Gutpela Pe Bilong Man i Mekim Wok Bilong God
Em Stori Bilong Harry Bloor
Inap olsem wan handet yia i go pinis, bubu man bilong mi em i wanpela strongpela man bilong Misin Metodis. Em i save autim tok bilong lotu na em i gat gutpela nem namel long ol man. Em i save givim bikpela mani bilong lukautim planti liklik haus lotu long taun Stok-on-Trent, em wanpela taun long Inglan ol i save wokim ol samting olsem sospen graun. Tasol bihain hevi bilong mani i painim em. Bilong helpim bubu, papa bilong mi i stretim rot bambai em i ken lukautim wanpela liklik stua long ples. Stua i gat laisens bilong salim bia, na taim ol Metodis i harim dispela samting, wantu ol i rausim bubu long misin.
PAPA i belhat stret long dispela na em i mekim tok tru antap olsem em bai pinis olgeta long lotu—na em i bihainim tru dispela tok bilong em. Pastaim em i wanpela plisman, tasol bihain em i lukautim wanpela haus dring. Olsem na mi go bikpela namel long smel bilong dring na smok bilong tabak. Mi no lain long wanpela hap tok bilong lotu, tasol mi lain gut long mekim sampela pilai olsem chess samting. Tasol pasin bilong bubu bipo long tingim lotu, dispela i mekim na mi save tingim gut Baibel, tasol mi no save long tok bilong en.
Mi Lainim Tok i Tru Bilong Baibel
Long 1923, taim mi gat 24 krismas, mi lusim ples na mi go sindaun long hap is, long Notingham, na mi kirap poroman wantaim Mary, em i save sindaun long ples Wetston, long hap saut-wes bilong Lesta, em i longwe inap olsem 40 kilomita. Bipo papa bilong em, em Arthur Rest, em i save pilaim musik long wanpela haus lotu, tasol nau em i wanpela Sumatin Bilong Baibel, em nem bilong ol Witnes Bilong Jehova long dispela taim bipo, na em i givim bel tru long en. Long olgeta taim em i save toktok wantaim mi long dispela nupela bilip bilong em, tasol mi save harim nating tasol. Orait long Julai 13, 1924, long Sande long apinun, tingting bilong mi i kirap taim mi go wantaim Arthur long haus lotu bilong ol Baptis long dispela ples. Mipela i go bilong harim tok bilong wanpela memba bilong palamen, em i wanpela Baptis i gat nem long dispela lotu. Nem bilong dispela tok, em “Ol i Skelim Ol Bilip Bilong Pasto Russell Wantaim Tok Bilong Baibel.” Dispela tok i kirapim tru tingting bilong mi. Mi raitim sampela tok bilong en na mi holim yet i stap.
Dispela tok em i mekim i bilong daunim ol bilip bilong ol Sumatin Bilong Baibel, na ol dispela Sumatin Bilong Baibel i laik mekim sampela tok long dispela, tasol ol Baptis i no laik. Mi belhat tru long dispela na mi tingting strong olsem bai mi painim narapela haus bilong mekim wanpela miting long en bilong kamapim dispela tok. Mipela i painim wanpela olpela haus ol i save putim kaikai bilong ol animal long en na ol masin bilong klinim wit samting. Mipela i brumim na klinim gut na rausim haus bilong ol spaida na subim ol masin i go long arere, na nau mipela i redi long wokim dispela miting. Mipela i bungim 70 sia, na mipela wokim sampela liklik tanget bilong singautim ol man i kam.
Frank Freer i lusim Lesta na i kam bilong mekim dispela tok, na taim em i kamap, olgeta sia i gat man i sindaun long en, na 70 man moa ol i sanap! Frank i kamapim gut ol tok bilong Baibel na mi laikim, na planti man moa long dispela bung ol i laikim. Kirap long dispela taim, liklik kongrigesen bilong ol Sumatin Bilong Baibel long Blebi klostu long Lesta i go bikpela hariap. Na long dispela taim bikpela senis i kamap long i stap bilong mi, na Mary tu. Long 1925, mitupela i dediket long Jehova na kisim baptais, na mitupela i marit.
Ol Gutpela Blesing Bilong Spirit
Long yia bihain long en, ol i makim mi bilong lukautim wok autim tok bilong Kongrigesen Blebi. Mi wantaim meri bilong mi i laik bihainim lek bilong ol kolpota na kamap man bilong autim tok long olgeta de, tasol i no longtaim na mi lukim olsem skin bilong Mary i no gat strong bilong mekim kain bikpela wok olsem. I go inap long taim em i dai long 1987 em i gat sik long skin bilong em, tasol em i gutpela poroman tru bilong mi na em i gat save tru long autim tok bilong Baibel, na em i save gut long autim tok long kain kain taim na ples na kirapim ol Baibel-stadi. Long planti nait mipela i save go long ol miting o mipela i autim ol tok i tru bilong Baibel long ol manmeri i sindaun long hap bilong mipela.
Mi wanpela ensinia na mi wok long wanpela kampani i save wokim ol masin bilong somil. Bilong mekim dispela wok, mi save raun long ol longwe hap bilong Briten, na long Frans tu, na Mary i save go wantaim mi. Taim mipela i raun olsem, mipela i gat rot long autim tok long planti man.
Ol Samting i Helpim Wok Long Go Bikpela
Long 1925, mipela i sanapim wanpela gutpela haus bilong mekim ol miting bilong mipela long Blebi, na mipela i stretim gut wok bilong autim tok. Long olgeta Sande long moningtaim, mipela i baim wanpela bas na mipela i go long ol ples na liklik taun i stap nabaut. Long rot i go long ol dispela ples, mipela i save lusim sampela lain bambai ol i ken autim tok long ol dispela hap, na taim mipela i kam bek mipela save kisim ol. Long ol mun bilong taim bilong san, long Sande long apinun, mipela i save mekim Baibel-stadi long wanpela nupela Wastaua. Bihain long en, olsem long 8 klok nait, mipela i bung long ples maket bilong Lesta na mekim wanpela pablik-tok. Long wanpela nait olsem, i gat 200 manmeri ol i sanap na harim. Dispela wok i mekim na nau i gat planti kongrigesen i stap long Lesta na ol ples klostu long en.
Long 1926 wanpela bikpela kibung i kamap long tupela bikpela haus bung long Landon (Alexsandra Palace na Royal Albert Hall). Long dispela kibung, Joseph F. Rutherford, em presiden bilong Sosaiti Was Taua long dispela taim bipo, em i kamapim wanpela nupela buk (Deliverance). Wanpela bikpela toksave i kamap, het-tok bilong en, “Wanpela Toksave i Go Long Ol Gavman Bilong Graun,” na wanpela strongpela pablik-tok bilong Brata Rutherford, het-tok bilong en, “I Gat Wanem As na Ol Bikpela Gavman Bilong Graun i Laik Pundaun—Wanem Samting Inap Stretim?” Long de bihain long en, ol i kamapim dispela tupela tok long wanpela bikpela nius. Winim 10,000 manmeri ol i kam harim pablik-tok, na ol i wokim 50 milion pepa i gat dispela bikpela toksave long en na ol i tilim long olgeta hap bilong graun. Dispela kibung i mekim na wok bilong autim tok long Briten i kamap bikpela hariap.
Bikpela Kibung Long Taim Bilong Pait
Namba tu pait bilong olgeta hap i kamap long Septemba 1939, na long 1941 dispela pait i bikpela tru. Ol balus bilong Jemani i kam na ol i mekim save tromoi ol bom long san na long nait, na long olgeta hap bilong Inglan ol i putim lo bilong mekim dai ol lait long olgeta nait. Kaikai i sot, na ol man i mas baim long skel tasol. I no gat planti bas na tren i raun. Tasol maski ol dispela bikpela hevi i kamap, mipela i mekim wanpela kibung nesenel i gat 5-pela de bilong en, long Septemba 3 i go 7, long 1941.
Ol i kisim wanpela bikpela haus bung long Lesta (De Montfort Hall) bilong mekim dispela kibung, long wanem, Lesta i stap long namel tru bilong Inglan. Mi wok long wanpela kampani bilong timba, olsem na mi inap helpim wok bilong sanapim ol toksave bilong kibung. Na tu, mi lukautim wok bilong stretim rot bilong ol manmeri long kam long kibung. Taim kibung i no kamap yet mipela i baim tiket bilong ol bas samting, na mipela i putim hap mani moa antap long pe tru bilong en, olsem na long Sande tu ol bas samting bilong Lesta i raun.
I gat sampela tambu long ol bas na tren samting i raun, olsem na mipela i ting bai i gat olsem 3,000 Witnes inap i kam long kibung. Olsem na mipela i kirap nogut taim 10,000 Witnes i tok bai ol i kam! Tasol ol bai slip we? Ol manmeri bilong Lesta i mekim gutpela pasin na ol i singautim planti Witnes long slip long haus bilong ol. Na inap olsem 1,000 ol i slip long ol haus sel mipela i bin sanapim long wanpela hap graun i klostu liklik long ples kibung inap olsem 3-pela kilomita. Mipela kolim dispela kem olsem Kem Gideon, na ol manmeri bilong dispela ples i kirap nogut long dispela kem.
Mipela i baim sampela waitpela haus sel bilong mekim wok long en olsem ol dipatmen bilong kibung na bilong ol manmeri i ken sindaun long en na harim ol tok bilong kibung, long wanem, bai i gat planti lain i kam na haus kibung bai i no inap long ol. Tasol ol brata bilong lukautim kibung ol i ting, taim mun i lait long nait, ol balus bilong ol Natsi bai lukim ol dispela waitpela haus sel na tromoi bom long ol, olsem na kwiktaim ol i mekim sampela samting bilong haitim. Ol man bilong Inglan i tingting planti long dispela pait, na ol i tingting planti tu long ol Witnes i no go insait long ami samting. Long dispela taim planti handet Witnes i stap kalabus, long wanem, ol i bihainim tok bilong Baibel na ol i no laik insait long ol pait bilong dispela graun.—Aisaia 2:4; Jon 17:16.
Wanpela nius (Sunday Pictorial) bilong Septemba 7, 1941, i tok: “Em samting bilong kirap nogut long en taim yumi lukim 10,000 manmeri, em planti ol i yangpela, ol i stap wanpela wik olgeta na toktok long ol samting bilong lotu, na ol i mekim liklik tok tasol long dispela pait.
“Mi askim ol olsem ol Witnes i gat sampela lain bilong ol i stap long Jemani o nogat. Ol i tok, i gat sampela i stap, na klostu olgeta, inap olsem 6,000, ol i stap long ol banis kalabus.”
Na dispela niusman i tok moa olsem: “Tru tumas, ol Natsi em ol birua bilong yumi, tasol ol Witnes i no mekim wanpela samting bilong sakim ol dispela birua—ol i wok tasol long salim ol nius na harim ol tok [bilong lotu].”
Ol tok ol nius i mekim long mipela i no gutpela tok, na ol man i birua long mipela ol i pait long mipela na mekim ol kain samting olsem bambai ol i ken bagarapim kibung, tasol ol i no inap. Tasol wanpela nius bilong Landon (Daily Mail) em i tokaut olsem: “Ol i stretim gut ol wok bilong kibung na em i wok gut, na ol i no bikmaus nabaut na toktok strong.”
Ol i sutim tok long mipela olsem mipela yet i as na taun i sot long ol smok. Tasol wanpela nius (The Daily Mail) i tok: “Lesta na Man Bilong Bosim Tabak i no inap toktok planti olsem ol Witnes i pinisim ol smok bilong Lesta. Ol i no save smok.” Na sampela lain i toktok planti olsem ol manmeri bilong taun i no gat kaikai, long wanem, ol Witnes i pinisim. Tasol ol i mekim dai dispela tok taim ol Witnes i tokim ol olsem ol i bin karim kaikai bilong ol yet i kam long kibung. Na taim kibung i pinis, ol Witnes i givim nating 150 bikpela bret (ol wan wan em 1.8 kilogram) long wanpela haus sik bilong Lesta (Leicester Royal Infirmary)—em wanpela bikpela presen, long wanem, long dispela taim kaikai i sot.
Dispela kibung i strongim tru ol 11,000 Witnes long Briten. Ol i amamas tru long 12,000 manmeri ol i kam long kibung! Ol Witnes i kam long kibung ol i mekim save autim tok long ol rot long Lesta, na ol i go long ol liklik ples klostu na kamapim ol tok bilong Baibel long rot bilong pikap.
Ol bikpela tok bilong kibung em ol tok ol i bin mekim long kibung bilong ol Witnes Bilong Jehova long Sen Lui, Misuri, long Yunaitet Stets, i gat 5-pela de bilong en, na ol i putim ol dispela tok long plet na kamapim long pikap long kibung bilong mipela. Wanpela tok bilong Brata Rutherford ol i kamapim long pikap, het-tok bilong en, “Ol Pikinini Bilong King,” em i wanpela bikpela tok bilong kibung. Ol i bin kamapim wanpela nupela buk (Children) long kibung long Sen Lui, tasol ol i no inap salim sampela i kam, olsem na bihain ol i wokim sampela buk olsem long Briten, em skin bilong buk i malumalum. Ol i salim wanpela buk i go long olgeta wan wan pikinini i bin kam long kibung.
Miting Bilong Olgeta Yia Long Lesta
Bihain long pait, lain bilong autim tok bilong Kingdom long Briten i go bikpela tru! Long 1982 samting, i gat 10-pela kongrigesen long Lesta. Orait bihain mipela i kisim toksave olsem Lain Bilong Bosim Ol Witnes Bilong Jehova ol i pasim tok pinis long wokim miting bilong Sosaiti Was Taua long Lesta long 1983. Long dispela taim mi stap wasman bilong biktaun Lesta, olsem na i no longtaim na mi gat wok long stretim ol samting bilong dispela miting, na mi baim gen wanpela haus bipo mipela i bin kisim (De Montfort Hall).
Inap 13 brata bilong Lain Bilong Bosim Ol Witnes, em ol i stap long nambawan ofis bilong Sosaiti long Bruklin, ol i kam long dispela miting. Inap 3,671 Witnes bilong olgeta hap bilong graun—em planti ol i stap Witnes inap longtaim pinis—ol i pulap long dispela haus bung. I gat 1,500 moa i sindaun long wanpela Haus Kibung i stap klostu na ol i harim ol tok i kamap.
Albert D. Schroeder, em i bin lukautim brens-ofis bilong Sosaiti Was Taua long Landon taim mipela i bin mekim kibung long Lesta long taim bilong pait, em i siaman bilong dispela miting i save kamap long olgeta yia. Brata Schroeder i tingim dispela kibung i bin kamap long 1941 na em i tok: “Yupela ol brata i stap nau long dispela miting, hamas bilong yupela i bin stap long dispela kibung i bin kamap long dispela haus?” Planti ol i apim han. Em i kirap nogut na em i tok: “Man! Em i gutpela samting tru long yupela ol man i stap gut long God yupela i bung gen wantaim!” Tru tumas, mipela i no inap lusim tingting long dispela bung.
Nau mi gat 98 krismas na mi mekim wok yet olsem kuskus bilong kongrigesen, na mi save mekim yet ol pablik-tok, tasol nau mi save sindaun na mekim. Taim Mary i dai long 1987, bihain mi maritim Bettina, em man bilong em i dai pinis. Mitupela Mary i bin save long em inap planti yia. Mi tenkyu tru long ol i save lukautim mi gut tru long ol samting bilong skin na bilong spirit. Sik bilong Mary i bin pasim mi liklik, na nau mi lapun pinis na dispela tu i pasim mi, tasol mi lukim olsem taim mi wok strong long wok bilong God, long olgeta taim mi bin kisim gutpela pe tru.—1 Korin 15:58.
[Piksa long pes 26]
Mipela i redi long autim tok long yia 1925 samting
[Piksa long pes 26]
Sampela piksa bilong kibung long Lesta