Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g05 10/8 p. 28-31
  • Narapela Kain “Brum” Bilong Solwara

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Narapela Kain “Brum” Bilong Solwara
  • Kirap!—2005
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Ol i Mekim Planti Wok
  • Taim Birua i Painim Ol
  • Planti Man i Laikim
  • Wanpela Raunwara i Narapela Kain—Tasol No Gat Samting i Stap Laip Long En!
    Kirap!—2008
  • Ol Hos Bilong Solwara i Save Danis
    Kirap!—2005
  • Kam Lukim Raunwara Galili!
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1993
  • Jisas i Mekim i Dai Bikpela Win Long Raunwara
    Jisas—Em i Rot, Tok i Tru, na Laip
Kirap!—2005
g05 10/8 p. 28-31

Narapela Kain “Brum” Bilong Solwara

Dispela stori i kam long Fiji

Ol i “wokabaut isi isi i go long graun malumalum long as bilong solwara. Ol i save stap long olgeta hap​—⁠klostu long nambis i go inap long hap bilong solwara i daun tru. Taim ol i wokabaut i go, ol i save kaikaim ol liklik binatang i save trip i kam daun.”​—⁠Philip Lambert, man i save lukautim Royal British Columbia Museum.

ATING yu kirap nogut olsem wanpela man i amamas tru long raitim kain tok olsem long pislama, long wanem, taim yu holim pislama, em i kain olsem “wanpela sosis nating.” Olsem na yu ting pislama em i wanpela samting nating tasol o olsem wanem?

Ol i Mekim Planti Wok

Ol pislama ol i famili bilong stapis. Ol i luk olsem demdem bilong solwara, tasol ol i no gat sel. I gat kain kain pislama, inap olsem 1,100. Planti pislama​—⁠na ol pislama ol man i save kisim olsem kaikai​—⁠ol i no gat bilas, tasol sampela pislama ol i gat gutpela bilas tru. Sampela kain pislama ol i gat bukbuk long skin bilong ol.

Sampela kain pislama ol i liklik tru, tasol sampela ol i longpela tru, inap olsem 5-pela mita. Tasol ol narapela ol i longpela inap olsem 10 i go 30 sentimita. Long olgeta pis samting i stap long hap bilong solwara i daun tru olsem 8,000 mita, 90 pesen bilong ol em pislama. Planti pislama i save stap tasol long as bilong solwara, tasol sampela pislama inap swim.

Yu inap lukim pislama long solwara bilong olgeta kantri. Ol i olsem “brum” i save klinim wesan​—⁠ol i save daunim wesan i gat ol liklik binatang samting long en, na taim ol i rausim wesan, wesan i stap klin. Long rip yu inap lukim planti pislama, olsem 5,000 long wanpela hekta.

Kaikai bilong pislama em ol liklik binatang na ol hap pipia i stap long as bilong solwara. Pislama i gat 30 samting olsem han bilong kisim kaikai na putim long maus.

Sampela kain pislama i stap olsem haus bilong sampela kain liklik pis. Ol dispela pis i save stap long bel bilong pislama, na long nait ol i save kam ausait na painim kaikai bilong ol yet. Skin bilong ol dispela pis i no gat grile​—⁠lukluk bilong ol i olsem maleo. Taim bagarap i laik painim ol, ol i save hariap i go bek insait long pislama. Sampela taim ol i save kaikaim bel bilong pislama. Tasol dispela i no save bagarapim pislama. Pislama inap long kamapim gen ol hap em pis i kaikaim.

Taim Birua i Painim Ol

Em nau, sapos yu go long solwara na lukim pislama, i gutpela sapos yu lukluk gut long ol. Tasol was gut! Sapos bagarap i laik painim ol, ol dispela “brum” bilong solwara i gat kain kain trik ol inap mekim bilong lukautim ol yet. Olsem: Sampela i save rausim ol string long bodi bilong ol bilong pretim ol birua. Dispela string i gat glu long en na i save kamap strong kwiktaim, olsem na sapos em i pas long gras bilong wanpela man, man i mas katim gras bilong em bilong rausim dispela string.

Sampela pislama i save rausim wanpela kain marasin i gat strong na em inap kilim sampela kain pis. Dispela marasin inap bagarapim ai na skin, tasol em i no inap kilim man. Inap planti handet yia, ol lain bilong nambis i bin mekim wok long dispela marasin bilong kilim ol pis na bilong rausim ol sak i go longwe. Ol i kisim save olsem ol marasin em pislama i kamapim, ating ol inap mekim wok long en bilong stretim sik kensa na sampela narapela sik. Ol dokta i bin mekim wok long sampela marasin em ol man i wokim long pislama bilong stretim sik atraitis, bilong strongim bun, na daunim mak bilong blut. Ol i save kisim tu ol marasin olsem vaitamin long pislama.

Tasol pislama i gat wanpela moa trik i narapela kain tru bilong lukautim em yet. Taim yu laik holim em, bel bilong em bai bruk na kapsait. Ating yu bai kirap nogut na tingting planti long yu bin mekim wanem na dispela samting i kamap! Tasol no ken wari. Yu no kilim em. Em i mekim samting bilong sakim birua, em tasol. Insait long sampela wik, pislama bai kamapim gen ol nupela hap i bin lus!

Planti Man i Laikim

Pasin bilong kisim pislama i stap yet long ol ples hat. Sampela man i redi long i dai bambai ol i ken kisim planti pislama. Ol i save salim planti pislama long Saina na ol narapela kantri long Esia​—⁠olsem ol i bin mekim long bipo yet. Ol i save boilim pislama long wara i gat sol na bihain ol i katim na rausim bel na draim long san bambai ol i ken salim. Long nau yu inap kisim pislama em ol i no bin draim long san.

Yu ting wanpela taim bai kamap na bai yu kaikai pislama? Ating. Taim pislama i kuk pinis, em i kamap olsem saksak ol i bin tanim wantaim hat wara. Ol i save mekim wok long en bilong strongim na mekim sup i swit. Long Fiji, ol i save kukim pislama wantaim gris bilong kokonas long kain kain rot. Em i strong liklik, tasol em i swit tru.

Ol pislama i gutpela abus, na i no dispela tasol, nogat. Ol i save mekim gutpela wok bilong helpim solwara long i stap klin. Ol dispela “brum” bilong solwara ol i save givim biknem long dispela Man i bin wokim ol!​—⁠Song 104:​24, 25.

[Blok/Ol Piksa long pes 30]

Ol Narapela Kain Samting Bilong En

◼ Pasin bilong pislama long pulim win i narapela kain tru. Pislama i save daunim wara i go insait long bel. Insait long bel i gat tupela rop na dispela rop i save pulim win i stap long dispela wara. Tasol sampela pislama i save mekim wok long skin bilong lek bilong ol o skin olgeta bilong ol long kisim win.

◼ Bun bilong ol i liklik tru. Ol i olsem ol liklik nil na i stap aninit long skin bilong ol. Taim yu glasim ol bun, yu inap lukim olsem ol i gat kain kain stail, olsem wil, anka, na huk. Bun bilong ol wan wan famili bilong pislama i narapela narapela na dispela i helpim man long luksave long ol i bilong wanem famili.

◼ Pasin bilong ol pislama long wokabaut. Pislama i gat planti handet lek. Pislama i save pulim wara i go insait long lek na bihain sakim i kam ausait. Long dispela rot pislama inap long wokabaut.

◼ Pasin bilong kamapim pikinini. Ol i save putim kiau long wara. Taim kiau i bruk ol pikinini pislama i save go stap long as bilong solwara. Tasol sampela pislama i save mekim narapela kain samting stret bilong kamapim sampela pislama moa. Ol i save brukim bodi bilong ol yet i go kamap tupela hap. Ol dispela wan wan hap i save kamapim gen ol hap bodi i lus, olsem lek o han samting.

[Ol Kredit Lain]

From top to bottom: Courtesy Bruce Carlson, Georgia Aquarium; courtesy of UC Museum of Paleontology, www.ucmp.berkeley.edu; © Houseman/BIODIDAC; Ocean Sky Diving, Hong Kong

[Piksa long pes 29]

Pislama i rausim ol string i gat samting olsem glu long en

[Piksa long pes 29]

Pislama i gat bukbuk long en

[Piksa long pes 29]

Pislama i putim han i gat kaikai i go long maus bilong em

[Ol Piksa long pes 31]

Pislama ol i kukim wantaim gris bilong kokonas

[Piksa Kredit Lain long pes 28]

http://www.JohnHarveyPhoto.com

[Ol Piksa Kredit Lain long pes 29]

Top insert: © David Wrobel/Visuals Unlimited; background: © Phillip Colla/SeaPics.com; bottom left: © Doug Perrine/SeaPics.com

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim