Bikpela Traim Long Winim
TAIM pikinini i liklik yet, i gat planti samting bilong paulim tingting bilong em long ol samting bilong stretpela pasin bilong marit, long wanem, televisen, ol buk, ol nius, ol piksa wokabaut, na musik i save kamapim ol samting bilong maritpasin. Ol dispela samting i kirapim ol yangpela long bihainim pasin bilong ol man long mekim maritpasin, tasol tingting na bel bilong ol i no strong yet long sakim. Na sampela yangpela i hatwok long sakim pasin pamuk, long wanem, taim ol i yangpela yet papamama i larim ol long wokabaut wantaim wanpela yangpela man o meri. Wanlain bilong ol yangpela i kirapim ol long wokabaut wantaim yangpela man o meri, na planti yangpela i gat boipren o gelpren ol i no was gut na kwiktaim ol i kirap na mekim pasin pamuk. Wanpela profesa, em Luther Baker, em i tok: ‘Planti yangpela meri i gat tingting olsem papamama i no laikim ol, ol i larim boipren i holim ol olsem bilong mekim maritpasin, long wanem, ol i tingting kranki olsem dispela i rot bilong wanpela i ken laikim ol na ol i ken pas gut wantaim.’
Ol yangpela i tingting long painim amamas bilong nau na ol i no tingting long bihain. Profesa Baker i tok: ‘Ol i amamas long nupela strong bilong skin long mekim maritpasin, na ol i bilipim tok bilong ol wanlain olsem strong bilong mekim maritpasin em rot bilong kamapim klia olsem ol i man tru, olsem na planti yangpela i kamap man i strong long mekim maritpasin taim ol i yangpela yet.’ Inap 30 yia i go pinis, saveman Arnold Toynbee em i bel hevi long dispela kain tingting i bin giamanim ol yangpela, long wanem, em i bilip olsem ol samting i bin kamap bipo i kamapim klia olsem save bilong ol man long hap bilong Wes i bin kamap, long wanem, bipo ol inap surikim taim bilong ol yangpela long tingim ol samting bilong maritpasin na ol inap putim gut tingting bilong ol long kisim save.’
Papamama i Helpim Gut Yangpela
Papamama i no save larim ol yangpela bilong ol i wokabaut wantaim boipren o gelpren bilong painim amamas tasol, ol i tingim gut i stap bilong ol yangpela long bihain olsem ol bai stap gutpela na amamas. Papamama inap helpim gut ol pikinini sapos ol yet i bihainim ol stretpela lo na ol i toktok gut wantaim ol pikinini. Ol man bilong skelim pasin bilong ol yangpela long mekim ol samting bilong maritpasin ol i tok, “dispela pasin bilong papamama inap helpim ol pikinini na ol i no ken hariap long mekim maritpasin.”—Nius Journal of Marriage and the Family.
Papamama i skulim gut ol pikinini olsem ol i gat wok long bosim gut skin na ol i gat wok long karim hevi long rot ol i laik bihainim, wok bilong ol i kamapim gutpela samting. Wanpela lain i tok: “Taim ol yangpela na papamama bilong ol, ol i bihainim ol gutpela lo i kamapim klia olsem ol i gat wok long karim hevi long samting ol i save mekim, i no gat planti yangpela i save kamapim nating pikinini taim ol i no marit yet.” Olsem na papamama i mas tingim gut ol samting ol pikinini i save mekim—skelim wok bilong ol long mekim homwok; save long ol hap ol i go long en na ol i bung wantaim husat; helpim ol long skelim gut wanem samting ol i laik skul long en, tasol no ken putim mak i antap tumas; na mekim ol samting bilong spirit wantaim. Papamama i helpim gut ol pikinini olsem taim ol i wok long i go bikpela, ol pikinini bai amamas long ol yet na ol bai stap bel isi na bel i no kirap long tingim ol samting bilong maritpasin.
Nambawan gutpela tok bilong helpim papamama na ol pikinini em gutpela tingting na save i stap long Baibel. God i bin tokim ol papamama Israel long skulim ol pikinini long ol stretpela pasin. Jehova i tok: ‘Ol arapela lain pipel i no gat stretpela lo olsem ol dispela lo nau mi bin skulim yupela long en. Nogat tru.’ Ol papamama Israel i gat wok long skulim ol pikinini long ol dispela “stretpela lo,” na taim papamama i mekim olsem, ol pikinini i mas pilim gutpela sori bilong papamama na i stap bel isi. “Yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo. Na tokim ol long taim yupela i stap long haus na long taim yupela i wokabaut long rot, na long taim yupela i malolo na long taim yupela i wok.” Jehova i tokim ol pikinini: “Harim tok bilong papamama bilong yu na yu no ken sakim tok bilong tupela.” Dispela gutpela pasin bilong papamama long toktok gut wantaim ol pikinini na skulim ol i as bilong helpim ol pikinini long holim stretpela tingting long i stap bilong ol na long ol samting bilong maritpasin, na dispela bai “was” long ol yangpela long olgeta taim.—Lo 4:8; 6:7; Sindaun 6:20, 22.
Yupela ol yangpela, nogut yupela i bagarapim i stap bilong yupela long bihain, long wanem, yupela i no inap bosim laik bilong skin long mekim maritpasin. Taim yu gat 13 krismas i go inap 19 krismas, yu mas mekim wok long dispela hap taim bilong kamap strong long tingting, bel, na long ol samting bilong spirit, na kisim stretpela tingting long ol samting bilong maritpasin inap long yu ken redi long ol samting bai painim yu 50 o 60 yia bihain. Yupela ol papamama i mas tingting gut long wok God i bin givim long yupela na lukautim gut ol pikinini bilong yupela na bel bilong ol i no ken bagarap, long wanem, ol i kisim sik bilong pamuk o ol i kamapim nating pikinini. (Saveman 11:10) Long olgeta taim ol pikinini bilong yupela i mas luksave long olsem wanem pasin sori na pasin bilong tingim narapela i helpim yupela long pas gut wantaim ol narapela.
Winim Dispela Bikpela Traim
No ken larim tingting bilong ol man em ol i tingting oltaim long ol samting bilong maritpasin i paulim tingting bilong yu long ol samting, na pasim yu long stap gutpela na amamas long bihain. Tingim ol planti manmeri Baibel i stori long ol, na pasin bilong ol long i stap gut wantaim ol narapela man. Yu mas save, maski yu winim 19 krismas, pasin bilong laikim narapela bai strong yet na yu inap painim amamas. Taim yangpela i save long dispela na em i tingim gut laik bilong God long ol man na meri Kristen, em nau, marit bilong tupela em narapela i laikim tumas narapela, bai i gat gutpela as na marit bilong ol bai stap strong.
Taim yu skelim i stap bilong sampela long Baibel olsem Jekop na Resel, Boas na Rut, yangpela man bilong lukautim ol sipsip na yangpela meri Sulam, yu bai kisim save olsem narapela i laikim tru narapela. Tasol taim yu ritim gut Stat sapta 28 na 29, Buk Rut, na Song Bilong Solomon, bai yu kisim save olsem i gat ol narapela bikpela samting i bin helpim narapela long givim bel long narapela.a
Bilip Long Ol Samting Jehova i Mekim Bilong Givim Laip
Jehova, Man bilong wokim yumi, em i save long skin bilong man olsem i gat laik long mekim maritpasin na bel i save kirap long mekim olsem. Long pasin sori God i bin wokim yumi i gat pasin olsem em yet. Em i no wokim yumi bambai yumi no inap bosim skin long mekim pasin pamuk, nogat; em i wokim yumi inap long yumi ken bosim bel na tingting olsem i stret long laik bilong em. “Laik bilong God em i olsem. . . . Yupela i mas abrusim olgeta kain pasin pamuk. Yupela i mas bosim ol laik na tingting nogut i save kamap long bel bilong yupela, bai yupela i bihainim ol gutpela pasin na ol pasin God i laikim. Nogut ol dispela laik na tingting nogut i pulim yupela na yupela i go mekim olkain pasin pamuk olsem ol haiden i no save long God ol i save mekim. Yupela i no ken mekim rong long ol Kristen brata na giamanim ol na mekim dispela kain pasin wantaim ol meri bilong ol.”—1 Tesalonaika 4:3-6.
Dispela i save kamap ples klia long pasin bilong ol Witnes Bilong Jehova long olgeta hap; ol i tingim gut ol stretpela lo bilong God ol man na meri Kristen i mas bihainim. Ol i tingting long ol lapun man i olsem papa bilong ol, na ol yangpela man olsem brata bilong ol, na ol lapun meri olsem mama bilong ol, na ol yangpela meri olsem susa bilong ol. (1 Timoti 5:1, 2) Namel long ol kain man olsem, ol yangpela i ken amamas taim ol i wok long i go bikpela, na i no gat wanpela i putim hevi long ol olsem ol i mas kisim boipren o gelpren na marit taim ol i no redi yet long mekim olsem, na i no gat ol man bilong givim sik bilong pamuk long ol! Gutpela famili Kristen, em ol i kisim strong long kongrigesen Kristen, em i gutpela ples bilong i stap long en, long wanem, ol manmeri bilong dispela graun ol i tingting tumas long ol samting bilong maritpasin.
Ol yangpela Kristen i bihainim ol lo bilong Baibel, ol i no gat hevi long tingting tumas long mekim maritpasin, na ol i amamas long bihainim pasin olsem Baibel i kolim: “Yupela yangpela manmeri, yupela i mas amamas long taim yupela i yangpela yet. Yupela i ken bihainim tingting na laik bilong yupela yet. Tasol lukaut, God bai i skelim pasin bilong yupela long kot bilong en. Taim bilong yupela i stap yangpela i no longpela taim. Nogat. Em i olsem samting nating. Olsem na yupela i no ken tingting planti long ol samting i save givim hevi long yupela. Na yupela i no ken bihainim pasin i givim pen long bodi bilong yupela.”—Saveman 11:9, 10.
[Futnot]
a Lukim pes 247 long buk Sampela Askim Bilong Ol Yangpela—Ol Gutpela Bekim, em Sosaiti Wastaua bilong Nu Yok i wokim.
[Piksa long pes 26]
Ol yangpela i save mekim ol samting wantaim famili, ating ol i no ken mekim pasin pamuk