Isi Isi Mi Wok Long i Dai Tasol Nau Mi Stap Amamas
EM STORI BILONG DIAMÁNTI DATSERIS
‘Laip bilong mi i olsem ol i makim pinis taim bilong mi long i dai.’ Mi wok long tingting olsem taim mi slip long bet long haus sik na isi isi blut i go insait long ol rop bilong blut bilong mi. Winim 20 yia olgeta, ol i bin tokim mi olsem long dispela rot tasol mi inap i stap laip—tasol dispela pasin bilong i stap laip em i no gutpela liklik.
I NO longtaim bihain long taim mama i karim mi long yia 1969 long Ierapetra, long Krit, em wanpela ailan bilong Grik, papamama bilong mi ol i kisim wanpela toksave i bagarapim tru bel bilong ol. Ol dokta i tokim ol olsem liklik bebi meri bilong ol i gat wanpela sik nogut tru (beta-thalassemia, o ol i kolim tu Cooley’s anemia). Dispela em i wanpela bikpela sik bilong blut ol man i save kisim long papamama, na em i save kamap planti long ol manmeri bilong Grik, Itali, Midel Is, Saut Esia, o Afrika.
Ol dokta i stori long papamama bilong mi olsem taim man i gat dispela sik, ol retpela sel bilong blut i no save kamapim planti hemoglobin, em dispela protin i save karim win oksijen i go long ol sel bilong bodi. Long dispela as, ol sel long bodi bilong mi i save kisim liklik oksijen tasol. Ol retpela sel i save stap sotpela taim tasol long bodi bilong mi, long wanem, lewa na splin bilong mi i save bagarapim na rausim ol. Ol dispela hap bilong bodi i gat wok long bagarapim ol retpela sel i nogut o i olpela.
Ol i tokim papamama bilong mi olsem wanpela rot tasol bilong stretim dispela sik em long rot bilong kisim blut long olgeta taim na rausim marasin ain taim em i kamap planti. Tasol olsem ol dokta i tok, pasin bilong kisim blut bai mekim na ain bai kamap planti long klok na lewa, na dispela inap long bagarapim man. Pasin bilong kisim blut—em wanpela rot bilong stretim sik na i save helpim ol man long i stap laip inap 10-pela yia samting—tasol em i save mekim na planti ain i kamap na dispela inap long bagarapim man long bihain. Ol man i gat dispela sik na i save kisim blut long olgeta taim, olsem mi yet, ol i save kisim wanpela sik long klok na planti ol i dai paslain long ol i gat 30 krismas.
Mi Save Mi No Inap i Stap Longpela Taim
Kirap long taim mi stap liklik yet, planti taim klostu mi laik i dai. I no gat sampela tok mi inap mekim bilong stori long bikpela hatwok tru long i stap laip na oltaim yu save olsem samting nogut bai painim yu bihain. Mi no tingting long sampela samting mi laik mekim bihain, na mi save olsem mi no inap mekim ol samting olsem ol narapela manmeri i bikpela pinis ol i save mekim. Mi pilim olsem dispela sik bilong mi i olsem wanpela bom i stap insait long bodi bilong mi, na ol i makim pinis taim bilong en long pairap.
Papamama bilong mi ol i tingim tru sik bilong mi, olsem na ol i save was gut tru long ol samting mi mekim. Ol i tambuim mi long planti samting na kamapim planti tok olsem: “No ken ran!” “No ken amamas tumas!” “Was gut!”
Sik bilong mi i mekim na mama bilong mi, em i bilong Misin Grik Otodoks, em i save givim bel tru long lotu. Em i wok strong tru long kisim helpim long ol piksa na imis samting bilong lotu. Bilong stretim sik bilong mi em i bin kisim mi i go long ol haus bruder i stap longwe em ol i gat nem long oraitim ol man long rot bilong bilip, na ol i bin givim ol paspas samting long mi. Mipela i lusim bikpela mani long ol dispela lain—tasol sik bilong mi i stap yet.
Mi bilip long God na mi laikim em, maski mi no save long rot bilong lotuim em. Taim mi bel hevi tru, mi save krai na beten olsem: “God, sapos yu stap tru na yu laikim mi, plis helpim mi.”
Painim Rot Bilong Mekim Gut Bel Bilong Mi
Taim mi wok long i go bikpela, skin bilong mi i wok long bagarap hariap, long wanem, planti ain i stap long blut bilong mi. Bilong stretim dispela hevi, mi save mekim wok long wanpela samting bilong daunim ain long blut. Long olgeta nait mi yet mi bin givim sut long bel bilong mi na larim sut i stap long skin, na long nait olgeta wanpela marasin i ken go insait isi isi long bodi bilong mi. Long olgeta nait mi save mekim wankain samting, na em i save givim bikpela pen tru long mi. Planti taim long ol dispela nait mi no save slip na mi laik dai tasol. Mi pilim olsem God i no laik harim beten bilong mi na helpim mi.
Taim mi gat 16 krismas, mi kirap long bung wantaim sampela yangpela em ol i insait tru long musik hevi-metal. Mi wok strong tru long painim rot bilong mekim gut bel bilong mi, na mi lukim olsem ol kain musik i save litimapim pasin bilong mekim nogut tru long man, na pait na bagarapim ol samting, na pasin bilong lotuim Satan, ol i bin mekim gut bel bilong mi. Pasin nogut i pulap long olgeta hap, olsem na mi wanbel long dispela tingting olsem wanpela spirit nogut i bosim ples antap na graun. Tasol i no longtaim na ol samting nogut em ol drak na pasin bilong lotuim Satan i kamapim, em i kamap ples klia. Long olgeta taim ol polis i bin wok long painim ol yangpela em mi bin bung wantaim ol.
Long olgeta taim mi kisim blut na dispela i mekim nogut long skin bilong mi. Mi gat planti tumas marasin ain long bodi na dispela i mekim na ol blakpela mak i kamap long skin daunbilo long ai bilong mi, na em i mekim skin bilong mi i kamap yelo. Ol klos mi pasim i no mekim gut skin bilong mi—mi pasim ol blakpela klos na saket ol i wokim long skin bilong animal, em mi bilasim long ol samting olsem nil na ol piksa bilong bun bilong het bilong man, em ol dispela kain klos ol yangpela mi save bung wantaim ol i bin pasim. Gutpela tru mi no bin kisim ol drak long wanpela taim.
Taim mi wok long harim musik hevi-metal em i toktok planti long dai, na drak, na ol spirit nogut, na ol wok bilong ol spirit nogut, na blut, mi pilim olsem Satan i kalabusim mi pinis. Long nait mi save bel hevi na planti taim mi save krai. Mi stap bel hevi nogut tru, tasol long dispela taim rot i op na ol gutpela samting i kamap long i stap bilong mi.
I Stap Bilong Mi i Senis
Wanpela de, taim mi gat 20 krismas, wanpela pren i givim mi wanpela buk em i bin kisim long ol Witnes Bilong Jehova. Nem bilong dispela buk em The Bible—God’s Word or Man’s?a Em i no amamas tumas long dispela buk, tasol taim mi lukim ol tok i stap long en, mi kirap nogut tru. Dispela buk i kamapim klia tru olsem ol lo bilong Baibel inap long mekim na i stap bilong man i kamap gutpela. Mi kirap nogut tru taim mi kisim save olsem ol birua i bin mekim nogut tru long ol Kristen bilong pastaim na ol i redi long lusim laip bilong ol bambai ol i ken holimpas bilip bilong ol. Taim mi kaunim pinis dispela buk, mi laik tokim ol narapela tu long ol dispela samting. Long dispela rot mi bungim Manolis, em wanpela man i save long Jehova na long ol tok bilong Baibel, long wanem, sampela wanblut bilong em ol i Witnes Bilong Jehova. Em i kisim mi i go long hap ol Witnes Bilong Jehova i save bung long en, na long Julai samting long 1990, mi kirap stadi long Baibel wantaim ol.
Long rot bilong Baibel-stadi mi kisim save olsem Man bilong wokim yumi em i save tingim tru yumi na em i no asua bilong em na ol sik na pen i save painim yumi. (1 Pita 5:7) Mi kisim save olsem Satan i bin kamapim sin na indai long graun, na liklik taim Jehova bai bagarapim ol wok bilong Satan long rot bilong pinisim ol pasin nogut bilong nau na kamapim long graun wanpela nupela taim i gat stretpela pasin i stap long en. (Hibru 2:14) Ol manmeri i pret long God ol bai i stap long gutpela ples paradais na skin bilong ol bai kamap gutpela olgeta. Na long dispela taim i no gat man bai tok olsem: “Mi gat sik.”—Aisaia 33:24.
Na tu, mi kisim save olsem Baibel i tok yumi mas abrusim blut. (Aposel 15:20, 29; Stat 9:4) Taim ol lo bilong Baibel i stretim na stiaim gut maus bilong bel bilong mi, dispela i kirapim mi long tingim wanem samting mi laik mekim long pasin bilong kisim blut. Mi pasim tok olsem bai mi no inap moa long kisim blut.
Winim 20 yia olgeta, ol narapela i kirapim mi long bilip olsem i gat wanpela rot tasol bilong mi long i stap laip yet, em long rot bilong kisim blut long olgeta taim. Olsem wanem? Sapos mi bihainim tok bilong Baibel, dispela bai mekim na mi bai dai? Papamama bilong mi ol bai ting olsem wanem long pasin bilong mi long sakim blut? Ol dokta na ol narapela wokman long haus sik ol bai strong long mi mas kisim blut?
Tingim Ol Bikpela Samting Bilong Mekim
Long rot bilong beten strong mi putim olgeta hevi bilong mi long han bilong Jehova. (Song 55:22) Na tu, mi wok strong long painim ol narapela rot bilong stretim sik bilong mi. Mi kaunim planti buk i stori long sik bilong mi, na mi kisim save olsem i gat sampela samting mi inap mekim i olsem senis bilong kisim blut, olsem mi inap kisim ol gutpela kaikai i gat planti ain na vaitamin long en. Tasol bikpela samting em mi tingting strong long bihainim lo bilong God long Baibel.
Papamama bilong mi ol i no amamas long samting mi laik mekim. Kirap long taim mi stap bebi yet tupela i bin wok strong tru long mekim olgeta samting tupela inap long mekim bilong helpim mi long i stap laip, na nau mi no laik moa long kisim blut! Tasol bihain ol i tok olsem ol i orait long samting mi laik mekim.
Orait nau mi kamapim bilip bilong mi long ol dokta long haus sik na mi tokim ol olsem bai mi wok strong tru long painim ol narapela rot bilong stretim sik bilong mi em ol i senisim pasin bilong kisim blut. Ol dokta i no amamas, tasol ol i orait long bihainim laik bilong mi.
Long taim mi wok long kisim blut long bipo, mi bin pren wantaim sampela narapela yangpela em ol tu i gat dispela sik. Nau ol i kirap nogut olsem mi sakim blut. Wanpela bilong ol em i tok bilas long mi, olsem i no longtaim na “fopela man bai karim mi i go”—em wanpela hap tok Grik bilong makim olsem mi bai dai. Tasol sori tru, bihain em yet i insait long 5-pela manmeri em ol i dai, long wanem, ol i kisim blut i gat binatang nogut long en!
Kirap long Ogas 1991 na i kam inap long nau, mi no kisim blut moa. Maski ol narapela i bin mekim ol kain kain tok, mi stap laip na skin bilong mi i gutpela liklik. Mi save kisim ol gutpela kaikai i gat planti vaitamin na marasin ain long en na dispela i bin helpim skin bilong mi long stap gutpela liklik, tasol wan wan taim dispela sik i save givim hevi long mi na long olgeta taim sik i save pasim mi long mekim sampela samting.
Tasol gutpela samting tru em olsem: Nau laip bilong mi i gat as bilong en na mi amamas, long wanem, mi pas gut wantaim Man bilong wokim yumi, em God Jehova. Long Julai 1992, mi kamapim dediket bilong mi long Jehova long rot bilong baptais long wara. Manolis, em dispela gutpela pren i kisim mi i go bilong kisim helpim long kongrigesen Kristen bilong ol Witnes Bilong Jehova, em tu i kisim baptais long dispela de. Inap olsem 18 mun bihain mitupela i marit. Bihain, mi amamas tru long lukim mama na susa bilong mi ol i kisim baptais na kamap wokboi bilong Jehova. Papa bilong mi i senisim tingting bilong em long ol Witnes Bilong Jehova, na nau wan wan taim em i save go long ol miting bilong kongrigesen.
Mi kisim save olsem maski indai em i wanpela birua, yumi no ken pret long en. (Song 23:4) Maski yumi stap laip o yumi dai, em i samting bilong Jehova. Laip bilong yumi i stap long han bilong em. (Rom 14:8) Oltaim bai mi tok tenkyu long em i bin kisim bek mi long kain laip i gat tingting tasol long i dai isi isi. Tru tumas, em i helpim mi long bilip na wet long kisim laip oltaim!—KTH 21:1-4.
[Futnot]
a Sosaiti Wastaua Bilong Nu Yok i wokim.
[Piksa long pes 23]
Mi wok strong tru long painim rot bilong mekim gut bel bilong mi
[Piksa long pes 24]
Mi wantaim man bilong mi, Manolis