Pale ea Bophelo

Ho Hlohonolofatsoa ka Lefa le Khethehileng

JOALOKAHA HO BOLETSE CAROL ALLEN

Ke ne ke le mong, ke kakatletse buka ea ka e ntle e ncha. Ke ne ke tšohile, ’me meokho e keleketla marameng a ka. Ha e le hantle, ke ne ke le ngoananyana ea lilemo li supileng feela ea lahlehileng motseng oo a sa o tsebeng, ea pota-potiloeng ke batho ba mashome a likete!

HAUFINYANE, hoo e ka bang lilemo tse 60 hamorao, ke ile ka hopola liketsahalo tseo tsa bongoaneng ka ho hlaka, ke li hopotsoa ke ha ’na le monna oa ka, Paul, re le Setsing sa Thupelo sa Watchtower se Patterson, New York. O ne a memetsoe moo sehlopheng sa bobeli sa sekolo sa balebeli ba tsamaeang ba Lipaki tsa Jehova.

Ha re ntse re sheba lintho sebakeng sa ho amohella baeti se nang le khanya ea letsatsi, ke ile ka bona pontšuoa e khōlō e nang le molaetsa o e hlalosang o reng “LIKOPANO.” Ho elella hare ho ne ho e-na le foto ea khale ea ’mala o mosoeu le o motšo ea bana ba tsokang ka thabo buka ea ka ea bongoaneng! Ke ile ka bala ka potlako molaetsa o hlalosang setšoantšo seo, o reng: “1941—St. Louis, Missouri, ha lenaneo la hoseng le qala, bana ba 15 000—ba lipakeng tsa lilemo tse 5 le tse 18—ba ne ba bokane ka lebaleng le leholo hantle feela ka pel’a sethala. . . . Mor’abo rōna Rutherford o ile a phatlalatsa ho lokolloa ha buka ena e ncha e bitsoang Children.”

Ngoana e mong le e mong o ile a fuoa buka ea hae. Ka mor’a moo bana ba ile ba khutlela moo batsoali ba bona ba lutseng teng—bohle haese ’na feela. Ke ne ke lahlehile! Mohlokomeli e mong ea botsoalle o ile a nkuka eaba o nkemisa holim’a lebokose le lelelele la menehelo ’me a mpolella hore ke qamake motho e mong feela eo ke mo tsebang. Ke ile ka shebisisa letšoele le theohang litepising tse sephara ke tšohile. Kapele feela ke ile ka bona motho eo ke mo tsebang! “Ntate Bob! Ntate Bob!” Eaba ke fumanoe! Bob Rainer o ile a nkisa moo batsoali ba ka ba tšohileng ba neng ba letile teng.

Liketsahalo Tsa Pele Tse Ileng Tsa Nketsa Motho

Ho bona pontšuoa eo ho ile ha nkhopotsa lintho li hana ho fela—liketsahalo tse ileng tsa nketsa motho le tse ileng tsa etsa hore re be mehahong ena e metle ea Patterson. Ke ile ka hopola liketsahalo tsa nakong e ka holimo ho lilemo tse lekholo tse fetileng, lintho tseo ke neng ke li utloile haholo-holo ka batsoali ba batsoali ba ka le batsoali ba ka.

Ka December 1894 mosebeletsi oa nako e tletseng oa Liithuti tsa Bibele, e leng kamoo Lipaki tsa Jehova li neng li tsejoa kateng ka nako eo, o ile a etela ntat’a Ntate, Clayton J. Woodworth, lapeng ha hae Scranton, Pennsylvania, U.S.A. Clayton o ne a sa tsoa nyala. O ile a ngola lengolo le eang ho mopresidente oa Watch Tower Bible and Tract Society, Charles Taze Russell, ’me le ile la phatlalatsoa ho Molula-Qhooa (oa Senyesemane) oa June 15, 1895. O ile a hlalosa:

“’Na le mosali oa ka re sa le banyenyane, ’me re bile litho tsa kereke ea Prostanta ka lilemo tse ka bang leshome; empa hona joale, kamoo re nahanang kateng, re tsoa lefifing la eona ’me re kena khanyeng ea letsatsi le lecha le chabelang bana ba khethiloeng ba Ea Holimo-limo. . . . Khale pele re teana, e ne e le takatso ea rōna e tiileng hore, haeba e ka ba thato ea Morena, re mo sebeletse re le baromuoa tšimong ea naha esele.”

Hamorao, ka 1903, Sebastian le Catherine Kresge, batsoali ba batsoali ba ’Mè, ka thabo ba ile ba mamela molaetsa oa Bibele o neng o tlisitsoe ke baemeli ba babeli ba Watch Tower polasing e khōlō eo ba neng ba lula ho eona, Lithabeng tse ntle tsa Pocono tsa Pennsylvania. Barali ba bona, Cora le Mary, le bona ba ne ba lula moo le banna ba bona, Washington le Edmund Howell. Baemeli ba Watch Tower, Carl Hammerle le Ray Ratcliffe, ba ile ba lula le bona beke kaofela, ba ba ruta lintho tse ngata. Litho tse tšeletseng tsa lelapa lena kaofela li ile tsa mamela, tsa ithuta, ’me kapele feela ea e-ba Liithuti tsa Bibele tse chesehang.

Ka selemo sona seo sa 1903, Cora le Washington Howell ba ile ba ba le morali ea bitsoang Catherine. Ke pale e thahasellisang hore na ho ile ha tla joang hore a qetelle a nyetsoe ke Ntate Clayton J. Woodworth, e monyenyane ’me, ke lumela hore ke ea bohlokoa. E senola temohisiso e lerato le kameho ea botsoali ea Ntate-moholo Clayton J. Woodworth, e moholo.

Ntate o Fumana Thuso e Lerato

Ntate, Clayton e monyenyane, o hlahetse Scranton ka 1906, lik’hilomithara tse ka bang 80 ho tloha polasing ea ha Howell. Lilemong tseo tsa pele, Ntate-moholo Woodworth o ne a tloaelane haholo le lelapa le leholo la ha Howell, hangata a thabela kamohelo ea lona e mofuthu ea baeti e tsebisahalang. O ne a thusa haholo phuthehong ea Liithuti tsa Bibele sebakeng seo. Ka nako ea teng, Ntate-moholo o ile a bitsoa hore a e’o nyalisa bara ba bararo ba Howell, ’me kaha o ne a ntse a nahanela boiketlo ba mora oa hae, o ile a tiisa hore o ea le eena ho le leng le le leng la machato ana.

Ka nako eo Ntate o ne a se mafolofolo boboleling ba Liithuti tsa Bibele. Ke ’nete hore o ne a khannela Ntate-moholo koloi ha a etela litho tsa phutheho e le molisa, empa ho sa tsotellehe khothatso ea Ntate-moholo, Ntate o ne a sa kopanele ka mafolofolo. Ka nako eo, thahasello ea Ntate ’minong e ne e feta ea lintho tse ling tsohle, ’me e ne e tla tloha e e-ba setsebi mosebetsing oa ho bintša.

Catherine, morali oa Cora le Washington Howell, le eena e ne e se e le sebini se tsoetseng pele, a letsa piano a bile a ruta ba bang ho e letsa. Empa eitse ha a le makhatheng a ho fumana mosebetsi oa ho bintša, o ile a o tlohela ’me a qala ho kopanela ka botlalo boboleling. Ntate-moholo o ne a hopoletse mora oa hae molekane ea mo tšoanelang ka ho feletseng—bonyane ponong ea ka! Ntate o ile a kolobetsoa, ’me a nyala ’Mè likhoeli tse tšeletseng hamorao, ka June 1931.

Kamehla Ntate-moholo o ne a le motlotlo ka tsebo ea mora oa hae ea ’mino. O ile a thaba haholo ha Ntate a kōptjoa hore a koetlise sehlopha sa ’mino oa liletsa se neng se tla letsa ’mino kopanong e khōlō ea machaba ea 1946 ea Cleveland, Ohio. Lilemong tse latelang, Ntate o ne a bintša sehlopha sa ’mino oa liletsa likopanong tse ling tsa Lipaki tsa Jehova.

Nyeoe ea Ntate-moholo le Bophelo ba Hae Teronkong

Sebakeng seo ho amohelloang baeti ho sona Patterson, ’na le Paul re ile ra fihla moo ho nang le pontšuoa e nang le foto e leqepheng le latelang. Ke ile ka tseba foto eo kapele, kaha Ntate-moholo o ile a nthomella kopi ea eona lilemong tse fetang 50 tse fetileng. Ke eena ea emeng ka thōko-thōko ka letsohong le letona.

Nakong eo ka eona moea o matla haholo oa ho rata naha o neng o solla Ntoeng ea I ea Lefatše, Liithuti tsena tsa Bibele tse robeli—ho akarelletsa le Joseph F. Rutherford (ea lutseng hare), mopresidente oa Mokhatlo oa Watch Tower—li ile tsa kenngoa teronkong ka leeme ’me tsa koalloa li sa fuoa beile. Li ne li qosoa haholo-holo ka lipolelo tse moqolong oa bosupa oa Studies in the Scriptures, o bitsoang The Finished Mystery. Lipolelo tseo li ile tsa utloisisoa hampe ka hore li tšela ka metsi taba ea hore United States e kopanele Ntoeng ea I ea Lefatše.

Ka lilemo tse ngata, Charles Taze Russell o ne a ile a ngola meqolo ea pele e tšeletseng ea Studies in the Scriptures, empa a shoa pele a ka ngola oa bosupa. Ka hona lintlha tseo a neng a se a li ngotse li ile tsa nehoa Ntate-moholo le Seithuti se seng sa Bibele, ’me ba ile ba ngola moqolo oa bosupa. Moqolo ona o ile oa lokolloa ka 1917, pele ntoa e lala. Ha ba le nyeoeng, Ntate-moholo, le ba bang ba bangata, ba ile ba ahloleloa melato e mene, o mong le o mong kahlolo ea oona e le lilemo tse 20.

Molaetsa o hlalosang setšoantšo o sebakeng seo ho amohelloang baeti ho sona Patterson oa hlalosa: “Likhoeli tse robong ka mor’a hore Rutherford le metsoalle ea hae ba ahloloe—’me ntoa e se e letse—ka la 21 March, 1919, lekhotla la maipiletso le ile la laela hore baqosuoa bana ba robeli kaofela ba fuoe beile, ’me ka la 26 March, ba ile ba lokolloa Brooklyn ka beile ea $10 000 e mong le e mong. Ka la 5 May, 1920, molato oa J. F. Rutherford le ba bang o ile oa hlakoloa ka ho feletseng.”

Ka mor’a ho ahloloa, empa e le pele ba romeloa chankaneng e khōlō ea linokoane tse kotsi ea Atlanta, Georgia, borobeli ba bona ba ile ba qeta matsatsi a seng makae a pele ba le litlamong chankaneng ea Raymond Street e Brooklyn, New York. Ntate-moholo o ile a ngola a le moo a hlalosa taba ea ho kenngoa ka seleng e bolelele ba limithara tse 2,4 le bophara ba tse 1,8 a le “ka har’a litšila tse tšabehang le molubalube.” O ile a re: “U behetsoe qubu ea likoranta, ’me haeba qalong u sa li natse, kapele u lemoha hore lipampiri tsena [tse behetsoeng ho sebelisoa ka mor’a ho ithusa] le sesepa le lesela la ho hlapa, ke tsona feela tse tla u thusa hore u lule u hloekile, u itlhompha.”

Leha ho le joalo, Ntate-moholo ha aa ka a felloa ke bosoasoi, o ne a bitsa teronko ena “Hotele ea Maemo,” a re, “Ke tla tloha mona mohla ke feletsoeng ke tjako.” O ile a boela a hlalosa kamoo a neng a otlolla maoto kateng mabaleng a teronko. Ka lekhetlo le leng ha a ne a eme ka nakoana hore a kangoe moriri, mok’hothotsi e mong o ile a phamola oache ea hae ea pokotho, empa joalokaha a ile a ngola, “Ketane ea eona e ile ea khaoha eaba ke ho pholoha ha eona.” Ha ke ne ke etetse Bethele ea Brooklyn ka 1958, Grant Suiter, eo e neng e le mongoli-ramatlotlo oa Mokhatlo oa Watch Tower ka nako eo, o ile a mpitsetsa ka ofising ea hae ’me a mpha oache eo. Ke sa ntsane ke e bolokile ka hloko.

Phello ho Ntate

Ha Ntate-moholo a ne a kentsoe teronkong ka leeme ka 1918, Ntate o ne a le lilemo li 12 feela. Nkhono o ile a koala ntlo ’me a mo nka ba ea lula le ’mè oa hae le barali babo ba bararo. Nkhono o ne a tsoaloa ha Arthur, ’me lelapa le ne le ikhantša ka hore setho se seng sa lona, Chester Alan Arthur, e ne e bile mopresidente oa bo21 oa United States.

Ka mor’a hore Ntate-moholo Woodworth a ahloleloe lilemo tse telele ka tlōlo ea molao e se nang bopaki khahlanong le United States, ba ha Arthur ba ile ba ikutloa ka ho hlaka hore o sentse lebitso la lelapa. Ntate o ile a tšoenyeha maikutlo haholo ka nako eo. Mohlomong tšoaro e joalo e bile lebaka le leng la hore qalong a tsilatsile ho kopanela boboleling ba phatlalatsa.

Ha Ntate-moholo a lokolloa teronkong, o ile a fallisetsa lelapa la hae ntlong e khōlō e litsoeng ka samente ka ntle Quincy Street, Scranton. Bongoaneng ba ka ke ne ke e tseba hantle ke tseba le lijana tsa Nkhono tsa letsopa tse ntle. Re ne re li bitsa lijana tse halalelang tsa hae hobane ho ne ho se motho ea lumelloang ho li hlatsoa ntle ho Nkhono. Ka mor’a lefu la Nkhono ka 1943, ’Mè o ne a atisa ho mema baeti ’me a sebelisa lijana tseo tse ntle.

Ho Tšoareha Tšebeletsong ea ’Muso

Ka letsatsi le leng mehahong ea Patterson, ke ile ka bona setšoantšo sa Mor’abo rōna Rutherford a bua kopanong ea Cedar Point, Ohio, ka 1919. Ha a le moo o ile a phehella bohle hore ba kopanele ka cheseho ho phatlalatseng ’Muso oa Molimo le hore ba sebelise makasine e ncha ea The Golden Age, e lokolotsoeng kopanong. Ntate-moholo o ile a khetheloa ho ba mohlophisi oa eona, ’me o ile a ngola lihlooho tse ling tsa eona ho fihlela ka bo-1940, nakoana pele ho lefu la hae. Ka 1937 lebitso la makasine ena le ile la fetoleloa ho Consolation ’me ka 1946 la fetoleloa ho Awake!

Ntate-moholo o ne a ngolla lapeng Scranton le ntlo-khōlō ea Watch Tower e bohōle ba lik’hilomithara tse 240 Brooklyn, a qeta libeke tse peli sebakeng ka seng. Ntate o re o hopola hore mochine oa ho thaepa oa Ntate-moholo o ne o utloahala ka hora ea bohlano hoseng. Empa, Ntate-moholo o ne a boetse a nka ka botebo boikarabelo ba ho kopanela mosebetsing oa boboleli ba phatlalatsa. Ha e le hantle, o ile a qapa baki e se nang matsoho e nang le lipokotho tse khōlō tsa ka hare tse kenyang lingoliloeng tsa Bibele. Malome oa mosali ea lilemo li 94, Naomi Howell, o sa ntsane a e-na le e joalo. Ntate-moholo o ile a boela a qapa mekotlana ea libuka ea basali.

Ka lekhetlo le leng, ka mor’a puisano e matla ea Bibele, motho ea neng a sebetsa le Ntate-moholo boboleling o ile a re: “C. J., u entse phoso e le ’ngoe feela.”

Ntate-moholo o ile a botsa: “Ke phoso ea eng?” O ile a iphopholetsa baking. Lipokotho li ne li se na letho bobeli ba tsona.

“U lebetse ho mo khothalletsa ho etsa peeletso ea The Golden Age.” Ba ile ba tšeha haholo hobane mohlophisi o ne a lebetse ho fana ka makasine ea hae.

Lintho Tsa Bongoaneng Tseo ke li Hopolang

Ke hopola ha ke sa le ngoana ke lula seropeng sa Ntate-moholo, a tšoere seatla sa ka se senyenyane ha a mpolella mabitso a menoana ea letsoho. O ne a qala ka monoana o motona ebe o ea ho oa bosupa, a roka monoana o mong le o mong. Ka mor’a moo o ne a bōpa menoana ena kaofela ka hloko ha a fana ka molao ona: “E sebetsa hamolemo haholo ha e le ’moho, o mong le o mong o thusa e meng kaofela.”

Ka mor’a hore batsoali ba ka ba nyalane, ba ile ba fallela Cleveland, Ohio, ’me ea e-ba metsoalle e haufi haholo le Ed le Mary Hooper. Malapa a bona e ne e bile a Liithuti tsa Bibele ho tloha mathoasong a lekholo la bo20 la lilemo. Batsoali ba ka le Ntate Ed le ’Mè Mary, e ne e le mathe le leleme. Ngoana a le mong feela oa ba ha Hooper, lesea la ngoanana, o ne a ile a hlokahala, ka hona ha ke hlaha ka 1934, ke ile ka ba “morali” ea khethehileng oa bona. Kaha ke ne ke hōlela tikolohong e enneng joalo moeeng, ke ile ka inehela ho Molimo ’me ka kolobetsoa pele ke e-ba lilemo li robeli.

Ho bala Bibele e ne e le karolo ea bophelo ba ka ba bongoaneng. Tlhaloso ea bophelo ba lefatše le lecha la Molimo e ho Esaia 11:6-9 e ne e le le leng la mangolo ao ke a ratang haholo. Ke ile ka iteka ka lekhetlo la pele ho bala Bibele kaofela ka 1944, ka mor’a hore ke be le ea ka ea American Standard Version, e neng e lokolotsoe ka khatiso e khethehileng kopanong ea Buffalo, New York. Ke ile ka thaba hakaakang ha ke bala phetolelo ee e neng e khutliselitse lebitso la Molimo, Jehova, libakeng tsa lona tse ka bang 7 000 ka “Testamenteng ea Khale”!

Mafelo a beke e ne e le nako ea thabo. Re ne re ee re tsamaee e le ’na le batsoali ba ka hammoho le ba ha Hooper ho ea paka libakeng tsa mahae. Re ne re nka lijo tsa motšehare ebe re jella pel’a nōkana. Ka mor’a moo re ne re e-ea polasing ea motho e mong eo re memetseng baahisani bohle ho eona bakeng sa puo ea Bibele e fanoang sebakeng se bulehileng. Bophelo bo ne bo le bonolo. Re ne re thaba re le malapa. Metsoalle e mengata ho ena ea malapa ea bongoaneng ba ka e ile ea fetoha balebeli ba tsamaeang, ho akarelletsa le Ed Hooper, Bob Rainer le bara ba hae ba babeli. Richard Rainer o sa ntsane a etsa mosebetsi ona, ’me o tsamaea le mosali oa hae, Linda.

Nako e monate haholo e ne e le ea lehlabula. Ke ne ke lula polasing ea ha Howell le bo-motsoala. Ka 1949 motsoala Grace o ile a nyaloa ke Malcolm Allen. Ke ne ke sa tsebe hore lilemo hamorao ke tla nyaloa ke moena oa Malcolm. Motsoala e monyenyane Marion e ne e le moromuoa Uruguay. O ile a nyaloa ke Howard Hilborn ka 1966. Bo-motsoala bana ba babeli ba ile ba sebetsa le banna ba bona ntlo-khōlō, Brooklyn, ka lilemo tse ’maloa.

Ntate-moholo le ho Fuoa ha ka Lengolo la Sekolo se Phahameng

Lilemong tsa ha ke le sekolong se phahameng, Ntate-moholo o ne a rata ho ’ngolla. Mangolo a hae a ne a e-na le lifoto tsa khale tsa lelapa tse ngata tse ngotsoeng melaetsa ka morao, a mphetela histori ea lelapa. Ke tsela eo ka eona ke ileng ka fumana foto ea hae le ba bang ba ileng ba isoa teronkong ka leeme.

Mafelong a 1951, Ntate-moholo o ne a se a se na kolu ka lebaka la kankere. Kelello ea hae e ne e ntse e le chatsi, empa litaba tsa hae li ne li tlameha ho ngoloa bukaneng eo a neng a tsamaea a e nkile. Sehlopha sa sekolo se phahameng seo ke neng ke le ho sona se ne se lokela ho fuoa mangolo bohareng ba selemo sa sekolo, ka January 1952. Mathoasong a December, ke ile ka romella Ntate-moholo lintlha tseo ke neng ke li lokiselitse puo eo ke neng ke tla e beha ka letsatsi la kabo ea mangolo. O ile a fana ka litlhahiso tsa hae tsa hore na li ka hlophisoa joang ’me leqepheng la ho qetela a ngola mantsoe a ileng a nkama pelo: “Ntate-moholo o thabile.” Bophelo ba hae ba lefatšeng bo ile ba fela ha a le lilemo li 81, ka la 18 December, 1951.a Ke sa ntsane ke bolokile pampiri eo ea puo eo ke neng ke tla e beha ka letsatsi la kabo ea mangolo e nang le mantsoe ao leqepheng la ho qetela.

Hantle feela ka mor’a ho fuoa lengolo, ke ile ka kenela tšebeletso ea bopula-maliboho, e leng tsela eo ka eona Lipaki tsa Jehova li bitsang mosebetsi oa ho bolela oa nako e tletseng. Ka 1958, ke ile ka ba teng kopanong ea khōlōhali New York City, moo ka kakaretso batho ba 253 922 ba tsoang linaheng tse 123 ba neng ba tletse Yankee Stadium le Polo Grounds. Ha ke le moo ka letsatsi le leng, ke ile ka teana le moemeli ea tsoang Afrika ea neng a qhoaetse beche e neng e ngotsoe “Woodworth Mills.” Lilemong tse 30 pele ho moo, o ne a ile a rehelloa Ntate-moholo!

Ke Motlotlo ka Lefa la Ka

Ha ke le lilemo li 14, ’Mè o ile a qala ho bula maliboho hape. O ile a hlokahala lilemo tse 40 hamorao, ka 1988, e ntse e le pula-maliboho! Ntate o ne a kopanela mosebetsing oa bopula-maliboho ha a khona. O ile a hlokahala likhoeli tse robong pele ho ’Mè. Bao re ithutileng le bona e ile ea e-ba metsoalle e ratoang bophelong bohle. Bara ba bang ba bona ba ile ba ea sebetsa ntlo-khōlō, Brooklyn, ’me ba bang ba kenela mosebetsi oa bopula-maliboho.

Selemo sa 1959 e bile se khethehileng haholo ho ’na. Ke seo ka sona ke ileng ka tsebisoa Paul Allen. O ile a khetheloa ho ba molebeli ea tsamaeang ka 1946 ha a fumana lengolo sehlopheng sa bosupa sa Gileade, e leng sekolo seo ho koetlisoang baromuoa ba Lipaki tsa Jehova ho sona. Nakong ea ha re kopana, re ne re sa tsebe hore kabelo e latelang ea Paul e ne e tla ba Cleveland, Ohio, moo ke neng ke bula maliboho teng. Ntate o ne a mo rata, le ’Mè o ne a mo rata. Re ile ra nyalana ka July 1963 polasing ea ha Howell, re pota-potiloe ke malapa abo rōna ’me Ed Hooper ke eena ea ileng a fana ka puo ea lenyalo. Le ile la tsamaea kamoo re neng re lakalitse.

Ho ne ho se mohla Paul a kileng a ba le koloi. Ha re tloha Cleveland ho ea kabelong ea hae e latelang, thepa eohle ea rōna e ile ea fella ka koloeaneng ea ka ea Volkswagen ea Maleshoane, ea moetso oa 1961. Hangata Lipaki li ne li fapohela ka Mantaha, e leng letsatsi leo re neng re e-ea phuthehong e latelang ka lona, ho tla bona ha re laela. E ne eka papali ha ba bona lisutuk’heise, mekotla ea libuka, lebokose la lifaele, mochine o thaepang, le tse ling li fella ka koloeaneng eo.

’Na le Paul re tsamaile hammoho lik’hilomithara tse se nang palo, re thabela le ho mamella matono-mapesa a bophelo ba hona joale—tsohle re li etsa ka matla a fanoang ke Jehova feela. Ho bile monate haholo lilemong tseo ho tsona ho neng ho khaphatseha lerato la ho rata Jehova, la ho ratana, le la ho rata metsoalle ea khale le e mecha. Likhoeli tse peli tseo re li lutseng Patterson ha Paul a ntse a koetlisoa e bile tsa bohlokoahali bophelong ba rōna ho tla fihlela joale. Ho bona mokhatlo oa lefatšeng oa Jehova ke le haufi le oona ho ile ha matlafatsa kholiseho eo ke e fumaneng e le karolo ea lefa la ka la bohlokoa la moea: Ona ka sebele ke mokhatlo oa Molimo. Ke thabo e kaakang ho ba karolo e nyenyane feela ea oona!

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Setšoantšo se leqepheng la 25]

’Na le Ed Hooper nakoana pele ho kopano ea 1941 ea St. Louis, moo ke ileng ka fumana buka ea ka e bitsoang “Children”

[Setšoantšo se leqepheng la 26]

Ntate-moholo ka 1948

[Setšoantšo se leqepheng la 26]

Polasing ea ha Howell ha batsoali ba ka (ka selikalikoeng) ba ne ba nyalana

[Setšoantšo se leqepheng la 27]

Liithuti tsa Bibele tse robeli tse neng li kentsoe teronkong ka leeme ka 1918 (Ntate-moholo o eme qetellong ka letsohong le letona)

[Setšoantšo se leqepheng la 29]

Thepa eohle ea rōna e ne e fella ka har’a koloi ea rōna ea Volkswagen

[Setšoantšo se leqepheng la 29]

’Na le monna oa ka, Paul