hondro jari baka a Froedoe, di den bakapikin foe Noa ben kon foeroe na grontapoe, getrow Abraham nanga en neef Lot ben si ete wan tra dei foe Jehovah di ben gi sma frede. Lot nanga en osofamiri ben libi na ini a foto Sodom. Makandra nanga Gomora di ben de krosibei foe en, a foto disi ben kon foeroe nanga tegoe seks hoeroedoe. A lobi di sma ben lobi materia sani ben kon de wan toemoesi prenspari sani toe gi den, èn te foe kaba a ben abi krakti na tapoe a wefi foe Lot srefi. Jehovah ben taigi Abraham: „A kragi krei foe Sodom nanga Gomora ede, ija, a tranga, èn a sondoe foe den, ija, a hebi srefisrefi” (Genesis 18:20). Abraham ben begi Jehovah foe no pori den foto dati foe den regtfardiki sma ede di ben de na ini den, ma Jehovah ben froeklari taki a no ben kan feni tin regtfardiki sma drape srefi. Engel foe Gado ben jepi Lot nanga den toe oemapikin foe en foe lowe go na a krosibei foto Soar.

7 San ben pasa baka dati? Lukas 17:28-30, di e agersi den „lasti dei” foe wi nanga den dei foe Lot, e froeteri: „Na a srefi fasi, neleki fa a ben pasa na ini den dei foe Lot: den ben e njan, den ben e dringi, den ben e bai sani, den ben e seri sani, den ben e prani, den ben e bow. Ma a dei di Lot ben komoto na Sodom, faja nanga swarfoe ben fadon komoto na hemel leki alen èn ben pori den alamala. Na a srefi fasi a sa go na a dei te a Manpikin foe libisma sa tjari kon na krin.” A sari kaba foe Sodom nanga Gomora na a dei dati foe Jehovah di e gi sma frede, de wan krin warskow gi wi na ini a ten disi foe Jesus en denoja. A disiten geslakti foe libisma so srefi „doe soetadoe pasa marki . . . èn ben go baka skin foe gebroiki dati na wan fasi di de teige a natoeroe” (Judas 7). Moro ete, na foe a hoeroedoe fasi fa sma na ini wi ten e tjari densrefi, meki foeroe foe den „pestsiki” de di Jesus ben taki na fesi foe den gi a ten disi. — Lukas 21:11.

Israèl e koti „bigi winti”

8. Te o fara Israèl ben e hori densrefi na a froebontoe di den ben abi nanga Jehovah?

8 Baka wan pisi ten, Jehovah ben teki Israèl foe de en „spesroetoe goedoe na mindri foe ala tra pipel, . . . wan kownoekondre foe priester èn wan santa nâsi”. Ma disi ben anga foe a ’gi di den ben o gi jesi soifri na en sten èn ben o hori en froebontoe’ (Exodus 19:5, 6). Den ben lespeki a bigi grani disi? Kwetikweti! A troe taki getrow sma foe a nâsi dati ben dini en loyaal — Moses, Samuèl, David, Josafat, Hiskia, Josia, so srefi fajafaja profeiti nanga oema-profeiti. Ma tokoe leki wan nâsi, den no ben de getrow. Baka wan pisi ten, a kownoekondre ben prati na toe — Israèl nanga Juda. Foeroe leisi, ala toe nâsi ben kon fasi na ini a heiden anbegi nanga tra gwenti foe den kondre na den lontoe, di no ben e gi Gado grani. — Esekièl 23:49.

9. Fa Jehovah ben kroetoe a tin-lo kownoekondre di ben meki oproeroe?

9 Fa Jehovah ben kroetoe sani? Soleki fa a e doe ala ten, a ben seni wan warskow, akroederi a gronprakseri di Amos ben taki foe en: „A Soeverein Masra Jehovah no sa doe noti, sondro foe tjari en froetrow afersi kon na krin gi den foetoeboi foe en, den profeiti.” Amos srefi ben meki heloe bekènti gi a noordsei kownoekondre foe Israèl: „Fa a dei foe Jehovah sa de gi oenoe dan? A sa doengroe èn no wan leti no sa de” (Amos 3:7; 5:18). Moro fara, Amos kompe profeiti Hosea ben froeklari: „Na winti den e tan sai, èn wan bigi winti na san den sa koti” (Hosea 8:7). Na ini 740 b.G.T., Jehovah ben gebroiki a legre foe Asiria foe pori a noordsei kownoekondre Israèl foe ala ten.

A fasi fa Jehovah ben pai Juda di ben fadon komoto na bribi

10, 11. (a) Foe san ede Jehovah no ben wani gi Juda pardon? (b) Sortoe tegoe sani ben pori a nâsi?

10 Jehovah ben seni den profeiti foe en gi a noordsei kownoekondre Juda toe. Tokoe den kownoe foe Juda leki Manase nanga Amon, a sma di ben kon na Manase baka, ben tan doe san ben takroe na ini En ai, èn den ben trowe ’boen foeroe broedoe toe foe sma di no ben doe notinoti èn ben dini den koenkoen kroektoe gado èn ben e boigi gi den’. Ala di Amon manpikin Josia ben doe san ben boen na Jehovah ai, tokoe den kownoe di ben kon na Josia baka, so srefi a pipel, ben go doe godelowsoe sani baka, so taki „Jehovah no ben wani gi pardon”. — 2 Kownoe 21:16-21; 24:3, 4.

11 Jehovah ben gebroiki en profeiti Jeremia foe meki bekènti: „Wan situwâsi di e seki sma, ija, wan kefalek ogri sani pasa ini a kondre: Den profeiti srefi troetroe e taki profeititori di de wan lei; èn foe a sei foe den priester, nanga ala den makti den e saka sma na den ondro. Èn mi eigi pipel ben lobi a fasi dati; èn san oenoe sa doe na a kaba foe en?” A nâsi Juda ben kon abi boen foeroe broedoe paiman, èn a pipel foe en ben pori foe di den ben foefoeroe, den ben kiri sma, den ben doe soetadoe, den ben meki falsi sweri, den ben anbegi tra gado èn den ben doe tra tegoe sani. A tempel foe Gado ben tron wan „presi pe foefoeroeman e tan”. — Jeremia 2:34; 5:30, 31; 7:8-12.

12. Fa Jehovah ben go doro foe strafoe Jerusalem di ben fadon komoto na bribi?

12 Jehovah ben meki bekènti: „Wan rampoe na san mi e tjari kon komopo na noordsei [Kaldea], ija, wan bigi fadon” (Jeremia 4:6). So boen, a ben tjari a Babilonia Grontapoemakti kon, di na a ten dati ben de „a smeti amra foe heri grontapoe”, foe feti nanga Jerusalem di ben fadon komoto na bribi èn a tempel foe en (Jeremia 50:23). Na ini 607 b.G.T., baka di den ben lontoe a foto èn ben feti hebi, Jerusalem ben fadon na fesi foe a tranga legre foe Nebukadnesar. „Èn a kownoe foe Babilon ben bigin srakti den manpikin foe [kownoe] Sedekia kiri na Ribla na fesi en ai, èn a kownoe foe Babilon ben srakti ala den granman foe Juda kiri. Èn a ben breni den ai foe Sedekia, èn baka dati a ben tai en nanga kopro keti, foe kan tjari en go na Babilon. Èn den Kaldewsma ben bron na oso foe a kownoe èn den oso foe a pipel nanga faja, èn den ben broko den skotoe foe Jerusalem poeroe. Èn Nebusaradan, na edeman foe den waktiman, ben tjari a tra pisi foe a pipel di ben tan abra na ini a foto èn den sma di ben gowe libi den foe teki a sei foe en, èn a tra pisi foe a pipel di ben tan abra, go na ini katibo na Babilon.” — Jeremia 39:6-9.

13. Soema ben kisi froeloesoe na ini a dei foe Jehovah na ini 607 b.G.T., èn foe san ede?

13 Foe troe wan dei di ben gi sma frede! Ma tokoe, wan toe sma di ben gi Jehovah jesi ben de na mindri den sma di ben kisi froeloesoe foe komoto na ondro a takroe kroetoe dati. Den Rekabsma, di no ben de Israèlsma, di kontrari foe den sma foe Judea, ben sori wan sakafasi jeje èn ben gi jesi, ben de na ini so srefi. A getrow eunuch Eibèd-meilèk, di ben fri Jeremia so taki Jeremia no ben o dede na ini wan tokotoko watrabaki, nanga Baroek, a loyaal skrifiman foe Jeremia, ben kisi froeloesoe toe (Jeremia 35:18, 19; 38:7-13; 39:15-18; 45:1-5). Na gi den sortoe sma dati Jehovah ben meki bekènti: „Misrefi sabi heri boen san mi e denki foe oenoe, . . . prakseri foe vrede, èn no foe rampoe, foe gi oenoe wan tamara èn wan howpoe.” A pramisi dati ben abi wan pikin kontroe na ini 539 b.G.T. di kownoe Sirus, a sma di ben wini Babilon na ini wan feti, ben fri den djoe di ben abi frede gi Gado, èn den ben drai go baka foe bow a foto foe Jerusalem nanga a tempel baka. Den sma na ini a ten disi di komoto na ini wan relisi foe Babilon èn di kon baka na a soifri anbegi foe Jehovah, so srefi kan froewakti wan glori tamara foe têgo vrede na ini a Paradijs di Jehovah meki kon njoen baka. — Jeremia 29:11; Psalm 37:34; Openbaring 18:2, 4.

A „bigi banawtoe” foe a fosi jarihondro

14. Foe san ede Jehovah no ben wani Israèl noiti moro?

14 Meki wi poti wi prakseri na tapoe a fosi jarihondro G.T. Na a ten dati, den djoe di ben kon boen baka, ben fadon komoto na bribi agen. Jehovah ben seni en wan-enkri gebore Manpikin go na grontapoe foe de en Salfoewan, noso Mesias. Na ini den jari 29 te go miti 33 G.T., Jesus ben preiki na ini a heri kondre Israèl, taki: „Abi berow, bika a kownoekondre foe hemel kon krosibei” (Mateus 4:17). Moro fara, a ben tjari disipel kon na wán èn a ben leri den foe abi wan prati makandra nanga en na a wroko foe meki a boen njoensoe foe a Kownoekondre bekènti. San den tiriman foe den djoe ben doe? Den ben froeteri ogri-ati lei foe Jesus èn te foe kaba den ben doe a bigi ogri foe meki a dede wan takroe dede na wan pina-oedoe. Jehovah ben trowe den djoe leki en pipel. Now a no ben wani a nâsi dati noiti moro.

15. Sortoe grani den djoe di ben abi berow, ben kisi?

15 A dei foe a Pinksterfesa foe 33 G.T., Jesus, di ben kisi wan opobaka, ben kanti santa jeje kon na tapoe den disipel, èn disi ben gi den krakti foe taki na ini tongo nanga den djoe èn nanga den proselietsma di ben kon makandra esi-esi. Na apostel Petrus, di ben taki nanga na ipi sma, ben meki bekènti: „A Jesus disi, Gado gi wan opobaka, èn foe a sani disi wi alamala na kotoigi. . . . Foe dati ede, meki a heri oso foe Israèl sabi troetroe taki Gado ben meki a Jesus disi, di oenoe ben anga na wan postoe tron Masra èn Krestes.” San opregti djoe ben doe? „A ben naki den ati troetroe”, den ben abi berow foe den sondoe foe den, èn ben teki dopoe (Tori foe den Apostel 2:32-41). A Kownoekondre preikiwroko ben go moro esi, èn na ini 30 jari a ben doro te na „ala kriatoeroe di de na ondro hemel”. — Kolosesma 1:23.

16. Fa Jehovah ben abi krakti na tapoe sani di ben meki taki Israèl na skinfasi ben kisi kroetoestrafoe?

16 Now a ten ben doro gi Jehovah foe tjari kroetoestrafoe kon na tapoe Israèl na skinfasi, en pipel di a no ben wani moro. Foeroe doesoendoesoen sma, di ben komoto na ini den nâsi foe a grontapoe di sma ben sabi na a ten dati, ben kon ipi-ipi na a kresten gemeente èn den ben kisi salfoe leki a jeje „Israèl foe Gado” (Galasiasma 6:16). Ma den djoe foe a ten dati ben kon kisi foeroe bitafasi èn sekte ben bigin doe ogri nanga tranga. Kontrari foe san Paulus ben skrifi taki den ben moesoe ’saka densrefi na ondro den hei tirimakti’, na wan krin fasi den ben meki oproeroe kontrari a tirimakti foe Rome di ben tiri den (Romesma 13:1). A sori leki Jehovah ben abi krakti na tapoe den sani di ben pasa baka dati. Na ini a jari 66 G.T., den legre foe Rome na ondro a tiri foe legre edeman Gallus ben lontoe Jerusalem. Den Romesma di ben feti nanga den, ben kon na ini a foto te leki a tempel skotoe di den ben soekoe foe broko. Soleki fa den historiatori foe Josefus e taki, dan foe troe banawtoe ben de na ini a foto èn na ondro a pipel.a Ma wantronso den sroedati di ben feti nanga den, ben lowe. Disi ben gi den disipel foe Jesus na okasi foe ’lowe go na den bergi’, soleki fa a ben froemane den na ini en profeititori di skrifi na ini Mateus 24:15, 16.

17, 18. (a) Nanga jepi foe sortoe banawtoe Jehovah ben tjari geregtighèit kon na tapoe den djoe? (b) Sortoe skin ’ben kisi kibri’, èn san disi e prenki?

17 Ma a troetroe kroetoestrafoe foe Jehovah na ini a heimarki foe a banawtoe ben moesoe kon ete. Na ini 70 G.T., den legre foe Rome, now na ondro a tiri foe legre edeman Titus, ben drai kon baka foe feti nanga den. A leisi disi sma ben o sabi soema ben sa wini a strei! Den djoe, di ben feti srefi nanga densrefi, no ben tranga nofo gi den Romesma. Den ben broko a foto nanga a tempel foe a foto te na gron. Moro leki wan miljoen mangrimangri djoe ben pina èn dede, èn den ben trowe so wan 600.000 dedeskin komoto na ini den foto portoe. Baka di a foto ben fadon, den ben tjari 97.000 djoe gowe leki strafoeman, èn foeroe foe den dede baka ten na ini den bigi prei pe gladiator fetiman ben e feti. Foe troe, den wan-enkri skin di ben kisi froeloesoe na ini den jari foe a banawtoe dati ben de den kresten di, foe di den ben gi jesi, ben lowe go na den bergi krosibei pasa a Jordan liba. — Mateus 24:21, 22; Lukas 21:20-22.

18 So boen, Jesus en bigi profeititori di e taki foe „a bosroiti foe a seti foe sani” ben abi en fosi kontroe, èn a ben abi en heimarki na ini a dei foe Jehovah di a ben meki geregtighèit kon na tapoe na oproeroe djoe nâsi na ini 66-70 G.T. (Mateus 24:3-22). Tokoe dati ben de soso wan prenki foe ’a kon di a bigi èn frede dei foe Jehovah ben o kon’, a lasti banawtoe di sa kon abra a heri grontapoe (Joèl 2:31). Fa joe kan „kisi kibri”? A tra artikel sa froeteri wi disi.

[Foetoewortoe]

a Josefus e froeteri taki den Romesma di ben feti nanga den, ben lontoe a foto èn ben soekoe foe broko wan pisi foe a skotoe, èn den ben de foe soetoe faja gi a portoe foe a tempel foe Jehovah. Disi ben tjari bigi frede kon gi foeroe djoe di no ben man komoto na inisei, foe di den ben kan si taki dede ben de na pasi e kon. — Wars of the Jews, boekoe II, kapitel 19.

Aksi foe loekoe sani sjatoe baka

◻ San „a dei foe Masra” abi foe doe nanga „a dei foe Jehovah”?

◻ Na tapoe sortoe warskow wi moesoe poti prakseri te wi e denki foe a ten foe Noa?

◻ Sortoe bigi lès Sodom nanga Gomora e leri wi?

◻ Soema ben kisi kibri na ini a „bigi banawtoe” foe a fosi jarihondro?

[Prenki na tapoe bladzijde 15]

Jehovah ben sorgoe taki den osofamiri foe Noa nanga Lot ben kisi kibri, so srefi sma na ini 607 b.G.T. nanga 70 G.T.

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma